บทที่ 5

หนว่ ยท่ี 5 เทคนิควธิ แี ละเคร่อื งมือ สำหรบั เกบ็ รวบรวมข้อมลู

5.1 เทคนิควธิ กี ารเก็บรวบรวมข้อมลู การเกบ็ รวบรวมขอ้ มลู จดั เป็นขนั้ ตอนหน่ึงในการทาการวจิ ยั ทม่ี คี วามสาคญั และสามารถสะทอ้ นให้เหน็ คุณภาพ ของงานวจิ ยั ชน้ิ นนั้ ดงั นนั้ ผวู้ จิ ยั ตอ้ งใสใ่ จและใหค้ วามสาคญั กบั เทคนิควธิ แี ละขนั้ ตอนต่าง ๆ ในการเกบ็ รวบรวมขอ้ มลู การวจิ ยั เพอ่ื ใหไ้ ดข้ อ้ มลู ทถ่ี กู ตอ้ งน่าเชอ่ื ถอื ซง่ึ รายละเอยี ดการเกบ็ รวบรวมขอ้ มลู ดงั น้ี 5.1.1 วิธีเกบ็ รวบรวมข้อมลู ทตุ ิภมู ิ วธิ กี ารเกบ็ รวบรวมขอ้ มูลทุตภิ ูมเิ ป็นการเกบ็ รวบรวมขอ้ มลู จากในหนังสอื รายงาน บทความ หรือเอกสาร ต่าง ๆ มวี ธิ ดี าเนินการดงั ตอ่ ไปน้ี 1.พจิ ารณาตวั บคุ คลผเู้ ขยี นรายงาน บทความ หรอื เอกสาร 2.ถ้าขอ้ มลู ทต่ี ้องการเกบ็ รวบรวมสามารถหาไดจ้ ากหลายๆ แหล่ง ควรเกบ็ รวบรวมมาจากหลายๆแหล่ง เพอ่ื ใชใ้ นการเปรยี บเทยี บวา่ ขอ้ มลู ทต่ี อ้ งการมคี วามผดิ พลาดเน่ืองจากการลอกผดิ พมิ พผ์ ดิ หรอื เขา้ ใจผดิ บา้ งหรอื ไม่ 3.พจิ ารณาจากลกั ษณะของขอ้ มลู ทต่ี อ้ งการเกบ็ รวบรวม 4.ถา้ ขอ้ มลู ท่ีเก็บรวบรวมไดม้ าจากการสารวจจากกล่มุ ตวั อย่าง หรือตอ้ งผ่านขนั้ ตอนวิเคราะห์โดยใชว้ ิธีการ ทางสถิติมาก่อน ควรจะตรวจสอบวิธีการท่ีใชใ้ นการเลือกกล่มุ ตวั อย่าง ขนาดกล่มุ ตวั อย่าง และวิธีการวิเคราะหว์ ่าเหมาะสมท่ีจะ ใชห้ รอื ไม่

5.1.2 วิธีเกบ็ รวบรวมข้อมลู ปฐมภมู ิ การเกบ็ รวบรวมขอ้ มลู ปฐมภูมซิ ง่ึ อาจทาไดโ้ ดยการสามะโนหรอื สารวจสามารถทาไดห้ ลายวธิ ี แต่วธิ ที น่ี ิยมใช้ กนั ทวั่ ๆ ไปมี 5 วธิ ี คอื 1.การสมั ภาษณ์ 2.การสอบถามทางไปรษณยี ์ 3.การสอบถามทางโทรศพั ท์ 4.การสงั เกต 5.การทดลอง 5.2 ปญั หาในการเกบ็ รวบรวมข้อมูล ปัญหาในการเกบ็ รวบรวมขอ้ มลู อาจเกดิ ขน้ึ ไดต้ ลอดเวลา หากนกั วจิ ยั ไม่ระมดั ระวงั หรอื ขาดความตระหนัก หรอื เป็น นกั วจิ ยั มอื ใหม่ มปี ระสบการณ์ในการทาวจิ ยั น้อย ในเน้อื หาน้จี ะยกตวั อยา่ งปัญหาในการเกบ็ รวบรวมขอ้ มลู มาจาก 5.2.1 ความไม่สมบรู ณ์ของเครอื่ งมือ อาจมาจากหลายเหตผุ ล เชน่ 1.การไมม่ คี าอธบิ ายในแบบสอบถาม การไมม่ คี าอธบิ ายปรากฏไวใ้ นเครอ่ื งมอื 2.คาถามผดิ ประเดน็ 3.คาถามทไ่ี มช่ ดั เจน กากวม ตไี ดห้ ลายความหมาย 4.คาถามทม่ี ลี กั ษณะเป็นการชน้ี าคาตอบ 5.แบบสอบถามทใ่ี ชม้ าตราประมาณคา่ ทไ่ี มเ่ หมาะสมกบั ประเดน็

5.2.2 ความลาเอียงจากการสงั เกต ผสู้ งั เกตไดใ้ กลช้ ดิ กบั ผทู้ ถ่ี กู สงั เกต สง่ ผลใหพ้ ฤตกิ รรมบางอย่างทเ่ี กดิ ขน้ึ ขณะสังเกตอาจมผี ลต่อความคดิ ความรสู้ กึ ของผสู้ งั เกตได้ 5.2.3 ผลท่ีเกิดจากการสมั ภาษณ์ ผลทเ่ี กดิ จากการสมั ภาษณ์ เชน่ การใชค้ าถามทร่ี นุ แรง ขาดการระมดั ระวงั ในการถาม 5.2.4 ความลาเอียงของข้อมลู ความลาเอยี งของขอ้ มลู เชน่ ลายมอื อา่ ยยาก จดบนั ทกึ ไมค่ รบถว้ น 5.3 ประเภทเคร่อื งมือวจิ ัย 5.3.1 แบบสอบถาม 1.แบบปลายเปิ ด เป็นแบบทไ่ี มย่ กาหนดตายตวั ผตู้ อบตอบไดอ้ ย่างเสรโี ดยเวน้ ชอ่ งวา่ งให้มา ขอ้ ดี คอื อาจไดม้ มุ มองใหมๆ่ ขอ้ เสยี คอื ในทางปฏบิ ตั ผิ ตู้ อบจไมค่ อ่ ยตอบหรอื ไมเ่ ขา้ ประเดน็ วเิ คราะหไ์ ดย้ าก

2. แบบปลายปิ ด เป็นแบบทใ่ี หเ้ ลอื กตอบหรอื เตมิ คาสนั้ ๆ หรอื ใหเ้ รยี งลาดบั ความสาคญั เป็นตน้ ขอ้ ดร คอื ไดข้ อ้ มลู เป็นระบบ วเิ คราะหง์ า่ ย แตจ่ ะไมไ่ ดม้ มุ มองใหมๆ่ จากกรอบทก่ี าหนด แบ่งยอ่ ยเป็น 5 แบบ ไดแ้ ก่ (1) แบบเลอื กตอบคาถามเดยี ว (ก) เพศ ( ) ชาย ( ) หญงิ (ข) วฒุ ิ ( ) ปวส. ( ) ปวช. ( ) อ่นื ๆ (2) ใหเ้ ลอื กตอบหลายคาตอบ เชน่ งานอดเิ รกของทา่ นคอื อะไร ( ) ปลกู ตน้ ไม้ ( ) ฟังเพลง ( ) อ่านหนงั สอื ( ) สะสมแสตมป์ ( ) อน่ื ๆ ระบุ....................... (3) แบบตรวจสอบรายการ .................สนใจฟัง .................มสี ว่ นรว่ มในการเรยี น .................คุย .................รน่ื เรงิ

(4) แบบมาตราประมาณคา่ (5) แบบจดั อนั ดบั ความสาคญั 1 ชอ่ งท่ี 3 3 ชอ่ งท่ี 5 2 ชอ่ งท่ี 7 4 ชอ่ ง ITV

3.แบบผสม เป็นการนาแบบปลายปิดและปลายปิดมาใชร้ ว่ มกนั เพอ่ื ใหไ้ ดข้ อ้ มลู กวา้ งขวางข้ึน แมจ้ ะมี ผตู้ อบแบบเปิดปลายน้อยกใ็ ชข้ อ้ มลู จากการตอบปลายปิดเป็นหลกั และใชข้ อ้ มลู จากปลายเปิดชว่ ยเสรมิ ได้ 5.3.2แบบสงั เกต แบบสงั เกต คือ การใช้ประสาทสมั ผสั ทงั้ 5 ในการท่จี ะรวบรวมข้อมูล การเฝ้าดูปรากฎการณ์หรือ พฤตกิ รรมทเ่ี กดิ ขน้ึ อยา่ งใกลช้ ดิ ในระยะทก่ี าหนดอย่างมเี ป้าหมาย สาหรบั เครอ่ื งมอื ทใ่ี ชเ้ ป็นแบบสังเกตแบ่งไดเ้ ป็น มี 4 แบบ คอื 1.แบบตรวจสอบรายการ 2.แผนภมู กิ ารมสี ว่ นรวม 3.แบบมาตราประมาณคา่ 4.แบบบนั ทกึ ความประพฤติ 5.3.3 แบบสมั ภาษณ์ โดยทวั่ ไปจะแบ่งเป็นประเภทมโี ครงสรา้ งซ่งึ ต้องเตรยี มรายการคาถามท่จี ะใช้ทงั้ หมด และแบบไม่มี โครงสรา้ ง จะไมม่ รี ายการล่วงหน้า แต่อาจกาหนดประเดน็ ครา่ ว ๆ ไว้ เหมาะสาหรบั การสมั ภาษณ์ระดบั ลกึ แบบสัมภาษณ์ทม่ี ี โครงสรา้ ง บง่ ตามลกั ษณะคาถามได้ 3 แบบ ดงั น้ี 1.แบบคาถามกาหนดตวั เลอื ก 2.แบบคาถามปลายเปิด 3.แบบคาถามกรวย

5.3.4 แบบบนั ทึก สาหรบั เครอ่ื งมอื อกี ประเภทหน่ึงนอกจากทก่ี ล่าวมาแลว้ คอื แบบบนั ทกึ ซง่ึ ไมม่ รี ปู แบบตายตวั ขน้ึ อยู่ กบั ผูว้ จิ ยั ซ่งึ ใชก้ นั มากในการวจิ ยั เชงิ คุณภาพ ถ้าเป็นการวจิ ยั เชงิ ปรมิ าณอาจออกแบบบนั ทกึ ขอ้ มูลต่างๆ เพ่อื เตรยี มไว้ สาหรบั ใชจ้ รงิ โดยทาเป็นตารางไวเ้ ลยกไ็ ด้ 5.4 ลกั ษณะทดี่ ีของเครอื่ งมอื วจิ ยั เคร่อื งมอื ท่จี ะใช้วดั ไม่ว่าจะศาสตร์หรอื สาขาใด จะต้องมลี กั ษณะท่ดี เี หมอื นกนั ถ้าจะให้ดที ่ีสุดควรมลี กั ษณะ 10 ประการ คือ มคี วามตรง ความเท่ยี ง ความยาก อานาจจาแนก ยุติธรรม ถามลึก ยวั่ ยุ เฉพาะเจาะจง เป็นปรนัย และมี ประสทิ ธงิ ภาพ ในคณุ ลกั ษณะทด่ี ที งั้ 10 ประการนนั้ มคี วามสาคญั 4 ประการ ไดแ้ ก่ 5.4.1 ความตรง ความตรงเป็นลกั ษณะทส่ี าคญั ทส่ี ุดของเครอ่ื งมอื วา่ วดั ไดต้ รงตามจุดประสงคท์ ใ่ี ชห้ รือไม่ ความตรงของ เครอ่ื งมอื แบง่ ยอ่ ยออกเป็น 3 ประเภท ไดแ้ ก่

2.ความตรงตามเกณฑส์ มั พนั ธ์ ความตรงประเภทน้ีเป็นความสมั พนั ธร์ ะหวา่ งผลการวดั กบั ตวั แปรภายนอก หรอื ตวั แปรเกณฑใ์ ดเกณฑห์ น่ึง 3.ความตรงเชิงโครงสร้าง ความตรงประเภทน้ีบางครงั้ เรยี กวา่ ความตรงเชงิ ทฤษฎี เพราะเครอ่ื งมอื ท่ีใชว้ ดั ลกั ษณะทเ่ี ป็นนามธรรมยากทใ่ี หน้ ยิ ามทช่ี ดั เจนเป็นสากลได้ จงึ ใหน้ ิยามตามทฤษฎขี น้ึ อยกู่ บั วา่ จะนาทฤษฎใี นมาใช้ 5.4.2 ความเท่ียง ความเทย่ี งเป็นความคงเสน้ สคงวา่ เน้อื หาในลกั ษณะยนื ยนั คอื วดั คา่ ไดเ้ ท่าเดมิ ทุกครงั้ กจ็ ะมคี วามเทย่ี งสงู มาก หรอื เปลย่ี นแปลงเลก็ น้อยถอื วา่ มคี วามเทย่ี งสงู ซง่ึ ในทางปฏบิ ตั กิ ารวดั ทางการศกึ ษาจะตอ้ งมกี ารเปลย่ี นแปลงบา้ งเน่ืองจากถกู ผวู้ ดั มกี ารเปลย่ี นแปลง 5.4.3 ความยาก ความยากจะใชก้ บั เครอ่ื งมอื ทว่ี ดั ความรู้ เชน่ การทดสอบ การประเมนิ ผลทางการเรยี น ฯลฯ 5.4.4 อานาจจาแนก เหมาะกบั เคร่อื งมอื ทว่ี ดั ความรู้ เช่น แบบสอบถามต่างๆหรอื เคร่อื งมอื ทต่ี อ้ งการจาแนกกลุ่มคน ออกจากกนั

5.5 การสรา้ งเคร่อื งมือ การเกบ็ รวบรวมขอ้ มลู เพ่อื ใหไ้ ดข้ อ้ มลู ทค่ี รบถว้ น สมบูรณ์ และตอบวตั ถุประสงคก์ ารวจิ ยั จะตอ้ งเกบ็ ข้อมูลทค่ี รบถว้ น ซง่ึ ตอ้ งอาศยั เครอ่ื งมอื ในการเกบ็ รวบรวมขอ้ มลู เป็นสาคญั 5.5.1 หลกั การสรา้ งเครอ่ื งมอื (1) ศกึ ษาเอกสารทเ่ี กย่ี วขอ้ ง (2) นยิ ามตวั แปร (3) รา่ งรายการขอ้ คาถาม (4) พฒั นาปรบั ปรงุ เครอ่ื ง 5.5.2 ขนั้ ตอนการสรา้ งเครอ่ื งมอื (1) แบบสอบถาม - นยิ ามตวั แปรในเชงิ ทฤษฎี - กาหนดวา่ เป็นแบบสอบถามปลายปิดหรอื ปลายเปิด - นานิยามมาแยกเป็นองคป์ ระกอบ - กาหนดระดบั ทจ่ี ะวดั เป็นชนดิ 2 ระดบั หรอื มากกวา่ - นาองคป์ ระกอบมาแยกเป็นตวั ชว้ี ดั - กาหนดรายละเอยี ดประกอบเกย่ี ว - สรา้ งขอ้ คาถาม - กาหนดวา่ เป็นแบบสอบถามปลายปิดหรอื ปลายเปิด -กาหนดระดบั ทจ่ี ะวดั วา่ เป็นชนิด 2 ระดบั หรอื มากกวา่ - กาหนดรายละเอยี ดประกอบเกย่ี วกบั การดาเนนิ การและคาชแ้ี จง - พจิ ารณาเบอ้ื งตน้ และทดลองใชก้ บั กลุม่ เลก็ ปรบั ปรงุ - ทดลองใชก้ บั กลุ่มใหญเ่ พอ่ื หาคา่ ทางสถติ ิ

2.แบบสงั เกต การสรา้ งแบบสงั เกตมขี นั้ ตอนสาคญั 6 ขนั้ ตอน ดงั น้ี - ศกึ ษาโครงสรา้ ง ทฤษฎขี องพฤตกิ รรมทจ่ี ะสงั เกต - นิยามพฤตกิ รรมทจ่ี ะสงั เกตจนถงึ ขนั้ วดั ได้ -ยกรา่ งรายการพฤตกิ รรมทจ่ี ะสงั เกต - เลอื กแบบทจ่ี ะบนั ทกึ การวดั ผล - นาแบบสงั เกตไปทดลองใช้ - ทดลองใช้ หาคา่ สถติ ิ และปรบั ปรงุ 3.แบบสมั ภาษณ์ การสรา้ งแบบสมั ภาษณ์มขี นั้ ตอนน้อยกว่าเคร่อื งมอื ประเภทอ่นื เพราะมกั จะเป็นคาถามกวา้ งๆ ให้ ผตู้ อบๆ ไดโ้ ดยอสิ ระ ซง่ึ มขี นั้ ตอนทส่ี าคญั ดงั น้ี - ศกึ ษาทฤษฎื หลกั การ ตวั แปร หรอื ประเดน็ ทส่ี าคญั จะถาม - สรา้ งคาถามใหส้ มั พนั ธก์ บั ปัญหาและวตั ถุประสงคก์ ารวจิ ยั -ทดลองใชก้ บั ผทู้ ม่ี ลี กั ษณะใกลเ้ คยี งกบั ผทู้ จ่ี ะใหส้ มั ภาษณ์ 5.6 การประมวลผลข้อมูลดว้ ยคอมพิวเตอร์ การประมวลผลขอ้ มูลเป็นการจดั การกบั ขอ้ มูลอย่างมรี ะบบ เพ่อื ให้ขอ้ มูลทไ่ี ด้รบั การประมวลผลแล้วอยู่ในรูปท่สี ามารถ นาไปใชง้ านไดอ้ ยา่ งมปี ระสทิ ธภิ าพ ซง่ึ มขี นั้ ตอน ดงั น้ี 5.6.1 การเกบ็ รวบรวมขอ้ มลู 5.6.3 การประมวลผล 5.6.2 การเปลย่ี นสภาพขอ้ มลู 5.6.4 การแสดงผลลพั ธ์ 1.การลงรหสั 2.การแกไ้ ข

5.7 การสรา้ งรหัสสาหรับตวั แปร

5.8 การตรวจสอบความถกู ตอ้ ง หลกั จากการรวบรวมขอ้ มลู จากแหล่งปฐมภูมแิ ลว้ ขนั้ ตอนต่อไปน้ีคอื การตรวจสอบขอ้ มลู เพอ่ื หาความผดิ ปกตขิ อง ขอ้ มูลบางตวั ก่อนทาการวเิ คราะห์ขอ้ มูล กระบวนการน้ีอาศยั บุคคลและเคร่อื งมอื อิเล็กทรอนิกส์เขา้ ด้วย กนั เพ่อื ลดความ ผดิ พลาด โดยมรี ายละเอยี ดดงั น้ี 5.8.1 ขอ้ ควรปฏบิ ตั ใิ นการตรวจสอบขอ้ มลู 1. Field Edit 2.Central Office Edit 5.8.2 วตั ถุประสงคข์ องการตรวจสอบ มี 5 ประการ คอื 1. ความถกู ตอ้ ง 2.ความสมบรู ณ์ 3.ความสอดคลอ้ งกนั 4.ความเทย่ี งตรง 5.การไดร้ บั คาตอบทช่ี ดั เจน