พะเยา

พะเยา ปกหนา้

1010เทเท่...่.น..นา่ เา่ ทเท่ยี ีย่ วว วดั พระน่ังดนิ วัดติโลกอาราม วดั นนั ตาราม วดั ศรโี คมค�ำ อุทยานแหง่ ชาติดอยหลวง

วดั อนาลโยทพิ ยาราม จดุ ชมววิ ผาชา้ งนอ้ ย น้ำ� ตกภูซาง ถนนคนเดินพะเยา แบบประเมินความพึงพอใจเอกสารท่องเทยี่ ว บ้านดนิ คำ� ปจู้ ู้ Satisfaction Questionnaire of Tourist Information Brochures

ดอยภูนม วนอุทยานภูลงั กา

สารบัญ ๗ ๘ การเดนิ ทาง สถานทท่ี อ่ งเท่ียว ๘ ๑๖ อำ� เภอเมอื งพะเยา ๑๖ อ�ำเภอจนุ ๒๐ อำ� เภอเชยี งคำ� ๒๓ อ�ำเภอเชียงมว่ น ๒๕ อำ� เภอปง ๒๕ อ�ำเภอภูกามยาว ๒๙ อ�ำเภอภูซาง อำ� เภอแม่ใจ ๒๙ ๓๑ เทศกาลงานประเพณี ๓๒ สินค้าพ้นื เมืองและของที่ระลกึ ๓๓ ตวั อย่างรายการนำ� เที่ยว ๓๔ ขอ้ แนะน�ำในการท่องเที่ยว ๓๘ แผนท่ ี ๓๙ หมายเลขโทรศพั ทส์ �ำคัญ ศูนยบ์ รกิ ารข่าวสารท่องเทีย่ ว ททท.

พระเจ้าตนหลวง วดั ศรโี คมค�ำ พะเยา กว๊านพะเยาแหลง่ ชีวิต ศักดิส์ ทิ ธิ์พระเจา้ ตนหลวง บวงสรวงพอ่ ขนุ ง�ำ เมอื ง งามลือเลือ่ งดอยบษุ ราคัม

พะเยา เดมิ มชี อ่ื เรยี กวา่ “ภกู ามยาว” หรอื “พยาว” แพร่ เล้ียวซ้ายเข้าสู่ทางหลวงหมายเลข ๑๐๓ ผ่าน หมายถึง หมู่บ้านที่เรียงรายไปกับภูเขายาว อีกนัย อ�ำเภอร้องกวาง และเข้าสู่ทางหลวงหมายเลข ๑ หนึ่งหมายถึง เมืองท่ีมีผายาว เป็นเมืองเก่าแก่มี ผา่ นอ�ำเภองาว เขา้ ส่ตู ัวเมอื งพะเยา ระยะทาง ๘๔๒ ประวัตศิ าสตร์ยาวนาน กอ่ ตั้งเมอื่ พ.ศ. ๑๖๓๘ โดย กิโลเมตร พ่อขุนจอมธรรม กษัตริย์ราชวงศ์ลัวะจังคราชหิรัญ รถโดยสารประจ�ำทาง บริษทั ขนสง่ จำ� กดั (บขส.) มี นครเงนิ ยางเชยี งแสน และเจรญิ รงุ่ เรอื งสงู สดุ ในสมยั รถออกจากสถานขี นส่งผู้โดยสารกรุงเทพฯ (จตุจกั ร) พ่อขุนง�ำเมือง ภายหลังมีการเปลี่ยนแปลงอ�ำนาจ ถนนก�ำแพงเพชร ๒ ทุกวัน สอบถามข้อมูล โทร. พะเยาจึงตกอยู่ภายใต้อิทธิพลของอาณาจักรล้าน ๑๔๙๐, ๐ ๒๙๓๖ ๒๘๕๒-๖๖ ส�ำนักงานพะเยา นา ต่อมาในสมยั รชั กาลท่ี ๕ แห่งกรงุ รตั นโกสินทร์ โทร. ๐ ๕๔๔๓ ๑๓๖๓ www.transport.co.th และ เมืองพะเยาถูกยุบเป็นอ�ำเภอพะเยา ส่วนหน่ึงของ สถานีขนสง่ ผโู้ ดยสารจงั หวัดพะเยา โทร. ๐ ๕๔๔๓ จังหวัดเชียงราย และได้จัดต้ังขึ้นเป็นจังหวัดที่ ๗๒ ๑๔๘๘ ส�ำหรบั รถโดยสารเอกชนมบี รษิ ัท สมบตั ทิ วั ร์ ของประเทศไทย เมอ่ื วนั ที่ ๒๘ สงิ หาคม พ.ศ. ๒๕๒๐ โทร. ๑๒๑๕ สำ� นกั งานพะเยา โทร. ๐ ๕๔๔๑ ๑๑๘๗ รถไฟ จากสถานรี ถไฟกรงุ เทพฯ (หวั ลำ� โพง) สามารถ จังหวัดพะเยาแบ่งการปกครองออกเป็น ๙ อ�ำเภอ น่ังรถไฟลงที่สถานีล�ำปาง หรือสถานีเชียงใหม่ แล้ว ได้แก่ อ�ำเภอเมอื งพะเยา อำ� เภอจนุ อำ� เภอเชียงค�ำ ต่อรถโดยสารไปจังหวัดพะเยา สอบถามข้อมูลได้ที่ อำ� เภอเชียงมว่ น อ�ำเภอดอกคำ� ใต้ อำ� เภอปง อ�ำเภอ หนว่ ยบรกิ ารเดนิ ทาง การรถไฟแหง่ ประเทศไทย โทร. ภกู ามยาว อ�ำเภอภซู าง และอ�ำเภอแมใ่ จ ๑๖๙๐ www.railway.co.th เคร่ืองบิน สามารถเดินทางโดยเคร่ืองบินไปลงท่า การเดินทาง อากาศยานแม่ฟ้าหลวง เชียงราย จากน้ันเดินทาง ดว้ ยรถประจำ� ทางหรอื เชา่ เหมารถมายงั จงั หวดั พะเยา รถยนต์ สอบถามเท่ียวบินไดท้ ่ี เส้นทางที่ ๑ ใชท้ างหลวงหมายเลข ๓๒ (สายเอเชยี ) - บริษัท การบินไทย จ�ำกัด (มหาชน) โทร. ๐ ๒๓๕๖ ผ่านจังหวัดพระนครศรีอยุธยา อ่างทอง สิงห์บุรี ๑๑๑๑ www.thaiairways.com นครสวรรค์ เข้าส่ทู างหลวงหมายเลข ๑ ผ่านอำ� เภอ - สายการบิน บางกอก แอร์เวย์ โทร. ๑๗๗๑ www. คลองขลุง จังหวัดก�ำแพงเพชร อ�ำเภอบ้านตาก bangkokair.com จงั หวดั ตาก และอ�ำเภอเถิน อ�ำเภอสบปราบ อำ� เภอ - สายการบนิ ไทย ไลออ้ น แอร์ โทร. ๐ ๒๕๒๙ ๙๙๙๙ งาว จังหวัดล�ำปาง เข้าสู่ตัวเมืองพะเยา ระยะทาง www.lionairthai.com ๗๕๔ กิโลเมตร - สายการบิน ไทย สมายล์ โทร. ๑๑๘๑ www. thaismileair.com เสน้ ทางที่ ๒ ใช้ทางหลวงหมายเลข ๓๒ (สายเอเชยี ) - สายการบิน นกแอร์ โทร. ๑๓๑๘ www.nokair. ผ่านจังหวัดพระนครศรีอยุธยา อ่างทอง สิงห์บุรี com และนครสวรรค์ เล้ียวขวาเข้าสู่ทางหลวงหมายเลข ๑๑๗ จนถงึ จงั หวดั พษิ ณโุ ลก แยกซา้ ยเขา้ สทู่ างหลวง หมายเลข ๑๒ ไปจนถึงสุโขทัย เลี้ยวขวาไปตาม ทางหลวงหมายเลข ๑๐๑ ผา่ นอำ� เภอเดน่ ชยั จงั หวดั พะเยา 7

ระยะทางจากตวั เมอื งพะเยาไปอ�ำเภอตา่ ง ๆ อ�ำเภอจนุ ๔๘ กิโลเมตร อ�ำเภอเชยี งค�ำ ๗๖ กิโลเมตร อ�ำเภอเชียงม่วน ๑๑๗ กิโลเมตร อำ� เภอดอกค�ำใต ้ ๑๕ กิโลเมตร อำ� เภอปง ๗๙ กิโลเมตร อำ� เภอภกู ามยาว ๑๘ กิโลเมตร อำ� เภอภูซาง ๘๗ กิโลเมตร อ�ำเภอแม่ใจ ๒๗ กโิ ลเมตร ระยะทางจากจังหวัดพะเยาไปจังหวัดใกล้เคยี ง เชยี งราย ๙๔ กิโลเมตร นา่ น ๑๗๖ กิโลเมตร แพร่ ๑๔๑ กิโลเมตร ล�ำปาง ๑๓๑ กิโลเมตร สถานท่ที อ่ งเท่ียว อ�ำเภอเมืองพะเยา อนุสาวรียพ์ ่อขุนงำ� เมอื ง อนสุ าวรยี พ์ อ่ ขนุ งำ� เมอื ง อยทู่ สี่ วนสาธารณะเทศบาล เมืองพะเยา (สวนสมเด็จย่า ๙๐) ถนนชายกว๊าน - สายการบนิ แอร์ เอเชยี โทร. ๐ ๒๕๑๕ ๙๙๙๙ พ่อขุนง�ำเมืองเป็นกษัตริย์ท่ีปกครองเมืองพะเยา www.airasia.com ระหว่าง พ.ศ. ๑๘๐๑-๑๘๔๑ เป็นชว่ งเวลาทม่ี คี วาม การเดินทางจากพะเยาไปจังหวัดใกลเ้ คียง เจริญรุ่งเรืองมาก พระองค์เป็นพระสหายร่วมน�้ำ มรี ถประจ�ำทางสาย ๑๙๘ เสน้ ทางเชยี งใหม่-พะเยา- สาบานกับพ่อขุนเม็งรายมหาราชแห่งเมืองเชียงราย เชียงใหม่ ให้บริการทุกวัน ต้ังแต่เวลา ๐๖.๓๐- และพ่อขุนรามค�ำแหงมหาราชแห่งกรุงสุโขทัย ท้ัง ๑๗.๓๐ น. สอบถามขอ้ มูลไดท้ ี่ บริษัท ไทยพฒั นกจิ สามพระองคไ์ ด้กระท�ำสัตยป์ ฏญิ าณตอ่ กนั ณ แมน่ ้�ำ ขนส่ง จ�ำกัด (กรีนบัส) โทร. ๐ ๕๓๒๖ ๖๔๘๐ อิง ปัจจุบันคือบริเวณสถานีประมงน้�ำจืดพะเยา www.greenbusthailand.com พ่อขุนง�ำเมืองเป็นผู้ทรงอิทธิฤทธิ์ กล่าวกันว่าเมื่อ พระองค์เสด็จไปทางไหน “แดดก็บ่อฮ้อน ฝนก็บ่อ ฮ�ำ จักให้แดดก็แดด จักให้บดก็บด” จึงได้พระนาม ว่า “งำ� เมือง” ในวันที่ ๕ มีนาคม ของทุกปี จะมีพิธี สักการะบวงสรวงพอ่ ขุนง�ำเมือง 8 พะเยา

กวา๊ นพะเยา กว๊านพะเยา อยู่ถนนชายกว๊าน ต�ำบลเวียง ค�ำ พักผ่อนหย่อนใจ และชมพระอาทิตย์ตกยามเย็น มี ว่า “กว๊าน” ใช้เรียกหนองน�้ำหรือบึงน้�ำขนาดใหญ่ บริการน่ังเรือพายชมกว๊านทุกวัน สอบถามข้อมูล เป็นภาษาท้องถ่ินล้านนา ใช้เฉพาะในจังหวัดพะเยา ได้ท่ี ชมรมเรือพายกว๊านพะเยา โทร. ๐๘ ๙๔๓๓ เทา่ นนั้ กวา๊ นพะเยาเกดิ จากการยบุ ตวั ของเปลอื กโลก ๗๓๑๑ บริเวณถนนรอบ ๆ กว๊าน มีที่พักและร้าน เมอื่ ๗๐ ลา้ นปมี าแลว้ หากมองจากมมุ สงู จะเหน็ เปน็ อาหารเปิดใหบ้ รกิ าร รูปพระจันทร์เสี้ยวเกือบครึ่งวงกลม แหว่งทางด้าน ตะวนั ออกเฉยี งเหนอื ต่อมาเมื่อ พ.ศ. ๒๔๗๘ มีการ วัดติโลกอาราม อยู่กลางกว๊านพะเยา มีอายุเก่าแก่ ตั้งสถานีประมงน้�ำจืดจังหวัดพะเยาข้ึน บริเวณต้น กวา่ ๕๐๐ ปี จากหลักฐานศิลาจารกึ ท่ขี ดุ พบบริเวณ แม่น้ำ� องิ และสรา้ งฝายกัน้ น�้ำ จึงเกดิ เปน็ บงึ นำ้� ขนาด วดั ทำ� ใหท้ ราบวา่ วดั แหง่ น้ี เปน็ วดั ทพี่ ระเจา้ ตโิ ลกราช ใหญ่ มเี น้อื ที่ ๑๒,๘๓๑ ไร่ มคี วามลกึ เฉล่ีย ๑.๕ เมตร แหง่ อาณาจกั รลา้ นนาเชยี งใหม่ โปรดใหพ้ ระยายทุ ธษิ เปน็ ทะเลสาบนำ�้ จดื ใหญอ่ นั ดบั ๔ ของประเทศไทย มี ถริ ะ เจา้ เมอื งพะเยา สรา้ งขน้ึ ราว พ.ศ. ๒๐๑๙-๒๐๒๙ การเพาะพันธุ์ปลากวา่ ๕๐ ชนิด เชน่ ปลากราย ปลา เป็นวัดที่จมอยู่ในกว๊านพะเยา เน่ืองจากกรมประมง สวาย ปลาเทโพ ปลาจีน ปลาไน และปลานลิ บรเิ วณ สรา้ งประตกู นั้ เพอื่ กกั เกบ็ นำ�้ ทำ� ใหช้ มุ ชนโบราณและ รอบกว๊านพะเยามีทัศนียภาพร่มรื่น มองเห็นทิวเขา วดั หลายแหง่ จมอยใู่ ตน้ ำ้� วดั ตโิ ลกอารามจงึ เหน็ เพยี ง สลับซับซ้อน มีสวนสาธารณะ เหมาะแก่การนั่งเล่น ยอดเจดีย์อิฐที่โผล่พ้นน�้ำข้ึนมา ซ่ึงชาวบ้านเรียกว่า “สันธาตุกลางน�้ำ” ต่อมามีการบูรณปฏิสังขรณ์ใหม่ พะเยา 9

วดั ศรโี คมค�ำ วนั ส�ำคญั ทางพระพุทธศาสนา ได้แก่ วนั มาฆบูชา วนั วิสาขบูชาและวันอาสาฬหบูชา จะมีประเพณีเวียน เทียนกลางน�้ำรอบพระธาตุเจดีย์กลางกว๊านพะเยา ถอื เป็นประเพณหี นงึ่ เดียวในโลก วัดตโิ ลกอาราม วัดศรีโคมค�ำ (วัดพระเจ้าตนหลวง) เป็นพระ อารามหลวงชั้นตรี ประดิษฐานพระพุทธรูปคู่บ้าน เพอื่ ใหผ้ คู้ นไดม้ าสกั การะ มบี รกิ ารเรอื พายจากทา่ เรอื คู่เมืองอาณาจักรล้านนาคือ “พระเจ้าตนหลวง” กวา๊ นพะเยาไปยงั วดั ทกุ วนั เวลา ๐๘.๐๐-๑๘.๐๐ น. เป็นพระพุทธรูปปูนปั้นปิดทอง ปางมารวิชัยศิลปะ ใช้เวลาไป-กลับ ๑๕ นาที สอบถามขอ้ มลู ได้ท่ี ชมรม เชียงแสนองค์ใหญ่สุดในภาคเหนือ มีขนาดหน้า เรือพายกว๊านพะเยา โทร. ๐๘ ๙๔๓๓ ๗๓๑๑ ใน ตกั กว้าง ๑๔ เมตร สูง ๑๖ เมตร สร้างขึ้นระหวา่ ง พ.ศ. ๒๐๓๔-๒๐๖๗ ในวันวิสาขบูชาของทุกปี จะ มีประเพณีนมัสการพระเจ้าตนหลวงเดือนแปดเป็ง บริเวณวัดมีพระอุโบสถกลางน�้ำ ศิลปะล้านนาแบบ ประยุกต์ ตั้งอยู่ริมกว๊านพะเยา ด้านในพระอุโบสถ มีจิตรกรรมฝาผนังลวดลายวิจิตรสวยงาม วาดโดย อาจารย์อังคาร กลั ยาณพงศ์ ศิลปินแห่งชาติ เปิดให้ 10 พะเยา

วัดพระธาตุจอมทอง เข้าชมเฉพาะวันพระ และช่วงท่ีมีงานส�ำคัญของวัด หอวฒั นธรรมนิทศั น์ สอบถามขอ้ มูล โทร. ๐ ๕๔๔๑ ๑๐๖๒ หอวัฒนธรรมนทิ ัศน์ อยูใ่ กลก้ ับวดั ศรโี คมคำ� ต�ำบล บรเิ วณโดยรอบเปน็ สวนรกุ ขชาติ มองเหน็ ทศั นยี ภาพ เวียง เป็นอาคารศิลปะล้านนาประยุกต์ จัดแสดง ตวั เมืองและกวา๊ นพะเยา เร่ืองราววิถีชีวิตชาวพะเยาตั้งแต่อดีตถึงปัจจุบัน การเดินทาง จากตัวเมืองพะเยา ใช้ทางหลวง และโบราณวัตถุหายาก เช่น เครื่องปั้นดินเผาและ หมายเลข ๑ เส้นทางไปอ�ำเภอแม่ใจ ประมาณ ฉัตรทองคำ� อายกุ วา่ ๕๐๐ ปี ซากฟอสซลิ ชา้ ง ๔ งา อายุ ๑๕ ลา้ นปี เปิดใหเ้ ข้าชมทกุ วัน เวลา ๐๘.๓๐- ๑๖.๓๐ น. คา่ เข้าชม ผใู้ หญ่ ๒๐ บาท เด็ก ๑๐ บาท และชาวต่างชาติ ๔๐ บาท สอบถามขอ้ มลู โทร. ๐ ๕๔๔๓ ๑๐๕๓ วดั พระธาตจุ อมทอง อยบู่ นดอยจอมทอง ตรงขา้ มวดั ศรีโคมค�ำ มเี จดยี ์ทรงล้านนา สูง ๓๐ เมตร ส่วนยอด สุดเปน็ ฉตั รสีทอง คล้ายพระธาตหุ รภิ ญุ ชยั ของล�ำพูน ภายในเจดีย์บรรจุพระเกศาธาตุของพระพุทธเจ้า พะเยา 11

วดั อนาลโยทพิ ยาราม ๒.๕ กิโลเมตร และเล้ียวซ้ายผ่านหอสมุดแห่งชาติ สรา้ งองค์จ�ำลองขนึ้ มาแทน องคท์ ่สี องคือ “พระเจา้ เฉลิมพระเกียรติไป ๓๐๐ เมตร มีถนนทางข้ึนวัด ทันใจ” เหตุที่มีชื่อนี้เพราะว่า ผู้คนที่มาสักการะขอ อยู่ขวามอื พรมักจะสมหวังในไม่ช้า และองค์ที่สามคือ “พระ วัดศรอี ุโมงคค์ ำ� บ้านทา่ กว๊าน ถนนท่ากวา๊ น ต�ำบล แขง้ คม” เพราะองค์พระมีหนา้ แข้ง (พระชงฆะ) เป็น เวียง สร้างเม่ือ พ.ศ. ๒๓๘๙ เดิมเรียกว่า“วัดสูง” สันเหลี่ยมคมชัดเจน ถือเป็นงานพุทธศิลป์ล้านนาที่ ประดิษฐานพระพุทธรูปคู่บ้านคู่เมืองพะเยาอายุ หาชมยากในปัจจุบัน และยังมีเจดีย์บรรจุพระบรม กว่า ๕๐๐ ปี คือ “หลวงพอ่ งามเมืองเรืองฤทธ”์ิ หรอื ธาตุ เป็นศิลปะสมัยเชียงแสน ท่ีโดดเด่นด้วยมีฐาน “พระเจ้าล้านตื้อ” ถือเป็นพระพุทธรูปงดงามที่สุด เจดยี แ์ บบย่อมุมไม้สบิ สอง เปิดให้เข้าชมทกุ วัน เวลา แห่งล้านนาและมีศิลปะแบบภูกามยาวโดยเฉพาะ ๐๗.๐๐-๑๖.๐๐ น. นอกจากน้ียังมีพระพุทธรูปหินทรายปางมารวิชัยที่ วดั ลแี ละพพิ ธิ ภณั ฑเ์ วยี งพยาว อยหู่ มทู่ ่ี ๒ ถนนวดั ลี สำ� คญั อกี ๓ องค์ คอื “พระเจา้ กวา๊ น” (หลวงพอ่ ศลิ า ตำ� บลเวยี ง เปน็ วดั เกา่ แกส่ ำ� คญั ของเมอื งพะเยา สรา้ ง องคจ์ �ำลอง) แต่เดิมมีการคน้ พบหลวงพ่อศิลา (องค์ เม่อื พ.ศ. ๒๐๓๘ โดยเจ้าหม่นื หน่อเทพครู เพื่อถวาย จริง) ท่ีวัดน้ี ต่อมาถูกอัญเชิญไปประดิษฐานที่วัด แดพ่ ระเจา้ ยอดเชยี งราย กษตั รยิ เ์ มอื งเชยี งใหม่ คำ� วา่ ตโิ ลกอารามกลางกวา๊ นพะเยา ทางวดั ศรอี โุ มงคค์ ำ� จงึ “ล”ี เปน็ คำ� ไทยโบราณภาคเหนอื หมายถงึ กาดหรอื 12 พะเยา

ตลาด “วดั ล”ี จงึ หมายถงึ วดั ทอ่ี ยใู่ นยา่ นชมุ ชนตลาด กิจกรรมท่องเท่ียวแบ่งออกเป็นฐาน เช่น การสาน ภายในวดั มปี ชู นยี สถานทส่ี ำ� คญั คอื พระเจดยี ธ์ าตวุ ดั เขง่ จากไมไ้ ผ่ สปาสมุ่ ไก่ เฟอร์นเิ จอร์ไม้ไผ่ เตาแกลบ ลี พระพุทธบาทจ�ำลองหนิ ทราย ศลิ าจารึกวัดลี และ ชีวมวล เป็นต้น นอกจากน้ียังมีโฮมสเตย์รอบรับผู้ท่ี โบราณวัตถุอีกจ�ำนวนมาก บริเวณวัดลี ยังเป็นที่ต้ัง สนใจมาเท่ียวแบบค้างคืนด้วย สอบถามข้อมูล โทร. “พิพิธภัณฑ์เวียงพยาว” ก่อต้ังโดยพระครูอนุรักษ์ ๐๘ ๒๖๙๔ ๐๙๓๘ บุรานันท์ เจ้าอาวาสวัดลี เพราะเล็งเห็นคุณค่าของ การเดนิ ทาง จากตวั เมอื งพะเยา ใชท้ างหลวงหมายเลข โบราณวตั ถจุ ำ� นวนมากทถ่ี กู ทอดทง้ิ ตามวดั รา้ งตา่ ง ๆ ๑๑๙๓ จนถึงสสาแยกบ้านตุ่ม ให้เล้ียวขวาทางไป ในพะเยา จงึ นำ� มาเกบ็ รกั ษาไวท้ ว่ี ดั ลี ตอ่ มาไดต้ ง้ั เปน็ อบต. บา้ นตมุ่ ตรงไปจนถงึ วดั ดอกบวั จะเหน็ ทท่ี ำ� การ พิพธิ ภณั ฑ์ท้องถนิ่ เพือ่ รวบรวมโบราณวัตถแุ ละเป็น ของชุมชนบ้านบวั ตงั้ อยขู่ า้ งวดั รวมระยะทางจากตัว แหลง่ เรยี นรทู้ างประวตั ศิ าสตรข์ องพะเยา เปดิ ทกุ วนั เมืองพะเยา ๑๒ กโิ ลเมตร เวลา ๐๙.๐๐-๑๕.๐๐ น. วัดอนาลโยทิพยาราม อยู่หมู่ท่ี ๖ บ้านสันป่าบง ชุมชนบ้านบัว ต้ังอยู่ต�ำบลบ้านตุ่ม เป็นชุมชน ตำ� บลสนั ปา่ ม่วง บนดอยบุษราคมั ในวดั ประดษิ ฐาน ท่องเที่ยวแนวเศรษฐกิจพอเพียง ภายในหมู่บ้านมี ชมุ ชนบา้ นบัว พะเยา 13

อุทยานแหง่ ชาติดอยหลวง พระพทุ ธรูปศิลปะสโุ ขทยั องค์ใหญ่ พระพทุ ธรปู ปาง อุทยานแห่งชาติดอยหลวง ครอบคลุมพื้นท่ี ๓ ตา่ ง ๆ เชน่ ปางไสยาสน์ ปางลีลา ปางนาคปรก และ จังหวดั ไดแ้ ก่ พะเยา เชยี งราย และลำ� ปาง รวมเนือ้ ท่ี มีรัตนเจดีย์เป็นศิลปะแบบอินเดียพุทธคยา เก๋งจีน ๗๓๑,๒๕๐ ไร่ ประกาศเปน็ อุทยานแห่งชาติ เม่อื ๑๖ ประดิษฐานเจา้ แมก่ วนอิม หอพระแกว้ มรกตจ�ำลอง เมษายน พ.ศ. ๒๕๓๓ ลกั ษณะภมู ิประเทศเปน็ เทือก จากยอดดอยสามารถชมทศั นยี ภาพของกวา๊ นพะเยา เขาสูงสลับซับซ้อน มีป่าไม้และสัตว์ป่าอุดมสมบูรณ์ ได้ชดั เจน จากถนนด้านลา่ งมที างข้นึ ไปถงึ ตวั วัด ทงั้ เป็นต้นน้�ำของกว๊านพะเยา แม่น้�ำวัง และแม่น�้ำลาว ทางบันไดนาคและทางรถยนต์ และมีรถสองแถว ทท่ี ำ� การอทุ ยานฯ ตง้ั อยทู่ อ่ี ำ� เภอพาน จงั หวดั เชยี งราย รับ-ส่ง จากทางข้นึ ดอยไปตวั วดั ราคารอบละ ๔๐๐ สถานทนี่ ่าสนใจในเขตอุทยานฯ ได้แก่ บาท สอบถามข้อมลู โทร. ๐ ๕๔๔๘ ๑๗๐๔ น้�ำตกจ�ำปาทอง อยู่ในพ้ืนท่ีอ�ำเภอเมืองพะเยา เป็น การเดินทาง จากตัวเมืองพะเยา ใช้ทางหลวง น้�ำตกสูงชัน ไหลลงมาเป็นชั้น ๆ ทั้งหมด ๕ ชั้น หมายเลข ๑ เส้นทางไปเชยี งราย ระหวา่ งกโิ ลเมตร คลา้ ยงาชา้ งบ้าง หวั ชา้ งบา้ ง นำ้� ใสสะอาด เลน่ นำ�้ ได้ ท่ี ๗๔๑-๗๔๒ ใหเ้ ล้ยี วซา้ ยเขา้ ถนนสาย พย. ๑๐๐๑ บริเวณน�้ำตกมีต้นไม้ใหญ่ร่มร่ืน มีลานกว้างส�ำหรับ ทางหลวงหมายเลข ๑๑๒๗ ไปอกี ๙ กิโลเมตร หา่ ง นัง่ พกั ผ่อน มีเสน้ ทางเดินศกึ ษาธรรมชาติ ระยะทาง จากตวั เมือง ๑๕ กิโลเมตร ๒,๒๐๐ เมตร สามารถเดนิ เองได้ โดยมีปา้ ยส่ือความ 14 พะเยา

หมายตามจุดต่าง ๆ ใชเ้ วลาเดนิ ๒ ช่ัวโมง ส�ำหรบั นัก ทอ่ งเท่ยี วที่ต้องการพักคา้ งแรม มีลานกางเตน็ ท์ แต่ ตอ้ งน�ำเต็นทม์ าเอง การเดินทาง น้�ำตกจ�ำปาทอง อยู่ห่างจากจังหวัด ดอยหนอก พะเยา ๒๓ กิโลเมตร ไปตามทางหลวงหมายเลข ๑ สายพะเยา-เชียงราย บริเวณหลักกิโลเมตรที่ ๗ เลี้ยวซ้ายไปตามทางหลวงหมายเลข ๑๑๒๗ ระยะ ทาง ๑๖ กโิ ลเมตร ดอยหนอก เป็นจุดสูงสุดบนดอยหลวง สามารถชม ทิวทัศน์ได้รอบ ๓๖๐ องศา โดยเฉพาะกว๊านพะเยา และตวั เมอื งพะเยา การเดนิ ขน้ึ ดอยหนอกตอ้ งพกั คา้ ง แรม ๑ คืน บนดอยสามารถกางเต็นท์ได้ อุทยานฯ มีบ้านพัก สถานท่ีกางเต็นท์ และร้านค้า สวสั ดกิ าร สอบถามข้อมูล โทร. ๐ ๕๓๑๖ ๓๓๖๓, ๐ ๒๕๖๒ ๐๗๖๐ www.dnp.go.th การเดินทาง ใช้ถนนพหลโยธนิ สายพะเยา-เชียงราย บ้านดนิ ค�ำปู้จู้ ห่างจากเมืองพะเยา ๓๙ กิโลเมตร บริเวณหลัก กิโลเมตรท่ี ๗๗๓ มีทางแยกซ้ายท่ีบ้านปูแกงเข้าไป ๙ กิโลเมตร หรือ น่ังรถโดยสารประจ�ำทาง สาย บ้านดินค�ำปู้จู้ ความฝันเรื่องการมีบ้านดินมักเป็น เชียงราย-พะเยา ไปถึงบ้านปูแกง แล้วต่อมอเตอร์ ความฝันของหลายคนท่ีคิดว่าอยู่บ้านดินหน้าร้อน ไซด์รบั จ้างไปท่ที ำ� การอทุ ยานฯ แลว้ เย็นสบาย อยู่บ้านดินหน้าหนาวแลว้ อบอนุ่ บา้ น ถ น น ค น เดินหน้า กว๊า นพ ะ เย า จัดที่ลาน ดินราคาไม่แพง และบ้านดินต้องเหมาะกับชีวิตพอ เอนกประสงค์เทศบาลเมืองพะเยา เป็นสถานที่ เพียง ส�ำหรับความคิดของคู่สามีภรรยาครูจุ้ย-ชลดา ส�ำหรับจัดนิทรรศการ ออกร้านแสดงสินค้าหรือจัด และครโู ชะ-ศกั ดช์ิ ยั เวยอ่ื น้ัน เริม่ จากแนวคดิ อยาก กิจกรรมของทางราชการ เอกชน โดยเฉพาะเย็น พ่งึ พาตนเอง จึงเริ่มศึกษาและหาขอ้ มูลเก่ียวกบั บ้าน วันศุกร์และวันเสาร์ จัดให้มีถนนคนเดินจ�ำหน่าย ดนิ ให้มากขึน้ และในทสี่ ดุ ท�ำให้รูว้ ่าการสร้าง สินค้าและอาหารในราคาย่อมเยา นอกจากนี้ยังมี “บา้ นดนิ ” ไมไ่ ดท้ ำ� ใหท้ ง้ั คไู่ ดแ้ ค่ “บา้ นหลงั ใหม”่ แต่ ถนนคนเดินหอการค้าแฟร์ บริเวณหน้าตลาดสด – ทง้ั สองยังกลายเป็น “คนใหม”่ ไปพร้อมๆ กบั เวลาที่ ศาลหลักเมือง ทุกวันอาทิตย์ ต้ังแต่เวลา ๑๗.๐๐ บา้ นเสรจ็ ปจั จบุ นั นอกจากบา้ นดนิ คำ� ปจู้ จู้ ะเปน็ บา้ น – ๒๒.๐๐ น. ดินส�ำหรับพักอาศัยของคุณครูท้ังสองแล้ว ยังกลาย เป็นแหล่งเรียนรู้วัฒนธรรมชุมชนเร่ืองการสร้างบ้าน พะเยา 15

อำ� เภอจนุ โบราณสถานเวียงลอ อยูต่ ำ� บลลอ เปน็ เมอื งโบราณ ขนาดใหญ่ มอี ายรุ าว ๕๐๐-๖๐๐ ปี ตามหลกั ฐานศลิ า จารึกและพระพุทธรูปหินทราย ที่ขุดพบในตัวเมือง เวยี งลอภายในคูเมือง กำ� แพงเมอื ง พบโบราณสถาน ๑๐ แหง่ และพบซากโบราณสถานนอกคเู มอื งอกี ๔๐ แห่ง ท่สี ำ� คัญคือ มวี ัดรา้ งอยมู่ ากมาย มพี ระธาตแุ ละ วดั เก่าแก่ คอื วดั ศรีปงิ เมือง ใกล้เวียงลอยงั เป็นจุดที่ ลำ� นำ้� จนุ ไหลลงแมน่ ำ้� องิ จงึ เรยี กบรเิ วณนวี้ า่ “สบองิ ” เปดิ ใหเ้ ขา้ ชมทกุ วนั จนั ทร-์ ศกุ ร์ เวลา ๐๙.๐๐-๑๖.๓๐ น. สอบถามข้อมลู ไดท้ ่ี เทศบาลตำ� บลเวยี งลอ โทร. ๐ ๕๔๔๔ ๗๑๙๙ การเดินทาง อยู่ห่างจากอ�ำเภอจุน ตามทางหลวง หมายเลข ๑๐๒๑ ถึงบ้านห้วยงิ้ว ระยะทาง ๑๗ กิโลเมตร มีทางแยกไปถึงบ้านน�้ำจุนอีก ๙ กิโลเมตร วัดพระธาตุขิงแกง อยู่บนเนินเขาธาตุขิงแกง องค์ พระธาตุเป็นทรงล้านนาคล้ายกับพระธาตุสบแวนที่ อ�ำเภอเชียงค�ำ แต่ขนาดใหญ่กว่า สามารถมองเห็น ทัศนียภาพของหมบู่ า้ นขิงแกงได้อยา่ งชดั เจน วัดพระธาตขุ ิงแกง การเดินทาง อยู่ห่างจากอ�ำเภอจุนตามทางหลวง หมายเลข ๑๐๙๑ ถึงบ้านธาตุขิงแกงระยะทาง ๑๐ กโิ ลเมตร แยกขวาเปน็ ทางเดนิ ไปอีก ๓๐๐ เมตร ถงึ ดิน เกษตรพอเพียง และศิลปะท่ีเปิดอบรมให้ความ ตัววัด รู้กับผู้สนใจทุกคนโดยไม่มีค่าใช้จ่าย น่ันเป็นเพราะ อำ� เภอเชยี งคำ� หวั ใจความเปน็ ครทู นี่ กึ ยอ้ นกลบั ไปคดิ ถงึ ชว่ งทตี่ นเอง เหนด็ เหนอื่ ยกบั การแสวงหาความรกู้ อ่ นสรา้ งบา้ นดนิ วัดพระน่ังดิน อยู่หมู่ที่ ๗ ต�ำบลเวียง เป็นวัดท่ีองค์ หากใครสนใจแนวความคดิ เรอื่ งการสรา้ งบา้ นดนิ รวม พระประธานของวัดไม่มีฐานชุกชีรองรับเหมือนกับ ถึงวิถีการพึ่งพาตนเอง สามารถติดตามรายละเอียด พระประธานองค์อ่ืน ๆ เคยมีราษฎรสร้างฐานชุกชี เพมิ่ เติมไดท้ ี่เพจบา้ นดนิ คำ� ป้จู ู้ live & learn mud เพื่ออัญเชิญพระประธานขึ้นประดิษฐาน แต่ปรากฏ house สอบถามขอ้ มลู โทร. ๐๘ ๔๖๑๔ ๔๒๒๒ ว่าพยายามยกเท่าไรก็ยกไม่ข้ึน จึงเรียกสืบต่อกันมา ว่า “พระนั่งดิน” ตามต�ำนานกล่าวว่าพระพุทธรูปน้ี 16 พะเยา

พระนั่งดนิ สร้างต้ังแต่คร้ังสมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้ายังทรง การเดินทาง ใช้ทางหลวงหมายเลข ๑๐๒๑ ห่างจาก พระชนม์ชีพอยู่ ดังนั้นพระเจ้านั่งดินน่าจะมีอายุ ตัวอ�ำเภอเชยี งค�ำ ๒ กโิ ลเมตร กว่า ๒,๕๐๐ ปี วัดพระธาตสุ บแวน เปน็ ทปี่ ระดษิ ฐานองคพ์ ระธาตุ การเดินทาง จากตัวอ�ำเภอเชียงค�ำ ใช้ทางหลวง เจดยี ์ที่มีอายเุ กา่ แก่มาก คาดวา่ อายรุ าว ๒,๕๐๐ ปี หมายเลข ๑๑๔๘ ทางท่ีจะไปจังหวัดน่าน วัดต้ัง ภายในบรรจุเส้นพระเกศา และกระดูกสว่ นคางของ อยรู่ ิมถนนทางซา้ ยมือ ห่างจากตวั อำ� เภอเชียงค�ำ ๔ พระพุทธเจ้า องค์พระธาตุได้รับการบูรณะมาหลาย กโิ ลเมตร คร้ัง แต่ยังคงรักษาสภาพศิลปะแบบล้านนาไทยไว้ อนสุ รณผ์ เู้ สยี สละ พ.ต.ท. ๒๓๒๔ อยตู่ ำ� บลเชยี งบาน ได้ ภายในบริเวณวัดมีศูนย์และมีต้นจามจุรีทรงพุ่ม สร้างข้ึนเพื่อระลึกถึงวีรกรรมของพลเรือน ต�ำรวจ งามท่ีสุดในประเทศไทยอีกด้วย เปิดทุกวันต้ังแต่ และทหาร ผู้พลีชพี ในการสรู้ บเพอื่ รกั ษาอธปิ ไตยใน เวลา ๐๖.๐๐-๑๘.๐๐ น. สอบถามข้อมูล โทร. ๐ พ้ืนที่ชายแดนจังหวัดพะเยาและเชียงราย ภายใน ๕๔๔๕ ๒๑๓๓ บริเวณจัดเป็นพิพิธภัณฑ์แสดงภาพถ่ายรูปจ�ำลอง การเดนิ ทาง อยหู่ า่ งจากท่ีว่าการอำ� เภอประมาณ ๔ และอาวธุ ยทุ โธปกรณ์ ทเี่ คยใชต้ อ่ สใู้ นการรบครง้ั นนั้ กโิ ลเมตร ไวด้ ้วย เปิดใหเ้ ขา้ ชมในวนั เวลาราชการ พะเยา 17

พระธาตุสบแวน วดั นันตาราม 18 พะเยา

วดั นันตาราม อยู่บ้านดอนไชย ต�ำบลหย่วน ใกล้กบั วัดแสนเมืองมา ตลาดเทศบาลต�ำบลเชียงค�ำ เป็นวัดที่มีศิลปะแบบ พมา่ ตวั วหิ ารสรา้ งดว้ ยไมส้ กั ทง้ั หลงั ตกแตง่ ลวดลาย สีเขียวเทา เป็นพระประธานในพระอุโบสถ มีพุทธ ฉลุไม้อย่างสวยงามตามส่วนประกอบต่าง ๆ เช่น ลักษณะที่งดงาม สันนิษฐานว่ามีอายุราว ๕๐๐ ปี หนา้ ตา่ ง หนา้ บนั ระเบยี ง ภายในประดษิ ฐานพระเจา้ ปจั จบุ ันวัดน้เี ปล่ียนชอื่ เปน็ “วัดบญุ นาค” เนือ่ งจาก แสนแส้ว สร้างด้วยไม้สัก มีเจดีย์แบบไทยใหญ่ มี บริเวณวดั มีต้นดอกบุญนาค ซ่งึ เปน็ สัญลกั ษณข์ อง พพิ ธิ ภณั ฑธ์ นบตั รเกา่ เครอ่ื งใชโ้ บราณ ผา้ ลายโบราณ วดั นี้ และภาพวาดโบราณเกยี่ วกบั การเทศนม์ หาชาตแิ ตล่ ะ วดั หยว่ น อยหู่ มทู่ ี่ ๓ ตำ� บลหยว่ น สร้างขน้ึ โดยชาว ตอน เปดิ ใหเ้ ขา้ ชมเวลา ๐๘.๐๐-๑๘.๐๐ น. สอบถาม บ้านหย่วน ซึ่งส่วนใหญ่อพยพมาจากสิบสองปัน ข้อมูล โทร. ๐ ๕๔๔๕ ๑๖๓๖ นา โดยใช้ชื่อเมืองเดิมต้ังเป็นชื่อของหมู่บ้าน น่ันคือ วัดแสนเมอื งมา อยู่ท่บี า้ นมาง ต�ำบลหย่วน สรา้ งใน “หมบู่ า้ นหยว่ น” ชาวบา้ นไดก้ อ่ สรา้ งวดั ขน้ึ พรอ้ มการ สมัยรัชกาลท่ี ๑ เจ้าผู้ครองเมืองน่าน ได้กวาดต้อน ตัง้ ถ่นิ ฐานของผู้คนในหม่บู ้าน คำ� ว่า “หย่วน” ภาษา ชาวไทยใหญ่มาจากเมืองมาง สาธารณรัฐแห่ง ไทล้ือให้ความหมายว่า “สมัย” หรอื เวลา” มนี ยั ยะ สหภาพเมียนมาร์ แล้วเรียกชื่อหมู่บ้านนี้ว่า “บ้า หมายถงึ สมยั ทร่ี งุ่ เรอื งไมว่ า่ เวลาจะเปลย่ี นไปอยา่ งไร นมาง” และได้ชักชวนชาวเมืองก่อสร้างวัดต้ังช่ือว่า ปจั จบุ นั ทว่ี ดั แหง่ นเ้ี ปน็ ศนู ยว์ ฒั นธรรมไทลอื้ วดั หยว่ น “วัดมาง” ปัจจุบนั เปลีย่ นชอ่ื เปน็ “วัดแสนเมืองมา” และเป็นศูนย์ฝึกอาชีพทอผ้าไทลื้อ สอบถามข้อมูล จุดเด่นของวัดอยู่ท่ีหลังคาวิหารที่ซ้อนลดหล่ันกัน โทร. ๐๕๔๔๕ ๑๒๖๘ หลายชั้น ประดับด้วยช่อฟ้าซ่ึงท�ำเป็นรูปหงษ์หรือ เฮนิ ไตลอื้ แมแ่ สงดา อยบู่ า้ นธาตสุ บแวน ตำ� บลหยว่ น ตัวนาคคาบแก้ว พร้อมประดับประดาด้วยไม้แกะ เปน็ เรอื นไทลอ้ื ยกใตถ้ นุ สงู ภายในมกี ารจดั แสดงหอ้ ง สลกั ภาพนนู ตกแต่งดว้ ยสีตา่ ง ๆ งดงาม บานประตู โถง ห้องนอน ระเบียง ห้องครัว ต่อจากเรือนจะเป็น เข้าสู่พระวิหารท�ำเป็นสามมุข มุขแต่ละทิศท�ำเป็น สัตว์สามชนิด เช่ือว่าเพื่อช่วยปกป้องคุ้มครองพระ ศาสนา ได้แก่ พญานาค เสือ และสิงห์ โดยรูปปั้น พญานาคจะมีเขากวางประดับด้วย ซึ่งแตกต่างจาก วัดแบบไทลือ้ อื่น ๆ มพี ระพุทธรปู สมยั เชยี งแสนเปน็ พระประธานในพระวิหาร และมีภาพจิตรกรรมฝา ผนงั เลา่ เรื่องราววิถีชวี ิตชาวไทล้ือ นอกจากนี้ภายใน วัดยังมีหอพิพิธภัณฑสถาน สอบถามข้อมูล โทร. ๐ ๕๔๔๕ ๑๓๙๙ วัดบญุ นาค อยู่หมทู่ ี่ ๘ ตำ� บลหยว่ น เดิมช่ือ “วดั จอง ใต้” มีพระพุทธศิลานมิ ิต (พระเจ้าหนิ ) พระพุทธรปู ปางมารวิชยั ศลิ ปะสมัยสุโขทัย แกะสลกั ขน้ึ จากหนิ พะเยา 19

เฮินไตลือ้ แม่แสงดา ชานย่ืนออกไปเปน็ ยุง้ ข้าว ทยี่ งั คงรักษาสภาพเดิมไว้ ธรรมาสน์ ลักษณะคล้ายมณฑปหรือปราสาท ฐาน มีอายุราว ๗๐ ปี นกั ทอ่ งเที่ยวสามารถเข้ามาเรยี นรู้ สเ่ี หลยี่ มยอ่ มมุ ยสี่ บิ ชน้ั ประดบั ลายปนู ปน้ั รปู เครอื เถา และศึกษาข้อมลู ไดท้ ุกวัน และสัตวต์ ่าง ๆ เช่น กวาง ช้าง มา้ นกยูง ลกั ษณะเด่น คอื ลวดลายดอกไมท้ แี่ พรวพราวไปดว้ ยกระจกประดบั อ�ำเภอเชยี งม่วน หลากสี สว่ นวิหารเปน็ ศิลปะไทลอ้ื รปู ร่างทรงเต้ียก่อ วดั ท่าฟา้ ใต้ อย่ทู ี่ต�ำบลสระ บา้ นฟา้ สีทอง สรา้ งโดย ดว้ ยอฐิ ถอื ปนู หลงั คาสามช้ันมุงดว้ ยแปน้ เกล็ด ชัน้ ท่ี ครบู าธรรมเสนาและพอ่ เฒา่ แสนอฐิ ิ ผนู้ ำ� ชาวไทลอ้ื ซงึ่ ๑ เปน็ แบบปนั้ หยา ครอบวหิ ารท้ัง ๔ ด้าน ชัน้ ท่ี ๒-๓ อพยพมาจากสิบสองปันนา ลักษณะตัวพระอุโบสถ ทรงแบบปราสาท มีหน้าบันทางด้านทิศตะวันตกมี เป็นทรงเตย้ี กอ่ อิฐถือปูน หลังคาสามชน้ั มงุ ด้วยแป้น หลังคากันสาดรบั ทงั้ สองดา้ น เปิดทกุ วนั เกลด็ ตามแบบสถาปตั ยกรรมไทลอื้ องคพ์ ระประธาน อุทยานแห่งชาติดอยภูนาง อยู่ต�ำบลบ้านมาง แกะสลักจากไม้ประดู่เป็นพระพุทธรูปปางมารวิชัย ครอบคลุมพื้นที่อ�ำเภอดอกค�ำใต้ อ�ำเภอปง และ อญั เชญิ มาจากสบิ สองปนั นา ประดษิ ฐานบนฐานชกุ ชี อ�ำเภอเชียงม่วน มียอดเขาสูงสุด คือ ดอยภูนาง ทรงสี่เหลี่ยมย่อมุมศิลปะไทล้ือ ประดับด้วยลายปูน ภายในอุทยานฯ มีสัตว์ป่าหลายชนิด โดยเฉพาะนก ปั้นรูปเครือเถาลงรักปิดทอง ประดับกระจก มีแท่น 20 พะเยา

วัดทา่ ฟ้าใต้ ยงู นับเป็นอุทยานฯ ท่มี ีนกยูงมากทส่ี ดุ ในภาคเหนือ นกยูงท่ีอทุ ยานแห่งชาติดอยภนู าง เป็นนกยูงพันธุ์ไทยฝูงสุดท้าย มีฤดูผสมพันธุ์ในช่วง เดือนมกราคม-มีนาคม และช่วงเวลาท่ีเหมาะสมใน การเดนิ ทาง ใชเ้ สน้ ทางหลวงหมายเลข ๑๒๕๑ ถงึ ทาง การทอ่ งเทยี่ วคือ เดอื นตุลาคม-กุมภาพันธ์ แยกเข้าน้�ำตกบริเวณหลักกิโลเมตรท่ี ๕๓-๕๔ เป็น สถานทที่ อ่ งเท่ยี วทน่ี ่าสนใจในอุทยานฯ ถนนคอนกรีต ระยะทาง ๑ กโิ ลเมตร ถึงปากทางเข้า น้�ำตกธารสวรรค์ อยู่ห่างจากท่ีการอุทยานฯ ๓๐๐ และเดนิ เทา้ เขา้ ไปอกี ๑ กโิ ลเมตร ถงึ นำ้� ตกหว้ ยตน้ ผงึ้ เมตร เป็นน้�ำตกขนาดกลาง มีสองช้ัน สีเขียวมรกต ของสายนำ้� ดสู วยงามทา่ มกลางปา่ เขาทส่ี มบรู ณ์ มนี ำ้� ไหลตลอดปแี ละในบรเิ วณนน้ั ยงั มเี สน้ ทางเดนิ ศกึ ษา ธรรมชาติ ระยะทาง ๒ กโิ ลเมตร ใชเ้ วลาเดนิ ๓ ชว่ั โมง น�ำ้ ตกห้วยต้นผ้งึ อยู่ห่างจากอทุ ยานฯ ๑๑ กโิ ลเมตร เปน็ นำ�้ ตกหนิ ปนู ขนาดเลก็ ไหลลงจากหนา้ ผาสงู ๘๐ เมตร มนี ้�ำไหลตลอดปี พะเยา 21

นำ�้ ตกธารสวรรค์ น้�ำตกหว้ ยต้นผ้ึง 22 พะเยา

อุทยานฯ มีบ้านพักและเต็นท์บริการนักท่องเท่ียว สอบถามขอ้ มลู ไดท้ ่ี ๐ ๕๓๗๑ ๗๑๗๓ กรมอทุ ยาน แหง่ ชาติฯ โทร. ๐ ๒๕๖๒ ๐๗๖๐ www.dnp.go.th การเดินทาง ใช้ทางหลวงหมายเลข ๑๐๒๑ จาก จังหวัดพะเยา ถึงอ�ำเภอดอกค�ำใต้ เล้ียวขวาเข้า ทางหลวงหมายเลข ๑๒๕๑ ประมาณ ๔๕ กโิ ลเมตร แยกขวาเข้าเส้นทางไปหมู่บ้านบ่อเบี้ยประมาณ ๔กิโลเมตร ถึงท่ที �ำการอทุ ยานฯ หรือนั่งรถโดยสาร ประจำ� ทาง สายกรงุ เทพฯ-พะเยา ลงทตี่ วั เมอื งพะเยา มรี ถสองแถวจอดบรเิ วณตลาดสดเมอื งพะเยา ใชเ้ วลา ในการเดินทางประมาณ ๑-๒ ชั่วโมง ถึงท่ีท�ำการ อทุ ยานฯ อำ� เภอปง วดั พระธาตดุ อยหยวก อย่ทู ีบ่ า้ นหนนุ ต�ำบลปง เปน็ ที่บรรจุพระบรมสารีริกธาตุ พระเกศา และพระอัฐิ จักษุ (กระดกู รมิ ตาข้างขวา) ของพระพุทธเจา้ วัดนี้ หา่ งจากตวั อำ� เภอปง ๒ กโิ ลเมตร เปดิ ทกุ วนั สอบถาม ข้อมลู โทร. ๐ ๕๔๔๙ ๗๒๐๕ ศูนย์พัฒนาโครงการหลวงปงั คา่ ศูนย์พัฒนาโครงการหลวงปังค่า อยู่ที่หมู่บ้านปาง คา่ ตำ� บลผาช้างนอ้ ย พนื้ ท่ขี องศนู ย์ฯ เป็นภูเขาและ เนนิ เขามคี วามสงู จากระดบั นำ้� ทะเล ๑,๐๐๐-๑,๓๐๐ วนอุทยานภูลังกา อยู่ต�ำบลผาช้างน้อย เป็นจุดชม เมตร ภายในศูนย์ได้จัดท�ำแปลงสาธิตพืชผัก และ วิวทะเลหมอกยอดนิยมของจังหวัดพะเยา ชาวเขา ไม้ดอกไม้ผล ให้นักท่องเท่ียวเข้าชม มีบริการบ้าน เผ่าเย้าเรยี กยอดดอยบนภูนีว้ ่า “ฟนิ จาเบาะ” หมาย พกั เต็นท์ และถุงนอน สอบถามขอ้ มูลไดท้ ่ี โทร. ๐ ถึง เปน็ ทส่ี ถิตย์ของนางฟ้า เทวดา บนยอดภูมพี ื้นที่ ๕๔๔๐ ๑๐๒๓ แคบจุได้ไม่เกิน ๑๐ คน สภาพพื้นท่ีส่วนใหญ่เป็น ป่าดิบเขา มีต้นไม้ขนาดใหญ่จ�ำนวนมาก ดอกไม้ป่า การเดินทาง จากอ�ำเภอเมืองพะเยา ใช้เส้นทางสู่ พันธ์ไุ มห้ ายาก เชน่ ตน้ ชมพภู พู าน เนียมแดง เอื้องสี อ�ำเภอเชียงคำ� จากนน้ั ใช้ทางหลวงหมายเลข ๑๑๗๙ ตาล เทียนธารา สัตฤาษี เป็นต้น เลี้ยวขวาบริเวณหลักกิโลเมตรท่ี ๘ เข้าทางหลวง หมายเลข ๑๑๔๘ สายเชียงค�ำ-น่าน จากน้ันเลี้ยว วนอุทยานภูลังกามีสถานท่ีน่าสนใจ ได้แก่ ภูลังกา ซ้ายตรงหลกั กิโลเมตรที่ ๙๐ ตรงไปตามถนน อีก ๕ ภูนม ทุ่งดอกโคลงเคลง น้�ำตกภูลังกา ลานหินล้าน กิโลเมตร ถึงศนู ย์ฯ ปี หนิ แยงฟ้า ป่ากอ่ โบราณ ร่องรอยตำ� นานผู้ก่อการ ร้ายคอมมวิ นสิ ตใ์ นอดตี มบี ริการบา้ นพักและสถาน พะเยา 23

วนอทุ ยานภลู งั กา ทก่ี างเตน็ ท์ สอบถามขอ้ มลู โทร. ๐๘ ๑๘๘๓ ๐๓๐๗ จุดชมวิวผาช้างน้อย เป็นจุดชมวิวยอดนิยมของ หรือองค์การบริหารส่วนต�ำบลผาช้างน้อย โทร. ๐ จังหวดั พะเยา ตง้ั อยูบ่ นภูเขา ริมทางหลวงหมายเลข ๕๔๔๐ ๑๑๐๐ ๑๑๔๘ (สายเชยี งคำ� -น่าน) ถา้ มาจากอำ� เภอเชยี งคำ� จะอยรู่ ะหวา่ งหลกั กโิ ลเมตรท่ี ๖๙-๗๐ มองลงไปเบอื้ ง การเดินทาง ใช้ทางหลวงหมายเลข ๑๐๒๑ ผ่าน ลา่ งซงึ่ มภี มู ปิ ระเทศเปน็ พนื้ ราบเลก็ ๆ โอบลอ้ มไปดว้ ย อำ� เภอดอกคำ� ใต้ และอำ� เภอจนุ จนถงึ อำ� เภอเชยี งคำ� ภูเขาคล้ายกับแอ่งกระทะ จะเห็นภูเขาหินลูกเด่ียว จากนั้นเปล่ียนใช้ทางหลวงหมายเลข ๑๑๔๘ ระยะ ขนาดใหญ่โผล่ข้ึนมากลางทุ่งกว้าง เรียกว่า “ผาช้าง ทางจากจังหวัดพะเยาถึงวนอุทยานภูลังกา ๑๒๐ น้อย” จากจุดชมวิวสามารถเห็นพระอาทิตย์ขึ้นและ กโิ ลเมตร รถยนต์สามารถขบั ไดถ้ งึ สถานที่กางเตน็ ท์ ทะเลหมอกที่สวยงามในยามเชา้ บริเวณนน้ั มที ่พี ักให้ และอีก 4 กิโลเมตรที่ถึงยอดภูลังกาควรใช้รถยนต์ บรกิ ารนกั ทอ่ งเทย่ี วหลายแหง่ เช่น ภลู งั กาบ้านสวน ขับเคลอ่ื น ๔ ล้อ บ้านทะเลหมอก บา้ นกลางหมอก ฯลฯ 24 พะเยา

การเดนิ ทาง มรี ถปรบั อากาศสายเชยี งราย-นา่ น ของ จุดชมววิ ผาชา้ งนอ้ ย บรษิ ัท สหกจิ เดินรถ วงิ่ ผ่านจดุ ชมวิว โดยรถจะออก จากสถานีขนส่งเชียงราย (แห่งเก่า) และสถานีขนสง่ วัดร้องเชียงแรง อยู่ท่ีบ้านร้อง ต�ำบลเชียงแรง วัด ผโู้ ดยสารจังหวดั น่าน วนั ละ ๑ รอบ ในเวลาเดยี วกนั นี้เดิมเป็นวิหารก่ออิฐฉาบปูนโครงสร้าง หลังคาไม้ คือ เวลา ๐๙.๐๐ น. สามารถลงรถบรเิ วณจุดชมวิว ภายหลังมีการบูรณะใหม่เป็นโครงสร้างคอนกรีต รมิ ถนนได ้ ประกอบด้วยลวดลายปูนปั้น ลักษณะเด่น ภายใน อำ� เภอภกู ามยาว วิหารมีงานพุทธศิลป์ที่มีเอกลักษณ์ของฝีมือช่างท้อง อ่างเก็บน้�ำร่องต้ิว อยู่ต�ำบลห้วยแก้ว หลังท่ีว่าการ ถิ่นและความงดงามหลายช้ินได้แก่ พระประธาน อ�ำเภอภูกามยาว เม่ือ พ.ศ. ๒๕๓๑ เพื่อเก็บกัก ปูนปั้นและพระพุทธรูปไม้แกะสลัก ธรรมมาสน์ไม้ น�้ำท�ำการเกษตร และผลิตน้�ำประปาหมู่บ้าน มี ลวดลายประดบั ลงรกั ปดิ ทอง ลายพรรณพฤกษาและ ทศั นยี ภาพสวยงาม เปน็ จดุ ชมพระอาทติ ยต์ กยามเยน็ ลายเทพพนม ขนั ตอกแบะขนั แกว้ ทง้ั สาม บนั ไดธรรม วัดพระธาตุภูขวาง ตั้งอยู่ หมู่ท่ี ๑ ต�ำบลห้วยแก้ว มาสไมแ้ กะสลกั รูปพญานาค เปดิ ทุกวนั สร้างในสมัยพระยาศรีจอมธรรมิกราช ภายในองค์ พระธาตบุ รรจทุ กั ษณิ หตั ถอฐั ธิ าตุ (พระธาตขุ อ้ มอื ขวา ของพระพทุ ธเจา้ ) ตอ่ มามกี ารบรู ณะองคพ์ ระธาตขุ นึ้ ใหม่ เมื่อ พ.ศ. ๒๔๖๙ โดยครูบาศรวี ชิ ัย นกั บุญแห่ง ล้านนา และศษิ ยานุศษิ ย์ การเดินทาง จากตัวอ�ำเภอภูกามยาว ใช้ทางหลวง หมายเลข ๑๒๐๒ เส้นทางไปอ�ำเภอปา่ แดด เมือ่ เหน็ ปา้ ยโรงเรียนเฉลมิ พระเกยี รติทางซา้ ยมอื ขบั รถตรง ไปอกี ๑๐๐ เมตร ให้เลี้ยวขวาตรงซมุ้ ประตูโขง ขับ ผา่ นหมู่บ้าน มถี นนข้นึ ไปถงึ ตัววัดท่ีอย่บู นเขา อำ� เภอภซู าง วัดพระธาตุภูซาง อยู่บ้านธาตุภูซาง ต�ำบลภูซาง เป็นพระธาตุคู่วัฒนธรรมสองแผ่นดินกับพระธาตุ ปลวก เมอื งคอบ แขวงไชยบลุ ี สปป.ลาว มกี ารบรู ณะ คร้ังแรกโดยครูบาค�ำหล้าและต่อมาโดยครูบาเจ้า เทือง นาถสีโล เป็นศิลปะล้านนาประยุกต์ โดยช่าง เชยี งใหม่ มกี ารวางผงั ทางสถาปัตยกรรม ท่สี วยงาม เปน็ เอกลกั ษณ์เฉพาะ พะเยา 25

นำ�้ ตกภูซาง อุทยานแห่งชาติภูซาง เป็นส่วนหนึ่งของเทือก ว่า “น�้ำตกอุ่นภูซาง” สายน�้ำตกจะไหลลงไปที่แอ่ง เขาดอยผาหม่น อยู่ในเขตอ�ำเภอเชียงค�ำ อ�ำเภอ น้�ำเบื้องล่าง ซึ่งเหมาะส�ำหรับการลงแช่ ฝั่งตรงข้าม ภูซาง จังหวัดพะเยา อ�ำเภอเทิง จังหวัดเชียงราย น�้ำตก มีร้านสวัสดิการสามารถนั่งพักผ่อนและรับ และมีอาณาเขตติดต่อกับสาธารณรัฐประชาธิปไตย ประทานอาหารได้ ประชาชนลาวเป็นแนวยาว ๓๐ กิโลเมตร มีเนื้อที่ บอ่ นำ�้ อนุ่ ภซู าง เปน็ บอ่ นำ้� ซบั แหลง่ ตน้ นำ�้ ของนำ้� ตกภู ๑๗๘,๐๔๙ ไร่ มีป่าไม้อุดมสมบูรณ์ เป็นต้นน�้ำของ ซาง อุณหภูมิ ๓๕ องศาเซลเซียส ตงั้ อยดู่ ้านบนของ ลำ� ธารหลายสาย น้�ำตกภูซาง สภาพป่าโดยรอบเป็นป่าดิบช้ืนและป่า สถานทท่ี อ่ งเที่ยวทน่ี ่าสนใจ ไดแ้ ก่ พรุที่สมบูรณ์ น�้ำตกภูซาง ต้ังอยู่ริมถนนห่างจากที่ท�ำการอุทยา ถำ้� ผาแดง เป็นถ�้ำหนิ ปนู ขนาดใหญ่ มคี วามลึก ๔๕๐ นฯ ๓๐๐ เมตร เป็นน�้ำตกหินปูนสูง ๒๕ เมตร มี เมตร ภายในถำ�้ มหี นิ งอกหนิ ยอ้ ยสวยงาม อยหู่ า่ งจาก น�้ำตลอดปี อุณหภูมิของน้�ำประมาณ ๓๓ องศา อทุ ยานฯ ๔๗ กโิ ลเมตร การเดนิ เทยี่ วชมถำ�้ ตอ้ งตดิ ตอ่ เซลเซียส น้�ำใส ไม่มีกลิ่นก�ำมะถัน บางคนจึงเรียก เจ้าหน้าท่นี ำ� ทางก่อนลว่ งหนา้ 26 พะเยา

เส้นทางศกึ ษาธรรมชาติ น�้ำตกภูซาง ถำ�้ นำ้� ลอด เปน็ ถำ�้ หนิ ขนาดเลก็ อยเู่ ชงิ ดอยผาแดง หา่ ง ถ้�ำหลวง เป็นถ้�ำหินปูนขนาดใหญ่ ลักษณะถ�้ำกว้าง จากถ�้ำผาแดง ๑๐ เมตร ถ�ำ้ ลึก ๒๕๐ เมตร มธี ารนำ้� แต่ไมล่ ึก เปน็ ที่ตงั้ ของหนว่ ยพิทักษ์อุทยานท่ี ๒ ห้วย ไหลผ่านตลอดถ�ำ้ ระดับน�้ำลึก ๕๐-๑๐๐ เซนตเิ มตร สา ถ้�ำหลวงอยู่ห่างจากหน่วยพิทักษ์ฯ ๕๐๐ เมตร การเที่ยวชมภายในถ้�ำต้องเดินลุยน�้ำตลอดและต้อง และห่างจากที่ท�ำการอุทยานฯ ๓๒ กิโลเมตร การ มคี นนำ� ทาง เดินเขา้ ชมถ�้ำต้องปนี เขาบา้ งเล็กนอ้ ย และตอ้ งมีเจ้า ดอยผาด�ำ เป็นภูเขาหินปูนท่ีมีหน้าผาขนาดใหญ่ หน้าทีน่ ำ� ทาง เป็นปฏิมากรรมของธรรมชาติท่ีมีความสวยงามอีก ถำ้� น้ำ� ด้ัน เป็นถ�้ำขนาดใหญ่มนี �้ำตกภายใน มหี ินงอก รูปแบบหน่ึง มีความสูงจากระดับน�้ำทะเลปานกลาง หนิ ยอ้ ยทส่ี วยงามมาก เคยเปน็ ทหี่ ลบซอ่ นของ ผกค. ๑,๐๙๖ เมตร ดอยผาด�ำตั้งตระหงา่ นอย่เู หนือหน่วย พทิ กั ษอ์ ทุ ยานแหง่ ชาตภิ ซู างท่ี ๑ (ผาแดง) อยใู่ นพน้ื ที่ เส้นทางเดินศึกษาธรรมชาติ อุทยานฯ มี ๓ เส้น ต�ำบลร่มเย็น อ�ำเภอเชียงค�ำ จังหวัดพะเยา อยู่ห่าง ทาง คอื เสน้ หว้ ยเมย่ี ง ระยะทาง ๑,๔๐๐ เมตร เส้น จากอทุ ยานฯ ๔๗ กิโลเมตร การเดนิ เทีย่ วชมต้องใช้ น้�ำตกภซู าง ระยะทาง ๑,๗๐๐ เมตร และเสน้ หว้ ย เวลา ๓-๔ ชว่ั โมง และตอ้ งมีเจ้าหนา้ ทน่ี ำ� ทาง สา ระยะทาง ๒,๔๐๐ เมตร แต่ละเส้นทางใช้เวลา เดนิ ๒ ชวั่ โมง มปี า้ ยสอ่ื ความหมายสามารถเดนิ เองได้ พะเยา 27

อทุ ยานแหง่ ชาตแิ ม่ปมื เตา่ ปลู ู เปน็ เตา่ หายาก มถี นิ่ กำ� เนดิ อยทู่ างภาคเหนอื ป้องกันไฟป่าของไทย มักอาศัยอยู่บนภูเขาสูงใกล้ ตอนบนและแนวเขตติดต่อกับสหภาพพม่า และจีน น้�ำตกหรือล�ำห้วยท่ีมีน�ำไหลตลอดเวลา และออก ตอนใต้ ลักษณะเฉพาะคือ ตัวเต้ีย กระดองสีเขียว หากนิ ในเวลากลางคนื เขม้ ถงึ ด�ำ ยาว ๑๕-๒๐ เซนตเิ มตร จดุ เดน่ คอื หาง อุทยานฯ มีบ้านพัก สถานท่ีกางเต็นท์ และร้านค้า เปน็ ปล้องยาวกว่ากระดอง หดหัว ขา และหางไม่ได้ สวสั ดกิ ารบรกิ ารนกั ทอ่ งเทย่ี ว สอบถามขอ้ มลู โทร. ๐ สามารถปนี ปา่ ยไดเ้ กง่ โดยอาศยั เลบ็ และหางชว่ ยยนั ๕๔๔๐ ๑๐๙๙, ๐ ๒๕๖๒ ๐๗๖๐ www.dnp.go.th เต่าปูลูออกหากนิ เวลากลางคืน กินกุง้ หอย ปู และ การเดนิ ทาง อทุ ยานฯ อยู่หา่ งจากจงั หวัดพะเยา ๙๐ ปลา ไมช่ อบกนิ พชื กลางวันมกั หลบอยตู่ ามซอกหนิ กโิ ลเมตร ไปตามเสน้ ทางสายพะเยา-ดอกค�ำใต-้ จนุ - เยน็ ๆ หนา้ หนาวจำ� ศีล เชียงค�ำ-เทิง ห่างจากอ�ำเภอเชียงค�ำ ๓๐ กิโลเมตร บริเวณอุทยานฯ มี “เต่าปูลู” เต่าพันธุ์หายาก ซ่ึง แล้วเล้ียวขวาเข้าทางหลวงหมายเลข ๑๐๙๓ อีก ขาและหางไม่สามารถหดเข้ากระดองได้ยามมีภัย ๑๗ กิโลเมตร หรือจากเชียงค�ำก่อนถึงโรงเรียนภู มา เม่ือเกิดไฟป่ามักพบเต่าชนิดนี้ถูกไฟคลอกตาย ซางวิทยาคมเล้ียวขวาผ่านที่ว่าการอ�ำเภอภูซาง ขับ เป็นประจ�ำ เต่าปูลูจึงถูกน�ำมาใช้เป็นสัญลักษณ์การ 28 พะเยา

ต่อไปราว ๑๔ กิโลเมตร ถงึ ท่ที �ำการอทุ ยานฯ หรอื การเดินทาง จากตัวเมืองพะเยา ใช้ทางหลวง เดินทางโดยรถประจ�ำทาง นั่งรถสายพะเยา-อ�ำเภอ หมายเลข ๑ เส้นทางไปจังหวัดเชียงราย จนถึง เชียงค�ำ หรือ เชียงราย-อ�ำเภอเชียงค�ำ แล้วต่อรถ กิโลเมตรท่ี ๗๕๔ จะมีทางแยกขวาเข้าสู่ที่ท�ำการ โดยสารประจ�ำทางขนาดเล็กสายเชียงค�ำ-บ้านฮวก อทุ ยานฯ ฟ รถจะผา่ นทที่ ำ� การอทุ ยานฯ ตามทางหลวงหมายเลข ๑๐๙๓ ระยะทาง ๒๐ กิโลเมตร บา้ นเยา้ ปางปเู ลาะ อยตู่ ำ� บลศรถี อ้ ย เปน็ หมบู่ า้ นชาว ไทยภูเขาเผา่ เยา้ หรือ “เม่ยี น” ทีต่ งั้ อยูใ่ นหบุ เขาสูง ตลาดการค้าชายแดนไทย-ลาว (บ้านฮวก) เป็น จากระดบั น้�ำทะเลประมาณ ๘๐๐ เมตร และยงั คง หมู่บ้านที่มีร้านค้าจ�ำหน่ายสินค้าพ้ืนบ้านอยู่หลาย รักษาวิถีชีวิตดั้งเดิม ด้วยการท�ำเกษตรกรรม ปลูก ร้านให้เลือกซื้อ ซ่ึงต้ังอยู่ 2 ข้างทางแวะเที่ยวเลือก เมย่ี ง (ชา) กาแฟ และเปน็ แหลง่ ปลกู ลนิ้ จที่ มี่ ชี อื่ เสยี ง ซอ้ื สนิ คา้ ทจี่ ดุ นก้ี อ่ นกไ็ ด้ จากนนั้ ขบั ไปอกี 2 กโิ ลเมตร อีกแหง่ ของจังหวดั หา่ งจากหมู่บา้ นราว ๒ กิโลเมตร จะถึงช่องทางก่ิวหกซึ่งเป็นช่องทางติดต่อระหว่าง เปน็ ทต่ี งั้ ของ “ถำ�้ ประกายเพชร” ถำ�้ หนิ งอกหนิ ยอ้ ยที่ ประเทศไทยกับแขวงไชยะบุรี และในทุกปีในช่วง มปี ระกายระยบิ ระยบั สวยงาม ในหมบู่ า้ นมโี ฮมสเตย์ เทศกาลปีใหม่จะมีการจัดงานตักบาตรสองแผ่น รองรับนักท่องเท่ียว ดิน ณ จุดรอยต่อชายแดนไทย–ลาว บริเวณกิ่วหก ณ จุดชายแดนบ้านฮวกจะมีจุดจอดรถโดยสารให้ เทศกาลงานประเพณ ี บริการไปอ�ำเภอเชียงค�ำด้วย ณ หมู่บ้านแห่งน้ีนัก งานอนุสาวรีย์ผู้เสียสละ พลเรือน ต�ำรวจ ทหาร ท่องเท่ียวสามารถไปเท่ียวชมเต่าปูลูที่บ่อเต่าปูลูโรง ๒๓๒๔ จดั ข้นึ วนั ที่ ๓๑ มกราคม - ๘ กมุ ภาพันธ์ ณ เรยี นบา้ นฮวก อนสุ รณผ์ เู้ สียสละ พตท. อำ� เภอเชียงค�ำ ในงานมพี ธิ ี การเดนิ ทาง อยหู่ า่ งจากตัวจงั หวัดพะเยา ประมาณ ท�ำบุญอุทิศส่วนกุศลให้กับ พลเรือน ต�ำรวจ ทหาร 100 กิโลเมตร ตามถนนสาย พะเยา-จนุ -เชียงค�ำ-ภู ผู้เสยี ชวี ติ ในการสูร้ บกับ ผกค. นิทรรศการ การออก ซาง รา้ นของหนว่ ยราชการเพอ่ื หาเงนิ สมทบทนุ ชว่ ยเหลอื ทายาทผู้เสียชีวิต สอบถามข้อมูล ที่ว่าการอ�ำเภอ อำ� เภอแมใ่ จ เชียงค�ำ โทร. ๐ ๕๔๔๕ ๑๓๓๕ อุทยานแห่งชาติแม่ปืม อยู่บ้านป่าตึง ต�ำบล งานวนั ดอกคำ� ใตบ้ าน จดั ขนึ้ วนั ท่ี ๑๑-๑๘ กมุ ภาพนั ธ์ แม่ใจ ครอบคลุมพ้ืนท่ีจังหวัดเชียงรายและพะเยา ณ สนามหนา้ ทวี่ า่ การอ�ำเภอดอกค�ำใต้ มกี ารแขง่ ขนั ภมู ิประเทศเป็นภเู ขาสูงชนั เป็นตน้ ก�ำเนิดของลำ� น�ำ้ งานหัตถกรรม และจ�ำหน่ายของที่ระลึก สอบถาม แม่แก้วและล�ำน�้ำแม่ปืม และมีแหล่งเก็บกักน�้ำที่ ข้อมลู ส�ำนักงานพฒั นาชมุ ชนอ�ำเภอดอกคำ� ใต้ โทร. ส�ำคัญ คือ “อ่างเก็บน�้ำแม่ปืม” ในเดือนมกราคม- ๐ ๕๔๔๙ ๑๔๗๔ มีนาคมของทุกปี จะมีนกเป็ดน้�ำจ�ำนวนมากอพยพ มาท่ีนี่ และยังมีเส้นทางศึกษาธรรมชาติอีกด้วย งานสักการะบวงสรวงพ่อขุนง�ำเมือง จัดข้ึนวัน สอบถามข้อมลู ไดท้ ี่ อุทยานแหง่ ชาตแิ ม่ปมื โทร. ๐๙ ท่ี ๕ มีนาคมของทุกปี ณ ลานอนุสาวรีย์พ่อขุนง�ำ ๓๒๖๕ ๓๐๓๕ เมือง สวนสมเดจ็ ย่า ๙๐ ถนนเลยี บกว๊านพะเยา ใน งานมีขบวนแห่เครื่องราชสักการะที่สวยงามยิ่งใหญ่ พะเยา 29

ประเพณเี วยี นเทยี นทางนำ�้ ชาวพะเยาทุกอำ� เภอทัง้ ขา้ ราชการ พ่อค้า นำ� เคร่อื ง อาราม กลางกว๊านพะเยา อ�ำเภอเมืองพะเยา โดย ราชสักการะมาประกอบพิธีบวงสรวงพ่อขุนง�ำเมือง เม่ือพระอาทิตย์ใกล้ลับขอบฟ้าผู้คนจะน�ำดอกไม้ สอบถามขอ้ มลู ทที่ ำ� การปกครองจงั หวดั พะเยา โทร. ธูปเทียน จุดไฟสว่างไสว ล่องเรือไปเวียนเทียนบูชา ๐ ๕๔๔๔ ๙๖๒๗ พระพทุ ธรปู หนิ ทราย หลวงพอ่ ศลิ า อายกุ วา่ ๕๐๐ ปี งานสบื สานตำ� นานไทลอ้ื จดั ขนึ้ ตน้ เดอื นมนี าคมของ ที่ประดษิ ฐานอยบู่ นเกาะกลางนำ้� ณ วดั ตโิ ลกอาราม ทกุ ปี ทอี่ ำ� เภอเชยี งคำ� มกี ารแสดงทางศลิ ปวฒั นธรรม งานประเพณปี จู่ าพญาลอ (บชู าพญาลอ) จดั วนั ที่ ๙ ไทล้อื และนิทรรศการ เมษายน ของทุกปี บรเิ วณโบราณสถานเวยี งลอ บา้ น งานประเพณีไหว้พระธาตุดอยจอมทอง จัดในวัน หว้ ยงว้ิ อำ� เภอจนุ ในงานมกี จิ กรรมพธิ ไี หวบ้ รรพบรุ ษุ เดือนหกเป็ง (วนั เพ็ญเดอื น ๔) ของทกุ ปี ทว่ี ัดพระ ของเวียงลอ ขบวนแห่และงานแสดงแสงสีเสียง ธาตุดอยทอง ชาวเมืองพะเยาพร้อมใจกันท�ำบุญไว้ การแสดงทางวัฒนธรรมพื้นบ้าน สอบถามข้อมูลท่ี พระด้วยความเล่อื มใสศรทั ธา ส�ำนักงานที่วา่ การอ�ำเภอจนุ โทร. ๐ ๕๔๔๕ ๙๐๖๖ ประเพณีเวียนเทียนทางน้�ำ กลางกว๊านพะเยา ปี งานเทศกาลล้ินจ่ีและของดีเมืองพะเยา จัดขึ้นทุก หน่ึงจะจัดขึ้นเพียง ๓ ครั้งเท่าน้ัน คือ วันมาฆบูชา วันศกุ ร์ เสาร์ อาทิตย์ ทส่ี องของเดอื นพฤษภาคม ณ วันวิสาขบูชา และวันอาสาฬหบูชา ณ วัดติโลก สนามหลังเทศบาลเมืองพะเยา กิจกรรมมีขบวนแห่ ล้ินจ่ี ออกร้านจ�ำหน่ายล้ินจ่ีและของดีเมืองพะเยา 30 พะเยา

การประกวดธิดาลิ้นจี่ สอบถามข้อมูลที่ ส�ำนักงาน การละเล่นต่าง ๆ สอบถามข้อมูลที่ ประชาสัมพันธ์ เกษตรพะเยา โทร. ๐ ๕๔๔๑ ๑๒๑๘ - ๙ จงั หวัดพะเยา โทร. ๐ ๕๔๔๔ ๙๗๐๔ งานประเพณีนมัสการพระเจ้าตนหลวง จัดในวัน งานเทศกาลตักบาตร ๒ แผ่นดินไทย-ลาว มีการ เดอื นแปดเปง็ (วนั เพญ็ เดอื น ๖) ชว่ งเดอื นพฤษภาคม ตกั บาตรสง่ ทา้ ยปเี กา่ ตอ้ นรบั ปใี หมท่ ช่ี ายแดนบรเิ วณ ของทุกปี ณ วัดศรีโคมคำ� อ�ำเภอเมอื งพะเยา ในงาน ดา่ นชายแดนบา้ นฮวก ตำ� บลภซู าง อำ� เภอภูซาง มปี ระเพณแี หค่ รวั ตาน สอบถามขอ้ มลู ทวี่ ดั ศรโี คมคำ� โทร. ๐ ๕๔๔๓ ๑๙๖๓ สนิ ค้าพื้นเมอื งและของท่ีระลกึ งานประเพณลี อยกระทงกวา๊ นพะเยา จดั ในวนั เพญ็ เดอื น ๑๒ ณ กว๊านพะเยา อำ� เภอเมืองพะเยา ผ้าทอไทลื้อ มีศิลปะและลวดลายที่เป็นเอกลักษณ์ งานกาชาดและงานฤดูหนาว จัดช่วงปลายเดือน เฉพาะ แวะไปชมวิธีการทอ และซ้ือหาได้ตามกลุ่ม ธันวาคม-ต้นเดือนมกราคม ณ บริเวณสนามข้าง ทอผา้ ไทลอื้ เชน่ ทอี่ ำ� เภอเชยี งคำ� ศนู ยท์ อผา้ ไทลอื้ วดั สถานีขนส่งจังหวัดพะเยา มีการออกร้านของหน่วย พระธาตุสบแวน โทร. ๐ ๕๔๔๑ ๕๒๐๘, ๐ ๕๔๔๑ งานราชการ เอกชน การแสดงทางวัฒนธรรมและ ๕๐๖๖ กลมุ่ ทอผา้ บา้ นชยั ชมภู ตำ� บลนำ�้ แวน กลมุ่ ทอ ผ้าบา้ นตลาด ตำ� บลหยว่ น กลุ่มทอผ้าบ้านแดนเมือง ผ้าทอส่วนใหญ่เป็นผ้าถุงลายน้�ำไหล ตุง สไบ และ ผา้ ทอไทลอื้ พะเยา 31

ผลิตภัณฑ์จากผักตบชวา ย่าม กลุ่มทอผ้าบ้านทุ่งหมอก ต�ำบลบ้างมาง โทร ชวา ได้แก่ หมวก กระเป๋า จานรองแก้ว และของ ๐๘ ๒๑๘๐ ๙๔๖๘ กลมุ่ ทอผา้ แปรรปู ยอ้ มสธี รรมชาติ ประดับต่าง ๆ ติดต่อ โทร. ๐ ๕๔๔๕ ๘๖๓๓, ๐๘ ตำ� บลหยว่ น โทร ๐๘ ๑๐๓๑ ๗๘๐๗ ๑๖๐๒ ๗๗๗๑, ทิพย์ ๐๘ ๙๕๕๖ ๖๕๐๘, ป้าวาด หมู่บ้านท�ำครกหิน บ้านงิ้ว ต�ำบลบ้านสาง อ�ำเภอ ๐ ๕๔๔๕ ๘๗๔๘, ๐๘ ๖๑๑๕ ๗๖๑๕ เมอื งพะเยา หา่ งจากตวั เมือง ๒๐ กโิ ลเมตร ใชเ้ สน้ ทางเดยี วกบั ทางไปวดั อนาลโย ชาวบา้ นมอี าชพี เสรมิ นอกจากน้ียังมีของกิน ของฝากขึ้นชื่ออื่น ๆ เช่น หลงั การทำ� นาคอื การทำ� ครกหนิ ใบเสมา และลกู นมิ ติ ปลาสม้ แหนมหมู นำ้� พรกิ แปรรปู ขา้ วหอมมะลิ ลน้ิ จ-่ี เปน็ อตุ สาหกรรมในครอบครวั ตดิ ตอ่ นายหมวั้ หวาน ลำ� ไยอบแหง้ ผา้ ปกั มอื ผา้ ปกั ชาวเขา เครอ่ื งปน้ั ดนิ เผา ใจ โทร. ๐ ๕๔๔๒ ๗๕๖๐, นาย สงดั กงิ่ แกว้ ๐ ๕๔๔๒ ไม้กวาดดอกหญา้ ๗๔๖๑, ๐๘ ๙๙๕๔ ๕๔๙๗, ๐๘ ๙๒๖๑ ๖๖๗๙ หมบู่ า้ นทำ� ผลติ ภณั ฑจ์ ากผกั ตบชวา บา้ นสนั ปา่ มว่ ง ตัวอย่างรายการน�ำเที่ยว หา่ งจากหมบู่ า้ นงว้ิ ซง่ึ ทำ� ครกหนิ ๒ กโิ ลเมตร และอกี แหล่งคอื กลมุ่ จักสานบ้านห้วยเคียนเหนอื ๘๘ หมู่ ๑ แบบ ๑ วัน บา้ นหว้ ยเคยี นเหนอื ตำ� บลบา้ นตำ�๊ อำ� เภอเมอื งพะเยา - สกั การะพอ่ ขุนง�ำเมือง โทร. ๐๘ ๙๙๙๘ ๘๖๖๔ ผลิตภณั ฑท์ ีท่ ำ� จากผกั ตบ - นงั่ เรือชมกวา๊ นพะเยา ไหวพ้ ระที่ วดั ติโลกอาราม - นมัสการพระเจ้าตนหลวง วัดศรี โคมค�ำ 32 พะเยา

- ไปวดั อนาลโยทิพยาราม บนดอย กวา๊ นพะเยา บษุ ราคมั - ไปบา้ นสนั ปา่ มว่ ง ชมศนู ยห์ ตั ถกรรม - ร่วมกันรักษาทรัพยากรทางการท่องเท่ียว เพ่ือให้ ผักตบชวา เป็นการทอ่ งเท่ียวท่ียั่งยนื สบื ตอ่ คนรุ่นต่อไป - ไปอำ� เภอเชยี งคำ� ไปวดั แสนเมอื งมา - ไมป่ ระพฤติปฏบิ ตั ิขัดต่อวถิ ชี ีวิตและประเพณีนยิ ม - ชมวัดศิลปะพม่าท่วี ดั นันตาราม ของคนในท้องถน่ิ - ไปวดั พระนงั่ ดนิ - การแตง่ กายทเี่ หมาะสมสำ� หรบั การทอ่ งเทยี่ วแตล่ ะ - ไปอทุ ยานแหง่ ชาตภิ ซู าง นำ�้ ตกภซู าง สถานที่ เชน่ ศาสนสถานตา่ ง ๆ ควรแตง่ กายสุภาพ - เดินทางกลบั อ�ำเภอเมอื งพะเยา - ในการเดินทางไม่ควรประมาท และต้องค�ำนึงถึง ความปลอดภัย แบบ ๒ วัน ๑ คนื - ปฏิบัติตามระเบยี บ ขอ้ กำ� หนด และคำ� แนะน�ำของ วนั แรก - ล่องเรอื ชมกว๊านพะเยา เจ้าหนา้ ที่ ในสถานทีท่ อ่ งเที่ยวอย่างเคร่งครัด - สกั การะหลวงพอ่ ศลิ าและสนั ธาตุ กลางน�ำ้ วัดตโิ ลกอาราม พะเยา 33 - นมสั การพระเจา้ ตนหลวงวดั ศรโี คมคำ� - ชมหอวฒั นธรรมนทิ ัศน์ - ไปวดั อนาลโยทพิ ยารามดอยบศุ ราคมั - แวะซอื้ หาเครอื่ งจกั สานและผลติ ภณั ฑ์ จากผกั ตบชวา บ้านสันป่าม่วง - เขา้ ท่พี กั วนั ท่สี อง - ไปอ่างเกบ็ น้�ำแมป่ มื - ไปอำ� เภอเชียงม่วน วัดทา่ ฟา้ ใต้ - ไปอทุ ยานแหง่ ชาติดอยภูนาง น้�ำตก ธารสวรรค์ - เดินทางกลบั อำ� เภอเมอื งพะเยา ข้อแนะน�ำในการทอ่ งเท่ยี ว - ศึกษาและสอบถามรายละเอียดข้อมูลเก่ียวกับ สถานที่ท่องเท่ียวแต่ละประเภทก่อนการเดินทาง หรือติดต่อวิทยากร หรือผู้น�ำทาง ตามความเหมาะ สมของสถานทที่ อ่ งเที่ยวแต่ละแห่ง - การท่องเที่ยวแหล่งท่องเที่ยวทางธรรมชาติ ควร ศึกษาฤดูกาลและช่วงเวลาที่เหมาะสมในการเดิน ทางและเพื่อจัดเตรียมอุปกรณ์ส�ำหรับการท่องเที่ยว ได้ถกู ต้อง







สถานที่ทอ งเที่ยว Tourist Attraction 1 ตลาดการคาชายแดนไทย-ลาว บานฮวก Ban Huak Thai Laotian Border Market 2 อทุ ยานแหงชาตภิ ซู าง Phu Sang National Park 3 วดั นันตาราม Wat Nantaram 4 วนอุทยานภลู ังกา Phu Langka Forest Park 5 จดุ ชมวิวผาชา งนอย Pha Chang Noi View Point 6 อุทยานแหงชาตดิ อยภนู าง Doi Phunang National Park 7 วดั พระธาตขุ งิ แกง Wat Phrathat Khing Kaeng 8 กวา นพะเยา Kwan Phayao 9 วัดศรีโคมคำ Wat Sri Khom Kham 10 วัดอนาลโยทพิ ยาราม Wat Analayo Thipphayaram 11 อุทยานแหงชาติแมป ม Mae Puem National Park

หมายเลขโทรศพั ทส์ �ำคญั ประชาสัมพันธ์จงั หวดั โทร. ๐ ๕๔๔๑ ๑๔๒๘ สำ� นักงานจังหวดั โทร. ๐ ๕๔๔๔ ๙๖๐๑ ทว่ี ่าการอำ� เภอเมืองพะเยา โทร. ๐ ๕๔๔๘ ๒๓๑๗ เทศบาลเมืองพะเยา โทร. ๐ ๕๔๔๓ ๑๓๕๐ กองบังคบั การต�ำรวจภธู ร จงั หวัดพะเยา โทร. ๐ ๕๔๔๘ ๒๒๕๔ สถานตี ำ� รวจภธู ร อำ� เภอเมอื งพะเยา โทร. ๐ ๕๔๔๓ ๑๑๔๓, ๐ ๕๔๔๓ ๑๘๘๘ ต�ำรวจทางหลวง โทร. ๑๑๙๓ ต�ำรวจท่องเที่ยว โทร. ๑๑๕๕ โรงพยาบาลพะเยา โทร. ๐ ๕๔๔๐ ๙๓๐๐ สำ� นกั งานการท่องเทีย่ วและกฬี า โทร. ๐ ๕๔๘๘ ๗๒๑๐ สำ� นกั งานขนสง่ จังหวดั โทร. ๐ ๕๔๔๓ ๑๑๑๑, 38 พะเยา

ศูนยบ์ ริการขา่ วสารท่องเที่ยว ททท. การทอ่ งเทยี่ วแห่งประเทศไทย (สำ�นักงานใหญ)่ ๑๖๐๐ ถนนเพชรบุรี แขวงมกั กะสนั เขตราชเทวี กรุงเทพฯ ๑๐๔๐๐ โทร. ๑๖๗๒ โทรสาร ๐ ๒๒๕๓ ๗๔๔๐ อเี มล : [email protected] เว็บไซต์ : www.tourismthailand.org เปดิ บริการ ทุกวัน เวลา ๐๘.๓๐-๑๖.๓๐ น. ท่าอากาศยานสุวรรณภมู ิ อาคารผู้โดยสารฝง่ั ขาเข้าในประเทศ ช้ัน ๒ ประตู ๓ โทร. ๐ ๒๑๓๔ ๐๐๔๐ (๒๔ ชว่ั โมง) ททท. สำ� นักงานเชียงราย ๖๖๖/๑๔ ถนนธนาลัย ตำ� บลเวยี ง อำ� เภอเมอื งฯ จังหวดั เชยี งราย ๕๗๐๐๐ โทร. ๐ ๕๓๗๑ ๗๔๓๓ โทรสาร ๐ ๕๓๗๑ ๗๔๓๔ อีเมล [email protected] พื้นทีร่ ับผิดชอบ: เชยี งราย พะเยา เปดิ บริการทุกวนั เวลา ๐๘.๓๐-๑๖.๓๐ น. ปรับปรุงข้อมูล กนั ยายน ๒๕๖๒ พะเยา 39

ปกหลงั วัดพนรำ้�ะตธกาตธเุาชรงิสชวมุ รวรรคว์ ิหาร ข้อมูล : ททท. สำ�นกั งานเชยี งราย บริการ ๒๔ ชัว่ โมง กองขา่ วสารท่องเที่ยว (โทร. ๐ ๒๒๕๐ ๕๕๐๐ ต่อ ๒๑๔๐ - ๖) ออกแบบและจัดพิมพ์ : กองข่าวสารทอ่ งเทยี่ ว ฝ่ายบริการการตลาด อีเมล [email protected] ขอ้ มูลรายละเอยี ดทร่ี ะบุในเอกสารนอี้ าจมกี ารเปลีย่ นแปลงได้ www.tourismthailand.org ลขิ สิทธขิ์ องการท่องเท่ียวแห่งประเทศไทย กันยายน ๒๕๖๒ หา้ ม4จ0ำ�หน่าย พะเยา