พัชราพร และคณะ

เศรษฐกจิ ยุคราชวงศ์ฮ่ัน ราชวงศ์ฮ่ัน(ปี 206 ก่อนคริสตกาล – ค.ศ. 220) เป็ นราชวงศ์ทป่ี กครองประเทศจีนใน ยุคโบราณ ปรากฏช่วงเวลาทเี่ ศรษฐกจิ รุ่งเรืองและถดถอยทแี่ ตกต่างกนั อย่างชัดเจน แบ่งออกเป็ น 3 ช่วงเวลา คือ ราชวงศ์ฮั่นเหนือ (ปี 206 ก่อนคริสตกาล – ค.ศ. 9) ราชวงศ์ซิน (ปี ค.ศ. 9 – 23) และราชวงศ์ฮั่นตะวนั ออก (ปี ค.ศ. 25 – 220) ระบอบ การปกครองของราชวงศ์ซินก่อต้งั โดยจักรพรรดซิ ินเกาจู่ (หวงั หมัง่ ) เป็ นระบอบการ ปกครองช่วงระหว่างภาวะสุญญากาศทางการเมืองคน่ั กลางระหว่างการปกครองที่ ยาวนานของราชวงศ์ฮั่น หลงั จากทก่ี ารปกครองของจกั รพรรดซิ ินเกาจู่ล่มสลายลง เมืองหลวงของราชวงศ์ฮ่ันถูกย้ายไปทางทศิ ตะวนั ออกจากเมืองฉางอานไปยงั เมืองลวั่ หยาง ด้วยเหตุนีน้ ักประวตั ศิ าสตร์จงึ เรียกยุคก่อนและหลงั ว่าราชวงศ์ฮั่นตะวนั ตกและ ราชวงศ์ฮ่ันตะวนั ออกตามลาดบั

ถ้วยหยกและมีกาไหล่สาริด ครอบในสมัยราชวงศ์ฮั่น ตะวนั ตก (202 ปี ก่อน คริสตกาล - ค.ศ. 9)

ตะขอเขม็ ขดั ตอกและ สลกั ด้วยการออกแบบตาม หลกั ของสัตว์และนกใน ตานาน

เศรษฐกจิ สมัยราชวงศ์ฮ่ันถูกกาหนดโดยการเตบิ โตของประชากรอย่าง แพร่หลาย การกลายเป็ นเมืองเพม่ิ ขนึ้ การเติบโตอย่างทไ่ี ม่เคยเกิดขนึ้ มา ก่อนของอุตสาหกรรมและการค้า และการทดลองของรัฐบาลโดยแปลง สินทรัพย์ของเอกชนให้เป็ นสินทรัพย์ของรัฐ ในยุคนีร้ ะดบั ของการทา เหรียญและการไหลเวยี นของเหรียญเงินตราเติบโตอย่างมนี ัยสาคญั รูปแบบ ของพืน้ ฐานทางระบบการเงนิ ที่มนั่ คง เส้นทางสายไหมช่วยอานวยความ สะดวกในการสถาปนาการค้าและแลกเปลยี่ นเคร่ืองบรรณาการกบั ต่างประเทศทวั่ ทวปี ยูเรเชีย หลายส่ิงนีไ้ ม่เคยเป็ นทรี่ ับรู้ของชาวจนี ยุค โบราณมาก่อน

เมืองหลวงของราชวงศ์ท้งั ราชวงศ์ฮั่นตะวนั ตก (ฉางอาน) และราชวงศ์ฮั่น ตะวนั ออก (ลวั่ หยาง) ต้งั อยู่ท่ามกลางเมืองทใี่ หญ่ทสี่ ุดในโลกในขณะน้ันท้งั ด้าน ประชากรและด้านพืน้ ท่ี โรงงานของรัฐบาลผลติ เครื่องตกแต่งสาหรับ พระราชวงั ของจกั รพรรดแิ ละผลติ สินค้าสาหรับสามัญชน รัฐบาลควบคุมการ ก่อสร้างถนนและสะพานหลายแห่งซ่ึงอานวยความสะดวกให้กบั ธุรกจิ ของ รัฐบาลอย่างเป็ นทางการและส่งเสริมการเจริญเตบิ โตทางการค้า ภายใต้การ ปกครองของราชวงศ์ฮ่ัน นักอุตสาหกรรม ผู้ค้าส่งและพ่อค้า จากพ่อค้าปลกี ราย ย่อยไปจนถงึ นักธุรกจิ ทม่ี ง่ั คง่ั สามารถมสี ่วนร่วมในความหลากหลายของ อตุ สาหกรรมและการค้าทห่ี ลากหลายท้งั ภายในประเทศ ในแวดวง สาธารณะและแม้แต่ทหาร

ในช่วงต้นราชวงศ์ฮ่ัน ชาวนาท่อี าศัยอยู่พืน้ ทช่ี นบทพง่ึ พาตวั เองเป็ นส่วนใหญ่ แต่ พวกเขาเริ่มพง่ึ พาการแลกเปลยี่ นทางการค้าอย่างหนักกบั เจ้าของทดี่ ินการเกษตร ขนาดใหญ่ท่มี ง่ั คงั่ ชาวนาชาวไร่จานวนมากมหี นีส้ ินลดลงและถูกบังคบั ให้ กลายเป็ นแรงงานจ้างหรือไม่กเ็ ป็ นผู้อยู่อาศัยที่ต้องจ่ายค่าเช่าให้กบั ชนช้ันเจ้าของ ที่ดนิ รัฐบาลของราชวงศ์ฮ่ันพยายามให้ความช่วยเหลือทางเศรษฐกจิ กับชาวนาท่ี ยากจนอย่างต่อเนื่อง พวกชาวนาต้องแข่งขนั กบั ขุนนาง เจ้าของทด่ี นิ และ ผู้ประกอบการค้าท่ีทรงอานาจและอทิ ธิพล รัฐบาลพยายามจากดั อานาจของกล่มุ คนท่มี ง่ั คงั่ เหล่านีโ้ ดยการเกบ็ ภาษแี ละออกกฎระเบียบทางราชการอย่างหนัก ถึงแม้ว่ารัฐบาลของจักรพรรดฮิ ั่นอู่ (ปี 141 – 87 ก่อนคริสตกาล) ได้แปรรูป อตุ สาหกรรมเหลก็ และเกลือให้กลายเป็ นกจิ การของรัฐ

อย่างไรกต็ าม การผูกขาดของรัฐบาลเหล่านีถ้ ูกยกเลกิ ในระหว่างยุคราชวงศ์ฮั่น ตะวนั ออก การแทรกแซงของรัฐบาลทเี่ พมิ่ ขนึ้ ในด้านเศรษฐกจิ ภาคเอกชนระหว่าง ปลายศตวรรษที่ 2 ก่อนคริสตกาล ส่งผลให้ชนช้ันพ่อค้าเชิงพาณชิ ย์อ่อนแอลงอย่าง หนัก การแทรกแซงของรัฐบาลช่วยให้เจ้าของทดี่ นิ ทมี่ ัง่ คง่ั เพม่ิ อานาจพวกเขาและ รับประกนั ความต่อเนื่องของเศรษฐกจิ ทคี่ รอบงาการเกษตร เจ้าของทดี่ ินท่ีม่งั คง่ั ครอบงากจิ กรรมด้านการค้าได้เป็ นอย่างดี ปรับปรุงอานาจการปกครองให้อยู่เหนือ ชาวนาทอี่ ยู่ในชนบทท้งั หมด ผู้ซึ่งรัฐบาลไว้วางใจเพราะรายได้จากการจัดเกบ็ ภาษี กาลงั ทางทหารและแรงงานสาธารณะ โดยในปี คริสต์ทศวรรษท่ี 180 วกิ ฤตทาง เศรษฐกจิ และการเมืองเป็ นเหตุให้รัฐบาลของราชวงศ์ฮ่ันกระจายอานาจมากขึน้ ขณะที่ เจ้าของทดี่ ินรายใหญ่มอี สิ ระและมอี านาจในชุมชนของพวกเขามากขนึ้