การบัญชีภาษีมูลค่าเพิ่ม 222

การบัญชภี าษมี ูลค่าเพมิ่ สาระสาคญั ภาษีมลู คา่ เพ่มิ เป็นภาษีท่ีเรยี กเก็บจากผบู้ รโิ ภคท่ีเป็นผซู้ ือ้ สนิ คา้ ทง้ั ท่ีผลติ ในประเทศ และต่างประเทศหรอื เป็นผไู้ ดร้ บั บรกิ ารคนสดุ ทา้ ย ผปู้ ระกอบการท่ีไมใ่ ชผ่ บู้ รโิ ภคคนสดุ ทา้ ย จะจา่ ยภาษีซือ้ 7% ในตอนซือ้ สนิ คา้ และเรยี กเก็บภาษีขาย 7% ในตอนขายสนิ คา้ เม่ือสนิ้ เดือนจะนาภาษีซือ้ และภาษีขายมาหกั ลบกนั ผลตา่ งหากภาษีซือ้ มากกว่าภาษีขายจะเป็น ลกู หนี-้ สรรพากร หรอื ภาษีขายมากกว่าภาษีซือ้ จะเป็น เจา้ หน-ี้ สรรพากร ในประเทศไทยไดก้ าหนดอตั ราภาษีมลู คา่ เพ่มิ ไวท้ ่ี 10% แต่ทงั้ นี้ ตง้ั แต่ พ.ศ. 2540 เป็น ตน้ มา คณะรฐั มนตรจี ะออกพระราชกฤษฎีกาลดภาษีมลู คา่ เพ่มิ เหลอื 7% และ ภาษีมลู ค่าเพ่มิ 1 ใน 9 ท่ีเก็บได้ จะถกู โอนใหแ้ ก่องคก์ รปกครองสว่ นทอ้ งถ่ิน และท่ีเหลอื อีก 8 สว่ นจะถกู โอนใหแ้ ก่รฐั บาลกลาง เนือ้ หา 1. ความรบั ผดิ ในการเสียภาษีมลู ค่าเพ่มิ 2. การออกใบกากบั ภาษี 3. การคานวณภาษีมลู คา่ เพ่มิ ผลการเรยี นรูท้ ่ีคาดหวงั 1. แสดงความรูเ้ ก่ียวกบั การบนั ทกึ บญั ชีซือ้ ขายสนิ คา้ กรณีจดทะเบยี น ภาษีมลู ค่าเพ่มิ 2. บนั ทกึ บญั ชีซือ้ ขายสนิ คา้ กรณีจดทะเบยี นภาษีมลู คา่ เพ่มิ 3. แสดงพฤตกิ รรมการปฏบิ ตั ิงานดว้ ยความเป็นระเบยี บเรยี บรอ้ ย ละเอียด รอบคอบ ไมล่ อกผลงานของผอู้ ่ืน ปฏิบตั ิงานตาม 4. หลกั ปรชั ญาของเศรษฐกิจพอเพียง

แบบทดสอบก่อนเรียน 1.การขายสนิ คา้ โดยท่วั ไปเกิดขนึ้ เม่อื สง่ มอบสนิ คา้ ใหแ้ กผ่ ซู้ ือ้ เวน้ แตม่ ีการกระทาในขอ้ ใด ก. โอนกรรมสทิ ธิ์ในสนิ คา้ ข. ไดอ้ อกใบกากบั ภาษี ค. ไดร้ บั ชาระราคาสนิ คา้ ทงั้ หมด ง. ไดม้ ีการนาสนิ คา้ ไปใชไ้ มว่ ่าโดยตวั แทนหรอื บคุ คลอ่ืน 2.การขายสนิ คา้ ตามสญั ญาใหเ้ ช่าซือ้ หรอื สญั ญาซือ้ ขายผ่อนชาระเกิดขนึ้ เม่อื ใด ก. เกิดขนึ้ เม่อื ถงึ กาหนดชาระราคาคา่ งวดแตล่ ะงวด ข. เกิดขนึ้ เม่อื ตวั แทนไดส้ ง่ มอบสนิ คา้ ใหแ้ ก่ผซู้ ือ้ แลว้ ค. เกิดขนึ้ เม่ือโอนกรรมสทิ ธิ์ในสนิ คา้ ใหแ้ ก่ผซู้ ือ้ ง. เกิดขนึ้ เม่อื ออกใบกากบั ภาษี 3.การสง่ ออกสนิ คา้ ในคลงั สนิ คา้ ทณั ฑบ์ น ตามกฎหมายศลุ กากรจะเกิดขนึ้ เม่อื ใด ก. เม่อื นาสนิ คา้ เก็บเขา้ คลงั สนิ คา้ ข. เม่อื นาสนิ คา้ สง่ ออกไปขาย ค. เม่อื นาสนิ คา้ ออกจากคลงั สนิ คา้ ง. เม่อื นาออกใบกากบั ภาษีมลู ค่าเพ่มิ แลว้ 4.การขายสนิ คา้ หรอื บรกิ ารดว้ ยเคร่อื งอตั โนมตั ซิ ง่ึ ชาระราคาดว้ ยการหยอดเหรยี ญจะเกิดขนึ้ ได้ ดว้ ยวิธีใด ก. เกิดขนึ้ เม่อื นาเหรยี ญใสล่ งไปในเครอ่ื งอตั โนมตั ิ ข. เกิดขนึ้ เม่อื ไดน้ าเงนิ เหรยี ญบตั ร หรอื สง่ิ อ่ืนใดออกจากเครอ่ื งอตั โนมตั ิ ค. เกิดขนึ้ เม่อื นาส่งิ ของไปแลกกบั เครอ่ื งอตั โนมตั ิ ง. เกิดขนึ้ เม่อื ไดน้ าส่งิ ของออกมาจากเครอ่ื งอตั โนมตั ิ 5.การขายสนิ คา้ โดยมีการตง้ั ตวั แทนเพ่ือขายและไดส้ ง่ มอบสนิ คา้ ใหต้ วั แทนแลว้ จะเกดิ ขนึ้ เม่อื ใด ก. เกิดขนึ้ เม่อื ตวั แทนไดส้ ง่ มอบสนิ คา้ ใหแ้ ก่ผซู้ ือ้ แลว้ ข. เกิดขนึ้ เม่อื ถึงกาหนดชาระราคาคา่ งวดแตล่ ะงวด ค. เกิดขนึ้ เม่ือโอนกรรมสทิ ธิ์ในสนิ คา้ ใหแ้ ก่ผซู้ อื้ ง. เกิดขนึ้ เม่อื ออกใบกากบั ภาษี

7.ผปู้ ระกอบการจดทะเบียนตอ้ งจดั ทาใบกากบั ภาษีอย่างนอ้ ย ก่ีฉบบั อะไรบา้ ง ก. 3 ฉบบั ตน้ ฉบบั สาเนา ตวั อย่าง ข. 3 ฉบบั ตน้ ฉบบั สาเนา ใบกากบั ภาษี ค. 2 ฉบบั ตน้ ฉบบั ใบกากบั ภาษี ง. 2 ฉบบั ตน้ ฉบบั สาเนา 8. กรณีผปู้ ระกอบการจดทะเบยี น ไมใ่ ชส้ ทิ ธินาเครดิตภาษีท่ีเหลอื อยไู่ ปชาระภาษีมลู คา่ เพ่มิ ในเดือนถดั ไป ก็มีสทิ ธิขอคืนภายในระยะเวลาก่ีปี นบั แตว่ นั พน้ กาหนดเวลาย่ืนแบบแสดง รายการภาษีสาหรบั เดือนภาษี ก. 4 ปี ข. 3 ปี ค. 2 ปี ง. 1 ปี 9.การคานวณภาษีท่ีตอ้ งชาระในแตล่ ะเดือนในกรณีท่ีหากภาษีขาย < ภาษีซือ้ ก. ภาษีท่ีมสี ทิ ธิขอคืนสว่ นตา่ งเป็นเงินสดหรอื ขอเครดิตภาษีในเดือนถดั ไป ข. ภาษีมลู คา่ เพ่มิ ท่ีตอ้ งชาระ ค. ภาษีขาย – ภาษีซือ้ ง. ภาษีซือ้ – ภาษีขาย 10.การคานวณภาษีท่ีตอ้ งชาระในแตล่ ะเดือนในกรณีท่ี ก. ภาษีท่ีมสี ทิ ธิขอคืนสว่ นตา่ งเป็นเงินสดหรอื ขอเครดิตภาษีในเดือนถดั ไป ข. ภาษีมลู คา่ เพ่มิ ท่ีตอ้ งชาระ ค. ภาษีขาย – ภาษีซือ้ ง. ภาษีซือ้ – ภาษีขาย

ความรับผิดในการเสียภาษมี ูลค่าเพม่ิ ความรบั ผิดในการเสียภาษีมลู ค่าเพ่มิ คือ ช่วงเวลา / จดุ / วนั ท่ีผปู้ ระกอบการมภี าระภาษีท่ี จะตอ้ ง ชาระเกิดขนึ้ แลว้ แบง่ ไดเ้ ป็น 4 กรณีดงั นี้ 1. การขายสนิ คา้ (มาตรา 78) 1.1 การขายสนิ คา้ โดยท่วั ไป : เกิดขนึ้ เม่ือสง่ มอบสนิ คา้ ใหแ้ ก่ผซู้ อื้ เวน้ แตม่ กี ารกระทา ดงั ตอ่ ไปนี้ เกิดขนึ้ ก่อน ก็ใหถ้ ือวา่ ความรบั ผิดเกิดขนึ้ ทนั ที ตามสว่ นของการกระทานนั้ ๆ น่นั คือ (1) โอนกรรมสทิ ธิ์ในสนิ คา้ (2) ไดร้ บั ชาระราคาสนิ คา้ ทงั้ หมด (3) ไดอ้ อกใบกากบั ภาษี 1.2 การขายสนิ คา้ ตามสญั ญาใหเ้ ชา่ ซือ้ หรอื สญั ญาซือ้ ขายผ่อนชาระ : เกิดขนึ้ เม่อื ถงึ กาหนด ชาระราคา ค่างวดแตล่ ะงวด เวน้ แต่มีการกระทาดงั ตอ่ ไปนีเ้ กิดขนึ้ ก่อน ก็ใหถ้ ือวา่ ความรบั ผิดเกิดขนึ้ ทนั ที ตามสว่ นของ การกระทานนั้ ๆ น่นั คือ (1) ไดร้ บั ชาระราคาสนิ คา้ (2) ไดอ้ อกใบกากบั ภาษี 1.3 การขายสนิ คา้ โดยมกี ารตง้ั ตวั แทนเพ่ือขายและไดส้ ง่ มอบสนิ คา้ ใหต้ วั แทนแลว้ : เกิดขนึ้ เม่ือ ตวั แทนไดส้ ง่ มอบสนิ คา้ ใหแ้ ก่ผซู้ ือ้ แลว้ เวน้ แตม่ ีการกระทาดงั ต่อไปนีเ้ กิดขนึ้ ก่อน ก็ใหถ้ ือว่า ความรบั ผดิ เกิดขนึ้ ทนั ที ตามสว่ นของการกระทานน้ั ๆ น่นั คือ (1) ตวั แทนไดโ้ อนกรรมสทิ ธิ์สนิ คา้ ใหแ้ ก่ผซู้ อื้ (2) ตวั แทนไดร้ บั ชาระราคาสนิ คา้ (3) ตวั แทนไดอ้ อกใบกากบั ภาษี หรอื (4) ไดม้ กี ารนาสนิ คา้ ไปใชไ้ มว่ า่ โดยตวั แทนหรอื บคุ คลอ่ืน

1.4 การขายสนิ คา้ โดยการสง่ ออก : ความรบั ผดิ ชอบเกิดขนึ้ ตามแตล่ ะเหตกุ ารณด์ งั นี้ (1) การสง่ ออกโดยท่วั ไป เกิดขนึ้ เม่อื ชาระอากรขาออก วางหลกั ประกนั อากรขาออก หรอื จดั ใหม้ ีผคู้ า้ ประกนั ขาออก เวน้ แต่กรณีไมต่ อ้ งเสียอากรขาออก ใหถ้ ือวา่ ความรบั ผิดเกิดขนึ้ เม่อื ออกใบขนสนิ คา้ ขา ออกตามกฎหมายศลุ กากร (2) การสง่ ออกในกรณีนาสนิ คา้ เขา้ ไปในเขตอตุ สาหกรรมสง่ ออก เฉพาะสนิ คา้ ท่ีตอ้ งเสยี อากร ขาออกหรอื ไดร้ บั ยกเวน้ อากรขาออก ความรบั ผิดเกิดขนึ้ ในวนั ท่ีนาสนิ คา้ ในราชอาณาจกั ร เขา้ ไปในเขต อตุ สาหกรรมสง่ ออก (3) การสง่ ออก ซ่งึ สนิ คา้ อย่ใู นคลงั สนิ คา้ ทณั ฑบ์ น ตามกฎหมายศลุ กากร ความรบั ผดิ เกิดขนึ้ เม่อื นาสนิ คา้ ออกจากคลงั สนิ คา้ 1.5 การขายสนิ คา้ ท่ีไดเ้ สียภาษีมลู ค่าเพ่มิ ในอตั รารอ้ ยละ 0 : ในกรณีขายใหส้ ถานทตู สถาน กงสลุ หรอื องคก์ ารสหประชาชาติ และภายหลงั ไดม้ กี ารโอนกรรมสทิ ธิส์ นิ คา้ แลว้ ทาใหผ้ รู้ บั โอน สนิ คา้ มหี นา้ ท่ีตอ้ งเสีย ภาษีมลู คา่ เพ่ิม เกิดขนึ้ เม่ือโอนกรรมสทิ ธิ์สนิ คา้ 2. การใหบ้ รกิ าร (มาตรา 78/1) 2.1 การใหบ้ รกิ ารท่วั ไป : เกิดขนึ้ เม่อื ไดร้ บั ชาระค่าบรกิ าร เวน้ แตไ่ ดม้ กี ารออกใบกากบั ภาษี ใหแ้ ก่ ลกู คา้ หรอื ไดใ้ ชบ้ รกิ าร ก่อนไดร้ บั ชาระคา่ บรกิ าร ก็ใหถ้ ือวา่ เกิดขนึ้ แลว้ ตามสว่ นของการ กระทานนั้ ๆ 2.2 การใหบ้ รกิ ารตามสญั ญาท่ีกาหนดค่าตอบแทนตามสว่ นของบรกิ ารท่ีทา : เกิดขนึ้ เม่อื ไดร้ บั ชาระ ราคาคา่ บรกิ ารตามสว่ นบรกิ ารท่ีสนิ้ สดุ ลง เวน้ แตก่ ่อนไดร้ บั ชาระค่าบรกิ ารไดม้ ีการออก ใบกากบั ภาษีหรอื ไดใ้ ชบ้ รกิ าร ก็ใหถ้ ือว่าเกิดขนึ้ แลว้ ตามสว่ นของการกระทานนั้ ๆ

2.3 การใหบ้ รกิ ารท่ีทาในตา่ งประเทศและไดม้ กี ารใชบ้ รกิ ารนนั้ ในราชอาณาจกั ร : เกิดขนึ้ เม่อื มีการ ชาระราคาคา่ บรกิ ารทงั้ หมดหรอื บางสว่ นแลว้ แตก่ รณี 2.4 การใหบ้ รกิ ารท่ีเสียภาษีมลู คา่ เพ่มิ ในอตั รารอ้ ยละ 0 ตามมาตรา 80/1(5) และ ภายหลงั ไดม้ กี าร โอนกรรมสทิ ธิ์ในการบรกิ ารอนั ทาใหผ้ รู้ บั โอนมหี นา้ ท่ีตอ้ งเสยี ภาษีมลู ค่าเพ่ิม ตามมาตรา 82/1(2) ความรบั ผดิ เกิดขนึ้ เม่อื ไดร้ บั ชาระคา่ บรกิ าร 3. การนาเขา้ (มาตรา 78/2) 3.1 การนาเขา้ ท่วั ไป : เกิดขนึ้ เม่อื ชาระอากรขาเขา้ วางหลกั ประกนั อากรขาเขา้ หรอื จดั ใหม้ ผี คู้ า้ ประกนั อากรขาเขา้ เวน้ แตก่ รณีไมต่ อ้ งเสยี อากรขาเขา้ หรอื ยกเวน้ อากรขาเขา้ 3.2 นาสนิ คา้ ในราชอาณาจกั รเขา้ ไปในเขตอตุ สาหกรรมสง่ ออก แลว้ นาสนิ คา้ ออกจาก เขต อตุ สาหกรรมสง่ ออก (เขา้ มาในประเทศ) โดยมใิ ช่เพ่ือการสง่ ออก (ไปต่างประเทศ) : เกิดขนึ้ ในวนั ท่ีนาสนิ คา้ นนั้ ออกจากเขตอตุ สาหกรรมโดยมใิ ชเ่ พ่ือสง่ ออก 3.3 การนาเขา้ กรณีตกคา้ งตามกฎหมายว่าดว้ ยศลุ กากร : เกิดขนึ้ เม่อื ทางการไดข้ าย ทอดตลาดหรอื ขายโดยวธิ ีอ่ืน เพ่ือนาเงนิ มาชาระค่าภาษี ค่าเก็บรกั ษา คา่ ยา้ ยขน หรอื คา่ ภาระตดิ พนั ตามวิธีท่ีกาหนดใน กฎหมายว่าดว้ ยศลุ กากร 3.4 การนาเขา้ สนิ คา้ ท่ีจาแนกประเภทไวใ้ นภาคท่ีไดร้ บั การยกเวน้ อากรขาเขา้ ตาม กฎหมายวา่ ดว้ ย พกิ ดั อตั ราศลุ กากร : เกิดขนึ้ พรอ้ มกบั ความรบั ผดิ ตามกฎหมายว่าดว้ ยพกิ ดั อตั รา ศลุ กากร

4. การขายสนิ คา้ หรอื การใหบ้ รกิ ารในบางกรณ(ี มาตรา 78/3) อา่ นเพ่ิมเติมดว้ ยกฎกระทรวง (ฉบบั ท่ี 189) พ.ศ. 2534 สรุปได้ 11 กรณีดงั นี้ 4.1 ขายกระแสไฟฟา้ นา้ ประปา หรอื สนิ คา้ ท่ีมีลกั ษณะทานองเดยี วกนั : เกิดขนึ้ เม่อื ไดร้ บั ชาระราคา สนิ คา้ หรอื ไดม้ ีการออกใบกากบั ภาษี ก่อนไดร้ บั ชาระราคาสนิ คา้ แลว้ แตก่ รณี เกิดขนึ้ ตาม สว่ นของการ กระทานนั้ ๆ 4.2 ขายสนิ คา้ ท่ีไมม่ ีรูปรา่ ง เชน่ สทิ ธิในสทิ ธิบตั ร ก๊ดู วลิ ล์ เคร่อื งหมายการคา้ ลขิ สทิ ธิ์ สมั ปทาน ค่าสทิ ธิ หรอื สนิ คา้ ท่ีมีลกั ษณะทานองเดียวกนั : เกิดขนึ้ เม่อื ไดร้ บั ชาระราคาสนิ คา้ เวน้ แต่ กรณีไดม้ ีการกระทา ตอ่ ไปนีเ้ กิดขนึ้ ก่อน (1) โอนกรรมสทิ ธิ์สนิ คา้ หรอื (2) ออกใบกากบั ภาษี 4.3 ขายสนิ คา้ หรอื บรกิ ารดว้ ยเคร่อื งอตั โนมตั ิ ซ่งึ ชาระราคาดว้ ยการหยอดเหรยี ญ บตั ร หรอื วธิ ีการใน ทานองเดียวกนั : เกิดขนึ้ เม่อื ไดน้ าเงนิ เหรยี ญบตั ร หรอื ส่งิ อ่ืนใดออกจากเคร่อื งอตั โนมตั ิ 4.4 ขายสนิ คา้ โดยการชาระราคาดว้ ยการใชบ้ ตั รเครดิตหรอื ทานองเดียวกนั : เกิดขนึ้ เม่ือสง่ มอบสนิ คา้ เวน้ แตก่ รณีไดม้ กี ารกระทาตอ่ ไปนีเ้ กิดขนึ้ ก่อน (1) โอนกรรมสทิ ธิ์สนิ คา้ (2) ออกหลกั ฐานการใชบ้ ตั รเครดิต หรอื (3) ออกใบกากบั ภาษี 4.5 ใหบ้ รกิ ารโดยการชาระราคาดว้ ยการใชบ้ ตั รเครดติ หรอื ทานองเดียวกนั : เกิดขนึ้ เม่ือมี การออก หลกั ฐานการใชบ้ ตั รเครดติ เวน้ แตม่ กี ารออกใบกากบั ภาษีก่อนออกหลกั ฐานการใชบ้ ตั ร เครดิต 4.6 ขายสนิ คา้ ตามสญั ญาจะขายสนิ คา้ : เกิดขนึ้ เม่ือสง่ มอบสนิ คา้ เวน้ แตก่ รณีไดม้ ีการ กระทาต่อไปนีเ้ กิดขนึ้ ก่อน

(1) โอนกรรมสทิ ธิ์สนิ คา้ (2) ไดร้ บั ชาระราคาสนิ คา้ หรอื (3) ออกใบกากบั ภาษี 4.7 รบั ประกนั วนิ าศภยั : เกิดขนึ้ เม่ือ (1) บรษิ ัทประกนั วนิ าศภยั เก็บเงินโดยตรงกบั ผเู้ อาประกนั (2) ตวั แทนนายหนา้ เก็บเงินจากผเู้ อาประกนั (3) นบั ตงั้ แต่วนั ท่ีซ่งึ ปรากฏในใบเสรจ็ รบั เงินท่ีออกใหแ้ กผ่ เู้ อาประกนั หรอื วนั ท่ีออก ใบกากบั ภาษี 4.8 ผปู้ ระกอบการนาสนิ คา้ ไปใชม้ ใิ ชเ่ พ่ือประกอบกิจการโดยตรง : เกิดขนึ้ เม่ือนาไปใชห้ รอื สง่ มอบ สนิ คา้ ใหบ้ คุ คลอ่ืนเพ่ือใช้ 4.9 สนิ คา้ ขาดจากรายสนิ คา้ และวตั ถดุ ิบ : เกิดขนึ้ เม่ือมกี ารตรวจพบ 4.10 ผปู้ ระกอบการมสี นิ คา้ คงเหลอื หรอื ทรพั ยส์ นิ ท่ีผปู้ ระกอบการมไี วใ้ นการประกอบการ : เกิดขนึ้ เม่อื เลกิ ประกอบกิจการหรอื แจง้ เลกิ ประกอบกิจการ เวน้ แต่กรณีไดร้ บั อนญุ าตใหอ้ อก ใบกากบั ภาษี ใบเพ่ิมหนี้ หรอื ใบลดหนีต้ อ่ ไป เป็นการช่วั คราวจนกว่าจะหยดุ ประกอบกิจการ ใหเ้ กิดขนึ้ เม่ือสง่ มอบ สนิ คา้ หรอื โอน กรรมสทิ ธิ์ชาระราคา ออกใบกากบั ภาษี แลว้ แต่กรณีใดเกิดขนึ้ กอ่ น 4.11 ผปู้ ระกอบการมีสนิ คา้ คงเหลอื และ/หรอื ทรพั ยส์ นิ ท่ีผปู้ ระกอบมีไวใ้ นการประกอบกิจการ ณ วนั ท่ีไดร้ บั คาส่งั ถอนทะเบียนภาษีมลู คา่ เพ่มิ หรอื ไดร้ บั แจง้ การเพกิ ถอนทะเบียน ภาษีมลู คา่ เพ่มิ แลว้ แต่กรณี: เกิดขนึ้ เม่อื สง่ มอบสนิ คา้ หรอื โอนกรรมสทิ ธิ์ ชาระราคา ออกใบกากบั ภาษี แลว้ แตก่ รณีใด เกิดขนึ้ ก่อน

การออกใบกากับภาษี ใบกากบั ภาษี คือ เอกสารหลกั ฐานสาคญั ซง่ึ ผปู้ ระกอบการจดทะเบียน ภาษีมลู คา่ เพ่มิ จะตอ้ งจดั ทา และออกใหก้ บั ผซู้ อื้ สนิ คา้ หรอื ผรู้ บั บรกิ ารทกุ ครง้ั ท่ีมกี ารขายสนิ คา้ หรอื ใหบ้ รกิ าร เพ่ือแสดง มลู คา่ ของ สนิ คา้ หรอื บรกิ ารและจานวนภาษีมลู ค่าเพ่มิ ท่ีผปู้ ระกอบการจดทะเบยี นเรยี กเก็บหรอื พง่ึ เรยี กเก็บจากผซู้ อื้ สนิ คา้ หรอื รบั บรกิ ารในแตล่ ะครงั้ - กรณีการขายสนิ คา้ ผปู้ ระกอบการจดทะเบยี นมีหนา้ ท่ีตอ้ งออกใบกากบั ภาษี พรอ้ มทง้ั สง่ มอบใหแ้ ก่ผซู้ ือ้ ในทนั ทีท่มี กี ารสง่ มอบสนิ คา้ ใหก้ บั ผซู้ ือ้ - กรณีการใหบ้ รกิ าร ผปู้ ระกอบการจดทะเบียนมหี นา้ ท่ีตอ้ งออกใบกากบั ภาษี พรอ้ มทงั้ สง่ มอบใหแ้ ก่ผรู้ บั บรกิ ารในทนั ทีท่ีไดร้ บั ชาระราคาค่าบรกิ าร ผปู้ ระกอบการจดทะเบียนตอ้ งจดั ทาใบกากบั ภาษีอย่างนอ้ ย 2 ฉบบั ดงั นี้ ตน้ ฉบบั ผปู้ ระกอบการตอ้ งสง่ มอบใหก้ บั ผซู้ ือ้ สนิ คา้ หรอื ผรู้ บั บรกิ าร สาเนา ผปู้ ระกอบการตอ้ งเก็บรกั ษาไวเ้ พ่ือเป็นหลกั ฐานประกอบการลงรายงาน ภาษีเป็น เวลาไมน่ อ้ ยกว่า 5 ปีนบั แตว่ นั ท่ีทารายงาน สาหรบั ผปู้ ระกอบการจดทะเบยี นท่ีเป็นผซู้ อื้ สนิ คา้ หรอื รบั บรกิ ารตอ้ งเรยี กใบกากบั ภาษี จากผู้ ประกอบการจดทะเบยี นอ่ืน ซง่ึ เป็นผขู้ ายสนิ คา้ หรอื ใหบ้ รกิ ารเพ่ือใชเ้ ป็นหลกั ฐานในการ คานวณภาษีมลู ค่า เพ่ิม และหากผลการคานวณภาษีปรากฎว่า ภาษีซือ้ มากกวา่ ภาษีขาย ถือเป็นเครดติ ภาษี ผปู้ ระกอบการ จดทะเบียนมีสทิ ธินาไปชาระภาษีมลู คา่ เพ่มิ ในเดือนภาษีถดั จากเดือนภาษีท่ีคานวณภาษี นนั้ และหากใน เดือนภาษีท่ีนาเครดิตภาษีไปชาระยงั มีเครดิตภาษีคงเหลืออย่กู ม็ ีสทิ ธินาไปชาระ ภาษีมลู ค่าเพ่มิ ในเดือนภาษีถดั ไปได้

ในกรณีผปู้ ระกอบการจดทะเบียน ไมใ่ ชส้ ทิ ธินาเครดติ ภาษีท่ีเหลอื อยไู่ ปชาระ ภาษีมลู คา่ เพ่มิ ในเดือนถดั ไป ก็มีสทิ ธิขอคืนภายใน 3 ปี นบั แตว่ นั พน้ กาหนดเวลาย่ืนแบบแสดงรายการ ภาษีสาหรบั เดือนภาษีนนั้ ผมู้ ีหนา้ ท่ีออกใบกากบั ภาษี 1.ผปู้ ระกอบการจดทะเบยี นท่ีเสยี ภาษีมลู คา่ เพ่มิ โดยคานวณจากภาษีขายหกั ดว้ ยภาษีซือ้ 2.ผขู้ ายทอดตลาดท่ีมใิ ช่สว่ นราชการ ซ่งึ ขายทอดตลาดทรพั ยส์ นิ ของผปู้ ระกอบการจด ทะเบียน โดยใหผ้ ขู้ ายทอดตลาดออกใบกากบั ภาษีในนามของผปู้ ระกอบการจดทะเบยี นเจา้ ของ ทรพั ยส์ นิ (มาตรา 86/ 3 และคาส่งั กรมสรรพากรท่ี ป. 87/2542) 3.ตวั แทนในราชอาณาจกั ร ของผปู้ ระกอบการจดทะเบียนในราชอาณาจกั ร โดยมกี ารตงั้ ตวั แทน เพ่ือขายและไดส้ ง่ มอบสนิ คา้ ใหต้ วั แทนแลว้ ทง้ั นี้ เฉพาะสญั ญาการแตง่ ตงั้ ตวั แทนเพ่ือขาย ตามประเภท ของสนิ คา้ และเป็นไปตามหลกั เกณฑว์ ธิ ีการและเง่ือนไขท่ีอธิบดีกรมสรรพากรกาหนดโดย อนมุ ตั ริ ฐั มนตรี (มาตรา 86 วรรคส่)ี 4.ตวั แทนในราชอาณาจกั ร ของผปู้ ระกอบการจดทะเบยี นท่ีอยนู่ อกราชอาณาจกั ร ตวั แทน จะออก ใบกากบั ภาษีในนามของผปู้ ระกอบการจดทะเบียนท่อี ย่นู อกราชอาณาจกั รไดต้ อ่ เม่อื ผปู้ ระกอบการจด ทะเบียนนอกราชอาณาจกั ร ไดย้ ่ืนขออนมุ ตั ติ ามระเบียบท่อี ธิบดีกรมสรรพากรกาหนด (มาตรา 86 / 2) 5.ผปู้ ระกอบการท่ีอย่นู อกราชอาณาจกั ร และเขา้ มาประกอบกิจการขายสนิ คา้ หรอื ใหบ้ รกิ าร ในราช อาณาจกั รเป็นครง้ั คราว โดยไดป้ ฏบิ ตั ติ ามหลกั เกณฑ์ วิธีการ และเง่ือนไขท่ีอธิบดีกรม- สรรพากรกาหนด(มาตรา 85/ 3 และมาตรา 86 วรรคสอง)

6.ผปู้ ระกอบการจดทะเบยี นท่ีถกู ขีดช่อื ออกจากทะเบยี นภาษีมลู ค่าเพ่มิ เพราะเลกิ ประกอบ กิจการ หรอื อธิบดีส่งั เพกิ ถอนการจดทะเบยี นภาษีมลู คา่ เพ่มิ อธิบดีกรมสรรพากรจะอนญุ าตให้ ผปู้ ระกอบการท่ีถกู ขีดช่ือออกจากทะเบียนภาษีมลู ค่าเพ่มิ ดงั กลา่ ว ออกใบกากบั ภาษี ใบเพ่มิ หนีห้ รอื ใบลดหนี้ ตอ่ ไปเป็นการ ช่วั คราวจนกวา่ จะหยดุ ประกอบกิจการ โดยตอ้ งปฏบิ ตั ิตามหลกั เกณฑ์ วิธีการ และเง่ือนไขท่ี อธิบดีกรม สรรพากรกาหนด (มาตรา 86 / 11) 7.ผปู้ ระกอบการท่ีประกอบกิจการท่ีไดร้ บั ยกเวน้ ภาษีมลู ค่าเพ่มิ ท่ีไดแ้ จง้ ขอจดทะเบยี นภาษี มลู คา่ เพ่มิ และไดร้ บั อนมุ ตั ิใหเ้ สยี ภาษีมลู ค่าเพ่มิ โดยคานวณจากภาษีขายหกั ดว้ ยภาษีซือ้ ในแตล่ ะ เดือนภาษี (มาตรา 82/3) ประเภทของใบกากบั ภาษี 1. ใบกากบั ภาษีแบบเต็มรูป (1) ใบกากบั ภาษีแบบเต็มรูป (2) ใบกากบั ภาษีอยา่ งยอ่ 2. เอกสารอ่ืนท่ีถือเป็นใบกากบั ภาษี (1) ใบเพ่มิ หนี้ (2) ใบลดหนี้ (3) ใบเสรจ็ รบั เงนิ ท่ีสว่ นราชการออกใหใ้ นการขายทอดตลาด (4) ใบเสรจ็ รบั เงนิ ของกรมสรรพากร กรมศลุ กากรหรอื กรมสรพสามติ เฉพาะสว่ นท่ีเป็น ภาษี

การคานวณภาษีมูลคา่ เพมิ่ ผปู้ ระกอบการจดทะเบียนภาษีมลู คา่ เพ่มิ มีหนา้ ท่ีตอ้ งคานวณภาษีมลู ค่าเพ่มิ ท่ีจะตอ้ ง ชาระหรอื มสี ทิ ธิไดร้ บั คืน เป็นรายเดือน ๆ ละหน่ึงครง้ั ตามเดือนปฏทิ นิ วธิ ีคานวณภาษีมลู ค่าเพ่มิ แบง่ เป็น 2 กรณี ดงั นี้ กรณีเป็นผปู้ ระกอบการจดทะเบยี นท่วั ไป (เสยี ภาษีอตั รารอ้ ยละ 7) ตอ้ งย่ืนแบบ ก.พ.30 พรอ้ มกบั ชาระภาษี (ถา้ ม)ี เป็นรายเดือนภาษีทกุ เดือน ไมว่ า่ จะไดข้ ายสนิ คา้ หรอื ใหบ้ รกิ ารในเดือนภาษีนนั้ หรอื ไมก่ ็ตาม การคานวณภาษีท่ีตอ้ งชาระ ในแตล่ ะเดือน ดงั นี้ ภาษีมลู ค่าเพ่มิ ท่ีตอ้ งชาระ = ภาษีขาย - ภาษีซือ้ หากภาษีขาย > ภาษีซือ้ = ภาษีมลู ค่าเพ่มิ ท่ีตอ้ งชาระ หากภาษีขาย < ภาษีซือ้ = ภาษีท่ีมีสทิ ธิขอคืนสว่ นตา่ งเป็นเงินสดหรอื ขอเครดติ ภาษีใน เดือนถดั ไป

ตวั อย่างเชน่ ราคาสนิ คา้ อยทู่ ่ี 200 บาท มอี ตั ราภาษีมลู คา่ เพ่มิ อย่ทู ่ี 7% เม่อื คานวณตามสตู รจะได2้ 00 x 7% = 14 กรณีเป็นผปู้ ระกอบการจดทะเบยี นท่ีเสยี ภาษีมลู คา่ เพ่มิ ในอตั รารอ้ ยละ 0 ผปู้ ระกอบการสง่ ออกสนิ คา้ มกี ารคานวณภาษีท่ีตอ้ งชาระในแต่ละเดือน จะใช่วธิ ี คานวณทานองเดียวกบั ผปู้ ระกอบการจดทะเบยี นท่ีเสยี ภาษีมลู คา่ เพ่มิ ในอตั รารอ้ ยละ 7 (ภาษีท่ีตอ้ งชาระ = ภาษี ขาย - ภาษีซือ้ ) แตม่ ีความแตกต่างกนั ในดา้ นภาษีขาย เน่ืองจากผปู้ ระกอบการท่ีเป็นผสู้ ง่ ออกสนิ คา้ เสยี ภาษีในอตั รารอ้ ยละ 0 จากมลู คา่ สง่ ออก ภาษีขายจงึ มีคา่ เป็น 0 เสมอ ในขณะท่ีภาษีซือ้ จะเกดิ ขนึ้ อยตู่ ลอดเวลา ดงั นนั้ ผลการคานวณจงึ เป็นลบ (-) อนั เกิดจากภาษีซือ้ มากกวา่ ภาษีขาย ทาใหม้ กี ารคืน ภาษีใหแ้ ก่ผปู้ ระกอบการจดทะเบยี นท่ีเป็นผสู้ ง่ ออกเทา่ จานวนภาษีซือ้ ท่เี กิดขนึ้ จรงิ ในแตล่ ะ เดือน การคานวณภาษีท่ีตอ้ งชาระในแต่ละเดอื น ดงั นี้ ภาษีขาย = 100,000 x 0 (อตั รารอ้ ยละ 0) = 0 บาท ภาษีซือ้ = 50.000 x7/100 = 3,500 บาท ภาษีท่ีตอ้ งชาระ = ภาษีขาย - ภาษีซือ้ ภาษีจากผลการคานวณ = 0 - 3,500 = - 3,500 บาท ผลการคานวณภาษีในเดือนนี้ ปรากฎว่าเป็นลบ (-) กลา่ วคือ ภาษีซือ้ มากกว่าภาษี ขาย ผปู้ ระกอบการจดทะเบียนท่ีเสยี ภาษีมลู คา่ เพ่มิ ในอตั รารอ้ ยละ 0 มีสทิ ธิขอคืนภาษีจานวน 3,500 บาท

แบบทดสอบหลังเรียน 1.ความรบั ผิดในการเสยี ภาษีมลู ค่าเพ่มิ แบง่ ไดก้ ่ีกรณี อะไรบา้ ง ก. 4 กรณี การขายสนิ คา้ การใหบ้ รกิ าร การนาเขา้ การขายสนิ คา้ หรอื การ ใหบ้ รกิ าร(ในบางกรณี) ข. 4 กรณี การขายสนิ คา้ การใหบ้ รกิ าร การนาเขา้ การซือ้ สนิ คา้ หรอื การรบั บรกิ าร(ในบางกรณี) ค. 3 กรณี การขายสนิ คา้ การใหบ้ รกิ าร การสง่ ออก ง. 3 กรณี การซือ้ สนิ คา้ การรบั บรกิ าร การนาเขา้ 2.การใหบ้ รกิ ารท่ีทาในตา่ งประเทศและไดม้ กี ารใชบ้ รกิ ารนน้ั ในราชอาณาจกั รจะเกิดขนึ้ เม่อื ใด ก. เม่ือมีการสง่ มอบเอกสารเสรจ็ เรยี บรอ้ ย ข. เม่อื มกี ารจองการบรกิ ารลว่ งหนา้ ค. เม่ือมกี ารทาสญั ญาเสรจ็ เรยี บรอ้ ย ง. เม่ือมีการชาระราคาค่าบรกิ ารทง้ั หมดหรอื บางสว่ นแลว้ แตก่ รณี 3.การขายกระแสไฟฟา้ นา้ ประปา หรอื สนิ คา้ ท่ีมลี กั ษณะทานองเดียวกนั จะเกิดขนึ้ เม่อื ใด ก. ไดร้ บั ชาระราคาสนิ คา้ หรอื ไดม้ ีการออกใบกากบั ภาษี ข. ไดร้ บั ใบเสรจ็ รบั เงนิ ลว่ งหนา้ ค. ไดแ้ จง้ ความประสงคต์ ่อเจา้ หนา้ ท่ี ง. เม่อื ใหเ้ จา้ หนา้ ท่ีลงมาตรวจสอบสภาพพืน้ ท่ีก่อนการดาเนินการ 4.สามารถทราบว่าสนิ คา้ ขาดจากรายสนิ คา้ และวตั ถดุ บิ ไดเ้ ม่อื ใด ก. เม่ือเม่อื มพี นกั งานมาแจง้ ข. เม่ือตรวจพบ ค. เม่ือซือ้ สนิ คา้ มาลงเพ่ิมเตมิ ง. เม่อื ขนยา้ ยสนิ คา้ 5.ผปู้ ระกอบการจดทะเบยี นตอ้ งจดั ทาใบกากบั ภาษีอย่างนอ้ ย ก่ีฉบบั อะไรบา้ ง ก. 2 ฉบบั ตน้ ฉบบั ใบกากบั ภาษี ข. 2 ฉบบั ตน้ ฉบบั สาเนา ค. 3 ฉบบั ตน้ ฉบบั สาเนา ตวั อย่าง ง. 3 ฉบบั ตน้ ฉบบั สาเนา ใบกากบั ภาษี

6.การขายสนิ คา้ ตามสญั ญาใหเ้ ชา่ ซอื้ หรอื สญั ญาซือ้ ขายผอ่ นชาระเกิดขนึ้ เม่อื ใด ก. เกิดขนึ้ เม่ือโอนกรรมสทิ ธิ์ในสนิ คา้ ใหแ้ ก่ผซู้ ือ้ ข. เกิดขนึ้ เม่อื ตวั แทนไดส้ ง่ มอบสนิ คา้ ใหแ้ ก่ผซู้ ือ้ แลว้ ค. เกิดขนึ้ เม่อื ออกใบกากบั ภาษี ง. เกิดขนึ้ เม่อื ถงึ กาหนดชาระราคาคา่ งวดแตล่ ะงวด 7.การขายสนิ คา้ โดยท่วั ไปเกิดขนึ้ เม่อื สง่ มอบสนิ คา้ ใหแ้ ก่ผซู้ ือ้ เวน้ แตม่ กี ารกระทาในขอ้ ใด ก. ไดอ้ อกใบกากบั ภาษี ข. ไดร้ บั ชาระราคาสนิ คา้ ทง้ั หมด ค. โอนกรรมสทิ ธิ์ในสนิ คา้ ง. ไดม้ ีการนาสนิ คา้ ไปใชไ้ มว่ า่ โดยตวั แทนหรอื บคุ คลอ่ืน 8.กรณีการขายสนิ คา้ ผปู้ ระกอบการจดทะเบียนมหี นา้ ท่ีตอ้ งออกใบอะไรใหก้ บั ผซู้ ือ้ สนิ คา้ ทนั เม่อื มีการสง่ มอบสนิ คา้ เรยี บรอ้ ยแลว้ ก. ใบรบั สนิ คา้ ข. ใบสง่ สนิ คา้ ค. ใบกากบั ภาษี ง. ใบแจง้ ยอดหนี้ 9.กรณีการใหบ้ รกิ าร ผปู้ ระกอบการจดทะเบียนมหี นา้ ท่ีตอ้ งออกใบกากบั ภาษีพรอ้ มทงั้ สง่ มอบใหแ้ ก่ผรู้ บั บรกิ ารในทนั ทีเม่อื ใด ก. เม่อื มีการแจง้ ยอดค่าบรกิ าร ข. เม่อื ไดร้ บั ชาระราคาค่าบรกิ ารแลว้ ค. เม่อื มกี ารนาสง่ มอบสนิ คา้ แลว้ ง. เม่อื มกี ารนาสง่ ใบรบั สนิ คา้ 10.สาเนาของผปู้ ระกอบการตอ้ งเก็บรกั ษาไวเ้ พ่ือเป็นหลกั ฐานประกอบการลงรายงานภาษี เป็น เวลาไมน่ อ้ ยกวา่ ก่ีปีนบั แต่วนั ท่ีทารายงาน ก. 6 ปี ข. 5 ปี ค. 4 ปี ง. 3 ปี