หนังสือคติธรรมคำกลอน

29 ทางสายกลาง เกดิ มา ตามเ​งอื่ นไข ตอ้ งตายไป ​ ธรรมดา ไม่อย ​ู่ คู่โลกา หากหลงเพลิน​ เดนิ ผิดทาง มนุษย​์ สุด​ประเสริฐ เรียนรเู้ ลิศ​ ตามสายกลาง ปัญญา​ พาสรรคส์ ร้าง พาหลุดพน้ ​ ไม่วนเวยี นฯ สมณะ พฤกษา ​ นานาพนั ธ์ุ ใส่แจกัน ​ ก็งามย่ิง สมณะ ​ ประพฤตจิ รงิ ตามพระธรรม ​ ก​ง็ ามตาฯ

30

31 หนักแน่น ปฐพ ี​ แผน่ ดิน ​ ถนิ่ ภาคพ้ืน ให้ชมุ่ ช่นื ​ เหลา่ ประชา ​ ได้อาศยั ทัง้ ชัว่ ด ี​ เผา่ พนั ธ​์ุ ตา่ งกันไป เพยี งเพอ่ื ให้ ​ ความสขุ ​ แก่ทุกคน ผ้ใู หญต่ ้อง ​ เปน็ หลัก​ นกั ปราชญ์วา่ มีเมตตา ​ หนุนเนอ่ื ง​ เปน็ เบือ้ งตน้ เพยี รฝกึ หัด​ ดัดนสิ ยั ​ จิตใจตน ย่อมเกิดผล หนกั แน่น​ เหมือนแผน่ ดนิ ฯ​

32 ทาน ศีล ภาวนา ชีวิต​ มากคุณค่า ทีเ่ กดิ มา​ เป็นมนษุ ย์ เป็นโชค ท่สี ูงสดุ อนั เป็นทาง ​ สร้างปัญญา บำ� เพญ็ ​ บุญกศุ ล จะสง่ ผล​ ล้นเลอค่า ทานศลี ​ ภาวนา เปน็ ทรพั ย์ติด ​ ชีวิตตนฯ

33 ที่พึง่ สงู สดุ สง่ิ ที่ ​ เราพง่ึ พา ทรงคณุ คา่ ​ กวา่ ส่ิงใด พระรัตนตรัย พทุ ธพจน์ อนั สงู สดุ ​ ปฏบิ ตั ิ ผู้ใด​ ถอ่ งแท้หมด จักรู้ชัด ​ ธรรมรส ด่มื ด่�ำ​ ล้�ำเลศิ จรงิ ฯ เข้าถงึ ธรรม ​

34 ตณั หาคอื ยาพิษ ทุกอยา่ ง ​ เพยี งมายา หลอกสัตวพ์ า ​ ใหห้ ลงเพลนิ ผใู้ ด ​ ใจหา่ งเหนิ จากหลกั ธรรม​ พระสัมมา เหยอ่ื ล่อ ​ พอหลงตดิ คือยาพษิ ​ ตัวตัณหา ท�ำลาย ​ ซ่ึงวิชชา ใหม้ ดื มิด ​ ปดิ ความจริงฯ ถอื ตัว มานะ​ ความถือตวั มักเมามวั ​ หยิง่ ผยอง ผใู้ ด ​ ไมต่ รติ รอง มักจะพบ​ ประสบภัยฯ

35 โทสัคคิ ความโกรธ ​ โทษยง่ิ ใหญ่ คือกองไฟ ​ ที่ไหม้รอ้ น เร่มิ แรก ​ เผาตนก่อน สมุ จิตใจ​ ให้ร้อนรน ต่อไป ​ เผาผู้อ่ืน ให้ขมขื่น ​ ทุกขม์ ากลน้ ขนั ต​ ิ ความอดทน ปราชญ์สอนไว ้​ ใช้ดับไฟฯ พธิ รี ีตอง อนั พิธ ​ี รตี อง ​ เคร่อื งหมองเศร้า อย่ามัวเขลา​ หลับอย​ ู่ พงึ ร้ไู ว้ จะส้นิ กรรม ​ ท�ำดี วิธีใด ต้องแก้ไข​ คดิ เหน็ ตามเปน็ จรงิ ฯ

36 สมั มาทิฐิ ทกุ ส่ิง ​ ทที่ ำ� ไป ผลต้งั ไว ้​ ใจไดเ้ ห็น สงบ​ และเยือกเยน็ เปน็ ประโยชน์​ โทษไมม่ ี หากทำ� ​ ตามใจชอบ ไม่ประกอบ ​ ด้วยความดี มิจฉา​ ทฐิ ิช้ี หายนะ​ ไมเ​่ จริญ ชวี ติ ​ จะประเสริฐ คุณล�้ำเลศิ ​ ชนสรรเสรญิ สัมมา ​ ทฐิ ิเดนิ อยา่ งถูกต้อง ​ ตามครองธรรมฯ

37 มคิ สัญญี ท้งั ฝุ่นพษิ ​ โคโรน่า คนบ้าคล่งั ภยั ไหลหลงั่ ​ ประดงั มา​ นา่ ใจหาย ทงั้ ภายนอก ​ ภายใน​ ทง้ั ใจกาย เสอื่ มสลาย มากล้น ​ พน้ ประมาณ มิคสัญญ ี​ ยุคน้​ี ท่ีกล่าวไว้ มนั เขา้ ใกล ​้ หมู่สัตว ​์ ประหตั ประหาร หากศีลธรรม​ พร้อมสต ​ิ ไมผ่ ลิบาน อวสาน ​ โลกสลาย ​ ใกล้มาเยอื นฯ

38 วางภาระ วางภาระ ผละลง ปลงแลว้ วา่ ง ทุกข์เจอื จาง ลงได้ คลคี่ ลายสูญ ตัดสงิ่ เร้า ออกไป ไมเ่ พ่มิ พนู สขุ คำ�้ คณู เท่ยี งแท้ และแน่นอนฯ สุขภายใน ความสงบ​ ทางใจ ​ สุขใหญ่ยง่ิ ไมอ่ ้างอิง​ สง่ิ อน่ื ​ ทข่ี น่ื ขม ล้วนสมมุติ ​ ลวงตา​ พาชนื่ ชม อภิรมย​์ สมปอง ​ ต้องท้ิงไป แตค่ วามสขุ ​ ความสงบ​ พบธรรมะ จากการละ ​ ตณั หา ​ อัตตาได้ ทัง้ ไมม่ ี​ ทุกข์โทษ ​ ลดเวรภยั สุขภายใน​ แทจ้ ริง​ สง่ิ นริ นั ดร์ฯ

39 ปัญญา สัทธรรม ​ เลิศล�้ำค่า เหลา่ สัตตา ​ ไดอ้ าศยั เปน็ เครือ่ ง​ ดบั ทุกข์ภัย การเวยี นวา่ ย ​ ตายเกดิ มา ทำ� ลาย​ ตัวความหลง ไมเ่ สรมิ ส่ง ​ อวิชชา อบรม ​ บม่ ปญั ญา ตัดตณั หา​ อุปาทานฯ บ่วงกรรม ลาภยศ​ สรรเสรญิ หากเพลิดเพลิน​ เกนิ อตั รา หลงใหล ใน​มายา สง่ิ เหลา่ น้ี ​ ลว้ นมภี ยั รปู เสียง​ กล่ินและรส มายาหมด บดบงั ใจ ผา่ นมา​ แล้วผ่านไป หลงยึดผดิ ​ ติดบ่วงกรรมฯ

40

41 ศรัทธาความดี ศรัทธามั่น ​ ความด ี​ เรามีไว้ แมต้ ายไป ​ ดีอย ู​่ มริ ู้จบ อนุชน​ กราบไหว้​ ใจเคารพ สขุ สงบ​ พบทาง ​ หา่ งอบายฯ วชิ าคจู่ รณะ จรณะ ​ ควู่ ิชา น่ายกย่อง มคี รบสอง ​ สรา้ งศรัทธา​ น่าเล่อื มใส จึงถึงพร้อม ​ น้อมน�ำ ​ งามกายใจ คนกราบไหว ​้ บูชา​ เน้อื นาบุญฯ

42 สามัคคี ธรรมชาต ิ​ สร้างตน้ ไม ​้ ใหแ้ กโ่ ลก คลายทกุ ข์โศก​ โชคมนุษย์​ สุดย่ิงใหญ่ แม้บางตน้ ​ รว่ งหลน่ ​ ดอกผลไป ยงั มใี บ ​ พล้วิ ลม ​ ให้ร่มเย็น หากมนุษย์​ ทำ� ตน​ เหมือนตน้ ไม้ เผื่อแผ่ให ​้ สังคมสขุ ​ ไม่ทกุ ข์เขญ็ สามคั ค​ี พานพบ​ สงบเยน็ เพราะตา่ งเป็น ​ รม่ ไม้ ​ ใหแ้ ก่กันฯ​ ลขิ ติ เอง เร่อื งอดตี ​ ผ่านไป ​ ไม่วา้ วุ่น อยา่ หมกหมุ่น ​ มวั หมอง ​ ไมผ่ ่องใส ผิดเปน็ ครู ​ ร้แู น ่​ ไว้แกใ่ จ เรม่ิ ต้นใหม ่​ ชีวิต ​ ลิขิตเองฯ

43 แรงกรรม แรงใดเลา่ ​ จะแข็งแกรง่ ​ เท่าแรงกรรม ที่กระทำ� ​ ลงไป​ ด้วยใจม่นั เจตนา ​ เครอื่ งวดั ​ ชดั ส�ำคัญ เมตตากัน​ ระงบั ​ ดบั ภัยเวรฯ สขุ จากละ ความสุข​ จากการละ คือธรรมะ ​ ศาสดา ไมเ่ จอื ​ ด้วยตณั หา ท่ีไดม้ า ​ หรอื เสียไป สว่ นสุข​ ปุถชุ น ย่อมมากล้น ​ อามสิ ไว้ ยดึ ถอื ​ อยภู่ ายใน เพยี งอาศยั ​ ไมถ่ าวรฯ

44 เข้าพรรษา เขา้ พรรษา ​ หาธรรม ​ ไวน้ �ำจติ เพอ่ื ชีวิต ​ พบทาง ​ สว่างไสว ลดละเลิก​ ตดิ ขอ้ ง ​ ส่งิ หมองใจ ปล่อยวางไว้​ ​ แสนสบาย​ คลายทุกข์จรงิ ฯ ศีลหา้ ศีลหา้ ​ ประจำ� ภพ ควรเคารพ ​ รกั ษาไว้ เป็นโล ​่ กำ� บังภัย ความเดือดร้อน ​ ยอ้ นมาหา สังคม​ อุดมสุข นริ ทกุ ข ​์ กนั ทวั่ หนา้ ศีลธรรม​ เครอื่ งนำ� พา สนั ติสุข ​ แก่ทุกคนฯ

45 อย่ายดึ มนั่ เวลา ​ พาหล่นรว่ ง สิ่งทงั้ ปวง ​ ก็เช่นกัน ไมค่ วร ​ ยึดถอื ม่นั เพราะผนั แปร​ ไม่แนน่ อน ทกุ ส่งิ ในโลกน้ี บงั เกิดมี ​ ทสี่ ะทอ้ น ไตรลกั ษณ ์​ หลกั ถาวร สากลอยู่ คู่โลกาฯ ธรรมดา เกิดดับ ​ ธรรมดา สงั ขารา ​ เป็นเชน่ น้ัน ทุกส่งิ ​ เสมอกัน ในโลกน​ ี้ ไมจ่ ีรังฯ

46 มองสว่ นดี คนโชคร้าย​ ไม่ด ี ในชีวติ มกั ชอบคดิ ​ เปรียบเทียบตน​ กบั คนอ่นื สูงกวา่ เขา​ ดอ้ ยกว่าเขา​ เรากลำ้� กลืน ทุกวนั คนื ​ ฝืนทน​ หม่นหมองใจ ใหม้ องหา ​ สว่ นทดี่ ​ี ต่างมีอยู่ สำ� นกึ รู้ ​ คณุ คา่ ​ พาสดใส ชวี ติ น ​ี้ กฏแห่งกรรม ​ น�ำพาไป ควรวางใจ ​ ให้เหน็ ​ เชน่ นัน้ เองฯ

47 เจตนารมณ์ อนุสรณ์​ ชวี ิต ​ ลขิ ติ ไว้ เพอ่ื มอบให้ อนุชน ​ คนรุ่นหลงั ได้ศึกษา​ เติมตอ่ ​ ก่อพลัง มิไดห้ วัง ​ ชื่อเสยี ง ​ อันเกรยี งไกร หากจักเกิด อัตถา นานาบา้ ง พร้อมทกุ อย่าง​ เปดิ ทาง ​ สวา่ งไสว เปน็ แบบแผน​ ค�้ำจนุ หนุนจิตใจ เพอื่ เสรมิ ให้ เกดิ ปัญญา ในสากลฯ

48 โรงละคร ชวี ิตเรา ​ เหมือนตอน ละครเลน่ รา่ ยร�ำเปน็ ลลี า​ มายาแถลง มีทกุ ข์สขุ ​ นานา​ พาสำ� แดง ทั้งเต้นแร้ง เตน้ กา ทำ� ทา่ ไป ทุกบทบาท ​ ร้องร�ำ ​ ตามหน้าท่ี ทัง้ ความด ี ความเลว ลว้ นเหลวไหล ขาดศีลธรรม​ น�ำพา มหาภัย หวั โขนใส ่​ พระนาง​ ต่างช่วั ดี ละครจบ ​ ชวี ิต ต้องปดิ ฉาก จ�ำลาจาก ​ เพอื่ นพอ้ ง​ และน้องพ่ี อุปมา ​ เฉกเชน่ ​ เป็นเวที ท้งิ ชว่ั ด​ี ประดับ​ กับโลกา หากเห็นแจ้ง ความจรงิ ​ สิง่ ประจักษ์ อนั เป็นหลัก ​ สจั ธรรม ​ ที่ลำ้� ค่า พึงละชัว่ ​ ทำ� ดี​ มีปัญญา ชาวประชา​ วญิ ญ​ ู บชู าคณุ ฯ

49 สพพฺ ทานํ ธมมฺ ทาน​ํ ชนิ าต.ิ การใหธ้ รรม​ะเปน็ ทาน ย่อมชนะการให้ทง้ั ปวง. การใหธ้ รรม ​ เป็นทาน​ นัน้ ยงิ่ ใหญ่ พระจอมไตร ตรสั ไวว​้ า่ ​ อานิสงส์ เกดิ สติ​ ปญั ญา ​ พามัน่ คง เหตเุ สรมิ ส่ง ดบั ทุกข​์ สุขนิรันดร์ฯ

50 พมิ พ์ถวายเป็นสกั การบชู าพระคณุ แ​ ด​่ พระครโู สภณวินัยวัฒน​์ (เวนิ ​คเุ ณสโก) ๑๕​สิงหาคม​๒๕๖๓ จดั พมิ พ์โดย : คณะศษิ ยานศุ ิษย์ จำ� นวน : ๑,๐๐๐ เลม่ พสิ ูจน์อกั ษร : นายสมทบ​ ถงึ ประเสรฐิ พิมพ์ท่ี : สาละพิมพการ ๙/๖๐๙ ถนนพทุ ธมณฑลสาย ๔ ตำ� บลกระทมุ่ ลม้ อำ� เภอสามพราน จังหวดั นครปฐม ๗๓๒๒๐ โทร. ๐-๒๔๒๙๒๔๕๒, ๐๖๑-๒๓๒๕๙๒๘, ๐๙๖-๙๐๑๘๘๘๕ email:[email protected]