หน่วยที่ 3 แรงในชีวิตประจำวัน

3หน่วยการเรียนรทู้ ่ี แรงในชวี ติ ประจาวนั ตัวชี้วัด • อธิบำยวธิ ีกำรหำแรงลพั ธข์ องแรงหลำยแรงในแนวเดยี วกนั ท่ีกระทำต่อวตั ถุในกรณที ่วี ตั ถอุ ยนู่ ่ิงจำกหลกั ฐำนเชงิ ประจักษ์ • เขียนแผนภำพแสดงแรงท่ีกระทำตอ่ วตั ถทุ ่ีอยใู่ นแนวเดียวกันและแรงลัพธท์ ่ีกระทำตอ่ วัตถุ • ใช้เคร่อื งชัง่ สปรงิ ในกำรวัดแรงท่ีกระทำต่อวตั ถุ • ระบผุ ลของแรงเสียดทำนทม่ี ีตอ่ กำรเปลีย่ นแปลงกำรเคลอ่ื นทข่ี องวตั ถุจำกหลกั ฐำนเชงิ ประจกั ษ์ • เขยี นแผนภำพแสดงแรงเสียดทำนและแรงที่อยใู่ นแนวเดยี วกนั ท่ีกระทำต่อวตั ถุ

แรงลพั ธ์ แรงลัพธ์ คือ ผลรวมของแรงต้งั แต่ 2 แรงข้ึนไปที่ร่วมกนั กระทำตอ่ วตั ถุเดยี วกนั แลว้ มีผลทำให้วัตถุ เปลยี่ นแปลงกำรเคลื่อนทีไ่ ปตำมผลของแรงลพั ธ์

แรงลพั ธ์ การเขยี นแผนภาพแสดงแรงที่กระทาต่อวัตถุ • เขียนหัวลูกศรแสดงทิศทำงของแรง • เขียนควำมยำวของลกู ศรแสดงคำ่ หรือขนำดของแรงทีก่ ระทำต่อวัตถุ ออกแรงนอ้ ย ออกแรงมาก ลกู ศรสน้ั ลูกศรยาว

แรงลพั ธ์ 1 ผลของแรงลัพธเ์ กิดข้นึ 3 กรณี ดังนี้ แรงสองแรงขึน้ ไป มีทศิ ทำงเดียวกัน มำกระทำตอ่ วตั ถเุ ดียวกัน ค่ำของแรงลพั ธ์จะเทำ่ กับผลรวม ของแรงท้ังหมด และแรงลพั ธจ์ ะมีทศิ ทำงเดยี วกบั แรงที่มำกระทำต่อวัตถุ

แรงลัพธ์ 2 แรงสองแรง ท่มี ีขนำดไมเ่ ท่ำกนั มที ศิ ทำงตรงข้ำมกัน มำกระทำตอ่ วัตถเุ ดียวกนั แรงลัพธ์จะไดจ้ ำก กำรหักล้ำงกันของแรงทง้ั สองบำงส่วน โดยแรงลัพธ์จะมที ิศทำงเดียวกันกับทศิ ทำงของแรงที่มมี ำกกวำ่

แรงลพั ธ์ 3 แรงสองแรง ที่มขี นำดเท่ำกัน มที ิศทำงตรงขำ้ มกัน มำกระทำต่อวัตถเุ ดียวกัน แรงจะหกั ลำ้ งกนั จนหมด และแรงลพั ธจ์ ะมีคำ่ เปน็ ศนู ย์ วตั ถุจะหยุดนงิ่ ไม่มกี ำรเคลอ่ื นที่

แรงลพั ธ์ การวัดแรงที่มากระทาต่อวัตถุ ใชเ้ คร่ืองช่ังสปริงวัดคำ่ ของแรง โดยมหี นว่ ย เป็นนวิ ตัน (N) ตำมชอ่ื ของเซอร์ ไอแซก นิวตัน ผู้ทำกำรศึกษำเรือ่ งแรงและผคู้ ้นพบทฤษฎี แรงโนม้ ถว่ งของโลก เคร่อื งช่งั สปริงแบบแขวน

แรงลพั ธ์ ประโยชน์ของแรงลพั ธ์ การคมนาคม กระถางแขวน ในสมยั ก่อน ใชว้ ัวออกแรงลำกเกวยี น ใช้ลวด 3 เส้น ช่วยยึดกระถำงเอำไว้ ทำใหเ้ กิดควำมสมดุล

แรงเสียดทาน ลักษณะของแรงเสียดทาน แรงเสียดทำน คือ แรงท่เี กดิ ข้ึนระหว่ำงผวิ สมั ผสั ของวัตถสุ องชนดิ โดยเป็นแรงทีผ่ วิ ของวตั ถุหนงึ่ ตำ้ นกำรเคล่อื นทข่ี องผิววัตถอุ ีกผวิ หนึง่ และมีทิศทำงของแรงตรงข้ำม กบั ทศิ ทำงกำรเคลือ่ นท่ขี องวตั ถุ ทิศทางทวี่ ัตถุเคล่อื นทไี่ ป แรงเสียดทาน

แรงเสียดทาน ลกั ษณะของแรงเสียดทาน ผลของแรงเสียดทานทมี่ ตี ่อการเปลี่ยนแปลงการเคลอื่ นท่ขี องวตั ถทุ อ่ี ยนู่ ่ิง หรือวตั ถุท่กี าลงั เคลือ่ นท่ี 1 2 ถำ้ ออกแรงกระทำตอ่ วตั ถใุ ดท่ีอยูน่ ิ่งบนพื้นผิวชนิดหนึ่ง ถ้ำออกแรงกระทำต่อวัตถุใดที่กำลังเคลื่อนท่ี ใหม้ ีกำรเคลื่อนทไี่ ป แรงเสยี ดทำนจะตำ้ นกำรเคลื่อนที่ แรงเสียดทำนจะทำให้วตั ถุน้ันเคล่ือนที่ไดช้ ้ำลง ของวัตถนุ ้นั จึงมีผลทำให้วัตถุนนั้ เคลอื่ นทไ่ี ดย้ ำก หรือหยุดเคล่อื นที่

แรงเสยี ดทาน ลกั ษณะของแรงเสยี ดทาน ปัจจยั ทมี่ ีผลต่อแรงเสยี ดทาน 1 นา้ หนกั และแรงกดของวตั ถุ แรงกดน้อย ทิศทางท่วี ัตถุเคลือ่ นที่ไป แรงกดมาก แรงเสยี ดทานนอ้ ย ทิศทางท่วี ัตถเุ คลอ่ื นทไี่ ป แรงเสยี ดทานมาก

แรงเสียดทาน ลักษณะของแรงเสียดทาน ปัจจยั ทมี่ ผี ลตอ่ แรงเสยี ดทาน 2 ชนดิ ของพนื้ ผวิ สมั ผสั วตั ถเุ คลือ่ นท่ไี ด้ง่าย พน้ื ผิวเรียบ พื้นผวิ ไมเ่ รยี บ แรงเสยี ดทานนอ้ ย วัตถเุ คลอื่ นท่ไี ดย้ าก แรงเสียดทานมาก

แรงเสยี ดทาน ผลของแรงเสยี ดทาน ผลดขี องแรงเสียดทาน ผลเสยี ของแรงเสยี ดทาน แรงเสยี ดทานทเี่ กดิ ข้นึ ระหว่าง แรงเสียดทานทาให้พ้ืนรองเทา้ พ้ืนรองเท้ากบั พน้ื ถนนขณะท่ี สึกกรอ่ นได้ เมอ่ื ใชไ้ ปนานๆ เราเดนิ ทาให้เราไมล่ น่ื หกล้ม แรงเสยี ดทานอาจทาใหเ้ ราเคลือ่ นยา้ ย แรงเสยี ดทานทีเ่ กิดขึ้นระหว่าง วัตถุหรอื ส่ิงของบางอยา่ งได้ยากข้นึ มอื ของเรากับวัตถทุ เ่ี ราถือ ทาให้ เพราะตอ้ งออกแรงมากขน้ึ วัตถไุ ม่ลืน่ และหลน่ จากมือของเรา แรงเสยี ดทานทาให้เกดิ การสึก แรงเสยี ดทานที่เกดิ ขึน้ ระหว่าง ของดอกยางล้อรถต่าง ๆ ล้อรถต่างๆ กับพื้นผวิ ถนน ทาให้ เม่อื ใช้ไปนานๆ ลอ้ รถตา่ งๆ เกาะติดพนื้ ผิวถนนได้ดี

แรงเสียดทาน การใช้ประโยชน์จากแรงเสยี ดทาน ตวั อยา่ ง การลดแรงเสยี ดทาน 1. การสรา้ งถนน ตอ้ งออกแบบและเลือกใชว้ สั ดทุ ่ีนามาสร้างถนนใหเ้ หมาะสม 2. การเคลื่อนยา้ ยวัตถทุ ม่ี ขี นาดใหญ หรอื วตั ถมุ นี ้าหนกั มาก อาจใชร้ ถเข็นมาช่วยในการเคลอื่ นยา้ ยวตั ถุ 3. การใชน้ า้ มันหลอ่ ลน่ื หยอดทเ่ี ครอ่ื งจักรและอปุ กรณต์ ่างๆ เพอ่ื ชว่ ยใหเ้ ครื่องจกั รหรืออปุ กรณ์ต่าง ๆ ทางานไดส้ ะดวก

แรงเสียดทาน การใชป้ ระโยชน์จากแรงเสยี ดทาน ตัวอยา่ ง การเพม่ิ แรงเสยี ดทาน 1. การออกแบบดอกยางและลวดลายท่ีลอ้ รถตา่ งๆ ชว่ ยให้ล้อยดึ เกาะถนนได้ดี 2. การออกแบบรองเทา้ กีฬา ชว่ ยป้องกนั การลน่ื หกลม้ ขณะวิ่ง 3. การใช้เบรกรถจักรยาน ช่วยชะลอความเร็ว หรือหยดุ เคลือ่ นทีไ่ ด้