ม.ค.63 ภูมิปัญญาท้องถิ่น ต.บ้านโป่ง อ.บ้านโป่ง จ.ราชบุรี

ทาเนียบภูมิปญั ญาท้องถน่ิ ตาบลบา้ นโปง่ อาเภอบ้านโป่ง จังหวัดราชบรุ ี ประจาเดอื น ธนั วาคม 2562 กศน.ตาบลบ้านโป่ง ศนู ย์การศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอธั ยาศัยอาเภอบา้ นโปง่ สานักงานสง่ เสรมิ การศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอธั ยาศยั จังหวดั ราชบรุ ี สานกั งานส่งเสรมิ การศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัย สานักงานปลัดกระทรวงศึกษาธกิ าร กระทรวงศึกษาธิการ

คานา ด้วย กศน.ตาบลบ้านโป่ง ได้ดาเนินการจัดทาภูมิปัญญาในท้องถ่ิน ให้กับประชาชนในพื้นท่ี ตาบลบ้านโป่ง เพื่อเพิ่มพูนความรู้และทักษะในการดาเนินชีวิตแบบพอเพียง สามารถเรียนรู้และฝึกฝน ได้ท้ัง จากการศกึ ษาดว้ ยตนเอง และได้รับการถ่ายทอดจากผู้อ่ืน การนาภูมิปัญญามาเผยแพร่เพื่อให้ประชาชนในพ้ืนที่ ได้นาไปใช้และเรียนรู้เพื่อเพ่ิมอาชีพ และประสบการณ์ให้กับตนเองและครอบครัว ให้มีการเจริญเติบโตอย่าง ต่อเน่ืองและเกื้อกูลในการผลิตซ่ึงกันและกัน โดยการใช้ทรัพยากรท่ีมีอยู่ให้เกิดประโยชน์และไม่มีสารพิษ เช่น ดนิ นา้ แสงแดดอย่างเหมาะสม เกดิ ประโยชน์สงู สดุ มีความสมดุลของสภาพแวดล้อมอย่างต่อเน่ือง และเกิดผล ในการเพ่ิมพูนความอุดมสมบูรณ์ของทรัพยากรธรรมชาติด้วย กศน.ตาบลบ้านโป่ง หวังว่าเอกสารเล่มน้ีคงมี ประโยชน์ต่อผ้อู ่านและผปู้ ฏิบัติงานตอ่ ไป กศน.ตาบลบ้านโป่ง ธนั วาคม 2562

สารบัญ หนา้ คานา 1 สารบัญ 5 กศน.ตาบลบ้านโปง่ 9 - ภูมปิ ัญญา การทาขนมไทย : นางกญั ญา แดนศิลป์ - ภูมิปญั ญา การทาผัดไทยโบราณ : นางเช็ง หอมศริ ิ - ภมู ิปัญญา การทาขนมเบ้ืองญวน : นางพรรณี จารกุ จิ ติ คณะผจู้ ัดทา

แบบบนั ทึกชุดข้อมูลคลงั ปัญญา-ภมู ิปญั ญาทอ้ งถน่ิ ตาบล บา้ นโปง่ อาเภอ บา้ นโปง่ จังหวัด ราชบุรี ชื่อภูมปิ ัญญา การทาขนมไทย ( ขา้ วต้มมดั ) ช่อื นางกัญญา นามสกุล แดนศิลป์ วนั เดือนปเี กิด - 2490 ทอ่ี ยู่ปัจจุบัน (ที่สามารถตดิ ต่อได)้ : บา้ นเลขที่ 32 ถนน ทรงพล ตาบล บา้ นโปง่ อาเภอ บา้ นโป่ง จงั หวดั ราชบรุ ี รหสั ไปรษณยี ์ 70110 โทรศพั ท์ : 032-211624 Facebook : ร้านขนมกัญญา บา้ นโป่ง พกิ ัดทางภมู ศิ าสตร์ ค่า X: 13.81408 คา่ Y: 99.87184 ความเปน็ มาของบคุ คลคลงั ปัญญา ความเปน็ มาน้ันเริ่มจาก “ แม่เปน็ คนชอบทาขนม ชอบกนิ ด้วยโดยเฉพาะขนมไทยๆ เม่ือชอบก็หัดทา แลว้ สมยั กอ่ นมภี รรยานายอาเภอท่านหนงึ่ สอนทาขนม แม่ก็ไปเรยี นจนทาไดเ้ กือบทกุ อย่าง ตวั ของคณุ กัญญาก็ ออกจากโรงเรยี นต้งั แตอ่ ายุ 11 ขวบ มาช่วยแม่ทาขนมขาย กช็ ว่ ยแม่ทามาตลอด เม่ือก่อนเขาเรยี กขนมแมจ่ ู พอแม่แก่ราก็ขายแทน เขาเลยเรยี นเจ้กัญญากันหมด จุดเดน่ ของภมู ิปัญญาท้องถ่ิน - เป็นวทิ ยากรถ่ายทอดความรู้ - มีรา้ นจาหนา่ ยเป็นท่ีรู้จัก วัตถุดิบท่ีใช้ประโยชนใ์ นผลติ ภัณฑท์ ่ีเกดิ จากภมู ิปัญญา ซง่ึ พืน้ ทีอ่ ่นื ไมม่ ี - กล้วยนา้ หว้า - ขา้ วเหนยี วเข้ยี วงู - นา้ กะทิ - ใบตอง รายละเอยี ดของภูมิปญั ญาทอ้ งถิ่น - รูปแบบในการถ่ายทอดความรู้ ด้านการศึกษาดูงาน ในพ้ืนท่ีจริงประโยชน์ที่ได้จากภูมิปัญญาคือ สามารถนาไปปฏบิ ตั ิจริงได้ รปู แบบและลักษณะการถ่ายทอด การประชาสัมพันธ์ เผยแพรภ่ ูมปิ ญั ญาท้องถ่นิ ยงั ไมเ่ คยมีการเผยแพร่/ใชเ้ ฉพาะบุคคล เคยเผยแพร่เฉพาะในชมุ ชน √ มกี ารเผยแพรผ่ า่ นสอ่ื มวลชนและสื่ออน่ื อย่างแพร่หลาย มีการดงู านจากบคุ คลภายนอก จานวน .......ครงั้ จานวน............คน มีการนาไปใช้ อ่นื ๆ (ระบุ)

2 ลกั ษณะของภูมิปญั ญาท้องถน่ิ การพัฒนาตอ่ ยอดภมู ิปัญญาใหเ้ ปน็ นวตั กรรม คุณคา่ (มลู ค่า) และ ความภาคภูมใิ จ ภูมปิ ญั ญาท้องถ่นิ /นวัตกรรมทค่ี ดิ คน้ ข้นึ มาใหม่ √ ภูมิปญั ญาทอ้ งถน่ิ ด้ังเดมิ ได้รบั การถ่ายทอดมาจาก ภูมปิ ัญญาทอ้ งถ่ินทไ่ี ด้พฒั นาและต่อยอด แบบเดิมคือ เจ้กัญญา คือช่ือร้านขนมไทยท่ีคนราชบุรีและจังหวัดใกล้เคียงอย่างนครปฐม กาญจนบุรี รู้จักกันดีถึงความอร่อยที่เป็นต้นตาหรับแบบเดิมแบบที่เจ้กัญญาบอกกับเราว่า “ ขนมของที่บ้านน้ี เราโม่แป้งเอง ไม่ใช่แป้งสาเร็จ ทามาต้ังแต่รุ่นแม่ไงก็ต้องทาอย่างนั้น แป้งของเรามีความสด ความใหม่ อร่อย กวา่ ขนมทท่ี าจากแปง้ สาเร็จ

3 รูปภาพเจ้าของภมู ปิ ัญญา นางกัญญา แดนศิลป์ ( เจ้าของภูมปิ ัญญาการทาขนมไทย )

4 รปู ภาพภูมปิ ญั ญา การมดั ข้าวต้มมัด ขา้ วต้มมัดทีห่ ่อเสร็จ ขา้ วตม้ มดั ที่นึ่งเสรจ็ แลว้ ขนมไทยหลากหลาย

5 แบบบนั ทึกชุดขอ้ มลู คลงั ปัญญา-ภูมปิ ญั ญาทอ้ งถิ่น ตาบล บ้านโปง่ อาเภอ บา้ นโปง่ จังหวัด ราชบรุ ี ช่อื ภมู ปิ ัญญา การทาผัดไทยโบราณ ชอ่ื นางเช็ง นามสกุล หอมศริ ิ วนั เดือนปีเกดิ 2490 ท่ีอยู่ปัจจุบัน (ที่สามารถตดิ ตอ่ ได้) : บา้ นเลขท่ี 1/1 ถนน เนียนนยิ ม ตาบล บ้านโปง่ อาเภอ บา้ นโป่ง จงั หวัด ราชบรุ ี รหัสไปรษณีย์ 70110 โทรศัพท์ : 032-210656 พิกดั ทางภมู ิศาสตร์ : ค่า X : 13.8106 คา่ Y : 99.87407 ความเป็นมาของบุคคลคลงั ปัญญา - เป็นวทิ ยากรถ่ายทอดความรู้ - มีร้านจาหนา่ ยเปน็ ท่ีรู้จกั วตั ถดุ บิ ท่ีใช้ประโยชน์ในผลติ ภัณฑ์ท่เี กดิ จากภมู ปิ ัญญา ซงึ่ พน้ื ท่อี ่ืนไมม่ ี - เสน้ กว๋ ยเตีย๋ ว - ว้นุ เสน้ - ถวั่ ลสิ งค่ัว - นา้ มันหมู - ไข่ไก่ รายละเอียดของภมู ปิ ญั ญาท้องถน่ิ - รูปแบบในการถ่ายทอดความรู้ ด้านการศึกษาดูงาน ในพื้นท่ีจริงประโยชน์ท่ีได้จากภูมิปัญญาคือ สามารถนาไปปฏบิ ตั ิจริงได้ รปู แบบและลกั ษณะการถา่ ยทอด การประชาสัมพันธ์ เผยแพร่ภูมปิ ัญญาท้องถ่ิน √ ยงั ไม่เคยมกี ารเผยแพร่/ใชเ้ ฉพาะบคุ คล เคยเผยแพร่เฉพาะในชมุ ชน มีการเผยแพรผ่ า่ นส่อื มวลชนและสื่ออ่ืนอย่างแพรห่ ลาย มกี ารดงู านจากบุคคลภายนอก จานวน .......ครั้ง จานวน............คน มกี ารนาไปใช้ อนื่ ๆ (ระบ)ุ

6 ลักษณะของภมู ิปญั ญาทอ้ งถน่ิ การพัฒนาตอ่ ยอดภูมิปัญญาให้เปน็ นวตั กรรม คุณค่า (มูลค่า) และ ความภาคภมู ใิ จ ภมู ิปญั ญาทอ้ งถ่นิ /นวตั กรรมทคี่ ิดคน้ ข้นึ มาใหม่ √ ภมู ิปัญญาทอ้ งถิ่นดั้งเดิมไดร้ บั การถ่ายทอดมาจาก ภมู ปิ ัญญาทอ้ งถิ่นท่ไี ด้พัฒนาและตอ่ ยอด แบบเดมิ คือ ความเป็นมานน้ั เร่ิมจาก “ แมเ่ ป็นคนชอบทาผดั ไทย และชอบกินด้วย เม่ือชอบก็หัดทา และคุณแม่ของป้าเช็งก็ทาขายมานานกว่า 50 ปี และก็ป้าเช็งก็ช่วยทามาตลอดจากรุ่นแม่สู่รุ่นลูกก็ยังคงความ อร่อยไม่เปล่ียน ร้านผัดไทยป้าเช็ง คือช่ือร้านผัดไทยโบราณท่ีคนราชบุรีและจังหวัดใกล้เคียงอย่างนครปฐม กาญจนบุรี รู้จักกันดีถึงความอร่อยที่เป็นต้นตาหรับแบบเดิม พิถีพิถันในการทาส่วนผสมแต่ละข้ันตอน และ การผัดไทยกย็ ังผัดทาเตาถ่านเพ่ือให้หอมมีรสชาตทิ ่ีดี

7 รปู ภาพเจ้าของภมู ปิ ัญญา นางเชง็ หอมศิริ ( เจ้าของภมู ิปญั ญาผดั ไทยโบราณ )

8 รปู ภาพภมู ิปญั ญา เส้นกว๋ ยเตย๋ี ว ถ่ัวลิสงคว่ั ก้งุ แห้ง ผดั ไทโบราณ

9 แบบบันทึกชดุ ขอ้ มูลคลังปัญญา-ภูมิปญั ญาท้องถน่ิ ตาบล บา้ นโป่ง อาเภอ บา้ นโป่ง จงั หวดั ราชบุรี ชื่อภมู ปิ ัญญา ขนมเบ้ืองญวน ชื่อ นางพรรณี นามสกลุ จารกุ จิ ติ วนั เดอื นปีเกดิ 19 กรกฎาคม 2509 ทอ่ี ยู่ปัจจบุ นั (ท่สี ามารถติดต่อได้) : บา้ นเลขท่ี 1/1 ถนน เนยี นนิยม ตาบล บา้ นโป่ง อาเภอ บ้านโปง่ จังหวัด ราชบุรี รหสั ไปรษณยี ์ 70110 โทรศพั ท์ : 0890071253 พิกดั ทางภมู ิศาสตร์ : ค่า X : 13.8106 คา่ Y : 99.87407 ความเปน็ มาของบคุ คลคลังปัญญา - เป็นวทิ ยากรถา่ ยทอดความรู้ - มีร้านจาหน่ายเปน็ ที่รู้จกั วัตถุดบิ ทใ่ี ชป้ ระโยชน์ในผลิตภัณฑ์ที่เกิดจากภูมิปัญญา ซง่ึ พน้ื ทอี่ น่ื ไมม่ ี - ไขเ่ ปด็ - ถว่ั ลสิ งคัว่ - นา้ มนั หมู - มะพรา้ ว รายละเอยี ดของภูมปิ ัญญาทอ้ งถนิ่ - รูปแบบในการถ่ายทอดความรู้ ด้านการศึกษาดูงาน ในพ้ืนท่ีจริงประโยชน์ที่ได้จากภูมิปัญญาคือ สามารถนาไปปฏบิ ตั จิ ริงได้ รูปแบบและลกั ษณะการถา่ ยทอด การประชาสัมพันธ์ เผยแพรภ่ ูมิปัญญาทอ้ งถนิ่ √ ยังไม่เคยมกี ารเผยแพร/่ ใช้เฉพาะบุคคล เคยเผยแพรเ่ ฉพาะในชุมชน มกี ารเผยแพร่ผา่ นสอ่ื มวลชนและส่ืออืน่ อย่างแพร่หลาย มีการดูงานจากบคุ คลภายนอก จานวน .......คร้งั จานวน............คน มีการนาไปใช้ อ่ืนๆ (ระบุ)

10 ลักษณะของภูมิปัญญาทอ้ งถ่ิน การพฒั นาตอ่ ยอดภูมิปัญญาใหเ้ ป็นนวัตกรรม คณุ ค่า (มูลค่า) และ ความภาคภูมใิ จ ภูมิปัญญาทอ้ งถน่ิ /นวตั กรรมท่ีคดิ คน้ ข้นึ มาใหม่ √ ภูมิปัญญาทอ้ งถน่ิ ด้ังเดมิ ไดร้ บั การถา่ ยทอดมาจาก ภมู ิปญั ญาทอ้ งถน่ิ ที่ไดพ้ ัฒนาและต่อยอด แบบเดิมคือ ร้านขนมเบ้ืองญวนเป็นอาหารที่หารับประทานได้อยากในปัจจุบันนี้ และร้านขนม เบอื้ งญวนรจู้ กั กนั ดถี งึ ความอร่อยท่ีเปน็ ตน้ ตาหรับแบบเดมิ พถิ ีพถิ ันในการทาสว่ นผสมแตล่ ะข้ันตอน และการทา ขนมเบอื้ งญวนก็ยังผัดทาเตาถา่ นเพอื่ ใหห้ อมมรี สชาตทิ ด่ี ี

11 รูปภาพเจา้ ของภมู ิปัญญา นางพรรณี จารุกิจติ ( เจ้าของภูมปิ ัญญาขนมเบ้ิองญวน )

12 รูปภาพภูมปิ ัญญา ไขเ่ ป็ด ถว่ั ลสิ ง ปรงุ ขนมเบือ้ งญวน ขนมเบอ้ื งญวน

ที่ปรึกษา คณะผจู้ ดั ทา นายไพโรจน์ ขุนทอง ครูชานาญการพิเศษ ครู กศน.ตาบลบา้ นโปง่ ร่าง/เรยี บเรียงและจัดพิมพ์ นางกมลา แผนดี