ก.พ.63 ภูมิปัญญาท้องถิ่น ต.ท่าผา อ.บ้านโป่ง จ.ราชบุรี

ทำเนียบภูมิปัญญำท้องถ่ิน ตำบลทำ่ ผำ อำเภอบ้ำนโปง่ จังหวดั รำชบุรี ประจำเดือน กุมภำพนั ธ์ ๒๕๖๓ กศน.ตำบลท่ำผำ ศนู ยก์ ำรศกึ ษำนอกระบบและกำรศกึ ษำตำมอัธยำศยั อำเภอบ้ำนโปง่ สำนกั งำนส่งเสริมกำรศกึ ษำนอกระบบและกำรศึกษำตำมอธั ยำศยั จงั หวดั รำชบรุ ี สำนกั งำนส่งเสริมกำรศึกษำนอกระบบและกำรศกึ ษำตำมอัธยำศัย สำนักงำนปลดั กระทรวงศกึ ษำธกิ ำร กระทรวงศึกษำธิกำร

แบบบนั ทึกชดุ ขอ้ มูลคลังปัญญำ-ภมู ปิ ัญญำทอ้ งถิน่ ตำบลท่ำผำ อำเภอบำ้ นโปง่ จังหวัดรำชบรุ ี ชอื่ ภมู ิปัญญำ ผลิตภณั ฑ์แปรรูปนำพริกสระโกฯ ขอ้ มูลพนื ฐำน รำยบคุ คล เจ้ำของภมู ิปัญญำทอ้ งถิ่น/บคุ คลคลงั ปัญญำ ช่อื นำงปรำณี พำซือ่ วนั เดือนปเี กดิ ๑๓ เมษำยน ๒๕๐๖ ท่ีอยู่ปัจจบุ นั (ท่สี ำมำรถตดิ ตอ่ ได้) บำ้ นเลขท่ี ๓๕ หมทู่ ่ี ๑๙ ตำบลทำ่ ผำ อำเภอบ้ำนโป่ง จังหวัดรำชบรุ ี รหัสไปรษณยี ์ ๗๐๑๑๐ โทรศพั ท์ ๐๘๕-๔๐๓๑๔๙๓ Line ID ๐๘๕-๔๐๓๑๔๙๓ E-mail address: [email protected] Facebook วสิ ำหกิจชมุ ชนสระโกสนิ ำรำยณ์ พกิ ดั ทำงภมู ศิ ำสตร์ คำ่ X: 13.8501963 คำ่ Y: 99.84865 ควำมเปน็ มำของภูมิปัญญำ นำงปรำณี พำซื่อ พ้นื เพเดมิ เป็นชำวบ้ำนบำ้ นครก หมู่ ๑๙ ตำบลทำ่ ผำ เปน็ แม่บ้ำนแต่มีควำมกระตือรอื ร้นอยำกจะสร้ำงอำชีพใหม่ๆให้กบั ตนเอง ประกอบกบั ได้รบั กำรสนับสนนุ ชว่ ยเหลอื ทำงดำ้ นแนวคิดจำกเครอื ข่ำยชุมชน SCG จึงไดน้ ำองค์ควำมร้เู ดิมในเร่ืองกำรทำน้ำพริกมำขยำยผล บวกกับชอื่ ชุมชนบำ้ นครก จงึ กลำยเป็นท่ีมำของนำ้ พริกบำ้ นครก หรือน้ำพริกสระโกฯ(บ้ำนครกและบ้ำนโกสิ นำรำยณเ์ ดิมเป็นพ้นื ท่ีหมู่บ้ำนเดยี วกนั คอื หมู่ ๑๘ เพ่ิงแยกหมู่ ๑๙ ออกมำไม่นำน) ผำ่ นกำรเรียนร้แู ละ ปรับปรงุ สตู ร รสชำด รูปแบบ ฯลฯ จนเกิดเปน็ เอกลักษณข์ องตนเอง ซง่ึ ในปัจจุบันนี้ มีด้วยกนั ทง้ั หมด ๘ รสชำติ อำทิ เชน่ น้ำพรกิ กุ้งเสยี บ น้ำพริกนรกกงุ้ นำ้ พริกเผำปำ่ นำ้ พริกปลำย่ำง ฯลฯ ปจั จบุ นั มรี ำ้ น จำหนำ่ ยสินคำ้ ในชมุ ชน หรอื งำนออกร้ำนต่ำงๆ และยงั นำสินค้ำวำงจำหนำ่ ยในตลำดกรุงเทพฯตำมโอกำส ตำ่ ง และที่สำคญั นำ้ พริกสระโกฯหรือน้ำพริกบำ้ นครกน้ี เคยไปร่วมจำหน่ำยสินค้ำในเทศกำลอำหำรเอเชีย ของกรมพัฒนำชุมชน ณ เมืองมัณฑะเลย์ ประเทศพมำ่ มำแล้ว ซึง่ เปน็ กำรสรำ้ งชื่อเสียงใหก้ ับชมุ ชน กลมุ่ อำชพี วสิ ำหกิจฯ และสำมำรถสร้ำงงำน สร้ำงรำยไดใ้ ห้กับสมำชิและชุมชนได้เปน็ อย่ำงดี ช่วยใหค้ รอบครัว และชมุ ชนมีอำชีพ และเปน็ กำรถำ่ ยทอดองคค์ วำมรสู้ ชู่ มุ ชนไดเ้ ป็นอย่ำงดี จดุ เด่นของภูมปิ ัญญำท้องถิ่น เปน็ เจ้ำของสถำนประกอบกำรทำนำ้ พรกิ และเป็นประธำนกลุม่ วสิ ำหกิจ ชุมชนฯ มีควำมรบั ผิดชอบ มีควำมเข้มแข็ง อัธยำศัยดี รกั ครอบครวั ขยนั อดทน ใฝร่ ้ใู ฝเ่ รียน และมคี วำม กระตือรือรน้ ในกำรพฒั นำแหล่งเรียนรู้ ชุมชน อยเู่ สมอ มคี วำมรูค้ วำมเข้ำใจ ทักษะ สำมำรถนำหลักปรัชญำ ของเศรษฐกจิ พอเพียงมำปรับใช้ในกำรสรำ้ งแหลง่ เรียนรู้ จุดสำธติ และถำ่ ยทอดเทคโนโลยี กลุ่มพัฒนำอำชีพ ฯลฯ มำกมำย สำมำรถสร้ำงงำน สร้ำงอำชพี ให้กับชำวบ้ำนในชมุ ชนได้เปน็ อย่ำงดี อีกทั้งยังสำมำรถถ่ำยทอด องค์ควำมรูส้ ู่ในชุมชน ไดเ้ ปน็ อยำ่ งดีอีกด้วย วตั ถดุ บิ ท่ใี ชป้ ระโยชนใ์ นผลิตภณั ฑท์ ี่เกิดจำกภมู ิปญั ญำ ซ่ึงพนื ทีอ่ ืน่ ไม่มี - วัตถดุ ิบส่วนประกอบน้ำพริกฯจำกแปลงปลอดสำรพษิ เช่น ข่ำ ตะไคร้ ใบมะกรูด รำยละเอยี ดของภมู ิปัญญำท้องถน่ิ - จำกกำรทุ่มเททำงำนอย่ำงหนกั เป็นระยะเวลำต่อเน่ืองมำกว่ำ ๑๐ ปี บัดนี้นำงปรำณี พำซอ่ื และ กลุ่มวสิ ำหกจิ ชมุ ชนสระโกสนิ ำรำยณ์ พร้อมแล้วทจี่ ะเปน็ แหลง่ เรียนรูด้ ำ้ นกำรผลติ อำหำรทอ้ งถน่ิ ท่อี ยู่ค่คู รัว

๒ คนไทยมำช้ำนำน อย่ำงน้ำพริกแบบต่ำงๆ ใหส้ ำมำรถก้ำวไกลสู่ควำมต้องกำรบริโภคของคนทกุ ระดับ อีกทงั้ ยังมเี ฟสบคุ๊ น้ำพริกสระโกฯไว้เป็นชอ่ งทำงติดตอ่ รับสัง่ ออเดอร์ และส่งสนิ คำ้ ในระยะท่ีสะดวกได้อีกด้วย และ พรอ้ มทจี่ ะเปน็ จุดสำธิตและถ่ำยทอดเทคโนโลยี กลุ่มพฒั นำอำชีพ ฯลฯ มำกมำย ได้ชว่ ยสง่ เสริมอำชพี ควำมเป็นอยู่ของพ่ีน้องประชำชนทดี่ ีขึน้ รปู แบบและลกั ษณะกำรถ่ำยทอด กำรประชำสมั พนั ธ์ เผยแพร่ภูมิปญั ญำทอ้ งถน่ิ ยงั ไม่เคยมกี ำรเผยแพร/่ ใช้เฉพำะบุคคล เคยเผยแพรเ่ ฉพำะในชมุ ชน มีกำรเผยแพร่ผำ่ นสื่อมวลชนและส่ืออื่นอย่ำงแพร่หลำย มีกำรดูงำนจำกบคุ คลภำยนอก จำนวน ............คร้งั จำนวน............คน มกี ำรนำไปใช้ อนื่ ๆ (ระบุ) ลกั ษณะของภูมปิ ัญญำทอ้ งถ่นิ กำรพัฒนำตอ่ ยอดภูมปิ ัญญำใหเ้ ปน็ นวตั กรรม คณุ ค่ำ (มลู ค่ำ) และ ควำมภำคภูมิใจ ภูมิปญั ญำทอ้ งถนิ่ /นวัตกรรมทคี่ ดิ ค้นขึ้นมำใหม่ ภูมปิ ญั ญำท้องถิ่นด้ังเดิมไดร้ บั กำรถ่ำยทอด ภูมปิ ัญญำท้องถิ่นที่ไดพ้ ฒั นำและต่อยอด กำรพัฒนำต่อยอดคือ กำรทำน้ำพริกบ้ำนครก หรือน้ำพริกสระโกฯ เป็นกำรรวมกลุ่มกนั ของสมำชิกหลำยๆ คนในชุมชน มีกำรกระจำยงำนออกไปสู่ชุมชนใกล้เคียงเป็นรูปแบบเครือข่ำย เช่น กำรจัดซื้อวัตถุดิบ ข่ำ ตะไคร้ ฯลฯ จำกชมุ ชนบำ้ นยำงหกั กำรจดั จำหน่ำยสนิ ค้ำโดยวำงขำยในตลำดทั้งในและนอกชุมชน เช่น งำน แสดงสนิ ค้ำโอทอป ต่ำงๆ กำรออกรำ้ นจำหน่ำยสนิ คำ้ ขององคก์ ำรคำ้ ระหวำ่ งประเทศ เช่น ในเทศกำลอำหำร เอเชีย ของกรมพัฒนำชุมชน ณ เมืองมัณฑะเลย์ ประเทศพม่ำ กำรร่วมวำงจำหน่ำยกับกลุ่มสินค้ำที่มีควำม คล้ำยคลึงกัน เช่น กลุ่มน้ำพริกเห็ดปำกแรต กลุ่มแปรรูปปลำข้ำวคั่วบ้ำนยำงหัก เป็นต้น ซึ่งกำรสอนหรือ ถ่ำยทอดองค์ควำมรู้สู่เยำวชนจะเป็นไปในรูปแบบเครือญำติหรือคนใกล้ชิด ตั้งแต่ระบวนกำรผลิตไปจนจัด จำหน่ำย และเคยเปิดให้ประชำชนทัว่ ไปได้เข้ำไปศึกษำเรียนรู้ โดยหน่วยงำนรำชกำร เชน่ กศน.ตำบลท่ำผำ เปิดสอนกลุ่มอำชีพแปรรูปน้ำพริกโอทอป กำรเปิดให้สมำชิกท้ังในและนอกกลุ่มวิสำหกิจ ที่สนใจได้เข้ำไป เรียนรู้ โดยผ่ำนกระบวนกำรทำงำน ไปสู่เยำวชนรุ่นใหม่น้ัน สำมำรถกระจำยรำยได้และควบคุมตลำดได้ใน ระดบั หน่ึง เพรำะกำรรวมกลุม่ จะทำใหม้ ีกำลังกำรผลิตที่ต่อเนื่อง สำมำรถสรำ้ งพลังในกำรตอ่ รองกับผู้บริโภค เพื่อให้เกิดควำมสมดุลทำงตลำด อีกทั้งยังเป็นกำรสนับสนุนให้ชุมชน สังคมเกิดกำรรวมกลุ่มกันทำวิสำหกิจ ชุมชนไดอ้ กี

๓ รูปภำพเจำ้ ของภมู ิปัญญำ นำงปรำณี พำซอ่ื (คนสวมเสือสชี มพู)ถำ่ ยรูปค่กู ับตัวแทนกลุ่มฯจำกหมู่ ๑๕

๔ รปู ภำพภมู ปิ ัญำ บรรจุภณั ฑน์ ำ้ พริกสระโกฯ กำรผลติ และบรรจุ กำรออกร้ำนจำหนำ่ ยนำ้ พรกิ ฯในชมุ ชน กำรออกร้ำนจำหน่ำยน้ำพริกในงำนแสดงสินค้ำโอทอป

๕ แบบบนั ทกึ ชุดข้อมูลคลงั ปัญญำ-ภูมิปัญญำท้องถ่นิ ตำบลทำ่ ผำ อำเภอบ้ำนโปง่ จงั หวดั รำชบรุ ี ช่ือภูมิปัญญำ ผลิตภณั ฑ์แปรรปู ปลำขำ้ วคัว่ บ้ำนยำงหกั ข้อมูลพนื ฐำน รำยบุคคล เจ้ำของภมู ิปัญญำทอ้ งถิ่น/บุคคลคลงั ปญั ญำ ชื่อ นำงประยงค์ ทองโชติ วนั เดือนปเี กดิ ๑ มกรำคม ๒๕๐๙ ท่อี ยู่ปัจจบุ ัน (ท่ีสำมำรถตดิ ตอ่ ได้) บำ้ นเลขท่ี ๓๓ หมทู่ ี่ ๑๕ ตำบลทำ่ ผำ อำเภอบ้ำนโปง่ จังหวดั รำชบรุ ี รหสั ไปรษณีย์ ๗๐๑๑๐ โทรศพั ท์ ๐๘๑-๑๙๖๒๗๙๘ Line ID ๐๘๑-๑๙๖๒๗๙๘ Facebook ผญ ประยงค์ พกิ ัดทำงภูมศิ ำสตร์ คำ่ X: 13.878389 ค่ำ Y: 99.842399 ควำมเป็นมำของภูมิปัญญำ นำงประยงค์ ทองโชติ พื้นเพเดิมเป็นชำวบ้ำนบ้ำนยำงหัก หมู่ ๑๕ ตำบลท่ำ ผำ เป็นผู้ใหญ่บ้ำน หมู่ที่ ๑๕ เป็นแม่บ้ำนแต่มีควำมกระตือรือร้นอยำกจะสร้ำงอำชีพใหม่ๆให้กับตนเอง ประกอบกับได้รับกำรสนับสนุนช่วยเหลือทำงด้ำนแนวคิดจำกเครือข่ำยชุมชน SCG จึงได้นำองค์ควำมรู้เดิม ของคนเฒ่ำ คนแก่ ในชุมชนในเรื่องกำรทำปลำข้ำวคั่ว ซึ่งเป็นกำรถนอมอำหำรวิธีหน่ึงของคนลำวเวียงบ้ำน ยำงหักมำแต่โบร่ำโบรำณ มำขยำยผล จึงกลำยเป็นท่ีมำของปลำข้ำวคั่วบ้ำนยำงหัก (บ้ำนยำงหักมี 3 หมู่ ได้แก่ หมู่ ๑๓,๑๔,๑๕ ) ซึ่งสมำชิกผู้ผลิตปลำข้ำวคั่วและผลิตภัณฑ์ปลำข้ำวคั่วแปรรูปก็มำจำกกำรรวมกลุ่ม กันของประชำกรทั้งสำมหมู่บ้ำนนี้ และผ่ำนกำรเรียนรู้และปรับปรุงสูตร รสชำด รูปแบบ ฯลฯ จนเกิดเป็น เอกลักษณ์ของตนเอง ซ่ึงในปัจจุบันน้ี มีด้วยกันท้ังหมดหลำยรูปแบบ อำทิ เช่น ปลำข้ำวคั่วพร้อมปรุง(ผลิต จำกปลำยี่สก) ปลำข้ำวค่ัวทรงเคร่ือง หลนปลำข้ำวค่ัว ฯลฯ ปัจจุบันมีร้ำนจำหน่ำยสินค้ำในชุมชน หรืองำน ออกร้ำนต่ำงๆ และยังนำสินค้ำวำงจำหน่ำยในตลำดกรุงเทพฯตำมโอกำสต่ำง ซึง่ เป็นกำรสร้ำงช่ือเสยี งให้กับ ชมุ ชน กลุ่มอำชีพวิสำหกิจฯ และสำมำรถสร้ำงงำน สร้ำงรำยได้ให้กับสมำชิและชมุ ชนได้เป็นอย่ำงดี ช่วยให้ ครอบครัวและชุมชนมีอำชพี และเปน็ กำรถำ่ ยทอดองค์ควำมรูส้ ชู่ มุ ชนได้เปน็ อยำ่ งดี จดุ เด่นของภมู ิปัญญำท้องถ่ิน เป็นผู้ใหญบ่ ้ำน และเปน็ ประธำนกลุ่มวิสำหกิจชุมชนฯ เป็นมคี วำมรับผดิ ชอบ มคี วำมเข้มแข็ง อธั ยำศัยดี รักครอบครัว ขยนั อดทน ใฝ่รู้ใฝ่เรยี น และมีควำมกระตอื รือร้นในกำรพฒั นำ แหลง่ เรยี นรู้ ชมุ ชน อยู่เสมอ มคี วำมรู้ควำมเขำ้ ใจ ทักษะ สำมำรถนำหลักปรัชญำของเศรษฐกจิ พอเพียงมำ ปรับใชใ้ นกำรสรำ้ งแหลง่ เรียนรู้ จุดสำธติ และถำ่ ยทอดเทคโนโลยี กล่มุ พฒั นำอำชีพ ฯลฯ มำกมำย สำมำรถ สร้ำงงำน สร้ำงอำชีพให้กบั ชำวบ้ำนในชุมชนไดเ้ ปน็ อยำ่ งดี อีกท้ังยังสำมำรถถำ่ ยทอดองค์ควำมร้สู ู่ในชุมชน ได้เป็นอย่ำงดอี ีกดว้ ย วตั ถุดบิ ทใี่ ชป้ ระโยชนใ์ นผลติ ภณั ฑท์ ่เี กดิ จำกภูมิปัญญำ ซ่ึงพืนที่อนื่ ไม่มี - วัตถดุ ิบส่วนประกอบปลำขำ้ วค่ัวแปรรูปจำกแปลงปลอดสำรพษิ เช่น ขำ่ ตะไคร้ ใบมะกรูด และ ปลำข้ำวคั่วที่ผลติ เองในชุมชนโดยสัง่ ซอื้ ปลำยีส่ กจำกกลมุ่ ผู้เลยี้ งปลำตำบลกรับใหญ่

๖ รำยละเอยี ดของภมู ิปัญญำท้องถ่ิน - จำกกำรทมุ่ เททำงำนอย่ำงหนกั เปน็ ระยะเวลำตอ่ เนื่องมำกวำ่ ๑๐ ปี บดั น้นี ำงประยงค์ ทองโชติ และกล่มุ วสิ ำหกิจชุมชนแปรรูปปลำข้ำวค่ัวบ้ำนยำงหกั พรอ้ มแลว้ ทจ่ี ะเป็นแหล่งเรยี นรู้ด้ำนกำรผลติ อำหำร ท้องถ่นิ ทอี่ ยู่คคู่ รวั คนไทยลำวเวียงบ้ำนยำงหกั มำช้ำนำน ให้สำมำรถกำ้ วไกลสคู่ วำมต้องกำรบริโภคของคนทกุ ระดบั อีกท้ังยงั มเี ฟสบุ๊ค ผญ ประยงค์ ไว้เปน็ ชอ่ งทำงติดต่อ รบั ส่ังออเดอร์ และส่งสินค้ำในระยะทสี่ ะดวกได้ และพร้อมที่จะเปน็ จดุ สำธิตและถ่ำยทอดเทคโนโลยี กลุ่มพัฒนำอำชพี ฯลฯ มำกมำย ได้ช่วยสง่ เสริมอำชพี ควำมเป็นอยู่ของพ่นี ้องประชำชนท่ดี ีขน้ึ รูปแบบและลกั ษณะกำรถ่ำยทอด กำรประชำสัมพนั ธ์ เผยแพรภ่ ูมปิ ัญญำท้องถิ่น ยังไมเ่ คยมกี ำรเผยแพร/่ ใชเ้ ฉพำะบุคคล เคยเผยแพรเ่ ฉพำะในชุมชน มีกำรเผยแพรผ่ ่ำนสื่อมวลชนและสื่ออืน่ อย่ำงแพร่หลำย มกี ำรดูงำนจำกบุคคลภำยนอก จำนวน ............ครง้ั จำนวน............คน มีกำรนำไปใช้ อื่นๆ (ระบุ) ลักษณะของภูมิปัญญำท้องถนิ่ กำรพัฒนำตอ่ ยอดภมู ิปัญญำใหเ้ ปน็ นวัตกรรม คุณค่ำ (มลู คำ่ ) และ ควำมภำคภมู ใิ จ ภมู ปิ ัญญำทอ้ งถิ่น/นวัตกรรมที่คดิ คน้ ขึน้ มำใหม่ ภูมปิ ัญญำทอ้ งถ่ินดั้งเดิมได้รับกำรถำ่ ยทอด ภูมปิ ญั ญำท้องถิ่นที่ไดพ้ ัฒนำและต่อยอด กำรพัฒนำต่อยอดคือ กำรทำผลิตภัณฑ์แปรรูปปลำข้ำวคั่วบ้ำนยำงหัก เป็นกำรรวมกลุ่มกันของสมำชิก หลำยๆคนในชุมชน มีกำรกระจำยงำนออกในชุมชนและพื้นท่ีใกล้เคียงเป็นรูปแบบเครือข่ำย เช่น กำรผลิต ปลำข้ำวคั่ว กำรจัดซื้อปลำยี่สกจำกกลุ่มผู้เล้ียงปลำตำบลกรับใหญ่ กำรจัดซ้ือวัตถุดิบ ข่ำ ตะไคร้ ฯลฯ จำก กลุ่มผู้ปลูกผักปลอดสำรพิษชุมชนบ้ำนยำงหัก ชุมชนบ้ำนหัวทุ่ง กำรจัดจำหน่ำยสินค้ำโดยวำงขำยในตลำด ทั้งในและนอกชุมชน เช่น งำนแสดงสินค้ำโอทอป ต่ำงๆ กำรร่วมวำงจำหน่ำยกับกลุ่มสินค้ำที่มีควำม คล้ำยคลึงกัน เช่น กลุ่มน้ำพริกเห็ดปำกแรต กลุ่มน้ำพริกสระโกฯ เป็นต้น ซึ่งกำรสอนหรือถ่ำยทอดองค์ ควำมรู้สู่เยำวชนจะเป็นไปในรูปแบบของกำรผ่องถ่ำยควำมร้แู บบรุ่นต่อรุ่น เชน่ จำกรุน่ แมส่ ู่รุ่นลูก หรือเครือ ญำติหรือคนใกล้ชิด ต้ังแต่ระบวนกำรผลิตไปจนจัดจำหน่ำย และเคยเปิดให้ประชำชนทั่วไปได้เข้ำไปศึกษำ เรียนรู้ โดยหน่วยงำนรำชกำร เช่น กศน.ตำบลท่ำผำ เปิดสอนกลุ่มอำชีพแปรรูปปลำข้ำวคั่ว กำรเปิดให้ สมำชิกท้งั ในและนอกกลุ่มวิสำหกิจ ที่สนใจได้เข้ำไปเรียนรู้ โดยผ่ำนกระบวนกำรทำงำน ไปสเู่ ยำวชนรุ่นใหม่ น้ัน สำมำรถกระจำยรำยได้และควบคุมตลำดได้ในระดับหนึ่ง เพรำะกำรรวมกลุ่มจะทำให้มีกำลังกำรผลิตท่ี ต่อเน่ือง สำมำรถสร้ำงพลังในกำรต่อรองกับผู้บริโภคเพื่อให้เกิดควำมสมดุลทำงตลำด อีกท้ังยังเป็นกำร สนบั สนนุ ใหช้ มุ ชน สงั คมเกิดกำรรวมกลุม่ กันทำวิสำหกิจชุมชนไดอ้ กี

๗ รปู ภำพเจำ้ ของภมู ปิ ัญญำ นำงประยงค์ ทองโชติ กบั วัตถุดิบในกำรทำปลำข้ำวคั่วทรงเครอื่ ง

๘ รูปภำพภมู ิปญั ญำ หน้ำรำ้ นจำหนำ่ ยสินคำ้ ในชุมชนบ้ำนยำงหกั ม.๑๕ ผลิตภัณฑ์ปลำขำ้ วควั่ ทรงเครื่อง กำรบรรจผุ ลิตภัณฑ์

๙ แบบบนั ทกึ ชดุ ข้อมลู คลังปัญญำ-ภมู ิปญั ญำท้องถน่ิ ตำบลทำ่ ผำ อำเภอบำ้ นโป่ง จงั หวดั รำชบุรี ชอ่ื ภมู ิปัญญำ ลงุ ตนุ่ ขำ้ วปลอดสำรพษิ ข้อมูลพืนฐำน รำยบุคคล เจ้ำของภมู ิปัญญำทอ้ งถนิ่ /บคุ คลคลงั ปญั ญำ ชอ่ื นำยอดลุ ย์ เภำศรี วนั เดือน ปเี กิด ๓ มีนำคม ๒๔๙๕ ท่อี ยู่ปัจจบุ นั (ทส่ี ำมำรถตดิ ตอ่ ได้) บ้ำนเลขท่ี ๖๑/๑๑ หมทู่ ี่ ๑ ตำบลท่ำผำ อำเภอบำ้ นโป่ง จงั หวดั รำชบรุ ี รหัสไปรษณยี ์ ๗๐๑๑๐ โทรศัพท์ ๐๘๑-๒๕๙๔๓๙๒ พกิ ัดทำงภมู ิศำสตร์ คำ่ X: 13.842713 ค่ำ Y: 99.869359 ควำมเป็นมำของภูมิปัญญำ นำยอดุลย์ เภำศรี อดีตผู้ใหญ่บ้ำน หมู่ท่ี ๑ ตำบลท่ำผำ พ้ืนเพเดิมเป็น ชำวบ้ำนท่ำผำโดยกำเนิด แต่ชีวิตในวัยหนุ่มได้เดินทำงไปทำไม้ในประเทศเพื่อนบ้ำน เช่น พม่ำ ลำว เขมร จนสำมำรถสร้ำงครอบครัวได้เป็นปึกแผ่น มั่นคง และได้ซื้อท่ีดินเพิ่มเติมในละแวกหมู่บ้ำน ซ่ึงเป็นท่ีนำ ประมำณ ๔๐ ไร่ และนำประสบกำรณ์และได้เห็นส่ิงต่ำงๆมำมำกมำย มำประยุกต์ใช้ในกำรพัฒนำชุมชน บำ้ นเกิด และทำมำหำกนิ เลี้ยงครอบครัวได้เป็นอยำ่ งดี โดยเริ่มจำกกำรทำนำปี และนำปรัง โดยในระยะแรก ก็เป็นกำรปลูกข้ำวโดยมุ่งเน้นที่กำรปลูกเพ่ือส่งโรงสีเป็นหลัก จึงต้องใช้ปุ๋ยและยำเป็นปริมำณมำก ส่งผลให้ ดินเสือ่ มโทรม และร่ำงกำรผู้ปลกู ก็อ่อนแอ ป่วยง่ำย จำกกำรสะสมพิษยำในร่ำงกำยมำกเกนิ ไป ประกอบกับ ในระยะ ๕-๖ ปีให้หลัง กระแสกำรบริโภคข้ำวอินทรีย์มีแนวโน้มดีข้ึน จึงได้ปรับเปลี่ยนแปลงนำข้ำวจำนวน ๑๐ ไร่ ให้เป็นข้ำวอินทรีย์ (ตำมมำตรฐำน ข้ำวอินทรีย์) และอีก ๓๐ ไร่ เป็นข้ำวปลอดสำรพิษ ตำมสภำพ ควำมเหมำะสมของพ้ืนที่ ซึ่งพันธ์ุข้ำวท่ีลุงตุ่นนำมำมำปลูก ได้แก่ ข้ำวน้ำตำลต่ำพันธ์ุ กข ๔๓ ข้ำวหอมมะลิ ๑๐๕ ข้ำวไรซ์เบอร่ี ข้ำวพันธุ์ทับทิมชุมแพ ข้ำวหอมมะลิแดง เป็นต้น ปัจจุบันได้นำผลิตภัณฑ์ข้ำวปลอด สำรพิษ และข้ำวอินทรีย์ ซึ่งมีท้ังข้ำวกล้อง และข้ำวขำวออกจำหน่ำยตำมงำนแสดงสินค้ำในชุมชน หรืองำน ออกร้ำนต่ำงๆ เช่นงำนเกษตร ฯ และยังนำสินค้ำวำงจำหน่ำยในเป็นประจำในโรงพยำบำลหลำยๆแห่ง ซ่ึง เป็นกำรสร้ำงชื่อเสียงให้กับชุมชน กลุ่มอำชีพวิสำหกิจฯ และสำมำรถสร้ำงงำน สร้ำงรำยได้ให้กับสมำชิและ ชุมชนได้เป็นอย่ำงดี ช่วยให้ครอบครัวและชุมชนมีอำชีพ และเป็นกำรถ่ำยทอดองค์ควำมรู้สู่ชุมชนได้เป็น อยำ่ งดี จดุ เด่นของภูมิปญั ญำท้องถ่ิน เป็นเจ้ำของสถำนประกอบกำรและเป็นประธำนกลุ่มวิสำหกิจชุมชนฯ มีควำม รับผิดชอบ มีควำมเข้มแข็ง อธั ยำศัยดี รกั ครอบครัว ขยนั อดทน ใฝ่ร้ใู ฝเ่ รียน และมคี วำมกระตือรอื ร้นในกำร พัฒนำแหล่งเรียนรู้ ชุมชน อยู่เสมอ มีควำมรู้ควำมเข้ำใจ ทักษะ สำมำรถนำหลักปรัชญำของเศรษฐกิจ พอเพยี งมำปรบั ใช้ในกำรสร้ำงแหล่งเรียนรู้ จดุ สำธติ และถ่ำยทอดเทคโนโลยี กลุ่มพฒั นำอำชพี ฯลฯ มำกมำย สำมำรถสรำ้ งงำน สรำ้ งอำชีพให้กับชำวบำ้ นในชุมชนไดเ้ ป็นอยำ่ งดี อกี ท้งั ยังสำมำรถถ่ำยทอดองคค์ วำมรู้สใู่ น ชุมชน ไดเ้ ป็นอยำ่ งดอี กี ดว้ ย วตั ถุดบิ ที่ใช้ประโยชน์ในผลิตภัณฑ์ท่เี กดิ จำกภมู ิปญั ญำ ซึง่ พืนท่อี ่ืนไม่มี - ขำ้ วเปลอื กท่ีปลูกเองโดยกระบวนกำรอนิ ทรยี ์

๑๐ รำยละเอียดของภมู ิปญั ญำท้องถ่ิน - จำกกำรทมุ่ เททำงำนอย่ำงหนกั เป็นระยะเวลำตอ่ เน่ืองมำกวำ่ ๑๐ ปี บดั นนี้ ำยอดลุ ย์ เภำศรี และ กลุ่มวิสำหกจิ ชมุ ชนหมูท่ ่ี ๑ ตำบลทำ่ ผำ พรอ้ มแลว้ ท่ีจะเปน็ แหลง่ เรียนรดู้ ำ้ นกำรผลติ ขำ้ วปลอดภยั สง่ เสรมิ สขุ ภำพ ในรูปแบบต่ำงๆ ใหส้ ำมำรถก้ำวไกลสูค่ วำมต้องกำรบริโภคของคนทุกระดับ อีกท้งั ยงั รบั สงั่ ออเดอร์ และส่งสนิ คำ้ ในระยะทส่ี ะดวกได้อีกด้วย และพรอ้ มทจี่ ะเป็น จดุ สำธติ และถ่ำยทอดเทคโนโลยี กลุม่ พฒั นำ อำชพี ฯลฯ มำกมำย ได้ชว่ ยสง่ เสรมิ อำชีพ ควำมเป็นอยู่ของพน่ี ้องประชำชนท่ีดขี ึ้น รูปแบบและลกั ษณะกำรถำ่ ยทอด กำรประชำสัมพันธ์ เผยแพร่ภูมปิ ัญญำทอ้ งถ่ิน ยงั ไมเ่ คยมกี ำรเผยแพร่/ใช้เฉพำะบุคคล เคยเผยแพรเ่ ฉพำะในชุมชน มกี ำรเผยแพรผ่ ำ่ นสอ่ื มวลชนและสอื่ อ่นื อย่ำงแพร่หลำย มกี ำรดูงำนจำกบคุ คลภำยนอก จำนวน ............คร้ัง จำนวน............คน มีกำรนำไปใช้ อน่ื ๆ (ระบ)ุ ลักษณะของภูมิปัญญำทอ้ งถ่ิน กำรพฒั นำต่อยอดภูมิปัญญำให้เปน็ นวตั กรรม คณุ ค่ำ (มูลคำ่ ) และ ควำมภำคภมู ใิ จ ภูมปิ ัญญำทอ้ งถ่ิน/นวัตกรรมทคี่ ดิ ค้นขน้ึ มำใหม่ ภูมิปัญญำท้องถิ่นดั้งเดิมไดร้ ับกำรถำ่ ยทอด ภมู ิปัญญำทอ้ งถ่ินที่ได้พัฒนำและต่อยอด กำรพัฒนำต่อยอดคือ กำรทำผลิตภัณฑ์ข้ำวกล้อง ข้ำวปลอดสำรพิษ เป็นกำรรวมกลุ่มกันของสมำชิกใน ชุมชน มีกำรกระจำยงำนออกต้ังแต่เริ่มต้นคือ กำรปลูกข้ำวปลอดสำรพิษในชุมชน กำรสีข้ำวในโรงสีชุมชน และพื้นที่ใกล้เคียงเป็นรูปแบบเครือข่ำย กำรจัดจำหน่ำยสินค้ำโดยวำงขำยในตลำดท้ังในและนอกชุมชน เช่น งำนแสดงสินค้ำโอทอป ต่ำงๆ กำรร่วมวำงจำหน่ำยกับกลุ่มสินค้ำที่มีควำมคล้ำยคลึงกัน เช่น กลุ่มข้ำว ปลอดสำรพิษจำกตำบลอ่ืนๆ เช่นตำบลบ้ำนม่วง ตำบลหนองปลำหมอ ตำบลปำกแรต เป็นต้น กำรเปิดให้ สมำชิกทง้ั ในและนอกกลุ่มวิสำหกิจ ที่สนใจได้เข้ำไปเรียนรู้ โดยผ่ำนกระบวนกำรทำงำน ไปส่เู ยำวชนรุ่นใหม่ นั้น สำมำรถกระจำยรำยได้และควบคุมตลำดได้ในระดับหน่ึง เพรำะกำรรวมกลุ่มจะทำให้มีกำลังกำรผลิตที่ ต่อเน่ือง สำมำรถสร้ำงพลังในกำรต่อรองกับผู้บริโภคเพื่อให้เกิดควำมสมดุลทำงตลำด อีกทั้งยังเป็นกำร สนบั สนุนใหช้ ุมชน สังคมเกิดกำรรวมกลุ่มกนั ทำวิสำหกจิ ชุมชนไดอ้ ีก

๑๑ รปู ภำพเจ้ำของภูมปิ ัญญำ นำยอดุลย์ เภำศรี หรอื ลุงตนุ่ กับกระสอบขำ้ วสำรปลอดสำรพษิ ทงั ขำ้ วกล้อง ขำ้ วขำว

๑๒ รูปภำพภูมปิ ัญญำ ผลติ ภณั ฑข์ ำ้ วปลอดสำรพษิ ข้ำวกล้องอนิ ทรยี ์ ข้ำวน้ำตำลตำ่ แปลงปลกู ขำ้ วปลอดสำรพษิ ข้ำวอนิ ทรยี ์ ลุงตุ่น กับกระสอบข้ำวสำรปลอดสำรพิษ ทง้ั ขำ้ วกล้อง ข้ำวขำว

๑๓ ท่ปี รกึ ษำ คณะผู้จัดทำ นำยสัจจำ จันทรวิเชียร ผู้อำนวยกำร กศน.อำเภอบ้ำนโป่ง นำยไพโรจน์ ขนุ ทอง ครูชำนำญกำรพิเศษ ร่ำง/เรยี บเรยี งและจดั พิมพ์ ครู กศน.ตำบลทำ่ ผำ นำยธำนินทร์ เสยี มศกั ดิ์