ชุดกิจกรรม เรอ่ื ง การปฏิบัติตนเปน็ พลเมอื งดีตามวถิ ีไทย เลม่ ท่ี 3 ชุมชนนา่ อยู่ ช้ันประถมศกึ ษาปที ่ี 2 กลมุ่ สาระการเรยี นรู้ สงั คมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม (ส12101) ตามหลกั สตู รแกนกลางการศกึ ษาข้นั พื้นฐาน พทุ ธศกั ราช 2551 โดย นางณัฐฐ์ฏิมา สง่ สงิ ห์ ตาแหน่ง ครู วทิ ยฐานะ ครชู านาญการ โรงเรยี นราชมนตรี (ปล้ืม-เชื่อมนกุ ูล) สานักงานเขตบางขนุ เทยี น กรุงเทพมหานคร
คำนำ ชุดกิจกรรม เร่ือง การปฏิบัติตนเป็นพลเมืองดีตามวิถีไทย กลุ่มสาระ การเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม ช้ันประถมศึกษาปีที่ 2 มีวัตถุประสงค์เพื่อใช้ประกอบการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ ในสาระท่ี 2 หน้าท่ีพลเมือง วัฒนธรรม และการดาเนินชีวิตในสังคม ตามกรอบ ความคดิ ของหลกั สตู รแกนกลางการศกึ ษาขนั้ พ้ืนฐาน พุทธศักราช 2551 ชุดกิจกรรม แบ่งเป็น 4 เล่ม ได้แก่ เล่มที่ 1 ครอบครัวแสนสุข เกี่ยวกับ ความสัมพันธ์ของตนเองและสมาชิกในครอบครัว การปฏิบัติตน ตามข้อตกลง บทบาทหน้าท่ีของคนในครอบครัว เล่มที่ 2 อยู่ร่วมกันใน โรงเรียน คือ ปฏิบัติตนในการอยู่ร่วมกันในโรงเรียน ตามข้อตกลง กติกา บทบาทหน้าทขี่ องตนเองและผ้มู บี ทบาทอานาจในการตัดสินใจในโรงเรียน รวมทั้งการยอมรับความคิดความเช่ือและการปฏิบัติตนของบุคคลอื่นที่ แตกต่าง เล่มที่ 3 พลเมืองดีชุมชนน่าอยู่ คือ การปฏิบัติตนตามบทบาท หน้าที่ในชุมชน ความสัมพันธ์ของตนเองและสมาชิกในครอบครัวในฐานะ เป็นส่วนหน่ึงของชุมชน ผู้มีบทบาทอานาจในการตัดสินใจและการเคารพ ในสิทธิเสรีภาพของตนเองและผู้อ่ืนในชุมชน และเล่มท่ี 4 มารยาทงาม ตามแบบไทย คือการปฏบิ ัติตนใหถ้ ูกต้อง เหมาะสม ตามมารยาทไทย โดย ส่งเสริมให้นักเรียนนาความรู้ความเข้าใจไปประยุกต์ใช้ในชีวิตประจาวัน และเป็นส่วนสาคัญในการพัฒนาการเรียนรู้ ตามตัวช้ีวัดท่ีได้กาหนดไว้ ในหลกั สตู ร ไดเ้ ปน็ อย่างดี ณฐั ฐ์ฏมิ า ส่งสิงห์ 1
สำรบัญ หนา้ ๑ เรื่อง ๒ คานา 4 สารบัญ 5 คาแนะนาสาหรบั ครผู สู้ อน 6 คาแนะนาสาหรับนกั เรยี น 7 มาตรฐานการเรยี นรูแ้ ละตัวชว้ี ัด 8 จดุ ประสงค์การเรยี นรู้ แบบทดสอบก่อนเรยี น 10 ตอนท่ี ๑ ผนู้ าคนใหม่ ๑6 ๑7 เนอ้ื หาและแนวคดิ กิจกรรมที่ ๑ ฉนั อยูต่ รงไหนในชุมชน 18 กิจกรรมที่ ๒ สถานทส่ี าคญั ในชุมชน 23 ตอนท่ี 2 ผนู้ าชุมชน 24 เน้อื หาและแนวคิด กิจกรรมที่ 3 ผนู้ าชมุ ชนของฉนั กิจกรรมที่ 4 หน้าทผี่ ู้นาชมุ ชน 2
สำรบญั หนา้ เรือ่ ง 25 ตอนท่ี 3 หนา้ ที่ของสมาชิกในชุมชน 31 32 เนื้อหาและแนวคิด 33 กิจกรรมท่ี 5 สมาชิกทดี่ ขี องชมุ ชน 34 กิจกรรมท่ี 6 กิจกรรมของชุมชน กิจกรรมที่ 7 ภาพสือ่ ความหมาย 35 กิจกรรมท่ี 8 ทาดีเพ่ือชมุ ชน 42 ตอนท่ี 4 สทิ ธิและเสรีภาพในชุมชน 43 เนื้อหาและแนวคิด 44 กิจกรรมที่ 9 สิทธแิ ละเสรภี าพของเรา 45 กิจกรรมท่ี 10 ใครถูกใครผดิ 46 กิจกรรมท่ี 11 ฉนั อยู่ในด้านใด 47 กิจกรรมที่ 12 แม่ใจยกั ษ์ 49 กิจกรรมที่ 13 แลกเปลย่ี นเรียนรู้ 50 แบบทดสอบหลังเรียน 51 ภาคผนวก 57 เฉลยแบบทดสอบก่อนเรียน - หลังเรยี น เฉลยกจิ กรรมท่ี 1 - 12 เอกสารอา้ งองิ 3
คาแนะนา สาหรบั ครูผู้สอน เล่มที่ 3 ชุมชนน่าอยู่ ตอนท่ี 1 ชมุ ชนของเรา ตอนท่ี 2 ผ้นู าชมุ ชน ตอนที่ 3 หน้าท่ีของสมาชิกในชุมชน ตอนที่ 4 สิทธแิ ละเสรีภาพในชุมชน การจดั กิจกรรมการเรียนรเู้ ล่มนี้ ใช้เวลา 6 ชั่วโมง กิจกรรมภายในเล่ม ประกอบดว้ ย แบบทดสอบก่อนเรยี น บทเรียนจานวน 4 ตอน แบบทดสอบ หลังเรียน และแบบเฉลยในภาคผนวก ครูผู้สอนควรปฏิบตั ิ ดังน้ี 1. จัดกิจกรรมการเรยี นรตู้ ามคมู่ ือ 2. แจ้งวตั ถปุ ระสงค์การเรยี นรู้ในชดุ กิจกรรมใหน้ ักเรียนไดร้ บั ทราบ 3. ชี้แจงการใชช้ ดุ กิจกรรม แบบทดสอบ และกจิ กรรมท้ายบทเรยี น 4. ใชช้ ุดกิจกรรม จัดกิจกรรมการเรยี นรู้ 5. เฉลยและแจง้ คะแนนใหน้ กั เรยี นทราบ 6. ใหน้ ักเรียนทบทวนเน้ือหาสาระในชดุ กจิ กรรม 7. ให้การเสรมิ แรงและกาลงั ใจแก่นักเรยี นอยา่ งเหมาะสม ทัง้ น้ีครูสามารถช่วยเหลอื โดยการอธิบายให้นกั เรยี นทไ่ี มเ่ ข้าใจ บทเรียน ตามศกั ยภาพของนกั เรียนแต่ละคน 4
