มอเตอร์ไฟฟ้ากระแสสลับ 3 เฟส

มอเตอร์ไฟฟ้ ากระแสสลบั

มอเตอร์ไฟฟ้ ากระแสสลบั 3 เฟส มอเตอร์ไฟฟ้ ากระแสสลับ 3 เฟส แบง่ ออกตามโครงสร้างและหลกั การทางานของมอเตอร์ได้ 2 แบบ คือ 1. มอเตอร์ไฟฟ้ ากระแสสลบั 3 เฟส แบบอนิ ดกั ชน่ั (3 Phase Induction Motor) 2. มอเตอร์ไฟฟ้ ากระแสสลบั 3 เฟส แบบซงิ โครนสั (3 Phase Synchronous Motor) 1. มอเตอร์ไฟฟ้ ากระแสสลบั 3 เฟส แบบอนิ ดกั ช่นั มอเตอร์ไฟสลบั 3 ทม่ี คี ณุ สมบตั ทิ ่ีดี คือมีความเร็วรอบคงที่เนือ่ งจากความเร็วรอบอนิ ดกั ชนั่ มอเตอร์ขนึ ้ อยกู่ บั ความถ่ี (Frequency) ของแหลง่ กาเนดิ ไฟฟ้ า กระแสสลบั มีราคาถกู โครงสร้างไมซ่ บั ซ้อน สะดวกในการบารุงรกั ษาเพราะไมม่ ีคอม มวิ เตเตอร์และแปรงถา่ นเหมือนมอเตอร์ไฟฟ้ ากระแสตรง เมื่อใช้ร่วมกบั เครื่องควบคมุ ความเร็วแบบอนิ เวอร์เตอร์ (Invertor) สามารถควบคมุ ความเร็ว (Speed) ได้ ตงั้ แตศ่ นู ย์จนถึงความเร็วตามพกิ ดั ของมอเตอร์ นยิ มใช้กนั มาก เป็นต้น กาลงั ใน โรงงานอตุ สาหกรรม ขบั เคลอื่ นลฟิ ท์ขบั เคลอื่ นสายพานลาเลยี ง ขบั เคลอ่ื นเคร่ืองจกั ร ไฟฟ้ า เช่น เครื่องไส เคร่ืองกลงึ มอเตอร์อนิ ดกั ชน่ั มี 2 แบบ แบง่ ตามลกั ษณะตวั หมนุ คอื 1.โรเตอร์ 2. ขดลวดสนามแมเ่ หลก็ 3. ขวั้ ตอ่ สาย 4. โครงมอเตอร์ 5. ฝาครอบหวั 6. ฝาครอบท้าย

1.1 อนิ ดกั ชั่นมอเตอร์ทมี่ โี รเตอร์แบบกรงกระรอก (Squirrel Cage Induction Motor) อินดกั ชนั่ มอเตอร์แบบน้ี ตวั โรเตอร์จะมีโครงสร้างแบบกรงกระรอกเหมือนกบั โรเตอร์ของสปลทิ เฟสมอเตอร์รูปโรเตอร์ แบบกรงกระรอก รูปสเตเตอร์ ของอินดกั ชน่ั มอเตอร์ 1.2 อนิ ดกั ช่ันมอเตอร์ทมี่ โี รเตอร์แบบขดลวด (Wound Rotor Induction Motors) อินดกั ชนั่ มอเตอร์ชนิดน้ีตวั โรเตอร์จะทาจากเหลก็ แผน่ บาง ๆ อดั ซอ้ นกนั เป็นตวั ทุ่นคลา้ ย ๆอาร์เมเจอร์ของมอเตอร์ไฟฟ้ ากระแสตรง มีร่องสาหรับวางขดลวดของตวั โรเตอร์เป็ นขดลวด 3 ชุด สาหรับสร้างข้วั แมเ่ หลก็ 3เฟส เช่นกนั ปลายของขดลวดท้งั 3 ชุดตอ่ กบั สปริง(Slip Ring) จานวน 3 อนั สาหรับเป็นทางใหก้ ระแสไฟฟ้ าครบวงจรท้งั 3 เฟสการทางานของอินดกั ชนั่ มอเตอร์เมื่อจ่ายไฟฟ้ าสลบั 3 เฟสใหท้ ่ีขดลวดท้งั 3 ของตวั สเตเตอร์จะเกิดสนามแม่เหลก็ หมุนรอบ ๆ ตวั สเตเตอร์ ทาใหต้ วั หมนุ(โรเตอร์) ไดร้ ับการเหน่ียวนาทาใหเ้ กิดข้วั แม่เหลก็ ท่ีตวั โรเตอร์ และข้วั แมเ่ หลก็ น้ี จะพยายามดึงดูดกบั สนามแม่เหลก็ ที่หมนุอยรู่ อบ ๆ ทาใหม้ อเตอร์ของอินดกั ชนั่ มอเตอร์หมุนไปได้ ความเร็วของสนามแมเ่ หลก็ หมุนที่ตวั สเตเตอร์น้ีจะคงที่ตามความถี่ของไฟฟ้ ากระแสสลบัดงั น้นั โรเตอร์ของอินดกั ชนั่ ของมอเตอร์ จึงหมนุ ตามสนามหมนุ ดงั กล่าวไปดว้ ยความเร็วเท่ากบั ความเร็วของสนามแมเ่ หลก็ หมุน 2. มอเตอร์ไฟฟ้ ากระแสสลบั 3 เฟสแบบซิงโครนัสเป็ นมอเตอร์ได้ใหญ่ทส่ี ุด ซงิ โครนสั มอเตอร์เป็ นมอเตอร์ขนาดใหญ่ที่สดุ ที่ขนาดพกิ ดั ของกาลงั ไฟฟ้ า ตงั้ แต่ 150 kW (200 hp) จนถึง 15 MW (20,000 hp) มีความเร็ว ตงั้ แต่ 150 ถึง 1,800 RPMมอเตอร์ไฟฟ้ ากระแสสลบั 3 เฟสแบบซิงโครนสั (3 Phase Synchronous Motor)

โครงสร้างของซงิ โครนสั มอเตอร์ ที่สาคญั มี 2 สว่ นคือ 1. สเตเตอร์ (Stator) 2. โรเตอร์ (Rotor) 1. สเตเตอร์ (Stator) ของซงิ โครนสั มอเตอร์เหมอื นกบั สเตเตอร์ของ 3 เฟสอนิ ดกั ชน่ั มอเตอร์มีร่องสาหรับพนั ขดลวดจานวน 3 ชดุ เฟสละ1 ชดุ เมื่อจ่ายไฟฟ้ ากระแสสลบั 3 เฟส ให้กบั สเตเตอร์จะเกิดสนามแมเ่ หลก็ หมนุ ขนึ ้ เมอ่ืสนามแมเ่ หลก็ หมนุ อินดกั ชน่ั มอเตอร์ 2. โรเตอร์ (Rotor) ของซงิ โครนสั มอเตอร ์์ เป็ นแบบขวั้ แมเ่ หลก็ ย่ืน(Salient Poles) และมขี ดลวดพนั ข้าง ๆ ขวั้ แมเ่ หลก็ ย่นื เหลา่ นนั้ ขดลวดสนามแมเ่ หลก็ ที่พนั รอบขวั้ แมเ่ หลก็ ย่นื ตอ่ กบั แหลง่ จา่ ยไฟฟ้ ากระแสตรงภายนอก เพ่ือสร้างขวั้ แมเ่ หลก็ ขนึ ้ ที่ตวั โรเตอร์ การทางานของซงิ โครนสั มอเตอร์เม่อื จา่ ยไฟฟ้ ากระแสสลบั 3 เฟส ให้กบั สเตเตอร์ของซิงโครนสั มอเตอร์ จะเกิดสนามแมเ่ หลก็ หมนุ เนอ่ื งจากตวั หมนุ (โรเตอร์)ของซงิ โครนสั มอเตอร์เป็ นแบบขวั้ แมเ่ หลก็ ย่ืน และมีขดลวดสนามแมเ่ หลก็ พนั อยู่รอบ ๆโดยใช้แหลง่ จา่ ยไฟฟ้ ากระแสภายนอก เมอ่ื จ่ายไฟฟ้ ากระแสตรงให้กบั โรเตอรจะทาให้เกิดขวั้ แมเ่ หลก็ ทโ่ี รเตอร์ขนึ ้ ขวั้ แมเ่ หลก็ นจี ้ ะเกาะตามการหมนุ ของสนามหมนุ ของสเตเตอร์ ทาให้มอเตอร์หมนุ ไปด้วยความเร็วเทา่ กบั ความเร็วของสนามแมเ่ หลก็ ทส่ี เตเตอร์