หน่วยที่ 2 องค์ประกอบของสิ่งมีชีวิต

แผนการจัดการเรยี นรู้ รายวชิ าวทิ ยาศาสตร์ชวี ภาพ มัธยมศกึ ษาปที ี่ 4 1 โดย ครสู ุดาภรณ์ สบื บุญเปีย่ ม กล่มุ สาระการเรยี นรู้ วทิ ยาศาสตร์และเทคโนโลยี

แผนการจัดการเรียนรู้ รายวิชาวิทยาศาสตร์ชีวภาพ มัธยมศกึ ษาปที ่ี 4 2 แผนการจดั การเรยี นรู้ หน่วยการเรียนรทู้ ่ี 2 เร่อื ง องคป์ ระกอบของส่ิงมีชีวิต แผนจัดการเรยี นรู้ที่ 1 เรือ่ ง เซลลข์ องสิ่งมีชีวิต รายวิชา วิทยาศาสตร์ชีวภาพ รหสั วิชา ว31101 ระดับช้นั มัธยมศึกษาปที ่ี 4 ภาคเรยี นท่ี 1 ปีการศกึ ษา 2566 น้ำหนกั เวลาเรียน 1 (นน./นก.) เวลาเรยี น 2 ชว่ั โมง/สัปดาห์ เวลาที่ใช้ในการจดั กิจกรรมการเรยี นรู้ 2 ชัว่ โมง ............................................................................................................................. ............................. 1. สาระสำคญั เซลล์ (cell) เป็นหน่วยพื้นฐานของสิ่งมีชีวิตทุกชนิด ประกอบด้วยโครงสร้างพื้นฐานสำคัญ 3 ส่วน ได้แก่ ส่วนที่ห่อหุ้มเซลล์ ประกอบด้วยเยื่อหุ้มเซลล์ที่มีโครงสร้างเป็นเยื่อหุ้ม 2 ชั้น ที่เรียกว่า ลิพิดไบเลเยอร์ ทำหน้าที่ควบคุมการผ่านเข้า-ออกของสาร และผนังเซลล์ซึ่งจะพบในเซลล์พืชเท่านั้น ไซโทพลาซึม มีลักษณะ เป็นของเหลว ประกอบด้วยออร์แกเนลล์หลายชนิดท่ีทำหน้าท่ีแตกตา่ งกนั เช่น ไมโทคอนเดรีย ไรโบโซม คลอ โรพลาสต์ เปน็ ต้น และนิวเคลยี ส มลี ักษณะกลม ทำหน้าที่ควบคมุ กิจกรรมตา่ ง ๆ ภายในเซลล์ เซลล์แต่ละชนิดจะมรี ูปร่าง ลกั ษณะ และหนา้ ท่ีแตกต่างกนั ซึง่ เซลล์ท่มี ีรูปร่างและหน้าที่เหมือนกันจะ มารวมกลุ่มกันเป็นเนื้อเยื่อเพื่อทำหน้าที่อย่างเดียวกัน เนื้อเยื่อหลายชนิดจะรวมกันเป็นอวัยวะ อวัยวะหลาย อวัยวะรวมกันเปน็ ระบบอวยั วะ และระบบอวยั วะต่าง ๆ ในร่างกายจะทำงานรว่ มกันเปน็ ร่างกายของส่ิงมีชีวติ 2. มาตรฐานการเรียนร/ู้ ตวั ชี้วดั ชนั้ ปี/ผลการเรียนร้/ู เป้าหมายการเรียนรู้ มาตรฐาน ว 1.2 เข้าใจสมบตั ขิ องส่ิงมชี วี ติ หนว่ ยพนื้ ฐานของสิ่งมชี ีวติ การลำเลยี งสารผ่านเซลล์ ความสมั พันธ์ ของโครงสรา้ ง และหนา้ ท่ขี องระบบตา่ ง ๆ ของสัตว์และมนษุ ยท์ ่ีทำงานสัมพนั ธ์กนั ความสมั พันธข์ องโครงสร้าง และหน้าที่ของอวยั วะตา่ ง ๆ ของพชื ท่ีทำงานสัมพนั ธ์กัน รวมทัง้ นำ ความร้ไู ปใชป้ ระโยชน์ ตวั ชี้วัด/ผลการเรยี นรู้ ม.4/1 อธิบายโครงสร้างและสมบัติของเย่อื หุ้มเซลลท์ ี่สัมพันธก์ บั การลำเลียงสาร และเปรียบเทยี บการ ลำเลียงสารผา่ นเยอ่ื หุม้ เซลล์แบบตา่ ง ๆ 3. สาระการเรยี นรู้ 3.1 เนอ้ื หาสาระหลัก : Knowledge 1) อธบิ ายลักษณะและหน้าท่ีของโครงสร้างพ้ืนฐานของเซลลส์ งิ่ มีชีวติ ได้ 2) อธิบายโครงสรา้ งและสมบัตขิ องเยื่อหุ้มเซลลไ์ ด้ 3) อธิบายหนา้ ท่ีของออรแ์ กเนลล์ตา่ ง ๆ ภายในเซลลไ์ ด้ 4) เปรียบเทยี บความแตกตา่ งระหวา่ งเซลล์พชื และเซลลส์ ตั วไ์ ด้ โดย ครูสดุ าภรณ์ สบื บญุ เปยี่ ม กลมุ่ สาระการเรยี นรู้ วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

แผนการจดั การเรยี นรู้ รายวชิ าวิทยาศาสตร์ชีวภาพ มัธยมศกึ ษาปีที่ 4 3 3.2 ทักษะ/กระบวนการ : Process 1) ใชเ้ ครอื่ งมือและอุปกรณ์ทางวิทยาศาสตรไ์ ดอ้ ย่างถกู ต้อง 3.3 คณุ ลกั ษณะท่พี ึงประสงค์ : Attitude 1) สนใจใฝร่ ูใ้ นการศึกษา 4. สมรรถนะสำคัญของนักเรียน 1) ความสามารถในการส่ือสาร 2) ความสามารถในการคดิ 5) ความสามารถในการใชเ้ ทคโนโลยี 5. คุณลักษณะของวิชา 1) ความรับผิดชอบ 2) กระบวนการกลุ่ม 6. คุณลักษณะท่ีพงึ ประสงค์ 1. มีวนิ ัย 2. ใฝเ่ รียนรู้ 3. อยอู่ ยา่ งพอเพยี ง 4. มุ่งมนั่ ในการทำงาน 7. ช้นิ งาน/ภาระงาน : - แบบทดสอบก่อนเรียน(ออนไลน)์ เรื่อง องคป์ ระกอบของสิ่งมีชวี ิต - แบบฝึกทกั ษะ เรือ่ ง เซลลข์ องส่งิ มชี ีวติ - แบบฝกึ ทักษะ เรอื่ ง ออร์แกเนลล์ - ใบงาน เรื่อง โครงสร้างของเซลล์ - ใบงาน เร่ือง ความแตกต่างระหว่างเซลลพ์ ืชและเซลลส์ ัตว์ - แผ่นพบั เรอื่ ง เซลลข์ องส่ิงมชี วี ิต 8. กจิ กรรมการเรียนรู้ ช่วั โมงท่ี 1 ข้ันนำเข้าส่บู ทเรียน/ขน้ั ตั้งคำถาม 1. ครแู จ้งตวั ชวี้ ดั ประจำหนว่ ยการเรยี นร้ใู ห้นักเรยี นทราบ 2. ครใู ห้นักเรียนทำแบบทดสอบก่อนเรยี น เร่อื ง องคป์ ระกอบของส่งิ มีชวี ิต 3. ครูถามคำถาม เพือ่ กระตุน้ ความสนใจของนกั เรียนว่า ทำไมร่างกายของเราจงึ ประกอบด้วยเซลล์ จำนวนหลายลา้ นเซลล์ แลว้ ใหน้ ักเรยี นร่วมกนั ตอบคำถาม โดย ครูสุดาภรณ์ สบื บญุ เป่ียม กลุ่มสาระการเรยี นรู้ วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

แผนการจัดการเรยี นรู้ รายวชิ าวทิ ยาศาสตร์ชีวภาพ มัธยมศกึ ษาปที ี่ 4 4 (แนวตอบ เน่ืองจากมนุษยเ์ ป็นสง่ิ มีชวี ิตหลายเซลล์ ซง่ึ เซลลห์ ลาย ๆ เซลลจ์ ะรวมกลุ่มกันเพอื่ ทำหนา้ ท่ี อยา่ งเดยี วกัน โดยรา่ งกายของสงิ่ มีชีวิตจำเป็นต้องมกี ารกินอาหาร การหายใจ การขบั ถา่ ย ซงึ่ กระบวนการต่าง ๆ เหลา่ น้จี ะมีเซลล์มาทำหนา้ ท่ีร่วมกันเพื่อใหก้ ระบวนการต่าง ๆ เหลา่ นี้อยูใ่ น สภาวะปกติ ทำใหร้ า่ งกายของมนษุ ย์ประกอบดว้ ยเซลล์จำนวนมากหลายลา้ นเซลล์ เพ่อื ให้การทำงาน ของร่างกายเป็นปกติ) 4. ครถู ามคำถาม เพ่ือทบทวนความรเู้ ดิมว่า เซลลค์ ืออะไร (แนวคำตอบ เซลล์ คือ หน่วยพ้นื ฐานทเี่ ล็กท่ีสดุ ของส่งิ มชี ีวิต โดยสิ่งมชี วี ติ ทกุ ชนดิ ลว้ น ประกอบขน้ึ ด้วยเซลล์ทัง้ ส้ิน ซง่ึ อาจจะประกอบด้วยเซลล์เพยี งเซลล์เดยี วหรอื หลายเซลล์ โดยเซลลแ์ ต่ ละชนิดจะมรี ปู ร่างและลักษณะที่แตกต่างกัน และเซลล์ส่วนใหญ่จะไม่สามารถสงั เกตเห็นด้วยตาเปลา่ อีกด้วย) ขนั้ สำรวจและคน้ พบ/ขัน้ การเตรยี มการคน้ หาคำตอบ 1. ครอู ธบิ ายให้นักเรียนฟงั ว่า เซลลเ์ ป็นหน่วยพืน้ ฐานท่ีเล็กที่สุดของสิง่ มีชีวติ ทกุ ชนดิ ถูกคน้ พบคร้ัง แรกโดยรอเบิรต์ ฮกุ ซ่ึงเซลล์ส่วนใหญข่ นาดเล็กไม่สามารถมองเหน็ ไดด้ ้วยตาเปล่า จงึ ต้องอาศัย กล้องจลุ ทรรศนป์ ระเภทต่าง ๆ มาศึกษารปู รา่ งและลักษณะของเซลล์ 2. ให้นกั เรียนศึกษาโครงสรา้ งพื้นฐานของเซลล์ ท้งั เซลล์พชื และเซลล์สตั ว์ และสงั เกตความเหมือน และความแตกต่างทเี่ หน็ ระหว่างเซลล์ทั้งสองชนดิ ข้นั อธบิ ายและลงข้อสรุป/ข้ันดำเนนิ การคน้ หาคำตอบและตรวจสอบคำตอบ 1. ครูและนกั เรยี นรว่ มกันอภิปรายเกีย่ วกับโครงสรา้ งพ้ืนฐานของเซลล์ และเปรยี บเทียบความ แตกต่างระหว่างเซลล์พชื กับเซลล์สัตว์ 2. ครใู หน้ กั เรียนทำแบบฝกึ หัดในแบบฝึกทักษะ เรื่อง เซลล์ของส่งิ มชี วี ติ 3. ครใู หน้ กั เรยี นไปศกึ ษาเพ่ิมเติมจากภาพยนตร์สารคดีส้ัน (Twig) เซลลค์ ืออะไร (https://www.twig-aksorn.com/film/what-is-a-cell-7924/) ช่ัวโมงท่ี 2 ขัน้ สำรวจและค้นพบ/ขั้นการเตรยี มการค้นหาคำตอบ 1. ครทู บทวนความรู้เดิมจากชวั่ โมงทีแ่ ล้วให้นกั เรยี นทราบ พอสงั เขป 2. ครใู ห้นกั เรยี นศึกษาโครงสร้างของสร้างพื้นฐานของเซลล์ในสว่ นทห่ี อ่ หมุ้ เซลล์ ประกอบด้วย เยอ่ื หมุ้ เซลล์ และผนังเซลล์ 3. ครูนำแผนภาพโครงสรา้ งของเย่อื หุ้มเซลล์มาใหน้ ักเรยี นศึกษาโครงสร้างและบทบาทของ เยอ่ื หุ้มเซลล์ ทมี่ ีคณุ สมบัติของการเปน็ เย่ือเลือกผ่าน 4. ครูถามคำถาม กับนักเรียนว่า สว่ นประกอบใดของเยอ่ื หุ้มเซลล์ท่ที ำให้มีคณุ สมบตั ิเป็นเย่ือเลือกผา่ น เพราะเหตใุ ด โดย ครูสุดาภรณ์ สบื บุญเปย่ี ม กลุ่มสาระการเรียนรู้ วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

แผนการจัดการเรียนรู้ รายวิชาวิทยาศาสตร์ชวี ภาพ มัธยมศึกษาปที ่ี 4 5 (แนวตอบ เน่อื งจากเย่อื หมุ้ เซลล์มีสว่ นประกอบของลิพดิ จงึ ยอมใหส้ ารและไอออนบางชนดิ ผ่าน เข้า-ออกได้ และเยอ่ื ห้มุ เซลลย์ งั มีลกั ษณะเหลวจงึ สามารถหลดุ ขาดออกจากกนั และเช่ือมต่อกนั ได้ ทำใหเ้ กิดการสร้างเวสิเคิลในการลำเลยี งสารเข้า-ออกจากเซลลไ์ ด้ อีกท้งั ยังมีโปรตีนแทรกอยู่ ระหวา่ งสว่ นของลิพดิ จึงทำใหส้ ารบางชนิดสามารถผ่านเข้าออกจากชอ่ งโปรตนี เหลา่ นี้ได้ ทำให้เยอ่ื หุ้มเซลลม์ ีคณุ สมบัติเป็นเยอ่ื เลือกผา่ น ท่ยี อมให้สารบางชนิดผ่านเขา้ -ออกไดเ้ ท่านั้น) 5. ครูให้นกั เรยี นศึกษาโครงสรา้ งของสรา้ งพน้ื ฐานในส่วนไซโทพลาซึม ซึ่งมลี กั ษณะเปน็ ของเหลว ประกอบด้วยนำ้ 70% ภายในประกอบด้วยออร์แกเนลลท์ ี่ทำหนา้ ท่ีแตกตา่ งกนั ดังน้ี - รา่ งแหเอนโดพลาซึม แบ่งออกเปน็ 2 ชนิด คอื ชนดิ ผวิ ขรขุ ระทำหนา้ ทสี่ ังเคราะหโ์ ปรตนี และ ชนิดผิวเรียบ ทำหนา้ ท่ีสงั เคราะห์ไขมัน และกำจัดสารพิษ - กอลจิคอมเพล็กซ์ ทำหน้าทเี่ ตมิ กลุ่มคารโ์ บไฮเดรตใหก้ บั โปรตนี และไขมนั - ไมโทคอนเดรยี ทำหน้าท่สี รา้ งพลงั งาน - แวคิวโอล ในเซลล์พืชทำหนา้ ที่สะสมสาร สว่ นในเซลลส์ ตั วท์ ำหน้าทรี่ กั ษาดลุ ยภาพของนำ้ - คลอโรพลาสต์ ทำหนา้ ท่สี ร้างอาหารให้แกเ่ ซลล์พืช - ไรโบโซม ทำหนา้ ท่สี งั เคราะหโ์ ปรตีน - ไลโซโซม ทำหน้าที่ยอ่ ยสลายโมเลกลุ สารอาหาร ทำลายเชือ้ โรคและสง่ิ แปลกปลอม - เซนทรโิ อล ทำหน้าทแี่ ยกโครมาทิดออกจากกันระหว่างการแบง่ เซลล์ ครูใหน้ กั เรียนศึกษาโครงสร้างของสรา้ งพน้ื ฐานในส่วนนิวเคลยี ส ที่ประกอบดว้ ยเยอ่ื หุม้ นิวเคลยี ส โครมาทนิ และนิวคลโี อลัส โดยนิวเคลียสมีหนา้ ที่ควบคุมกิจกรรมต่าง ๆ ภายใน เซลล์ และกำหนดลักษณะทางพันธกุ รรมของส่ิงมชี วี ิต 6. ครูอธิบายเพ่ิมเติมว่า นวิ เคลยี สจะมเี ยื่อหมุ้ นวิ เคลยี ส ซึ่งหากแบ่งประเภทของส่ิงมีชีวิตตามการมี/ ไมม่ ี เยื่อหมุ้ นวิ เคลยี ส จะสามารถแบ่งส่ิงมชี ีวติ ออกเปน็ กลุ่มโพรคารโิ อต ซงึ่ ไม่มีเยื่อหุม้ นวิ เคลยี ส และกลุม่ ยูคาริโอต ซง่ึ มเี ยอื่ ห้มุ นวิ เคลยี ส 7. ครูใหน้ กั เรียนแบ่งกลมุ่ กลุ่มละ 4 คน ทำกิจกรรมเร่ือง สว่ นประกอบของเซลลพ์ ชื และเซลล์สัตว์ โดยใหน้ ักเรียนศกึ ษาเซลลใ์ บสาหรา่ ยหางกระรอก และเซลลเ์ ย่ือบขุ า้ งแก้ม ภายใต้กล้องจลุ ทรรศน์ ใชแ้ สงเชิงประกอบแบบธรรมดา 8. ครใู หน้ กั เรียนแต่ละกลุ่มวาดภาพและบรรยายลักษณะของเซลลแ์ ละออร์แกเนลลต์ า่ ง ๆ ที่ สงั เกตเหน็ ภายใตก้ ล้องจลุ ทรรศน์ และอภิปรายผลร่วมกันว่า เซลลท์ ั้ง 2 ชนิดทส่ี งั เกตเหน็ ภายใต้ กล้องจลุ ทรรศน์ มีลักษณะท่ีเหมือนหรือแตกต่างกันอยา่ งไร 9. ครใู หน้ ักเรียนศึกษาเกย่ี วกบั ความสมั พันธข์ องรปู ร่างต่อการทำหนา้ ที่ของเซลล์จากแผนภาพ และ โดย ครสู ุดาภรณ์ สืบบญุ เปยี่ ม กลุ่มสาระการเรยี นรู้ วทิ ยาศาสตร์และเทคโนโลยี

แผนการจดั การเรียนรู้ รายวชิ าวิทยาศาสตร์ชีวภาพ มัธยมศึกษาปีที่ 4 6 ใช้ถามนกั เรียนว่า รูปร่างของเซลลม์ ีความสัมพันธ์ต่อการทำหนา้ ทข่ี องเซลล์อยา่ งไร (แนวตอบ รูปรา่ งเซลลแ์ ต่ละชนิดจะมีลักษณะเฉพาะที่แตกต่างกนั ซึง่ จะเหมาะสมต่อการทำหนา้ ที่ ของเซลล์ชนิดนั้น ๆ เชน่ เซลลเ์ ม็ดเลือดแดง มีลักษณะกลมแบน ตรงกลางเวา้ ไมม่ ีนิวเคลยี ส ซง่ึ ชว่ ย เพิม่ พน้ื ทผ่ี วิ ในการลำเลียงแก๊สออกซิเจนไปเล้ียงส่วนต่าง ๆ ของร่างกาย หรอื เซลล์เซลล์อสจุ ิ ประกอบด้วยส่วนหัว สว่ นลำตวั และสว่ นหางทีเ่ ป็นแฟลเจลลมั ซงึ่ ช่วยในการเคลอ่ื นท่ขี องอสจุ ิใน กระบวนการสืบพันธ)์ุ 10. ครถู ามคำถาม กบั นักเรียนว่า โดยปกติเซลล์สิ่งมีชีวติ จะมีขนาดเล็ก แตห่ ากเซลล์มขี นาดใหญ่ จะมี ผลตอ่ การดำรงชวี ิตของสง่ิ มีชวี ิตหรือไม่ อยา่ งไร (แนวตอบ เซลล์ส่วนใหญม่ ักมีขนาดเลก็ เพ่อื ความสามารถในการทำงานและควบคมุ สภาพแวดล้อม ตา่ ง ๆ ในเซลล์ใหค้ งที่ แต่หากเซลลม์ ีขนาดใหญ่ จะส่งผลต่อการทำงานของเซลล์ โดยเฉพาะนวิ เคลียส ท่ีมีหน้าทีค่ วบคมุ กจิ กรรมตา่ ง ๆ ของเซลล์ จะต้องทำงานหนักเพ่มิ มากข้นึ เพื่อสรา้ งสารตา่ ง ๆ ไป ควบคมุ ออรแ์ กเนลลแ์ ละกระบวนการต่าง ๆ ภายในเซลล์ ซึง่ อาจทำให้นวิ เคลยี สไมส่ ามารถควบคมุ กิจกรรม หรือสภาวะต่าง ๆ ของเซลลใ์ ห้คงทไ่ี ด้ จึงทำให้เกิดความเสยี หายตอ่ เซลลแ์ ละเซลลอ์ าจตาย ได)้ 11. ครูใหน้ กั เรียนศึกษาการทำงานของเซลลอ์ ยา่ งเปน็ ระบบ ตงั้ แตเ่ ซลล์ทม่ี หี นา้ ที่เหมือนกันจะ รวมกนั เป็นเนอื้ เย่ือ อวยั วะ ระบบอวยั วะ และร่างกายของสง่ิ มชี ีวติ ตามลำดับ ขั้นอธบิ ายและลงข้อสรปุ /ขัน้ ดำเนินการคน้ หาคำตอบและตรวจสอบคำตอบ 1. ครแู ละนักเรยี นร่วมกันอภิปรายเกย่ี วกบั โครงสรา้ งพื้นฐานของเซลล์ ประกอบด้วยส่วนที่หอ่ ห้มุ เซลล์ ไซโทพลาซมึ และนิวเคลียส 2. ครูให้นกั เรียนทำแบบฝกึ ทักษะ เร่ือง ออร์แกเนลล์ 3. ให้นกั เรยี นทำใบงาน เรือ่ ง โครงสรา้ งของเซลล์ 4. ครูสุ่มเลือกนักเรยี นอย่างน้อย 2-3 กล่มุ ออกมาอภิปรายผลจากกิจกรรม เกยี่ วกบั โครงสรา้ ง พ้ืนฐานของเซลล์ และความแตกตา่ งของเซลลพ์ ืชและเซลลส์ ัตว์ 5. ครแู ละนักเรยี นรว่ มกนั อภิปรายผลจากการทำกจิ กรรม 6. ครูและนกั เรยี นร่วมกันอภิปรายเก่ียวกับความสัมพันธ์ของรปู รา่ งต่อการทำหน้าที่ของเซลล์ และ การทำงานของเซลลอ์ ย่างเป็นระบบ 7. ครูให้นักเรียนทำใบงาน เรอ่ื ง ความแตกต่างระหวา่ งเซลลพ์ ืชและเซลล์สัตว์ โดย ครสู ุดาภรณ์ สืบบญุ เป่ียม กล่มุ สาระการเรียนรู้ วทิ ยาศาสตร์และเทคโนโลยี

แผนการจดั การเรยี นรู้ รายวิชาวิทยาศาสตร์ชีวภาพ มธั ยมศกึ ษาปีที่ 4 7 ขนั้ ขยายความรแู้ ละนำเสนอผลการค้นหาคำตอบ 1. ครูให้นักเรียนทำแผ่นพับนำเสนอ เร่อื ง เซลล์ของสิ่งมีชวี ิต ซง่ึ มีเนื้อหาประกอบด้วย โครงสรา้ ง พ้นื ฐานของเซลล์ หน้าท่ีส่วนประกอบต่าง ๆ ของเซลล์ ความแตกต่างระหวา่ งเซลลพ์ ชื และเซลล์สตั ว์ ขั้นสรุปและประเมนิ ผล 1. ครูตรวจสอบผลจากการนำเสนอหนา้ ชัน้ เรยี น เรอื่ ง โครงสรา้ งพนื้ ฐานของเซลล์ และความแตกต่าง ของเซลลพ์ ืชและเซลลส์ ัตว์ 2. ครตู รวจสอบผลจากการทำแบบฝึกทักษะ เร่ือง เซลลข์ องสงิ่ มีชีวิต 3. ครูตรวจสอบผลจากการทำแบบฝึกทกั ษะ เร่ือง ออรแ์ กเนลล์ 4. ครูตรวจสอบผลจากใบงาน เร่ือง โครงสร้างของเซลล์ 5. ครตู รวจสอบผลจากใบงาน เรอื่ ง ความแตกตา่ งระหว่างเซลล์พชื และเซลล์สตั ว์ 6. ครูตรวจสอบผลจากการทำแผ่นพบั เรื่อง เซลลข์ องสิง่ มีชีวิต 9. สื่อการเรียนการสอน / แหลง่ เรยี นรู้ รายการส่ือ จำนวน สภาพการใชส้ ื่อ 1. แบบทดสอบก่อนเรียน เรือ่ ง องคป์ ระกอบของสงิ่ มชี วี ติ 1 ชุด ข้นั ตรวจสอบความรเู้ ดมิ 2. แบบฝึกทกั ษะ เรอื่ ง เซลล์ของสง่ิ มชี ีวติ 1 ชุด ขั้นอธิบายและลงข้อสรุป 3. แบบฝกึ ทกั ษะ เร่อื ง ออร์แกเนลล์ 1 ชดุ ขัน้ อธบิ ายและลงข้อสรุป 4. ใบงาน เรอื่ ง โครงสร้างของเซลล์ 1 ชุด ขน้ั อธิบายและลงขอ้ สรุป 5. ใบงาน เร่อื ง ความแตกตา่ งระหว่างเซลลพ์ ชื และเซลล์สัตว์ 1 ชดุ ขน้ั อธิบายและลงข้อสรปุ 6. แผ่นพบั เรื่อง เซลลข์ องสง่ิ มชี วี ติ 1 ชดุ ขั้นอธิบายและลงข้อสรปุ 7. Microsoft PowerPoint หน่วยท่ี 2 องค์ประกอบของ 1 ชุด ข้ันสำรวจและค้นพบ สิ่งมชี วี ิต โดย ครูสุดาภรณ์ สืบบญุ เป่ยี ม กลุ่มสาระการเรยี นรู้ วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

แผนการจัดการเรยี นรู้ รายวชิ าวิทยาศาสตร์ชวี ภาพ มัธยมศึกษาปที ี่ 4 8 10. การวดั ผลและประเมนิ ผล เป้าหมาย หลักฐานการเรียนรู้ วิธวี ดั เครื่องมอื วัดฯ ประเด็น/ การเรียนรู้ ช้นิ งาน/ภาระงาน เกณฑ์การให้ แบบทดสอบกอ่ นเรยี น 1) อธิบายลกั ษณะ 1. แบบทดสอบกอ่ น ตรวจแบบทดสอบ คะแนน และหน้าทขี่ อง เรยี น หนว่ ยการ ก่อนเรยี น โครงสรา้ งพ้นื ฐาน เรียนรทู้ ่ี 2 ประเมินตามสภาพจรงิ ตรวจแบบฝกึ ทกั ษะ ของเซลลส์ ่ิงมีชวี ติ ได้ 2. แบบฝึกทกั ษะ เรื่อง เรอื่ ง เซลล์ของ แบบประเมินแบบฝกึ ทกั ษะ ระดบั คณุ ภาพร้อยละ เซลลข์ องส่ิงมีชวี ติ ส่ิงมีชีวิต 65 ผา่ นเกณฑ์ 2) อธบิ ายโครงสรา้ ง ตรวจแบบฝกึ ทกั ษะ และสมบตั ิของเย่ือ 3. แบบฝึกทักษะ เรอื่ ง ออร์แกเนลล์ แบบประเมินแบบฝกึ ทกั ษะ ระดบั คณุ ภาพร้อยละ หุ้มเซลล์ได้ เรื่อง ออรแ์ กเนลล์ 65 ผ่านเกณฑ์ 3) อธบิ ายหนา้ ที่ของ 4. ใบงาน เรอื่ ง โครงสร้าง ตรวจใบงาน เรอื่ ง แบบประเมนิ ใบงาน ระดบั คณุ ภาพรอ้ ยละ ออร์แกเนลล์ต่าง ๆ ของเซลล์ โครงสรา้ งของเซลล์ 65 ผา่ นเกณฑ์ แบบประเมินใบงาน ภายในเซลลไ์ ด้ 5. ใบงาน เรอื่ ง ความ ตรวจใบงาน เร่อื ง ระดบั คณุ ภาพรอ้ ยละ ความแตกตา่ งระหว่าง แบบประเมินแผนพบั 65 ผ่านเกณฑ์ 4) เปรียบเทียบความ แตกตา่ งระหว่างเซลลพ์ ชื เซลล์พืชและเซลล์สตั ว์ ผลงานท่ีนำเสนอ แตกต่างระหวา่ ง และเซลล์สตั ว์ แบบสงั เกตพฤตกิ รรม ระดบั คณุ ภาพร้อยละ ตรวจแผ่นพบั เรือ่ ง การทำงานรายบุคคล 65 ผา่ นเกณฑ์ เซลล์พชื และเซลล์ 6. แผน่ พบั เรอ่ื ง เซลล์ เซลล์ของส่งิ มีชีวิต สัตว์ได้ ของสิ่งมชี วี ติ ระดับคณุ ภาพ 2 ประเมนิ การนำเสนอ ผ่านเกณฑ์ 7. การนำเสนอผลงาน ผลงาน ระดับคณุ ภาพ 2 สังเกตพฤตกิ รรม ผ่านเกณฑ์ 8. พฤติกรรมการ การทำงานรายบุคคล ระดับคณุ ภาพ 2 ทำงานรายบคุ คล ผ่านเกณฑ์ 8. พฤตกิ รรมการ สงั เกตพฤตกิ รรม แบบสงั เกตพฤติกรรม ระดบั คณุ ภาพ 2 ทำงานรายกลมุ่ การทำงานรายกลุ่ม การทำงานรายกลมุ่ ผา่ นเกณฑ์ 9. คณุ ลักษณะ สงั เกตความมีวินัย แบบประเมินคณุ ลกั ษณะ อันพึงประสงค์ ใฝ่เรยี นรแู้ ละมุ่งม่ัน อันพงึ ประสงค์ ในการทำงาน โดย ครสู ุดาภรณ์ สบื บญุ เปี่ยม กลุม่ สาระการเรียนรู้ วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

แผนการจดั การเรียนรู้ รายวิชาวทิ ยาศาสตร์ชีวภาพ มัธยมศกึ ษาปีท่ี 4 9 แบบประเมนิ ชนิ้ งาน/ภาระงาน แบบประเมินแผน่ พบั คำชแี้ จง : ให้ผู้สอนประเมนิ ชิน้ งาน/ภาระงานของนักเรียนตามรายการที่กำหนด แล้วขีด ✓ ลงในช่องที่ตรง กับระดับคะแนน ลำดับที่ รายการประเมนิ ระดับคะแนน 4321 1 ความสอดคล้องกบั จดุ ประสงค์ 2 ความถกู ตอ้ งของเนอ้ื หา รวม 3 ความคดิ สร้างสรรค์ 4 ความตรงต่อเวลา ลงชื่อ ................................................... ผู้ประเมิน (นางสาวสดุ าภรณ์ สืบบุญเปี่ยม) ............./................../.............. เกณฑก์ ารประเมินป้ายนเิ ทศ ประเด็นทป่ี ระเมิน ระดับคะแนน 1. ความสอดคลอ้ ง 4 32 1 กับจดุ ประสงค์ ผลงานสอดคลอ้ งกบั ผลงานไมส่ อดคลอ้ งกบั จดุ ประสงคท์ ุกประเด็น ผลงานสอดคล้องกบั ผลงานสอดคลอ้ งกบั จุดประสงค์ จดุ ประสงคเ์ ปน็ สว่ นใหญ่ จุดประสงคบ์ างประเด็น 2. ความถกู ตอ้ งของ เนอื้ หาสาระของผลงาน เน้ือหาสาระของผลงาน เนอ้ื หาสาระของผลงาน เนื้อหาสาระของผลงานไม่ เนอ้ื หา ถกู ตอ้ งครบถ้วน ถกู ต้องเป็นสว่ นใหญ่ ถกู ต้องบางประเดน็ ถกู ตอ้ งเปน็ ส่วนใหญ่ 3. ความคดิ ผลงานแสดงถงึ ความคดิ ผลงานแสดงถึงความคดิ ผลงานมคี วามนา่ สนใจ แต่ ผลงานไมม่ ีความนา่ สนใจ สร้างสรรค์ สร้างสรรค์ แปลกใหม่ และ สร้างสรรค์ แปลกใหม่ แต่ ยังไม่มแี นวคดิ แปลกใหม่ และไมแ่ สดงถึงแนวคดิ เปน็ ระบบ ยังไม่เป็นระบบ แปลกใหม่ 4. ความตรงตอ่ เวลา ส่งชน้ิ งานภายในเวลาท่ี สง่ ชนิ้ งานชา้ กวา่ เวลาที่ ส่งช้นิ งานช้ากวา่ เวลาท่ี สง่ ชิ้นงานชา้ กว่าเวลาที่ กำหนด กำหนด 1 วัน กำหนด 2 วนั กำหนด 3 วนั ขึ้นไป ช่วงคะแนน เกณฑก์ ารตัดสินคุณภาพ 14-16 11-13 ระดับคณุ ภาพ 8-10 ดีมาก ต่ำกวา่ 8 ดี พอใช้ ปรบั ปรงุ โดย ครสู ดุ าภรณ์ สบื บญุ เปยี่ ม กล่มุ สาระการเรียนรู้ วทิ ยาศาสตร์และเทคโนโลยี

