ทักษะการเรียนรู้ ทร31001-บทที่1 การเรียนรู้ด้วยตนเอง

51 กิจกรรม “คณุ คาของตน” วัตถปุ ระสงค 1. เพ่อื ใหผ เู รยี นเกดิ ความตระหนักในคุณคาของตนเอง และสรางความภูมิใจในตนเอง 2. เพือ่ ใหผูเ รียนสามารถระบุปจจัยที่มีผลทําใหตนไดรับความสําเร็จ และความตองการ ความสําเร็จ รวมทั้งความคาดหวังที่จะไดรับความสําเร็จอีกในอนาคต แนวคดิ ทุกคนยอมมีความสามารถอยูในตนเอง การมองเห็นถึงความสําคัญของตน จะนําไปสูการรูจักคุณคา แหงตน และถามีโอกาสนําเสนอถึงความสามารถและผลสําเร็จในชีวิตใหผูอื่นไดรับทราบในโอกาสที่ เหมาะสม จะทําใหคนเราเกิดความภาคภูมิใจยิ่งขึ้น การทบทวนความสําเร็จในอดีตจะชวยสรางเสริมความ ภมู ใิ จ กาํ ลังใจ เจตคติท่ีดี เกิดความเชอื่ ม่ันวาตนเองจะเปน ผูท่สี ามารถเรยี นรดู ว ยตนเองได และความตองการ ประสบความสําเร็จตอไปอีกในอนาคตความรูสึกเห็นคุณคาในตนเองอยางแทจริงเปนการเห็นคุณคา คุณประโยชนในตนเอง เขาใจ ตนเอง รับผิดชอบตอทุกสิ่งที่ตนเปนเจาของ ยอมรับความแตกตางของ บุคคล เหน็ คณุ คาการยอมรับของผูอื่น สามารถพัฒนาตนเองทัง้ ในดานสวนตวั ยอมรับ ยกยอง ศรทั ธาใน ตวั เองและผูอ ่นื ทําใหเกดิ ความเชื่อม่นั ในตนเองเปนความรูสึกไวว างใจตนเอง สามารถยอมรับใน จุดบกพรอง จุดออนแอของตนและพยายามแกไข รวมทั้งยอมรับความสามารถของตนเองในบางครั้ง และ พัฒนาใหด ีขน้ึ เรื่อยไป เม่ือทําอะไรผิดแลว กส็ ามารถยอมรับไดอยา งแทจริง และแกปญ หาไดอยา ง สรา งสรรค คาํ ชีแ้ จง 1. ใหผูเรยี นเขยี นความสาํ เรจ็ ท่ภี าคภมู ิใจในชวี ติ ในชวง 5 ป ที่ผานมา จํานวน 1 เรอ่ื ง และตอบ คําถามในประเด็น 1) ความรูสึกเมื่อประสบความสําเร็จ 2) ปจ จัยทมี่ ผี ลทาํ ใหตนไดรับความสาํ เร็จ 2. ใหผ ูเรยี นเขยี นเรือ่ งทม่ี ีความมงุ หวัง ท่ีจะใหส ําเร็จในอนาคตและซง่ึ คาดวา ทาํ ไดจริง จาํ นวน 1 เร่ือง และตอบคําถามในประเด็น ปจจัยอะไรบางที่จะทําใหความคาดหวังไดรับความสําเร็จใน อนาคต” แนวการตอบ ไดเกิดความมั่นใจในตนเองวาจะเปนผทู ส่ี ามารถเรยี นรดู ว ยตนเองได ความรูสึกเห็นคุณคาในตัวเองของบุคคลที่มีตอตนเองวามีคุณคา มีความสามารถในการกระทําสิ่ง ตาง ๆ ใหประสบความสําเร็จ มีความเชื่อมั่นและนับถือตัวเอง สวนการมีอัตมโนทัศนในดานของการเปน ผเู รยี นทม่ี ีประสทิ ธภิ าพนั้น หมายถึง การมีความมั่นใจในการเรียนรูดวยตนเอง ความสามารถจัดเวลาในการ เรยี นรไู ด มรี ะเบียบวินัยตอตนเอง มีความรใู นดา นความจําเปน ในการเรยี นรูและแหลง ทรพั ยากรการเรียนรู มีความคิดเห็นตอตนเองวาเปนผูที่มีความอยากรูอยากเห็น

52 กิจกรรม “เวลาของชวี ติ ” วัตถปุ ระสงค เพ่ือใหผเู รียนตระหนักถึงการใชเวลาอยางคุมคะ แนวคดิ เวลาเปน สิง่ มีคา ทุกคนมเี วลาในแตละวนั คือ 24 ชั่วโมงเทา ๆ กันเพียงแตวา แตละคนจะบรหิ ารจดั เวลาของตนเองใหมีคาไดอยางไร คาํ ช้ีแจง 1. ในแตละวันทานไดใชเวลาของทานอยางไรบาง 2. ใหท า นอานเร่ือง “อาคารขยายเวลา” แลว ใหเ ขยี นถงึ ความรูส กึ ของตนตอ การใชเวลาท่ีผาน มาในอดตี และแผนการใชเ วลาของตนนบั แตน ไ้ี ป

53 อาคารขยายเวลา แด...ทุกคนที่มเี วลาวันละ 24 ชั่วโมงเทา กัน ในตอนค่ํา ฉนั โยนหนังสือสองสามเลม บนโตะอยางเบื่อหนาย เวลาอกี ไมกีเ่ ดือนกจ็ ะถึงฤดสู อบที่ เขาจะคัดเลือกพวกเราหน่งึ ในจาํ นวนผสู มัครเปนแสน ๆ คน ใหเขาไปเรียนในท่ีโก ๆ ท่ชี อื่ มหาวทิ ยาลัย ไมร ู เหมอื นกนั วาเร่อื งราวอยางน้ีมันเรม่ิ ตน ข้ึนทีไ่ หน ฉนั เพียงแตรูส กึ เหมือนวา คนเอารั้วยาว ๆ สองแถวมาก้ัน ทุงกวางใหเปนทางเดินแคบ ๆ แลวก็ตอนพวกเราใหเขา ไปเบียดเสียดกันเดินตามทางแคบ ๆ นัน้ และเมือ่ ถงึ ปลายทาง เขาก็เปดประตูรับเราไปหมดทุกคน คนที่ไดมีโอกาสเขาไปก็เปนเรื่องดี สวนคนที่ไมไดผานไปแน หละ...มนั กค็ งจะแยมากทเี ดียว จรงิ อยแู มจะมีทางเลือกอน่ื สําหรับบางคนท่ีจะตัดสินใจมดุ หรือปน ร้วั ออกไป ขางนอกเพื่อหาทางเดินที่ดีกวา ฉันเองก็อยากเปนอยางนั้นบาง แตฉันไมกลาพอ ฉันเอาคางเกยขอบโตะ ไลปลายนิ้วไปตามสันหนังสือที่ตั้งเรียงรายเปนแถวยาวรอใหอานตองลองสู ดสู .ิ ..สักคร้งั แตอีกใจหน่งึ มันคอยบอกวา เดยี๋ ว...ยังขีเ้ กียจอยู ขอนอนกอน ขอดทู ีวีกอน ขอไปเทีย่ วกอน ฯลฯ เวลาเปนปที่เขามีไวใหเราเตรียมตัวจึงผานไปอยางไมเปนชิ้นเปนอัน เพราะ ความเฉื่อยชาของฉันเอง อากาศกาํ ลงั ดี ฉนั ทิ้งตัวลงบนเตยี งนอนทคี่ ลุมดวยผาหมขนหนูลายฝูงนกนางนวลสีเขยี วเห็น หนังสือกองโตที่ยังคางคาคอยใหฉันไปอาน พัดลมคอยาวสงเสียงครางเบา ๆ แลวฉันก็หลับไป พบตวั เองอีกทที หี่ นา อาคารหลังใหญ ดเู หมือนจะสรา งดวยหนิ ออน ลักษณะคลายธนาคารมีบันไดสี เขียวเปนมันวบั เรยี งรายเปนช้ัน ๆ สุดบนั ไดขน้ั สุดทายมปี ระตูกระจกติดฟล มกรองแสงสีเขม มปี ายแผน หนึง่ แขวนไวต รงประตมู ขี อ ความวา “มีเวลาขาย” ฉันไมแนใจวาเปนเพราะความอยากรูอยากเห็น หรือเพราะอะไรกันแนที่ทําใหเทาทั้งสองขางกาว ขึ้นไปบนอาคารแหงนี้ เมื่อเอื้อมมือผลักประตูกระจกเขาไป ไอเย็นของเครื่องปรับอากาศก็ปะทะรางกาย สถานที่นนั้ ดูโอโถงและสวยงาม ดูราวกบั หองรบั รองช้ันดี มีโตะ สีเขยี วตัวยาวซ่ึงกองแฟม เอกสาร เรียงรายอยูทั่วไปบนนั้น ชายหนุมคนที่นั่งประจําโตะเอยทักทายฉัน ทาทางเขาอบอุนและเปนมิตร “สวัสดคี รบั ” “ครบั ผม” ฉันตอบรับคําเขาเบา ๆ “ผมคิดวา คุณคงจะไมไ ดมาซ้อื เวลา ทาทางคณุ ยังเปน เดก็ อยูเลย อายยุ ังไมเกนิ ย่ีสิบ” “ผมไมไ ดม าซื้อเวลาหรอกครับ” ฉนั ตอบไปทัง้ ๆ ท่ยี ังไมแ นใ จวา สนิ คาหรอื บริการอะไรกนั แนท ี่ เขากําลังขายอยู “เพียงแตวาผมอยากดู...ผคู น แลว กก็ ารซื้อขายของคณุ เทาน้ัน” “ตามสบายเลยครับ” เขายิ้มอยางมีไมตรี “เชญิ นง่ั ” เขาผายมือไปทางโซฟาชุดที่ตั้งอยูชิดผนังดาน หนง่ึ ฉนั จึงถอยไปทรดุ ตัวลงนั่ง ลูกคาคนแรกที่ฉันพบในอาคารขายเวลาคือชายชรารายกายผอมเกร็งผมขาวโพลน ใบหนาซีดเหลือง เขาพยุงตัวใหกาวผานบันไดทีละขั้น ๆ อยางลําบากยากเยน็ จนกระทั่งผลักประตูมาหยุดยืนตรงหนาชายขาย เวลา

54 “ผมมาขอซอ้ื เวลาที่ผานไป...หาป” น้ําเสียงเขาแหลมแหง และสัน่ พรา อยา งคนที่ปวยหนกั “หมอ บอกวาผมมาหาหมอชาไปหาป ไมอยางนั้นแลวโรคนี้ก็พอจะมีทางรักษาหายและผมก็จะไมตาย” คนตอ มาเปน ชายหนมุ หนา ตาดี แตง ตัวสะอาดสะอา น เพยี งแตด วู า หมน หมองและหมดหวงั ... “ขอซอ้ื เวลาสามเดอื น” เขาพูดกับชายขายเวลา “คณุ รูไหม ผูห ญงิ ทีผ่ มรัก เธอไปเมืองนอกเมอ่ื สาม เดือนกอน เราคบกนั มาเปนป แตผ มก็ยังไมเคยบอกรักเธอทง้ั ๆ ท่รี ักเธอมาก เธอไปโดยไมรอู ะไรเลย ชายขายเวลามีทีทาวาเห็นใจ ฉันคิดวาเขาเปนนักขายที่มีความอดทนมากทีเดียว ที่จะตองพบลูกคาที่ ลว นแตม ีปญหาตาง ๆ กนั ไป พรอ ม ๆ กบั นกึ เสยี ดายแทนผูชายคนนท้ี ีเ่ ขา ผานเวลารวมปโ ดยเปลา ประโยชน แลวเพ่ิงจะเหน็ คณุ คา ของเวลาเหลา นั้น...เมื่อมนั ไดผานไปแลว ยงั ไมท นั ทช่ี ายหนมุ คนนน้ั จะกา วพน ประตูออกไป หญงิ คนหนง่ึ กเ็ ดินสวนเขา มา หลอ นสวมชดุ ไว ทุกขสดี ํา ใบหนา ยังเปอนคราบน้ําตา ดวงตายังมีรอยบอบช้ํา “อยากไดเวลาคะ สักสองป ปเ ดยี วหรือเพียงครง่ึ ปก ไ็ ด” หลอ นพดู ดวยน้ําเสยี งท่ีโศกเศรา “ผมคิดวา คณุ คงมปี ญหาเกี่ยวกับเวลาในอดีตเหมือนคนอื่น ๆ” ชายขายเวลากลาวขึ้น “คะ” หลอ นรับคาํ เสียงแผว “คณุ แมของดิฉันเพิง่ เสยี เมือ่ สองวันกอน ทา นดีกบั ฉันมาก เลย้ี งดอู ยาง เอาอกเอาใจ แตดฉิ ันยงั ไมทนั ทจ่ี ะทําอะไรใหแมช่ืนใจเลย มแี ตต ัง้ แงตงั้ งอน ทา นกม็ าดว นจากไป” “คุณเลยอยากซอ้ื เวลาทผ่ี านไปเพอื่ ทาํ ดกี ับคุณแมของคณุ ” “คะ” หลอนปายนํา้ ตา ฉนั นกึ เวทนาหลอ น เวทนาท่ีหลอ นมาคดิ อะไร ๆ ไดก ็เม่ือสายไป ถาหากหลอนไดท ําอะไรไปต้ัง นานแลว กค็ งไมต องมานกึ เสียดายตอนน้ี วบู หนงึ่ ฉันจึงนึกยอ นกลับมาทตี่ ัวเอง คนตอมาเปนเด็กหนมุ ใบหนาเขายังออ นเยาว แตพ กร้วิ รอยความกังวลไวเ ต็มเปย ม “ตองการเวลา เทา ไรดีครับ” ชายขายเวลาถามขึ้นกอน “สองป” เขายม้ิ อยางออ นเพลยี “ผมอยากกลับไปตอนเลือกแผนการ เรยี นใหม ผมพลาดไปตอนน้ัน บางทีผมอาจจะไดเรมิ่ ตนใหมด ว ยดีจะไดเรยี นวิชาท่ีชอบแทนวชิ าที่นาเบือ่ ตอนน้ี” แลว เขาก็จากไป เมื่อไดสง่ิ ท่ตี อ งการแลว ฉันเห็นชายขายเวลาหลบั ลงในขณะทกี่ ําลังเวน วา งลูกคา ตอ เม่ือฉนั ขยบั ตัวเขาก็ลมื ตาขน้ึ แลว หันมายม้ิ ใหฉ นั ดวงตาเขาอบอนุ ... เปนเวลานานเทา ไรก็ไมท ราบท่ฉี นั นง่ั มองดผู ูคนเดนิ ผา นมา ลว นแลวแตมีทา ทวี ิตก กังวล ผดิ หวงั เสียใจ แลวก็มาซอ้ื เวลาไป เพราะวา พวกเขาไดพลาดสงิ่ ท่นี าจะไดในอดีต แลวชายขายเวลาก็เปดแฟมพรอมกับเงยหนา ขึ้นมาทางฉัน สกั ครจู ึงเดินมาทรุดตัวลงนง่ั เกาอ้ีโซฟา ขาง ๆ “จะปด รา นแลว หรือครบั ” ฉันถาม “ครบั ...ไดเ วลาแลว ” “ขอบคุณมากนะครับ สาํ หรับวนั น้ี ผมเหน็ จะกลบั เสยี ท”ี ฉนั วา แมจ ะไมแนใ จวา ฉนั จะกลบั ไปไหน อยางไร

55 “เชญิ ครบั ...ขอใหคุณโชคดี จงใชเวลาของคุณใหมีคา จงเห็นความสําคัญของทุกวินาทีที่ผานไป ผม หวงั วา ...คงจะไมไ ดเ หน็ คณุ มาท่ีน่เี พือ่ ซอ้ื เวลา” เขากลา วในทส่ี ุด “ขอบคุณมากครับ ผมจะไมลืมคุณ...และทีน่ ี”่ ฉนั ลกุ ขึ้นยนื ทนั ใดไฟก็ดบั วูบ ฉนั ตนื่ ขึ้นมาดว ยความรสู ึกทแี่ ปลกใหม เอื้อมมือไปรูดผามานหนาตา งสคี รีม พบวาทองฟายังไม สวา งดี และไกกย็ ังไมขัน ฉนั ลุกขึน้ มาเกบ็ ทนี่ อนและกระโดดเขาหองนาํ้ อยา งสดชืน่ แลว ถงึ กลับเขามานงั่ ที่ โตะ เขยี นหนังสือตวั เดมิ ที่ฉันไมเ คยจรงิ จังดว ยมานานแลว คิดอยากจะฮัมเพลงไปดวยซ้ําถาไมต ดิ วาจะ ทําลายสมาธใิ นการอานหนังสือ วบู หนง่ึ ...ฉนั รสู ึกดีใจทีฉ่ นั ยังมีเวลาเหลืออยู ยงั ไมสายเกนิ ไปทจ่ี ะเรมิ่ ลงมอื ทําอะไร ๆ อยา งมี ความหวัง ไมเหมือนกบั ผคู นเหลา น้ัน...ที่ฉันพบที่...อาคารขายเวลา มหาวิทยาลัย คอื ดินแดนท่ีใครใครตางใฝฝ น แมเ หน่ือยยาก..จะกาวไปใหถึงมัน ดว ยถอื เปน สิ่งสําคญั ในชีวิต ในสนามของการแขงขัน ตา งมุงมน่ั ชิงชยั ใหไดสิทธิ์ ใชศรัทธาอันคมเขมเปนเข็มทิศ ถูกหรอื ผดิ ยงั คงตอ งลองทําดู หวังเบื้องหนามีรุงทองงามผองใส ชอดอกไมไมตรีคงมีอยู มคี วามรัก ความเรงิ รนื่ ใหช น่ื ชู ทกุ สง่ิ สวยเลศิ หรดู งั วาดไว แลว เมอ่ื การแขง ขนั ถึงจุดจบ ยอ มไดพ บคนย้ิมช่ืน คนรองไห ตางมีความมุงหวังความตั้งใจ หากไมไดดังหมายมาดอาจทอแท แตจะมใี ครบางไหมทไ่ี ดรู ความหมายของชีวิตอยูที่ใดแน เทา น้หี รอื เรียกไดวา ชนะ-แพ อนั เกิดแตมายาคานยิ ม ตอเมื่อถึงพรุงน้ขี องชีวิต อาจไดคิดเหน็ จรงิ ทุกสิง่ สม การแขงขันครั้งใหมในสังคม ไดชมผชู นะอยา งแทจรงิ

56 เรยี น พกั ผอน 6 สวน 6 สวน ครอบครัว สว นตัว/เพอ่ื น 6 สวน (3+3) = 6 สวน คนเรามี 24 ชั่วโมง ใน 1 วันเทากัน การใชเวลาใหเ กดิ ประโยชน จงึ เกิดจากการทีม่ นุษยบริหาร จัดการเวลาทุกวนิ าทใี หเกนิ ประโยชนส งู สุด ตวั อยาง การบรหิ ารเวลา โดยใชส ตู ร 24 ชว่ั โมง ใน 1 วนั มงี านหลกั 4 อยาง สามารถทําไดดังนี้ เนอ่ื งจากมนุษยเปนสตั วสงั คมท่ีตอ งปฏสิ ัมพันธกบั บุคคลขาง พรอมกันไปกับการปฏิบัติหนาที่ ตามวัยของตน นักเรียนจึงควรมีการใชเวลาใหครบทั้ง 4 สว นอยางสมดุล ซึ่งเวลาทั้ง 4 สว น ดงั กลา ว สามารถยืดหยุนสัดสวนไดขึ้นกับความจําเปนในแตละชวงวัยและความรับผิดชอบของบุคคลนั้น ๆ

57 กิจกรรม “บณั ฑติ สงู วัย” วตั ถุประสงค 1. เพอ่ื ใหผ เู รยี นทราบและเขาใจในแนวคดิ การเรยี นรดู ว ยตนเอง และความพรอมในการ เรยี นรูดว ย ตนเอง 2. เพือ่ นาํ ไปสลู ักษณะการเรียนรดู ว ยตนเองท่ใี ฝเ รียนรู เห็นคุณคาของการเรยี นรู ความสามารถที่จะ เรียนรูดวยตนเองความรับผิดชอบในการเรียนรู การมองอนาคตในแงดี ของสมาชิก รวมทั้งสมาชิกเห็น ความสําคัญ และตระหนักในความพรอมในการเรียนรูดว ยตนเอง แนวคิด คุณลักษณะพิเศษในการที่จะเรยี นรูและพัฒนาตนเองอยา งตอ เนอื่ งโดยมิจาํ เปนตองรอคอยจาก การศึกษาหรอื การเรยี นรอู ยางเปน ทางการเพยี งอยา งเดียว คณุ ลักษณะพิเศษ ดังกลาวคอื “ความพรอมในการ เรยี นรโู ดยการช้ีนําตนเอง” ซง่ึ เปน ความคดิ เห็น วา ตนเองมเี จตคติ ความรู ความสามารถที่จะเรียนรูโดยมิ ตอ งใหคนอ่นื กาํ หนดหรอื สั่งการ พรอ มที่จะเรยี นรูวธิ กี ารเรียนรูและประเมินการเรียนรู ท้ังอาจดวยความ ชวยเหลือจากผูอนื่ หรอื ไมก ็ตาม การทบ่ี ุคคลสามารถชีน้ าํ ตนเองทจี่ ะเรยี นรู ยอมเปนโอกาสทบี่ คุ คลจะเรียนรู ทจ่ี ะพฒั นาตนเองอยา งตอเน่ืองและเรียนรตู ลอดชีวิต การพัฒนาการเรยี นรูโดยการชี้นาํ ตนเอง ยอ มเปน หนทางท่ที าํ ใหบคุ คลเรียนรูอยางไมสิ้นสุด คําชแี้ จง ใหผ เู รยี นศึกษาภาพขาว การสําเร็จการศกึ ษาจากภาพ ของ บณั ฑติ สงู วัย พรอมอธิบาย ในประเด็น (1) “ความรูสึกของทานตอภาพที่ไดเหน็ ” (2) “ทําไมบุคคลในภาพ ถึงประสบความสําเร็จในการเรียนรู” แนวการตอบ ไดเ ห็นคณุ คา และความสําเร็จทีจ่ ะมีตอ ผมู ีใจใฝเรยี นรู

58 กจิ กรรม “ทางแหงความสําเร็จ” คาํ ชแ้ี จง ใหผ เู รยี นอานเร่ือง “ทางแหงความสําเร็จ” แจง ใหส รุปเรื่องทอ่ี า นตามความเขาใจ ผลไมลกู หนง่ึ กวา จะสกุ มีกลน่ิ หอม ใหเราไดล้ิมรสฉาํ่ หวานกผ็ านกาลเวลาเพาะบมคนเรากเ็ ชนกนั กวาจะประสบผลสาํ เร็จให ไดก็ผานกาลเวลาแหงการพิสูจน มิใชฉับพลันทันใดความสําเร็จนั้นอาศัยหลายสิ่งหลายอยาง เฉพาะความ มงุ หวงั ตั้งใจอยางเดยี วยงั ไมเพยี งพอตองมีความรูจ รงิ รูวธิ ีท่ีดาํ เนินไป รเู หตุปจ จัยทม่ี าสมั พันธเ กี่ยวขอ งและ สาํ คญั คือตองปฏิบัตใิ หถกู วิธี มปี ญหาคอยตรวจสอบอยเู สมอ ถาประสบผลสาํ เรจ็ เพยี งเพราะตง้ั ความหวัง โดยไมตองทําอะไร ในโลกนี้คงไมตองมีใครผิดดังตั้งความหวังสักวันคงตองไดสมหวังตั้งใจ แหลงที่มา : http://watsunmamout.i.getweb.com ลักษณะชีวิตและลักษณะนิสัยภายในของคนเปนฐานของความสําเร็จเปนเหตุใหคนสรางฐานชีวิตปรับ ความสาํ เรจ็ ทย่ี ่งั ยนื ในอนาคตได

59 กิจกรรม “ แปรงสฟี นมหัศจรรย ” วัตถปุ ระสงค เพื่อใหผูเรียนตระหนักถึงความสําคัญของการมองโลกในแงดี ความคิดสรางสรรคและพัฒนาทั้ง ความคิดในดานบวก และความคิดสรางสรรคที่มีในตนเอง คําช้แี จง 1. ใหผ เู รยี นเขยี นประโยชนข องแปรงสฟี น ใหไดม ากทสี่ ุด ในเวลา 5 นาที ……………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………… ทา นไดเรียนรแู ละตระหนกั ถึงความสําคัญของความคิดสรางสรรคที่มีอยูในตนเอง กิจกรรม “ บทสะทอ นจากการเรียนรู ” วตั ถุประสงค ใหผเู รยี นสรุปความรทู ี่ไดจากการเรียนรูเกีย่ วกบั “ความพรอ มในการเรยี นรูดว ยตนเอง” มีความสําคัญที่ผูเรียนสามารถนําไปปรับใชในการเรียนรูของตนเองใหมีคุณภาพไดอยางไร

60 แบบประเมินตนเองหลงั เรยี น แบบสอบถาม เรื่อง ความพรอมในการเรียนรดู ว ยตนเองของผเู รียน ชื่อ........................................................นามสกุล...................................................ระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย คาํ ชแี้ จง แบบสอบถามฉบับนี้ เปนแบบสอบถามที่วัดความชอบและเจตคติเกี่ยวกับการเรียนรูของทาน ใหท านอา นขอความตา ง ๆ ตอไปน้ี ซึ่งมีดวยกัน 58 ขอ หลังจากนั้น โปรดทําเครื่องหมาย  ลงในชองที่ตรงกับ ความเปนจรงิ ของตัวทานมากที่สุด ระดับความคิดเห็น มากที่สดุ หมายถึง ทา นรสู ึกวา ขอ ความนั้นสว นใหญเปนเชนนห้ี รือมนี อ ยคร้งั ทไี่ มใ ช มาก หมายถึง ทานรสู ึกวา ขอ ความเกนิ ครึ่งมกั เปนเชนน้ี ปานกลาง หมายถึง ทานรสู กึ วา ขอ ความจรงิ บา งไมจรงิ บา งครึง่ ตอครง่ึ นอ ย หมายถึง ทานรูส ึกวา ขอความเปน จรงิ บา งไมบอ ยนัก นอยทีส่ ดุ หมายถึง ทานรูสกึ วา ขอ ความไมจ ริง ไมเ คยเปน เชน น้ี ความคิดเห็น รายการคําถาม มาก มาก ปาน นอ ย นอย ทสี่ ดุ กลาง ท่สี ุด 1. ขาพเจา ตอ งการเรยี นรอู ยูเ สมอตราบชว่ั ชีวติ 2. ขาพเจาทราบดีวาขาพเจา ตอ งการเรียนอะไร 3. เม่อื ประสบกบั บางส่ิงบางอยางทไ่ี มเจาใจ ขาพเจา จะหลกี เลี่ยงไปจากสิ่งนนั้ 4. ถาขา พเจา ตองการเรยี นรสู ่ิงใด ขาพเจา จะหาทางเรยี นรใู หได 5. ขา พเจา รักทจี่ ะเรยี นรอู ยเู สมอ 6. ขาพเจา ตองการใชเ วลาพอสมควรในการเรม่ิ ศึกษาเร่ืองใหม ๆ 7. ในชนั้ เรียนขาพเจาหวังทจี่ ะใหผ สู อนบอกผูเรียนทง้ั หมดอยางชดั เจนวาตอ งทํา อะไรบางอยตู ลอดเวลา 8. ขาพเจาเชือ่ วา การคิดเสมอวา ตวั เราเปนใครและอยทู ่ีไหน และจะทาํ อะไร เปน หลักสําคญั ของการศกึ ษาของทุกคน 9. ขา พเจาทํางานดว ยตนเองไดไ มด ีนกั 10. ถาตอ งการขอมลู บางอยา งที่ยงั ไมมี ขา พเจา ทราบดวี าจะไปหาไดที่ไหน 11. ขา พเจา สามารถเรียนรสู ิง่ ตาง ๆ ดวยตนเองไดดกี วา คนสว นมาก 12. แมข า พเจาจะมคี วามคดิ ทด่ี ี แตด เู หมอื นไมสามารถนํามาใชปฏบิ ตั ไิ ด

61 รายการคําถาม ความคิดเห็น มาก มาก ปาน นอ ย นอ ย ท่สี ดุ กลาง ท่สี ดุ 13.ขาพเจา ตองการมสี ว นรวมในการตดั สนิ ใจวา ควรเรยี นอะไรและจะเรยี นอยา งไร 14. ขาพเจาไมเ คยทอถอยตอการเรียนส่ิงที่ยาก ถาเปนเรื่องทขี่ า พเจาสนใจ 15. ไมม ีใครอน่ื นอกจากตวั ขาพเจา ที่จะตอ งรบั ผิดชอบในส่ิงทีข่ าพเจา เลือกเรยี น 16. ขาพเจา สามารถบอกไดวา ขาพเจา เรยี นสิง่ ใดไดดหี รอื ไม 17. สิ่งท่ีขา พเจา ตอ งการเรียนรไู ดม ากมาย จนขาพเจาอยากใหแตละวนั มมี ากกวา 24 ช่ัวโมง 18. ถาตดั สินใจทจี่ ะเรยี นรอู ะไรกต็ าม ขาพเจา สามารถจะจดั เวลาทจี่ ะเรียนรสู งิ่ นั้น ได ไมวาจะมภี ารกจิ มากมายเพยี งใดกต็ าม 19. ขา พเจามปี ญ หาในการทาํ ความเขา ใจเรื่องท่อี า น 20. ถาขาพเจาไมเ รียนก็ไมใ ชค วามผิดของขา พเจา 21. ขา พเจาทราบดวี า เมือ่ ไรทขี่ า พเจา ตอ งการจะเรยี นรใู นเร่ืองใดเรือ่ งหนง่ี ใหมากขน้ึ 22. ขอมคี วามเขา ใจพอทจ่ี ะทาํ ขอสอบใหไ ดคะแนนสงู ๆ กพ็ อใจแลว ถงึ แมวา ขาพเจา ยงั ไมเขาใจเรื่องนน้ั อยา งถอ งแทกต็ ามที 23. ขาพเจา คดิ วา หองสมดุ เปนสถานท่ีทนี่ าเบ่อื 24. ขา พเจา ชน่ื ชอบผูทีเ่ รียนรสู ่งิ ใหม ๆ อยูเ สมอ 25. ขาพเจาสามารถคดิ คนวธิ กี ารตา ง ๆ ไดห ลายแบบสําหรบั การเรยี นรหู วั ขอ ใหมๆ 26. ขา พเจา พยายามเช่อื มโยงสิ่งทกี่ าํ ลังเรียนกับเปา หมายระยะยาว ทต่ี ้งั ไว 27. ขาพเจา มีความสามารถเรียนรู ในเกอื บทกุ เรอ่ื ง ทข่ี าพเจาตองการ จะรู 28. ขาพเจาสนกุ สนานในการคนหาคาํ ตอบสาํ หรบั คาํ ถามตา ง ๆ 29. ขาพเจาไมช อบคาํ ถามท่ีมคี าํ ตอบถกู ตองมากกวา หนึง่ คําตอบ 30. ขา พเจา มคี วามอยากรูอยากเหน็ เกย่ี วกบั สิง่ ตา ง ๆ มากมาย 31. ขา พเจาจะดใี จมาก หากการเรยี นรูของขา พเจาไดสนิ้ สุดลง 32. ขา พเจาไมไ ดส นใจการเรียนรู เมอื่ เปรียบเทียบกับผอู ่ืน 33. ขาพเจาไมมปี ญ หา เกี่ยวกับทกั ษะเบอื้ งตนในการศกึ ษาคน ควา ไดแ ก ทกั ษะการฟง อาน เขยี น และจาํ 34. ขา พเจา ชอบทดลองสิ่งใหม ๆ แมไมแนใจ วา ผลนน้ั จะออกมา อยา งไร 35. ขา พเจา ไมช อบ เมื่อมีคนชี้ใหเ ห็นถงึ ขอผิดพลาด ในสิ่งทขี่ า พเจากาํ ลงั ทาํ อยู

62 รายการคําถาม ความคิดเห็น มาก มาก ปาน นอ ย นอ ย ที่สดุ กลาง ท่ีสดุ 36. ขาพเจา มคี วามสามารถในการคดิ คน หาวธิ แี ปลกๆ ทจี่ ะทําสง่ิ ตา ง ๆ 37. ขา พเจาชอบคดิ ถงึ อนาคต 38. ขา พเจามคี วามพยายามคน หาคําตอบในส่งิ ท่ตี องการรไู ดด ี เมื่อเทียบกบั ผอู นื่ 39. ขาพเจาเห็นวา ปญหาเปน สง่ิ ทที่ า ทาย ไมใ ชส ญั ญาณใหหยุดทาํ 40. ขาพเจา สามารถบงั คบั ตนเอง ใหก ระทาํ สงิ่ ท่ี คดิ วา ควรกระทาํ 41. ขาพเจาชอบวธิ กี ารของขาพเจา ในการสาํ รวจตรวจสอบปญหาตาง ๆ 42. ขา พเจามกั เปนผนู าํ กลุม ในการเรยี นรู 43. ขาพเจาสนกุ ท่ไี ดแ ลกเปลีย่ นความคิดเห็นกับผอู นื่ 44. ขาพเจา ไมช อบสถานการณการเรยี นรทู ี่ทา ทาย 45. ขาพเจา มคี วามปรารถนาอยางแรงกลา ที่จะเรยี นรสู ง่ิ ใหม ๆ 46. ย่งิ ไดเ รียนรมู าก ขาพเจา กย็ ่งิ รูสกึ วา โลกนน้ี าตน่ื เตน 47. การเรยี นรเู ปน เรือ่ งสนุก 48. การยึดการเรียนรทู ่ใี ชไดผลมาแลว ดกี วา การลองใชวธิ ใี หม ๆ 49. ขา พเจาตองการเรยี นรใู หมากยิง่ ขึน้ เพ่ือจะได เปนคนทม่ี คี วามเจรญิ กาวหนา 50. ขาพเจาเปนผรู บั ผิดชอบเก่ียวกับการเรียนรขู องขา พเจา เอง ไมม ใี ครมา รับผิดชอบแทนได 51. การเรียนรถู ึงวิธีการเรยี น เปนสิง่ ที่สาํ คัญสําหรบั ขาพเจา 52. ขาพเจา ไมม ีวันทจี่ ะแกเกนิ ไป ในการเรยี นรสู ่งิ ใหม ๆ 53. การเรียนรอู ยูต ลอดเวลา เปน สิ่งทน่ี าเบื่อหนาย 54. การเรยี นรเู ปน เครอื่ งมือในการดาํ เนนิ ชีวิต

63 รายการคําถาม ความคิดเห็น มาก มาก ปาน นอย นอย ท่ีสดุ กลาง ท่ีสดุ 55. ในแตละปข าพเจา ไดเรียนรสู งิ่ ใหมๆ หลายๆ อยา งดวยตนเอง 56. การเรยี นรูไมไ ดท าํ ใหช วี ติ ของขา พเจา แตกตา งไปจากเดมิ 57. ขาพเจา เปนผเู รยี นท่มี ปี ระสทิ ธภิ าพ ทง้ั ในช้ันเรยี น และการเรยี นรู ดว ยตนเอง 58 ขาพเจา เห็นดวยกับความคิดทว่ี า “ผูเรยี นคอื ผนู าํ ”

64 แบบประเมินตนเองหลงั เรียน บทสะทอ นท่ไี ดจากการเรียนรู 1. สิ่งท่ที า นประทับใจในการเรียนรูรายวิชาการเรยี นรูดว ยตนเองตนเอง .......................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................... 2. ปญ หา / อุปสรรค ทีพ่ บในการเรยี นรูรายวชิ าการเรียนรูดว ยตนเอง .......................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................... 3. ขอ เสนอแนะเพม่ิ เตมิ .......................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................... .........................................................................................................................................................................

65 แบบวัดระดับการเรยี นดว ยตนเองของผเู รียน คําชแี้ จง แบบวดั นเ้ี ปนแบบวดั ระดบั การเรยี นดว ยตนเองของผูเ รยี น มจี าํ นวน 7 ขอ โปรดกาเครื่องหมาย  ลงในชอง  ที่ตรงกับความสามารถในการเรียนดวยตนเองตาม ความเปนจริงของทาน 1. การวนิ ิจฉยั ความตองการเนือ้ หาในการเรียน 5. การดําเนนิ การเรยี น  นักศกึ ษาไดเรยี นเน้ือหา ตามคําอธิบายรายวิชาเทา นนั้  นักศกึ ษาดาํ เนนิ การเรยี นตามแนวทางท่คี รกู าํ หนด  ครู นําเสนอเนอ้ื หาอืน่ นอกเหนือจากคาํ อธบิ ายรายวิชา แลว ให  นกั ศกึ ษาดาํ เนนิ การเรยี น ตามแนวทางที่ครนู ําเสนอ แลวให นกั ศกึ ษาเลอื กเรียนเพิม่ เติม นักศึกษาปรบั  นักศึกษาไดเสนอเนื้อหาอ่นื เพื่อเรียนเพิ่มเตมิ นอกเหนือจาก  นักศกึ ษาดาํ เนินการเรยี น ตามแนวทางทีน่ กั ศกึ ษารว มกัน คําอธบิ ายรายวชิ าดว ย กาํ หนดกบั ครู  นักศกึ ษาเปน ผูก าํ หนดเนอ้ื หาในการเรยี นเอง  นกั ศกึ ษาดําเนนิ การเรยี น ตามการกาํ หนดของตนเอง 2. การวนิ จิ ฉัยความตองการวธิ ีการเรยี น 6. การแสวงหาแหลง ทรพั ยากรการเรยี น  ครเู ปนผกู ําหนดวา จะจัดการเรียนการสอนวิธีใด  ครูเปน ผจู ดั หาแหลง ทรพั ยากรการเรยี นใหนกั ศึกษา  ครูนาํ เสนอวธิ ีการเรยี นการสอนแลว ใหน กั ศกึ ษาเลือก  ครเู ปนผจู ัดหาแหลง ทรัพยากรการเรียน แลวใหนักศกึ ษาเลอื ก  นกั ศกึ ษารว มกบั ครูกาํ หนดวธิ กี ารเรียนรู  นกั ศึกษารว มกบั ครหู าแหลง ทรพั ยากรการเรียน รวมกัน  นกั ศึกษาเปนผกู ําหนดวิธกี ารเรยี นรเู อง  นักศึกษาเปนผจู ัดหาแหลง ทรัพยากรการเรียนเอง 3. การกําหนดจุดมุง หมายในการเรยี น 7. การประเมินการเรียน  ครเู ปน ผกู าํ หนดจดุ มงุ หมายในการเรยี น  ครู เปนผปู ระเมินการเรยี นของนักศกึ ษา  ครนู าํ เสนอจดุ มงุ หมายในการเรียนแลวใหน กั ศึกษาเลอื ก  ครู เปนผปู ระเมนิ การเรยี นของนักศกึ ษาเปน สว นใหญ และเปด  นกั ศึกษารว มกับครูกําหนดจดุ มงุ หมายในการเรยี น โอกาสใหนักศึกษาไดป ระเมินการเรยี นของตนเองดว ย  นกั ศึกษาเปนผูกาํ หนดจุดมงุ หมายในการเรียนเอง  มกี ารประเมินการเรียนโดยครู ตัวนกั ศึกษาเอง และเพอ่ื น นกั ศึกษา 4. การวางแผนการเรยี น  นกั ศึกษาเปน ผูประเมินการเรยี นของตนเอง  นักศกึ ษาไมไ ดเ ขียนแผนการเรยี น  ครนู าํ เสนอแผนการเรียนแลว ใหนกั ศกึ ษานาํ ไปปรบั แก กระบวนการเรยี นรทู ่เี ปนการเรยี นรดู ว ยตนเอง  นกั ศึกษารว มกับครูวางแผนการเรียน มคี วามจาํ เปน ทจี่ ะตองอาศยั ทกั ษะและความรู  นักศกึ ษาวางแผนการเรียนเอง โดยการเขยี นสญั ญาการเรียนที่ บางอยา ง ผเู รียนควรไดม กี ารตรวจสอบพฤติกรรม ระบุจดุ มุงหมายการเรียน วธิ ีการเรียน แหลง ทรพั ยากรการเรยี น ที่จาํ เปนสาํ หรบั ผูเรียนทจ่ี ะเรียนรดู ว ยตนเอง วธิ ีการประเมนิ การเรยี น และวนั ทีจ่ ะทาํ งานเสรจ็