คาแนะนา สาหรับนักเรียน ชดุ กจิ กรรมน้ี เป็นกิจกรรมสาหรับนักเรียน เพื่อใช้ประกอบการเรียนรู้ เร่ือง การปฏิบัติตนเป็นพลเมืองดีตามวิถีไทย เล่มที่ 3 เรื่อง พลเมืองดี ชมุ ชนนา่ อยู่ เพ่ือให้บรรลุตามจุดประสงค์และเพ่ือให้การจัดกิจกรรมเป็นไป อย่างมปี ระสิทธิภาพ นกั เรียนต้องปฏบิ ัตติ นดังตอ่ ไปนี้ 1. นกั เรียนฟงั คาแนะนาจากครผู ู้สอน ในการปฏบิ ตั ิกจิ กรรม 2. อา่ นแนวคดิ สาระความรู้ และคาชแ้ี จงให้เข้าใจกอ่ นทากิจกรรม 3. ทาแบบทดสอบกอ่ นเรียน เพื่อวัดความร้คู วามเข้าใจกอ่ นเรยี น 4. ตง้ั ใจปฏบิ ัติกิจกรรม ตามลาดับ โดยศกึ ษาเนอ้ื หาและทากิจกรรม 5. ร่วมแสดงความคดิ เหน็ ตามความเขา้ ใจ อย่างมเี หตผุ ล 6. ทาแบบทดสอบหลังเรียน เพื่อประเมินผลทางการเรียน 7. นกั เรยี นสามารถตรวจคาตอบการทากจิ กรรมของตนเองได้จาก เฉลยท้ายเล่ม 5
มาตรฐานการเรียนรู้ และตวั ช้ีวัด มาตรฐานการเรียนรู้ มาตรฐาน ส ๒.๑ เขา้ ใจและปฏบิ ัติตนตามหน้าท่ีของการเปน็ พลเมอื งดี มีคา่ นิยมที่ดีงามและธารงรักษาประเพณีและวัฒนธรรมไทย ดารงชีวติ อยู่ รว่ มกันในสังคมไทยและสังคมโลกอย่างสนั ตสิ ุข มาตรฐาน ส ๒.๒ เข้าใจระบบการเมอื งการปกครองในสังคมปจั จุบัน ยึดมนั่ ศรทั ธาและธารงรักษา ไว้ซง่ึ การปกครองระบอบประชาธปิ ไตย อันมพี ระมหากษตั รยิ ์ทรงเปน็ ประมุข ตัวช้ีวดั ส 2.1 ป.2/1 ปฏบิ ัติตนตามข้อตกลง กติกา กฎ ระเบยี บและหนา้ ท่ี ท่ตี ้องปฏบิ ตั ใิ นชวี ติ ประจาวัน ส 2.1 ป.2/2 เคารพในสิทธิและเสรีภาพของตนเองและผู้อ่นื ส 2.2 ป.2/1 อธิบายความสมั พนั ธข์ องตนเองและสมาชิกในครอบครัว ในฐานะเปน็ สว่ นหน่ึงของชุมชน ส 2.2 ป.2/๒ ระบุผู้มบี ทบาท อานาจ ในการตัดสินใจในโรงเรียน และชุมชน 6
จดุ ประสงคก์ ารเรยี นรู้ เม่อื ปฏบิ ตั กิ จิ กรรมในชุดกิจกรรมเล่มที่ 3 แลว้ นักเรียนสามารถ 1. บอกช่ือ ท่ตี ง้ั และสถานทีส่ าคัญของชมุ ชนท่ีตนเองอาศัยได้ 2. ระบุผูม้ ีบทบาท อานาจ ในการตดั สนิ ใจในชมุ ชนของตนเองได้ 3. อธิบายความสัมพันธ์ของตนเองและสมาชกิ ของชมุ ชนได้ 4. บอกพฤตกิ รรมท่ีต้องปฏิบตั ิ ตามบทบาทหนา้ ท่ีของสมาชกิ ในชุมชนได้ 5. วางแผนและปฏบิ ัติกจิ กรรมร่วมกบั สมาชิกในชุมชนได้ 6. แสดงความคดิ เห็นในการพัฒนาชมุ ชนในฐานะสมาชิกในชมุ ชนได้ 7. บอกความหมายของสทิ ธิและเสรีภาพได้ 8. เขียนบอกพฤตกิ รรมท่เี หมาะสมและปฏบิ ัติตนตามสทิ ธิและเสรภี าพได้ 9. บอกความแตกตา่ งของสิทธแิ ละเสรีภาพในดา้ นต่างๆ ทก่ี าหนดใหไ้ ด้ 10. ปฏบิ ัติตนตามสิทธแิ ละเสรีภาพของตนเองและผอู้ ื่นได้ 7
แบบทดสอบ กอ่ นเรียน เล่มท่ี 3 พลเมืองดีชุมชนน่าอยู่ คาช้ีแจง 1. แบบทดสอบมี 5 ขอ้ คะแนนเตม็ 5 คะแนน เวลา 10 นาที 2. ให้เขียนเครอื่ งหมาย ทับตัวอกั ษร ก ข หรือ ค หน้าขอ้ คาตอบท่ีถกู ต้องท่สี ุด 1. หากนักเรยี นจะไปทาบญุ ในชมุ ชนของเรา นกั เรยี นจะไปสถานทใ่ี ด ก. วัดหวั กระบือ ข. วดั พระแก้ว ค. วัดโพธ์ิ 2. บคุ คลใดปฏิบัติตนได้ถูกต้อง ตามบทบาทหน้าที่ในชมุ ชน ก. ชาวบ้าน ไม่พอใจเพือ่ นบ้านจึงทะเลาะกนั ข. ผใู้ หญ่บ้าน ประชุมใหค้ วามรู้เก่ียวกับการปลูกผักปลอดสารพิษ ค. กานัน ออกคาสงั่ ให้ชาวบา้ นจ่ายเงินสรา้ งศาลาวดั 8
เลม่ ท่ี 3 พลเมอื งดชี ุมชนนา่ อยู่ 3. มีพายุเขา้ ในชุมชนของสุขใจ ทาให้บา้ นเรือนของชาวบา้ น พังเสียหาย หากนักเรยี นเปน็ สุขใจ นักเรียนจะปฏบิ ัติตนอย่างไร ก. รีบหนไี ปอยู่ทอ่ี นื่ เพราะกลัวอันตราย ข. ไมส่ นใจ เพราะไม่ใชบ่ ้านของเรา ค. บริจาคสิง่ ของเพือ่ ช่วยเหลอื ชาวบ้านทเี่ ดอื ดรอ้ น 4. บุคคลใดปฏิบัติตนเป็นสมาชกิ ที่ดีของชมุ ชน ก. ดิน ไปช่วยชาวบา้ นทาความสะอาดลานวดั ข. นา้ นาขยะทบี่ ้านตนเองไปทง้ิ ลงในแมน่ ้า ค. ลม วง่ิ ข้ามถนนใตส้ ะพานลอย เพราะรีบ 5. บุคคลใดแสดงออกถงึ การเคารพสิทธแิ ละเสรภี าพของผู้อืน่ ก. กบ เอาจกั รยานเพอ่ื นบ้านไปข่ีโดยไมบ่ อกกล่าว ข. ป้าแก้ว ไม่ใหล้ ูกเรยี นหนงั สือเพราะยากจน ค. กอ้ ย ยอมรับฟงั แสดงความคิดเห็นของชาวบ้าน 9
เชา้ วันอาทติ ย์ ข้าวฟ่างต่นื แต่เช้า อาบน้าแต่งตวั แล้วออกไป ใใสสบ่ บ่ าาตตรร กับคณุ ยาย อ่านว่า ใส่-บาด หมายถึง นาของทาทาน ถวายพระ เช่น ข้าว อาหาร โดยใสล่ งในบาตร 10
หลังใส่บาตร ป้าสมพิศบ้านท่อี ยู่ข้างๆ กเ็ ดินเข้ามาคยุ กับคุณยาย เรื่องฝากให้คุณยายช่วยลงคะแนนเสียงให้กับลงุ ทองดี สามีของป้าสมพศิ คณุ ยายคะวนั นี้ จะ๊ ..แม่สมพิศ ลงคะแนนเสียงแลว้ ฝากพอ่ ทองดี ดว้ ยนะคะ ขา้ วฟ่างเก็บของท่ีนามาใส่บาตร แลว้ เดินเขา้ มาในบา้ น พบคุณพ่อกาลงั นั่งอ่าน หนังสือพพมิ ิมพพ์ ์ ขา้ วฟ่างจงึ ถามคุณพ่อเกย่ี วกับการลงคะแนนเสียง อา่ นว่า หนงั -สอื -พิม หมายถงึ ส่งิ พมิ พ์ ทเ่ี ผยแพรข่ ่าวสาร คุณพ่อคะ วนั น้ีชมุ ชนของเรา มีการลงคะแนนเสยี งอะไรเหรอคะ ปา้ สมพศิ จงึ มาขอฝากคุณลุงทองดี กบั คุณยาย 11
วันนช้ี มุ ชนของเรามกี ารเลอื กผู้ใหญบ่ ้านคนใหม่จ๊ะลูก ผใู้ หญบ่ ้านคนกอ่ น ท่าน เกษยียณณอายุ วันนพี้ วกเราชุมชนหมู่ 3 จงึ ต้องเลอื กตั้งผ้ใู หญบ่ า้ น คนใหม่ เพอ่ื มาเป็นผู้นาชมุ ชนของเรา อ่านว่า กะ-เสยี น หมายถงึ พ้นไป พน้ อายุที่กาหนด ทาไมเราต้องมีผ้นู าชุมชนด้วยคะ ทกุ คนก็ทางานของตัวเอง อยบู่ า้ น คนละหลัง ไม่จาเปน็ ตอ้ งมีผูน้ าเลยค่ะ คณุ แม่ยกอาหารมาตั้งบนโต๊ะ ได้ยินขา้ วฟา่ งพูด จึงอธบิ ายให้ขา้ วฟ่างฟัง คนในหมู่บ้านของเรามีจานวนมาก หลากหลายอาชพี มคี วามคิดเห็นแตกตา่ งกัน เม่ือคนอยู่มาก ปัญหาตา่ งๆ กม็ าก หากเรา ไม่มผี ูน้ าชุมชน แลว้ ใครจะเปน็ ผูน้ าในการ แกไ้ ขปัญหาตา่ งๆ และคอยดแู ลชุมชน ใหส้ งบสุข และนา่ อยูล่ ะจะ๊ ค่ะคณุ แม่ ขา้ วฟ่างพยกั หน้า แล้วน่ิงไปสกั พกั แต่ในใจของข้าวฟ่างนัน้ กย็ งั มีข้อสงสัย ในเรอ่ื งของชุมชน และผนู้ าชมุ ชนอยูอ่ กี มากมาย ข้าวฟ่างจึงคดิ ว่าวันจันทร์ จะตอ้ งนาเรือ่ งน้ไี ปสอบถามคุณครทู ี่โรงเรียนให้เขา้ ใจแจม่ แจ้งดีกวา่ 12
ชมุ ชน หมายถงึ กลุ่มคนท่ีอาศยั อย่รู วมกัน เปน็ จานวนมากในบริเวณเดียวกนั รจู้ ัก คนุ้ เคยกนั มคี วามสนใจรว่ มกนั ทากิจกรรม ต่างๆ รว่ มกัน มแี นวพฤติกรรมเป็นอย่าง เดียวกนั เช่น ภาษาพูด ขนบธธรรรรมมเเนนยี ียมม ปรปะรเะพเพณณี ี วัฒนธรรม เปน็ ต้น อ่านว่า ประ-เพ-นี อ่านว่า ขะ-หนบ-ทา-เนียม หมายถงึ สิ่งท่เี ชื่อถือ และยดึ หมายถึง แบบอย่างท่ีนิยม เปน็ แนวปฏบิ ตั ติ อ่ กันมาในสังคม ปฏิบัตกิ ันมาของสังคม สมาชิกของชมุ ชน หมายถงึ คนทกุ คน ทอ่ี าศัยอยูใ่ นชุมชนเดียวกัน 13
ตามความสัมพันธ์ของคนในชุมชน แบง่ เปน็ 2 ประเภท คอื ชมุ ชนชนบท เป็นสงั คมทีม่ ีความคล้ายคลงึ กนั ทางสังคม ประกอบอาชีพตามฤดูกาล เเศศรรษษฐฐกกิจิจ พอเลย้ี งตวั ได้ ชมุ ชนเมอื ง เป็นชมุ ชนทีม่ ผี ูค้ นหนาแนน่ ผคู้ นในชุมชนมอี าชพี หลากหลาย ย้ายเขา้ ออกเปน็ ประจา และดิ้นรนหาเลี้ยงชพี อ่านว่า เสด-ถะ-กดิ หมายถงึ ภาวะการเงิน แต่ละชุมชน จะมีทต่ี ้งั และสภาพแวดลอ้ ม ทางธรรมชาติ ท่แี ตกตา่ งกัน ไดแ้ ก่ อากาศ ทตี่ ัง้ และ ททรรพั ัพยยาากกรรธธรรรมมชชาตาติ ิ แลว้ ชมุ ชนของเราเป็นชุมชน อา่ นว่า ซับ-พะ-ยา-กอน-ทา- ประเภทใด มีท่ตี ้งั และ มะ-ชาด หมายถงึ ส่งิ ท่เี กิดขนึ้ เอง สภาพแวดล้อมทางธรรมชาติ หรือมีอยู่ตามธรรมชาติ เป็นอย่างไรบ้างคะ ชุมชนของเราตั้งอยู่ในเขตบางขนุ เทยี น เปน็ ชุมชนเมอื ง มผี คู้ นหนาแน่น ยา้ ยเข้า ออกเป็นประจา มีอาชีพหลากหลาย ทรัพยากรท่สี าคัญ คือ สตั ว์ทะเล และป่าชายเลน 14
มาดูสถานท่ีสาคญั ของชุมชนของเราค่ะ สถานตี ารวจ วัดหัวกระบือ ไปรษณีย์แสมดา ท่าข้าม วัดประทปี พลีผล คลนี ิกเทยี นทะเล สถานขี นสง่ บางขนุ เทยี น สวนสาธารณะ โรงเรยี นของเรา ถนนบาง ุขนเ ีทยน-ชายทะเล ตลาดคลองห้วยทราย ถนนพระรามท่ี 2 15
ฉนั อยูต่ รงไหนในชมุ ชน คาช้ีแจง ให้นักเรียนวาดภาพบ้านของนกั เรยี นท่ตี ั้งอยูใ่ นชมุ ชน พรอ้ มเขียนสถานทีส่ าคญั ทีอ่ ยู่ใกล้เคยี งบา้ นทีเ่ ป็นทสี่ งั เกตได้ 1. ช่อื ชุมชน 16
สถานที่สาคญั ในชุมชน คาช้ีแจง ให้นักเรยี นเขียนชอ่ื สถานทีส่ าคัญทีม่ อี ยู่ภายในชมุ ชน ลงในช่องว่างให้ถกู ต้องและครบถ้วน 1. 2. สถำนทสี่ ำคญั ในชมุ ชน 4. 3. 5. 17
ในช่วั โมงสงั คมศึกษา ขา้ วฟา่ งถามคณุ ครูเกย่ี วกับเรือ่ งทย่ี ังไม่เขา้ ใจเกย่ี วกบั ชุมชน คณุ ครคู ะ ผู้นาชมุ ชน สาคญั กบั เราอยา่ งไรคะ ก่อนทคี่ รูจะตอบ ครูมคี าถามจะถามนกั เรียนค่ะวา่ “สมมตุ วิ า่ ในชมุ ชนของนกั เรียนเกดิ นา้ ท่วมขัง ตลอดปี เนอ่ื งจากมีขยะไปอุดตันทอ่ ระบายนา้ ทางราชการได้นาเครื่องสูบน้ามาสูบนา้ ท่ีขังออก แต่ไมน่ านนา้ ก็กลบั มาขงั ใหม่ เป็นอย่างน้ซี ้าๆ คนในชมุ ชนตอ้ งถอดรองเท้าเพือ่ เดนิ ลุยน้าทกุ วนั ทาให้หลายคนเกิดโรคเท้าเน่าเปือ่ ย” นกั เรียนคิดว่า ใครจะเป็นผู้แก้ปัญหานไี้ ดอ้ ย่าง ถาาววรร คะ อา่ นว่า ถา-วอน หมายถึง ม่นั คง ยืนยาว คงทน 18
นักเรียนทุกคนครุ่นคิด นา้ ใจ จึงยกมอื แลว้ ตอบคาถาม คณุ ครูยิ้มพร้อมกล่าวชมเชยนา้ ใจ แลว้ ซักถามเพมิ่ เตมิ อา่ นว่า พัด-ทะ-นา ต้องเปน็ คนในชมุ ชนค่ะ หมายถงึ ทาใหเ้ จริญ คนในชมุ ชนตอ้ งไม่ท้ิงขยะ ทาใหก้ ้าวหน้า คดิ ถูกต้องแลว้ ค่ะ คนที่จะแก้ปัญหาได้ถาวรคือ คนในชุมชน แตใ่ ครละ่ จะเป็นผูช้ กั ชวน และนาพา คนในชุมชนทาสิ่งตา่ งๆ เพ่ือใหช้ มุ ชน พพฒั ัฒนนาา หนูเข้าใจแล้วค่ะ บคุ คลนน้ั คือ ผูน้ าชุมชน ใชไ่ หมคะคุณครู ใช่จ๊ะ..ผู้นาชุมชนคอื ผู้ที่คนในชุมชนให้ความไวว้ างใจ เลือกให้เป็นผ้ชู แี้ นะ สง่ั การและชว่ ยเหลือให้คนในชุมชน ในเรื่องต่างๆ ผ้นู าของชุมชนจึงเป็นบุคคลทมี่ ีความสาคญั ในงานพัฒนาชมุ ชน ใหเ้ จรญิ กา้ วหน้าได้ยังไงละจ๊ะ 19
ผ้นู าชุมชน หมายถึง ผมู้ บี ทบาทและอานาจในการตัดสินใจในชุมชน คือบุคคลที่เป็นตัวแทนของชมุ ชน มีหนา้ ท่ีบริหารงานในชุมชน มีบทบาทและอานาจในการตัดสนิ ใจแทนสมาชกิ ในชมุ ชน แล้วใคร คอื ผู้นาชมุ ชนคะ “ผู้ใหญ่บ้าน” เป็นผู้นาของหมู่บ้าน “กานัน” เป็นผู้นาของตาบล ส่วนกรุงเทพมหานคร เรียก “กานันแขวง” นอกจากนี้ยังมีผู้นาท้องถ่ิน ได้แก่ แพทย์ประจาตาบล และ ผู้นาทางศาสนา ชุมชนแตล่ ะชุมชน จะต้องมีผูน้ าชุมชนในการ ทาหนา้ ท่ีต่างๆ ตามไปดู กันต่อเลยคะ่ 20
บทบาทหนา้ ที่ ของผู้นาชมุ ชน 1.ผู้ใหญ่บ้าน มีหน้าท่ี ช่วยเหลือสมาชิกในหมู่บ้าน ในเร่ืองต่างๆ เช่น น้าท่วม ฝนแล้ง พัฒนาส่งเสริมอาชีพ ของสมาชิกในหมู่บ้าน ควบคุมดูแลสมาชิกให้ปฏิบัติตาม กฎหมาย แจ้งข่าวสารให้สมาชิกในหมู่บ้านทราบ 2.กานัน มีหน้าที่ ช่วยแก้ปัญหาท่ีเกิดขึ้นในตาบล แจ้งข้อมูลข่าวสารให้แต่ละหมู่บ้านทราบ และรายงานไปยังอาเภอ 3.ผู้นาท้องถ่ิน แพทย์ประจาตาบล มีหน้าท่ีดูแลรักษาคนป่วยในตาบล ป้องกันไม่ให้มีการแพร่เชื้อโรค แจ้งให้ชาวบ้านทราบ เก่ียวกับโรคระบาด เช่น ไข้หวัดใหญ่ ไข้หวัดนก ผู้นาทางศาสนา มีหน้าที่ ดูแลเก่ียวกับพิธีกรรมทางศาสนา อบรมส่ังสอนให้ทาดี พัฒนาชุมชน แก้ไขความขัดแย้ง และสร้าง ความสงบสุขให้เกิดกับชุมชน เช่น พระสงฆ์ในศาสนาพุทธ อิหม่ามในศาสนาอิสลามและบาทหลวงในศาสนาคริสต์ 21
ผ้นู าที่ดีตอ้ งมีคุณสมบตั ิ อยา่ งไรบ้างคะ มีความยุตธิ รรม มคี วามรู้ ความสามารถ พดู จาสุภาพ คุณสมบัติทส่ี าคญั เสียสละ ให้เกยี รติผู้อน่ื ของผนู้ าชุมชน เพื่อส่วนรวม ซ่ือสตั ย์ สุจริต เป็นแบบอย่างที่ดี อดทนอดกล้นั และมีความรบั ผิดชอบ 22
ผู้นาในชุมชนของฉนั คาช้ีแจง ให้นกั เรยี นวาดภาพผู้นาชมุ ชนของนกั เรยี น พร้อมเขยี นชอ่ื และบอกบทบาทหนา้ ที่ของผนู้ าชุมชนมา 2 ข้อ ผ้นู าชมุ ชนของฉนั ช่ือ บทบาทหนา้ ท่ขี องผู้นาชมุ ชน 1. 2. 23
หนา้ ทผ่ี ูน้ าชุมชน คาช้ีแจง ให้นกั เรียนนาข้อความทกี่ าหนดให้ ไปเติมคาตอบในชอ่ งวา่ ง กานัน ให้สอดคล้องกบั เร่ืองราวในช่องว่าง ผ้นู าศาสนา แพทย์ประจาตาบล ผูใ้ หญ่บา้ น ลงุ ชม ประชุม หลวงพอ่ เทียน เทศน์เร่ือง ให้ความรู้การ ความสามัคคี ให้ชาวบ้านฟัง ส่งเสริมอาชีพ ให้กับสมาชิก 3. ในหมู่บ้าน 1. คณุ แม่ ดูแลรักษา คนป่วยในตาบล และแจ้งให้ทราบ เก่ียวกับโรคระบาด 2. ลงุ ชน่ื ดูแลความสงบเรียบร้อย ของหมู่บ้านต่างๆ ในตาบล 4. 24
อา่ นว่า สา-ทา-ระ-นะ หมายถงึ เพอื่ สว่ นรวม วนั นว้ี ันที่ 5 มิถุนายน เป็นวันส่งิ แวดล้อมโลก คุณครูจงึ พาเดก็ ๆ ไปทา ความสะอาดบริเวณสวน สสาาธธาารรณณะะ ข้างโรงเรยี นรว่ มกบั คนในชุมชน เด็กๆ ทัง้ สนุกสนาน และตนื่ เตน้ ท่ไี ด้มโี อกาสไดร้ ่วมกิจกรรมของชมุ ชน ทุกคนทากจิ กรรมดว้ ยเต็มใจ และขยันขนั แขง็ 25
เมือ่ กลบั มาถงึ โรงเรยี นในตอนบ่าย คณุ ครใู หน้ ักเรยี นออกมาพูด แสดงความรูส้ กึ ในการทาความดใี นวนั นี้ ข้าวฟ่างพูดเปน็ คนแรก วันนห้ี นูไดท้ าหน้าทข่ี องสมาชิกที่ดขี องชมุ ชนค่ะ หนูและเพือ่ นๆ อาศยั อยูใ่ นชุมชนนี้ สมาชกิ ท่ดี ีต้อง ช่วยกนั พฒั นาและรักษาสถานที่ตา่ งๆ ของชมุ ชน ไม่ชารุดเสยี หาย วันนี้หนรู ู้สึกภูมิใจมากๆ เลยค่ะ นอกจากการดูแลรกั ษา สถานที่ตา่ งๆ แล้ว สมาชิกทดี่ ี ของชุมชนยงั ต้องทาส่ิงใด อีกบ้างจ๊ะ 26
ตอ้ งปฏบิ ัติตนตาม ขอ้ ตกลงของชุมชน ด้วยคะ่ ถูกตอ้ งแล้วคะ่ ขอ้ ตกลง กฎ ระเบียบ กตกิ า ที่เราทุกคนในชมุ ชน ร่วมกันกาหนดขน้ึ มาสมาชิกทุกคนต้องปฏบิ ตั ิตามนะคะ เชน่ หนา้ โรงเรียนของเรามสี ะพานลอย เด็กๆ กต็ ้องเดินบนสะพานลอย ในการข้ามถนน เป็นตน้ หน้าที่ของสมาชกิ ทีด่ ขี องชุมชนยงั มอี ีกหลายอย่าง คุณครูใหน้ ักเรยี นกลบั ไปคดิ หรอื สอบถามคณุ พ่อคุณแม่ดูนะคะวา่ เราจะทาอย่างไรจงึ จะทาใหส้ ังคมเราพัฒนา และมแี ตค่ วามสงบสุข พรุ่งนเ้ี ราคอ่ ยมาแลกเปลี่ยนความรกู้ ันนะคะ 27
สมาชกิ ทด่ี ขี องชุมชน หมายถึง การท่ีสมาชิกทอ่ี าศยั อยู่ ในชุมชนเดียวกันทุกคน ปฏิบัติตามกฎ ระเบียบของชุมชน ให้ความร่วมมอื และดูแลรักษาสมบัติของชุมชน เพื่อให้ชุมชน มีความสงบ เรียบร้อย ไม่เกิดความวุ่นวาย ทาให้สมาชิกใน ชุมชนอยูอ่ ย่างสงบสขุ สมาชิกของชมุ ชน ต้องปฏบิ ตั ติ ามกฎ จจรราาจร อา่ นว่า จะ-รา-จอน เพอื่ ลดอุบตั ิเหตุในการใช้รถ หมายถึง การเคล่ือนทข่ี อง ใช้ถนนนะคะ รถ คน สัตว์ ตามถนน 1. ปฏิบัติตามกฎจราจร ขา้ มถนนโดยใชท้ างม้าลาย หรือสะพานลอย ผู้โดยสารและผขู้ ับขี่รถจกั รยานยนต์ ตอ้ งสวม หหมมววกกนนริ ริภภยั ัย หรือหมวกกนั น็อค อา่ นว่า หมวก-นิ-ระ-ไพ คาดเข็มขดั นิรภยั ขณะขบั หรอื นง่ั รถยนต์ หมายถงึ หมวกท่สี วมเพ่อื ปฏบิ ตั ิตามกฎจราจรอย่างเคร่งครดั ความปลอดภัยขณะขับรถ 28
3. ปฏิบัติตามขนบธรรมเนียม ประเพณแี ละวัฒนธรรมของชุมชน เขา้ ร่วมประเพณีของชุมชน เช่น ประเพณสี งกรานต์ ประเพณลี อยกระทง มีมารยาทงาม มสี มั มาคารวะ แตง่ กายสภุ าพเรียบรอ้ ย อนุรกั ษ์และสืบทอดประเพณีใหค้ งอยู่สบื ไป อ่านว่า รน-นะ-รง หมายถึง ชกั ชวน ทากิจกรรม ต่อสู้ 4. สมาชิกในครอบครัวของเรา สามารถช่วยเหลอื ชุมชนได้ ดแู ลรกั ษาส่ิงแวดล้อมในชุมชน บริจาคสง่ิ ของเพ่ือช่วยเหลือสมาชกิ ในชมุ ชนทเี่ ดอื ดร้อน รวมกลุ่มทาประโยชน์เพือ่ พัฒนาชุมชน รรณณรรงงคค์ ์ ต่อตา้ นยาเสพติดในชมุ ชน อุดหนนุ สนิ คา้ ทีผ่ ลิตในชุมชน ส่งเสรมิ วัฒนธรรม ประเพณี และ ภภูมมู ิปปิ ญั ัญญญาาไทไทยย อ่านว่า พมู -ปัน-ยา-ไท หมายถึง พ้ืนความรู้ของคนไทย 29
สาธารณะสมบัติ หมายถงึ ทรพั ย์สมบัตขิ องประชาชน เชน่ ถนน แม่นา้ ลาคลอง โทรศพั ท์ สาธารณะ สมาชิกในชุมชนทกุ คน สามารถดแู ลรักษา สาธารณะสมบตั ขิ องชุมชนได้ ดงั นี้ ดแู ลรกั ษาทรพั ย์สินของชมุ ชน และห้ามทาลายทรัพยส์ นิ ของชมุ ชน ไม่ทงิ้ ขยะลงในแม่นา้ ลาคลอง ไมต่ ดั ตน้ ไม้ หรือทาลายตน้ ไม้ในชมุ ชน ไมข่ ดี เขียนขอ้ ความในสถานที่ของชุมชน เช่น กาแพงวัด เสาไฟฟา้ ไม่นาสาธารณะสมบตั ิของชมุ ชนมาเป็นของตนเอง สมาชกิ ทุกคนในชุมชน จะต้องปฏบิ ตั ิตน เป็นสมาชกิ ที่ดขี องชุมชนนะคะ เพื่อใหช้ ุมชนของเราเกดิ ความสงบสุข มคี วามเปน็ ระเบยี บเรียบรอ้ ยคะ่ 30
สมาชิกที่ดขี องชมุ ชน คาช้ีแจง ให้นักเรียนลากเส้นตามเสน้ ประ ล้อมรอบภาพท่ีแสดงถึง การเป็นสมาชิกทีด่ ีของชุมชน แตงกวากบั เพอื่ นๆ 1. 2. ขา้ มถนนตามทางมา้ ลาย ลุงพร ขับรถผา่ ไฟแดง 3. พอใจฟอ้ นราในขบวนแห่ ประเพณบี ุญทาบ้ังไฟ ทาให้เกดิ อุบัติเหตุ 4. ชาวบ้านชว่ ยเกบ็ ขยะบริเวณ สวนหยอ่ มในหม่บู ้าน 5. 6. พลอยพาสุนัขของ อน้ และเพ่ือนๆ นาของเล่นไป ตนเองมาขับถา่ ยทีส่ วนหย่อม บริจาคให้เด็กๆในหมู่บา้ น ของหมู่บ้าน 31
กจิ กรรมของชมุ ชน คาช้ีแจง ให้นักเรียนรวมกลุ่ม ๆ ละ 3 คน จากน้ันให้วาดภาพ กิจกรรมทนี่ กั เรยี นเคยเข้ารว่ มในชุมชนมา 1 กิจกรรม พร้อมเขียนความรูส้ กึ ที่มีตอ่ การร่วมกิจกรรมนน้ั ความรสู้ กึ ท่ีมีตอ่ การรว่ มกิจกรรม 32
ภาพสอ่ื ความหมาย คาชี้แจง ให้นักเรยี นรวมกลุม่ ๆ ละ 3 คน ดูภาพที่กาหนดให้ จากนั้นตอบคาถามด้านลา่ งตามความคิดของตนเอง ทม่ี ำ https://hilight.kapook.com/img_cms2/user/1_322.jpg 1. จากภาพนักเรียนมคี วามรู้สึกอย่างไร 2. หากนักเรยี นตอ้ งอาศัยอย่ใู นชุมชนแหง่ นี้ นักเรียนจะทาอย่างไร 33
ทาดเี พ่ือชุมชน คาช้ีแจง ให้นกั เรยี นรว่ มกลุม่ กับเพือ่ นกลุ่มละ 5 คน จากน้นั ให้เขยี นปา้ ยเพ่อื รณรงค์ การปฏบิ ตั ิตนเปน็ สมาชิกทด่ี ี ของชุมชน แล้วนาเสนอหน้าเสาธง แลว้ บันทกึ ผลการ ทากิจกรรมลงในชอ่ งวา่ ง 1. วัน/เดือน/ปี 2. ขอ้ ความ ทีใ่ ช้ในการรณรงค์ ทาดี 4. ความรสู้ ึกหลงั การ เพอื่ ชมุ ชน ดาเนินการรณรงค์ 3. ผลการดาเนินการ 34
คุณพ่อไปร่วมในการประชุมคณะกรรมการหมบู่ า้ น ข้าวฟ่างได้ตาม คณุ พอ่ ไปดว้ ย ผใู้ หญ่บ้านแจ้งวา่ เมือ่ สองวันกอ่ นไดร้ บั รายงานว่า มรี ถจักรยานยนตห์ ายในบริเวณตลาดทา้ ยหมบู่ ้าน จงึ ให้ช่วยกัน บอกกลา่ วเพือ่ นบา้ น และสอดส่องดูแล ททรรัพัพยย์ส์สินนิ ของตนเอง อ่านว่า ซบั -สิน เรอ่ื งทแ่ี จ้งให้ทราบ หมายถงึ สง่ิ มคี า่ ท้งั ท่ีมี งานประจาปี รปู รา่ ง และไม่มีรูปรา่ ง การทาความสะอาดสวนสาธารณะ มีการขโมยรถจักรยานยนต์ในตลาด 35
ขณะเดินทางกลบั บา้ น ข้าวฟ่างเกิดความสงสัยจงึ ถามคุณพ่อ เกี่ยวกับการขโมยรถจกั รยานยนต์ คุณพอ่ คะทรัพยส์ นิ ที่ลงุ ผใู้ หญบ่ อก คือ รถจักรยานยนต์ ใชไ่ หมคะ บา้ นเราไม่มีรถจกั รยานยนตน์ ่ีคะ ทรัพย์สินไมใ่ ช่แค่ รถจักรยานยนต์นะจะ๊ รถยนต์ บา้ น หรือเงนิ ทอง กเ็ ปน็ ทรพั ย์สินดว้ ยจ๊ะ ทาไมเราตอ้ งดูแล ทรัพย์สนิ ของตนเอง ตามที่ลุงผู้ใหญว่ ่าด้วยคะ 36
ที่ลุงผู้ใหญ่บอกให้เราดูแลทรพั ย์สนิ ของตนเอง เพราะว่าบุคคล ยอ่ มมีสิทธิในทรัพยส์ นิ ของตนเอง และมเี สรภี าพในการ นาทรัพย์สินของตนเองไปใชไ้ ด้ตามความต้องการ และทรัพย์สนิ ทุกชนดิ จะไดร้ ับการคุ้มครองตามกฎหมาย ผอู้ ื่นจะมาครอบครอง ทรพั ยส์ นิ ของเราไมไ่ ด้ ยงั ไงละ่ จะ๊ ข้าวฟ่าง ขา้ วฟา่ งจะชว่ ย คณุ พ่อดูแลทรัพยส์ ิน ของบา้ นเราค่ะ แสดงวา่ คนทนี่ า ทรัพย์สนิ ของเราไป เขาทาผดิ ใชไ่ หมคะ 37
สิทธิ หมายถงึ อานาจของบุคคลที่ได้รับการรับรองและ ค้มุ ครองจากกฎหมาย ผใู้ ดจะมา ละเมิด สิทธิของเรามไิ ด้ ตวั อยา่ ง สทิ ธขิ องบคุ คล อา่ นว่า ละ-เมิด หมายถึง ล่วงเกิน ฝ่าฝนื ทกุ คนเกิดมามสี ทิ ธเิ ท่าเทยี มกนั ท้งั ชายและหญิง สทิ ธิในการคมุ้ ครองทางกฎหมาย เช่น เกยี รตยิ ศ ชือ่ เสยี ง ความเป็นอยู่ ทรพั ย์สิน อา่ นว่า เกียด-ติ-ยด สิทธิได้รับการศึกษาข้ันพน้ื ฐาน อยา่ งนอ้ ย 12 ปี หมายถงึ ชื่อเสียง สทิ ธทิ ่ีไดร้ บั การเลี้ยงดู สิทธิในครอบครัว สทิ ธไิ ด้รับการบริการทาง สสาาธธาารรณณสะขุ สุข การยกยอ่ งท่ไี ดม้ า สิทธิในด้านการเมอื ง เช่นการเลือกตง้ั ผู้มีสิทธเิ ลอื กต้ังต้องมี อายคุ รบ 18 ปี บริบูรณ์ อ่านว่า สา-ทา-ระ- สทิ ธไิ ด้รบั ข้อมลู ข่าวสาร จากหน่วยงานตา่ งๆ นะ-สกุ หมายถึง สทิ ธไิ ดร้ ับความคมุ้ ครองในฐานะผู้บริโภค การส่งเสริมสุขภาพ 38
เสรีภาพ หมายถงึ ความเปน็ อสิ ระของบุคคลที่จะทาสง่ิ ใด ตามสิทธิทมี่ ีอยขู่ องตนเอง โดยไมฝ่ า่ ฝืนหรือขดั กับกฎหมาย ตวั อยา่ ง เสรีภาพของบคุ คล อ่านว่า โคด-สะ-นา หมายถึง เผยแพร่ ประกาศออกไป เสรีภาพในการนบั ถอื ศาสนา เสรภี าพในร่างกาย เสรีภาพในบ้าน เสรภี าพในการสอ่ื สาร การพดู เขียน พมิ พ์ และ โฆโฆษษณณาา เสรีภาพในการเลือกที่อยู่ เสรภี าพในการชมุ นุมโดยสงบ เสรีภาพในการประกอบอาชพี เสรภี าพในการศกึ ษาอบรม สิทธิและเสรภี าพ คือ การกระทาการใดๆ ทไี่ มข่ ัดต่อ กฏหมาย โดยไมล่ ่วงละเมิด สทิ ธิ เสรีภาพของบุคคลอืน่ เช่น นกั เรยี นมสี ทิ ธิในการเรียนและ มเี สรีภาพในการแสดงความคดิ เหน็ 39
สิทธแิ ละเสรภี าพในชวี ติ และรา่ งกาย หมายถงึ บคุ คลย่อมมีสทิ ธแิ ละเสรีภาพในร่างกายอยา่ ง เสมอภาคและเท่าเทียมกัน ภายใต้การคมุ้ ครองของ กฎหมาย บุคคลใดจะมาล่วงละเมดิ สิทธิเสรีภาพใน รา่ งกายไมไ่ ด้ เช่น ไดร้ ับการเลีย้ งดูใหม้ ีชีวิตและ เจริญเตบิ โตอย่างปลอดภัย ได้รบั อาหารทด่ี ี เพอ่ื การเจรญิ เตบิ โตตามวัย สทิ ธแิ ละเสรภี าพในการแสดงความคดิ เหน็ หมายถงึ การแสดงอารมณ์ ความรูส้ กึ ความคิดของตนเอง ออกมาใหผ้ ู้อืน่ ได้รับรู้ โดยบุคคลย่อมมีสิทธแิ ละเสรภี าพ ในการแสดงความคิดเหน็ ได้อยา่ งอสิ ระ ไม่ขัดต่อ ศศลี ลี ธธรรรรมม อนั ดีงาม และไมล่ ะเมดิ สทิ ธิเสรภี าพของผอู้ ่ืน เช่น การพดู คยุ แสดงความคิดเหน็ การเขยี นแสดงความคดิ เห็น อ่านว่า สีน-ทา หมายถงึ ความประพฤติท่ดี ี ทชี่ อบ 40
สิทธแิ ละเสรีภาพในทรพั ย์สิน หมายถึง บุคคลย่อมมีสทิ ธิในทรัพยส์ นิ ของตนเอง และ มีเสรภี าพในการนาทรพั ยส์ ินของตนเองไปใชไ้ ด้ ตามความ ต้องการ และทรัพย์สินทุกชนดิ จะได้รบั การคุ้มครองตาม กฎหมาย ผอู้ น่ื จะมาครอบครองทรัพย์สนิ ของเราไม่ได้ ตัวอย่าง บอย ซอ้ื รถยนต์เป็นของตนเอง แสดงวา่ บอยมสี ทิ ธใิ นการใช้รถยนต์ ตามความ ต้องการ คนอืน่ จะมาเปน็ เจา้ ของไมไ่ ด้ สทิ ธแิ ละเสรภี าพในการนับถือศาสนา หมายถึง คนไทยทุกคนมสี ิทธิและเสรีภาพในการนับถือ ศาสนา สามารถนบั ถือศาสนาใดกไ็ ด้ เชน่ ศาสนาพทุ ธ ศาสนาครสิ ต์ ศาสนาอิสลาม โดยไมแ่ สดงอาการลบหลู่ ดูถกู หรือแสดงทา่ ทางรงั เกยี จ บคุ คลทน่ี บั ถอื ศาสนา แตกตา่ งจากเรา 41
สทิ ธิและเสรีภาพของเรา คาชี้แจง ใหน้ ักเรียนทาเคร่อื งหมาย ในชอ่ งว่างให้สัมพนั ธ์ กบั รูปภาพ 1. 2. ครอบครัวมนี านบั ถอื ศาสนาอสิ ลาม เดก็ ๆแสดงความคิดเหน็ ร่วมกัน สทิ ธิ เสรีภาพ สทิ ธิ เสรีภาพ 3. 4. นอ้ ยไดเ้ รียนหนังสอื กับเพ่ือน นา้ ตรวจสขุ ภาพประจาปที กุ ปี สทิ ธิ เสรภี าพ สิทธิ เสรีภาพ 42
ใครถูกใครผิด คาชี้แจง ใหน้ ักเรยี นทาเครอ่ื งหมาย ในพฤตกิ รรมที่เหมาะสม 1. และทาเครอ่ื งหมาย ในขอ้ ท่ีไม่เหมาะสมตามสทิ ธแิ ละ เสรภี าพที่ควรไดร้ ับ 2. ปอ้ งถกู พอ่ เลี้ยงบงั คบั น้าไม่สบายมาก ใหห้ นีออกจากบ้าน คณุ แมจ่ งึ บังคบั ใหก้ ินยา 3. 4. โตอายุ 9 ขวบแล้ว ขิงอ้วนมาก คุณพอ่ จงึ แตย่ ังไม่เรียนหนงั สือ ให้ไปออกกาลังกาย 5. 6. หนงึ่ ไมท่ าการบ้าน อมุ้ ถกู แมเ่ อาไปทง้ิ จึงถกู ครทู าโทษ ในถงั ขยะตงั้ แตแ่ รกเกิด 43
ฉนั อยู่ในด้านใด คาชี้แจง ให้นกั เรยี นอา่ นเรอื่ งราวท่กี าหนดให้ แลว้ ตอบคาถามว่า เป็นสทิ ธิในด้านใด ตัวอยา่ ง ใบเตย นาอาหารทีค่ ุณแมท่ าให้มารับประทานทีโ่ รงเรยี นทกุ วัน ตอบ สิทธิและเสรีภาพในชีวิตและรา่ งกาย 1. น้าใจ และครอบครัว ไปทาบญุ ท่วี ดั เป็นประจา ตอบ 2. ฟ้าใส พูดคยุ แสดงความคิดเหน็ เกีย่ วกับการทางานกล่มุ สง่ ครู ตอบ 3. ใบชา ได้จกั รยานคนั ใหมเ่ พราะคุณพอ่ ซือ้ ให้แทนคนั เกา่ ทพี่ งั ตอบ 44
แม่ใจยักษ์ คาชี้แจง ใหน้ ักเรียนอา่ นขา่ วท่ีกาหนดให้ แลว้ ตอบคาถาม แมใ่ จยักษ์ เมื่อเวลา 18.20 น. ของวันที่ 1 มกราคม 2557 รับแจ้งเหตุ พบทารกเพศชาย วัย 1 เดือน ถูกจับใส่ตะกร้าพลาสติกหุ้มด้วย ผ้าขนหนู ถูกวางทิ้งไว้ท้ายรถกระบะ ซึ่งจอดอยู่บริเวณข้างร้าน สะดวกซ้ือ ตามเน้ือตัวเด็กพบรอยแมลงกัดต่อยเป็นจานวนมาก โชคดที ี่คนเขน็ รถผลไมผ้ ่านมาไดย้ นิ เสยี ง จึงช่วยไว้ไดท้ นั ทมี่ า : รายการเรือ่ งเลา่ เชา้ น้ี วนั ที่ 2 มกราคม 2557 1. จากข่าวเดก็ ทารก ควรได้รบั การช่วยเหลือหรอื ไม่ ตอบ 2. เหตุการณท์ ี่เกดิ ข้ึน นักเรยี นคิดว่า เก่ียวข้องสทิ ธิเสรภี าพในเร่อื งใด ตอบ 3. หากนักเรียนพบเห็นเหตุการณน์ ี้ นักเรยี นจะปฏิบตั อิ ยา่ งไร ตอบ 45
แลกเปลีย่ นเรยี นรู้ คาช้ีแจง ให้นักเรียนแบ่งกลุ่ม กลุม่ ละ 3 คน ชว่ ยกนั แสดงความคิดเหน็ เร่ือง “การปฏิบัติตนเปน็ สมาชกิ ที่ดขี องชุมชน” แล้วบันทึก ลงในแผนภาพ พรอ้ มตอบคาถาม 1. 2. “การปฏิบัติตน 3. เปน็ สมาชิกที่ดี ของชุมชน” 1. นักเรียนมีสิทธิในการแสดงความคดิ เห็นในครง้ั น้หี รือไม่ มีสิทธิ ไมม่ ีสิทธิ 2. หากเพื่อนแสดงความคิดเหน็ นกั เรียนควรปฏบิ ัติอยา่ งไร หา้ มไม่ใหพ้ ูด เพราะไมม่ สี ทิ ธิ น่ังฟงั และแสดงความคดิ เหน็ รว่ มกนั 46
แบบทดสอบ หลงั เรียน เลม่ ที่ 3 พลเมืองดชี ุมชนน่าอยู่ คาช้ีแจง 1. แบบทดสอบมี 5 ข้อ คะแนนเตม็ 5 คะแนน เวลา 10 นาที 2. ให้เขียนเครือ่ งหมาย ทบั ตัวอกั ษร ก ข หรือ ค หนา้ ข้อ คาตอบทถ่ี ูกต้องท่สี ดุ 1. หากนักเรียนจะไปทาบุญในชมุ ชนของเรา นกั เรียนจะไปสถานทีใ่ ด ก. วดั โพธิ์ ข. วดั หวั กระบอื ค. วดั พระแก้ว 2. บคุ คลใดปฏิบัติตนไดถ้ ูกต้อง ตามบทบาทหน้าที่ในชมุ ชน ก. ชาวบา้ น ไม่พอใจเพื่อนบ้าน จึงทะเลาะกนั ข. กานัน ออกคาส่งั ให้ชาวบา้ นจ่ายเงินสรา้ งศาลาวัด ค. ผใู้ หญ่บา้ น ประชุมใหค้ วามรู้เกยี่ วกับการปลูกผกั ปลอดสารพษิ 47
เล่มท่ี 3 พลเมอื งดีชุมชนน่าอยู่ 3. มีพายุเข้าในชุมชนของสุขใจ ทาให้บ้านเรอื นของชาวบ้าน พงั เสยี หาย หากนักเรียนเป็นสขุ ใจ นกั เรียนจะปฏิบัติตนอย่างไร ก. บรจิ าคสิง่ ของเพื่อชว่ ยเหลอื ชาวบา้ นทีเ่ ดอื ดร้อน ข. รีบหนีไปอยทู่ ่ีอื่น เพราะกลวั อันตราย ค. ไมส่ นใจ เพราะไมใ่ ช่บา้ นของเรา 4. บุคคลใดปฏิบัติตนเป็นสมาชกิ ที่ดีของชุมชน ก. ลม ว่ิงข้ามถนนใต้สะพานลอย เพราะรบี ข. ดนิ ไปช่วยชาวบ้านทาความสะอาดลานวัด ค. น้า นาขยะท่ีบ้านตนเองไปท้ิงลงในแมน่ า้ 5. บคุ คลใดแสดงออกถงึ การเคารพสิทธแิ ละเสรีภาพของผอู้ ่นื ก. กอ้ ย ยอมรบั ฟงั แสดงความคิดเห็นของชาวบา้ น ข. ป้าแกว้ ไมใ่ ห้ลูกเรยี นหนังสอื เพราะยากจน ค. กบ เอาจักรยานเพ่ือนบ้านไปข่ีโดยไม่บอกกล่าว 48
ภำคผนวก 49
Search