แผนการจัดการเรยี นรู้ รายวิชาวิทยาศาสตร์ชีวภาพ มัธยมศึกษาปที ี่ 4 10 แบบประเมนิ การนำเสนอผลงาน คำช้ีแจง : ให้ผู้สอนสงั เกตพฤติกรรมของนักเรยี นในระหว่างเรยี นและนอกเวลาเรยี น แลว้ ขดี ✓ลงในชอ่ งที่ ตรงกบั ระดบั คะแนน ลำดบั ท่ี รายการประเมนิ ระดบั คะแนน 32 1 เนื้อหาละเอยี ดชดั เจน 1 2 ความถูกตอ้ งของเน้ือหา  3 ภาษาท่ใี ช้เขา้ ใจง่าย   4 ประโยชน์ที่ไดจ้ ากการนำเสนอ   5 วธิ ีการนำเสนอผลงาน     รวม  ลงชอื่ ...................................................ผ้ปู ระเมนิ (นางสาวสดุ าภรณ์ สบื บุญเปย่ี ม) ............./................../............... เกณฑ์การใหค้ ะแนน ให้ 3 คะแนน ผลงานหรือพฤติกรรมสอดคล้องกบั รายการประเมินสมบรู ณช์ ดั เจน ให้ 2 คะแนน ผลงานหรือพฤตกิ รรมสอดคล้องกบั รายการประเมินเปน็ ส่วนใหญ่ ให้ 1 คะแนน ผลงานหรือพฤตกิ รรมสอดคล้องกบั รายการประเมนิ บางสว่ น เกณฑก์ ารตัดสินคุณภาพ ชว่ งคะแนน ระดบั คุณภาพ 14 - 15 ดีมาก 11 - 13 ดี 8 - 10 พอใช้ ตำ่ กวา่ 8 ปรับปรงุ โดย ครูสุดาภรณ์ สืบบุญเปี่ยม กลมุ่ สาระการเรยี นรู้ วทิ ยาศาสตร์และเทคโนโลยี

แผนการจัดการเรยี นรู้ รายวชิ าวิทยาศาสตร์ชวี ภาพ มธั ยมศกึ ษาปีท่ี 4 11 แบบสงั เกตพฤตกิ รรมการทำงานรายบุคคล คำชแ้ี จง : ให้ผสู้ อนสังเกตพฤตกิ รรมของนกั เรียนในระหวา่ งเรียนและนอกเวลาเรียน แล้วขดี ✓ลงในชอ่ งที่ ตรงกับระดับคะแนน ลำดับท่ี รายการประเมนิ ระดบั คะแนน 3 21 1 การแสดงความคดิ เหน็   2 การยอมรบั ฟงั ความคิดเหน็ ของผอู้ ่ืน   3 การทำงานตามหน้าที่ที่ไดร้ ับมอบหมาย   4 ความมนี ำ้ ใจ   5 การตรงต่อเวลา   รวม ลงช่ือ...................................................ผู้ประเมนิ ............./................../.............. เกณฑก์ ารใหค้ ะแนน ให้ 3 คะแนน ปฏบิ ตั ิหรือแสดงพฤติกรรมอย่างสม่ำเสมอ ให้ 2 คะแนน ปฏิบตั หิ รอื แสดงพฤติกรรมบ่อยครั้ง ให้ 1 คะแนน ปฏิบัตหิ รอื แสดงพฤติกรรมบางครั้ง เกณฑก์ ารตดั สินคุณภาพ ช่วงคะแนน ระดบั คุณภาพ 14 - 15 ดีมาก 11 - 13 ดี 8 - 10 พอใช้ ตำ่ กวา่ 8 ปรบั ปรุง โดย ครูสุดาภรณ์ สบื บุญเป่ยี ม กล่มุ สาระการเรยี นรู้ วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

แผนการจัดการเรียนรู้ รายวิชาวิทยาศาสตร์ชีวภาพ มัธยมศึกษาปีท่ี 4 12 แบบสงั เกตพฤตกิ รรมการทำงานกลมุ่ คำชแ้ี จง : ให้ผู้สอนสงั เกตพฤติกรรมของนักเรยี นในระหว่างเรยี นและนอกเวลาเรยี น แล้วขีด ✓ลงในชอ่ งที่ ตรงกบั ระดบั คะแนน การมี การแสดง การยอมรับ การทำงาน ความมี สว่ นรว่ มใน รวม ชอ่ื – สกลุ ความ ฟงั คนอื่น ตามที่ได้รบั น้ำใจ การ 15 ที่ ของนกั เรียน คดิ เห็น มอบหมาย ปรับปรุง คะแนน ผลงานกลมุ่ 321321321321321 โดย ครูสุดาภรณ์ สบื บุญเป่ยี ม กลุม่ สาระการเรยี นรู้ วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

แผนการจดั การเรยี นรู้ รายวชิ าวิทยาศาสตร์ชวี ภาพ มัธยมศกึ ษาปีท่ี 4 13 การมี การแสดง การยอมรับ การทำงาน ความมี สว่ นร่วมใน รวม ที่ ชื่อ – สกุล ความ ฟงั คนอ่ืน ตามทไ่ี ดร้ ับ นำ้ ใจ การ 15 ของนกั เรียน คดิ เหน็ มอบหมาย ปรับปรุง คะแนน ผลงานกลุ่ม 321321321321321 ลงชื่อ...................................................ผู้ประเมนิ (นางสาวสุดาภรณ์ สืบบุญเปย่ี ม) ตำแหน่ง ครูผชู้ ่วย ............../.................../............... เกณฑก์ ารใหค้ ะแนน ให้ 3 คะแนน ปฏิบตั หิ รือแสดงพฤตกิ รรมอย่างสม่ำเสมอ ให้ 2 คะแนน ปฏิบัติหรอื แสดงพฤตกิ รรมบ่อยครง้ั ให้ 1 คะแนน ปฏิบัตหิ รอื แสดงพฤติกรรมบางครัง้ เกณฑก์ ารตัดสินคณุ ภาพ ชว่ งคะแนน ระดับคณุ ภาพ 14 - 15 ดีมาก 11 - 13 ดี 8 - 10 พอใช้ ต่ำกวา่ 8 ปรบั ปรุง โดย ครสู ดุ าภรณ์ สบื บุญเปย่ี ม กลุม่ สาระการเรียนรู้ วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

แผนการจดั การเรียนรู้ รายวิชาวิทยาศาสตร์ชวี ภาพ มธั ยมศึกษาปีท่ี 4 14 แบบประเมินคุณลักษณะอนั พงึ ประสงค์ คำช้แี จง : ให้ผู้สอนสังเกตพฤติกรรมของนักเรียนในระหว่างเรยี นและนอกเวลาเรยี น แล้วขีด ✓ลงในช่องท่ี ตรงกับระดบั คะแนน คณุ ลกั ษณะ รายการประเมิน ระดับคะแนน อันพึงประสงคด์ ้าน 321 1. มีวินัย รับผิดชอบ 1.1 ปฏบิ ัตติ ามข้อตกลง กฎเกณฑ์ ระเบยี บ ข้อบงั คับของครอบครัว มคี วามตรงตอ่ เวลาในการปฏิบัตกิ ิจกรรมต่าง ๆ ในชีวิตประจำวัน 2. ใฝ่เรียนรู้ 2.1 รู้จักใช้เวลาว่างให้เป็นประโยชน์ และนำไปปฏิบตั ิได้ 2.2 ร้จู ักจดั สรรเวลาให้เหมาะสม 2.3 เชอื่ ฟงั คำสัง่ สอนของบิดา - มารดา โดยไม่โต้แยง้ 2.4 ตั้งใจเรียน 3. อย่อู ยา่ งพอเพยี ง 3.1 ใช้ทรัพยส์ นิ และสิง่ ของของโรงเรยี นอย่างประหยัด 3.2 ใชอ้ ุปกรณก์ ารเรียนอย่างประหยัดและรู้คณุ คา่ 3.3 ใชจ้ า่ ยอย่างประหยัดและมีการเก็บออมเงิน 4. มงุ่ มั่นในการทำงาน 4.1 มคี วามตั้งใจและพยายามในการทำงานท่ีได้รบั มอบหมาย 4.2 มคี วามอดทนและไม่ท้อแท้ต่ออุปสรรคเพอื่ ใหง้ านสำเรจ็ ลงชื่อ...................................................ผปู้ ระเมิน (นางสาวสุดาภรณ์ สบื บญุ เปีย่ ม) ............../.................../................ เกณฑ์การใหค้ ะแนน พฤติกรรมที่ปฏบิ ตั ิชดั เจนและสม่ำเสมอ ให้ 3 คะแนน พฤติกรรมที่ปฏิบตั ิชดั เจนและบอ่ ยครงั้ ให้ 2 คะแนน พฤติกรรมที่ปฏบิ ตั บิ างครงั้ ให้ 1 คะแนน เกณฑ์การตัดสินคุณภาพ ชว่ งคะแนน ระดับคุณภาพ 51 - 60 ดมี าก 41 - 50 ดี 30 - 40 พอใช้ ตำ่ กว่า 30 ปรับปรุง โดย ครสู ดุ าภรณ์ สบื บญุ เปยี่ ม กลุ่มสาระการเรียนรู้ วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

แผนการจัดการเรยี นรู้ รายวิชาวิทยาศาสตร์ชวี ภาพ มัธยมศกึ ษาปที ่ี 4 15 แบบบนั ทึกหลงั การจัดการเรียนรู้ ชอื่ หน่วยการเรียนรทู้ .่ี ......... เรอ่ื ง................................................................ แผนการจดั การเรยี นรทู้ ี่........... เรอื่ ง................................................... รายวิชา วทิ ยาศาสตร์ชวี ภาพ ชน้ั มัธยมศึกษาปที ี่ 4 รหสั วชิ า ว31101 ครผู ู้สอน นางสาวสุดาภรณ์ สบื บญุ เปยี่ ม ตำแหนง่ ครูผ้ชู ่วย เวลาท่ใี ช้................. ชั่วโมง ผลการจดั กิจกรรมการเรียนรู้ ขอ้ คน้ พบระหว่าง ปญั หาทีพ่ บ แนวทางการจัดการเรียนรู้ การจดั กิจกรรมการเรียนรู้ เน้อื หา กิจกรรมการเรียนรู้ ส่ือประกอบการเรียนรู้ พฤติกรรม/การมสี ว่ นร่วมของผ้เู รยี น ลงช่ือ..................................................ผ้สู อน (นางสาวสุดาภรณ์ สบื บุญเป่ยี ม) ตำแหน่ง ครผู ูช้ ่วย ความเหน็ ของผู้บรหิ ารสถานศึกษาหรอื ผู้ทีไ่ ด้รับมอบหมาย ........................................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................................... ลงช่ือ.................................................. (นายกติ ติธัช จันทรา) รองผู้อำนวยการฝา่ ยวชิ าการ โดย ครสู ุดาภรณ์ สบื บุญเป่ยี ม กลมุ่ สาระการเรียนรู้ วทิ ยาศาสตร์และเทคโนโลยี

แผนการจดั การเรียนรู้ รายวิชาวทิ ยาศาสตร์ชวี ภาพ มัธยมศึกษาปที ี่ 4 16 แบบบนั ทกึ หลังการจัดการเรยี นรู้ ชอื่ หน่วยการเรียนรทู้ .่ี ......... เรอ่ื ง................................................................ แผนการจดั การเรยี นร้ทู ี่........... เร่ือง................................................... รายวิชา วทิ ยาศาสตร์ชีวภาพ ชั้น มัธยมศึกษาปีที่ 4 รหสั วิชา ว31101 ครผู ู้สอน นางสาวสุดาภรณ์ สบื บญุ เปยี่ ม ตำแหน่ง ครูผ้ชู ่วย เวลาทใ่ี ช้................. ชว่ั โมง ผลการจดั กิจกรรมการเรียนรู้ ขอ้ คน้ พบระหว่าง ปญั หาทพี่ บ แนวทางการจัดการเรยี นรู้ การจดั กิจกรรมการเรียนรู้ เน้อื หา กิจกรรมการเรียนรู้ ส่ือประกอบการเรียนรู้ พฤติกรรม/การมสี ว่ นร่วมของผ้เู รยี น ลงช่ือ..................................................ผสู้ อน (นางสาวสุดาภรณ์ สืบบญุ เปย่ี ม) ตำแหนง่ ครูผู้ช่วย ความเหน็ ของผู้บรหิ ารสถานศึกษาหรอื ผู้ทีไ่ ด้รับมอบหมาย ........................................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................................... ลงช่ือ.................................................. (นายกติ ตธิ ัช จันทรา) รองผู้อำนวยการฝา่ ยวิชาการ โดย ครูสดุ าภรณ์ สืบบญุ เป่ยี ม กลมุ่ สาระการเรียนรู้ วทิ ยาศาสตร์และเทคโนโลยี

แผนการจัดการเรยี นรู้ รายวิชาวิทยาศาสตร์ชวี ภาพ มัธยมศกึ ษาปที ่ี 4 17 แบบบนั ทึกหลงั การจัดการเรียนรู้ ชอื่ หน่วยการเรียนรทู้ .่ี ......... เรอ่ื ง................................................................ แผนการจดั การเรยี นร้ทู ี่........... เรอื่ ง................................................... รายวิชา วทิ ยาศาสตร์ชีวภาพ ชน้ั มัธยมศึกษาปที ี่ 4 รหสั วชิ า ว31101 ครผู ู้สอน นางสาวสุดาภรณ์ สบื บญุ เปยี่ ม ตำแหนง่ ครูผ้ชู ่วย เวลาท่ใี ช้................. ชั่วโมง ผลการจดั กิจกรรมการเรียนรู้ ขอ้ คน้ พบระหว่าง ปญั หาทีพ่ บ แนวทางการจัดการเรียนรู้ การจดั กิจกรรมการเรียนรู้ เน้อื หา กิจกรรมการเรียนรู้ ส่ือประกอบการเรียนรู้ พฤติกรรม/การมสี ว่ นร่วมของผ้เู รยี น ลงช่ือ..................................................ผ้สู อน (นางสาวสุดาภรณ์ สบื บุญเป่ยี ม) ตำแหน่ง ครผู ูช้ ่วย ความเหน็ ของผู้บรหิ ารสถานศึกษาหรอื ผู้ทีไ่ ด้รับมอบหมาย ........................................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................................... ลงช่ือ.................................................. (นายกติ ติธัช จันทรา) รองผู้อำนวยการฝา่ ยวชิ าการ โดย ครสู ุดาภรณ์ สบื บุญเป่ยี ม กลมุ่ สาระการเรียนรู้ วทิ ยาศาสตร์และเทคโนโลยี

แผนการจัดการเรยี นรู้ รายวิชาวทิ ยาศาสตร์ชีวภาพ มธั ยมศกึ ษาปีที่ 4 18 แบบทดสอบก่อนเรยี น หน่วยการเรียนรทู้ ่ี 2 คำช้ีแจง : ให้นักเรยี นเลือกคำตอบที่ถูกต้องที่สุดเพียงข้อเดียว 1. อปุ กรณท์ ่ีใช้ศึกษาเซลลค์ ืออะไร 7. ข้อใดกล่าวถูกต้องเกยี่ วกับการแพร่แบบฟาซิลเิ ทต 1. กล้องซซี ีดี 1. อาศัยพลงั งานในการลำเลยี งสาร 2. กลอ้ งรเู ขม็ 2. การเคลอ่ื นที่ของอนภุ าคสารผา่ นลิพิดทีเ่ ยอ่ื หุ้ม 3. กล้องจลุ ทรรศน์ เซลล์ 4. กล้องปรทิ รรศน์ 3. มีความเร็วในการลำเลยี งสารเร็วกว่าการแพรแ่ บบ 5. กล้องโทรทรรศน์ ธรรมดา 2. ออรแ์ กเนลล์ใดไม่พบในเซลล์พืช 4. การเคล่ือนทีข่ องสารจากบริเวณทมี่ คี วามเข้มข้น 1. ไรโบโซม 2. เซนทรโิ อล ตำ่ ไปยังบรเิ วณทม่ี คี วามเข้มข้นสงู 3. คลอโรพลาสต์ 4. ไมโทคอนเดรีย 5. ชอ่ งโปรตนี ที่ทำหนา้ ท่ีลำเลยี งไมส่ ามารถเปล่ยี นรปู 5. กอลจิคอมเพล็กซ์ ไดจ้ ึงมีความจำเพาะในการลำเลยี งสงู 3. โครงสร้างใดไม่พบในเยื่อหมุ้ เซลล์ 8. ออร์แกเนลล์ใดมบี ทบาทสำคญั ตอ่ การลำเลียงสาร 1. ลพิ ดิ 2. โปรตนี แบบแอกทีฟทรานสปอร์ต 3. เซลลูโลส 4. ไกลโคลลิพิด 1. เซนทริโอล 2. เย่อื ห้มุ เซลล์ 5. ไกลโคลโปรตีน 3. คลอโรพลาสต์ 4. ไมโทคอนเดรยี 4. เย่ือหมุ้ เซลลม์ ีความสำคญั ต่อสง่ิ มีชวี ิตอย่างไร 5. กอลจคิ อมเพล็กซ์ 1. ชว่ ยใหเ้ ซลล์คงรปู อยู่ได้ 9. สารใดจะถูกลำเลยี งเข้าสู่เซลลโ์ ดยบรรจุในถุงเวสเิ คลิ 2. ช่วยทำให้เซลล์มีรปู ร่างเหลยี่ ม 1. น้ำตาลกลโู คส 2. แก๊สออกซิเจน 3. ชว่ ยสรา้ งความแขง็ แรงใหแ้ กเ่ ซลล์ 3. คาร์โบไฮเดรต 4. โซเดียมไอออน 4. เปน็ แหลง่ สะสมสารประเภทลพิ ดิ และโปรตนี 5. โพแทสเซียมไอออน 5. ควบคมุ การผา่ นเขา้ -ออกของสารระหวา่ งเซลล์ 10. การลำเลียงสารแบบใดไมผ่ ่านเยื่อหุ้มเซลล์ 5. ออร์แกเนลล์ในข้อใดมีความสมั พนั ธ์ในการลำเลยี งสาร 1. การแพร่ ออกนอกเซลล์ 2. แอกทฟี ทรานสปอร์ต 1. ไรโบโซมกับไลโซโซม 3. การแพรแ่ บบฟาซิลิเทต 2. แวคิวโอลกับคลอโรพลาสต์ 4. การลำเลียงสารขนาดใหญ่ 3. แวคคิวโอลกบั ไมโทคอนเดรยี 5. การลำเลียงแบบใชพ้ ลังงาน 4. คลอโรพลาสตก์ ับไมโทคอนเดรยี 5. กอจจิคอมเพลก็ ซก์ ับเอนโดพลาสมกิ เรตคิ ลู มั 6. ข้อใดต่อไปนีไ้ ม่ใช่การแพรข่ องสาร 1. การพน่ ยาฆา่ แมลง 2. การฉดี น้ำหอมปรับอากาศ 3. การละลายของนำ้ ตาลในนำ้ 4. การแชผ่ ักในถังนำ้ ของแม่ค้า 5. การระเหิดของลกู เหมน็ ดบั กล่ิน โดย ครสู ดุ าภรณ์ สบื บญุ เปยี่ ม กลุม่ สาระการเรียนรู้ วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

