อิทธิบาท4

แนวทางในการพฒั นาตนตามหลกั พทุ ธศาสตร์

ชีวติ ประกอบดว้ ย จติ ใจ ปญั ญา คือ สภาพของจติ ใจทม่ี ี คือ ความรู้ ความเขา้ ใจ ผลในการชักนา ความคดิ ของบุคคล พฤตกิ รรม พฤติกรรม คือ ความสมั พนั ธท์ ่ี แสดงออกตอ่ สงิ่ แวดลอ้ ม

แนวทางในการพฒั นาตนตามหลกั พทุ ธศาสตร์ ไตรสิกขา อธิศลี สกิ ขา อธิจติ สิกขา อธปิ ญั ญาสิกขา คือ คอื คือ การพัฒนาตนดา้ น การพัฒนาตนดา้ น การพฒั นาตนดา้ น พฤตกิ รรม จติ ใจ ปญั ญา (Physical (Emotional (Cognitive Development) Development) / Development) / (Psychological (Mental Development) Development)

แนวทางในการพฒั นาตนดา้ นพฤตกิ รรม

อธิศีลสกิ ขา การพฒั นาตนด้านพฤติกรรม (Physical Development) เป็นการพัฒนาทางดา้ นรา่ งกาย ซึง่ มีความสมั พนั ธก์ ับสง่ิ แวดลอ้ มทาง กายภาพ (วัตถุ ธรรมชาติ) และทางสงั คม (มนษุ ย์ เพอื่ น) โดยต้องพฒั นา พฤติกรรม ดงั นี้

แนวทางในการพฒั นาตนด้านพฤตกิ รรม ๑. สขุ ภาพรา่ งกาย

แนวทางในการพฒั นาตนดา้ นพฤตกิ รรม ๒. หน้าทต่ี น

แนวทางในการพฒั นาตนด้านพฤตกิ รรม ๓. ใชเ้ ทคโนโลยอี ยา่ งสรา้ งสรรค์

แนวทางในการพฒั นาตนด้านพฤตกิ รรม ๔. สังคม

แนวทางในการพฒั นาตนดา้ นพฤติกรรม ๔. ส่งิ แวดลอ้ ม

แนวทางในการพฒั นาตนด้านจติ ใจ

อธิจิตสิกขา การพฒั นาตนด้านจติ ใจ (Emotional Development) /(Psychological Development) เปน็ การฝกึ จติ ใจตนเองควบคไู่ ปกบั การพัฒนาพฤติกรรม โดยตอ้ ง พฒั นาจติ ๓ ดา้ น ดงั น้ี

แนวทางในการพฒั นาตนด้านจติ ใจ ๑. คณุ ภาพจิต คอื จติ ท่ีเตม็ ไปดว้ ยคณุ ธรรม เช่น หลัก พรหมวหิ าร ๔ หลกั สงั คหวตั ถุ ๔ เปน็ ต้น

พรหมวหิ าร ๔ ธรรมผใู้ หญ่มตี อ่ ผนู้ ้อย เมตตา กรณุ า (ปรารถนาใหเ้ ขามคี วามสุข) (ปรารถนาชว่ ยใหเ้ ขาพน้ ทกุ ข์) มุฑิตา อเุ บกขา (ยินดที เี่ ขาไดส้ ุข) (วางเฉย มใี จเปน็ กลาง)

สังคหวตั ถุ ๔ ธรรมเพอ่ื การสงเคราะห์ ทาน (การให)้ ปยิ วาจา (พดู ไพเราะ) อตั ถจรยิ า (ชว่ ยเหลือ) สมานตั ตตา (เสมอต้นเสมอปลาย)

อิทธบิ าท ๔ ธรรมเพอ่ื การทางานใหป้ ระสบความสาเรจ็ ฉันทะ (ความพอใจ) วิริยะ (ความพากเพยี ร) จติ ตะ (เอาใจใส่) วมิ งั สา (พิจารณาไตรต่ รอง)

แนวทางในการพฒั นาตนด้านปญั ญา

อธิปัญญาสกิ ขา การพฒั นาตนดา้ นปญั ญา(Cognitive Development) / (Mental Development) เปน็ การพัฒนาปญั ญาของตนเองเพ่ือใหเ้ กดิ สมั มาทฏิ ฐิ คอื การมี ความเหน็ ทถี่ กู ต้องตามทานองคลองธรรม จนสามารถคดิ หรือ ตัดสินใจไดอ้ ยา่ งถกู ตอ้ งทเ่ี รียกวา่ คดิ แบบโยนิโสมนสกิ าร ดังน้ี

แนวทางในการพฒั นาตนดา้ นปญั ญา ด้วยวิธคี ดิ แบบโยนโิ สมนสกิ าร

โยนโิ สมนสกิ าร วธิ ีคิดเพอื่ ใหเ้ กดิ ปญั ญา ๑๐ วิธี ๑. วิธคี ดิ แบบสบื สาวหาสาเหตุปจั จัย คือ หาองคป์ ระกอบทท่ี าใหเ้ กิดผล ๒. วิธีคดิ แบบแยกแยะองคป์ ระกอบ คอื พิจารณาแยกแยะวา่ มอี ะไรเปน็ ส่วนประกอบยอ่ ย ๓. วิธีคดิ แบบเรา้ กศุ ล คือ การคดิ ทางบวก เชน่ มองหาสว่ นทดี่ จี าก ประสบการณ์ และนาสว่ นทดี่ มี าพฒั นา ๔. วิธีคดิ แบบเหน็ คณุ โทษทางออก คอื พจิ ารณาสว่ นตา่ ง ๆทงั้ ผลดแี ละ ผลเสยี ตามความเปน็ จรงิ ๕. วิธคี ดิ แบบรคู้ ณุ คา่ แท้ คณุ คา่ เทียม คือ พจิ ารณาคณุ คา่ หรือประโยชน์ ของสิ่งของเครอื่ งใช้ตา่ ง ๆ

โยนโิ สมนสกิ าร วธิ ีคดิ เพอื่ ให้เกดิ ปญั ญา ๑๐ วธิ ี ๖. วิธคี ิดแบบรเู้ ทา่ ทนั คือ พจิ ารณาสงิ่ ตา่ ง ๆ ตามความเป็นจรงิ ๗. วธิ ีคิดแบบตามหลกั การและจดุ มงุ่ หมาย คอื พจิ ารณาโดยรูเ้ ป้าหมาย เพื่อปฏบิ ตั ใิ หส้ อดคลอ้ ง ๘. วิธคี ดิ แบบเปน็ อยใู่ นขณะปจั จุบนั คือ การคดิ แตส่ ง่ิ ทเ่ี กดิ ประโยชนใ์ น ปัจจบุ นั ไมเ่ พ้อฝนั ๙. วิธีคดิ แบบแกป้ ัญหา คอื พิจารณาปญั หาตามหลกั อริยสจั ๔ กาหนดรู้ ปญั หา(ทกุ ข)์ ค้นหาสาเหตุ(สมทุ ยั ) กาหนดเปา้ หมาย(นโิ รธ) ปฏบิ ตั ิ(มรรค) ๑๐. วธิ คี ิดแบบแจกแจงหลายแงม่ มุ คอื พิจารณาสงิ่ ตา่ ง ๆ แตกประเดน็ ให้ ครบทุกด้าน

จบ