คู่มือท่องเที่ยวชุมชนไทยพวน สำหรับชุมชน

อ่างเก็บน้ำห้วยปรือ ศักยภาพ: เป็นอ่างเก็บน้ำขนาดเล็กมีน้ำ ตลอดทั้งปี ถือเป็นจุดที่ใช้เล่นเรือกรรเชียง เป็นอ่างเก็บน้ำขนาดเล็กแต่มีบริเวณ เรือใบ และยังสามารถเล่นวินด์เซิฟได้ด้วย ผิวน้ำกว้างมีน้ำตลอดปีมีถนนดินรอบ นอกจากเป็นแหล่งท่องเที่ยวแล้วยังใช้เป็น อ่าง มีทิวทัศน์สวยงามตามธรรมชาติ ศูนย์กีฬาทางน้ำของจังหวัดนครนายก เหมาะแก่การดูพระอาทิตย์ขึ้น เหมาะ จะเป็นแหล่งท่องเที่ยวสำหรับพักผ่อน ที่ตั้ง: ต.เขาพระ อ.เมือง จ.นครนายก แนะนำว่าหากใครชอบถ่ายรูปก็รีบมา เปิดทำการทุกวันเวลา: 06:00 น.–18:00 น. ก่อนที่พระอาทิตย์ขึ้น จะเห็นท้องฟ้า การเดินทางโดย: รถยนต์ส่วนตัว กำลังเปลี่ยนสีไล่สีสวยงาม รถจักรยานยนต์ พิกัด (GPS) LA: 14.309594 LO: 101.213166 46

บ้านคลองคล้า ต.หนองแสง อ.ปากพลี วัดคีรีวัน เป็นตำบลที่ชาวไทยพวนอพยพมาเพื่อ ตั้งถิ่นฐานไม่ต่ำกว่า 160 ปี มีชาวไทยพวน ประดิษฐานพระแก้วมรกตจำลองอยู่ กลุ่มหนึ่งอพยพไปตั้งบ้านเรือนอยู่บนที่สูง บนเนินเขา มีศิลปะสถาปัตยกรรมแบบ เป็นบริเวณที่มีไม้เนื้อแข็งขึ้นอยู่หนาแน่น อารยธรรมขอมที่มีในภาคอีสานอยู่ด้าน ซึ่งเรียกว่า ต้นแสง หรือ ต้นชุมแสง และได้ ล่างของวัด และปราสาทขอมองค์ใหญ่ ตั้งชื่อหมู่บ้านนี้ว่า “บ้านหนองแสง” และ ซึ่งเพิ่งสร้างใหม่เพื่อเป็นที่ประดิษฐาน ต่อมานำมาตั้งเป็นชื่อตำบล “หนองแสง” หลวงพ่อโพธิ์ 1,000 ปี เป็นพระพุทธ ในปัจจุบันตำบลหนองแสง เป็นตำบลใน รูปปางนาคปรกแกะจากไม้ต้นโพธิ์ อัน เขตการปกครองของอำเภอปากพลี มีพุทธศาสนิกชน มอบให้กับทางวัดเมื่อ ปี พ.ศ.2554 ภายในวัดมีหนึ่งสิ่งที่หลาย ศักยภาพ: มีลานจอดรถเพียงพอ มีระยะ คนอาจจะสนใจ คือ ทับหลังนารายณ์ ทางไม่ไกลกับชุมชนไทยพวน เป็นสถานที่ที่ บรรทมสินธุ์ รวมผลิตภัณฑ์พื้นบ้านของทั้งตำบลหนอง แสงไว้ที่วัดศรีเมือง ศักยภาพของสถานที่ มีลาดจอดรถ ที่เพียงพอต่อจำนวนนักท่องเที่ยว และ ที่ตั้ง: ม.1 ต.หนองแสง อ.ปากพลี จ.นครนายก มีศูนย์บริการให้ข้อมูลนักท่องเที่ยว เปิดทำการทุกวันเวลา: 08:00 น.– 16:00 น. การเดินทางโดย: รถยนต์ส่วนตัว รถจักรยานยนต์ พิกัด (GPS) LA: 14:248451 LO: 101.275846 ที่ตั้ง: ต.ศรีนาวา อ.เมือง จ.นครนายก เปิดทำการทุกวันเวลา: 08:00 น.-16:30น. การเดินทางโดย: รถยนต์ส่วนตัว รถจักรยานยนต์ พิกัด (GPS) LA: 14:248451 LO: 101.275846 47

พุทธอุทยานมาฆบูชาอนุสรณ์ ศักยภาพของสถานที่ สามารถรองรับ นักท่องเที่ยวได้จำนวนมาก สถานที่มี เป็นสถานที่ที่สร้างขึ้นเพื่อ รำลึกถึง สิ่งอำนวยความสะดวกครบครัน และ วันมาฆบูชา เหตุการณ์ที่พระสงฆ์ มีศูนย์บริการให้ข้อมูลนักท่องเที่ยว 1,250 รูปมาประชุมกันโดยมิได้นัด หมาย เป็นที่เลื่อมใสและศรัทธาของ ที่ตั้ง: พุทธอุทยานมาฆบูชาอนุสรณ์ พุทธศาสนิกชน ภายในอุทยานยังมี ต.สาลิกา อ.เมืองนครนายก จ.นครนายก พื้นที่จัดการแสดงประติมากรรมปั้ น เปิดทำการทุกวันเวลา: 06:00 น.–18:00 น. ทรายซึ่งมีความหมายสวยงามและ การเดินทางโดย: รถยนต์ส่วนตัว รถจักรยาน น่าชื่นชมในฝีมือมาก รถจักรยานยนต์ พิกัด (GPS) LA: 14:248451 LO: 101.275846 48

จุดชมวิวนกเหยี่ยวหูดำ ณ ทุ่งใหญ่ เป็นอีกหนึ่งจุดกิจกรรมชมนกเหยี่ยวหูดำ “เหยี่ยวดำ” เป็นนกล่าเหยื่อที่อพยพหนี หนาวมาจากไซบีเรีย มาขยายเผ่าพันธุ์ ณ ทุ่งใหญ่ นักท่องเที่ยวสามารถมาส่องดูนก เหยี่ยวดำจำนวนมากที่มาหากินอยู่ในช่วง เดือนตุลาคม ถึง เดือนกุมภาพันธ์ของทุกปี ศักยภาพ: เป็นพื้นที่กว้าง มีที่จอดรถและ สะดวกในการเดินทาง ซึ่งแหล่งท่องเที่ยว เชื่อมโยงกับจุดชมอ่าวเจดีย์พระธาตุของ ชุมชนเพียง 13 กิโลเมตร มีทางลัดสำหรับ ผู้ที่ชอบปั่ นจักรยานระยะทางไกล ที่ตั้ง: ตำบล ท่าเรือ อำเภอปากพลี นครนายก เปิดทำการทุกวันเวลา: 06:00 น. – 18:00 น. การเดินทางโดย: รถยนต์ส่วนตัว รถจักรยาน รถจักรยานยนต์ พิกัด (GPS) LA: 14:096429 LO: 101.270733 49

อ่างเก็บน้ำทรายทอง ศักยภาพของสถานที่ เป็นอ่างเก็บน้ำ อ่างเก็บน้ำขนาดเล็ก โดยรอบเป็น ขนาดเล็ก แต่มีปริมาณที่นักท่องเที่ยว ภูเขาสวยงาม เหนืออ่างเก็บน้ำขึ้นไป สามารถทำกิจกรรมได้ตลอดทั้งปี และ ประมาณ 2 กิโลเมตรมี “น้ำตกทราย เป็นพื้นที่เชื่อมโยงกับน้ำตกอีกด้วย ทอง”การเดินทางไปที่น้ำตกต้องเดิน เท้าเข้าไป โดยเริ่มต้นจากตัวอ่างเก็บ ที่ตั้ง: ม.12 บ้านวังรี ต.เขาพระ อ.เมืองนครนายก น้ำใช้เวลาเดินทางประมาณ 30 นาที จ.นครนายก เปิดทำการทุกวันเวลา: 06:00 น. – 18:00 น. การเดินทางโดย: รถยนต์ส่วนตัว รถจักรยานยนต์ 50

น้ำตกสาลิกา ศักยภาพ: น้ำตกสาริกาชั้นสูงที่สุดจะมี น้ำไหลเกือบตลอดปี ในฤดูฝนมีปริมาณ ตั้งอยู่ใน อุทยานแห่งชาติเขาใหญ่ เป็น น้ำมาก ในส่วนการเดินทางนักท่องเที่ยว อุทยานจะครอบคลุมพื้นที่ถึง 4 จังหวัด สามารถขับรถมาได้อย่างสะดวก น้ำตกที่มีชื่อเสียงของเมืองนครนายกมา อย่างยาวนานและเป็นที่รู้จักของนักท่อง ข้อจำกัด: ควรเฝ้าระวังความปลอดภัย เที่ยวและประชาชนทั่วไป เป็นน้ำตกที่มี แก่นักท่องเที่ยวในช่วงฤดูฝนเนื่องจาก ความสวยงามของนครนายกและจังหวัด ปริมาณน้ำที่เพิ่มสูงขึ้น ในแถบภาคกลาง ที่ตั้ง: ต.สาลิกา อ.เมืองนครนายก จ.นครนายก เปิดทำการทุกวันเวลา: 07:00 น. – 18:00 น. การเดินทางโดย: รถยนต์ส่วนตัว รถจักรยานยนต์ รถจักรยานพิ กัด (GPS) LA: 14.29379459587916 LO: 101.27002796424256 51

อุทยานน้ำตกวังตะไคร้ เป็นสถานที่พักผ่อน มีธารน้ำไหล ที่ตั้ง: ถ.สาริกา-นางรอง ตำบลสาริกา มาจากซอกซอน ผ่านโขดหินน้อย อำเภอเมืองนครนายก นครนายก ใหญ่เหมาะในการเล่นน้ำ เกิดจาก การรวมตัวกันของลำธาร 2 ลำธาร เปิดทำการทุกวันเวลา: 08:00 น.–17:00 น. ได้แก่ คลองมะเดื่อ จากน้ำตกเหว การเดินทางโดย: รถยนต์ส่วนตัว กระถิน และ คลองตะเคียน จาก น้ำตกแม่ปล้อง ลำธารทั้ง 2 นี้ไหล รถจักรยานยนต์ มาบรรจบกันเป็นธารเดียวไหลลง พิกัด (GPS) LA: 14.323431869869827 สู่แม่น้ำนครนายก LO: 101.30440055788574 ศักยภาพ: อุทยานน้ำตกวังตะไคร้ มีกิจกรรม เช่น ล่องแก่งห่วงยาง เหินฟ้าท้าสายน้ำ น้ำตกจำลอง สวนไม้ดอก “คุณท่าน” อีกหนึ่ง จุดไฮไลท์ของจังหวัดนครนายก ข้อจำกัด: ในช่วงลมมรสุมตะวันตก เฉียงใต้ระหว่างเดือนกรกฎาคมถึง เดือนตุลาคม ทำให้มีฝนตกชุกต้อง ระมัดระวังในการทำกิจกรรมต่างๆ ภายในอุทยานน้ำตกวังตะไคร้ 52

อาหารพื้นถิ่น ข้าวผัดปลาดูสมุนไพร “ไทยพวน เป็นอาหารโบราณที่นำใบ บัวแดงมาอังกับเตาถ่าน มา ซวนซิม” ห่อข้าวผัดปลาดูสมุนไพร ให้ นักท่องเที่ยวได้ลองลิ้มชิมรส ป ลาดูสมุนไพรทอด ขนมดาดกระทะ เป็นอาหารใช้ภูมิปัญญาไทย เป็นขนมโบราณของชาว เข้ามาประยุกต์ จากปลาดูใช้ ลาวเวียง เป็นขนมที่ทำง่ายๆ ระยะเวลาในการหมัก โดยใช้ ไข่เค็มใบเตย เกลือและข้าวคั่ว ต่อยอดด้วย การทอด โดยคลุกด้วยแป้งสาลี เป็นสูตรไข่เค็มที่ใช้ใบเตย เอนกประสงค์ลงทอดในน้ำมัน และพอกด้วยดินสอพอง ที่ตั้งไฟจนร้อนกับสมุนไพรไทย สามารถช่วยเพิ่มกลิ่นและ รสชาติให้น่าลิ้มรสมากขึ้น กระยาสารทไทยพวน เป็นกระยาสารท 9 มงคล สูตรไทยพวนโบราณ ทำจาก ถั่วลิสง งา ข้าวตอก ข้าวคั่ว และน้ำตาลมะพร้าว มักทำ กันในช่วงสารทไทย การทำ วัตถุดิบสดใหม่ไม่มีกลิ่นหืน ผลิตภัณฑ์ แกง 123 (แกงเลียงไทยพวน) ชุมชนไทยพวน เป็นอาหารนิยมของชาว ไทยพวนมักนำ ผักท้อง ถิ่น มาทำอาหารและรับ ประทาน เจี่ยว เป็นเมนูที่นำผักและ สแกน QR code เพื่อเรียนรู้ สมุนไพรมาเผาและ ผลิตภัณฑ์ไทยพวน โขลกรวมกับเนื้อปลา ที่ต้มสุกแล้ว ชาวไทย พวนนิยมรับประทาน 53 ประทานกับผักแนม

ขนมข้าวกระยาคู ข้อมูลที่พัก เป็นขนมขึ้นชื่อของชาวไทยพวน โฮมสเตย์ ชุมชนไทยพวนตำบลเกาะหวาย สมัยโบราณเป็นขนมข้าวกระยาคู โดยมี ประวัติสมัยพุทธกาล ที่นาง บ้านนางสุรีย์ สะเภาทอง รองรับจำนวน 10-12 คน สุชาดาทำถวายพระพุทธเจ้า นำ บ้านนางสุภาภรณ์ มั่นคง รองรับจำนวน 20-30 คน ข้าวอ่อนมาคั้น แต่เนื่องจากว่าถ้า บ้านนางกนกวรรณ ลออ รองรับจำนวน 5-10 คน ใช้เมล็ดข้าวอ่อนมาทำ ปีหนึ่งจะ บ้านนางจันทร์เพ็ญ ยอดมิ่ง รองรับจำนวน 5-10 คน ทำได้แค่ 2 ครั้ง บ้านนางเสน่ห์ แดงไสว รองรับจำนวน 5-10 คน โฮมสเตย์ ชุมชนเครือข่ายไทยพวนตำบลหนองแสง บ้านผู้ใหญ่วิชาญ วัฒนวิเชียร รองรับจำนวน 15-20 คน บ้านนายวิรัตน์ มั่นคง รองรับจำนวน 15-20 คน ชุดขันโตกชาวไทยพวน ธุรกิจโฮมสเตย์รีสอร์ทไทยพวนตำบลเกาะหวาย รวมอาหารพื้น ข้าวหอมรีสอร์ท รองรับได้จำนวน 40-50 คน ถิ่นของชุมชนไทย นาวารีสอร์ท รองรับได้จำนวน 40-50 คน พวน จัดเป็นสำรับ ให้กับนักท่องเที่ยว ข้อมูลการติดต่อ ชุมชนส่งเสริมการท่องเที่ยวชุมชนไทยพวน จังหวัดนครนายก www.thaipuantour.com ว่าที่ร.ต.ชาติชาย ยอดมิ่ง ประธานชมรมส่งเสริมการท่องเที่ยวชุมชนไทยพวน โทรศัพท์: 092-7579377 LINE ID: yodming1819 ข้าวจี่ไทยพวน หมายเลขโทรศัพท์ที่สำคัญ การนำข้าวเหนี่ยวนึ่งสุกแล้วมาตำให้ เป็นก้อนเดียวกันใส่เกลือเล็กน้อย การ สถานีตำรวจภูธรปากพลี 037 399 600 ทำไส้จะต้องนำงาดำและงาขาวมาคั่ว โรงพยาบาลปากพลีจังหวัดนครนายก 037 639 763 ให้มีกลิ่นหอม หลังจากนั้นคั่วน้ำตาลให้ องค์การบริหารส่วนตำบลปากพลี 037 313 573 เหนียวแล้วก็ห่อให้เป็นไส้ เสร็จแล้วนำ มาทาโดยรอบด้วยไข่ (ไก่) นำไปทอด ในกระทะอีกครั้ง 54

เกร็ดความรู้ที่ไม่ลับ กับคุณสมบัติไกด์ท้องถิ่น 1. รักในงานบริการ ควรมีความมุ่งมั่น ทุ่มเท ทำงานด้วยความตั้งใจให้ดี 2. มีความรับผิดชอบ ควรมีความรับผิดชอบชื่อสัตย์ทั้งต่อตัวเองและผู้อื่น 3. รู้จักการควบคุมตนเอง ควรควบคุมอารมณ์ และความรู้สึกมีการวางตัว อย่างสุภาพให้เหมาะสมกับกาละเทศะ 4. มีความเชื่อมั่นในการทำงาน จะต้องมีจิตใจหนักแน่น เชื่อมั่นในตนเอง 5. มีความคิดริเริ่มสร้างสรรค์ ต้องรู้จักคิดต่อเติม ดัดแปลง หรือพัฒนารูป แบบบริการที่ดีขึ้น เพื่อเพิ่มความพอใจให้นักท่องเที่ยวอยู่เสมอ 6. มีการพัฒนาการบริการอยู่เสมอ ควรเป็นคนแสวงหาความรู้ในใหม่ ๆที่ อาจเพิ่มความสะดวกความรวดเร็วและปลอดภัยอยู่เสมอ 7. มีความช่างสังเกต ควรมีการสังเกตและจดจำข้อมูลหรือเรื่องราวของ นักท่องเที่ยวในทางที่ดีเพื่อนำมาใช้ในการบริการได้ 8. สามารถวิเคราะห์และหาทางแก้ไขปัญหา ควรรู้ถึงสาเหตุของปัญหา ที่แท้จริง สามารถแก้ไขปัญหาเฉพาะหน้าได้ตรงจุด 9. มีวิจารณญาณ ต้องรู้จักใช้ดุลพินิจในการปฏิบัติตามที่นักท่องเที่ยว ต้องการ โดยคำนึงถึงผลได้ผลเสียที่จะเกิดขึ้น ยอมรับความผิดพลาด และพร้อมปรับปรุงแก้ไขให้ดีขึ้น 55

เทคนิควางเค้าโครง เนื้อหาสำหรับเล่าเรื่อง การเล่าเกี่ยวกับ วัด/โบราณสถาน/สถานที่สำคัญ 1. สถานที่ตั้ง 2. วัตถุประสงค์การก่อสร้าง 3. ประวัติ/ตำนานการก่อสร้าง 4. สิ่งก่อสร้างที่สำคัญ และลักษณะที่น่าสนใจของสิ่งก่อสร้าง 5. วัตถุน่าสนใจที่อยู่ในสถานที่ และลักษณะที่น่าสนใจของวัตถุ 6. พิธีกรรมและกิจกรรมที่จัดในวัด/โบราณสถาน 7. ความเชื่อ/ตำนานเกี่ยวกับสิ่งศักดิ์สิทธิ์ 8. ระเบียบปฏิบัติและข้อห้ามของสถานที่สำคัญ การเล่าเกี่ยวกับ อาหารพื้นถิ่น 1. ตำนาน/ที่มาของอาหาร 2. ความเกี่ยวข้องกับวิถีชีวิต–อาหารในชีวิตประจำวัน พิธีกรรม เทศกาล 3. ความโดดเด่นของอาหาร 4. วัตถุดิบสำคัญ 5. ลำดับขั้นตอนการปรุง 6. เทศกาลที่จะสามารถหากินได้ การเล่าเกี่ยวกับ ผลิตภัณฑ์ชุมชน ของฝาก ของที่ระลึก 1. ตำนาน/ที่มาของผลิตภัณฑ์ 2. ความเกี่ยวข้องกับวิถีชีวิต –อาหารในชีวิตประจำวัน พิธีกรรม เทศกาล 3. ความโดดเด่นของของฝาก 4. วัตถุดิบที่ใช้ 5. ลำดับขั้นตอนการทำ 6. สถานที่ที่จะหาซื้อได้ 56

โครงการยกระดับเศรษฐกิจและสังคม รายตำบลแบบบูรณาการ (มหาวิทยาลัยสู่ตำบล สร้างรากเเก้วให้ประเทศ)