แผนการจดั การเรียนรู้ รายวิชาวิทยาศาสตร์ชีวภาพ มธั ยมศกึ ษาปีที่ 4 19 เฉลยแบบทดสอบก่อนเรียน หน่วยการเรยี นรู้ที่ 2 คำชี้แจง : ให้นกั เรียนเลือกคำตอบที่ถูกต้องท่ีสุดเพียงข้อเดียว 1. อปุ กรณ์ทใ่ี ช้ศึกษาเซลลค์ ืออะไร 7. ขอ้ ใดกล่าวถกู ตอ้ งเกย่ี วกับการแพร่แบบฟาซิลเิ ทต 1. กลอ้ งซซี ดี ี 1. อาศยั พลงั งานในการลำเลยี งสาร 2. กล้องรเู ขม็ 2. การเคลอ่ื นท่ขี องอนภุ าคสารผา่ นลิพิดทีเ่ ยอ่ื หุ้ม 3. กลอ้ งจุลทรรศน์ เซลล์ 4. กล้องปริทรรศน์ 3. มคี วามเรว็ ในการลำเลียงสารเร็วกว่าการแพรแ่ บบ 5. กล้องโทรทรรศน์ ธรรมดา 2. ออรแ์ กเนลล์ใดไม่พบในเซลล์พชื 4. การเคลอื่ นท่ีของสารจากบริเวณทมี่ คี วามเข้มข้น 1. ไรโบโซม 2. เซนทรโิ อล ต่ำไปยงั บริเวณทมี่ ีความเข้มข้นสงู 3. คลอโรพลาสต์ 4. ไมโทคอนเดรีย 5. ช่องโปรตีนท่ีทำหน้าท่ีลำเลยี งไมส่ ามารถเปล่ยี นรปู 5. กอลจิคอมเพลก็ ซ์ ได้จงึ มีความจำเพาะในการลำเลยี งสงู 3. โครงสรา้ งใดไม่พบในเย่ือหมุ้ เซลล์ 8. ออร์แกเนลล์ใดมบี ทบาทสำคญั ตอ่ การลำเลียงสาร 1. ลิพดิ 2. โปรตนี แบบแอกทฟี ทรานสปอร์ต 3. เซลลโู ลส 4. ไกลโคลลพิ ดิ 1. เซนทริโอล 2. เย่อื ห้มุ เซลล์ 5. ไกลโคลโปรตนี 3. คลอโรพลาสต์ 4. ไมโทคอนเดรยี 4. เย่อื หมุ้ เซลลม์ ีความสำคญั ตอ่ สงิ่ มชี ีวติ อยา่ งไร 5. กอลจิคอมเพล็กซ์ 1. ชว่ ยให้เซลล์คงรูปอยไู่ ด้ 9. สารใดจะถูกลำเลยี งเข้าสู่เซลลโ์ ดยบรรจุในถุงเวสเิ คลิ 2. ช่วยทำให้เซลลม์ รี ูปร่างเหล่ียม 1. น้ำตาลกลโู คส 2. แก๊สออกซิเจน 3. ชว่ ยสร้างความแขง็ แรงใหแ้ กเ่ ซลล์ 3. คารโ์ บไฮเดรต 4. โซเดียมไอออน 4. เปน็ แหลง่ สะสมสารประเภทลิพิดและโปรตนี 5. โพแทสเซยี มไอออน 5. ควบคมุ การผ่านเข้า-ออกของสารระหวา่ งเซลล์ 10. การลำเลียงสารแบบใดไมผ่ ่านเยื่อหุ้มเซลล์ 5. ออร์แกเนลล์ในข้อใดมคี วามสมั พันธใ์ นการลำเลียงสาร 1. การแพร่ ออกนอกเซลล์ 2. แอกทีฟทรานสปอร์ต 1. ไรโบโซมกบั ไลโซโซม 3. การแพรแ่ บบฟาซิลิเทต 2. แวควิ โอลกับคลอโรพลาสต์ 4. การลำเลียงสารขนาดใหญ่ 3. แวคคิวโอลกับไมโทคอนเดรยี 5. การลำเลียงแบบใชพ้ ลังงาน 4. คลอโรพลาสต์กบั ไมโทคอนเดรยี 5. กอจจิคอมเพล็กซ์กับเอนโดพลาสมิกเรตคิ ูลมั 6. ข้อใดต่อไปน้ไี ม่ใช่การแพร่ของสาร 1. การพน่ ยาฆา่ แมลง 2. การฉีดนำ้ หอมปรบั อากาศ 3. การละลายของนำ้ ตาลในน้ำ 4. การแชผ่ กั ในถงั นำ้ ของแม่คา้ 5. การระเหิดของลกู เหมน็ ดบั กลนิ่ โดย ครสู ุดาภรณ์ สืบบญุ เปี่ยม กลมุ่ สาระการเรียนรู้ วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

แผนการจัดการเรยี นรู้ รายวชิ าวิทยาศาสตร์ชีวภาพ มธั ยมศึกษาปีที่ 4 20 แบบฝกึ ทกั ษะ เร่ือง เซลลข์ องส่ิงมชี วี ติ คำชีแ้ จง ใหน้ กั เรียนระบโุ ครงสรา้ งต่างๆ ของเยอื่ หุ้มเซลล์ท่ีกำหนดให้ และอธบิ ายโครงสร้าง เหล่าน้นั โดย ครสู ุดาภรณ์ สบื บุญเป่ยี ม กลุ่มสาระการเรียนรู้ วทิ ยาศาสตร์และเทคโนโลยี

แผนการจัดการเรียนรู้ รายวชิ าวทิ ยาศาสตร์ชวี ภาพ มธั ยมศึกษาปที ่ี 4 21 เฉลยแบบฝกึ ทกั ษะ เรื่อง เซลล์ของสง่ิ มชี วี ติ คำชีแ้ จง ให้นักเรียนระบโุ ครงสรา้ งตา่ งๆ ของเย่ือหุ้มเซลลท์ กี่ ำหนดให้ และอธิบายโครงสร้าง เหลา่ นัน้ 1. โปรตีน : ลักษณะโครงสรา้ ง 2. ไกลโคโปรตีน : ลกั ษณะ 3. ไกลโคลพิ ิด : ลักษณะ ทีแ่ ทรกอยู่ในเยอ่ื หุ้มเซลล์ โครงสร้าง ทเ่ี กิดจากการจับ โครงสร้างท่ีเกิดจากการจับ และเปน็ ช่องทางการ กันของโปรตนี กับ กันของลิพิดกับคาร์โบไฮเดรต ลำเลยี งสารผ่านเขา้ – ออก คารโ์ บไฮเดรต 4. ฟอสโฟลิพิด : ลกั ษณะ ลพิ ิดที่เรยี งตวั 2 ช้ัน โดย หันดา้ นท่มี ีขว้ั ออกด้านนอก และหนั ด้านทไี่ มม่ ขี วั้ เข้า ด้านใน 5. คอเลสเตอรอล: ลกั ษณะ อนพุ ันธข์ องลิพิดชนิดหนึง่ แต่มโี ครงสร้างตา่ งจากลิพิด ทว่ั ไป โดย ครสู ดุ าภรณ์ สบื บุญเป่ยี ม กล่มุ สาระการเรียนรู้ วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

แผนการจัดการเรียนรู้ รายวิชาวิทยาศาสตร์ชีวภาพ มธั ยมศึกษาปที ี่ 4 22 แบบฝึกทักษะ เรอื่ ง ออร์แกเนลล์ คำชีแ้ จง ใหน้ ักเรียนอธิบายโครงสรา้ งหรือออร์แกเนลล์ตอ่ ไปน้ใี ห้ถูกตอ้ ง โครงสร้าง/ออร์ หนา้ ท่ี แกเนลล์ ………………………………………………………………………………………………………… 1. ร่างแหเอนโดพลา ………………………………………………………………………………………………………… สซึม ………………………………………………………………………………………………………… ชนิดเรียบ ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………… 2. กอลจิคอมเพล็กซ์ ………………………………………………………………………………………………………… 3. แวควิ โอล ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………… 4. ไลโซโซม ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………… 5. นวิ เคลยี ส ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………… โดย ครูสุดาภรณ์ สืบบญุ เปีย่ ม กลุ่มสาระการเรียนรู้ วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

แผนการจัดการเรยี นรู้ รายวชิ าวทิ ยาศาสตร์ชีวภาพ มธั ยมศกึ ษาปที ี่ 4 23 เฉลย แบบฝกึ ทกั ษะ เรอื่ ง ออร์แกเนลล์ คำชแ้ี จง ให้นักเรียนอธิบายโครงสร้างหรือออร์แกเนลล์ตอ่ ไปนีใ้ ห้ถูกต้อง โครงสร้าง/ออรแ์ กเนลล์ หน้าที่ 1. ร่างแหเอนโดพลาสซึม เป็นรา่ งแหเอนโดพลาสซมึ ท่ีไม่มีไรโบโซมเกาะ ทำหน้าท่สี งั เคราะห์ไขมนั ชนิดเรียบ กำจดั สารพิษ และลำเลยี งสารไปยังส่วนตา่ งๆ ของเซลล์ 2. กอลจคิ อมเพล็กซ์ ทำหน้าท่ีเติมกลุ่มคารโ์ บไฮเดรตใหก้ บั โปรตนี และลิพิด กลายเป็นไกลโค โปรตีนและไกโคลิพิด และเก็บสารที่ร่างแหเอนโดพลาสซึมสร้างขึ้น 3. แวคิวโอล ในเซลลพ์ ืชทำหน้าทีส่ ะสมส่ิงต่างๆ เชน่ สารสี ไออน ในส่งิ มชี วี ติ เซลล์ สิง่ มีชีวิตเซลล์เดียว ทำหน้าทร่ี ักษาสมดลุ ของน้ำ และกำจัดของเสียทลี่ ะลาย นำ้ ออกจากเซลล์ 4. ไลโซโซม ทำหน้าทย่ี ่อยสลายอนุภาคและโมเลกลุ ของสารอาหารภายในเซลล์ ทำลาย เชอื้ โรคและส่ิงแปลกปลอมตา่ งๆ ท่เี ข้าสู่เซลล์ 5. นวิ เคลยี ส ทำหน้าทคี่ วบคุมกิจกรรมตา่ งๆ ของเซลล์ และกำหนดลักษณะพนั ธกุ รรม ของสิง่ มีชวี ิต โดย ครูสุดาภรณ์ สืบบุญเป่ยี ม กลุม่ สาระการเรียนรู้ วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

แผนการจัดการเรยี นรู้ รายวชิ าวทิ ยาศาสตร์ชวี ภาพ มัธยมศกึ ษาปีท่ี 4 24 ใบงาน เรือ่ ง โครงสรา้ งของเซลล์ คำชแ้ี จง ให้นักเรียนระบโุ ครงสรา้ งและหน้าท่ขี องโครงสรา้ งของเซลล์ต่อไปนี้ 13 5 7 9 10 68 24 หมายเลข 1 คอื .............................................................. หมายเลข 2 คอื .............................................................. หนา้ ที่ ............................................................................. หนา้ ที่ ............................................................................. ........................................................................................ ........................................................................................ หมายเลข 3 คือ .............................................................. หมายเลข 4 คอื .............................................................. หน้าที่ ............................................................................. หนา้ ที่ ............................................................................. ........................................................................................ ........................................................................................ หมายเลข 5 คือ .............................................................. หมายเลข 6 คอื .............................................................. หนา้ ท่ี ............................................................................. หน้าที่ ............................................................................. ........................................................................................ ........................................................................................ หมายเลข 7 คอื .............................................................. หมายเลข 8 คือ .............................................................. หนา้ ท่ี ............................................................................. หน้าท่ี ............................................................................. ........................................................................................ ........................................................................................ หมายเลข 9 คือ .............................................................. หมายเลข 10 คือ ............................................................ หนา้ ท่ี ............................................................................. หน้าท่ี ............................................................................. ........................................................................................ ........................................................................................ โดย ครูสุดาภรณ์ สืบบญุ เปยี่ ม กลุม่ สาระการเรียนรู้ วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

แผนการจัดการเรยี นรู้ รายวิชาวทิ ยาศาสตร์ชวี ภาพ มธั ยมศึกษาปที ่ี 4 25 เฉลย ใบงาน เรอ่ื ง โครงสร้างของเซลล์ คำชแ้ี จง ให้นกั เรียนระบโุ ครงสรา้ งและหนา้ ที่ของโครงสรา้ งของเซลลต์ ่อไปนี้ 13 5 7 9 10 68 24 หมายเลข 1 คือ ..ร..า่ ..ง.แ...ห..เ..อ..น...โ.ด..พ...ล..า..ซ...มึ ..ช..น...ดิ ..ผ...วิ ..ข..ร..ขุ ..ร..ะ........ หมายเลข 2 คือ ..ผ..น...ัง..เ.ซ..ล..ล...์ ............................................. หนา้ ท่ี ..เ.ป...น็ ..ช..น...ดิ..ท...ม่ี...ไี .ร..โ.บ...โ.ซ...ม..เ.ก...า..ะ...ท...ำ..ห...น..้า..ท...สี่ ..ัง..เ.ค..ร...า..ะ..ห..์... หนา้ ที่ ..ห..อ่...ห..มุ้...เ.ซ..ล...ล..์.ช...ว่ ..ย..ใ..ห..เ้.ซ...ล..ล..ค์...ง.ร..ูป...อ..ย...ูไ่ .ด..้..พ..บ...เ.ฉ...พ..า..ะ..... ...โ..ป...ร..ต..ีน...ส..ง่ ..ไ.ป...ก..อ..ล...จ..คิ ..อ...ม..เ.พ...ล..็ก...ซ..์ .เ..พ..อ่ื...ส..่ง..อ..อ..ก...น..อ...ก..เ.ซ..ล...ล..์ .... ....ใ.น...เ.ซ..ล..ล...์พ...ชื ..................................................................... หมายเลข 3 คือ .เ..ย..่ือ..ห...ุ้ม..เ..ซ..ล..ล...์ ......................................... หนา้ ท่ี .ห...่อ..ห...ุ้ม...เ.ซ..ล...ล..์.แ...ล..ะ..ค...ว..บ...ค..ุม..ก...า..ร..ผ..่า..น...เ.ข..้า...-.อ..อ...ก..ข..อ...ง.... หมายเลข 4 คอื ..แ..ว..ค..วิ..โ..อ..ล................................................ ...ส..า..ร....ม..คี..ณุ....ส..ม...บ..ัต...เิ .ป..็น...เ.ย..อ่ื...เ.ล..ือ...ก..ผ..า่..น................................... หนา้ ท่ี ....ใ..น..เ..ซ..ล..ล...์พ...ืช..ท...ำ..ห..น...้า..ท...ี่ส..ะ..ส...ม..ส...า..ร..ต..่า..ง...ๆ....ส...่ว..น..ใ..น.... หมายเลข 5 คอื ..ค..ล..อ...โ.ร..พ...ล..า..ส...ต..์...................................... .ส..่ิง..ม..ชี...วี ..ิต..เ.ซ...ล..ล..เ์..ด..ีย..ว..ท...ำ..ห..น...้า..ท...รี่ .กั...ษ..า..ส...ม..ด..ุล...น..้ำ....................... หนา้ ท่ี ...เ.ก...ี่ย..ว..ข...้อ..ง..ก...ับ...ก..า..ร..ส..ร..้า..ง..อ...า..ห..า..ร..ใ..น...ก..ร..ะ..บ...ว..น...ก..า..ร..... หมายเลข 6 คอื ..ไ..ล..โ.ซ...โ.ซ...ม................................................ ...ส...งั ..เ.ค..ร..า..ะ..ห...ด์..้ว...ย..แ..ส..ง......................................................... หน้าที่ ..ก...ำ..จ..ัด..ข...อ..ง..เ.ส..ยี...แ..ล..ะ..ส...ิ่ง..แ..ป...ล..ก..ป...ล..อ..ม...ต..า่..ง...ๆ....ท...เ่ี .ข..า้..ส..ู่.. ....ร..่า..ง..ก..า..ย.......................................................................... หมายเลข 7 คอื ..ก...อ..ล..จ..คิ...อ..ม...เ.พ...ล..็ก..ซ...์ ................................ หนา้ ที่ ..ร..ว..บ...ร..ว..ม....บ..ร..ร..จ...ุ .แ..ล..ะ...ข..น..ส...ง่ .ส...า..ร.............................. หมายเลข 8 คือ ..ร..า่ ..ง..แ..ห..เ..อ..น...โ.ด..พ...ล...า.ซ...ึม..ช..น...ิด..ผ...วิ ..เ.ร..ีย..บ........... ........................................................................................ หนา้ ที่ ..เ.ป...็.น...ช..น...ิ.ด...ท...ี่ไ..ม...่ม...ีไ..ร...โ.บ...โ..ซ...ม...เ.ก...า..ะ.....ท...ำ..ห...น...้า...ท..ี่... หมายเลข 9 คอื .ไ.ม..โ..ท...ค..อ..น...เ.ด...ร.ีย......................................... ....ส..ัง..เ.ค..ร..า..ะ..ห...ไ์..ข..ม..นั....แ...ล..ะ..ก..ำ..จ..ดั...ส..า..ร..พ...ิษ..บ...า..ง..ช..น..ิด.................... หนา้ ท่ี ...ส...ร..้า.ง..พ...ล..ัง..ง..า..น...ใ.ห...้แ..ก..่เ..ซ..ล..ล...์ ................................... หมายเลข 10 คอื ..น..ิว..เ.ค...ล..ีย...ส............................................. ........................................................................................ หน้าท่ี ...ค..ว..บ...ค..มุ..ก...ิจ..ก..ร..ร..ม...ต..า่..ง...ๆ....ข..อ...ง.เ..ซ..ล..ล..์..แ..ล..ะ...ก..ำ..ห..น...ด...... ......ล..ัก..ษ...ณ...ะ...พ..ัน...ธ..ุก..ร..ร..ม...ข..อ..ง..ส..่ิง..ม...ชี ..ีว..ิต.................................... โดย ครสู ุดาภรณ์ สบื บุญเป่ียม กลมุ่ สาระการเรยี นรู้ วทิ ยาศาสตร์และเทคโนโลยี

แผนการจัดการเรียนรู้ รายวชิ าวทิ ยาศาสตร์ชวี ภาพ มัธยมศกึ ษาปีท่ี 4 26 ใบงาน เรือ่ ง ความแตกต่างระหว่างเซลล์พชื และเซลล์สตั ว์ คำชี้แจง ให้นกั เรียนเปรียบเทยี บความแตกต่างระหวา่ งเซลล์พชื และเซลลส์ ตั ว์ใหถ้ กู ตอ้ ง ส่งิ เปรยี บเทียบ เซลล์พืช เซลลส์ ัตว์ 1. รปู รา่ งของเซลล์ ……………………………………………………… ……………………………………………………… ……………………………………………………… ……………………………………………………… ……………………………………………………… ……………………………………………………… 2. ส่วนที่ห่อหุ้มเซลล์ ……………………………………………………… ……………………………………………………… ……………………………………………………… ……………………………………………………… ……………………………………………………… ……………………………………………………… 3. การสรา้ งอาหาร ……………………………………………………… ……………………………………………………… ……………………………………………………… ……………………………………………………… ……………………………………………………… ……………………………………………………… 4. แวคิวโอล ……………………………………………………… ……………………………………………………… ……………………………………………………… ……………………………………………………… ……………………………………………………… ……………………………………………………… 5. ไลโซโซม ……………………………………………………… ……………………………………………………… ……………………………………………………… ……………………………………………………… ……………………………………………………… ……………………………………………………… โดย ครสู ดุ าภรณ์ สบื บญุ เป่ยี ม กลุม่ สาระการเรียนรู้ วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

แผนการจดั การเรยี นรู้ รายวชิ าวทิ ยาศาสตร์ชวี ภาพ มธั ยมศึกษาปที ี่ 4 27 เฉลย ใบงาน เรื่อง ความแตกตา่ งระหวา่ งเซลลพ์ ชื และเซลลส์ ัตว์ คำชแี้ จง ให้นกั เรียนเปรยี บเทียบความแตกต่างระหวา่ งเซลลพ์ ชื และเซลล์สตั ว์ใหถ้ ูกตอ้ ง ส่ิงเปรยี บเทยี บ เซลล์พืช เซลลส์ ตั ว์ 1. รปู รา่ งของเซลล์ รูปรา่ งเหลีย่ ม รปู ร่างกลม 2. สว่ นที่ห่อหมุ้ เซลล์ มผี นงั เซลล์และเยื่อหุ้มเซลล์ มเี ยอื่ หมุ้ เพียงชัน้ เดียว 3. การสร้างอาหาร สรา้ งอาหารได้เอง ผ่านกระบวนการ ไม่สามารถสร้างอาหารเองได้ สงั เคราะหด์ ว้ ยแสง 4. แวควิ โอล มขี นาดใหญ่ ทำหนา้ ท่ีสะสมสารตา่ งๆ มขี นาดเล็ก ทำหนา้ ที่รกั ษาสมดลุ ของ เช่น สารสี ไอออน นำ้ ตาล สารพิษ น้ำในเซลล์ และกำจดั ของเสยี ออกจาก เซลล์ 5. ไลโซโซม ไม่มี มี โดย ครูสดุ าภรณ์ สบื บุญเป่ียม กลมุ่ สาระการเรียนรู้ วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

แผนการจัดการเรียนรู้ รายวชิ าวิทยาศาสตร์ชวี ภาพ มธั ยมศกึ ษาปีท่ี 4 28 แผน่ พบั เรอ่ื ง เซลลข์ องสิ่งมีชีวติ คำช้แี จง ให้นักเรียนทำแผน่ พับเก่ียวกับเซลลข์ องสิง่ มชี ีวิตตามหวั ข้อทีก่ ำหนดให้ 1. โครงสรา้ งพ้ืนฐานของเซลล์ 2. หนา้ ทีข่ องเซลล์ 3. ส่วนประกอบตา่ งๆ ของเซลล์ 4. ความแตกตา่ งของเซลล์ ของสิ่งมีชวี ิต จดั ทำแผ่นพบั ครบั ผม โดย ครสู ุดาภรณ์ สืบบญุ เปย่ี ม กลุ่มสาระการเรยี นรู้ วทิ ยาศาสตร์และเทคโนโลยี

แผนการจัดการเรียนรู้ รายวชิ าวิทยาศาสตร์ชวี ภาพ มัธยมศึกษาปีที่ 4 29 แผนการจดั การเรยี นรู้ หนว่ ยการเรยี นรทู้ ี่ 2 เร่อื ง องค์ประกอบของสิ่งมีชีวติ แผนจดั การเรียนร้ทู ่ี 2 เร่ือง การลำเลยี งสารผา่ นเซลล์ รายวิชา วิทยาศาสตรช์ ีวภาพ รหัสวิชา ว31101 ระดบั ชั้นมธั ยมศกึ ษาปีท่ี 4 ภาคเรยี นที่ 1 ปีการศึกษา 2566 น้ำหนักเวลาเรยี น 0.5 (นน./นก.) เวลาเรยี น 2 ชั่วโมง/สัปดาห์ เวลาท่ใี ช้ในการจัดกจิ กรรมการเรยี นรู้ 2 ชั่วโมง ............................................................................................................................. ............................. 1. สาระสำคญั เซลลส์ ิง่ มีชวี ิตจำเป็นต้องรับสารตา่ ง ๆ เชน่ นำ้ อาหาร และอากาศ เข้าสเู่ ซลล์ และกำจัดสารหรือของ เสยี ตา่ ง ๆ ออกจากเซลลเ์ พอ่ื การรักษาดุลยภาพและดำรงชวี ิตของเซลล์ โดยเซลล์จะอาศยั การลำเลยี งสารผ่าน เข้า-ออกจากเซลล์ ซึ่งมีหลายรูปแบบ ได้แก่ การแพร่ การแพร่แบบฟาซิลิเทต การลำเลียงสารแบบใช้พลังงาน การลำเลียงสารขนาดใหญ่ (เอนโดไซโทซิส เอกโซไซโทซิส) โดยการลำเลียงสารผ่านเข้า-ออกจากเซลล์แต่ละ รปู แบบจะมีกลไกทแ่ี ตกตา่ งกัน 2. มาตรฐานการเรียนรู/้ ตวั ช้ีวัดชนั้ ปี/ผลการเรียนร้/ู เป้าหมายการเรียนรู้ มาตรฐาน ว 1.2 เขา้ ใจสมบตั ขิ องสงิ่ มีชวี ิต หน่วยพื้นฐานของส่งิ มีชีวติ การลำเลยี งสารผ่านเซลล์ ความสมั พันธ์ ของโครงสร้าง และหนา้ ท่ีของระบบต่าง ๆ ของสัตวแ์ ละมนษุ ย์ท่ีทำงานสัมพนั ธก์ นั ความสัมพันธข์ องโครงสร้าง และหนา้ ที่ของอวัยวะต่าง ๆ ของพืชทีท่ ำงานสัมพันธ์กัน รวมท้งั นำ ความรู้ไปใชป้ ระโยชน์ ตวั ช้ีวัด/ผลการเรยี นรู้ ม.4/1 อธิบายโครงสรา้ งและสมบตั ิของเยื่อหุ้มเซลลท์ ่ีสัมพันธก์ ับการลำเลยี งสาร และเปรียบเทียบ การลำเลยี งสารผา่ นเยือ่ ห้มุ เซลลแ์ บบตา่ ง ๆ 3. สาระการเรยี นรู้ 3.1 เนือ้ หาสาระหลกั : Knowledge 1) อธิบายหลกั การลำเลียงสารผา่ นเข้า-ออกจากเซลล์รูปแบบต่าง ๆ ได้ 2) เปรยี บเทียบการลำเลียงสารแบบการแพร่กับการแพร่แบบฟาซลิ ิเทตได้ 3) เปรียบเทยี บการลำเลยี งสารแบบการแพร่แบบฟาซลิ ิเทตกับการลำเลียงโดยอาศยั พลงั งานได้ 4) เปรยี บเทียบการลำเลียงสารขนาดใหญ่กับการลำเลยี งสารขนาดเล็กรปู แบบต่าง ๆ ได้ 3.2 ทักษะ/กระบวนการ : Process 1) เขียนลำดบั ข้นั การลำเลยี งสารขนาดใหญเ่ ข้า-ออกจากเซลล์ได้ โดย ครูสุดาภรณ์ สบื บุญเปย่ี ม กลมุ่ สาระการเรียนรู้ วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

แผนการจดั การเรยี นรู้ รายวิชาวทิ ยาศาสตร์ชีวภาพ มธั ยมศึกษาปีท่ี 4 30 3.3 คุณลกั ษณะท่ีพึงประสงค์ : Attitude 1) สนใจใฝร่ ใู้ นการศกึ ษา 4. สมรรถนะสำคญั ของนกั เรียน 1) ความสามารถในการสอื่ สาร 2) ความสามารถในการคดิ 5) ความสามารถในการใช้เทคโนโลยี 5. คุณลักษณะของวิชา 1) ความรับผิดชอบ 2) กระบวนการกลุ่ม 6. คณุ ลักษณะที่พึงประสงค์ 1. มวี นิ ัย 2. ใฝเ่ รียนรู้ 3. มุง่ มน่ั ในการทำงาน 7. ชิ้นงาน/ภาระงาน : 1. แบบฝึกทกั ษะ เรื่อง การลำเลยี งสารผา่ นเซลล์ 2. ใบงาน เรือ่ ง การลำเลยี งสารผ่านเซลล์ในสิ่งมชี วี ิต 3. ผงั มโนทศั นข์ องนักเรียน เร่ือง การลำเลียงสารผา่ นเซลล์ 4. แบบฝึกทักษะ เรื่อง ความสมั พันธข์ องการลำเลยี งสาร 5. การวาดภาพ เรื่อง การลำดบั ขัน้ การลำเลียงสารขนาดใหญ่ เขา้ -ออก เซลล์ 6. แบบทดสอบหลงั เรยี น เรือ่ ง การลำเลยี งสารผา่ นเซลล์ 8. กิจกรรมการเรยี นรู้ ชัว่ โมงท่ี 1 ข้ันนำเข้าสูบ่ ทเรยี น/ข้นั ต้ังคำถาม 1. ครถู ามคำถาม เพอื่ กระตุ้นความสนใจชองนักเรียนว่า เยอ่ื หุม้ เซลล์ควบคุมการผา่ นเข้า-ออกของ สารได้อย่างไร (แนวตอบ เน่ืองจากเยื่อห้มุ เซลลม์ ีคุณสมบัติเปน็ เย่ือเลอื กผ่าน จงึ มีเพียงสารโมเลกุลขนาดเลก็ หรอื ไอออนบางชนิดที่สามารถผ่านเข้า-ออกจากเซลลไ์ ด้ แตส่ ารโมเลกลุ ขนาดใหญ่ไม่สามารถผ่านเข้า-ออก จากเซลล์ได้ ทำใหเ้ ยื่อหุ้มเซลลส์ ามารถควบคุมการผา่ นเข้า-ออกของสารได้) 2. ครูอธบิ ายเพมิ่ เติมวา่ เซลล์มกี ลไกการลำเลียงสารผ่านเข้า-ออกจากเซลลท์ ่ีหลากหลาย ซึ่งแต่ละ กลไกจะมีการลำเลยี งท่ีแตกตา่ งกนั ท้งั รูปแบบการลำเลียง และประเภทสารที่ลำเลยี ง โดย ครสู ุดาภรณ์ สบื บุญเปย่ี ม กลุ่มสาระการเรียนรู้ วทิ ยาศาสตร์และเทคโนโลยี

แผนการจดั การเรียนรู้ รายวิชาวทิ ยาศาสตร์ชวี ภาพ มัธยมศกึ ษาปีที่ 4 31 ขัน้ สำรวจและค้นพบ/ข้ันการเตรยี มการคน้ หาคำตอบ 1. ครอู ธิบายใหน้ กั เรยี นฟังวา่ เมือ่ ความเขม้ ข้นของสารทั้ง 2 บริเวณต่างกัน จะมกี ารเคล่ือนทีข่ องสาร จากบริเวณทม่ี ีความเข้มข้นสงู ไปสบู่ รเิ วณที่มีความเข้มข้นตำ่ เรยี กการลำเลยี งแบบนวี้ า่ การแพร่ 2. ครูใหน้ กั เรยี นศึกษาหลกั การแพร่ ซ่ึงเปน็ การเคลื่อนท่ีของอนุภาคสารจากบรเิ วณท่ีมีความเข้มขน้ สูงไปสบู่ ริเวณทมี่ คี วามเข้มขน้ ต่ำ และตัวอย่างการแพร่ที่พบในส่งิ มชี วี ิต เช่น การแพร่ของแกส๊ ออกซิเจนจากถงุ ลมปอดเข้าส่เู ซลลเ์ มด็ เลือดแดงเพ่ือลำเลียงไปสว่ นต่าง ๆ ของร่างกาย หรอื การ แพรข่ องแก๊สคารบ์ อนไดออกไซด์จากเซลล์เมด็ เลือดแดงออกสู่ถุงลมเพ่ือกำจัดออกจากร่างกาย 3. ครูใหน้ กั เรยี นแบ่งกลุ่ม กลุ่มละ 4 คน และตง้ั คำถามใหน้ กั เรียนอภิปรายรว่ มกนั วา่ นักเรยี น สามารถพบการแพร่ได้ในชีวติ ประจำวนั หรือไม่ อย่างไร (แนวตอบ การแพรส่ ามารถพบได้ในชีวิตประจำวนั เช่นกนั เช่น การแพรข่ องลกู เหม็นดับกล่นิ หรือ น้ำหอมออกสูอ่ ากาศบริเวณรอบ ๆ ได้ ซึ่งสามารถสงั เกตได้จากหากวางลูกเหมน็ ดบั กลิ่นหรือฉดี นำ้ หอมทีบ่ รเิ วณหนา้ ห้อง บริเวณอ่ืน ๆ ของหอ้ งกจ็ ะได้รับกลน่ิ นำ้ หอมเช่นกนั เนอื่ งจากอนุภาค ของสารแพร่ออกไปสอู่ ากาศบรเิ วณรอบ ๆ ห้อง เปน็ ตน้ ) ขัน้ อธิบายและลงข้อสรุป/ขัน้ ดำเนนิ การค้นหาคำตอบและตรวจสอบคำตอบ 1. ครสู ุ่มเลือกนักเรียนประมาณ 3-5 กลุ่ม ให้ตอบคำถามเก่ียวกบั การแพรท่ ่ีสามารถพบไดใ้ น ชวี ิตประจำวนั 2. ครูและนักเรยี นร่วมกนั อภิปรายเกีย่ วกับการแพร่ของสารผา่ นเยอื่ หุ้มเซลล์ 3. ครูใหน้ กั เรียนไปศกึ ษาเพิ่มเติมจากภาพยนตร์สารคดีส้ัน (Twig) เรื่อง เยอ่ื หุ้มเซลล์ (https://www.twig-aksorn.com/film/the-cell-membrane-7927/) ชวั่ โมงที่ 2 ขั้นสำรวจและคน้ พบ/ข้ันการเตรยี มการคน้ หาคำตอบ 1. ครทู บทวนความรู้เดมิ จากชวั่ โมงทแ่ี ล้วใหน้ ักเรียนทราบ พอสงั เขป 2. ครูอธบิ ายให้นักเรยี นฟังวา่ บรเิ วณเย่อื หมุ้ เซลลจ์ ะมีโปรตีนแทรกตวั อยู่ ซ่ึงสารบางชนิดจะถูก ลำเลยี งผ่านโปรตีนเหล่าน้ี เรยี กการลำเลียงแบบนีว้ ่า การแพรแ่ บบฟาซลิ ิเทต 3. ครใู หน้ กั เรียนศึกษาหลกั การแพร่แบบฟาซลิ เิ ทต ซง่ึ เปน็ การแพร่ของสารผา่ นชอ่ งโปรตนี ตวั พาที่อยู่ ภายในเยอื่ หมุ้ เซลล์โดยไม่ต้องอาศัยพลังงาน เช่น การลำเลียงนำ้ ตาลกลูโคสเขา้ สเู่ ซลลเ์ มด็ เลอื ดแดง 4. ครูถามนกั เรยี นวา่ การแพรแ่ บบฟาซิลิเทตเหมอื นหรือแตกตา่ งจากการแพรแ่ บบธรรมดาอยา่ งไร (แนวตอบ การแพร่ทัง้ 2 ประเภท เปน็ การแพร่ของสารจากบรเิ วณท่ีมีความเข้มขน้ สงู ไปสู่บรเิ วณที่ โดย ครสู ดุ าภรณ์ สืบบุญเป่ยี ม กลมุ่ สาระการเรียนรู้ วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

แผนการจัดการเรียนรู้ รายวชิ าวิทยาศาสตร์ชวี ภาพ มธั ยมศึกษาปีที่ 4 32 มคี วามเข้มขน้ ตำ่ ซ่ึงการแพร่แบบธรรมดาจะแพรผ่ ่านเย่ือหมุ้ เซลล์โดยตรง แต่การแพร่แบบฟาซิลิ เทตจะผา่ นช่องโปรตีนตัวพาที่อย่ภู ายในเยอื่ หุ้มเซลล์ และการแพรแ่ บบฟาซลิ ิเทตจะมีความเรว็ กวา่ การแพร่แบบธรรมดาหลายเท่า) 5. ครอู ธบิ ายใหน้ กั เรยี นฟังว่า การลำเลยี งสารท่ผี ่านมาเป็นการลำเลียงจากบริเวณทม่ี คี วามเข้มขน้ สงู ไปสู่ความเข้มข้นตำ่ แตเ่ ซลล์สามารถลำเลยี งสารจากบรเิ วณท่มี คี วามเขม้ ขน้ ต่ำไปสคู่ วามเข้มข้นสูง ไดเ้ ชน่ กนั แตต่ ้องอาศยั พลงั งานเขา้ ช่วย เรียกการลำเลยี งแบบน้วี า่ การลำเลยี งโดยใชพ้ ลังงาน 6. ครใู หน้ กั เรียนศึกษาหลกั การลำเลียงโดยใชพ้ ลงั งาน ซึ่งเป็นการลำเลียงสารผา่ นเยือ่ หุ้มเซลลจ์ าก บริเวณทม่ี ีความเข้มขน้ ของต่ำไปสู่บรเิ วณท่ีมคี วามเข้มขน้ สูง โดยอาศัยโปรตนี ที่แทรกอยใู่ นเยอื่ หมุ้ เซลลแ์ ละพลังงาน เช่น การดูดซมึ สารอาหารของรากพชื 7. ครถู ามนักเรยี นวา่ การแพร่แบบฟาซลิ ิเทต และการลำเลยี งโดยใชพ้ ลังงานมคี วามแตกตา่ งกนั อยา่ งไร (แนวตอบ การลำเลียงสารท้งั 2 ประเภท มีลักษณะที่แตกตา่ งกนั โดยการแพร่แบบฟาซลิ เิ ทตเป็น การแพรข่ องสารจากบรเิ วณทมี่ คี วามเข้มสงู ไปส่บู ริเวณทม่ี คี วามเข้มขน้ ต่ำ โดยผา่ นช่องโปรตนี บน เยื่อหุม้ เซลลแ์ ละไม่ต้องอาศัยพลังงานในการลำเลยี ง แต่การลำเลียงโดยใชพ้ ลังงานเป็นการลำเลียง สารจากบริเวณทม่ี คี วามเข้มขน้ ตำ่ ไปสบู่ ริเวณที่มีความเข้มขน้ สูง โดยผ่านช่องโปรตีนบนเยื่อหมุ้ เซลล์ และต้องอาศยั พลงั งานในการลำเลียง) 8. ครูอธิบายเพม่ิ เตมิ วา่ การลำเลยี งสารทั้ง 3 รูปแบบท่ผี ่านมานนั้ เป็นการลำเลยี งสารโมเลกุลขนาด เลก็ แล้วตงั้ คำถามถามนักเรยี นว่า ถ้าเป็นสารโมเลกุลขนาดใหญ่ เซลล์จะมกี ลไกการลำเลยี งอย่างไร (แนวตอบ การลำเลยี งสารขนาดใหญ่ออกจากเซลล์ เซลลจ์ ะสรา้ งถงุ เวสิเคิลท่ีบรรจุสารโมเลกลุ ใหญ่ ไวภ้ ายใน เมอื่ ถุงเวสเิ คลิ เคลอื่ นที่ไปท่เี ยอื่ หุ้มเซลลจ์ ะสามารถรวมกบั เยื่อหุม้ เซลล์ แลว้ ปลอ่ ยสารที่ บรรจุออกจากเซลล์ ส่วนการลำเลียงสารขนาดใหญเ่ ข้าส่เู ซลล์ เซลลจ์ ะโอบลอ้ มสารดังกลา่ วและ สรา้ งเปน็ ถุงเวสิเคิลเพอื่ นำเขา้ สเู่ ซลล์) 9. ครใู หน้ ักเรยี นศกึ ษากลไกการลำเลยี งสารโมเลกุลขนาดใหญ่ เชน่ โปรตนี พอลิแซ็กคาไรด์ ซ่ึงจะมี การโอบลอ้ มสารเหล่านั้นและสรา้ งเปน็ ถุงแวสิเคลิ หากเป็นการลำเลยี งสารออกจากเซลล์ จะ เรียกว่า เอกโซไซโทซสิ และหากเปน็ การลำเลยี งสารเข้าส่เู ซลล์ จะเรียกวา่ เอนโดไซโดซิส 10. ครูใหน้ ักเรียนแบง่ กล่มุ เป็น 4 กลุ่ม สรปุ การลำเลยี งสารตา่ ง ๆ ดังน้ี กลุ่มท่ี 1 การแพร่ กลุ่มที่ 2 การแพร่แบบฟาซลิ เิ ทต กลมุ่ ที่ 3 การลำเลยี งสารโดยใชพ้ ลงั งาน กลุม่ ที่ 4 การลำเลียงสารขนาดใหญ่ โดยมเี นือ้ หาเกีย่ วกับกลไกการลำเลียง และประเภทของสารท่ีลำเลยี ง พรอ้ มยกตวั อย่างการลำเลยี ง สารท่เี กดิ ข้นึ ในสิง่ มีชีวิต โดย ครสู ดุ าภรณ์ สบื บุญเป่ียม กลุ่มสาระการเรียนรู้ วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

แผนการจดั การเรยี นรู้ รายวชิ าวิทยาศาสตร์ชีวภาพ มธั ยมศกึ ษาปีที่ 4 33 ขน้ั อธบิ ายและลงข้อสรุป/ข้ันดำเนินการคน้ หาคำตอบและตรวจสอบคำตอบ 1. ครูและนักเรียนร่วมกันอภิปรายผลเกยี่ วกับการแพร่แบบฟาซิลิเทตและการลำเลยี งโดยใช้พลงั งาน 2. ครูส่มุ นกั เรียน 2-3 คน ให้ออกมารว่ มกนั เขียนแผนภาพการลำเลยี งสารขนาดใหญ่เข้า-ออกจาก เซลล์ และอธบิ ายข้ันตอนการลำเลียงสารสารขนาดใหญ่เขา้ -ออกจากเซลล์ 3. ครูและนกั เรียนร่วมกันอภิปรายผลเกย่ี วกับการลำเลยี งสารขนาดใหญ่เข้า-ออกจากเซลล์ 4. ครูใหน้ ักเรียนทำแบบฝึกทักษะ เรื่อง การลำเลียงสารผา่ นเซลล์ 5. ครูใหใ้ หน้ ักเรยี นทำใบงาน เร่อื ง การลำเลียงสารผ่านเซลล์ในสิง่ มชี ีวติ 6. ครใู ห้นกั เรียนทำผังมโนทัศน์ เรือ่ ง การลำเลยี งสารผา่ นเซลล์ ซงึ่ มเี นอื้ หาประกอบดว้ ยหลกั การ ลำเลยี ง และประเภทของสารทล่ี ำเลยี ง พรอ้ มยกตวั อย่างการลำเลียงที่เกิดขน้ึ ในสิง่ มีชีวิต 7. ครูให้นกั เรยี นทำแบบฝกึ ทักษะ เร่ือง ความสัมพนั ธข์ องการลำเลยี งสาร 8. ครใู หน้ ักเรยี นทำแบบทดสอบหลังเรียน ขน้ั ขยายความรแู้ ละนำเสนอผลการคน้ หาคำตอบ 1. ครูให้นักเรยี นเขียนลำดับขั้นการลำเลยี งสารขนาดใหญ่เขา้ -ออกจากเซลล์ โดยเขยี นอธบิ ายเป็น รปู ภาพ ข้ันสรปุ และประเมนิ ผล 1. ครูตรวจสอบผลจากการทำแบบฝกึ ทักษะ เรื่อง การลำเลียงสารผา่ นเซลล์ 2. ครูตรวจสอบผลจากใบงาน เรือ่ ง การลำเลียงสารผา่ นเซลลใ์ นส่ิงมชี ีวิต 3. ครตู รวจสอบผลจากผังมโนทัศนข์ องนักเรยี น เรื่อง การลำเลยี งสารผา่ นเซลล์ 4. ครตู รวจสอบผลจากการทำแบบฝึกทักษะ เร่ือง ความสัมพันธข์ องการลำเลยี งสาร 5. ครตู รวจสอบผลจากการวาดภาพ เรือ่ ง การลำดบั ขน้ั การลำเลียงสารขนาดใหญ่ เข้า-ออก เซลล์ 6. ครูตรวจสอบผลจากแบบทดสอบหลงั เรยี น เรอ่ื ง การลำเลยี งสารผ่านเซลล์ 9. สื่อการเรยี นการสอน / แหลง่ เรยี นรู้ จำนวน สภาพการใชส้ ื่อ 1 ชดุ ขนั้ อธิบายและลงข้อสรปุ รายการส่ือ 1 ชุด ขนั้ อธบิ ายและลงข้อสรุป 1 ชุด ขั้นอธบิ ายและลงข้อสรปุ 1. แบบฝกึ ทักษะ เรื่อง การลำเลยี งสารผา่ นเซลล์ 1 ชดุ ขัน้ อธิบายและลงข้อสรปุ 2. ใบงาน เรื่อง การลำเลียงสารผา่ นเซลล์ในสิง่ มชี ีวิต 3. ผังมโนทศั นข์ องนักเรยี น เรื่อง การลำเลียงสารผ่านเซลล์ 1 ชดุ ขัน้ ขยายความรู้ 4. แบบฝึกทักษะ เร่ือง ความสมั พันธข์ องการลำเลียงสาร 5. การวาดภาพ เร่ือง การลำดบั ขน้ั การลำเลยี งสารขนาดใหญ่ 1 ชดุ ข้นั อธิบายและลงข้อสรุป เข้า-ออก เซลล์ 6. แบบทดสอบหลงั เรียน เร่ือง การลำเลียงสารผ่านเซลล์ โดย ครูสุดาภรณ์ สืบบญุ เปย่ี ม กลุ่มสาระการเรยี นรู้ วทิ ยาศาสตร์และเทคโนโลยี

แผนการจัดการเรยี นรู้ รายวชิ าวิทยาศาสตร์ชีวภาพ มธั ยมศึกษาปที ่ี 4 34 10. การวดั ผลและประเมินผล เป้าหมาย หลกั ฐานการเรยี นรู้ วธิ วี ัด เคร่ืองมอื วัดฯ ประเด็น/ การเรียนรู้ ช้ินงาน/ภาระงาน เกณฑ์การให้ 1. แบบฝกึ ทักษะ ตรวจแบบฝกึ ทกั ษะ แบบประเมินแบบฝกึ คะแนน ระดบั คุณภาพ 1) อธบิ ายหลกั การ เรอื่ ง การลำเลยี งสาร เรอื่ ง การลำเลียง ทกั ษะ ร้อยละ 65 ผา่ นเกณฑ์ ลำเลียงสารผ่าน ผา่ นเซลล์ สารผา่ นเซลล์ ระดับคุณภาพ รอ้ ยละ 65 เข้า-ออกจากเซลล์ 2. ใบงาน เรือ่ ง ตรวจใบงาน เรอ่ื ง แบบประเมินใบงาน ผ่านเกณฑ์ รปู แบบต่าง ๆ ได้ การลำเลยี งสารผ่าน การลำเลยี งสาร ระดับคุณภาพ รอ้ ยละ 65 2) เปรียบเทียบการ เซลล์ในส่งิ มชี วี ติ ผ่านเซลล์ใน ผา่ นเกณฑ์ ลำเลยี งสารแบบ สิ่งมีชวี ิต ระดบั คุณภาพ ร้อยละ 65 การแพรก่ บั การ 3. ผังมโนทัศนข์ อง ตรวจผงั มโนทศั น์ แบบประเมินช้นิ งาน ผา่ นเกณฑ์ ระดับคุณภาพ 2 แพรแ่ บบ นักเรยี น เรือ่ ง การ ของนักเรียน เรอ่ื ง ผ่านเกณฑ์ ระดับคุณภาพ 2 ฟาซิลเิ ทตได้ ลำเลียงสารผา่ น การลำเลยี งสาร ผา่ นเกณฑ์ 3) เปรยี บเทียบการ เซลล์ ผา่ นเซลล์ ระดับคุณภาพ 2 ผ่านเกณฑ์ ลำเลยี งสารแบบ 4. แบบฝกึ ทกั ษะ ตรวจแบบฝึกทกั ษะ แบบประเมนิ แบบฝึก ระดบั คุณภาพ 2 ผา่ นเกณฑ์ การแพรแ่ บบ เรื่อง ความสัมพนั ธ์ เรอื่ ง ความสัมพนั ธ์ ทักษะ ฟาซลิ ิเทตกับการ ของการลำเลียงสาร ของการลำเลียงสาร ลำเลียงโดยอาศยั 5. การนำเสนอผลงาน ประเมินการ ผลงานทนี่ ำเสนอ พลังงานได้ นำเสนอผลงาน 4) เปรียบเทยี บการ 6. พฤตกิ รรมการ สงั เกตพฤติกรรม แบบสังเกตพฤติกรรม ลำเลยี งสารขนาด ทำงานรายบคุ คล การทำงาน การทำงานรายบคุ คล ใหญ่กับการ 7. พฤตกิ รรมการ รายบุคคล ลำเลียงสารขนาด ทำงานรายกลุ่ม สงั เกตพฤตกิ รรม แบบสงั เกตพฤติกรรม เลก็ รปู แบบต่าง ๆ การทำงานรายกลุ่ม การทำงานรายกลุม่ ได้ 8. คุณลกั ษณะ สงั เกตความมวี นิ ัย แบบประเมนิ อนั พงึ ประสงค์ ใฝ่เรียนรูแ้ ละม่งุ มั่น คุณลกั ษณะ ในการทำงาน อนั พงึ ประสงค์ โดย ครูสุดาภรณ์ สบื บญุ เปย่ี ม กลมุ่ สาระการเรยี นรู้ วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

แผนการจัดการเรียนรู้ รายวิชาวิทยาศาสตร์ชวี ภาพ มธั ยมศึกษาปที ี่ 4 35 แบบประเมินชิน้ งาน/ภาระงาน แบบประเมินผงั มโนทศั น์ คำชแ้ี จง : ให้ผู้สอนประเมนิ ชิ้นงาน/ภาระงานของนักเรียนตามรายการทีก่ ำหนด แล้วขีด ✓ ลงในช่องที่ตรง กบั ระดับคะแนน ลำดบั ท่ี รายการประเมนิ ระดับคะแนน 4321 1 ความถูกตอ้ งของเนื้อหา 2 ความสมบูรณ์ของช้นิ งาน รวม 3 ความตรงต่อเวลา ลงช่อื ................................................... ผูป้ ระเมนิ (นางสาวสดุ าภรณ์ สืบบุญเป่ียม) ............./................../............... เกณฑ์การประเมินรายงาน ประเด็นทปี่ ระเมิน ระดับคะแนน 1. ความถกู ต้อง 432 1 ของเนือ้ หา เนอ้ื หาสาระของ เนื้อหาสาระของ เน้อื หาสาระของ เน้อื หาสาระของ รายงานไม่ถกู ตอ้ งเปน็ 2. ความสมบูรณ์ สว่ นใหญ่ ของชนิ้ งาน รายงานถกู ตอ้ งครบถว้ น รายงานถูกต้องเป็นส่วน รายงานถูกต้องบาง องค์ประกอบไม่ ครบถว้ น ไม่เปน็ 3. ความตรงตอ่ ใหญ่ ประเดน็ ระเบียบ และชนิ้ งานไม่ เวลา สวยงาม มอี งค์ประกอบครบถ้วน มอี งคป์ ระกอบครบถ้วน มอี งคป์ ระกอบครบถ้วน สง่ ช้นิ งานชา้ กว่าเวลาที่ กำหนด 3 วนั ข้ึนไป สมบูรณ์ มีความเปน็ สมบูรณ์ มคี วามเปน็ สมบรู ณ์ แต่ยงั ไม่เปน็ ระเบยี บ และชนิ้ งาน ระเบียบ แตช่ น้ิ งานไม่ ระเบียบ และช้นิ งานไม่ สวยงาม สวยงาม สวยงาม สง่ ชิ้นงานภายในเวลาท่ี สง่ ชน้ิ งานชา้ กวา่ เวลาท่ี สง่ ชนิ้ งานชา้ กว่าเวลาที่ กำหนด กำหนด 1 วนั กำหนด 2 วัน เกณฑก์ ารตัดสินคณุ ภาพ ช่วงคะแนน ระดบั คณุ ภาพ 11-12 ดีมาก 9-10 ดี 6-8 ต่ำกวา่ 6 พอใช้ ปรบั ปรุง โดย ครูสดุ าภรณ์ สบื บญุ เป่ยี ม กลุม่ สาระการเรียนรู้ วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

แผนการจัดการเรยี นรู้ รายวิชาวิทยาศาสตร์ชีวภาพ มัธยมศึกษาปที ี่ 4 36 แบบประเมนิ การนำเสนอผลงาน คำช้ีแจง : ให้ผู้สอนสงั เกตพฤติกรรมของนักเรยี นในระหว่างเรยี นและนอกเวลาเรยี น แลว้ ขดี ✓ลงในชอ่ งที่ ตรงกบั ระดบั คะแนน ลำดบั ท่ี รายการประเมนิ ระดบั คะแนน 32 1 เนื้อหาละเอยี ดชดั เจน 1 2 ความถูกตอ้ งของเน้ือหา  3 ภาษาท่ใี ช้เขา้ ใจง่าย   4 ประโยชน์ที่ไดจ้ ากการนำเสนอ   5 วธิ ีการนำเสนอผลงาน     รวม  ลงชอื่ ...................................................ผ้ปู ระเมนิ (นางสาวสดุ าภรณ์ สบื บุญเปย่ี ม) ............./................../............... เกณฑ์การใหค้ ะแนน ให้ 3 คะแนน ผลงานหรือพฤติกรรมสอดคล้องกบั รายการประเมินสมบรู ณช์ ดั เจน ให้ 2 คะแนน ผลงานหรือพฤตกิ รรมสอดคล้องกบั รายการประเมินเปน็ ส่วนใหญ่ ให้ 1 คะแนน ผลงานหรือพฤตกิ รรมสอดคล้องกบั รายการประเมนิ บางสว่ น เกณฑก์ ารตัดสินคุณภาพ ชว่ งคะแนน ระดบั คุณภาพ 14 - 15 ดีมาก 11 - 13 ดี 8 - 10 พอใช้ ตำ่ กวา่ 8 ปรับปรงุ โดย ครูสุดาภรณ์ สืบบุญเปี่ยม กลมุ่ สาระการเรยี นรู้ วทิ ยาศาสตร์และเทคโนโลยี

แผนการจัดการเรยี นรู้ รายวชิ าวิทยาศาสตร์ชวี ภาพ มธั ยมศกึ ษาปีท่ี 4 37 แบบสงั เกตพฤตกิ รรมการทำงานรายบุคคล คำชแ้ี จง : ให้ผสู้ อนสังเกตพฤตกิ รรมของนกั เรียนในระหวา่ งเรียนและนอกเวลาเรียน แล้วขดี ✓ลงในชอ่ งที่ ตรงกับระดับคะแนน ลำดับท่ี รายการประเมนิ ระดบั คะแนน 3 21 1 การแสดงความคดิ เหน็   2 การยอมรบั ฟงั ความคิดเหน็ ของผอู้ ่ืน   3 การทำงานตามหน้าที่ที่ไดร้ ับมอบหมาย   4 ความมนี ำ้ ใจ   5 การตรงต่อเวลา   รวม ลงช่ือ...................................................ผู้ประเมนิ ............./................../.............. เกณฑก์ ารใหค้ ะแนน ให้ 3 คะแนน ปฏบิ ตั ิหรือแสดงพฤติกรรมอย่างสม่ำเสมอ ให้ 2 คะแนน ปฏิบตั หิ รอื แสดงพฤติกรรมบ่อยครั้ง ให้ 1 คะแนน ปฏิบัตหิ รอื แสดงพฤติกรรมบางครั้ง เกณฑก์ ารตดั สินคุณภาพ ช่วงคะแนน ระดบั คุณภาพ 14 - 15 ดีมาก 11 - 13 ดี 8 - 10 พอใช้ ตำ่ กวา่ 8 ปรบั ปรุง โดย ครูสุดาภรณ์ สบื บุญเป่ยี ม กล่มุ สาระการเรยี นรู้ วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

แผนการจัดการเรียนรู้ รายวิชาวิทยาศาสตร์ชีวภาพ มัธยมศึกษาปีท่ี 4 38 แบบสงั เกตพฤตกิ รรมการทำงานกลมุ่ คำชแ้ี จง : ให้ผู้สอนสงั เกตพฤติกรรมของนักเรยี นในระหว่างเรยี นและนอกเวลาเรยี น แล้วขีด ✓ลงในชอ่ งที่ ตรงกบั ระดบั คะแนน การมี การแสดง การยอมรับ การทำงาน ความมี สว่ นรว่ มใน รวม ชอ่ื – สกลุ ความ ฟงั คนอื่น ตามที่ได้รบั น้ำใจ การ 15 ที่ ของนกั เรียน คดิ เห็น มอบหมาย ปรับปรุง คะแนน ผลงานกลมุ่ 321321321321321 โดย ครูสุดาภรณ์ สบื บุญเป่ยี ม กลุม่ สาระการเรยี นรู้ วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

แผนการจดั การเรยี นรู้ รายวชิ าวิทยาศาสตร์ชวี ภาพ มัธยมศกึ ษาปีท่ี 4 39 การมี การแสดง การยอมรับ การทำงาน ความมี สว่ นร่วมใน รวม ที่ ชื่อ – สกุล ความ ฟงั คนอ่ืน ตามทไ่ี ดร้ ับ นำ้ ใจ การ 15 ของนกั เรียน คดิ เหน็ มอบหมาย ปรับปรุง คะแนน ผลงานกลุ่ม 321321321321321 ลงชื่อ...................................................ผู้ประเมนิ (นางสาวสุดาภรณ์ สืบบุญเปย่ี ม) ตำแหน่ง ครูผชู้ ่วย ............../.................../............... เกณฑก์ ารใหค้ ะแนน ให้ 3 คะแนน ปฏิบตั หิ รือแสดงพฤตกิ รรมอย่างสม่ำเสมอ ให้ 2 คะแนน ปฏิบัติหรอื แสดงพฤตกิ รรมบ่อยครง้ั ให้ 1 คะแนน ปฏิบัตหิ รอื แสดงพฤติกรรมบางครัง้ เกณฑก์ ารตัดสินคณุ ภาพ ชว่ งคะแนน ระดับคณุ ภาพ 14 - 15 ดีมาก 11 - 13 ดี 8 - 10 พอใช้ ต่ำกวา่ 8 ปรบั ปรุง โดย ครสู ดุ าภรณ์ สบื บุญเปย่ี ม กลุม่ สาระการเรียนรู้ วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

แผนการจัดการเรยี นรู้ รายวชิ าวทิ ยาศาสตร์ชีวภาพ มัธยมศึกษาปีท่ี 4 40 แบบประเมนิ คณุ ลกั ษณะอันพึงประสงค์ คำชแี้ จง : ใหผ้ สู้ อนสงั เกตพฤติกรรมของนักเรียนในระหว่างเรยี นและนอกเวลาเรียน แล้วขดี ✓ลงในช่องที่ ตรงกบั ระดบั คะแนน คณุ ลกั ษณะ รายการประเมนิ ระดบั คะแนน อันพึงประสงค์ด้าน 321 1. มีวนิ ยั รับผดิ ชอบ 1.1 ปฏิบัติตามขอ้ ตกลง กฎเกณฑ์ ระเบยี บ ข้อบังคบั ของครอบครวั มคี วามตรงตอ่ เวลาในการปฏิบัติกจิ กรรมตา่ ง ๆ ในชีวติ ประจำวัน 2. ใฝ่เรียนรู้ 2.1 รจู้ กั ใช้เวลาว่างใหเ้ ป็นประโยชน์ และนำไปปฏิบัติได้ 2.2 รจู้ กั จัดสรรเวลาให้เหมาะสม 2.3 เช่ือฟงั คำสั่งสอนของบิดา - มารดา โดยไม่โตแ้ ยง้ 2.4 ต้งั ใจเรียน 3. มุ่งมน่ั ในการทำงาน 3.1 มีความตั้งใจและพยายามในการทำงานทไี่ ด้รบั มอบหมาย 3.2 มีความอดทนและไม่ท้อแท้ตอ่ อุปสรรคเพ่ือใหง้ านสำเรจ็ ลงชื่อ...................................................ผ้ปู ระเมิน (นางสาวสดุ าภรณ์ สบื บุญเปี่ยม) ............../.................../................ เกณฑ์การใหค้ ะแนน พฤติกรรมท่ปี ฏบิ ตั ชิ ดั เจนและสม่ำเสมอ ให้ 3 คะแนน พฤติกรรมท่ีปฏบิ ตั ิชัดเจนและบ่อยคร้ัง ให้ 2 คะแนน พฤติกรรมที่ปฏิบตั บิ างครั้ง ให้ 1 คะแนน เกณฑก์ ารตัดสนิ คุณภาพ ช่วงคะแนน ระดับคุณภาพ 51 - 60 ดีมาก 41 - 50 ดี 30 - 40 พอใช้ ต่ำกวา่ 30 ปรับปรุง โดย ครูสดุ าภรณ์ สืบบญุ เปย่ี ม กลุ่มสาระการเรียนรู้ วทิ ยาศาสตร์และเทคโนโลยี

แผนการจดั การเรียนรู้ รายวิชาวทิ ยาศาสตร์ชีวภาพ มัธยมศึกษาปที ี่ 4 41 แบบบันทึกหลังการจัดการเรยี นรู้ ชอื่ หน่วยการเรยี นรู้ท.ี่ ......... เรอ่ื ง................................................................ แผนการจดั การเรยี นรทู้ ี่........... เร่ือง................................................... รายวิชา วทิ ยาศาสตร์ชวี ภาพ ชั้น มัธยมศึกษาปที ี่ 4 รหสั วชิ า ว31101 ครผู ู้สอน นางสาวสุดาภรณ์ สบื บุญเปยี่ ม ตำแหน่ง ครูผ้ชู ่วย เวลาทใี่ ช.้ ................ ชว่ั โมง ผลการจัดกจิ กรรมการเรยี นรู้ ขอ้ คน้ พบระหว่าง ปญั หาทพี่ บ แนวทางการจัดการเรยี นรู้ การจดั กิจกรรมการเรียนรู้ เน้ือหา กจิ กรรมการเรยี นรู้ สอื่ ประกอบการเรยี นรู้ พฤตกิ รรม/การมสี ว่ นร่วมของผ้เู รยี น ลงชอื่ ..................................................ผสู้ อน (นางสาวสุดาภรณ์ สืบบญุ เปย่ี ม) ตำแหนง่ ครูผ้ชู ่วย ความเห็นของผบู้ รหิ ารสถานศึกษาหรือผู้ทีไ่ ดร้ บั มอบหมาย ........................................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................................... ลงช่ือ.................................................. (นายกติ ตธิ ัช จันทรา) รองผู้อำนวยการฝา่ ยวิชาการ โดย ครูสดุ าภรณ์ สืบบญุ เป่ยี ม กล่มุ สาระการเรียนรู้ วทิ ยาศาสตร์และเทคโนโลยี

แผนการจดั การเรียนรู้ รายวิชาวทิ ยาศาสตร์ชีวภาพ มัธยมศึกษาปที ี่ 4 42 แบบบันทึกหลังการจัดการเรยี นรู้ ชอื่ หน่วยการเรยี นรู้ท.ี่ ......... เรอ่ื ง................................................................ แผนการจดั การเรยี นรทู้ ี่........... เร่ือง................................................... รายวิชา วทิ ยาศาสตร์ชวี ภาพ ชั้น มัธยมศึกษาปที ี่ 4 รหสั วชิ า ว31101 ครผู ู้สอน นางสาวสุดาภรณ์ สบื บุญเปยี่ ม ตำแหน่ง ครูผ้ชู ่วย เวลาทใี่ ช.้ ................ ชว่ั โมง ผลการจัดกจิ กรรมการเรยี นรู้ ขอ้ คน้ พบระหว่าง ปญั หาทพี่ บ แนวทางการจัดการเรยี นรู้ การจดั กิจกรรมการเรียนรู้ เน้ือหา กจิ กรรมการเรยี นรู้ สอื่ ประกอบการเรยี นรู้ พฤตกิ รรม/การมสี ว่ นร่วมของผ้เู รยี น ลงชอื่ ..................................................ผสู้ อน (นางสาวสุดาภรณ์ สืบบญุ เปย่ี ม) ตำแหนง่ ครูผ้ชู ่วย ความเห็นของผบู้ รหิ ารสถานศึกษาหรือผู้ทีไ่ ดร้ บั มอบหมาย ........................................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................................... ลงช่ือ.................................................. (นายกติ ตธิ ัช จันทรา) รองผู้อำนวยการฝา่ ยวิชาการ โดย ครูสดุ าภรณ์ สืบบญุ เป่ยี ม กล่มุ สาระการเรียนรู้ วทิ ยาศาสตร์และเทคโนโลยี

แผนการจดั การเรียนรู้ รายวิชาวทิ ยาศาสตร์ชวี ภาพ มัธยมศกึ ษาปีท่ี 4 43 แบบบนั ทึกหลงั การจัดการเรยี นรู้ ชอื่ หน่วยการเรียนรทู้ .่ี ......... เรอ่ื ง................................................................ แผนการจดั การเรยี นร้ทู ี่........... เรือ่ ง................................................... รายวิชา วทิ ยาศาสตร์ชีวภาพ ช้นั มัธยมศึกษาปที ่ี 4 รหสั วชิ า ว31101 ครผู ู้สอน นางสาวสุดาภรณ์ สบื บญุ เปยี่ ม ตำแหนง่ ครูผชู้ ว่ ย เวลาทใี่ ช.้ ................ ชั่วโมง ผลการจดั กิจกรรมการเรียนรู้ ขอ้ คน้ พบระหว่าง ปัญหาท่พี บ แนวทางการจัดการเรยี นรู้ การจดั กิจกรรมการเรียนรู้ เน้อื หา กิจกรรมการเรียนรู้ ส่ือประกอบการเรียนรู้ พฤติกรรม/การมสี ว่ นร่วมของผ้เู รยี น ลงชอื่ ..................................................ผสู้ อน (นางสาวสุดาภรณ์ สบื บญุ เปีย่ ม) ตำแหน่ง ครผู ูช้ ว่ ย ความเหน็ ของผู้บรหิ ารสถานศึกษาหรอื ผู้ทีไ่ ด้รับมอบหมาย ........................................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................................... ลงช่ือ.................................................. (นายกติ ติธัช จันทรา) รองผู้อำนวยการฝ่ายวชิ าการ โดย ครสู ดุ าภรณ์ สืบบญุ เป่ยี ม กล่มุ สาระการเรียนรู้ วทิ ยาศาสตร์และเทคโนโลยี

แผนการจดั การเรยี นรู้ รายวิชาวิทยาศาสตร์ชวี ภาพ มัธยมศกึ ษาปีท่ี 4 44 แบบฝกึ ทักษะ เร่อื ง การลำเลียงสารผ่านเซลล์ คำชแ้ี จง : ให้นกั เรียนอธบิ ายกลไกการลำเลยี งสารผ่านเซลล์ และยกตวั อย่างการลำเลยี งสารท่ีพบใน สง่ิ มีชีวติ ประเภทการลำเลยี ง กลไกการลำเลียง ตัวอยา่ งการลำเลียง 1. การแพร่ ………………………………………………… ………………………………………………… ………………………………………………… ………………………………………………… ………………………………………………… ………………………………………………… ………………………………………………… ………………………………………………… 2. การแพร่ ………………………………………………… ………………………………………………… แบบฟาซลิ ิเทต ………………………………………………… ………………………………………………… ………………………………………………… ………………………………………………… ………………………………………………… ………………………………………………… ………………………………………………… ………………………………………………… ………………………………………………… ………………………………………………… 3. แอกทฟี ทรานสปอร์ต ………………………………………………… ………………………………………………… ………………………………………………… ………………………………………………… ………………………………………………… ………………………………………………… 4. เอนโดไซโทซสิ ………………………………………………… ………………………………………………… ………………………………………………… ………………………………………………… ………………………………………………… ………………………………………………… ………………………………………………… ………………………………………………… 5. เอกโซไซโทซสิ ………………………………………………… ………………………………………………… ………………………………………………… ………………………………………………… ………………………………………………… ………………………………………………… ………………………………………………… ………………………………………………… ………………………………………………… ………………………………………………… โดย ครสู ดุ าภรณ์ สืบบญุ เปีย่ ม กลุ่มสาระการเรียนรู้ วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

แผนการจัดการเรียนรู้ รายวชิ าวิทยาศาสตร์ชวี ภาพ มัธยมศกึ ษาปที ี่ 4 45 เฉลย แบบฝึกทกั ษะ เรือ่ ง การลำเลียงสารผ่านเซลล์ คำชีแ้ จง : ให้นกั เรยี นอธบิ ายกลไกการลำเลียงสารผ่านเซลล์ และยกตัวอยา่ งการลำเลียงสารท่ีพบใน สงิ่ มชี ีวิต ประเภทการลำเลยี ง กลไกการลำเลียง ตวั อยา่ งการลำเลยี ง 1. การแพร่ การเคล่อื นท่ขี องอนภุ าคสารจาก การลำเลยี งแก๊สออกซิเจน จากถุงลม บรเิ วณที่มคี วามเข้มข้นสงู ไปยงั ปอด สู่เซลลเ์ มด็ เลอื ดแดง บรเิ วณทม่ี ีความเข้มขน้ ต่ำผา่ นเยือ่ ห้มุ เซลล์ 2. การแพร่ การเคลื่อนท่ีของอนภุ าคสารจาก การลำเลียงนำ้ ตาลกลูโคสเข้าสูเ่ ซลล์ แบบฟาซลิ ิเทต บริเวณทม่ี ีความเข้มขน้ สงู ไปยัง เม็ดเลือดแดง บรเิ วณที่มีความเขม้ ขน้ ตำ่ ผ่านโปรตีน บนเยื่อห้มุ เซลล์ 3. แอกทฟี ทรานสปอรต์ การเคลอ่ื นท่ขี องอนุภาคสารจาก การลำเลยี งอาหารจากดิน เข้าสูร่ าก บริเวณทม่ี คี วามเข้มขน้ ตำ่ ไปยงั พชื บริเวณที่มีความเขม้ ขน้ สูง ผ่าน โปรตีนตัวพา โดยอาศัยพลังงาน การลำเลียงสารขนาดใหญ่เขา้ สู่เซลล์ การกำจัดเช้ือโรคเซลล์เมด็ เลือดขาว โดยการคอดเว้าของไซโทพาสซมึ 4. เอนโดไซโทซิส และกลายเป็นถุงเวสเิ คิล ลอ้ มรอบ สารในไซโทพาสซึม 5. เอกโซไซโทซสิ การลำเลียงสารขนาดใหญอ่ อกจาก การลำเลียงฮอร์โมนอนิ ซูลินออกจาก เซลล์ โดยสารถกู บรรจอุ ยู่ในเวสเิ คิล เซลลต์ ับตบั ออนเขา้ สกู่ ระแสเลือด และจะเคล่อื นท่ีมารวมกับเยื่อหุ้ม เซลลเ์ พ่อื ปล่อยออกนอกเซลล์ โดย ครสู ุดาภรณ์ สบื บญุ เป่ียม กล่มุ สาระการเรยี นรู้ วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

แผนการจัดการเรยี นรู้ รายวิชาวทิ ยาศาสตร์ชีวภาพ มัธยมศึกษาปที ี่ 4 46 ใบงาน การลำเลียงสารผ่านเซลล์ในส่ิงมชี วี ิต คำชแ้ี จง : จงระบปุ ระเภทของการสำเลียงสารตอ่ ไปนใ้ี ห้ถกู ต้อง พร้อมให้เหตผุ ลประกอบ 1. ประเภทการลำเลยี ง..................................................... เหตผุ ลประกอบ ............................................................ ...................................................................................... ..................................................................................... ..................................................................................... N, P, K N, P, K ..................................................................................... ถงุ ลมปอด 2. ประเภทการลำเลยี ง..................................................... เหตผุ ลประกอบ ............................................................ CO2 ...................................................................................... ..................................................................................... O2 ..................................................................................... ..................................................................................... 3. ประเภทการลำเลียง........................................................ เหตผุ ลประกอบ ............................................................. ........................................................................................ ........................................................................................ ........................................................................................ ........................................................................................ โดย ครูสดุ าภรณ์ สืบบุญเป่ยี ม กลุ่มสาระการเรียนรู้ วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

แผนการจัดการเรียนรู้ รายวิชาวทิ ยาศาสตร์ชีวภาพ มัธยมศึกษาปที ี่ 4 47 เฉลยใบงาน การลำเลียงสารผา่ นเซลล์ในส่งิ มีชวี ติ คำช้แี จง : จงระบุประเภทของการสำเลียงสารตอ่ ไปนี้ให้ถกู ตอ้ ง พร้อมใหเ้ หตผุ ลประกอบ N, P, K N, P, K 1. ประเภทการลำเลียง...ก..า..ร..ล..ำ..เ.ล...ีย..ง..ส..า..ร..โ..ด..ย..ใ..ช..้พ...ล..ัง..ง..า..น..... เหตุผลประกอบ ...จ..า..ก...ภ...า..พ....เ.ป...็น...ก...า..ร..ล..ำ..เ..ล..ี.ย..ง..แ..ร...่ธ..า..ต..ุ... ถุงลมปอด จ..า..ก...ด..ิน...เ..ข..้า..ส...ู่ร..า..ก..ข...อ..ง..ต...้น...พ..ืช....ซ...ึ่ง..จ..ะ...ล..ำ..เ.ล...ีย..ง..เ..ข..้า..ส...ู่ร..า..ก..... ผ..่.า..น..ท...่อ...ล..ำ...เ.ล..ี.ย..ง..น...้ำ....ป..ก...ต..ิ.ภ..า..ย...ใ..น..ท...่อ...ล..ำ..เ..ล..ีย...ง..น...้ำ..จ..ะ...ม..ี .. CO2 ป...ร..ิม..า..ณ....แ..ร..่ธ..า..ต...ุส..ูง..ก...ว..่า..ใ.น...ด..ิน....จ...ึง..ต..้อ...ง.อ...า..ศ..ัย...พ..ล...ัง..ง..า..น..ใ..น.... ก..า..ร..ผ..ล...กั ..ด..นั....จ...า..ก..บ..ร..ิเ..ว..ณ...ค..ว..า..ม...เ.ข..้ม...ข..น้ ..ต...่ำ..ไ.ป...ส..ูบ่...ร..ิเ.ว..ณ...ท...ี่ม..ี.. O2 ความเข้มข้นสูง 2. ประเภทการลำเลียง.ก...า..ร..แ..พ...ร..่ ...................................... เหตุผลประกอบ .จ...า.ก...ภ..า..พ...เ.ป...็น..แ...ล..ก..เ..ป..ล...่ยี ..น..แ...ก..ส๊..ร..ะ...ห..ว..่า..ง... ถ.ุง..ล..ม...ป..อ...ด..ก..ับ...เ.ซ...ล..ล..์เ..ม..็ด..เ..ล..ือ...ด..แ..ด...ง...ซ..ึ่ง..แ...ก..๊ส..อ...อ..ก..ซ...ิเ.จ..น...จ..า..ก.... อ.า..ก..า..ศ...จ..ะ..แ...พ..ร...่เ.ข..้า..ส...ู่เ.ซ...ล..ล...์เ.ม...็ด..เ.ล...ือ..ด...แ..ด...ง..เ.พ...ื่อ..น...ำ..ไ..ป..เ..ล..ี้ย...ง.. เซ..ล...ล..์ต..่า..ง....ๆ...จ...า..ก..น...ั้น..จ..ะ...น..ำ..แ...ก..๊ส..ค...า..ร..์บ..อ...น..ไ..ด..อ...อ..ก..ไ..ซ..ด...์จ..า..ก... เซ..ล..ล...์ต..่า..ง...ๆ....ก..ล...ับ..ม...า..ท..ี่ถ..งุ..ล...ม..ป...อ..ด....แ..ล..ะ...แ..พ...ร..จ่ ..า..ก..เ.ซ...ล..ล..์.เ.ม..็ด... เล..อื ..ด...แ..ด..ง..ส...ู่ถ..ุง..ล..ม..ป...อ..ด...เ.พ..อ่ื...ก..ำ..จ..ัด...อ..อ..ก...จ..า..ก..ร..า่ ..ง..ก..า..ย............... 3. ประเภทการลำเลยี ง..เ.อ...น..โ..ด..ไ.ซ...โ.ท...ซ..ิส............................... เหตผุ ลประกอบจ..า..ก..ภ...า..พ...เ.ป...็น..ก...า..ร..ก..ิน...อ...า..ห..า..ร..ข...อ..ง..เ.ซ...ล..ล...์ . .อ..ะ...ม..ี.บ...า...ซ...ึ ่.ง..อ..ะ...ม...ี บ...า..จ..ะ...ใ..ช..้.ส..่ ว...น...ข..อ...ง..ไ..ซ..โ..ท...พ...ล...า..ซ..ึ.ม..ท...ี่ .. .ส..า..ม..า..ร..ถ..ไ..ห..ล...ไ.ด..้โ..อ..บ...ล..้อ...ม..ร..อ..บ...อ..า..ห...า..ร..เ.พ...ื่อ..น...ำ.อ...า..ห..า..ร..เ..ข..้า..ส..ู่. .เ.ซ..ล...ล..์ ..ซ..ึ่ง..ก..า..ร..ก...ิน...อ..า..ห...า..ร..ข..อ..ง..เ..ซ..ล..ล...์อ..ะ..ม...ีบ...า..เ.ป...็น..ร..ู.ป..แ...บ..บ.... .ก..า..ร..ล..ำ..เ.ล..ยี...ง..ส..า..ร..ข..น...า.ด...ใ.ห...ญ...่เ.ข...า้ .ส...เู่ .ซ..ล...ล..ร์..ปู ..แ...บ..บ...ห..น...ง่ึ........... โดย ครูสุดาภรณ์ สืบบญุ เป่ียม กลุ่มสาระการเรียนรู้ วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

แผนการจัดการเรยี นรู้ รายวิชาวิทยาศาสตร์ชวี ภาพ มธั ยมศกึ ษาปีท่ี 4 48 ผังมโนทศั น์ เรอ่ื ง การลำเลียงสารผ่านเซลล์ คำช้แี จง ใหน้ กั เรียนทำผังมโนทัศน์ ซง่ึ มเี นื้อหาประกอบด้วยหลกั การลำเลียง และประเภทของสารที่ ลำเลียง พรอ้ มยกตัวอย่างการลำเลยี งทเี่ กดิ ข้นึ ในสงิ่ มีชีวิต แบบฝกึ ทักษะ โดย ครสู ุดาภรณ์ สบื บญุ เปย่ี ม กล่มุ สาระการเรยี นรู้ วทิ ยาศาสตร์และเทคโนโลยี

แผนการจัดการเรียนรู้ รายวิชาวิทยาศาสตร์ชีวภาพ มัธยมศึกษาปีท่ี 4 49 เรื่อง ความสัมพันธ์ของการลำเลยี งสาร คำช้ีแจง ใหน้ กั เรยี นเลอื กคำที่กำหนดให้ แล้วนำไปเตมิ หน้าข้อความทีม่ ีความสมั พนั ธ์กัน แอกทีฟทรานสปอรต์ พลังงานจลน์ การแพร่ เวสิเคลิ อะดโี นซนี ไตรฟอสเฟต โปรตีนตัวพา พลังงานศกั ย์ เย่อื เลอื กผ่าน ภาวะสมดลุ ของการแพร่ เอนโดนไซโทซิส ดอี อกซไี รโบนวิ คลีอกิ โปรตนี ตวั รับ ออสโมซิส ฟอสโฟลพิ ิด การแพร่แบบฟาซลิ เิ ทต เอกโซไซโทซิส …………………………………. 1. สารขนาดใหญท่ ี่บรรจอุ ยูใ่ นเวสเิ คลิ จะเคลื่อนที่มารวมกับเย่ือหมุ้ เซลล์ เพ่ือปล่อย สารออกนอกเซลล์ …………………………………. 2. การเคล่ือนท่ขี องอนุภาคสารจากบรเิ วณที่มีความเข้มขน้ สงู ไปสู่บริเวณทมี่ ีความ เขม้ ข้นตำ่ จนความเข้มข้นของสารทั้งสองบริเวณเทา่ กนั …………………………………. 3. การลำเลยี งแกส๊ คาร์บอนไดออกไซดจ์ ากเซลลเ์ ม็ดเลือดแดงสูถ่ ุงปอดเพอ่ื กำจัด ออกจากร่างก่ย …………………………………. 4. คุณสมบัติของเยือ่ หมุ้ เซลล์ท่ีจะยอมให้สารบางชนดิ สามารถผา่ น เข้า-ออก จากเซลล์ได้ …………………………………. 5. สารพลงั งานสูงของเซลล์ท่ีช่วยผลักดนั ให้เกดิ การลำเลยี งสารจากบรเิ วณทมี่ ี เขม้ ขน้ ตำ่ ไปยังบรเิ วณที่มีความเขม้ ข้นสงู …………………………………. 6. การทำลายเชอื้ โรคเซลลเ์ ม็ดเลอื ดขาว โดยการโอบล้อมเชอื้ โรคเพอื่ นำเขา้ มาย่อย สลายภายในเซลล์ …………………………………. 7. พลังงานที่ทำให้อนุภาคสารเคล่ือนท่ีอย่ตู ลอดเวลา ซ่งึ อนุภาคสารจะเกิด การชนกัน และกระจายไปยังบริเวณอ่นื ๆ …………………………………. 8. การลำเลียงสารจากบริเวณท่ีมเี ข้มข้นต่ำไปยังบริเวณทีม่ ีความเข้มขน้ สงู ผา่ นช่องโปรตนี ตวั พา และอาศัยพลังงานช่วยในการลำเลียง …………………………………. 9. บรเิ วณที่อนุภาคสารผา่ นเยื่อหมุ้ เซลล์ของการแพร่แบบฟาซิลิเทต และการลำเลยี งโดยใชพ้ ลังงาน …………………………………. 10. ถงุ บรรจสุ ารขนาดใหญ่ เช่น คาร์โบไฮเดรต โปรตนี เพ่ือใช้ในการ ลำเลียงสาร เขา้ -ออกจากเซลล์ โดย ครสู ดุ าภรณ์ สบื บญุ เป่ียม กล่มุ สาระการเรยี นรู้ วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

แผนการจัดการเรียนรู้ รายวชิ าวทิ ยาศาสตร์ชีวภาพ มัธยมศกึ ษาปีที่ 4 50 เฉลยแบบฝึกทกั ษะ เรื่อง ความสมั พนั ธ์ของการลำเลยี งสาร คำช้แี จง ใหน้ กั เรยี นเลอื กคำทกี่ ำหนดให้ แลว้ นำไปเตมิ หน้าข้อความทีม่ ีความสัมพนั ธ์กนั แอกทีฟทรานสปอร์ต พลงั งานจลน์ การแพร่ เวสิเคิล อะดโี นซนี ไตรฟอสเฟต โปรตนี ตวั พา พลังงานศักย์ เยอื่ เลือกผา่ น ภาวะสมดลุ ของการแพร่ เอนโดนไซโทซิส ดอี อกซไี รโบนิวคลีอกิ โปรตีนตัวรบั ออสโมซิส ฟอสโฟลพิ ิด การแพรแ่ บบฟาซิลเิ ทต เอกโซไซโทซิส เอกโซไซโทซิส 1. สารขนาดใหญ่ท่บี รรจอุ ยู่ในเวสิเคลิ จะเคลอื่ นท่ีมารวมกับเย่ือห้มุ เซลล์ เพื่อปล่อย สารออกนอกเซลล์ ภาวะสมดลุ ของการแพร่ 2. การเคลอ่ื นท่ีของอนุภาคสารจากบริเวณที่มีความเข้มขน้ สูงไปสบู่ รเิ วณทม่ี คี วาม เข้มขน้ ต่ำ จนความเข้มข้นของสารท้ังสองบรเิ วณเทา่ กัน การแพร่ 3. การลำเลียงแกส๊ คาร์บอนไดออกไซด์จากเซลลเ์ ม็ดเลือดแดงสูถ่ งุ ปอดเพ่ือกำจัด ออกจากร่างก่ย เยอ่ื เลือกผ่าน 4. คณุ สมบตั ขิ องเย่ือห้มุ เซลล์ท่ีจะยอมให้สารบางชนดิ สามารถผ่าน เขา้ -ออก จากเซลล์ได้ อะดีโนซนี ไตรฟอสเฟต 5. สารพลังงานสูงของเซลล์ทช่ี ว่ ยผลักดันใหเ้ กดิ การลำเลียงสารจากบริเวณทมี่ ี เขม้ ขน้ ต่ำ ไปยังบริเวณท่ีมีความเข้มข้นสูง เอนโดนไซโทซสิ 6. การทำลายเชื้อโรคเซลล์เมด็ เลอื ดขาว โดยการโอบลอ้ มเชือ้ โรคเพื่อนำเข้ามาย่อย สลายภายในเซลล์ พลงั งานจลน์ 7. พลงั งานทีท่ ำให้อนภุ าคสารเคลือ่ นที่อยตู่ ลอดเวลา ซึง่ อนภุ าคสารจะเกิด การชนกัน และกระจายไปยงั บรเิ วณอื่นๆ แอกทฟี ทรานสปอรต์ 8. การลำเลียงสารจากบริเวณทม่ี ีเข้มขน้ ต่ำไปยังบริเวณท่ีมคี วามเข้มข้นสงู ผ่านช่องโปรตีนตัวพา และอาศยั พลังงานชว่ ยในการลำเลียง โปรตนี ตวั พา 9. บรเิ วณที่อนภุ าคสารผ่านเย่ือหมุ้ เซลลข์ องการแพร่แบบฟาซิลิเทต และการลำเลียงโดยใช้พลังงาน เวสเิ คิล 10. ถุงบรรจสุ ารขนาดใหญ่ เช่น คาร์โบไฮเดรต โปรตนี เพ่ือใชใ้ นการ ลำเลยี งสาร เข้า-ออกจากเซลล์ โดย ครูสดุ าภรณ์ สืบบญุ เปี่ยม กลุม่ สาระการเรยี นรู้ วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี