1 สิ่งมีชีวิตในสิ่งแวดล้อม

แผนการจัดการเรยี นรู้ รายวชิ าวทิ ยาศาสตร์ชวี ภาพ มธั ยมศึกษาปีที่ 4 1 โดย ครูสุดาภรณ์ สบื บญุ เปี่ยม กลุ่มสาระการเรียนรู้ วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

แผนการจดั การเรียนรู้ รายวิชาวิทยาศาสตร์ชวี ภาพ มธั ยมศกึ ษาปที ่ี 4 2 แผนการจัดการเรยี นรู้ หนว่ ยการเรียนรทู้ ี่ 1 เรอื่ ง สงิ่ มีชีวิตในสิ่งแวดล้อม แผนจัดการเรยี นรทู้ ่ี 1 เรอื่ ง ความหลากหลายของระบบนเิ วศ รายวชิ า วิทยาศาสตร์ชวี ภาพ รหสั วชิ า ว31101 ระดบั ช้นั มธั ยมศึกษาปีท่ี 4 ภาคเรียนที่ 1 ปกี ารศกึ ษา 2566 นำ้ หนกั เวลาเรียน 1 (นน./นก.) เวลาเรยี น 2 ชว่ั โมง/สปั ดาห์ เวลาท่ใี ช้ในการจัดกจิ กรรมการเรยี นรู้ 2 ช่ัวโมง .......................................................................................................................................................... 1. สาระสำคญั ระบบนเิ วศ (ecosystem) เป็นการอาศยั อยรู่ ว่ มกันของส่ิงมชี ีวิตในบริเวณใดบริเวณหนง่ึ ซง่ึ ส่ิงมีชีวิต จะมีความสัมพันธ์กบั สง่ิ มชี ีวิตและส่ิงไมม่ ชี ีวิตในบริเวณนนั้ มโี ครงสรา้ งประกอบด้วย กลุ่มส่งิ มชี ีวิต แหล่งที่อยู่ อาศัย และสิ่งแวดล้อม ระบบนิเวศบนโลกมีหลากหลายแบบข้ึนอยู่กับลกั ษณะภูมิประเทศและภูมิอากาศ ซึ่ง ระบบนิเวศในแต่ละพนื้ ท่ี เรยี กวา่ ชวี นเิ วศหรือไบโอม (biomes) แบ่งออกเปน็ 5 ประเภท ได้แก่ 1. ไบโอมทุนดรา มฤี ดูหนาวยาวนานมาก แตฤ่ ดรู อ้ นส้นั และชั้นของดนิ จะจบั ตัวเปน็ น้ำแข็ง 2. ไบโอมไทกา มีอากาศแหง้ ฤดูหนาวยาวนานมาก แต่ฤดรู ้อนส้ัน มนี ำ้ แขง็ ตลอดเวลา ฝนตกเปน็ หิมะ 3. ไบโอมเขตอบอุน่ ฤดูร้อนมีอากาศอบอ่นุ ฤดูหนาวอากาศจะหนาวเย็น แบง่ ออกเป็น 2 ลักษณะ ได้แก่ ไบโอมปา่ ผลัดใบซ่งึ มอี ากาศค่อนข้างเยน็ ตน้ ไมผ้ ลดั ใบก่อนถึงฤดหู นาวและเร่มิ ผลใิ บอกี ครงั้ หลงั ฤดหู นาว และไบโอมทงุ่ หญ้าเขตอบอุน่ ซ่ึงเปน็ พื้นทรี่ าบโลง่ ทปี่ กคลมุ ดว้ ยหญา้ แต่ไม่มีตน้ ไมใ้ หญ่ 4. ไบโอมทะเลทราย มีอากาศร้อนจัด มีความแหง้ แลง้ และมพี ชื พรรณเพียงเลก็ น้อย 5. ไบโอมเขตร้อน มีอากาศร้อนช้นื ตลอดปีและมีความหลากหลายทางชวี ภาพสงู มาก แบง่ ออกเป็น 2 ลกั ษณะ ได้แก่ ไบโอมป่าฝนเขตรอ้ น ซึง่ เปน็ ป่าขนาดใหญ่ มีฝนตกชกุ มพี ืชพรรณและสตั ว์ หลากหลายชนดิ และไบโอมทงุ่ หญา้ เขตร้อน ซ่งึ มอี ากาศร้อน พน้ื ทถ่ี ูกปกคลมุ ดว้ ยหญา้ 2. มาตรฐานการเรยี นร/ู้ ตัวชว้ี ัดช้นั ป/ี ผลการเรียนรู/้ เป้าหมายการเรียนรู้ มาตรฐาน ว 1.1 เขา้ ใจความหลากหลายของระบบนเิ วศ ความสัมพันธ์ระหว่างสิง่ ไม่มีชวี ติ กบั สง่ิ มีชีวติ และ ความสัมพนั ธร์ ะหว่างสิง่ มีชวี ิตกบั สง่ิ มชี ีวติ ตา่ ง ๆ ในระบบนเิ วศ การถา่ ยทอดพลังงาน การ เปลยี่ นแปลงแทนทใี่ นระบบนิเวศ ความหมายของประชากร ปัญหาและผลกระทบทมี่ ตี อ่ ทรพั ยากรธรรมชาติและสง่ิ แวดลอ้ ม แนวทางในการอนรุ ักษ์ ทรพั ยากรธรรมชาติ และการแก้ไข ปญั หาสิง่ แวดล้อม รวมท้ังนำความรู้ไปใช้ประโยชน์ ตวั ชว้ี ัด/ผลการเรียนรู้ ม.4/1 สบื ค้นข้อมูลและอธิบายความสัมพันธ์ของสภาพทางภมู ิศาสตร์บนโลกกับความหลากหลาย ของไบโอม และยกตวั อยา่ งไบโอมชนดิ ต่าง ๆ โดย ครูสุดาภรณ์ สบื บญุ เปี่ยม กล่มุ สาระการเรยี นรู้ วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

แผนการจดั การเรยี นรู้ รายวิชาวิทยาศาสตร์ชวี ภาพ มธั ยมศึกษาปที ี่ 4 3 3. สาระการเรยี นรู้ 3.1 เนอ้ื หาสาระหลัก : Knowledge 1) อธบิ ายลกั ษณะสำคัญของไบโอมระดบั โลกประเภทตา่ ง ๆ ได้ 2) ยกตัวอย่างสิ่งมชี ีวิตทพ่ี บในไบโอมระดับโลกประเภทต่าง ๆ ได้ 3.2 ทักษะ/กระบวนการ : Process 1) สร้างโมเดลแสดงการแบ่งเขตของไบโอมประเภทตา่ งๆ ได้ 3.3 คุณลกั ษณะทพี่ ึงประสงค์ : Attitude 1) สนใจใฝร่ ู้ในการศึกษา 4. สมรรถนะสำคัญของนักเรียน 1) ความสามารถในการสอ่ื สาร 2) ความสามารถในการคิด 5) ความสามารถในการใช้เทคโนโลยี 5. คุณลักษณะของวิชา 1) ความรบั ผิดชอบ 2) กระบวนการกลุ่ม 6. คณุ ลกั ษณะท่ีพงึ ประสงค์ 1. มีวนิ ัย 2. ใฝ่เรียนรู้ 3. อยอู่ ยา่ งพอเพยี ง 4. มุ่งม่นั ในการทำงาน 7. ช้ินงาน/ภาระงาน : - ใบงาน เร่ือง ไบโอมระดับโลก - แบบฝกึ ทักษะ เรอื่ ง ความหลากหลายของระบบนเิ วศ 8. กิจกรรมการเรียนรู้ ชัว่ โมงที่ 1 ขนั้ นำเข้าสบู่ ทเรียน/ขน้ั ต้งั คำถาม 1. ครแู จ้งตวั ช้ีวดั ประจำหน่วยการเรยี นรู้ใหน้ ักเรียนทราบ 2. ครใู หน้ กั เรียนทำแบบทดสอบก่อนเรียน (ออนไลน)์ เรือ่ ง สิ่งมีชีวิตในส่ิงแวดล้อม 3. ครถู ามคำถาม เพอ่ื กระตนุ้ ความสนใจของนักเรียนวา่ สิง่ มชี วี ิตมคี วามสัมพนั ธ์กบั สง่ิ แวดลอ้ ม อย่างไร (แนวตอบ ในสิง่ แวดล้อมหนงึ่ ๆ จะพบสิ่งมีชีวติ อาศัยอยูร่ วมกนั หลากหลายชนดิ ซ่งึ ส่งิ มชี ีวติ แตล่ ะชนดิ จะมีความสัมพนั ธก์ นั หลายรปู แบบ ท้ังการพงึ่ พาอาศยั การได้ประโยชน์รว่ มกัน โดย ครูสุดาภรณ์ สบื บญุ เปี่ยม กลมุ่ สาระการเรยี นรู้ วทิ ยาศาสตร์และเทคโนโลยี

แผนการจดั การเรยี นรู้ รายวิชาวิทยาศาสตร์ชวี ภาพ มธั ยมศกึ ษาปีท่ี 4 4 หรอื การลา่ เหย่อื ซ่ึงความสมั พนั ธ์ของสงิ่ มีชวี ติ ตา่ ง ๆ เหล่าน้ีมีผลทำใหส้ ิง่ แวดลอ้ มทส่ี ่งิ มีชวี ิตอาศยั อยู่ มภี าวะทีส่ มดลุ นอกจากนั้น ส่ิงมีชวี ติ ยงั มคี วามสัมพันธก์ ับส่ิงแวดลอ้ มโดยรอบ ทง้ั แสง ดนิ น้ำ และ อากาศ เนอื่ งจากสง่ิ แวดลอ้ มเหลา่ น้ีมีความจำเปน็ ตอ่ การเจริญเตบิ โต และการดำรงชวี ิตของสิ่งมชี ีวิต ทุกชนิด) 4. ครูอธิบายใหน้ ักเรียนฟังว่า ความสมั พันธ์ของสิง่ มชี วี ิตกบั สงิ่ แวดล้อมทำให้เกดิ เป็นระบบนเิ วศทเ่ี ปน็ การอาศยั อยู่รว่ มกันของสง่ิ มชี ีวิตในบริเวณใดบรเิ วณหนง่ึ ซึง่ สงิ่ มีชวี ิตจะมีความสมั พันธก์ บั ส่ิงมชี ีวิต และสงิ่ ไมม่ ีชวี ติ ในบรเิ วณนัน้ โดยบริเวณตา่ ง ๆ ของโลกจะมีระบบนิเวศท่ีหลากหลายเน่ืองจากมี ลักษณะทางภูมศิ าสตร์ทแ่ี ตกต่างกัน 5. ครถู ามคำถาม เพือ่ ทบทวนความรู้เดิมของนักเรียนวา่ ประเทศไทยมลี กั ษณะทางภูมิศาสตร์เปน็ อย่างไร (แนวตอบ ประเทศไทยตั้งอยู่ในคาบสมุทรอนิ โดจีนในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ มีลักษณะ ภมู ิศาสตร์ที่หลากหลาย ท้งั บรเิ วณทร่ี าบภาคกลาง ท่รี าบสูงภาคตะวนั ออกเฉยี งเหนือ เขตภูเขาและ ที่ราบระหว่างเขาภาคเหนือ เขตภูเขาสูงภาคตะวันตก เขตภูเขาและที่ราบชายฝั่งภาคตะวันออก และเขตภเู ขาและทร่ี าบชายฝั่งคาบสมทุ ธภาคใต้ ซงึ่ มีสภาพภมู อิ ากาศแบบร้อนชน้ื และมฝี นตกชกุ ) ข้ันสำรวจและค้นพบ/ขน้ั การเตรียมการคน้ หาคำตอบ 1. ครอู ธบิ ายใหน้ ักเรียนฟงั วา่ ระบบนเิ วศต่าง ๆ บนโลก มีโครงสร้างพ้ืนฐานที่เหมือนกัน ประกอบด้วย กล่มุ ส่งิ มีชวี ิต แหล่งท่อี ยู่อาศยั และสิง่ แวดลอ้ ม แต่ระบบนิเวศบนโลกมหี ลายแบบ ขน้ึ อยกู่ ับภูมิประเทศและภูมิอากาศของแต่ละพน้ื ท่ี ซึง่ ระบบนิเวศในแตล่ ะพ้นื ท่ี เรียกว่า ชีวนิเวศ หรือไบโอม 2. ครูให้นักเรยี นศึกษา ไบโอมระดับโลกตา่ ง ๆ โดยให้นกั เรียนแบง่ กล่มุ ออกเป็น 7 กลุ่ม จับฉลาก เลือกไบโอมระดบั โลกแต่ละประเภท เพื่อทำการศึกษาแลว้ จัดทำป้ายนิเทศและโมเดล พร้อม นำเสนอหนา้ ช้นั เรยี นในชวั่ โมงต่อไป ดังนี้ กลุ่มท่ี 1 ไบโอมทนุ ดรา กลุ่มท่ี 2 ไบโอมไทกา กลมุ่ ท่ี 3 ไบโอมป่าผลัดใบ กลุ่มท่ี 4 ไบโอมทงุ่ หญ้าเขตอบอุ่น กลมุ่ ที่ 5 ไบโอมทะเลทราย กลมุ่ ท่ี 6 ไบโอมป่าฝนเขตรอ้ น กลุ่มท่ี 7 ไบโอมทุ่งหญ้าเขตร้อน ขัน้ อธบิ ายและลงข้อสรุป/ข้นั ดำเนินการค้นหาคำตอบและตรวจสอบคำตอบ 1. ครูและนักเรียนร่วมกนั อภปิ รายเกี่ยวกบั ระบบนิเวศ 2. ครใู ห้นกั เรียนศึกษาเพิม่ เติมจากภาพยนต์สารคดสี นั้ เร่อื ง ระบบนเิ วศคอื อะไร? https://www.twig-aksorn.com/film/what-is-an-ecosystem-8082/ โดย ครูสดุ าภรณ์ สืบบญุ เปยี่ ม กลมุ่ สาระการเรยี นรู้ วทิ ยาศาสตร์และเทคโนโลยี

แผนการจดั การเรยี นรู้ รายวชิ าวิทยาศาสตร์ชีวภาพ มธั ยมศึกษาปีท่ี 4 5 ช่วั โมงที่ 2 ขน้ั สำรวจและคน้ พบ/ข้ันการเตรยี มการคน้ หาคำตอบ 1. ครูใหน้ กั เรียนกล่มุ ที่ 1-3 ตดิ ป้ายนเิ ทศบรเิ วณหนา้ ชัน้ เรยี น และนำเสนอขอ้ มูลเกีย่ วกบั ไบโอมแต่ ละประเภทที่ไดส้ บื คน้ มา กลมุ่ ละ 10 นาที 2. ครูใหน้ ักเรยี นแตล่ ะกล่มุ ตงั้ คำถาม ถามกลุ่มทีน่ ำเสนอ โดยละกลุ่มตอ้ งถามคำถามกลุม่ ที่นำเสนอ อยา่ งนอ้ ย กลมุ่ ละ 1 คำถาม 3. ครูทบทวนความรเู้ ดิมเกี่ยวกบั ไบโอมระดบั โลกท้งั 7 ประเภท ใหน้ กั เรยี นทราบ พอสังเขป 4. ครใู ห้นกั เรียนแบ่งกลุ่ม ออกเปน็ 7 กลุ่ม สรา้ งและโมเดล การแบง่ เขตของไบโอมระดับโลก ลงบน แผ่นผา้ โดยการปกั และระบลุ ักษณะสำคญั ของไบโอม และส่ิงมีชีวติ ทพี่ บในไบโอมแต่ละประเภท เพือ่ จัดแสดงท่ีป้ายนเิ ทศ ข้นั อธิบายและลงขอ้ สรปุ /ข้นั ดำเนินการค้นหาคำตอบและตรวจสอบคำตอบ 1. ครแู ละนกั เรยี นร่วมกันอภปิ รายเก่ยี วกบั ระบบนเิ วศและใบโอมโลก ของกลมุ่ ที่ 1-3 2. ครใู ห้นกั เรียนทำใบงาน เร่อื ง ไบโอมระดับโลก 3. ครใู ห้นักเรยี นทำแบบฝกึ ทักษะ เรื่อง ความหลากหลายของระบบนเิ วศ ขนั้ ขยายความรู้และนำเสนอผลการค้นหาคำตอบ 1. ครูให้นักเรียนสบื คน้ ข้อมูล เร่อื ง ไบโอมของประเทศไทย โดยกล่าวถงึ ไบโอมประเภทต่าง ๆ ท่ีพบ บรเิ วณประเทศไทย แล้วจดั ทำรูปเลม่ รายงานส่งครูผู้สอน ขัน้ สรุปและประเมนิ ผล 1. ครตู รวจสอบผลจากการนำเสนอหนา้ ชั้นเรยี น เรอ่ื ง ไบโอมระดับโลก 2. ครูตรวจสอบผลจากโมเดลและป้ายนเิ ทศ เรื่อง ไบโอมระดบั โลก 3. ครตู รวจสอบผลจากแบบทดสอบกอ่ นเรียน เรือ่ ง ส่ิงมีชวี ติ ในสง่ิ แวดล้อม 4. ครูตรวจสอบผลจากการทำแบบฝกึ ทักษะ เร่ือง ความหลากหลายของระบบนเิ วศ โดย ครสู ุดาภรณ์ สืบบุญเป่ียม กลมุ่ สาระการเรยี นรู้ วทิ ยาศาสตร์และเทคโนโลยี

แผนการจดั การเรียนรู้ รายวิชาวิทยาศาสตร์ชีวภาพ มธั ยมศกึ ษาปที ่ี 4 6 9. สื่อการเรยี นการสอน / แหลง่ เรียนรู้ รายการส่อื จำนวน สภาพการใช้สอื่ 1. แบบทดสอบก่อนเรยี น เร่อื ง ส่งิ มีชีวติ ในสง่ิ แวดลอ้ ม 1 ชุด ขนั้ ตรวจสอบความรู้เดมิ 2. ใบงาน เร่อื ง ไบโอมระดับโลก 1 ชดุ ขั้นอธบิ ายและลงขอ้ สรุป 3. แบบฝึกทกั ษะ เรอื่ ง ความหลากหลายของระบบนิเวศ 1 ชุด ขัน้ อธิบายและลงขอ้ สรุป 4. Microsoft PowerPoint หน่วยท่ี 1 ส่ิงมีชวี ิตในส่งิ แวดลอ้ ม 1 ชดุ ขั้นสำรวจและค้นพบ 10. การวัดผลและประเมนิ ผล เปา้ หมาย หลักฐานการเรียนรู้ วธิ วี ดั เครื่องมอื วดั ฯ ประเดน็ / การเรียนรู้ ช้นิ งาน/ภาระงาน แบบทดสอบกอ่ นเรียน เกณฑ์การให้ ตรวจแบบทดสอบ นกั เรียนอธบิ าย 1. แบบทดสอบกอ่ น ก่อนเรยี น คะแนน ลักษณะสำคัญ เรยี น หนว่ ยการ ประเมินตามสภาพ ของไบโอมระดับโลก เรียนรทู้ ่ี 1 จริง ประเภทตา่ ง ๆ และ ยกตวั อยา่ งส่งิ มชี ีวติ 2. ป้ายนเิ ทศ ตรวจปา้ ยนิเทศ แบบประเมินป้ายนิเทศ ระดบั คุณภาพ 2 ท่พี บในไบโอมระดับ ผา่ นเกณฑ์ โลกประเภทต่าง ๆ 3. ใบงาน ได้ เรอื่ ง โมเดลไบโอม ตรวจใบงาน แบบประเมินใบงาน ร้อยละ 65 ผ่าน (biomes) เกณฑ์ เรอ่ื ง โมเดลไบโอม 4. แบบฝกึ ทกั ษะ เรือ่ ง ความหลาก (biomes) หลายของระบบนเิ วศ ตรวจแบบฝกึ ทกั ษะ แบบประเมนิ แบบฝึกทกั ษะ ร้อยละ 65 ผ่านเกณฑ์ 5. การนำเสนอผลงาน เรื่อง ความหลาก ผลงานที่นำเสนอ หลายของระบบนิเวศ ระดบั คณุ ภาพ 2 ผา่ นเกณฑ์ ประเมนิ การนำเสนอ ผลงาน 6. พฤติกรรมการ สังเกตพฤติกรรม แบบสังเกตพฤติกรรม ระดบั คณุ ภาพ 2 ทำงานรายบุคคล การทำงานรายบคุ คล การทำงานรายบุคคล ผา่ นเกณฑ์ 7. พฤตกิ รรมการ สงั เกตพฤตกิ รรม แบบสังเกตพฤติกรรม ระดับคุณภาพ 2 ทำงานรายกลมุ่ การทำงานรายกลุ่ม การทำงานรายกลุม่ ผ่านเกณฑ์ 8. คณุ ลกั ษณะ สงั เกตความมีวินัย แบบประเมนิ คุณลกั ษณะ ระดบั คุณภาพ 2 อนั พึงประสงค์ ใฝ่เรยี นรแู้ ละมุ่งมั่น อันพึงประสงค์ ผา่ นเกณฑ์ ในการทำงาน โดย ครูสุดาภรณ์ สบื บุญเป่ียม กลมุ่ สาระการเรยี นรู้ วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

แผนการจดั การเรียนรู้ รายวิชาวทิ ยาศาสตร์ชีวภาพ มัธยมศกึ ษาปที ่ี 4 7 แบบประเมินชนิ้ งาน/ภาระงาน แบบประเมินป้ายนเิ ทศ คำชแี้ จง : ใหผ้ สู้ อนประเมนิ ช้ินงาน/ภาระงานของนักเรยี นตามรายการที่กำหนด แล้วขีด ✓ ลงในช่องที่ตรง กบั ระดับคะแนน ลำดับท่ี รายการประเมิน ระดบั คะแนน 4321 1 ความสอดคลอ้ งกับจุดประสงค์ 2 ความถูกตอ้ งของเน้อื หา รวม 3 ความคิดสร้างสรรค์ 4 ความตรงตอ่ เวลา ลงช่อื ................................................... ผู้ประเมิน (นางสาวสดุ าภรณ์ สบื บุญเป่ยี ม) ............./................../.............. เกณฑ์การประเมินปา้ ยนิเทศ ประเด็นที่ประเมิน ระดบั คะแนน 1. ความสอดคลอ้ ง 4 32 1 กับจดุ ประสงค์ ผลงานสอดคลอ้ งกับ ผลงานไม่สอดคล้องกับ จุดประสงคท์ กุ ประเด็น ผลงานสอดคลอ้ งกับ ผลงานสอดคล้องกบั จดุ ประสงค์ จดุ ประสงคเ์ ป็นสว่ นใหญ่ จุดประสงคบ์ างประเดน็ 2. ความถกู ตอ้ งของ เนือ้ หาสาระของผลงาน เน้อื หาสาระของผลงาน เนื้อหาสาระของผลงาน เนื้อหาสาระของผลงานไม่ เนอ้ื หา ถูกตอ้ งครบถว้ น ถกู ตอ้ งเป็นสว่ นใหญ่ ถกู ต้องบางประเดน็ ถูกต้องเป็นสว่ นใหญ่ 3. ความคดิ ผลงานแสดงถงึ ความคดิ ผลงานแสดงถงึ ความคิด ผลงานมีความนา่ สนใจ แต่ ผลงานไม่มีความน่าสนใจ สร้างสรรค์ สร้างสรรค์ แปลกใหม่ และ สรา้ งสรรค์ แปลกใหม่ แต่ ยังไม่มแี นวคดิ แปลกใหม่ และไม่แสดงถงึ แนวคิด เป็นระบบ ยงั ไม่เปน็ ระบบ แปลกใหม่ 4. ความตรงต่อเวลา ส่งชนิ้ งานภายในเวลาท่ี ส่งช้นิ งานช้ากว่าเวลาท่ี สง่ ช้นิ งานชา้ กวา่ เวลาที่ สง่ ชิน้ งานชา้ กว่าเวลาที่ กำหนด กำหนด 1 วนั กำหนด 2 วัน กำหนด 3 วันขน้ึ ไป ช่วงคะแนน เกณฑก์ ารตัดสินคุณภาพ 14-16 11-13 ระดับคุณภาพ 8-10 ดีมาก ตำ่ กวา่ 8 ดี พอใช้ ปรบั ปรงุ โดย ครูสุดาภรณ์ สบื บุญเปี่ยม กลุ่มสาระการเรยี นรู้ วทิ ยาศาสตร์และเทคโนโลยี

แผนการจดั การเรียนรู้ รายวิชาวทิ ยาศาสตร์ชีวภาพ มธั ยมศึกษาปที ี่ 4 8 แบบประเมนิ รายงาน คำช้แี จง : ใหผ้ สู้ อนประเมนิ ชนิ้ งาน/ภาระงานของนกั เรียนตามรายการที่กำหนด แลว้ ขีด ✓ ลงในช่องท่ีตรง กับระดบั คะแนน ลำดับที่ รายการประเมิน ระดบั คะแนน 4321 1 ความถกู ต้องของเนอ้ื หา 2 ความสมบรู ณ์ของรูปเล่ม รวม 3 ความตรงตอ่ เวลา ลงชอื่ ................................................... ผ้ปู ระเมิน (นางสาวสุดาภรณ์ สบื บญุ เป่ยี ม) ............./................../............... เกณฑก์ ารประเมนิ รายงาน ประเด็นทปี่ ระเมิน ระดบั คะแนน 1. ความถูกต้อง 432 1 ของเนอื้ หา เน้ือหาสาระของ เนื้อหาสาระของ เนือ้ หาสาระของ เน้ือหาสาระของ รายงานไมถ่ กู ตอ้ งเป็น 2. ความสมบรู ณ์ ส่วนใหญ่ ของรูปเลม่ รายงานถกู ตอ้ งครบถว้ น รายงานถกู ตอ้ งเป็นส่วน รายงานถกู ตอ้ งบาง องคป์ ระกอบไม่ ครบถว้ น ไมเ่ ป็น 3. ความตรงต่อ ใหญ่ ประเดน็ ระเบยี บ และรูปเล่มไม่ เวลา สวยงาม มีองค์ประกอบครบถ้วน มีองคป์ ระกอบครบถ้วน มอี งค์ประกอบครบถ้วน ส่งชิ้นงานช้ากว่าเวลาที่ กำหนด 3 วันข้นึ ไป สมบูรณ์ มคี วามเป็น สมบรู ณ์ มีความเปน็ สมบรู ณ์ แตย่ งั ไม่เป็น ระเบยี บ และรปู เล่ม ระเบยี บ แตร่ ปู เล่มไม่ ระเบยี บ และรูปเล่มไม่ สวยงาม สวยงาม สวยงาม สง่ ช้นิ งานภายในเวลาท่ี สง่ ชิน้ งานช้ากวา่ เวลาท่ี ส่งชิ้นงานชา้ กวา่ เวลาท่ี กำหนด กำหนด 1 วัน กำหนด 2 วนั เกณฑ์การตัดสินคณุ ภาพ ชว่ งคะแนน ระดบั คุณภาพ 11-12 ดีมาก 9-10 ดี 6-8 พอใช้ ตำ่ กวา่ 6 ปรบั ปรุง โดย ครูสุดาภรณ์ สบื บญุ เป่ยี ม กลุม่ สาระการเรยี นรู้ วทิ ยาศาสตร์และเทคโนโลยี

แผนการจัดการเรยี นรู้ รายวิชาวทิ ยาศาสตร์ชีวภาพ มัธยมศกึ ษาปีท่ี 4 9 แบบประเมนิ การนำเสนอผลงาน คำชแ้ี จง : ใหผ้ สู้ อนสงั เกตพฤตกิ รรมของนักเรียนในระหว่างเรยี นและนอกเวลาเรยี น แลว้ ขีด ✓ลงในช่องท่ี ตรงกบั ระดับคะแนน ลำดับท่ี รายการประเมนิ ระดบั คะแนน 3 21 1 เนือ้ หาละเอียดชัดเจน 2 ความถูกตอ้ งของเนื้อหา   3 ภาษาท่ีใชเ้ ข้าใจง่าย   4 ประโยชนท์ ่ีได้จากการนำเสนอ   5 วิธีการนำเสนอผลงาน     รวม ลงช่ือ...................................................ผู้ประเมนิ (นางสาวสุดาภรณ์ สืบบุญเปี่ยม) ............./................../............... เกณฑ์การใหค้ ะแนน ให้ 3 คะแนน ผลงานหรือพฤติกรรมสอดคลอ้ งกบั รายการประเมนิ สมบูรณช์ ดั เจน ให้ 2 คะแนน ผลงานหรือพฤตกิ รรมสอดคล้องกบั รายการประเมินเป็นส่วนใหญ่ ให้ 1 คะแนน ผลงานหรือพฤติกรรมสอดคลอ้ งกับรายการประเมนิ บางส่วน เกณฑก์ ารตัดสนิ คุณภาพ ชว่ งคะแนน ระดับคุณภาพ 14 - 15 ดีมาก 11 - 13 ดี 8 - 10 พอใช้ ต่ำกว่า 8 ปรับปรุง โดย ครสู ุดาภรณ์ สืบบญุ เปยี่ ม กล่มุ สาระการเรียนรู้ วทิ ยาศาสตร์และเทคโนโลยี

แผนการจัดการเรียนรู้ รายวิชาวทิ ยาศาสตร์ชีวภาพ มธั ยมศกึ ษาปีที่ 4 10 แบบสังเกตพฤติกรรมการทำงานรายบคุ คล คำชแ้ี จง : ให้ผสู้ อนสังเกตพฤติกรรมของนักเรียนในระหวา่ งเรียนและนอกเวลาเรยี น แล้วขีด ✓ลงในชอ่ งที่ ตรงกบั ระดบั คะแนน ลำดับท่ี รายการประเมนิ ระดับคะแนน 3 21 1 การแสดงความคิดเห็น   2 การยอมรับฟังความคดิ เหน็ ของผอู้ น่ื   3 การทำงานตามหน้าทท่ี ่ไี ดร้ บั มอบหมาย   4 ความมนี ้ำใจ   5 การตรงตอ่ เวลา   รวม ลงชื่อ...................................................ผู้ประเมนิ (นางสาวสดุ าภรณ์ สืบบุญเปี่ยม) ............./................../............... เกณฑก์ ารให้คะแนน ให้ 3 คะแนน ปฏิบตั หิ รือแสดงพฤติกรรมอย่างสมำ่ เสมอ ให้ 2 คะแนน ปฏิบัตหิ รอื แสดงพฤตกิ รรมบอ่ ยครง้ั ให้ 1 คะแนน ปฏิบัตหิ รอื แสดงพฤตกิ รรมบางครง้ั เกณฑก์ ารตัดสินคุณภาพ ชว่ งคะแนน ระดับคุณภาพ 14 - 15 ดีมาก 11 - 13 ดี 8 - 10 พอใช้ ต่ำกว่า 8 ปรบั ปรุง โดย ครูสดุ าภรณ์ สบื บญุ เปี่ยม กลุม่ สาระการเรยี นรู้ วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

แผนการจดั การเรียนรู้ รายวิชาวิทยาศาสตร์ชวี ภาพ มัธยมศึกษาปีที่ 4 11 แบบสงั เกตพฤติกรรมการทำงานกลมุ่ คำชี้แจง : ให้ผู้สอนสงั เกตพฤตกิ รรมของนกั เรียนในระหวา่ งเรียนและนอกเวลาเรียน แล้วขีด ✓ลงในช่องท่ี ตรงกับระดบั คะแนน การมี การแสดง การยอมรบั การทำงาน ความมี ส่วนร่วมใน รวม ชื่อ – สกุล ความ ฟงั คนอื่น ตามทีไ่ ด้รับ น้ำใจ การ 15 ที่ ของนกั เรยี น คดิ เหน็ มอบหมาย ปรับปรุง คะแนน ผลงานกลมุ่ 321321321321321 โดย ครูสดุ าภรณ์ สืบบญุ เปยี่ ม กลมุ่ สาระการเรยี นรู้ วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

แผนการจัดการเรียนรู้ รายวิชาวิทยาศาสตร์ชีวภาพ มัธยมศึกษาปที ี่ 4 12 การมี การแสดง การยอมรับ การทำงาน ความมี สว่ นรว่ มใน รวม ท่ี ชอ่ื – สกลุ ความ ฟงั คนอืน่ ตามท่ไี ดร้ ับ นำ้ ใจ การ 15 ของนกั เรยี น คิดเหน็ มอบหมาย ปรบั ปรงุ คะแนน ผลงานกล่มุ 321321321321321 ลงช่ือ...................................................ผ้ปู ระเมนิ (นางสาวสดุ าภรณ์ สบื บญุ เปี่ยม) ตำแหน่ง ครูผชู้ ว่ ย ............../.................../............... เกณฑ์การให้คะแนน ให้ 3 คะแนน ปฏบิ ัติหรือแสดงพฤติกรรมอย่างสม่ำเสมอ ให้ 2 คะแนน ปฏบิ ัตหิ รือแสดงพฤตกิ รรมบอ่ ยคร้ัง ให้ 1 คะแนน ปฏบิ ตั ิหรอื แสดงพฤตกิ รรมบางครั้ง เกณฑก์ ารตัดสนิ คุณภาพ ชว่ งคะแนน ระดับคุณภาพ 14 - 15 ดีมาก 11 - 13 ดี 8 - 10 พอใช้ ต่ำกวา่ 8 ปรับปรุง โดย ครูสุดาภรณ์ สบื บญุ เปยี่ ม กลุม่ สาระการเรียนรู้ วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

แผนการจดั การเรยี นรู้ รายวชิ าวิทยาศาสตร์ชวี ภาพ มัธยมศึกษาปที ่ี 4 13 แบบประเมนิ คุณลักษณะอันพึงประสงค์ คำช้ีแจง : ให้ผสู้ อนสังเกตพฤตกิ รรมของนักเรยี นในระหว่างเรียนและนอกเวลาเรยี น แล้วขีด ✓ลงในช่องที่ ตรงกบั ระดับคะแนน คุณลักษณะ รายการประเมิน ระดบั คะแนน อนั พงึ ประสงคด์ า้ น 321 1. มวี นิ ยั รับผดิ ชอบ 1.1 ปฏิบัตติ ามข้อตกลง กฎเกณฑ์ ระเบียบ ข้อบังคับของครอบครัว มีความตรงต่อเวลาในการปฏิบตั กิ จิ กรรมตา่ ง ๆ ในชีวิตประจำวัน 2. ใฝ่เรียนรู้ 2.1 รจู้ ักใชเ้ วลาวา่ งให้เปน็ ประโยชน์ และนำไปปฏบิ ัตไิ ด้ 2.2 รจู้ ักจดั สรรเวลาให้เหมาะสม 2.3 เชือ่ ฟังคำส่ังสอนของบิดา - มารดา โดยไม่โตแ้ ย้ง 2.4 ตงั้ ใจเรียน 3. อยอู่ ย่างพอเพียง 3.1 ใชท้ รัพยส์ ินและส่ิงของของโรงเรยี นอย่างประหยัด 3.2 ใชอ้ ุปกรณก์ ารเรยี นอยา่ งประหยัดและรู้คณุ คา่ 3.3 ใชจ้ า่ ยอยา่ งประหยัดและมีการเก็บออมเงนิ 4. ม่งุ ม่นั ในการทำงาน 4.1 มคี วามตั้งใจและพยายามในการทำงานท่ไี ด้รบั มอบหมาย 4.2 มคี วามอดทนและไม่ทอ้ แท้ตอ่ อปุ สรรคเพอ่ื ใหง้ านสำเรจ็ ลงช่อื ...................................................ผู้ประเมนิ (นางสาวสดุ าภรณ์ สบื บุญเป่ียม) ตำแหนง่ ครผู ้ชู ่วย ............../.................../................ เกณฑ์การใหค้ ะแนน พฤติกรรมทปี่ ฏิบตั ชิ ัดเจนและสม่ำเสมอ ให้ 3 คะแนน พฤตกิ รรมท่ีปฏิบัติชัดเจนและบอ่ ยครง้ั ให้ 2 คะแนน พฤติกรรมทปี่ ฏิบตั ิบางครั้ง ให้ 1 คะแนน เกณฑ์การตัดสนิ คณุ ภาพ ช่วงคะแนน ระดับคณุ ภาพ 51 - 60 ดีมาก 41 - 50 ดี 30 - 40 พอใช้ ตำ่ กว่า 30 ปรับปรงุ โดย ครูสุดาภรณ์ สืบบุญเปี่ยม กลุม่ สาระการเรยี นรู้ วทิ ยาศาสตร์และเทคโนโลยี

แผนการจดั การเรยี นรู้ รายวชิ าวทิ ยาศาสตร์ชวี ภาพ มธั ยมศึกษาปีท่ี 4 14 แบบบันทกึ หลังการจัดการเรียนรู้ ชื่อหน่วยการเรียนรู้ท.ี่ ......... เรือ่ ง................................................................ แผนการจัดการเรียนร้ทู .่ี .......... เรอ่ื ง................................................... รายวชิ า วิทยาศาสตร์ชีวภาพ ชน้ั มธั ยมศึกษาปที ี่ 4 รหสั วิชา ว31101 ครผู ูส้ อน นางสาวสดุ าภรณ์ สบื บุญเป่ยี ม ตำแหน่ง ครผู ู้ชว่ ย เวลาทใ่ี ช้................. ช่ัวโมง ผลการจดั กิจกรรมการเรยี นรู้ ข้อค้นพบระหวา่ ง ปัญหาทพ่ี บ แนวทางการจดั การเรียนรู้ การจดั กิจกรรมการเรียนรู้ เน้ือหา กจิ กรรมการเรียนรู้ สอื่ ประกอบการเรียนรู้ พฤตกิ รรม/การมีสว่ นร่วมของผเู้ รียน ลงชือ่ ..................................................ผูส้ อน (นางสาวสุดาภรณ์ สบื บญุ เปี่ยม) ตำแหนง่ ครูผูช้ ่วย ความเหน็ ของผู้บรหิ ารสถานศกึ ษาหรือผทู้ ไ่ี ดร้ ับมอบหมาย ........................................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................................... ลงชอื่ .................................................. (นายกติ ติธัช จันทรา) รองผอู้ ำนวยการฝา่ ยวิชาการ โดย ครสู ุดาภรณ์ สืบบญุ เปี่ยม กล่มุ สาระการเรียนรู้ วทิ ยาศาสตร์และเทคโนโลยี

แผนการจดั การเรยี นรู้ รายวชิ าวทิ ยาศาสตร์ชวี ภาพ มธั ยมศึกษาปีท่ี 4 15 แบบบันทกึ หลังการจดั การเรยี นรู้ ชื่อหน่วยการเรยี นรู้ท.่ี ......... เรื่อง................................................................ แผนการจัดการเรียนร้ทู .่ี .......... เร่อื ง................................................... รายวชิ า วิทยาศาสตรช์ ีวภาพ ชัน้ มัธยมศกึ ษาปที ี่ 4 รหัสวิชา ว31101 ครผู ูส้ อน นางสาวสดุ าภรณ์ สืบบุญเป่ยี ม ตำแหน่ง ครผู ู้ชว่ ย เวลาที่ใช้................. ช่ัวโมง ผลการจดั กิจกรรมการเรยี นรู้ ข้อค้นพบระหวา่ ง ปัญหาทพี่ บ แนวทางการจดั การเรียนรู้ การจดั กิจกรรมการเรียนรู้ เน้ือหา กจิ กรรมการเรียนรู้ สอื่ ประกอบการเรียนรู้ พฤตกิ รรม/การมีสว่ นร่วมของผเู้ รียน ลงชอ่ื ..................................................ผูส้ อน (นางสาวสุดาภรณ์ สบื บญุ เปี่ยม) ตำแหนง่ ครูผูช้ ่วย ความเหน็ ของผู้บรหิ ารสถานศกึ ษาหรอื ผทู้ ไ่ี ดร้ ับมอบหมาย ........................................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................................... ลงชือ่ .................................................. (นายกติ ติธัช จันทรา) รองผอู้ ำนวยการฝา่ ยวิชาการ โดย ครสู ดุ าภรณ์ สืบบุญเปี่ยม กล่มุ สาระการเรียนรู้ วทิ ยาศาสตร์และเทคโนโลยี

แผนการจดั การเรยี นรู้ รายวชิ าวทิ ยาศาสตร์ชีวภาพ มธั ยมศกึ ษาปีท่ี 4 16 แบบบันทกึ หลังการจัดการเรยี นรู้ ชื่อหน่วยการเรียนรู้ท.ี่ ......... เรื่อง................................................................ แผนการจัดการเรียนร้ทู .่ี .......... เร่อื ง................................................... รายวชิ า วิทยาศาสตร์ชวี ภาพ ชัน้ มัธยมศึกษาปที ี่ 4 รหัสวิชา ว31101 ครผู ูส้ อน นางสาวสดุ าภรณ์ สบื บุญเป่ยี ม ตำแหนง่ ครูผู้ชว่ ย เวลาท่ีใช.้ ................ ชั่วโมง ผลการจดั กิจกรรมการเรยี นรู้ ขอ้ ค้นพบระหวา่ ง ปัญหาทพ่ี บ แนวทางการจดั การเรียนรู้ การจดั กิจกรรมการเรยี นรู้ เนอื้ หา กจิ กรรมการเรียนรู้ ส่อื ประกอบการเรียนรู้ พฤตกิ รรม/การมีสว่ นร่วมของผู้เรยี น ลงชอ่ื ..................................................ผสู้ อน (นางสาวสุดาภรณ์ สืบบญุ เปี่ยม) ตำแหน่ง ครูผ้ชู ่วย ความเห็นของผบู้ ริหารสถานศกึ ษาหรือผทู้ ไ่ี ดร้ ับมอบหมาย ........................................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................................... ลงชอื่ .................................................. (นายกิตติธัช จนั ทรา) รองผู้อำนวยการฝา่ ยวิชาการ โดย ครสู ดุ าภรณ์ สืบบุญเปี่ยม กลุม่ สาระการเรียนรู้ วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

แผนการจดั การเรียนรู้ รายวิชาวทิ ยาศาสตร์ชวี ภาพ มธั ยมศึกษาปีท่ี 4 17 แบบทดสอบก่อนเรยี น หน่วยการเรียนรทู้ ่ี 1 คำชแี้ จง : ให้นักเรยี นเลือกคำตอบที่ถูกต้องท่ีสุดเพียงข้อเดียว 1. ไบโอมประเภทใดจดั อยใู่ นเขตอบอนุ่ 7. สง่ิ มีชวี ติ ใดจดั เป็นผู้บริโภคซากสตั ว์ 1. ไบโอมไทกา 2. ไบโอมปา่ ฝน 1. รา 2. เหด็ 3. ไบโอมทุนดรา 4. ไบโอมป่าผลัดใบ 3. นก 4. แร้ง 5. ไบโอมทะเลทราย 5. แบคทีเรีย 2. ไบโอมประเภทใดท่ีสงิ่ มีชวี ิตตอ้ งปรับตวั เพ่ือ 8. หากพืชมีพลังงานสะสม 10,000 kcal ผบู้ ริโภคข้นั ที่ 2 จะ รักษาดลุ ยภาพของนำ้ ในรา่ งกาย ได้รับพลงั งานเท่าใด 1. ไบโอมทนุ ดรา 2. ไบโอมทะเลทราย 1. 1 kcal 2. 10 kcal 3. ไบโอมปา่ ผลดั ใบ 4. ไบโอมปา่ ฝนเขตรอ้ น 3. 100 kcal 4. 1,000 kcal 5. ไบโอมทุ่งหญ้าเขตร้อน 5. 10,000 kcal 3. พชื ที่พบสว่ นใหญ่ในไบโอมไทกา คอื ชนิดใด 9. ข้อใดจดั เปน็ ทรัพยากรธรรมชาติประเภททใี่ ช้แล้วเกดิ 1. กก 2. ไฟน์ ทดแทนได้ 3. เมเปลิ 4. กระถนิ 1. นำ้ 2. ดนิ 5. กระบองเพชร 3. อากาศ 4. สัตว์ปา่ 4. สิ่งมชี ีวติ กลุ่มแรกที่เข้ามาเจริญในพน้ื ท่ีทมี่ ีการ 5. ถ่านหนิ เปล่ยี นแปลงแทนทีแ่ บบทุติยภมู ิ คือสง่ิ มีชีวติ กลุ่มใด 10. ข้อใดเปน็ สาเหตหุ ลักของปัญหาทรัพยากรธรรมชาตแิ ละ 1. หญา้ 2. มอส สง่ิ แวดล้อม 3. ไลเคน 4. ไม้ยนื ตน้ 1. การเกดิ โรคระบาด 5. ไม้ลม้ ลุก 2. การกระทำของมนษุ ย์ 5. การเปลยี่ นแปลงแทนท่ีของสิ่งมีชีวติ ในขอ้ ใดเป็นการ 3. ภยั พบิ ัตทิ างธรรมชาติ เปลยี่ นแปลงแทยทแี่ บบปฐมภมู ิ 4. ภาวะอุณหภูมิของโลกสงู ขึ้น 1. การเกดิ ไฟป่า 5. รังสีความร้อนจากดวงอาทิตย์ 2. การสรา้ งเขอื่ น 3. การทำไล่เลือ่ นลอย 4. การระเบิดของภูเขาไฟ 5. การเจรญิ ของสงิ่ มีชีวิตบนกอ้ นหนิ 6. แสงมอี ิทธพิ ลต่อการดำรงชวี ิตของส่งิ มีชีวิตยกเวน้ ข้อใด 1. การสงั เคราะห์ด้วยแสงของพืช 2. การออกหากนิ ของสตั วบ์ างชนดิ 3. การหุบ-บานของดอกไมบ้ างชนิด 4. การรกั ษาดลุ ยภาพของนำ้ ในเขตทะเลทราย 5. การผสมพนั ธขุ์ องสตั วเ์ ลย้ี งลกู ด้วยน้ำนมในเขตหนาว โดย ครูสดุ าภรณ์ สบื บญุ เป่ยี ม กลุ่มสาระการเรียนรู้ วทิ ยาศาสตร์และเทคโนโลยี

แผนการจดั การเรียนรู้ รายวชิ าวิทยาศาสตร์ชีวภาพ มัธยมศึกษาปที ี่ 4 18 เฉลยแบบทดสอบกอ่ นเรยี น หน่วยการเรยี นรู้ที่ 1 คำช้แี จง : ให้นกั เรยี นเลือกคำตอบที่ถูกต้องที่สุดเพียงข้อเดียว 1. ไบโอมประเภทใดจดั อยใู่ นเขตอบอุ่น 7. สิง่ มชี วี ติ ใดจดั เปน็ ผู้บริโภคซากสัตว์ 1. ไบโอมไทกา 2. ไบโอมป่าฝน 1. รา 2. เห็ด 3. ไบโอมทนุ ดรา 4. ไบโอมป่าผลดั ใบ 3. นก 4. แรง้ 5. ไบโอมทะเลทราย 5. แบคทีเรีย 2. ไบโอมประเภทใดทสี่ ่งิ มีชวี ิตตอ้ งปรับตวั เพื่อ 8. หากพืชมพี ลังงานสะสม 10,000 kcal ผู้บริโภคข้นั ที่ 2 จะ รักษาดลุ ยภาพของน้ำในรา่ งกาย ได้รบั พลงั งานเท่าใด 1. ไบโอมทนุ ดรา 2. ไบโอมทะเลทราย 1. 1 kcal 2. 10 kcal 3. ไบโอมป่าผลดั ใบ 4. ไบโอมปา่ ฝนเขตรอ้ น 3. 100 kcal 4. 1,000 kcal 5. ไบโอมทงุ่ หญา้ เขตรอ้ น 5. 10,000 kcal 3. พชื ทพี่ บส่วนใหญ่ในไบโอมไทกา คือชนดิ ใด 9. ข้อใดจดั เปน็ ทรัพยากรธรรมชาตปิ ระเภททใี่ ช้แลว้ เกดิ 1. กก 2. ไฟน์ ทดแทนได้ 3. เมเปิล 4. กระถนิ 1. นำ้ 2. ดิน 5. กระบองเพชร 3. อากาศ 4. สัตวป์ า่ 4. สง่ิ มชี วี ติ กลมุ่ แรกท่เี ขา้ มาเจริญในพ้ืนทท่ี มี่ กี าร 5. ถา่ นหนิ เปลีย่ นแปลงแทนท่ีแบบทตุ ิยภูมิ คอื สิง่ มชี วี ิตกลมุ่ ใด 10. ข้อใดเปน็ สาเหตหุ ลกั ของปัญหาทรัพยากรธรรมชาติและ 1. หญา้ 2. มอส สิ่งแวดลอ้ ม 3. ไลเคน 4. ไม้ยนื ต้น 1. การเกิดโรคระบาด 5. ไมล้ ้มลุก 2. การกระทำของมนุษย์ 5. การเปลีย่ นแปลงแทนท่ขี องสงิ่ มีชวี ิตในขอ้ ใดเปน็ การ 3. ภัยพิบัติทางธรรมชาติ เปล่ยี นแปลงแทยทแ่ี บบปฐมภูมิ 4. ภาวะอณุ หภมู ิของโลกสงู ข้ึน 1. การเกดิ ไฟปา่ 5. รงั สคี วามร้อนจากดวงอาทติ ย์ 2. การสร้างเข่อื น 3. การทำไล่เล่ือนลอย 4. การระเบดิ ของภเู ขาไฟ 5. การเจรญิ ของสิ่งมีชีวติ บนกอ้ นหนิ 6. แสงมีอิทธพิ ลต่อการดำรงชีวติ ของสง่ิ มชี ีวิตยกเวน้ ข้อใด 1. การสงั เคราะห์ดว้ ยแสงของพืช 2. การออกหากินของสตั วบ์ างชนดิ 3. การหุบ-บานของดอกไมบ้ างชนิด 4. การรกั ษาดลุ ยภาพของน้ำในเขตทะเลทราย 5. การผสมพันธ์ุของสัตว์เล้ียงลูกดว้ ยน้ำนมในเขตหนาว โดย ครสู ุดาภรณ์ สบื บญุ เป่ยี ม กลุ่มสาระการเรียนรู้ วทิ ยาศาสตร์และเทคโนโลยี

แผนการจดั การเรียนรู้ รายวิชาวทิ ยาศาสตร์ชีวภาพ มธั ยมศึกษาปที ี่ 4 19 ใบงาน เร่อื ง ไบโอมระดับโลก คำช้ีแจง : จงบอกประเภทและลกั ษณะลำคญั ของไบโอมท่มี คี วามสัมพนั ธ์กับภาพที่กำหนดให้ ประเภท ..................................................................... ประเภท ..................................................................... ลกั ษณะสำคญั .......................................................... ลกั ษณะสำคัญ .......................................................... .................................................................................. .................................................................................. .................................................................................. .................................................................................. .................................................................................. .................................................................................. .................................................................................. .................................................................................. ประเภท ..................................................................... ประเภท ..................................................................... ลักษณะสำคัญ .......................................................... ลกั ษณะสำคัญ .......................................................... .................................................................................. .................................................................................. .................................................................................. .................................................................................. .................................................................................. .................................................................................. .................................................................................. .................................................................................. โดย ครูสุดาภรณ์ สบื บญุ เป่ียม กลุ่มสาระการเรียนรู้ วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

แผนการจัดการเรียนรู้ รายวิชาวิทยาศาสตร์ชวี ภาพ มัธยมศกึ ษาปีที่ 4 20 เฉลยใบงาน เรอื่ ง ไบโอมระดบั โลก คำชีแ้ จง : จงบอกประเภทและลักษณะลำคัญของไบโอมทม่ี ีความสัมพันธก์ ับภาพที่กำหนดให้ ประเภท...ไ.บ...โ..อ..ม..ไ..ท...ก..า...ห...ร..อื ...ไ..บ...โ.อ..ม...ป...า่ .ฝ...น.................... ประเภท..ไ..บ...โ.อ..ม...ท..่งุ..ห...ญ...า้ ..เ.ข...ต..ร..้อ..น....ห...ร..อื ....ส..ะ..ว..นั...น..า.......... ลกั ษณะสำคญั .ม...ีฤ...ด..ู.ห..น...า..ว...ย..า..ว...น...า..น.....ฤ..ด...ูร..้.อ..น...ส...ั้น.....มี ลกั ษณะสำคญั .ม..ีส...ภ..า..พ...อ..า..ก...า.ศ...ร..อ้ ..น.....พ..้ืน...ท...ี่ป..ก...ค..ล..ุม...ด..้ว...ย ....อ...า..ก..า..ศ..แ...ห..้ง....พ..นื้...ท...มี่ ..นี...้ำ..แ..ข..ง็..ต..ล...อ..ด...เ.ว..ล..า....พ...ืช..ท...ี่พ...บ..ส...่ว..น ....ห..ญ....้า...แ...ล..ะ..ไ..ม..้.ต..้น....ม...ัก..เ..ก..ิด...ไ.ฟ...ป...่า..เ.ส..ม...อ....พ...ืช..ท...ี่พ...บ....เ..ช..่น. ....ใ..ห...ญ...่เ.ป...็น...พ...ืช...ต..ร..ะ...ก..ูล...ส..น....เ..ช..่น....ไ..ฟ...น...์ .เ.ฟ...อ...ร..์..เ.ฮ..ม...ล...็อ..ก ....เ.บ...า..บ...ับ....ก...ร..ะ..ถ...ิน....ส..ัต...ว..์ท...ี่พ...บ....เ..ช..่น.....ค..ว..า..ย...ป...่า...ม...้า..ล..า...ย ....ส...ัต..ว..์ท...ี่พ...บ....เ.ช...่น....ก..ว..า..ง..ม...ูล...น...ก..ฮ...ูก..เ..ท..า..ใ..ห...ญ...่ .ห...ม..ีด...ำ...พ...บ ....ส..ิง..โ..ต....ย..ี.ร..า..ฟ....พ...บ...บ...ร..ิเ.ว..ณ....ป...ร..ะ..เ..ท..ศ...ใ.น...ท...ว..ีป...แ...อ..ฟ...ร..ิก...า ....บ...ร..เิ .ว..ณ...ป...ร..ะ..เ..ท..ศ..แ...ค..น...า..ด..า...ฟ...ิน...แ..ล..น...ด..์..จ..นี...ต..อ..น...เ.ห...น...ือ.. ....อ..เ.ม...ร..กิ ..า..ใ.ต...้.แ...ล..ะ..อ..อ...ส..เ.ต...ร..เ.ล..ยี...................................... .................................................................................. ประเภท..ไ..บ...โ.อ..ม...ท..ะ...เ.ล..ท...ร..า..ย......................................... ประเภท..ไ..บ..โ..อ..ม...ป..า่..ผ..ล...ดั ..ใ..บ........................................... ลกั ษณะสำคัญ .ม...ีอ...า..ก..า...ศ..ร...้อ...น...จ..ัด.....ม...ีค...ว..า..ม...แ...ห..้.ง..แ..ล...้ง ลักษณะสำคญั .ม..ีอ...า..ก..า..ศ...ค..่อ...น..ข...้า..ง..เ.ย..็น.....ต..้น...ไ..ม..้จ...ะ..ผ..ล...ัด.. ....ส..ิ่ง..ม...ีช..ีว..ิต...ท...ี่อ..า..ศ...ัย..อ..ย...ู่จ..ำ..เ..ป..็น...ต...้อ..ง..ร..ัก...ษ..า..ส...ม..ด...ุล..ข...อ..ง..น...้ำ ..ใ..บ..ก...่อ...น..ถ...ึง..ฤ...ด..ูห...น...า..ว...แ...ล..ะ..เ..ร..ิ่ม...ผ..ล...ิใ.บ...อ...ีก..ค...ร..ั้ง..ห...ล..ั.ง.ฤ...ด..ู ....ภ..า..ย..ใ..น...ร..่า.ง..ก...า..ย....พ..ชื...ท..่พี...บ....เ..ช..น่ ....ก..ร..ะ...บ..อ...ง.เ..พ..ช...ร...ส...ัต..ว..์ท. ่ี ..ห...น..า..ว...ผ..่า..น...ไ.ป.....พ...ืช..ท...ี่พ...บ....เ..ช..่น....เ..ม..เ.ป...ิล....โ..อ..๊ก....เ..ซ..ล...ต..์น...ัต.. ....พ...บ....เ.ช...่น.....แ..ม...ง..ป...่อ..ง..ท...ะ...เ.ล...ท..ร...า..ย....ก..ิ.้ง..ก..า...ท..ะ...เ.ล...ท...ร..า..ย. ..บ...ีช...ส...ัต..ว..์ท...่พี ...บ....เ.ช..น่....ก..ว...า.ง..เ..อ..ล..ก...์ .ส..ุน...ัข..ป...า่ ..ส..ีเ.ท...า.............. ....บ..ร..เิ..ว..ณ...ท...่พี ..บ....เ..ช..่น....ท..ะ...เ.ล..ท...ร..า..ย..ส..ะ...ฮ..า..ร..า..ใ.น...แ..อ..ฟ...ร..กิ...า.... .................................................................................. โดย ครูสุดาภรณ์ สบื บุญเปี่ยม กลมุ่ สาระการเรยี นรู้ วทิ ยาศาสตร์และเทคโนโลยี

แผนการจัดการเรียนรู้ รายวชิ าวิทยาศาสตร์ชีวภาพ มัธยมศกึ ษาปที ่ี 4 21 แบบฝกึ ทกั ษะ เรื่อง ความหลากหลายของระบบนเิ วศ คำชี้แจง ใหน้ กั เรียนนำไบโอมแตล่ ะประเภทมาเติมหนา้ ข้อความที่มีความสมั พนั ธก์ ัน ก.ไบโอมทนุ ดรา ข.ไบโอมไทกา ค.ไบโอมปา่ ผลัดใบ ง.ไบโอมทุง่ หญา้ เขตอบอนุ่ จ.ไบโอมป่าฝนเขตรอ้ น ฉ.ไบโอมทงุ่ หญ้าเขตรอ้ น ช.ไบโอมทะเลทราย …………………….. 1. ฝนตกตลอดท้ังปี และมีอากาศรอ้ นชน้ื …………………….. 2. พืชป้องกนั การสญู เสยี นำ้ โดยใบลดรูปเปน็ หนาม …………………….. 3. ฤดูหนาวมีหิมะ และอากาศแห้ง …………………….. 4. เป็นบริเวณทพ่ี บไลเคนจำนวนมาก …………………….. 5. อากาศรอ้ นยาวนาน และมักเกดิ ไฟปา่ …………………….. 6. พชื ทพ่ี บสว่ นใหญ่เปน็ พืชตระกลู สน …………………….. 7. ป่าท่มี ีความอดุ มสมบูรณ์ และมีความหลากหลายทางชวี ภาพ …………………….. 8. พืน้ ท่ีราบปกคลมุ ดว้ ยหญ้า ไมม่ ีตน้ ไม้ใหญ่ …………………….. 9. ต้นไม้จะผลดั ใบกอ่ นฤดูหนาว และผลิใบหลงั ฤดหู นาวผ่านไป …………………….. 10. พืชจะสามารถเจริญเติบโตได้ในแหล่งโอเอซิส โดย ครูสดุ าภรณ์ สืบบญุ เปีย่ ม กลุม่ สาระการเรียนรู้ วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

แผนการจดั การเรียนรู้ รายวิชาวทิ ยาศาสตร์ชวี ภาพ มธั ยมศึกษาปีท่ี 4 22 เฉลยแบบฝึกทักษะ เร่ือง ความหลากหลายของระบบนเิ วศ คำชแ้ี จง ใหน้ กั เรยี นนำไบโอมแตล่ ะประเภทมาเติมหนา้ ขอ้ ความท่มี ีความสัมพันธ์กนั ก.ไบโอมทุนดรา ข.ไบโอมไทกา ค.ไบโอมป่าผลัดใบ ง.ไบโอมทุ่งหญ้าเขตอบอุ่น จ.ไบโอมปา่ ฝนเขตร้อน ฉ.ไบโอมท่งุ หญา้ เขตรอ้ น ช.ไบโอมทะเลทราย …………จ………….. 1. ฝนตกตลอดท้งั ปี และมอี ากาศร้อนช้นื …………ช………….. 2. พชื ป้องกันการสญู เสยี น้ำโดยใบลดรปู เป็นหนาม …………ข………….. 3. ฤดูหนาวมหี ิมะ และอากาศแหง้ …………ก………….. 4. เป็นบริเวณทีพ่ บไลเคนจำนวนมาก …………ฉ………….. 5. อากาศรอ้ นยาวนาน และมักเกิดไฟปา่ …………ข………….. 6. พชื ท่ีพบส่วนใหญเ่ ป็นพืชตระกลู สน …………จ………….. 7. ป่าท่ีมีความอดุ มสมบรู ณ์ และมีความหลากหลายทางชีวภาพ …………ง………….. 8. พืน้ ท่รี าบปกคลมุ ดว้ ยหญ้า ไมม่ ีต้นไม้ใหญ่ …………ค………….. 9. ต้นไม้จะผลดั ใบก่อนฤดูหนาว และผลใิ บหลงั ฤดูหนาวผ่านไป …………ช………….. 10. พชื จะสามารถเจรญิ เติบโตได้ในแหลง่ โอเอซิส โดย ครูสุดาภรณ์ สืบบุญเปีย่ ม กลมุ่ สาระการเรียนรู้ วทิ ยาศาสตร์และเทคโนโลยี

แผนการจดั การเรียนรู้ รายวชิ าวทิ ยาศาสตร์ชีวภาพ มธั ยมศึกษาปีที่ 4 23 แผนการจัดการเรยี นรู้ หน่วยการเรียนรทู้ ่ี 1 เรือ่ ง ส่ิงมีชีวิตในส่ิงแวดล้อม แผนจัดการเรยี นร้ทู ี่ 2 เร่ือง การเปล่ียนแปลงของระบบนิเวศ รายวิชา วิทยาศาสตร์ชีวภาพ รหสั วชิ า ว31101 ระดับชนั้ มธั ยมศึกษาปที ่ี 4 ภาคเรียนที่ 1 ปกี ารศกึ ษา 2566 น้ำหนกั เวลาเรยี น 1 (นน./นก.) เวลาเรยี น 2 ช่ัวโมง/สัปดาห์ เวลาทใ่ี ช้ในการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ 4 ช่ัวโมง .......................................................................................................................................................... 1. สาระสำคัญ ในระบบนเิ วศมีการเปลีย่ นแปลงของกลุ่มสิง่ มชี ีวิตอยา่ งเปน็ ลำดับขัน้ เรยี กว่า การเปลยี่ นแปลงแทนที่ ของระบบนเิ วศ (ecological succession) โดยมีปจั จยั ทางกายภาพและชวี ภาพเข้ามาเกีย่ วขอ้ ง แบง่ ออกเป็น 2 ประเภท 1. การเปลีย่ นแปลงแทนทแ่ี บบปฐมภูมิ (primary succession) เรม่ิ จากบริเวณท่ไี มเ่ คยมีส่ิงมชี ีวติ มาก่อน จนกลายเปน็ สังคมสมบูรณ์ทมี่ ีความสมดมุ ทางธรรมชาติ โดยเริ่มจากไลเคน มอสส์ หญา้ ไมล้ ม้ ลุก ไม้ยืนตน้ และสงั คมพืช ตามลำดับ 2. การเปลยี่ นแปลงแทนทแี่ บบทุตยิ ภูมิ (secondary succession) เกิดขึ้นในพ้นื ทที่ เ่ี คยมสี ิง่ มชี ีวิต อาศยั อยู่ แต่พื้นทถ่ี กู ทำลาย จนกลายเป็นสงั คมสมบรู ณ์ โดยเร่มิ จากหญ้า ไมล้ ้มลกุ ไม้ยนื ต้น และ สังคมพชื ตามลำดบั การเปล่ยี นแปลงขององคป์ ระกอบในระบบนเิ วศมผี ลตอ่ การเปลยี่ นแปลงของ ประชากร แบง่ ออกเปน็ 2 ประเภท ไดแ้ ก่ 1. องค์ประกอบทางกายภาพ เป็นองค์ประกอบที่ไม่มชี วี ิต เชน่ - อุณหภูมิ เป็นปจั จยั ควบคมุ การเจรญิ เติบโต การสืบพนั ธุ์ การแพร่กระจาย และการปรบั ตวั ของส่งิ มชี ีวิต - แสง เปน็ ปัจจัยสำคญั ในกระบวนการสงั เคราะห์ดว้ ยแสงของพชื มผี ลตอ่ การเจริญเติบโต การสบื พันธแ์ุ ละการหาอาหารของสงิ่ มชี ีวติ - น้ำและความช้นื เปน็ ปัจจยั กำหนดสภาพแวดล้อม ความอุดมสมบรู ณ์ ลักษณะและชนิด ของระบบนิเวศ และมีผลตอ่ การปรบั ตัวของสิง่ มีชวี ิต - แร่ธาตุ เปน็ แหลง่ ของสารอนิ ทรยี ต์ ่าง ๆ ที่เป็นองค์ประกอบของสิ่งมีชีวิต - ความเปน็ กรด-เบสของดินและน้ำมผี ลตอ่ การเจรญิ เติบโตและการดำรงชวี ิตของสง่ิ มีชวี ิต - แกส๊ ตา่ ง ๆ ไดแ้ ก่ แก๊สคาร์บอนไดออกไซดท์ ส่ี ำคัญตอ่ กระบวนการสงั เคราะหด์ ว้ ยแสงของ พืช และแก๊สออกซเิ จนทีส่ ำคัญต่อกระบวนการหายใจของพืชและสัตว์ต่าง ๆ ในระบบนิเวศ 2. องค์ประกอบทางชีวภาพ เปน็ องคป์ ระกอบท่มี ชี ีวติ ซง่ึ จะมีความสมั พันธ์ในรปู ของโซอ่ าหาร และสายใยอาหาร ไดแ้ ก่ - ผผู้ ลิต (producer) เปน็ สิง่ มีชีวติ ทส่ี ามารถสร้างอาหารได้ด้วยตัวเองผา่ นการ โดย ครสู ดุ าภรณ์ สบื บญุ เปย่ี ม กล่มุ สาระการเรยี นรู้ วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

แผนการจดั การเรียนรู้ รายวิชาวิทยาศาสตร์ชีวภาพ มธั ยมศกึ ษาปที ่ี 4 24 สงั เคราะหด์ ว้ ยแสง - ผบู้ รโิ ภค (consumer) เปน็ สง่ิ มีชีวติ ทไ่ี ม่สามารถสร้างอาหารไดเ้ อง แต่บริโภคสิง่ มชี ีวิตอน่ื เป็นอาหาร - ผู้ย่อยสลาย (decomposer) เป็นสงิ่ มีชวี ิตที่ไม่สามารถสรา้ งอาหารได้เองแต่จะย่อยสลาย ซากสงิ่ มชี วี ิตใหก้ ลายเป็นสาร อนนิ ทรีย์ แล้วจึงดดู ซมึ เข้าสู่เซลล์ 2. มาตรฐานการเรียนรู้/ตวั ช้ีวัดชัน้ ป/ี ผลการเรยี นร้/ู เป้าหมายการเรียนรู้ มาตรฐาน ว 1.1 เข้าใจความหลากหลายของระบบนิเวศ ความสมั พนั ธร์ ะหวา่ งสิ่งไม่มีชวี ิตกับสิง่ มีชวี ติ และ ความสัมพนั ธ์ระหว่างส่ิงมีชวี ิตกบั ส่ิงมชี วี ิตตา่ ง ๆ ในระบบนิเวศ การถา่ ยทอดพลังงาน การ เปลย่ี นแปลงแทนที่ในระบบนิเวศ ความหมายของประชากร ปญั หาและผลกระทบทีม่ ีต่อ ทรัพยากรธรรมชาตแิ ละสิง่ แวดล้อม แนวทางในการอนรุ กั ษ์ ทรัพยากรธรรมชาติ และการแก้ไข ปัญหาสิง่ แวดล้อม รวมท้ังนำความรู้ไปใช้ประโยชน์ ตัวชีว้ ัด/ผลการเรียนรู้ ม.4/2 สบื ค้นขอ้ มลู อภปิ รายสาเหตุ และยกตวั อย่างการเปลยี่ นแปลงแทนท่ีของระบบนิเวศ ม.4/3 สบื ค้นข้อมูล อธบิ าย และยกตวั อย่างเกี่ยวกบั การเปลีย่ นแปลงขององค์ประกอบทางกายภาพ และทางชวี ภาพที่มีผลตอ่ การเปลีย่ นแปลงขนาดของประชากรสิง่ มชี ีวิตในระบบนเิ วศ 3. สาระการเรียนรู้ 3.1 เน้อื หาสาระหลกั : Knowledge 1) อธิบายการเปลีย่ นแปลงแทนทขี่ องระบบนเิ วศได้ 2) อธบิ ายความสำคญั ขององคป์ ระกอบทางกายภาพและชวี ภาพของระบบนเิ วศได้ 3) อธบิ ายความสมั พันธ์ของส่ิงมีชวี ติ ในรปู ของโซ่อาหาร และสายใยอาหารได้ 3.2 ทกั ษะ/กระบวนการ : Process 1) เขยี นความสมั พันธข์ องสง่ิ มีชีวติ ในรูปของโซ่อาหาร และสายใยอาหารได้ 3.3 คณุ ลักษณะทพ่ี งึ ประสงค์ : Attitude 1) สนใจใฝร่ ้ใู นการศึกษา 4. สมรรถนะสำคญั ของนกั เรยี น 1) ความสามารถในการสื่อสาร 2) ความสามารถในการคิด 5) ความสามารถในการใชเ้ ทคโนโลยี 5. คณุ ลกั ษณะของวิชา 1) ความรับผิดชอบ 2) กระบวนการกล่มุ โดย ครสู ดุ าภรณ์ สืบบญุ เป่ียม กลุ่มสาระการเรียนรู้ วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

แผนการจดั การเรยี นรู้ รายวชิ าวทิ ยาศาสตร์ชวี ภาพ มธั ยมศึกษาปีที่ 4 25 6. คณุ ลักษณะทีพ่ ึงประสงค์ 1. มีวนิ ัย 2. ใฝ่เรียนรู้ 3. มุ่งมัน่ ในการทำงาน 7. ชนิ้ งาน/ภาระงาน : 1. ใบงาน เรอ่ื ง การเปล่ยี นแปลงแทนท่ีของระบบนเิ วศ 2. ใบงาน เรอ่ื ง สายใยอาหาร 3. แบบฝกึ ทกั ษะ เร่อื ง การเปล่ยี นแปลงแทนที่ 4. แบบฝกึ ทกั ษะท่ี เรือ่ ง องคป์ ระกอบของระบบนเิ วศ 8. กิจกรรมการเรยี นรู้ ชว่ั โมงท่ี 1 ขนั้ นำเข้าสู่บทเรยี น/ขน้ั ตั้งคำถาม 1. ครนู ำภาพพนื้ ที่ทีม่ ีการเปล่ียนแปลงของกลมุ่ สิง่ มีชีวิตที่อาศัยอยู่ใหน้ กั เรียนดู เช่น ภาพหญ้าทข่ี ้นึ ใน พ้นื ทห่ี ลังการเกิดไฟปา่ ภาพไลเคนทเ่ี จริญบริเวณก้อนหิน แลว้ ถามคำถาม เพือ่ ทบทวนความรูเ้ ดิม กับนักเรียนวา่ สาเหตุใดที่ทำให้ระบบนิเวศมีการเปลี่ยนแปลง (แนวตอบ สาเหตุที่ทำให้ระบบนิเวศ เปลี่ยนแปลง เกิดจากหลายสาเหตุ ทั้งจากภัยพิบัติทางธรรมชาติ เช่น ไฟป่า แผ่นดินไหว ภูเขาไฟ ระเบิด สึนามิ และจากการกระทำของมนุษย์ เช่น การตัดไม้ทำลายป่า การระเบิดภเู ขา การสร้าง เขอื่ น) 2. ครอู ธบิ ายใหน้ กั เรียนฟงั ว่า การเปล่ียนแปลงของสิ่งมชี ีวิตดังในภาพ เรียกว่า การเปลย่ี นแปลง แทนท่ีของระบบนิเวศ ซงึ่ เปน็ การเปลี่ยนแปลงของกลมุ่ ส่ิงมีชวี ติ อย่างเปน็ ลำดับขน้ั ขัน้ สำรวจและค้นพบ/ขน้ั การเตรยี มการคน้ หาคำตอบ 1. ครใู หน้ ักเรยี นศึกษาการเปลี่ยนแปลงแทนท่ขี องระบบนเิ วศ แบง่ ออกเป็น 2 ประเภท ได้แก่ การ เปล่ียนแปลงแทนที่แบบปฐมภูมิทเี่ รมิ่ จากบริเวณทีไ่ มเ่ คยมีสิ่งมีชีวิตมากอ่ นจนกลายเปน็ สังคม สมบูรณ์ท่ี และการเปลย่ี นแปลงแทนท่ีแบบทุตยิ ภูมิท่ีเกดิ ขน้ึ ในพืน้ ทีท่ เ่ี คยมีสิ่งมชี ีวติ อาศยั อยู่ แต่ พนื้ ท่ถี กู ทำลายจากเหตกุ ารณ์ต่าง ๆ 2. ครูให้นกั เรยี นแบ่งกลมุ่ กลมุ่ ละ 3 คน ใหร้ ว่ มกันสบื ค้นและวิเคราะหว์ า่ ในท้องถนิ่ ของนักเรยี นมี การเปลย่ี นแปลงแทนท่ีของระบบรเิ วศหรือไม่ และมีกระบวนการเปลีย่ นแปลงอยา่ งไร โดยให้ นักเรียนไปสบื คน้ และเกบ็ ขอ้ มูลเพอ่ื ทำแผนผงั มโนทศั น์ และนำเสนอหนา้ ชนั้ เรียนในชั่วโมงตอ่ ไป โดย ครสู ดุ าภรณ์ สืบบุญเปี่ยม กลมุ่ สาระการเรียนรู้ วทิ ยาศาสตร์และเทคโนโลยี

แผนการจดั การเรียนรู้ รายวิชาวิทยาศาสตร์ชีวภาพ มัธยมศึกษาปีท่ี 4 26 ข้นั อธบิ ายและลงข้อสรุป/ขน้ั ดำเนินการคน้ หาคำตอบและตรวจสอบคำตอบ 1. ครแู ละนักเรียนร่วมกนั อภปิ รายเกีย่ วกบั การเปลี่ยนแปลงแทนทข่ี องระบบนิเวศ 2. ครใู ห้นักเรียนทำแบบฝึกทกั ษะ เรื่อง การเปล่ียนแปลงแทนท่ี ช่วั โมงที่ 2 ขน้ั สำรวจและค้นพบ/ขน้ั การเตรยี มการคน้ หาคำตอบ 1. ครูทบทวนความรเู้ ดมิ จากชว่ั โมงทแ่ี ลว้ ใหน้ กั เรียนทราบ พอสงั เขป 2. ครูนำภาพการเปล่ยี นแปลงแทนทขี่ องระบบนเิ วศอย่างเป็นลำดบั ขั้นมาใหน้ กั เรียนดู เชน่ การ เปล่ียนแปลงพืน้ ท่ีปา่ เป็นพ้นื ท่ที ำการเกษตรโดยการแผ้วถางป่า และถามนักเรยี นวา่ การ เปลี่ยนแปลงของพ้ืนที่ในภาพจัดเป็นการเปลี่ยนแปลงแทนทีป่ ระเภทใด อย่างไร (แนวตอบ ขึ้นอยู่ กับภาพที่ครูนำมาให้นักเรียนดู เช่น การเปลี่ยนแปลงพ้ืนที่ป่าเป็นพ้ืนที่ทำการเกษตรโดยการแผ้ว ถางปา่ จัดเป็นการเปลย่ี นแปลงแทนท่ีแบบทตุ ิยภมู ิ เนอื่ งจากในพ้ืนที่เดิมยังมดี นิ และแร่ธาตุอาหาร หลงเหลอื อยู่ ซงึ่ พร้อมสำหรบั การเพาะปลกู พืชทใ่ี ชท้ ำการเกษตรตอ่ ไป) ข้นั อธบิ ายและลงข้อสรปุ /ขั้นดำเนนิ การคน้ หาคำตอบและตรวจสอบคำตอบ 1. ครูใหน้ กั เรยี นแต่ละกลุ่มออกมานำเสนอเกย่ี วกับการเปล่ียนแปลงแทนที่ของระบบนเิ วศในท้องถิ่น ทีใ่ หน้ กั เรียนแต่ละกลมุ่ ไปสืบคน้ มา และให้นักเรยี นในชั้นเรียนรว่ มกนั อภิปรายผลการนำเสนอของ แต่ละกลุม่ 2. ครแู ละนกั เรยี นรว่ มกันอภปิ ราย การเปลย่ี นแปลงแทนทีข่ องระบบนิเวศ จากขอ้ มูลที่นักเรียนแต่ละ กลุ่มไดศ้ ึกษามา 3. ครูใหน้ กั เรยี นทำใบงาน เรื่อง การเปลี่ยนแปลงแทนท่ีของระบบนเิ วศ ช่วั โมงที่ 3 ขนั้ สำรวจและคน้ พบ/ขน้ั การเตรียมการคน้ หาคำตอบ 1. ครทู บทวนความรู้เดิมจากชว่ั โมงท่ีแล้วใหน้ ักเรียนทราบ พอสงั เขป 2. ครอู ธิบายใหน้ ักเรียนฟังวา่ การเปลี่ยนแปลงแทนท่ีของระบบนเิ วศเป็นผลมาจากปฏิสมั พนั ธ์ ระหวา่ งองค์ประกอบทางกายภาพ และทางชวี ภาพ สง่ ผลใหร้ ะบบนิเวศเปล่ียนแปลงไปสสู่ มดุลจน เกิดสังคมสมบรู ณไ์ ด้ 3. ครูถามนกั เรียนว่า องค์ประกอบทางกายภาพและทางชีวภาพ ประกอบดว้ ยอะไรบ้าง และมี ความสำคญั ต่อสิง่ มชี ีวิตอยา่ งไร (แนวตอบ คำตอบข้นึ อยู่กบั ดุลยพินิจของครูผสู้ อน องค์ประกอบทางกายภาพ เชน่ แสง น้ำ ซึง่ เป็น ปจั จัยสำคญั ในกระบวนการสงั เคราะหด์ ้วยแสงของพืช สว่ นองค์ประกอบทางชีวภาพ แบง่ เปน็ ผ้ผู ลิต ผ้บู ริโภค และผยู้ ่อยสลาย ซ่ึงมบี ทบาทท่ีแตกต่างกัน และทำใหร้ ะบบนิเวศเกิดความสมดลุ ) โดย ครสู ุดาภรณ์ สบื บุญเปีย่ ม กลุ่มสาระการเรยี นรู้ วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

แผนการจดั การเรยี นรู้ รายวชิ าวทิ ยาศาสตร์ชวี ภาพ มัธยมศกึ ษาปีที่ 4 27 4. ครถู ามคำถาม เพ่ือทบทวนความรเู้ ดิมของนักเรยี นว่า ส่งิ มีชวี ติ ใดมีบทบาทเปน็ ผู้ผลิตในระบบนิเวศ (แนวตอบ พืช มบี ทบาทเปน็ ผู้ผลิตในระบบนเิ วศ เน่ืองจากสามารถสรา้ งอาหารไดเ้ องผ่าน กระบวนการสงั เคราะห์ด้วยแสง) 5. ครูให้นักเรยี นศกึ ษา องคป์ ระกอบทางกายภาพของระบบนิเวศทปี่ ระกอบด้วยอุณหภมู ิ แสง นำ้ และความชื้น แร่ธาตุ ความเป็นกรด-เบสของดินและนำ้ และแก๊สตา่ ง ๆ 6. ครใู หน้ ักเรยี นแบ่งกลุ่มออกเป็น 6 กลุ่ม จบั ฉลากเลอื กองค์ประกอบทางกายภาพ ดงั น้ี กลุม่ ที่ 1 อณุ หภมู ิ กลมุ่ ท่ี 2 แสง กลมุ่ ที่ 3 น้ำและความชืน้ กลุ่มท่ี 4 แร่ธาตุ กล่มุ ที่ 5 ความเป็นกรด-เบสของดนิ และน้ำ กลมุ่ ที่ 6 แกส๊ คาร์บอนไดออกไซด์ และแก๊สออกซิเจน โดยให้นกั เรียนแตล่ ะกลุม่ สืบคน้ ค้นมูลเกยี่ วกบั องค์ประกอบทางกายภาพแต่ละชนิดมีผลต่อการ เปลีย่ นแปลงแทนท่ขี องระบบนิเวศ และการเปลีย่ นแปลงของขนาดประชากรสง่ิ มีชวี ิตอย่างไร เพ่ือนำเสนอ หน้าชัน้ เรียนในชวั่ โมงต่อไป ขั้นอธบิ ายและลงขอ้ สรุป/ข้นั ดำเนินการคน้ หาคำตอบและตรวจสอบคำตอบ 1. ครแู ละนกั เรียนร่วมกนั อภิปรายเก่ยี วกบั องคป์ ระกอบทางกายภาพของระบบนิเวศ 2. ครใู หน้ กั เรียนทำแบบฝึกทกั ษะท่ี 3.1 เรือ่ ง องคป์ ระกอบของระบบนเิ วศ ชั่วโมงที่ 4 ขน้ั สำรวจและค้นพบ/ขน้ั การเตรยี มการคน้ หาคำตอบ 1. ครูทบทวนความรู้เดิมจากชวั่ โมงที่แล้วให้นกั เรียนทราบ พอสังเขป 2. ครใู หน้ ักเรียนแตล่ ะกลุม่ ออกมานำเสนอผลขององค์ประกอบทางกายภาพทม่ี ีต่อการเปลี่ยนแปลง แทนท่ีของระบบนิเวศ และการเปล่ยี นแปลงของขนาดประชากร ท่นี กั เรียนแต่ละกลุ่มไดส้ บื ค้นมา กลุม่ ละ 7 นาที 3. ครอู ธบิ ายให้นกั เรยี นฟงั วา่ นอกจากองค์ประกอบทางกายภาพแลว้ องค์ประกอบทางชวี ภาพกม็ ผี ล ตอ่ การเปลย่ี นแปลงแทนทขี่ องระบบนเิ วศ และการเปลยี่ นแปลงของขนาดประชากรเช่นกัน 4. ครใู ห้นักเรียนศกึ ษา องคป์ ระกอบทางชวี ภาพที่ประกอบดว้ ย ผ้ผู ลิต ผู้บริโภค และผู้ย่อยสลาย 5. ครูอธบิ ายใหน้ กั เรยี นฟังวา่ องคป์ ระกอบทางชวี ภาพทมี่ ีบทบาทตา่ ง ๆ ในระบบนิเวศ จะมี ความสัมพนั ธใ์ นลักษณะการกินต่อกนั เปน็ ทอด ๆ เรียกวา่ โซอ่ าหาร (food chain) เร่ิมจากผผู้ ลติ ผูบ้ ริโภคขัน้ ปฐมภูมิ ผบู้ รโิ ภคขัน้ ทุตยิ ภูมิ จนถึงผ้บู รโิ ภคขั้นสดุ ท้าย พรอ้ มนำโซอ่ าหารมาให้ นักเรยี นศกึ ษาเปน็ ตวั อย่าง 6. ครอู ธบิ ายใหน้ ักเรียนฟงั ว่า ในระบบนิเวศ จะพบโซอ่ าหารหลาย ๆ โซ่อาหารท่ีมีความสมั พันธก์ ัน เรยี กวา่ สายใยอาหาร (food web) พร้อมใหน้ กั เรียนศึกษาสายใยอาหาร โดย ครสู ุดาภรณ์ สืบบุญเป่ียม กลมุ่ สาระการเรียนรู้ วทิ ยาศาสตร์และเทคโนโลยี

แผนการจัดการเรียนรู้ รายวชิ าวิทยาศาสตร์ชีวภาพ มธั ยมศึกษาปที ี่ 4 28 7. ครูอธบิ ายให้นกั เรยี นฟงั ว่า การกนิ ตอ่ กันเปน็ ลำดบั ขน้ั จะมกี ารถา่ ยทอดพลงั งานในอาหารเปน็ ลำดบั ข้นั เชน่ กนั และให้นกั เรียนศกึ ษาการถ่ายทอดพลงั งานในรูปแบบพรี ะมิดพลงั งาน จะมีการ ถ่ายทอดพลังงานไปเพียง 10% เทา่ น้นั 8. ครูถามนกั เรยี นว่า จากสายใยอาหาร ถา้ หญ้ามพี ลังงาน 100,000 kcal เหย่ียวและงเู ห่าจะไดร้ ับ พลงั งานปรมิ าณเท่าใด (แนวตอบ พลังงานท่ีเหย่ยี วและงเู ห่าไดร้ บั จะแตกตา่ งกันข้ึนอยูก่ บั ลำดบั ข้ันของการบรโิ ภค เช่น ถา้ เหย่ียวและงเู ห่าเปน็ ผบู้ รโิ ภคขนั้ ที่ 2 จะได้รบั พลงั งานจากหญ้า 1,000 kcal แตถ่ า้ เปน็ ผบู้ ริโภคข้ันท่ี 3 จะได้รับพลงั งานจากหญ้า 10,000 kcal ) 9. ครถู ามคำถาม กบั นักเรียนวา่ การเปลีย่ นแปลงขนาดประชากรส่งิ มีชีวิตทเ่ี ป็นผู้ลา่ และเหยอ่ื ใน ระบบนิเวศสง่ ผลต่อสมดุลของระบบนิเวศอยา่ งไร (แนวตอบ การเปลยี่ นแปลงของสิ่งมชี วี ติ ทม่ี ีบทบาทเป็นผูล้ ่าและเหย่อื จะมีผลต่อสมดุลของระบบนเิ วศ เน่ืองจากหากประชากรสงิ่ มีชวี ติ ท่ีเป็นผู้ล่าลดนอ้ ยลง จะสง่ ผลใหป้ ระชากรส่ิงมชี ีวติ ท่ีเป็นเหยอ่ื เพิ่มจำนวนมาก ขึน้ จนเสียสมดุลของระบบ เพราะไมม่ ผี ู้ลา่ คอยควบคมุ เหยือ่ หรือหากประชากรส่งิ มีชวี ติ ท่ีเป็นผู้เพม่ิ มากขน้ึ จะ ทำให้ประชากรสง่ิ มชี วี ิตทีเ่ ป็นเหยอ่ื ลดน้อยลง เนื่องจากถกู ลา่ มากขึน้ จนอาจทำให้ผู้ล่าคาดแคลนอาหารได้ เชน่ กนั อยา่ งไรก็ตาม ส่ิงมีชวี ิตที่เปน็ ผู้ลา่ สว่ นใหญ่สามารถกนิ เหยอื่ ไดห้ ลายประเภท จงึ ทำให้มีสง่ิ มชี ีวติ หลาย ชนดิ เข้ามาคอยคุมให้อยู่ในภาวะสมดลุ ได)้ ข้นั อธบิ ายและลงข้อสรปุ /ข้ันดำเนนิ การคน้ หาคำตอบและตรวจสอบคำตอบ 1. ครูและนกั เรียนรว่ มกนั อภิปรายเกย่ี วกับองคป์ ระกอบทางกายภาพที่มีผลตอ่ การเปลยี่ นแปลงแทนท่ี ของระบบนเิ วศ และการเปลยี่ นแปลงของขนาดประชากร 2. ครแู ละนักเรยี นรว่ มกนั อภปิ รายผลเก่ียวกบั องค์ประกอบทางชีวภาพที่มผี ลตอ่ การเปล่ียนแปลง แทนที่ของระบบนเิ วศ และการเปลีย่ นแปลงของขนาดประชากร 3. ครูให้นกั เรยี นทำใบงาน เรื่อง สายใยอาหาร 4. ครูให้นักเรียนทำแบบฝกึ ทักษะ เรอื่ ง สายใยอาหาร ขน้ั ขยายความรู้และนำเสนอผลการคน้ หาคำตอบ 1. ครูใหน้ ักเรยี นสบื ค้นข้อมูล เรือ่ ง ความสัมพันธ์ของสิ่งมชี ีวิตในระบบนิเวศ โดยมรี ายละเอยี ด เกย่ี วกับรูปแบบความสมั พนั ธข์ องสิ่งมชี วี ติ ทอี่ าศยั อยู่ร่วมกนั กับสง่ิ มชี ีวติ อนื่ ในระบบนิเวศ แลว้ จัดทำรายงานส่งครผู ู้สอน โดย ครูสดุ าภรณ์ สบื บุญเป่ียม กลมุ่ สาระการเรียนรู้ วทิ ยาศาสตร์และเทคโนโลยี

แผนการจดั การเรียนรู้ รายวิชาวทิ ยาศาสตร์ชีวภาพ มธั ยมศกึ ษาปที ่ี 4 29 ข้นั สรปุ และประเมินผล 1. ครูตรวจสอบผลจากการนำเสนอหน้าช้นั เรียน เร่อื ง การเปลี่ยนแปลงแทนทข่ี องระบบนิเวศใน ท้องถิน่ 2. ครตู รวจสอบผลจากการนำเสนอหนา้ ชน้ั เรยี น เรอ่ื ง ผลขององคป์ ระกอบทางกายภาพทีม่ ตี ่อการ เปล่ยี นแปลงแทนที่ของระบบนเิ วศ และการเปล่ยี นแปลงของขนาดประชากร 3. ครตู รวจสอบผลจากใบงาน เรอ่ื ง การเปลีย่ นแปลงแทนทขี่ องระบบนิเวศ 4. ครูตรวจสอบผลจากใบงาน เรอื่ ง สายใยอาหาร 5. ครูตรวจสอบผลจากการทำแบบฝกึ ทกั ษะ เรื่อง การเปลย่ี นแปลงแทนที่ 6. ครูตรวจสอบผลจากการทำแบบฝึกทักษะ เรื่อง องคป์ ระกอบของระบบนิเวศ 9. สอื่ การเรยี นการสอน / แหลง่ เรียนรู้ จำนวน สภาพการใช้ส่ือ รายการสื่อ 1 ชุด ขน้ั อธิบายและลงข้อสรุป 1 ชดุ ขนั้ อธบิ ายและลงข้อสรปุ 1. ใบงาน เรื่อง การเปล่ียนแปลงแทนท่ขี องระบบนเิ วศ 1 ชดุ ขัน้ อธิบายและลงขอ้ สรปุ 2. ใบงาน เรอ่ื ง สายใยอาหาร 1 ชุด ขน้ั อธบิ ายและลงข้อสรปุ 3. แบบฝกึ ทกั ษะ เรื่อง การเปลย่ี นแปลงแทนท่ี 1 ชดุ ข้ันนำเข้าสบู่ ทเรียน 4. แบบฝึกทักษะ เรอื่ ง องค์ประกอบของระบบนเิ วศ 1 ชดุ ขน้ั นำเขา้ สู่บทเรียน 6. ภาพหญ้าทเ่ี จริญขึ้นหลงั จากเกดิ ไฟไหม้ 7. ภาพไลเคนเจริญข้นึ บนกอ้ นหนิ โดย ครูสดุ าภรณ์ สบื บญุ เปย่ี ม กลมุ่ สาระการเรยี นรู้ วทิ ยาศาสตร์และเทคโนโลยี

แผนการจัดการเรียนรู้ รายวชิ าวิทยาศาสตร์ชวี ภาพ มธั ยมศึกษาปที ี่ 4 30 10. การวดั ผลและประเมนิ ผล เป้าหมาย หลกั ฐานการเรยี นรู้ วิธวี ัด เครอื่ งมือวัดฯ ประเดน็ / การเรียนรู้ ชิน้ งาน/ภาระงาน เกณฑก์ ารให้ 1. ใบงาน เรอื่ ง การ ตรวจใบงาน เร่อื ง แบบประเมนิ ใบงาน คะแนน ระดบั คุณภาพ 1) อธบิ ายการ เปล่ียนแปลงแทนทข่ี อง การเปลี่ยน แปลง รอ้ ยละ 65 ผ่านเกณฑ์ เปลี่ยนแปลง ระบบนเิ วศ แทนทข่ี องระบบ ระดับคุณภาพ แทนท่ีของระบบ นเิ วศ ร้อยละ 65 ผา่ นเกณฑ์ นิเวศได้ 2. ใบงาน ตรวจใบงาน เร่อื ง แบบประเมินใบงาน ระดับคณุ ภาพ รอ้ ยละ 65 2) อธิบายความ เรอ่ื ง สายใยอาหาร สายใยอาหาร ผา่ นเกณฑ์ สำคญั ของ ระดบั คณุ ภาพ ร้อยละ 65 องค์ประกอบทาง 3. แบบฝกึ ทกั ษะ เร่ือง ตรวจแบบฝึกทักษะ แบบประเมนิ แบบฝกึ ผา่ นเกณฑ์ ระดบั คุณภาพ 2 กายภาพและ การเปลี่ยนแปลงแทนที่ เรื่อง การ ทักษะ ผ่านเกณฑ์ ระดบั คณุ ภาพ 2 ชวี ภาพของระบบ เปล่ยี นแปลงแทนท่ี ผ่านเกณฑ์ นเิ วศได้ 4. แบบฝกึ ทกั ษะ เรอ่ื ง ตรวจแบบฝกึ ทักษะ แบบประเมนิ แบบฝกึ ระดบั คณุ ภาพ 2 ผา่ นเกณฑ์ 3) อธิบาย ระดับคุณภาพ 2 ความสัมพนั ธ์ของ องคป์ ระกอบของระบบ เร่ือง องคป์ ระกอบ ทักษะ ผา่ นเกณฑ์ สิง่ มชี ีวติ ในรปู ของ นเิ วศ ของระบบนเิ วศ โซ่อาหาร และ 5. การนำเสนอผลงาน ประเมนิ การ ผลงานท่ีนำเสนอ สายใยอาหารได้ นำเสนอผลงาน 6. พฤติกรรมการ สงั เกตพฤติกรรม แบบสงั เกตพฤตกิ รรม ทำงานรายบุคคล การทำงาน การทำงานรายบุคคล รายบุคคล 7. พฤตกิ รรมการ สงั เกตพฤตกิ รรม แบบสงั เกตพฤตกิ รรม ทำงานรายกลุม่ การทำงานรายกล่มุ การทำงานรายกลมุ่ 8. คุณลกั ษณะ สงั เกตความมีวนิ ยั แบบประเมนิ อนั พงึ ประสงค์ ใฝ่เรียนร้แู ละมุ่งมั่น คณุ ลกั ษณะ ในการทำงาน อนั พงึ ประสงค์ โดย ครสู ุดาภรณ์ สืบบญุ เป่ียม กล่มุ สาระการเรยี นรู้ วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

แผนการจดั การเรยี นรู้ รายวชิ าวทิ ยาศาสตร์ชีวภาพ มัธยมศึกษาปที ่ี 4 31 แบบประเมินชิ้นงาน/ภาระงาน แบบประเมนิ รายงาน คำชี้แจง : ใหผ้ สู้ อนประเมินชนิ้ งาน/ภาระงานของนกั เรยี นตามรายการที่กำหนด แล้วขีด ✓ ลงในช่องท่ีตรง กบั ระดับคะแนน ลำดับที่ รายการประเมนิ ระดบั คะแนน 4321 1 ความถูกต้องของเนอื้ หา 2 ความสมบรู ณ์ของรูปเล่ม รวม 3 ความตรงตอ่ เวลา ลงช่อื ................................................... ผปู้ ระเมิน (นางสาวสุดาภรณ์ สบื บญุ เปีย่ ม) ............./................../............... เกณฑ์การประเมนิ รายงาน ประเด็นท่ปี ระเมนิ ระดับคะแนน 4. ความถูกต้อง 432 1 ของเน้ือหา เนอื้ หาสาระของ เนื้อหาสาระของ เนอื้ หาสาระของ เนอื้ หาสาระของ รายงานไม่ถูกตอ้ งเป็น 5. ความสมบรู ณ์ ส่วนใหญ่ ของรูปเล่ม รายงานถูกตอ้ งครบถว้ น รายงานถูกตอ้ งเปน็ สว่ น รายงานถูกตอ้ งบาง องคป์ ระกอบไม่ ครบถว้ น ไม่เป็น 6. ความตรงตอ่ ใหญ่ ประเด็น ระเบยี บ และรปู เล่มไม่ เวลา สวยงาม มีองคป์ ระกอบครบถว้ น มอี งค์ประกอบครบถ้วน มีองคป์ ระกอบครบถว้ น ส่งชน้ิ งานชา้ กวา่ เวลาท่ี กำหนด 3 วันขึน้ ไป สมบรู ณ์ มีความเปน็ สมบูรณ์ มีความเป็น สมบูรณ์ แต่ยังไม่เปน็ ระเบียบ และรูปเล่ม ระเบียบ แต่รูปเล่มไม่ ระเบียบ และรูปเลม่ ไม่ สวยงาม สวยงาม สวยงาม ส่งชนิ้ งานภายในเวลาท่ี ส่งชนิ้ งานชา้ กว่าเวลาที่ สง่ ชน้ิ งานชา้ กว่าเวลาที่ กำหนด กำหนด 1 วัน กำหนด 2 วัน เกณฑก์ ารตัดสนิ คณุ ภาพ ช่วงคะแนน ระดบั คุณภาพ 11-12 ดมี าก 9-10 ดี 6-8 พอใช้ ตำ่ กว่า 6 ปรบั ปรุง โดย ครูสดุ าภรณ์ สบื บญุ เปีย่ ม กลมุ่ สาระการเรียนรู้ วทิ ยาศาสตร์และเทคโนโลยี

แผนการจัดการเรียนรู้ รายวิชาวทิ ยาศาสตร์ชวี ภาพ มัธยมศกึ ษาปีท่ี 4 32 แบบประเมนิ การนำเสนอผลงาน คำชแี้ จง : ใหผ้ ้สู อนสงั เกตพฤติกรรมของนักเรียนในระหว่างเรยี นและนอกเวลาเรียน แลว้ ขีด ✓ลงในชอ่ งที่ ตรงกบั ระดับคะแนน ลำดบั ท่ี รายการประเมนิ ระดบั คะแนน 3 21 1 เน้ือหาละเอยี ดชัดเจน 2 ความถกู ตอ้ งของเน้ือหา   3 ภาษาท่ีใช้เข้าใจง่าย   4 ประโยชน์ที่ไดจ้ ากการนำเสนอ   5 วิธีการนำเสนอผลงาน     รวม ลงชือ่ ...................................................ผปู้ ระเมนิ (นางสาวสุดาภรณ์ สบื บุญเปี่ยม) ............./................../............... เกณฑก์ ารใหค้ ะแนน ให้ 3 คะแนน ผลงานหรือพฤตกิ รรมสอดคลอ้ งกับรายการประเมินสมบูรณช์ ดั เจน ให้ 2 คะแนน ผลงานหรือพฤตกิ รรมสอดคล้องกบั รายการประเมินเป็นส่วนใหญ่ ให้ 1 คะแนน ผลงานหรือพฤตกิ รรมสอดคลอ้ งกับรายการประเมนิ บางส่วน เกณฑ์การตัดสินคณุ ภาพ ช่วงคะแนน ระดับคุณภาพ 14 - 15 ดีมาก 11 - 13 ดี 8 - 10 พอใช้ ต่ำกวา่ 8 ปรับปรงุ โดย ครูสุดาภรณ์ สบื บุญเปยี่ ม กลุม่ สาระการเรียนรู้ วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

แผนการจัดการเรยี นรู้ รายวิชาวิทยาศาสตร์ชวี ภาพ มธั ยมศกึ ษาปที ่ี 4 33 แบบสังเกตพฤติกรรมการทำงานรายบคุ คล คำชแ้ี จง : ให้ผสู้ อนสงั เกตพฤติกรรมของนกั เรยี นในระหวา่ งเรียนและนอกเวลาเรียน แลว้ ขีด ✓ลงในช่องที่ ตรงกับระดับคะแนน ลำดบั ท่ี รายการประเมิน ระดบั คะแนน 3 21 1 การแสดงความคิดเห็น   2 การยอมรับฟังความคิดเห็นของผอู้ ่ืน   3 การทำงานตามหนา้ ทีท่ ่ีได้รับมอบหมาย   4 ความมีน้ำใจ   5 การตรงตอ่ เวลา   รวม ลงช่อื ...................................................ผ้ปู ระเมิน ............./................../.............. เกณฑ์การให้คะแนน ให้ 3 คะแนน ปฏบิ ัตหิ รือแสดงพฤติกรรมอยา่ งสม่ำเสมอ ให้ 2 คะแนน ปฏิบัตหิ รือแสดงพฤตกิ รรมบอ่ ยครง้ั ให้ 1 คะแนน ปฏบิ ัตหิ รอื แสดงพฤตกิ รรมบางครง้ั เกณฑก์ ารตัดสินคณุ ภาพ ชว่ งคะแนน ระดับคณุ ภาพ 14 - 15 ดมี าก 11 - 13 ดี 8 - 10 พอใช้ ตำ่ กว่า 8 ปรบั ปรุง โดย ครสู ดุ าภรณ์ สืบบุญเปย่ี ม กลุม่ สาระการเรียนรู้ วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

แผนการจดั การเรียนรู้ รายวิชาวิทยาศาสตร์ชวี ภาพ มัธยมศึกษาปีที่ 4 34 แบบสงั เกตพฤติกรรมการทำงานกลมุ่ คำชี้แจง : ให้ผู้สอนสงั เกตพฤตกิ รรมของนกั เรียนในระหวา่ งเรียนและนอกเวลาเรียน แล้วขีด ✓ลงในช่องท่ี ตรงกับระดบั คะแนน การมี การแสดง การยอมรบั การทำงาน ความมี ส่วนร่วมใน รวม ชื่อ – สกุล ความ ฟงั คนอื่น ตามทีไ่ ด้รับ น้ำใจ การ 15 ที่ ของนกั เรยี น คดิ เหน็ มอบหมาย ปรับปรุง คะแนน ผลงานกลมุ่ 321321321321321 โดย ครูสดุ าภรณ์ สืบบญุ เปยี่ ม กลมุ่ สาระการเรยี นรู้ วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

แผนการจัดการเรียนรู้ รายวิชาวิทยาศาสตร์ชีวภาพ มัธยมศึกษาปที ี่ 4 35 การมี การแสดง การยอมรับ การทำงาน ความมี สว่ นรว่ มใน รวม ท่ี ชอ่ื – สกลุ ความ ฟงั คนอืน่ ตามท่ไี ดร้ ับ นำ้ ใจ การ 15 ของนกั เรยี น คิดเหน็ มอบหมาย ปรบั ปรงุ คะแนน ผลงานกล่มุ 321321321321321 ลงช่ือ...................................................ผ้ปู ระเมนิ (นางสาวสดุ าภรณ์ สบื บญุ เปี่ยม) ตำแหน่ง ครูผชู้ ว่ ย ............../.................../............... เกณฑ์การให้คะแนน ให้ 3 คะแนน ปฏบิ ัติหรือแสดงพฤติกรรมอย่างสม่ำเสมอ ให้ 2 คะแนน ปฏบิ ัตหิ รือแสดงพฤตกิ รรมบอ่ ยคร้ัง ให้ 1 คะแนน ปฏบิ ตั ิหรอื แสดงพฤตกิ รรมบางครั้ง เกณฑก์ ารตัดสนิ คุณภาพ ชว่ งคะแนน ระดับคุณภาพ 14 - 15 ดีมาก 11 - 13 ดี 8 - 10 พอใช้ ต่ำกวา่ 8 ปรับปรุง โดย ครูสุดาภรณ์ สบื บญุ เปยี่ ม กลุม่ สาระการเรียนรู้ วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

แผนการจดั การเรียนรู้ รายวิชาวิทยาศาสตร์ชีวภาพ มธั ยมศกึ ษาปีที่ 4 36 แบบประเมินคุณลักษณะอนั พึงประสงค์ คำชแี้ จง : ให้ผ้สู อนสงั เกตพฤติกรรมของนกั เรยี นในระหวา่ งเรยี นและนอกเวลาเรยี น แลว้ ขีด ✓ลงในชอ่ งที่ ตรงกบั ระดบั คะแนน คณุ ลกั ษณะ รายการประเมนิ ระดบั คะแนน อันพงึ ประสงค์ด้าน 321 1. มีวินยั รับผดิ ชอบ 1.1 ปฏิบัตติ ามขอ้ ตกลง กฎเกณฑ์ ระเบยี บ ข้อบังคบั ของครอบครัว มีความตรงตอ่ เวลาในการปฏิบัตกิ จิ กรรมตา่ ง ๆ ในชีวิตประจำวนั 2. ใฝเ่ รียนรู้ 2.1 รจู้ กั ใชเ้ วลาว่างให้เปน็ ประโยชน์ และนำไปปฏบิ ัตไิ ด้ 2.2 รจู้ กั จัดสรรเวลาใหเ้ หมาะสม 2.3 เช่อื ฟังคำส่งั สอนของบิดา - มารดา โดยไมโ่ ต้แย้ง 2.4 ต้งั ใจเรียน 3. มุง่ มั่นในการทำงาน 3.1 มคี วามต้งั ใจและพยายามในการทำงานที่ไดร้ บั มอบหมาย 3.2 มคี วามอดทนและไมท่ ้อแทต้ อ่ อุปสรรคเพ่อื ให้งานสำเรจ็ ลงชอ่ื ...................................................ผู้ประเมนิ (นางสาวสดุ าภรณ์ สบื บญุ เป่ยี ม) ............../.................../................ เกณฑ์การใหค้ ะแนน พฤตกิ รรมทปี่ ฏิบตั ชิ ัดเจนและสม่ำเสมอ ให้ 3 คะแนน พฤตกิ รรมทป่ี ฏิบัติชัดเจนและบอ่ ยครัง้ ให้ 2 คะแนน พฤติกรรมทป่ี ฏบิ ัตบิ างครง้ั ให้ 1 คะแนน เกณฑก์ ารตัดสนิ คณุ ภาพ ช่วงคะแนน ระดับคณุ ภาพ 51 - 60 ดมี าก 41 - 50 ดี 30 - 40 พอใช้ ต่ำกว่า 30 ปรับปรงุ โดย ครสู ดุ าภรณ์ สบื บญุ เปยี่ ม กลุ่มสาระการเรยี นรู้ วทิ ยาศาสตร์และเทคโนโลยี

แผนการจดั การเรยี นรู้ รายวชิ าวทิ ยาศาสตร์ชีวภาพ มธั ยมศกึ ษาปีท่ี 4 37 แบบบันทกึ หลังการจดั การเรยี นรู้ ชื่อหน่วยการเรยี นรู้ท่ี.......... เรื่อง................................................................ แผนการจัดการเรียนร้ทู .่ี .......... เร่อื ง................................................... รายวชิ า วิทยาศาสตร์ชวี ภาพ ชัน้ มัธยมศึกษาปที ี่ 4 รหัสวิชา ว31101 ครผู ูส้ อน นางสาวสดุ าภรณ์ สืบบุญเป่ยี ม ตำแหนง่ ครผู ู้ชว่ ย เวลาท่ีใช.้ ................ ชั่วโมง ผลการจดั กิจกรรมการเรยี นรู้ ขอ้ ค้นพบระหวา่ ง ปัญหาทพ่ี บ แนวทางการจดั การเรียนรู้ การจดั กิจกรรมการเรยี นรู้ เนอื้ หา กจิ กรรมการเรียนรู้ ส่อื ประกอบการเรียนรู้ พฤตกิ รรม/การมีสว่ นร่วมของผู้เรยี น ลงชอ่ื ..................................................ผสู้ อน (นางสาวสุดาภรณ์ สืบบญุ เปี่ยม) ตำแหน่ง ครูผ้ชู ่วย ความเห็นของผบู้ ริหารสถานศกึ ษาหรอื ผทู้ ไ่ี ดร้ ับมอบหมาย ........................................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................................... ลงชอื่ .................................................. (นายกิตติธัช จนั ทรา) รองผู้อำนวยการฝา่ ยวิชาการ โดย ครสู ดุ าภรณ์ สืบบุญเปี่ยม กลุม่ สาระการเรียนรู้ วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

แผนการจดั การเรยี นรู้ รายวชิ าวทิ ยาศาสตร์ชวี ภาพ มธั ยมศกึ ษาปีที่ 4 38 แบบบันทกึ หลังการจัดการเรียนรู้ ชื่อหน่วยการเรียนรู้ท.ี่ ......... เร่ือง................................................................ แผนการจัดการเรียนร้ทู .่ี .......... เรอ่ื ง................................................... รายวชิ า วิทยาศาสตร์ชวี ภาพ ชนั้ มธั ยมศกึ ษาปที ี่ 4 รหสั วชิ า ว31101 ครผู ูส้ อน นางสาวสดุ าภรณ์ สบื บุญเป่ยี ม ตำแหน่ง ครผู ู้ชว่ ย เวลาท่ีใช.้ ................ ชวั่ โมง ผลการจดั กิจกรรมการเรยี นรู้ ขอ้ ค้นพบระหวา่ ง ปัญหาทพ่ี บ แนวทางการจดั การเรียนรู้ การจดั กิจกรรมการเรยี นรู้ เนอื้ หา กจิ กรรมการเรียนรู้ ส่อื ประกอบการเรียนรู้ พฤตกิ รรม/การมีสว่ นร่วมของผู้เรยี น ลงช่ือ..................................................ผสู้ อน (นางสาวสุดาภรณ์ สบื บญุ เปี่ยม) ตำแหน่ง ครูผ้ชู ่วย ความเห็นของผบู้ ริหารสถานศกึ ษาหรือผทู้ ไ่ี ดร้ ับมอบหมาย ........................................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................................... ลงชื่อ.................................................. (นายกิตตธิ ัช จนั ทรา) รองผ้อู ำนวยการฝา่ ยวิชาการ โดย ครสู ุดาภรณ์ สืบบญุ เปี่ยม กลุ่มสาระการเรยี นรู้ วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

แผนการจดั การเรยี นรู้ รายวิชาวทิ ยาศาสตร์ชีวภาพ มธั ยมศกึ ษาปีท่ี 4 39 แบบบันทกึ หลังการจดั การเรียนรู้ ชื่อหน่วยการเรียนรู้ท.ี่ ......... เร่ือง................................................................ แผนการจัดการเรียนร้ทู .่ี .......... เรอ่ื ง................................................... รายวชิ า วิทยาศาสตร์ชวี ภาพ ชน้ั มธั ยมศึกษาปที ี่ 4 รหสั วิชา ว31101 ครผู ูส้ อน นางสาวสดุ าภรณ์ สบื บุญเป่ยี ม ตำแหน่ง ครผู ู้ชว่ ย เวลาท่ใี ช้................. ชั่วโมง ผลการจดั กิจกรรมการเรยี นรู้ ขอ้ ค้นพบระหวา่ ง ปัญหาทพี่ บ แนวทางการจดั การเรียนรู้ การจดั กิจกรรมการเรยี นรู้ เนอื้ หา กจิ กรรมการเรียนรู้ ส่อื ประกอบการเรียนรู้ พฤตกิ รรม/การมีสว่ นร่วมของผู้เรยี น ลงชอ่ื ..................................................ผสู้ อน (นางสาวสุดาภรณ์ สืบบญุ เปี่ยม) ตำแหน่ง ครูผ้ชู ่วย ความเห็นของผบู้ ริหารสถานศกึ ษาหรือผทู้ ไ่ี ดร้ ับมอบหมาย ........................................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................................... ลงชอื่ .................................................. (นายกิตติธัช จนั ทรา) รองผู้อำนวยการฝา่ ยวิชาการ โดย ครสู ุดาภรณ์ สืบบญุ เปี่ยม กลุม่ สาระการเรียนรู้ วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

แผนการจัดการเรียนรู้ รายวชิ าวทิ ยาศาสตร์ชีวภาพ มธั ยมศกึ ษาปที ี่ 4 40 ใบงาน เรอ่ื ง การเปลย่ี นแปลงแทนทีข่ องระบบนเิ วศ คำชแ้ี จง : จงอธบิ ายการเปลี่ยนแปลงแทนทีข่ องระบบนเิ วศจากภาพท่กี ำหนดให้ การเปล่ยี นแปลงแทนทแี่ บบ................................... การเปลย่ี นแปลงแทนท่ีแบบ................................... เนือ่ งจาก ............................................................... เนื่องจาก ............................................................... ............................................................................... ............................................................................... ............................................................................... ............................................................................... ............................................................................... ............................................................................... ............................................................................... ............................................................................... ............................................................................... ............................................................................... ............................................................................... ............................................................................... ............................................................................... ............................................................................... ............................................................................... ............................................................................... ............................................................................... ............................................................................... ............................................................................... ............................................................................... ............................................................................... ............................................................................... ............................................................................... ............................................................................... โดย ครูสุดาภรณ์ สบื บญุ เป่ียม กลมุ่ สาระการเรยี นรู้ วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

แผนการจัดการเรียนรู้ รายวชิ าวทิ ยาศาสตร์ชวี ภาพ มัธยมศกึ ษาปที ี่ 4 41 เฉลยใบงาน เร่ือง การเปลี่ยนแปลงแทนที่ของระบบนเิ วศ คำช้แี จง : จงอธิบายการเปล่ยี นแปลงแทนท่ขี องระบบนเิ วศจากภาพทก่ี ำหนดให้ การเปลี่ยนแปลงแทนท่ีแบบ..ท...ตุ..ิย...ภ..ูม...ิ .................... การเปล่ียนแปลงแทนทีแ่ บบ....ป...ฐ..ม...ภ..มู...ิ .................. เน่อื งจาก ..จ...า..ก..ภ...า..พ...เ.ป...็น..ก...า..ร..เ.จ...ร..ิญ...เ..ต..ิบ...โ.ต...ข..อ...ง..พ...ืช... เนอ่ื งจาก .....จ...า..ก..ภ...า..พ...เ..ป...็น...ก..า..ร...เ.จ...ร..ิญ...เ..ต..ิ.บ...โ.ต...ข..อ...ง.. ก...ล..ุ่ม...ห...ญ...้า..ภ...า..ย..ห...ล..ัง..ก...า..ร..เ.ก..ิด...ไ..ฟ..ไ..ห...ม..้...โ..ด..ย..ห...ญ...้า..เ..ป..็น.... ..ไ..ล..เ..ค..น...บ...น..ก...้อ..น...ห...ิน....โ.ด...ย..ไ..ล..เ..ค..น...เ.ป...็น..ส...ิ่ง..ม..ี.ช..ีว..ิต...ก..ล...ุ่ม... ส...่งิ ..ม..ชี..วี..ติ...ก..ล..มุ่...แ..ร..ก...ท..่ีเ..ข..้า..ม...า..เ.จ..ร..ิญ....เ.ต..ิบ...โ..ต..ใ..น..พ...ื้น...ท...ี่ท..ี่.ม..ี. ..แ...ร..ก...ท...ี่.ส..า..ม...า..ร...ถ..เ..ข..้.า..ม...า..เ.จ...ร..ิ.ญ...ใ..น...พ...ื้น...ท...ี.่ท...ี่ม...ีก...า..ร... ก...า..ร..เ.ป...ล..ีย่..น...แ..ป...ล..ง..แ..ท...น...ท..่แี...บ..บ...ป...ฐ..ม..ภ...มู ..ิ..เ.น...อ่ื..ง..จ...า..ก..ใ..น... ..เ..ป...ล..ี่ย...น...แ..ป...ล..ง..แ...ท..น...ท...ี่แ...บ..บ...ป...ฐ..ม...ภ...ูม..ิ..เ.น...ื่.อ..ง..จ..า...ก..ใ..น... พ...ื้.น..ท...ี่ย...ัง..ม...ีด..ิน...แ...ล..ะ...ธ..า..ต..ุ.อ..า..ห...า..ร..เ.ห...ล...ือ..อ...ย..ู.่ .จ...ึง..ท..ำ...ใ.ห...้ . ..พ...้ืน...ท..ี่ไ..ม..่เ..ค..ย..ม...สี ..ิง่..ม..ีช...วี ..ิต..อ...า.ศ...ัย..อ...ย..ู่ม..า..ก...่อ..น....จ..งึ..ไ..ม..่ม..ีด...ิน... ห...ญ....้า..ส...า..ม..า...ร..ถ..เ..จ..ร...ิญ...เ..ต..ิ.บ..โ..ต...ไ.ด...้ ..ซ...ึ่ง..ห...ล...ัง..จ..า...ก..ก...า..ร... ..แ...ล..ะ...ธ..า..ต...ุอ..า..ห...า..ร..ท...ี่อ...ุด..ม...ส...ม..บ...ูร..ณ....์เ.พ...ีย..ง..พ...อ...ต..่อ...ก...า..ร.. เ..จ..ร..ิญ...เ.ต...บิ ..โ..ต..ข...อ..ง..ห..ญ....้า...จ...ะ..เ.ป...็น..พ...ชื..ก...ล..มุ่..ไ..ม..้.ล..้ม..ล...ุก....ไ..ม..้. ..เ..จ..ร..ิญ...ข...อ..ง..พ...ชื ..ต...่า..ง...ๆ....ซ..ึ่ง..ห...ล..ัง..จ..า..ก...ก..า..ร..เ.จ...ร..ิญ...ข..อ...ง..ไ.ล... ย...ืน...ต..้น....จ..น...ก..ล...า..ย..เ..ป..็น...ส..ัง..ค...ม..พ...ืช...ท..ี่ม...ีค..ว...า..ม..ส..ม...ด..ุล...ท..า..ง... ..เ..ค..น....จ...ะ..เ.ป...็น...ม..อ...ส..ส..์..ห..ญ....้า...ไ..ม..้ล...้ม..ล...ุก....ไ.ม...้ย..ืน...ต..้น....จ...น... ธ..ร..ร..ม...ช..า..ต...ิ .ต..า..ม...ล..ำ..ด..ับ................................................. ..ก...ล..า..ย..เ..ป..น็...ส..งั..ค..ม...พ...ชื ...ท...่มี..ีค...ว..า..ม..ส...ม..ด..ุล...ท..า..ง..ธ..ร..ร..ม...ช..า..ต..ิ. ..ต...า..ม..ล..ำ..ด...ับ............................................................... ............................................................................... ............................................................................... ............................................................................... ............................................................................... ............................................................................... ............................................................................... ............................................................................... ............................................................................... ............................................................................... โดย ครูสุดาภรณ์ สบื บญุ เป่ียม กลุ่มสาระการเรยี นรู้ วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

แผนการจดั การเรียนรู้ รายวิชาวิทยาศาสตร์ชวี ภาพ มธั ยมศกึ ษาปีที่ 4 42 ใบงาน เรอื่ ง สายใยอาหาร คำชแ้ี จง : จงตอบคำถามจากสายใยทีก่ ำหนดใหต้ อ่ ไปน้ี กงุ้ ปลา นก หญา้ ทะเล เตา่ ทาก กบ สาหร่าย แมลงปอ งู 1. จากสายใยอาหารขา้ งต้น มโี ซอ่ าหารจำนวนเทา่ ใด และมีลำดบั ขั้นการกนิ อย่างไร ................................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................................ 2. ถ้าสาหร่ายมีพลงั งานสะสม 100,000 kcal ดังน้นั กบซ่งึ เปน็ ผ้บู ริโภคขน้ั ท่ี 2 และงซู ึ่งเปน็ ผู้บรโิ ภคขน้ั ท่ี 3 จะ ได้รบั พลงั งานจากการกนิ ต่อกันปริมาณเทา่ ใด ................................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................................. โดย ครูสดุ าภรณ์ สืบบุญเป่ยี ม กล่มุ สาระการเรียนรู้ วทิ ยาศาสตร์และเทคโนโลยี

แผนการจดั การเรียนรู้ รายวิชาวทิ ยาศาสตร์ชวี ภาพ มัธยมศกึ ษาปที ี่ 4 43 เฉลยใบงาน เร่ือง สายใยอาหาร คำชแี้ จง : จงตอบคำถามจากสายใยทก่ี ำหนดให้ต่อไปน้ี กงุ้ ปลา นก หญา้ ทะเล เต่า ทาก กบ สาหรา่ ย แมลงปอ งู 1. จากสายใยอาหารขา้ งต้น มโี ซ่อาหารจำนวนเทา่ ใด และมลี ำดบั ขั้นการกนิ อย่างไร ......ส..า..ย..ใ..ย..อ..า..ห...า..ร..ป...ร..ะ..ก..อ...บ..ด...้ว..ย..โ.ซ...อ่ ..า..ห...า..ร..จ..ำ..น..ว...น...8....โ.ซ...อ่ ..า..ห...า..ร...ด..ัง..น...ี้.......................................................................... .............1........ห..ญ....้า.ท...ะ..เ..ล...........................ก...งุ้ .........................ป...ล..า.......................น..ก......................................................... .............2........ห..ญ....้า.ท...ะ..เ.ล............................เ.ต..่า............................................................................................................. .............3........ส..า..ห...ร..า่ .ย...............................ก...ุง้ .........................ป...ล..า.......................น..ก......................................................... .............4........ส..า..ห...ร..่า.ย...............................เ.ต...่า............................................................................................................... .............5........ส..า..ห...น..า่ ..ย..............................ท..า..ก.......................ป...ล..า......................น...ก....................................................... .............6........ส..า..ห...ร..่า.ย...............................ท...า..ก.......................ก..บ..........................น..ก......................................................... .............7........ส..า..ห...ร..า่ .ย...............................ท...า..ก.......................ก..บ..........................ง..ู ......................................................... .............8........ส..า..ห...ร..่า.ย...............................แ...ม..ล..ง..ป...อ................ก..บ..........................ง.ู.......................................................... 2. ถ้าสาหร่ายมีพลังงานสะสม 100,000 kcal ดังนัน้ กบซ่ึงเป็นผ้บู รโิ ภคข้นั ที่ 2 และงซู ง่ึ เป็นผบู้ รโิ ภคขนั้ ที่ 3 จะ ไดร้ ับพลังงานจากการกนิ ตอ่ กันปริมาณเท่าใด ...........ก..บ....ไ..ด..้ร..บั...พ...ล..งั ..ง..า.น....1...,.0..0..0....k..c..a..l...................................................................................................................... ...........ง..ู .ไ..ด..้ร..ับ...พ..ล...งั .ง..า..น....1..0...0...k..c..a..l............................................................................................................................. ................................................................................................................................................................................ โดย ครสู ุดาภรณ์ สบื บญุ เปี่ยม กล่มุ สาระการเรียนรู้ วทิ ยาศาสตร์และเทคโนโลยี

แผนการจัดการเรียนรู้ รายวิชาวทิ ยาศาสตร์ชีวภาพ มัธยมศกึ ษาปที ี่ 4 44 แบบฝกึ ทกั ษะ เร่ืองการเปลยี่ นแปลงแทนที่ของระบบนเิ วศ คำชีแ้ จง ใหน้ กั เรยี นเขียนเครื่องหมาย ✓หน้าขอ้ ความที่ถูกต้อง และเขยี นเครื่องหมาย × หนา้ ข้อความที่ ไม่ถกู ต้อง พร้อมทง้ั แก้ไขข้อความนัน้ ใหถ้ ูกต้อง ……….. 1. การเปลี่ยนแปลงแทนท่เี ป็นการเปลย่ี นแปลงของกลุม่ สิ่งมีชีวติ เมือ่ สภาพแวดลอ้ มของทีอ่ ย่อู าศัย เปลย่ี นแปลงไป แกไ้ ข …………………………………………………………………………………………………………………………… ……….. 2. บริเวณภเู ขาไฟจะไมม่ กี ารเปลยี่ นแปลงแทนท่ีของระบบนิเวศ เพราะมีส่งิ มีชีวิตอาศัยอยูน่ ้อย แกไ้ ข …………………………………………………………………………………………………………………………… ……….. 3. บริเวณท่ีทำไรเ่ ล่ือนลอยแล้วปล่อยพน้ื ท่ีให้รกรา้ งจดั เป็นการเปล่ียนแปลงแบบทุตยิ ภมู ิ แก้ไข …………………………………………………………………………………………………………………………… ……….. 4. หญ้าเป็นส่ิงมชี ีวติ กลุ่มแรกที่สามารถเจริญในพนื้ ทที่ ่มี ีการเปล่ยี นแปลงแบบปฐมภูมิ แกไ้ ข …………………………………………………………………………………………………………………………… ……….. 5. การเปลยี่ นแปลงแบบปฐมภมู ิใช้เวลาน้อยกวา่ แบบทุตยิ ภูมิ เพราะเป็นพื้นท่ีท่ีไมม่ สี ง่ิ มชี วี ติ อาศยั อยู่ จงึ มีธาตุอาหารสมบรู ณ์ แกไ้ ข …………………………………………………………………………………………………………………………… ……….. 6. การเปลีย่ นแปลงแทนท่ที ำให้สิ่งแวดลอ้ มทางกายภาพและชีวภาพเปลย่ี นแปลง แก้ไข …………………………………………………………………………………………………………………………… ……….. 7. สง่ิ มชี ีวติ ที่อยู่ในสงั คมสมบูรณจ์ ะมีการเปล่ยี นแปลงแทนท่ีของส่งิ มชี ีวิตอย่อู ยา่ งต่อเนื่อง แก้ไข …………………………………………………………………………………………………………………………… ……….. 8. การเปลีย่ นแปลงแทนที่แบบทุติยภมู ิมีลำดับการเปลย่ี นแปลง เรม่ิ จากมอส หญา้ ไมล้ ม้ ลกุ ไม้ยนื ต้น และสงั คมพชื ตามลำดบั แก้ไข …………………………………………………………………………………………………………………………… ……….. 9. ไลเคน มอส ลิเวอร์เวิร์ด จะเจรญิ เตบิ โตในบริเวณทปี่ ราศจากส่ิงมชี วี ติ ชนดิ อนื่ มาก่อน แกไ้ ข …………………………………………………………………………………………………………………………… ……….. 10. การตายทับถมของพืชจากโรคระบาดสามารถทำให้พืน้ ทีเ่ กิดการเปลย่ี นแปลงแทนทไ่ี ด้ แก้ไข …………………………………………………………………………………………………………………………… โดย ครสู ุดาภรณ์ สบื บญุ เปี่ยม กลมุ่ สาระการเรยี นรู้ วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

แผนการจัดการเรยี นรู้ รายวชิ าวิทยาศาสตร์ชวี ภาพ มัธยมศกึ ษาปีท่ี 4 45 เฉลย แบบฝึกทกั ษะ เรือ่ งการเปลี่ยนแปลงแทนทข่ี องระบบนเิ วศ คำชีแ้ จง ใหน้ ักเรยี นเขียนเครื่องหมาย ✓หนา้ ขอ้ ความทถี่ ูกต้อง และเขียนเครือ่ งหมาย × หนา้ ขอ้ ความท่ี ไมถ่ กู ตอ้ ง พร้อมท้ังแกไ้ ขขอ้ ความน้นั ให้ถูกต้อง ……✓….. 1. การเปล่ยี นแปลงแทนทีเ่ ปน็ การเปลี่ยนแปลงของกลุ่มสง่ิ มีชีวิตเมอื่ สภาพแวดล้อมของที่อย่อู าศัย เปลีย่ นแปลงไป ……×….. 2. บริเวณภเู ขาไฟจะไมม่ ีการเปลี่ยนแปลงแทนที่ของระบบนเิ วศ เพราะมสี ่ิงมีชวี ติ อาศยั อย่นู อ้ ย แกไ้ ข บริเวณภูเขาไฟจะมกี ารเปลยี่ นแปลงแทนทข่ี องระบบนเิ วศ หากเกิดการระเบดิ ของภเู ขาไฟข้ึน ……✓….. 3. บรเิ วณท่ีทำไร่เลือ่ นลอยแลว้ ปล่อยพื้นท่ใี หร้ กรา้ งจัดเป็นการเปลยี่ นแปลงแบบทุตยิ ภูมิ ……×….. 4. หญา้ เป็นส่ิงมชี ีวิตกลุ่มแรกท่ีสามารถเจรญิ ในพ้นื ที่ทีม่ กี ารเปลี่ยนแปลงแบบปฐมภูมิ แกไ้ ข ไลเคนและมอสเป็นสงิ่ มีเปน็ สิ่งมชี วี ติ กล่มุ แรกท่สี ามารถเจรญิ ในพื้นทที่ ่ีมกี ารเปลีย่ นแปลงแทนทแ่ี บบ ปฐมภมู ิ ……×….. 5. การเปลย่ี นแปลงแบบปฐมภูมิใชเ้ วลาน้อยกวา่ แบบทตุ ิยภมู ิ เพราะเป็นพน้ื ท่ีทไ่ี ม่มสี งิ่ มีชีวิตอาศัยอยู่ จึงมธี าตอุ าหารสมบูรณ์ แกไ้ ข การเปลีย่ นแปลงแทนท่แี บบทตุ ิยภมู ิใช้เวลาน้อยกว่าแบบปฐมภูมิ เพราะเกดิ ขนึ้ ในพื้นท่ที มี ดี นิ และธาตุ อาหารท่สี มบรู ณ์ ……✓….. 6. การเปล่ยี นแปลงแทนท่ีทำให้ส่งิ แวดล้อมทางกายภาพและชวี ภาพเปลีย่ นแปลง ……×….. 7. สิง่ มชี วี ิตทอี่ ยใู่ นสงั คมสมบูรณ์จะมีการเปล่ยี นแปลงแทนท่ีของสง่ิ มีชีวิตอยู่อย่างต่อเน่อื ง แก้ไข สง่ิ มีชวี ติ ท่อี ยใู่ นสังคมสมบูรณ์จะไมม่ ีการเปลยี่ นแปลงแทนที่ของกลมุ่ สิ่งมชี ีวติ เพราะอย่ใู นสภาวะสมดลุ ของธรรมชาตแิ ล้ว ……×….. 8. การเปลยี่ นแปลงแทนที่แบบทุตยิ ภมู ิมีลำดับการเปลีย่ นแปลง เรม่ิ จากมอส หญา้ ไม้ล้มลกุ ไม้ยืนต้น และสงั คมพชื ตามลำดบั แกไ้ ข การเปลย่ี นแปลงแทนท่แี บบทุติยภูมิมีลำดบั การเปลี่ยนแปลง เรมิ่ จากหญา้ ไมล้ ้มลุก ไม้ยนื ต้น และสังคมพชื ตามลำดบั ……✓….. 9. ไลเคน มอส ลิเวอร์เวริ ์ด จะเจรญิ เตบิ โตในบรเิ วณทปี่ ราศจากสง่ิ มีชีวิตชนดิ อนื่ มากอ่ น ……✓….. 10. การตายทบั ถมของพืชจากโรคระบาดสามารถทำให้พนื้ ท่เี กดิ การเปล่ียนแปลงแทนที่ได้ โดย ครูสุดาภรณ์ สบื บุญเปี่ยม กลมุ่ สาระการเรียนรู้ วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

แผนการจัดการเรียนรู้ รายวชิ าวิทยาศาสตร์ชีวภาพ มธั ยมศึกษาปีที่ 4 46 แบบฝึกทักษะ เร่อื ง องค์ประกอบของระบบนเิ วศ คำชี้แจง ใหน้ ักเรียนระบุความสำคญั ขององคป์ ระกอบทางกายภาพของระบบนิเวศในตารางตอ่ ไปนี้ องค์ประกอบทางกายภาพ ความสำคญั เปน็ ปจั จัยท่ีควบคมุ การเจรญิ เติบโต การสืบพันธ์ุ และการแพรก่ ระจาย 1. อุณหภมู ิ สิ่งมชี วี ิต มีผลต่อการปรบั ตวั ทางด้านโครงสร้างและพฤตกิ รรมของส่ิงมีชวี ติ เชน่ หมีขว้ั โลกจะมีขนยาวปกคลุมร่างกายและชนั้ ไขมันใต้ผวิ หนงั ทห่ี นาเพ่อื รกั ษาอุณหภมู ขิ องร่างกายปกคลมุ ร่างกายและชน้ั ไขมนั ใต้ผิวหนังทห่ี นาเพอ่ื เปน็ ปจั จยั หลกั ในกระบวนการสังเคราะหด์ ้วยแสงของพืช มีผลต่อการ 2. แสง สบื พันธุข์ องสง่ิ มีชวี ิตบางชนิด เชน่ สัตว์เลยี้ งลกู ดว้ ยนมและนกในเขตอบอุ่น และเขตหนาว และมีผลต่อพฤติกรรมของส่ิงมชี วี ิตบางชนิด เช่น สตั วท์ ีห่ ากนิ ในเวลากลางคนื การหุบ-บานของดอกไม้ เปน็ ปจั จยั หลักในกระบวนการสงั เคราะหด์ ้วยแสงของพชื เปน็ 3. น้ำและความชน้ื องค์ประกอบหลกั ของร่างกายสงิ่ มชี วี ิต มผี ลตอ่ การปรบั ตวั ของสง่ิ มชี ีวิตใน เขตทะเลทราย เช่น ตน้ กระบองเพชรจะลดรปู จากใบเปน็ หนาม หนแู กงการู ได้รบั นำ้ จากกระบวนการเมแทบอลซิ มึ ของเซลล์ เป็นองคป์ ระกอบของสารประกอบต่างๆ เช่น คารโ์ บไฮเดรต โปรตนี 4. แรธ่ าตุ ไขมนั ซง่ึ จำเป็นตอ่ การดำรงชวี ติ เช่น แมกนเี ซียม (Mg) ไนโตรเจน (N) เป็นองค์ประกอบของคลอโรฟิลล์ ซงึ่ จำเป็นต่อกระบวนการสังเคราะหด์ ้วย แสงของพืช มีผลต่อการดำรงชีวิตของสง่ิ มีชวี ติ เชน่ แก๊สออกซิเจน(O2) จำเปน็ ตอ่ 5. แก๊สตา่ งๆ กระบวนการหายใจของสง่ิ มีชีวิต และการสลายสารอาหารเพอ่ื ให้ได้พลังงาน แก๊สคารบ์ อนไดออกไซด(์ CO2) จำเป็นต่อกระบวนการสังเคราะห์ดว้ ยแสงของ พืช โดย ครสู ุดาภรณ์ สบื บุญเป่ียม กลุ่มสาระการเรียนรู้ วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

แผนการจดั การเรียนรู้ รายวชิ าวทิ ยาศาสตร์ชีวภาพ มัธยมศึกษาปที ่ี 4 47 เฉลย แบบฝึกทกั ษะ เรื่อง องค์ประกอบของระบบนเิ วศ คำช้แี จง ใหน้ กั เรยี นระบุความสำคญั ขององคป์ ระกอบทางกายภาพของระบบนิเวศในตารางตอ่ ไปนี้ องคป์ ระกอบทางกายภาพ ความสำคัญ เปน็ ปจั จัยท่ีควบคุมการเจรญิ เตบิ โต การสืบพันธุ์ และการแพร่กระจาย 1. อณุ หภูมิ ของส่งิ มีชีวติ มผี ลต่อการปรบั ตัวทางด้านโครงสร้างและพฤตกิ รรมของ ส่ิงมชี วี ติ เชน่ หมีขว้ั โลกจะมขี นยาวปกคลมุ รา่ งกายและชน้ั ไขมันใต้ผวิ หนัง ท่หี นาเพ่ือรกั ษาอุณหภมู ขิ องร่างกาย เปน็ ปจั จัยหลักในกระบวนการสังเคราะห์ดว้ ยแสงของพชื มผี ลต่อการ 2. แสง สบื พันธุ์ของส่ิงมีชีวิตบางชนดิ เช่น สัตว์เลยี้ งลูกด้วยนมและนกในเขตอบอนุ่ และเขตหนาว และมีผลตอ่ พฤติกรรมของสิ่งมีชวี ิตบางชนดิ เช่น สัตว์ทหี่ ากิน ในเวลากลางคืน การหุบ-บานของดอกไม้ เป็นปัจจยั หลกั ในกระบวนการสังเคราะหด์ ว้ ยแสงของพชื เปน็ 3. นำ้ และความช้นื องค์ประกอบหลักของรา่ งกายส่ิงมีชีวิต มผี ลตอ่ การปรับตัวของสงิ่ มีชวี ิตใน เขตทะเลทราย เช่น ตน้ กระบองเพชรจะลดรูปจากใบเป็นหนาม หนแู กงการู ได้รับน้ำจากกระบวนการเมแทบอลิซึมของเซลล์ เป็นองค์ประกอบของสารประกอบต่างๆ เชน่ คารโ์ บไฮเดรต โปรตีน 4. แรธ่ าตุ ไขมนั ซึง่ จำเปน็ ต่อการดำรงชีวิต เช่น แมกนีเซียม (Mg) ไนโตรเจน (N) เปน็ องค์ประกอบของคลอโรฟิลล์ ซง่ึ จำเป็นตอ่ กระบวนการสังเคราะห์ด้วย แสงของพืช 5. แก๊สตา่ งๆ มผี ลตอ่ การดำรงชวี ติ ของสิ่งมชี วี ติ เชน่ แก๊สออกซเิ จน(O2) จำเปน็ ต่อ กระบวนการหายใจของสง่ิ มีชวี ติ และการสลายสารอาหารเพ่ือใหไ้ ดพ้ ลังงาน แก๊สคารบ์ อนไดออกไซด์(CO2) จำเปน็ ตอ่ กระบวนการสังเคราะห์ด้วยแสงของ พชื โดย ครูสดุ าภรณ์ สบื บญุ เป่ยี ม กลุ่มสาระการเรียนรู้ วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

แผนการจัดการเรยี นรู้ รายวชิ าวทิ ยาศาสตร์ชีวภาพ มัธยมศึกษาปที ี่ 4 48 แผนการจัดการเรยี นรู้ หน่วยการเรียนรทู้ ่ี 1 เร่ือง สิ่งมีชีวิตในสงิ่ แวดล้อม แผนจดั การเรยี นรู้ที่ 3 เร่ือง ทรพั ยากรธรรมชาตแิ ละสิง่ แวดล้อม รายวชิ า วิทยาศาสตร์ชวี ภาพ รหัสวชิ า ว31101 ระดับช้นั มัธยมศกึ ษาปที ี่ 4 ภาคเรยี นท่ี 1 ปกี ารศึกษา 2566 นำ้ หนักเวลาเรยี น 1 (นน./นก.) เวลาเรยี น 2 ช่ัวโมง/สปั ดาห์ เวลาทใ่ี ช้ในการจัดกิจกรรมการเรยี นรู้ 2 ช่ัวโมง .......................................................................................................................................................... 1. สาระสำคัญ ทรัพยากรธรรมชาติ หมายถึง สง่ิ ต่าง ๆ ทเ่ี กดิ ขน้ึ ตามธรรมชาติและมนุษย์สามารถนำมาใช้ประโยชน์ แบ่งออกเป็น ทรัพยากรธรรมชาติที่ใช้ไม่หมดสิ้น ทรัพยากรธรรมชาติที่ใช้แล้วเกิดทดแทนได้ และ ทรัพยากรธรรมชาตทิ ใี่ ช้แลว้ หมดไป ปัจจุบัน ทรัพยากรธรรมชาติลดจำนวนและเสื่อมโทรมลงอย่างรวดเรว็ ส่วนใหญ่เกิดจากการกระทำ ของมนุษย์ ไดแ้ ก่ การเพิ่มขนึ้ ของประชากรมนุษย์ การขยายตัวของชุมชนเมอื งอย่างรวดเรว็ การใช้เทคโนโลยี สมัยใหมเ่ พม่ิ มากขึน้ การสรา้ งสง่ิ กอ่ สรา้ ง การสงคราม และความไม่รหู้ รอื รเู้ ทา่ ไมถ่ งึ การณ์ ซง่ึ กอ่ ให้เกิดปัญหา ต่าง ๆ ตามมา แบ่งออกเป็น 3 ระดับ ได้แก่ ระดับท้องถิ่น เช่น การทิ้งขยะในชุมชน การปล่อยน้ำเสียจาก กิจกรรมในครวั เรือน ระดบั ประเทศ เช่น การลกั ลอบตดั ไม้ทำลายป่า การขาดแคลนน้ำหรอื ภัยแลง้ และระดับ โลก เช่น ฝนกรด ภาวะโลกร้อน รูโหว่โอโซน จึงจำเป็นต้องมีแนวทางในการป้องกันและแก้ไขปัญหา ทรัพยากรธรรมชาตแิ ละส่งิ แวดลอ้ มเพอ่ื ใหม้ ที รพั ยากรธรรมชาติใช้ตลอดไป ประกอบดว้ ย - การใชแ้ บบยัง่ ยนื เป็นการใช้ทรพั ยากรอย่างเหมาะสมเพือ่ ให้เกดิ ประโยชน์สูงสุด ไดแ้ ก่ การใช้อย่าง ประหยดั หรือลดปริมาณการใช้ การนำกลับมาใช้ใหม่ และการนำของเสยี หรอื วัสดุเหลือใช้มาใชป้ ระโยชน์ - การเก็บกัก เปน็ การกกั เก็บทรัพยากรธรรมชาตเิ พ่ือใช้ในอนาคต หรือเพอ่ื ใช้ในช่วงท่ขี าดแคลน - การรักษาซ่อมแซม เป็นการรักษาซอ่ มแซมทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมให้กลบั มาสู่สภาวะ ปกติจากการกระทำของมนุษย์ หรอื ภยั พบิ ัตทิ างธรรมชาติ - การฟื้นฟู เป็นการฟืน้ ฟูทรัพยากรธรรมชาตแิ ละสิ่งแวดล้อมที่เสื่อมโทรมจากการกระทำของมนษุ ย์ หรือภัยพิบตั ิทางธรรมชาติ - การป้องกัน เป็นการคุม้ ครองทรัพยากรธรรมชาติและสิง่ แวดล้อมที่กำลังถูกทำลาย หรือมีแนวโนม้ จะถูกทำลายให้อยู่ในสภาวะปกติ โดย ครสู ดุ าภรณ์ สืบบุญเป่ยี ม กลุ่มสาระการเรียนรู้ วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

แผนการจัดการเรยี นรู้ รายวิชาวิทยาศาสตร์ชีวภาพ มัธยมศึกษาปที ี่ 4 49 2. มาตรฐานการเรยี นร/ู้ ตัวช้ีวัดชั้นปี/ผลการเรยี นร/ู้ เปา้ หมายการเรยี นรู้ มาตรฐาน ว 1.1 เขา้ ใจความหลากหลายของระบบนิเวศ ความสมั พนั ธ์ระหวา่ งสิง่ ไมม่ ชี ีวติ กับสิ่งมีชีวติ และ ความสมั พันธ์ระหว่างส่งิ มีชีวิตกับสง่ิ มชี วี ติ ต่าง ๆ ในระบบนิเวศ การถา่ ยทอดพลังงาน การ เปลีย่ นแปลงแทนทใ่ี นระบบนเิ วศ ความหมายของประชากร ปัญหาและผลกระทบท่ีมีตอ่ ทรัพยากรธรรมชาติและสง่ิ แวดล้อม แนวทางในการอนุรกั ษ์ ทรัพยากรธรรมชาติ และการแกไ้ ข ปัญหาส่งิ แวดลอ้ ม รวมทงั้ นำความรไู้ ปใช้ประโยชน์ ตัวช้วี ัด/ผลการเรยี นรู้ ม.4/4 สบื ค้นข้อมลู และอภิปรายเกี่ยวกบั ปัญหาและผลกระทบทม่ี ตี ่อทรัพยากรธรรมชาติและ สิ่งแวดล้อม พรอ้ มทง้ั นำเสนอแนวทางในการอนรุ กั ษท์ รัพยากรธรรมชาติและการแก้ไขปญั หา สิง่ แวดลอ้ ม 3. สาระการเรยี นรู้ 3.1 เน้ือหาสาระหลกั : Knowledge 1) อธิบายถึงสาเหตุของปัญหาทรัพยากรธรรมชาตแิ ละสง่ิ แวดล้อมได้ 2) ยกตวั อยา่ งผลกระทบท่ีเกดิ จากปัญหาทรพั ยากรธรรมชาตแิ ละสิ่งแวดลอ้ มได้ 3) อธิบายแนวทางปอ้ งกันและแก้ไขปญั หาทรพั ยากรธรรมชาติและสิง่ แวดล้อมได้ 3.2 ทกั ษะ/กระบวนการ : Process 1) ใช้เครอื่ งมือและอปุ กรณ์ทางวิทยาศาสตร์ได้อยา่ งถกู ต้อง 3.3 คณุ ลักษณะทีพ่ งึ ประสงค์ : Attitude 1) สนใจใฝ่รูใ้ นการศึกษา 2) เหน็ ความสำคญั และประโยชนข์ องทรพั ยากรธรรมชาติและสง่ิ แวดล้อม 4. สมรรถนะสำคัญของนกั เรยี น 1) ความสามารถในการส่ือสาร 2) ความสามารถในการคิด 5) ความสามารถในการใชเ้ ทคโนโลยี 5. คณุ ลกั ษณะของวิชา 1) ความรับผิดชอบ 2) กระบวนการกลมุ่ 6. คณุ ลกั ษณะท่ีพงึ ประสงค์ 1. มวี นิ ยั 4. ใฝ่เรียนรู้ 5. อยู่อย่างพอเพยี ง 6. มุง่ มนั่ ในการทำงาน โดย ครสู ดุ าภรณ์ สืบบญุ เป่ยี ม กลมุ่ สาระการเรียนรู้ วทิ ยาศาสตร์และเทคโนโลยี

แผนการจัดการเรียนรู้ รายวิชาวิทยาศาสตร์ชีวภาพ มัธยมศึกษาปที ่ี 4 50 7. ชิน้ งาน/ภาระงาน : 1. ใบงาน เรือ่ ง ปัญหาสิง่ แวดลอ้ ม 2. แบบฝึกทักษะ เร่ือง ทรพั ยากรธรรมชาตแิ ละสงิ่ แวดล้อม 3. แบบทดสอบหลังเรียน เรือ่ ง สิ่งมีชวี ติ ในส่งิ แวดลอ้ ม 4. รายงาน เร่ือง ทรพั ยากรธรรมชาติและส่ิงแวดล้อม 8. กิจกรรมการเรียนรู้ ชั่วโมงที่ 1 ขน้ั นำเข้าสบู่ ทเรยี น/ขน้ั ตั้งคำถาม 1. ครูนำภาพทรพั ยากรธรรมชาติท่ถี ูกทำลาย เชน่ การตัดไมท้ ำลายป่า การระเบดิ ภูเขา มาให้นกั เรียน ดู แล้วถามคำถาม เพ่อื ทบทวนความรเู้ ดมิ กบั นักเรียนวา่ ปญั หาทรพั ยากรธรรมชาตแิ ละสงิ่ แวดล้อม ในปัจจุบันเกิดจากสาเหตใุ ด (แนวตอบ ส่วนใหญ่เกิดจากการกระทำของมนุษย์ เช่น การตัดไม้เพื่อใช้ทำที่อยู่อาศัย การขุดแร่ เพ่ือใชใ้ นอตุ สาหกรรม การขดุ เจาะนำมนั เพื่อใชเ้ ปน็ เชอ้ื เพลงิ ในเครอื่ งยนต)์ ขนั้ สำรวจและคน้ พบ/ขั้นการเตรียมการคน้ หาคำตอบ 1. ครูอธบิ ายให้นักเรยี นฟงั วา่ ทรพั ยากรธรรมชาติ เป็นสง่ิ ท่ีอยูร่ อบตัวและสามารถนำมาใช้ประโยชน์ ได้ แบง่ ออกเป็น 3 ประเภท ได้แก่ ทรพั ยากรธรรมชาตทิ ี่ใช้ไมห่ มดส้นิ ทรัพยากรธรรมชาตทิ ่ีใชแ้ ล้ว เกดิ ทดแทนได้ และทรัพยากรธรรมชาตทิ ใ่ี ชแ้ ล้วหมดไป 2. ครใู ห้นกั เรียนศึกษาประเภทของทรพั ยากรธรรมชาติ และตัวอยา่ งทรัพยากรธรรมชาติแต่ละ ประเภท 3. ครอู ธบิ ายใหน้ กั เรียนฟงั ว่า ปจั จบุ นั ทรพั ยากรธรรมชาติลดจำนวนและเสือ่ มโทรมลงอย่างรวดเรว็ ส่วนใหญเ่ กดิ จากการกระทำของมนุษย์ และให้นักเรียนศกึ ษาการกระทำของมนษุ ย์ที่สง่ ผลตอ่ ทรัพยากรธรรมชาตแิ ละสิ่งแวดลอ้ ม 4. ครใู หน้ ักเรยี นวิเคราะห์วา่ การกระทำใดของนักเรียนที่มีผลทำให้ทรัพยากรธรรมชาติลดจำนวนและ เสอ่ื มโทรมหรอื ไม่ อยา่ งไร (แนวตอบ คำตอบขึ้นอยู่กบั ดลุ ยพินจิ ของครผู ู้สอน เชน่ การทิง้ ขยะลงแหล่งน้ำ ทำใหแ้ หลง่ นำ้ เนา่ เสยี หรอื การตดั ไม้ ทำใหป้ ่าไม้ถกู ทำลาย และส่งผลกระทบต่อสงิ่ มชี ีวติ ที่อาศยั อยู่ในป่า) ขัน้ อธบิ ายและลงขอ้ สรุป/ขัน้ ดำเนินการคน้ หาคำตอบและตรวจสอบคำตอบ 1. ครสู ุ่มเลอื กนักเรียน 10 คน ให้อธบิ ายวา่ การกระทำใดของนกั เรียนท่มี ผี ลทำให้ทรพั ยากรธรรมชาติ ลดจำนวนและเสอ่ื มโทรมลงบ้าง 2. ครูและนักเรียนร่วมกนั อภปิ รายผลเก่ียวกบั การใช้ทรพั ยากรธรรมชาติและสิ่งแวดลอ้ ม โดย ครูสดุ าภรณ์ สืบบญุ เปย่ี ม กลุม่ สาระการเรยี นรู้ วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี