UNIT1

แนะนำกำรใชง้ ำน การงานอาชีพ : ครูทวปี ศรตี ะวัน

คำนำ หนังสือ อิเล็กทรอนกิ ส์ (E - BOOK) ฉบับนไ้ี ดเ้ รยี บเรยี ง เน้ือหาตามหลักสตู รแกนกลางการศกึ ษาขั้นพืน้ ฐาน พ.ศ.2560 เพ่ือใชเ้ ป็นสอ่ื ประกอบในการจัดการเรียนการสอนในกลุ่มสาระ การเรยี นรู้การงานอาชีพ ชัน้ ประถมศกึ ษาปที ี่ 5 ซ่งึ ผจู้ ัดทา ได้ออกแบบตามหน่วยการเรยี นรู้ทง้ั หมด 7 หน่วยการเรียนรู้ ดังต่อไปน้ี 1. บา้ นเธอบา้ นฉนั 5. งานช่างเบ้อื งต้น 2. เสอ้ื ผ้าของเรา 6. งานประดิษฐ์ 3. พนื้ ฐานงานเกษตร 7. งานธรุ กจิ และอาชีพ 4. ผกั สวนครัว

ในหน่วยการเรียนรู้ที่ 1 ผู้จัดทาได้เรียบเรียงเน้ือหา เกี่ยวกับงานบ้าน ซ่ึงได้กล่าวถึงกระบวนการการทางาน อย่างมีมารยาทร่วมกัน การทาความสะอาดห้องครัว เคร่ืองครัวและห้องน้าตามขั้นตอนการทางานการวางแผน การทางานอยา่ งอย่างถูกตอ้ งและประหยัดพลังงาน ผจู้ ดั ทาหวงั วา่ หนังสอื อเิ ล็กทรอนิกส์ (E_BOOK) ฉบับน้ี จะช่วยให้ผู้เรียนสนใจศกึ ษาและบรรลุผลการเรยี นรู้ ตามตวั ช้ีวดั ของกลุม่ สาระการงานอาชพี ไดเ้ ป็นอยา่ งดี นายทวปี ศรตี ะวนั เรียบเรยี ง การงานอาชพี : ครูทวปี ศรีตะวัน

แบบทดสอบก่อนเรียน แบบทดสอบหลงั เรียน

PAGE: A สำรบญั หน้ำ เร่ือง ทกั ษะกำรจัดกำรในกำรทำงำนบำ้ น 1 ประโยชน์ของทกั ษะกำรจัดกำรในกำรทำงำน 2 ตัวอยำ่ งกำรใช้ทักษะกำรจดั กำรในกำรทำงำน 3 หลกั กำรวำงแผนกำรทำงำนทด่ี ี 4 ลักษณะของห้องครัวทด่ี ี 6 หลักกำรจดั หอ้ งครวั 7 หลกั กำรจัดโต๊ะอำหำร 8 การงานอาชพี : ครทู วปี ศรีตะวนั

เร่อื ง หนำ้ ขน้ั ตอนกำรลำ้ งจำน 9 ขน้ั ตอนกำรทำควำมสะอำดเตำถำ่ น 10 ขนั้ ตอนกำรทำควำมสะอำดเตำแกส๊ 11 ข้นั ตอนกำรทำควำมสะอำดอำ่ งล้ำงจำน 12 กำรจดั ดตเู้ ยน็ และกำรทำควำมสะอำด 13 ขน้ั ตอนกำรทำควำมสะอำดหอ้ งนำ้ หอ้ งส้วม 16 มำรยำทในกำรทำงำนร่วมกันกบั ครอบครัว 18 PAGE: B

PAGE: 1 หน่วยที่ 1 บ้ำนเธอบำ้ นฉัน 1. ทักษะกำรจดั กำรในกำรทำงำนบ้ำน ทกั ษะการจัดงานบา้ น หมายถึง กระบวนการดาเนนิ งาน อยา่ งใดอย่างหนง่ึ อย่างเป็นระบบเพือ่ ใหท้ างานตา่ งๆ ได้อยา่ ง สะดวกและสาเร็จตามเป้าหมาย กระบวนกำรทำงำนในกำรทำงำนประกอบด้วย 1. สารวจและวิเคราะห์งาน 2. วางแผนการทางานไว้ 3. ปฏิบัตงิ านตามแผนงาน 4. สรปุ ผลของการทางาน การงานอาชพี : ครูทวปี ศรตี ะวัน

ประโยชน์ของกำรใช้ทักษะกำรจัดกำรในกำรทำงำน 1. ทาใหท้ ราบลว่ งหนา้ วา่ ต้องทางานอะไรบ้างและทาเมอ่ื เวลาใด 2. ทางานที่รับผดิ ชอบได้ครบทกุ รายการ สาเร็จตามเปา้ หมาย ทก่ี าหนดไว้ 3. ทาใหเ้ ป็นคนมีความรอบคอบและละเอียดออ่ นในการ ทางาน 4. ทาใหเ้ ปน็ คนมีเหตุผล <<สารบญั : PAGE: 2

PAGE: 3 ตัวอยำ่ งกำรใช้ทกั ษะกำรจัดกำรในกำรทำงำน 1) สำรวจและวิเครำะหง์ ำน 1.1 งานบา้ นท่ีต้องทาคอื ห้องนำ้ 1.2 วสั ดุอปุ กรณ์ ❖ แปรงขดั พ้ืน / แปรงขดั โถสว้ ม ❖ น้ายาทาความสะอาด ❖ ไมก้ วาดทางมะพรา้ ว ❖ ฟองนา้ /แผน่ ขัด ❖ แว่นกันสายตา ❖ รองเทา้ บ๊ตู ❖ ผ้าปดิ ปาก ❖ ถุงมอื ยาง ❖ ขันน้า 1.3 ช่ือผ้รู บั ผดิ ชอบ ออมสิน / นรนิ ทร์ 1.4 ระยะเวลาในการทางาน 30 นาที การงานอาชพี : ครทู วีป ศรีตะวนั

2) วำงแผนกำรทำงำน 2.1 หลกั กำรทำควำมสะอำดบ้ำน 2.1.1 ทาจากดา้ นบนลงมาด้านลา่ ง 2.1.2 ทาจากมมุ แคบมาพนื้ ทีก่ วา้ ง 2.2.3 ปดั /กวาด/เชด็ ถูไปในทิศทางเดยี วกนั 2.2.4 เลือกใชอ้ ุปกรณ์ใหเ้ หมาะกับพื้นผิว 2.2 หลกั กำรแต่งกำย 2.1.1 สวมเสือ้ ผ้าใหร้ ัดกมุ สะดวกและเหมาะสม 2.1.3 สวมถงุ มือยางและรองเทา้ บู๊ตทกุ ครงั้ 2.1.3 สวมใสแ่ วน่ กนั สายตาปอ้ งกันน้ายาขัดหอ้ งน้า 2.1.3 สวมผ้าปิดปากและจมกู กันกลิน่ 3) ปฏบิ ัตงิ ำนตำมแผนงำน 3.1 ทาความสะอาดฝา่ ตามด้วยผนังห้องน้า 3.2 ทาความสะอาดกระจกตามดว้ ยอา่ งล้างมอื 3.3 ทาความสะอาดโถส้วม/โถปัสสาวะ 3.4 ทาความสะอาดพืน้ หอ้ งนา้ <<สารบัญ : PAGE: 4

PAGE: 5 4) สรปุ กำรทำงำน ใหต้ อบคาถามดงั ตอ่ ไปนี้ 4.1 ผลการทางานเป็นอย่างไร ? 4.2 ปญั หาในขณะทางานมีหรอื ไม่ อยา่ งไร ? 4.3 ถ้าพบปัญหามวี ธิ ีแกป้ ัญหาอยา่ งไร ? หลกั กำรวำงแผนกำรทำงำนที่ดี มดี งั นี้ 1. เรียงลาดบั ความสาคัญของงานว่างานใดตอ้ งทาก่อน และทาทีหลงั 2. ระบุงานทตี่ อ้ งทา กาหนดวันเวลา ผ้รู ับผดิ ชอบ 3. มีแผนการทางานที่ปรับเปลยี่ นและยืดหยุน่ ไดต้ าม ความเหมาะสม 4. ทุกคนทางานตามแผนงานได้อย่างดี การงานอาชพี : ครูทวีป ศรีตะวัน

กำรทำควำมสะอำดหอ้ งครัว ห้องครัว เปน็ ห้องท่ตี อ้ งใชป้ ระกอบอาหารเพ่อื ให้สมาชกิ ในครอบครัวได้มอี าหารรบั ประทานและมพี ลานามยั ที่ สมบูรณม์ สี ุขภาพทดี ี จึงจาเปน็ ต้องมคี รัวท่ีถกู สุขลกั ษณะ ลกั ษณะของหอ้ งครวั ทีด่ ี 1. อยูบ่ รเิ วณหลงั บา้ นมอี ากาศถา่ ยเทสะดวก 2. อย่ใู ต้ลมเพอื่ ปอ้ งกนั กล่นิ อาหารเขา้ มารบกวนภายในบา้ น <<สารบัญ : PAGE: 6

PAGE: 7 หลกั กำรจัดหอ้ งครวั ตอ้ งคำนงึ ถึงสงิ่ ตอ่ ไปนี้ 1. จัดสิ่งของต่างๆ ใหเ้ ปน็ ระเบยี บ ไมก่ ีดขวางทางเดิน สะอาดและถูกสขุ ลกั ษณะ 2. ความสูงของโตะ๊ อา่ งล้างจานและอุปกรณ์อนื่ ๆ เหมาะสม สะดวกต่อการใชง้ าน 3. อุปกรณ์ภาชนะจาน ชาม จดั วางเปน็ หมวดหมู่ แยกประเภทตามขนาดเพอื่ สะดวกตอ่ การหยบิ ใช้งาน 4. มีแสงสวา่ งเพยี งพอ อากาศถ่ายเทสะดวกมหี น้าต่าง หรือชอ่ งระบายอากาศ การงานอาชีพ : ครทู วีป ศรตี ะวัน

5. มีถงั ขยะรองเศษอาหารและนาขยะไปท้ิงทุกวัน เพอ่ื ปอ้ งกันการระบาดของโรค 6. ปัดกวาดเช็ดถคู รัวใหส้ ะอาดหลังการใชง้ านทุกครั้ง หลักกำรจัดโต๊ะอำหำร ควรคานงึ ถึงสง่ิ ต่อไปน้ี 1. ควำมสะอำด ล้างภาชนะทีใ่ ส่อาหารให้สะอาด เช็ดโต๊ะเก้าอ้ี จดั วางช้อนกลางเวลาทานอาหารรว่ มกนั เพ่อื ป้องกันโรคตดิ เชอื้ 2. ควำมเป็นระเบียบ จดั โต๊ะเกา้ อ้ี ให้มีทางเขา้ ออกอยา่ ง สะดวก ไมใ่ ห้พน้ื ท่คี ับแคบเกนิ ไป 3. ควำมสวยงำม สรา้ งบรรยากาศที่ดี เช่น การจดั แจกัน ดอกได้ จัดแตง่ ผา้ ปโู ตะ้ ให้สวยงาม <<สารบญั : PAGE: 8

PAGE: 9 ขน้ั ตอนกำรลำ้ งจำน 1. รวบรวมอุปกรณ์มาไวร้ วมกันบริเวณทีจ่ ะล้าง 2. กวาดเศษอาหารออกแล้วลา้ งด้วยน้าเปล่า 1 คร้ัง 3. ผสมน้ายาล้างจานแล้วใช้ฟองน้าขดั ถใู หท้ ่วั 4. ลา้ งดว้ ยน้าเปลา่ ใหส้ ะอาดหมดจดอย่างนอ้ ย 2 รอบ 5. นาไปคว่าหรอื ลวกน้าร้อนและผ่งึ แดด 6. นาจานท่ีแห้งแล้วเชด็ ด้วยผา้ สะอาดแล้วเกบ็ เขา้ ท่ี ที่มา: https://sites.google.com/site/wede012013/neux-bth-reiyn/bth-thi-1-reiyn-ru-ngan-ban การงานอาชพี : ครูทวีป ศรีตะวนั

ข้ันตอนกำรทำควำมสะอำดเตำถ่ำน 1. ตักถ่านไฟและขเี้ ถา้ ออกหลงั เตาคลายความรอ้ น 2. ใช้ผา้ เช็ดฝนุ่ ผงละอองรอบๆ ขอบเตา ใหส้ ะอาด ข้อควรระมดั ระวังในกำรดแู ลรกั ษำเตำถ่ำน ***วางในท่ีรม่ และแห้ง ไมป่ ลอ่ ยให้น้าหรอื ความชน้ื โดนตา จะมีผลทาใหเ้ ตาถา่ นผุพังง่ายเรว็ ขน้ึ ทีม่ า : http://www.soccersuck.com/boards/topicstore/1207073 ทมี่ า : https://www.kaidee.com/product-125855992 <<สารบญั :PAGE: 10

PAGE: 11 ขัน้ ตอนกำรทำควำมสะอำดเตำแกส๊ 1. ใช้ฟองน้าผสมนา้ ยาลา้ งจานเช็ดบนเตาให้สะอาด แล้วใชผ้ ้าแห้งเชด็ อีกครง้ั ให้แหง้ 2. ทาความสะอาดถาดรองเตา สปั ดาหล์ ะ 1 ครง้ั โดยใช้ แปรงขนอ่อนชบุ นา้ ลา้ งจานขัด 3. ล้างด้วยน้าเปลา่ ใหส้ ะอาด แล้วน้าไปผึง่ ใหแ้ หง้ แล้ว ประกอบเข้าทีเ่ ดมิ *** การทาความสะอาดเตา ควรทาหลังจากเตาคลาย ความร้อนหลงั การประกอบอาหารแลว้ ท่มี า : http://www.thaihometown.com/decorate/4293 การงานอาชีพ : ครูทวีป ศรตี ะวัน

ขนั้ ตอนกำรทำควำมสะอำดอำ่ งลำ้ งจำน ท่มี า : http://www.kitchenform-itt.com/article/24/ 1. เกบ็ เศษอาหารทตี่ กคา้ งในอา่ งทง้ิ ขยะ เพื่อป้องกนั การอุดตนั ของท่อน้า 2. ใชฟ้ องนา้ ชุบน้ายาลา้ งจานเช็ดถใู หท้ ่ัวจนหมดคราบ ไขมนั และสง่ิ สกปรก 3. ล้างดว้ ยนา้ สะอาดอีกรอบ <<สารบญั :PAGE: 12

PAGE: 13 ขนั้ ตอนกำรจดั ต้เู ย็น 1. แยกประเภทอาหาร เช่น ผักผลไม้ เน้อื สัตว์ เครอ่ื งดืม่ ให้เป็นหมวดหมู่ ลงในภาชนะหรอื ถุงพลาสตกิ ท่ี มีผา้ ปดิ มิชิด 2. จัดวางอาหารในชั้นวางให้เป็นระเบยี บเรียบร้อย ทม่ี า: https://lisaguru.com/smart-advice/s10052/ วิธกี ำรจัดเกบ็ อำหำรกอ่ นนำเข้ำตู้เยน็ 1. เน้อื สัตว์ หลังจากลา้ งเอาคราบเลอื ดและเมือกแล้ว พกั ทงิ้ ไวใ้ ห้สะเดด็ น้า นาไปหนั่ สบั หรือซอยตามทตี่ ้องการ ใชง้ าน แล้วใส่กล่องพลาสติก นาไปแช่ในช่องแช่แข็ง ทอ่ี ุณภมู ิประมาณ -18 ถึง 0 องศาเซลเซียล การงานอาชพี : ครทู วีป ศรีตะวัน

ข้นั ตอนก2ำ. รทผักำคผวลำไม้สละา้ องำใหดห้สะ้อองานดำ้ ปหออ้ กงเสป้วลมอื กแล้วหัน่ นาไป ใสก่ ล่องพลาสตกิ หรือในถงุ พลาสติกปดิ ฝาใหส้ นิท และไป จดั วางให้เป็นระเบยี บเรียบร้อย ** อาหารทไี่ มค่ วรนาเข้าตเู้ ยน็ ผลไมท้ ปี่ อกเปลือกแล้ว ผงชากาแฟ นา้ ผง้ึ มันฝรัง่ มะเขอื เทศ ขนมปัง เหล้า กระเทียม ใบโหรพา แมงลัก ใบกะเพรา หอมหัวใหญ่ น้ามันและอาหารที่มกี ลิ่นฉนุ ๆ ที่มา :http://www.enjoylike.com/forum/forum.php?mod=viewthread&tid=3050 3. นำ้ เปลำ่ และเครือ่ งด่ืม เชด็ คราบรอบๆ คอขวดให้ สะอาดปิดฝาใหแ้ น่นสนทิ วางไวท้ ่ชี ัน้ วางให้เป็นระเบียบ ไม่ควรตะแคงขวด 4. อำหำรอ่ืนๆ เชน่ อาหารเสรมิ ขนมตา่ งๆ จัดวางให้ เปน็ ระเบียบหยิบงา่ ย ** ควรสารวจตู้เย็นทกุ สัปดาหเ์ พ่อื ป้องกันการซอื้ ของซ้าแลว้ ไม่ได้ ใชง้ าน หม่นั กาจดั ของเนา่ เสียเป็นประจาเพือ่ ลดกล่นิ เน่าเหม็น <<สารบญั :PAGE: 14

PAGE: 15 ข้นั ตอนกำรทำควำมสะอำดตูเ้ ยน็ ถอดปล๊ัก แล้วนาอาหาร ออกจากตูเ้ ยน็ ถอดชน้ั วาง นาไปล้างและผึ่ง ให้แหง้ เช็ดภายใน ตูเ้ ย็นด้วย น้าอนุ่ ประกอบ ชน้ั วางเขา้ ที่ให้ เรียบรอ้ ย ท่ีมา :http://www.bloggang.com/m/viewdiary.php?id=sweetmombear&month=10-2016&date=21&group=5&gblog=9 การงานอาชีพ : ครูทวีป ศรีตะวนั

ข้นั ขต้นัอนตอกนำรกทำำรคทวำำคมวสำมะอสำะดอหำด้อหงน้อ้ำงนห้ำอ้ หงอ้ สง้วสมว้ ม 1. แต่งกำยให้รดั กมุ ไมร่ ่มุ ร่าม สวมรองเทา้ บตู๊ สวม ถุงเมือ ผา้ ปิดปากและแว่นกนั สายตา 2. เคล่ือนย้ำยสิง่ ของในหอ้ งนำ้ ไปไว้ท่อี นื่ ก่อน เช่น ชน้ั วางสบู่ ถงั ขยะ 3. รำดน้ำผนังหอ้ งนำ้ กระจก อา่ งล้างหน้า โถส้วม และ พื้นหอ้ งนา้ 4. ผสมน้ำยำล้ำงหอ้ งนำ้ คอ่ ยๆ ราด จากผนงั ห้อง สขุ ภณั ฑแ์ ละพื้นหอ้ ง ทิ้งไวส้ ักครู่ ทีม่ า :https://www.khaosod.co.th/around-thailand/news_99140 <<สารบัญ :PAGE: 16

PAGE: 17 5. ทำกำร ขดั ลำ้ ง ถู และเชด็ ตามรายการดงั นี้ 5.1 ผนังหอ้ งเปน็ กระเบอ้ื งใช้ฟองน้าเช็ด ถา้ ผนงั หอ้ งน้า เป็นปูนซเี มนต์ใชแ้ ปรงขดั ให้ท่ัว 5.2 ใช้ฟองนา้ เชด็ กระจก ใช้แปรงขัดอา่ งลา้ งมือใหท้ ่ัว ท้ังด้านบนและด้านล่าง 5.3 ใช้แปรงขดั โถสว้ มด้านในและขดั ด้านนอกให้สะอาด 5.4 ใช้แปรงขัดพน้ื ห้องนา้ ให้สะอาด 6. ลำ้ งด้วยน้ำสะอำดอกี รอบ เร่ิมจากผนังหอ้ ง,กระจก, อ่างลา้ งมือ,โถส้วมและพ้ืนหอ้ งให้ทว่ั 7. ใช้ไมก้ วำดทำงมะพรำ้ วกวาดไล่น้าให้แหง้ 8. ใชผ้ ้ำหนำๆ เชด็ ให้ทว่ั ห้องน้าจากบนลงล่างอีกรอบ เพือ่ ใหแ้ นใ่ จวา่ แห้งสนิทป้องกันการลน่ื ไหลตอนใช้งาน การงานอาชพี : ครูทวีป ศรตี ะวนั

ข้นั ตอนกำรทำควำมสะอำดหอ้ งนำ้ ห้องสว้ ม มำรยำทในกำรทำงำนรว่ มกนั กับครอบครวั มารยาทในการชว่ ยกนั ทางานกับสมาชิกในบา้ นนัน้ เพื่อใหก้ ารทางานราบรน่ื ประสบผลสาเรจ็ ตามทว่ี างแผน ซึ่งมีข้อปฏบิ ตั ดิ ังต่อไปน้ี 1. รับผดิ ชอบตอ่ งานท่ไี ดร้ บั หมอบหมาย 2. ตง่ั ใจทางาน ใสใ่ จรายละเอยี ดต่างๆ ใหเ้ รยี บรอ้ ย 3. กระตือรอื ร้นในการทางาน ไม่โอเ้ อ้ 4. ช่วยเหลอื สมาชกิ ในบา้ น ทางานแทนสมาชกิ ในกรณผี นู้ ัน้ ไมส่ ามารถทางานได้ 5. กลา่ วคา “ขอบคณุ ” “ขอโทษ” “ขอบใจ” ซึง่ กนั และกันเมื่อมีการช่วยเหลืองานทุกครงั้ 6. ยอมรับขอ้ ผดิ พลาด และแกไ้ ขขอ้ บกพรอ่ งให้ดขี ้นึ <<สารบัญ :PAGE: 18

PAGE: 17 บรรณำนุกรม ผกามาศ บุญเผอื ก และคณะ.เทคโนโลยสี ารสนเทศและการสือ่ สาร ป.4. กรงุ เทพฯ:อกั ษรเจรญิ ทศั น์, 2557. ผกามาศ บุญเผือก และคณะ.เทคโนโลยสี ารสนเทศและการส่ือสาร ป.5. กรุงเทพฯ:อกั ษรเจรญิ ทัศน์, 2557. ผกามาศ บุญเผือก และคณะ.เทคโนโลยสี ารสนเทศและการสือ่ สาร ป.6. กรงุ เทพฯ:อกั ษรเจริญทศั น์, 2557. อจั ฉรา นาคเมธี และคณะ.การงานอาชีพและเทคโนโลยี ป.4 .กรุงเทพฯ:อกั ษร เจรญิ ทัศน์, 2557. อจั ฉรา นาคเมธี และคณะ.การงานอาชีพและเทคโนโลยี ป.5 .กรุงเทพฯ:อกั ษร เจริญทัศน์, 2557. อจั ฉรา นาคเมธี และคณะ.การงานอาชีพและเทคโนโลยี ป.6 .กรงุ เทพฯ:อกั ษร เจรญิ ทศั น์, 2557. การงานอาชีพ : ครทู วีป ศรีตะวัน

ผู้เรยี บเรียง ชอ่ื : นายทวปี ศรตี ะวัน : กลมุ่ สาระการงานอาชีพ ชัน้ ประถมศึกษาปีท่ี 5 โรงเรยี นอนบุ าลปราสาทศกึ ษาคาร หมู่ 1 ต. กงั แอน อ.ปราสาท จ.สุรนิ ทร์ สังกัด : สานกั งานเขตพื้นทก่ี ารศกึ ษา ประถมศึกษา สุรนิ ทร์ เขต 3  : Taweep.sri@surin3.go.th <<สารบญั :PAGE: 18

<<BACK: