ต้นเล็บครุฑตรี

ผักสวนครู เลบ็ ครุฑ หอ้ งสมุดประชาชนอาเภอทับปดุ ศนู ย์การศกึ ษานอกระบบและการศกึ ษาตามอธั ยาศัยอาเภอทับปุด

“ต้นเล็บครุฑ” ชื่อวิทยาศาสตร์ : Polyscias fruticosa (L.) Harms จัดเป็นไม้ประดับ มีต้นเป็นทรงพุ่มสูง ขนาด 1- 3 เมตร นิยมปลูกทั้งในกระถางและปลูกลงดิน ท่ัวไป ใบมีลักษณะแปลกคือขอบงอเป็นหลุมคล้ายถ้วย มีลวดลายสวยงาม ต้นเล็บครุฑถือเป็นไม้มงคลมาแต่โบราณ ทเ่ี ชื่อวา่ จะคอยคุม้ ครองภัยส่ิงไม่ดีไม่ให้กล้ากลาย เวทมนต์ด้า และส่ิงอัปมงคลต่าง ๆ กับผู้เป็นเจ้าของบ้าน ในทาง วิทยาศาสตร์ใบเล็บครุฑยังสามารถน้ามารับประทานได้ โดยคนทางภาคเหนือน้ามารับประทานคู่กับลาบหรือจิ้ม น้าพริก ส่วนทางภาคใต้นิยมน้ามาใช้ห่อหมกแทนใบยอ ซึ่ง เลบ็ ครุฑลงั กาเปน็ หนึง่ ในสายพันธุ์ต้นเล็บครฑุ ซึง่ มีลกั ษณะใบ สเี ขียวมัน ใบใหญ่ มีลักษณะของใบงอขึ้น เป็นหลุมคล้ายถ้วย มกี ารนา้ ใบท่มี ีขนาดใหญ่มาเป็นภาชนะใสอ่ าหารไดด้ ว้ ย

ลกั ษณะทางพฤกษศาสตร์ ลาตน้ เล็บครุฑทอดมัน/ครุฑตรี เป็นไม้พุ่มขนาดเล็ก สูงประมาณ 1-2 เมตร ต้นอ่อนมีสีเขียว ล้าต้นแก่มีสีเทา ผวิ ล้าต้นสากมือ ล้าต้นแตกกิง่ ตงั้ ตรงรวมกันเปน็ ทรงพุ่ม และมปี มุ่ นูนบรเิ วณกาบใบทรี่ ว่ งไป ใบ ใบเล็บครุฑทอดมัน/ครุฑตรี แตกออกจากล้าต้น และก่งิ โดยเรียงสลบั กันเป็นช้ันๆ ใบเป็นใบประกอบมีก้าน ใบหลักยาว โคนก้านใบหลักมีตุ่มหนามเล็กๆสีขาว และถัด ข้ึนมาเป็นจุดประสีขาวสลับกับสีเขียวเข้ม จากนั้น ก้านใบ หลักแตกก้านใบย่อยออก ก้านใบย่อยมีใบเรียงกันเป็นคู่ ตรงข้ามกัน 5-9 ใบ โดยใบสุดท้ายเป็นใบเดี่ยว ใบย่อยแต่ ละใบมีลักษณะเรียวยาว ขอบใบหยักลึกหลายหยัก คล้าย กรงเลบ็ สว่ นปลายใบแหลม

ดอก ดอกเล็บครฑุ ทอดมัน/ครฑุ ตรี แทงออกปลายยอด ของลา้ ตน้ ช่อดอกมีขนาดใหญ่ และแตกแขนงช่อยอ่ ยจ้านวน มาก แต่ละช่อมดี อกรวมกนั เป็นกระจกุ 20-40 ดอก การปลูกเลบ็ ครฑุ เล็บครุฑทกุ ชนดิ สามารถปลูกขายพันธด์ุ ว้ ยการเพาะเมลด็ แต่ ท่ัวไปนยิ มใชก้ ารปกั ชา้ และการตอนกิ่ง เพราะจะไดต้ น้ ทไ่ี ม่สงู มากนัก และสามารถบังคับใหแ้ ตกกิ่งเป็นทรงพุ่มใหญเ่ หมือนการ ปลูกดว้ ยเมล็ดได้

การปลกู ด้วยเมล็ด –น้าเมล็ดแช่น้าท่ผี สมนา้ ตาลประมาณ 10% เชน่ นา้ 1 ลิตร ใช้น้าตาล 100 กรัม โดยแชเ่ มล็ดนาน 6 ชั่วโมง –น้าเมลด็ ลงเพาะในถุงเพาะชา้ ถุงละ 1-2 เมล็ด – จากนั้น น้าถุงเพาะช้าวางไว้ในทีแ่ สงแดดร้าไร รดน้าวนั ละ 1 ครง้ั ทกุ วนั ประมาณ 7-15 วนั เมล็ดกเ็ ริม่ งอก – หลงั จากนน้ั ตน้ พันธแุ์ ตกใบแลว้ 3-5 ใบ จงึ นา้ ปลูกลงดินได้ หรือหากปลูกในกระถางอาจปล่อยให้เตบิ โตสกั ระยะ ก่อนเปลีย่ นใสก่ ระถางทมี่ ขี นาดใหญ่กว่า การเสียบยอด – เพาะต้นพันธ์ุในกระถาง และดูแลให้มขี นาดลา้ ต้นประมาณน้วิ กอ้ ย – เลือกก่ิงจากตน้ พันธ์ดุ ี พรอ้ มตดั ปลายกงิ่ ส่วนที่มี ขนาดใกล้เคียงกับต้นตอ อาจเลก็ กวา่ เลก็ น้อยก็ได้ แต่ห้ามให้ ใหญก่ วา่ พร้อมเดด็ ใบออกให้หมด – ปาดโคนก่งิ เป็นรปู สามเหลย่ี ม หรอื ตวั V ซ้าย-ขวา ให้เรยี บ และสม้่าเสมอ

การเสียบยอด – ตดั ต้นตอในแนวขวางลา้ ตน้ ให้เหลือโคนต้น สูงประมาณ 5 เซนตเิ มตร – ผ่าต้นตอใหเ้ ป็นรูปตัว V ในขนาดทพ่ี อเหมาะ กับตวั V คลา้่ ของก่งิ ท่ใี ชเ้ สียบ – น้ากิ่งทปี่ าดเป็นรปู ตัว V เสยี บลงตรงรอย ผ่าของตน้ ตอใหร้ อยปาด และรอยกรีดจรดเสมอกนั กอ่ นพัน ดว้ ยแผ่นพลาสตกิ ใหแ้ นน่ – หลังจากนนั้ ดแู ลให้น้าปกติ จนสว่ นยอดแทงใบ ใหม่แล้ว จึงน้าลงปลกู ต่อไป

อ้างอิง https://puechkaset.com/%E0%B9%80%E0%B8%A5%E0 %B9%87%E0%B8%9A%E0%B8%84%E0%B8%A3%E0% B8%B8%E0%B8%91/ ภาพประกอบจากอินเทอรเ์ น็ต