วารสารสุขภาพสำนักอนามัย ปีที่ 6 ฉบับที่ 2

วสา�ำรนสัการอสนขุ าภมายัพบริโภคเนื้อสัตว์ปลอดภยั ด้วยแอพ “SCAN ME AT BMA” รู้ไหม ขายอาหารต้องตรวจสขุ ภาพ วยั ใส...วยั ขยบัเม่ือเจ็บคอ สมุนไพรชว่ ยคุณได้ ควรทำ� อยา่ งไร... ถา้ จำ� เปน็ ตอ้ งกนิ ยาปฏชิ วี นะคุยเรอ่ื งเพศ ...ไมย่ ากอย่างท่ีคิดCare giver ดูแลใส่ใจ ผู้ป่วยอลั ไซเมอร์ดแู ลตนเอง 5 ดา้ น อายุยนื นกานาแรนอ่นออนกกำ� ลังกายในท่ที �ำงาน

บก. ขอคุย สารบัญ สวัสดีค่ะ พบกับ ปที ่ี 6 ฉบบั ท่ี 2 เดอื นมกราคม - มนี าคม พ.ศ. 2560 วารสารสขุ ภาพส�ำนกั อนามยั ISSN : 2229-0540 อกี เชน่ เคย ช่วงนีเ้ ข้าสู่ฤดูฝน แล้ว ขอให้ทุกท่านรักษา รกั ษส์ ุขภาพ สขุ ภาพร่างกายให้แขง็ แรง เพ่อื ไม่ให้เจ็บป่วยจากอากาศท่ี พฒั นางาน เพ่อื สรา้ งสรรค์สขุ ภาพทด่ี ี 3 เปลย่ี นแปลง รวมท้ังดแู ลตวั เอง ไม่ให้ถูกยงุ กัด ควบคมุ แหลง่ เพาะพันธ์ลุ ูกน�ำ้ ยงุ ลายทงั้ ใน สร้างเสรมิ สขุ ภาพคนเมือง ครัวเรือนและส่ิงแวดล้อมในชุมชนโดยให้ใช้หลัก 3 เก็บ ได้แก่ เก็บบ้าน เก็บขยะ เก็บน้�ำ เพื่อให้ปลอดภัยจาก มลู นิธิเพอื่ สนับสนนุ กจิ กรรมของสำ� นักอนามยั 6 โรคไข้เลือดออก ส�ำหรับวารสารสุขภาพส�ำนักอนามัย ฉบับน้ีได้รับเกียรติจาก แพทย์หญิงวันทนีย์ วัฒนะ สุขภาพ ผสู้ งู วยั รองปลัดกรงุ เทพมหานคร พูดคุยถงึ แนวทางการพัฒนา สุขภาพคนกรงุ เทพฯ ภายใต้ “วสิ ัยทศั นก์ รงุ เทพฯ 2575” ดแู ลตนเอง 5 ด้าน อายยุ ืนนานแนน่ อน 9 ที่เน้นการมีส่วนร่วมจากทุกภาคส่วนของสังคมเป็น ภาคเี ครอื ขา่ ยในการดแู ลสขุ ภาพ ซง่ึ จะนำ� ไปสกู่ ารสรา้ งสรรค์ วยั ใส ใสใ่ จสุขภาพ สขุ ภาพทดี่ ีในท่สี ุด นอกจากน้ียังมสี าระในการดแู ลสุขภาพ ใหอ้ ่านกันอย่างจุใจ หลากหลายแง่มุม ไดแ้ ก่ ความเปน็ มา คยุ เรือ่ งเพศ ไมย่ ากอย่างทีค่ ดิ 10 ของมูลนิธิเพ่ือสนับสนุนกิจกรรมของส�ำนักอนามัย คุยเรื่องเพศ ไม่ยากอย่างที่คิด ม้ือเช้าสำ� คญั อย่างไร ดูแลสขุ ภาพสไตล์คนเมอื ง เด็กไทยรุ่นใหม่สูงดีสมส่วน พบแพทย์สนอ. พูดคุยเร่ือง ตรวจสุขภาพ หาภยั เงียบจากการท�ำงาน...ทคี่ ุณคาดไม่ถึง ม้อื เชา้ ... สำ� คัญอยา่ งไร 12 นอกจากน้ียังมีสาระน่ารู้เก่ียวกับการออกก�ำลังกาย มาฝาก เร่อื ง แขมว่ ทอ้ ง...เร่อื งใกลต้ ัวทไ่ี มค่ วรมองขา้ ม เติมใจ ใสย่ ้ิม และยงั พาไปชมพิพธิ ภัณฑเ์ ดก็ กรงุ เทพมหานคร แหง่ ท่ี 2 ทุง่ ครุ ซ่งึ เรียกได้ว่าเปน็ แหล่งเรียนรู้เชิงสร้างสรรคข์ อง การปฐมพยาบาลทางใจ 14 ครอบครัวอีกแห่งหน่ึงท่ีผู้ปกครองควรพาบุตรหลาน ไปเทีย่ วชม และพลาดไม่ได้กบั การรว่ มสนกุ ตอบคำ� ถาม เร่ืองน่ารู้ คผู่ ู้บริโภค ชิงรางวัลของทร่ี ะลึกจากทีมงาน ดฉิ ันและทมี งานขอขอบคณุ ทกุ ทา่ นที่ให้ความสนใจ บา้ นทช่ี อบป้ิง ย่าง... อ่านทางนีถ้ ้าไม่อยากเปน็ โรค 16 ตดิ ตามอา่ นวารสารสขุ ภาพส�ำนักอนามัย พรอ้ มรว่ มสนกุ ตอบคำ� ถาม หากมคี �ำแนะนำ� ตชิ มอยา่ งไร สง่ มาพดู คุยกัน กนิ เปน็ เนน้ สุขภาพ ได้นะคะ ดิฉันและทมี งานพร้อมน้อมรบั และจะนำ� ไปพัฒนา วารสารฯ ให้ดียิ่งข้ึน เพื่อเป็นคู่มือสุขภาพให้แก่ทุกท่าน เด็กไทยร่นุ ใหม่สูงดี สมสว่ น 18 พบกันใหมฉ่ บบั หน้า สวสั ดคี ะ่ พบแพทย์ สนอ. ตรวจสุขภาพ.. หาภยั เงยี บจากการทำ� งาน 20 ทค่ี ณุ คาดไมถ่ ึง ออกกำ� ลงั กาย สร้างสุขภาพ แขม่วทอ้ ง เรื่องใกลต้ ัวทไ่ี มค่ วรมองขา้ ม 22 ถอดรหัส สตั ว์เลย้ี ง บรโิ ภคเนอื้ สตั วป์ ลอดภยั ดว้ ยแอพ 24 “SCAN ME AT BMA” อาสาพาเทยี่ ว พิพิธภณั ฑ์เดก็ กรงุ เทพมหานคร แหง่ ที่ 2 ทุง่ คร ุ 26 ยาและสมนุ ไพร เมื่อเจบ็ คอ สมุนไพรชว่ ยคณุ ได ้ 28 29 ค�ำถามนี.้ .. มีคำ� ตอบ 30 รอบรั้ว กทม. 31 มุมสบาย คลายเครยี ด แพทยห์ ญงิ ภาวิณ ี ร่งุ ทนต์กิจผู้อ�ำนวยการสำ� นักงานพัฒนาระบบสาธารณสุข บรรณาธิการ

รักษส์ ขุ ภาพ พัฒนางาน เพอ่ื สร้างสรรค์สขุ ภาพที่ดี แพทย์หญิงวนั ทนีย์ วัฒนะ รองปลัดกรงุ เทพมหานคร กรุงเทพมหานครเป็นมหานครขนาดใหญท่ ม่ี โี ครงสรา้ งซบั ซ้อน มปี ระชากรอย่กู นั อยา่ งหนาแน่นส่งผลใหเ้ กิดปัญหาตา่ งๆ มากมาย โดยเฉพาะปญั หาสขุ ภาพอนามยั ซ่ึงกรุงเทพมหานครให้ความส�ำคญัดำ� เนินการแก้ไขและพฒั นามาอย่างตอ่ เนอ่ื ง ควบคูก่ ับการสนับสนนุ ใหเ้ กดิ การมีสว่ นรว่ มจากทกุ ภาคส่วนของสงั คมเปน็ ภาคเี ครือขา่ ยในการดูแลสขุ ภาพ วารสารสุขภาพส�ำนักอนามัยฉบับน้ีได้รับเกียรติ 1. มหานครปลอดภยั ไดแ้ ก่ การเปน็ มหานครจากแพทยห์ ญงิ วนั ทนยี ์ วฒั นะ รองปลดั กรงุ เทพมหานคร ทีป่ ลอดมลพิษ ปลอดอาชญากรรม ยาเสพตดิ อุบตั ิเหตุมาพูดคุยถึงแนวทางการพัฒนาสุขภาพคนกรุงเทพฯ ภัยพิบตั ิ สิง่ ก่อสร้างปลอดภยั ปลอดโรคคนเมอื ง และภายใต้ “วิสัยทัศน์กรุงเทพฯ 2575” ที่เกิดจากการ อาหารปลอดภัยรว่ มแรงรว่ มใจของชาวกรงุ เทพฯ ทกุ ภาคสว่ นในการรว่ มกนัจดั ท�ำผา่ นกระบวนการเวทีสาธารณะ“วิสยั ทัศนก์ รุงเทพฯ 2575” คืออะไร เปน็ การมองภาพกรุงเทพมหานครในอีก 20 ปีข้างหน้าจากประชาชนกรุงเทพมหานครที่ได้ร่วมกัน 2. มหานครสีเขียว สะดวกสบาย ได้แก่วาดภาพเมอื งกรงุ เทพฯ ในฝนั ของตนเอง ทจี่ ะกา้ วขนึ้ เปน็ การเป็นมหานครทีม่ พี ้นื ทสี่ เี ขียว ประชาชนมีจิตส�ำนกึ“มหานครแห่งเอเชยี ” เปน็ พลังสำ� คัญในการขบั เคลือ่ น ในการอนรุ กั ษส์ งิ่ แวดลอ้ ม มสี งิ่ อำ� นวยความสะดวกพนื้ ฐานเศรษฐกิจสังคมในทวีปเอเชีย และในภูมิภาคอาเซียน ทปี่ ระหยดั พลงั งาน เปน็ มติ รตอ่ สงิ่ แวดลอ้ ม มรี ะบบบรกิ ารเปน็ เมอื งชน้ั นำ� ในดา้ นเศรษฐกจิ ภาคบรกิ าร ความปลอดภยั คมนาคมขนส่งท่ีหลากหลาย สะดวก คล่องตัว และความสวยงาม สะดวกสบาย น่าอยู่และเป็นมิตรกับ มที ัศนียภาพที่สวยงามสงิ่ แวดล้อม มเี อกลกั ษณเ์ ฉพาะในด้านความเรียบง่าย 3. มหานครส�ำหรบั ทกุ คน ไดแ้ ก่ การเป็นมเี สน่ห์ และมชี วี ติ ชวี า ภายใต้วิสัยทศั น์กรงุ เทพฯ 2575 มหานครทค่ี นกรงุ เทพฯ ทกุ อาชพี ทกุ เพศ ทกุ วยั และทเี่ รียกว่า “มหานครแหง่ เอเชยี ” โดยไดม้ กี ารจดั ล�ำดับ ทกุ สถานภาพ อยรู่ ว่ มกันอยา่ งเสมอภาคและสมานฉนั ท์ความส�ำคัญของวิสัยทัศน์และมาตรการขับเคลื่อนหลัก เคารพสิทธิของกันและกัน ได้รับโอกาสที่จะเรียนรู้ออกเปน็ 4 ระยะๆ ละ 5 ปี คือ ชว่ งที่ 1 ระหว่างปี พัฒนาตนเอง และเขา้ ถงึ บรกิ ารสาธารณะพ.ศ. 2556 – 2560 ชว่ งที่ 2 ระหวา่ งปี พ.ศ. 2561 – 2565ช่วงที่ 3 ระหวา่ งปี พ.ศ. 2566 – 2570 และชว่ งที่ 4ระหว่างปี พ.ศ. 2571 – 2575 ครอบคลุมประเด็นวิสยั ทศั น์ 6 ด้าน ดงั นี้ วารสส�ำนารักสอุขนภาามพัย 3

4. มหานครกะทดั รัด ไดแ้ ก่ การปรับเปล่ยี น ด�ำเนินงานครอบคลุมภารกิจในการดูแลสุขภาพโครงสร้างผังเมืองให้เป็น “มหานครกะทัดรัดและ ประชาชนกรุงเทพมหานครครอบคลุม 4 มิติ ได้แก่ การสง่ เสรมิ สขุ ภาพ การปอ้ งกนั และควบคมุ โรค การรกั ษากระจายตวั ” 5. มหานครแห่งประชาธิปไตย ได้แก่ พยาบาลและฟืน้ ฟูสุขภาพแกป่ ระชาชน โดยบรู ณาการการเป็นประชาธิปไตยและมีธรรมาภิบาลท่ีมีช่ือเสียง ความร่วมมือกบั หน่วยงานตา่ งๆ ทง้ั ภาครฐั ภาคเอกชนมีระบบการบริหารที่มีประสิทธิภาพ และมีการเมือง ภาคประชาสังคมและภาคประชาชนในการแก้ไขปัญหา สุขภาพของประชาชนในกรุงเทพมหานคร ดงั น้ีทป่ี ลอดคอรร์ ัปชั่น 6. มหานครแหง่ เศรษฐกจิ และการเรยี นรู้ 1. การปอ้ งกันและแกไ้ ขปัญหายาเสพติด เพื่อได้แก่ การเป็นเมืองเศรษฐกิจท่ีมีความส�ำคัญรวมถึง ใหเ้ ด็ก เยาวชนและประชาชนในชุมชน โรงเรียน และเป็นศูนยก์ ลางการเรยี นรวู้ ิทยาการดา้ นตา่ งๆ ในระดบั สถานประกอบการในพ้ืนท่ีกรุงเทพมหานคร ได้รับภูมภิ าคและนานาชาติ การบ�ำบัดรักษาและฟื้นฟูสมรรถภาพผู้ติดยาเสพติดกรงุ เทพมหานคร มแี นวทาง สนับสนุนสื่อประชาสัมพันธ์ เพื่อสร้างภูมิคุ้มกันให้กับในการสร้างเสริมสขุ ภาพอยา่ งไร กลุ่มเป้าหมาย รวมท้ังเป็นศูนย์ข้อมูลด้านยาเสพติด ดำ� เนนิ การคน้ หา ชักจงู ผ้เู สพผตู้ ดิ ยาเสพติดใหเ้ ข้ารบัภายใต้ “วิสัยทศั น์กรุงเทพฯ 2575” การบำ� บัดรักษาในระบบด้วยความสมคั รใจ และติดตาม ดแู ลชว่ ยเหลอื ผเู้ สพ ผตู้ ดิ ยาเสพตดิ ทผ่ี า่ นการบำ� บดั รกั ษา กรุงเทพมหานครเป็นเมืองหลวงที่มีความเป็นพลวตั ร และเปน็ ศนู ยก์ ลางความเจรญิ ทงั้ ในดา้ นเศรษฐกจิการศกึ ษา การคา้ การลงทุน และการทอ่ งเที่ยว ทำ� ให้มีประชากรเข้ามาอาศัยอยู่อย่างหนาแน่น ท่ามกลางก า ร พั ฒ น า แ ล ะ ก า ร เ จ ริ ญ เ ติ บ โ ต ข อ ง เ มื อ ง แ ล ะสงั คมผู้สงู อายุ ประกอบกบั กรุงเทพมหานครไดก้ ำ� หนด 2. การจัดสวัสดิการด้านอุปกรณ์ช่วยเหลือวิสยั ทัศน์การพัฒนาไปสู่มหานครแหง่ เอเชยี ด้วยเหตนุ ี้ ทางการเคล่ือนไหวแก่คนพิการ ผูส้ งู อายุ และผ้ทู ีป่ ระสบจึงจ�ำเป็นต้องมีการเตรียมความพร้อมและพัฒนา ปัญหาทางการเคล่ือนไหวที่ยังเข้าไม่ถึงบริการ และในหลายด้านเพื่อป้องกันผลกระทบที่เกิดข้ึนจากการ มีความจ�ำเป็นต้องได้รับการสงเคราะห์ในพื้นท่ีเปล่ียนแปลงวิถีการด�ำเนินชีวิต ปัญหาโรคคนเมือง กรุงเทพมหานคร ให้ได้รับอุปกรณ์ช่วยเหลือทางโรคติดต่อ โรคอุบัติใหม่และเก่า ซ่ึงนโยบายของ การเคลอ่ื นไหวตามความจำ� เปน็ เพอื่ ใหส้ ามารถดำ� รงชวี ติผู้ว่าราชการกรุงเทพมหานคร (พลต�ำรวจเอกอัศวิน ได้ใกล้เคียงปกติและจัดบริการช่องทางด่วนพิเศษขวัญเมอื ง) ดา้ นคณุ ภาพชวี ิต เป็น 1 ใน 5 นโยบาย ในการให้บริการแก่ผู้สูงอายุและคนพิการแบบครบวงจรทนั ใจ ซึ่งเน้นการดูแลคณุ ภาพชวี ิตประชาชน เพ่มิ ความ (Fast Track) ครบทง้ั 3 ระบบ ประกอบด้วย ระบบสะดวกรวดเร็ว และความใสใ่ จเปน็ พิเศษในการบริการ เวชระเบียน ระบบการตรวจรักษา ระบบการจ่ายยาทางการแพทย์และสาธารณสุข โดยมีหน่วยงาน ณ ศนู ย์บริการสาธารณสุข ส�ำนกั อนามัยท้ัง 68 แหง่ทร่ี บั ผดิ ชอบหลกั ไดแ้ ก่ สำ� นกั อนามยั และสำ� นกั การแพทย์ในส่วนของส�ำนักอนามัย ประกอบด้วยส่วนราชการสำ� นักงาน และกอง รวม 13 แห่ง ศูนย์บรกิ ารสาธารณสขุ68 แห่ง และศูนย์บริการสาธารณสขุ สาขา 76 แห่ง4 สวา�ำรนสักาอรนสาุขมภัยาพ

3. การจัดกจิ กรรมและโครงการต่างๆ เพอ่ื ให้ • เฝ้าระวงั ปอ้ งกนั และควบคมุ โรคตดิ ต่อบริการด้านการแพทย์และสาธารณสุขครอบคลุม ส�ำคัญในพ้ืนท่ีกรุงเทพมหานครทั้งด้านการบริหารจัดการด้านการส่งเสริมสุขภาพ การป้องกันและควบคุมโรค สว่ นกลาง และทีมงานท่ีปฏบิ ัตงิ านเชิงพ้นื ที่ในการรว่ มกนัการรักษาพยาบาลและฟน้ื ฟสู ขุ ภาพ การป้องกนั และ สอบสวน ควบคมุ และจ�ำกัดพืน้ ทกี่ ารแพรร่ ะบาดไดอ้ ยา่ งบำ� บดั การติดยาเสพตดิ การจัดการสุขาภบิ าลเมอื งและ มปี ระสทิ ธิภาพ ครอบคลุม และรวดเรว็ • จดั ใหม้ ศี นู ยค์ วบคมุ และพกั พงิ สนุ ขั จรจดัสงิ่ แวดล้อมท่ดี ีใหก้ ับประชาชนอาทิ เช่น • พัฒนาศักยภาพผู้ดูแลผู้ป่วยและ เพอื่ เปน็ สถานทรี่ องรบั สนุ ขั จรจดั ในพน้ื ทกี่ รงุ เทพมหานครผู้สูงอายุที่ต้องได้รับการดูแลต่อเน่ืองที่บ้านเพ่ือให้มี เปน็ การแก้ไขปัญหาสนุ ัขจรจัด ปอ้ งกันโรคพิษสนุ ัขบา้ความรูแ้ ละทกั ษะพื้นฐานทางการพยาบาล ให้สามารถ ตลอดจนแก้ปัญหาเหตุเดือดร้อนรำ� คาญอันเนื่องมาจากดูแลผู้ป่วยและผู้สูงอายุท่ีต้องได้รับการดูแลต่อเนื่อง เสียงดงั และทศั นยี ภาพไม่นา่ ดูจากสิ่งขับถ่ายของสนุ ัขท่ีบ้านไดอ้ ยา่ งมีประสิทธิภาพ • ดำ� เนนิ งานแก้ไขปัญหาเอดส์ เพ่อื มุ่งสู่ • ตรวจเฝ้าระวังคณุ ภาพอาหาร รว่ มกับ ภาคีเครอื ข่าย เพอื่ สร้างความมนั่ ใจในการบรโิ ภคอาหารการลดผตู้ ิดเชอื้ เอชไอวรี ายใหม่ • ค้นหาผู้ป่วยวัณโรคทั้งการค้นหาเชิงรุก ที่สะอาด ปลอดภัย ปราศจากเชื้อโรค และสารปนเปอื้ น(Active case nif ding) คน้ หาเชงิ รบั (Passive case fif iif nding) ที่เปน็ อนั ตรายต่อสขุ ภาพและคน้ หาผู้ป่วยในกลุ่มเสีย่ งกลุ่มต่างๆ (Intensieif d case • ตรวจประเมินและรับรองมาตรฐาน ส้วมสะอาดตามเกณฑ์มาตรฐานส้วมสาธารณะfiif nding) เพ่ือนำ� เขา้ สรู่ ะบบการรกั ษาให้มากทสี่ ดุ • ตรวจคัดกรองมะเร็งเต้านมและมะเร็ง ระดับประเทศใน 3 ด้าน คอื สะอาด เพียงพอ ปลอดภัยปากมดลูกในคลินิกวางแผนครอบครัวและหลังคลอด เพ่ือให้ประชาชนปลอดภัยจากโรคและส่ิงคุกคามท่ีเป็นและคลนิ กิ สง่ เสรมิ สขุ ภาพวยั ทอง ทศี่ นู ยบ์ รกิ ารสาธารณสขุ อันตรายตอ่ สุขภาพจากการใช้ส้วมสาธารณะส�ำนักอนามยั ทง้ั 68 แห่ง • จัดหน่วยสาธารณสุขเคลื่อนท่ีในชมุ ชนใหบ้ ริการตา่ งๆ เชน่ ตรวจรักษาโรคทั่วไป คัดกรองความเสย่ี งสขุ ภาพ ประเมนิ ภาวะสขุ ภาพจติ เอกซเรยป์ อดให้ความรู้ ค�ำปรกึ ษาแนะนำ� ด้านสขุ ภาพแก่ประชาชนเป็นตน้ การขับเคล่อื นผ่านมาตรการต่างๆ ท่กี ล่าวมาข้างตน้ น้ี จ�ำเป็นตอ้ งมกี ารบูรณาการจากทกุ ภาคสว่ นเพ่ือให้การบริการทางการแพทยแ์ ละสาธารณสุขครอบคลมุ ประชาชนในพ้นื ท่ีกรงุ เทพมหานคร โดยเน้นการพัฒนาการด�ำเนินงานควบคไู่ ปกับการส่งเสรมิ ความรู้ สรา้ งความตระหนกั ใหป้ ระชาชนเหน็ ความส�ำคญั และปฏบิ ตั ติ นในการสร้างพฤติกรรมการดแู ลสขุ ภาพอนามัยและการปอ้ งกนั โรคทถี่ กู ตอ้ ง เพ่ือก่อใหเ้ กดิ สุขภาพดที ง้ั ทางรา่ งกายและจติ ใจ โดยเรม่ิ จากตนเอง และขยายผลไปยงั ครอบครวัชมุ ชน ตลอดจนสงั คมเพอื่ นำ� ไปสกู่ ารมคี ณุ ภาพชวี ติ ทด่ี ี บทสมั ภาษณ์โดย ทรงพร วทิ ยานนั ท์ นกั วชิ าการสาธารณสขุ ชำ� นาญการ สำ� นกั งานพฒั นาระบบสาธารณสขุอยา่ งย่ังยนื ต่อไป สำ� นกั อนามยั กรงุ เทพมหานคร วารสส�ำนารักสอุขนภาามพัย 5

สร้างเสรมิ สุขภาพคนเมือง มลู นธิ เิ พอ่ื สง่ เสรมิ และสนบั สนุนกิจการของสำ� นักอนามยั ประสาน บ�ำรงุ พนั ธ์ กรรมการมลู นธิ เิ พอื่ สง่ เสรมิ และสนบั สนนุ กจิ การของสำ� นกั อนามยั สำ� นกั อนามยั กรงุ เทพมหานคร รอ้ ยเอกหญิงอรสา อภัยวงศ์ ผู้เคยดำ� รงตำ� แหนง่ ผู้อ�ำนวยการส�ำนักอนามยั ได้ขอจดั ตั้งมลู นธิ ิเพอ่ื สนับสนุนกจิ การของสำ� นกั อนามัย โดยมคี ณะกรรมการมลู นิธิผ้กู อ่ ต้งั รวม 13 คน ไดแ้ ก่ 1. รอ้ ยเอกหญิงอรสา อภัยวงศ ์ ประธานกรรมการ 2. นายระพภี ัทร ์ เกษมศขุ รองประธานกรรมการ 3. รอ้ ยโทไพฑรู ย ์ ชวลิตธำ� รง รองประธานกรรมการ 4. นางอรชร ณ ระนอง กรรมการ 5. นางทศั นยี ์ ภานุทตั กรรมการ 6. นางสาวอรพรรณ เมฆสภุ ะ กรรมการ 7. นายสมพงษ ์ เพง่ ศรี กรรมการ 8. นางวาณ ี เทพประมวล กรรมการ 9. นายกฤษณ์ หริ ัญรศั กรรมการ 10. นางสาววจิ ติ ร มมี งคลกลุ ดลิ ก กรรมการ 11. นางสาวเพญ็ ฉว ี ไชยนนั ทน ์ กรรมการและเหรญั ญกิ 12. นายธนู ผลพนั ธิน กรรมการและเลขานกุ าร 13. นายสิงห์ เธยี รถาวร กรรมการและผ้ชู ่วยเลขานุการ มูลนิธิได้รับอนุญาตให้จดทะเบียนเพอ่ื ให้มฐี านะเป็นนติ ิบุคคล เมอ่ื วันท่ี 16 กรกฎาคม 2539 ทุนจดทะเบียนครัง้ แรก 200,000 (สองแสนบาทถว้ น) โดยมีทที่ ำ� การต้ังอยทู่ ศ่ี าลาว่าการกรุงเทพมหานคร เลขทะเบียนจัดตัง้มลู นธิ ิลำ� ดบั ที่ กท 538 ทต่ี งั้ ส�ำนกั งานแหง่ ใหญ่เลขท่ี 173 แขวงเสาชิงช้า เขตพระนคร กรงุ เทพฯวตั ถปุ ระสงค์ สถานทีท่ ำ� งานของมลู นิธสิ �ำนกั อนามัย ศาลาวา่ การกรงุ เทพมหานคร 2 1. สนับสนุนการด�ำเนินงานพัฒนาสุขภาพ เลขท่ี 111 ถนนมติ รไมตรี เขตดนิ แดง อนามยั ของประชาชน กทม. 10400 2. สนับสนนุ การศึกษาวิจยั การพฒั นาดา้ น วชิ าการและศักยภาพของบุคลากร 3. สนับสนนุ กจิ การต่างๆ ของส�ำนักอนามัย ตามความเหมาะสม 4. ส่งเสริมวัฒนธรรมและด�ำเนินการเพื่อ สาธารณกุศล6 วสา�ำรนสักาอรนสาุขมภัยาพ

การด�ำเนินงานระยะแรกมีปญั หาอย่บู า้ ง ดังน้นั นางมนทิรา ทองสาริ ผู้อ�ำนวยการสำ� นักอนามัย ขณะนั้น ได้มอบหมายให้ นายชวินทร์ ศิรินาค รองผู้อ�ำนวยการส�ำนักอนามัยขณะนั้น และนายประสาน บ�ำรุงพันธุ์ท่ปี รกึ ษาส�ำนักอนามัย ศึกษาการด�ำเนินงานของมลู นิธเิ พือ่ สนบั สนุนกิจการของสำ� นักอนามัย โดยเสนอเปลย่ี นแปลงคณะกรรมการใหมท่ ้งั ชุด จ�ำนวน 15 คน ดังน้ี 1. นายขจติ ชูปญั ญา ประธานกรรมการ 2. นางสุวณ ี รกั ธรรม 3. นายสิทธสิ ตั ย์ เจียมวงศ์แพทย์ รองประธานกรรมการ 4. นายสมภพ สนิทวงศ์ ณ อยธุ ยา 5. นายประสาน บำ� รงุ พันธ ุ์ รองประธานกรรมการ 6. นางสาวสุคนธ ์ บรมธนรตั น ์ 7. นายววิ ัฒน ์ สุทธิวงศ ์ กรรมการ 8. นางนารี เลศิ บรรณพงษ ์ 9. นางศรวี รรณา ตันศิร ิ กรรมการ 10. นายเจริญ วรี ะอาชากุล 11. นางมนทิรา ทองสาริ กรรมการ 12. นายชวินทร์ ศริ นิ าค 13. นางทศั นีย ์ ภัทรนาวกิ กรรมการ 14. นางลดาวัลย์ รงุ่ เร่ืองผล 15. นางณัฐสุดา ต่ายคำ� กรรมการ นายแพทยข์ จติ ชปู ญั ญา กรรมการ ประธานมูลนิธฯิ กรรมการ กรรมการ กรรมการ กรรมการและเหรัญญกิ กรรมการและเลขานกุ าร กรรมการและผชู้ ่วยเลขานุการการด�ำเนนิ งาน 1) นายสถาพร ศิริภักดี รองอธิบดี รักษาราชการแทนอธิบดีกรมการปกครอง ปฏิบัติราชการแทน ปลัดกระทรวงมหาดไทย ในฐานะนายทะเบียนมูลนิธิกรุงเทพมหานครได้อนุมัติในใบส�ำคัญแสดง การจดทะเบยี นแต่งตั้งคณะกรรมการของมูลนิธขิ ึน้ ใหม่ท้ังชดุ (ม.น.4) เมอื่ วนั ท่ี 2 กรกฎาคม 2555 2) ประธานมลู นธิ ฯิ เชญิ ประชมุ คณะกรรมการคร้งั ท่ี 1 เม่ือวนั ที่ 7 สงิ หาคม 2555 เพือ่ พิจารณาแนวทาง การบริหารมูลนิธิ การปรับปรุงมูลนิธิ เช่น ข้อบังคับ บัญชีการเงิน และได้มีการประชุมต่อเนื่อง เปน็ ระยะจนถึงปัจจบุ นั 3) มกี ารเปลยี่ นแปลงชอื่ มลู นธิ ใิ หม่ จากมลู นธิ เิ พอ่ื สนบั สนนุ กจิ การของสำ� นกั อนามยั เปน็ มลู นธิ เิ พอ่ื สง่ เสรมิ และสนบั สนนุ กิจการของสำ� นกั อนามัย 4) เปลี่ยนเคร่อื งหมายมูลนิธิใหม่ 5) เปล่ียนที่ต้ังมูลนิธิฯ จากส�ำนักอนามัย ศาลาว่าการกรุงเทพมหานคร เลขท่ี 173 ถนนดินสอ แขวงเสาชงิ ช้า เขตพระนคร กทม. เป็น ส�ำนักอนามยั ศาลาว่าการกรุงเทพมหานคร 2 เลขที่ 111 ถนนมิตรไมตรี เขตดนิ แดง กทม. 10400 โดยมีวตั ถุประสงค์ ดังน้ี 5.1 ส่งเสริมและสนับสนุนการด�ำเนินงานเพ่ือพัฒนาสุขภาพอนามัยของประชาชนในเขต กรงุ เทพมหานคร วารสส�ำนารักสอุขนภาามพัย 7

5.2 ส่งเสรมิ และสนับสนนุ การศึกษาวจิ ัยและการพัฒนาดา้ นวิชาการและศกั ยภาพของบุคลากร 5.3 สนับสนุนกิจกรรมต่างๆ ให้การสงเคราะห์ ส่งเสริมสวัสดิการให้แก่ข้าราชการ ลูกจ้างของ สำ� นกั อนามยั ปัจจบุ ัน รวมท้งั ผทู้ เี่ คยปฏิบตั งิ านสงั กัดส�ำนกั อนามยั 5.4 สง่ เสรมิ กจิ กรรมงานด้านวฒั นธรรม จรยิ ธรรม และคณุ ธรรม 5.5 ดำ� เนินกจิ กรรมตา่ งๆ เพอ่ื สาธารณประโยชนแ์ ละประสานงานกบั องคก์ รการกุศลอ่ืนๆ 5.6 ไมด่ ำ� เนินเก่ยี วข้องกบั การเมอื งแตป่ ระการใด 6) การเงินของมูลนิธิฯ มูลนิธิเปิดบัญชีกับธนาคารกรุงไทย ช่ือบัญชี มูลนิธิเพ่ือสนับสนุนกิจการ ของส�ำนักอนามัย บัญชีเงินฝากออมทรัพย์ เลขที่ 088-1-01873-2 ธนาคารกรุงไทย สาขาศาลาวา่ การกรงุ เทพมหานคร 7) การบรหิ ารงานของมูลนธิ ิ ด�ำเนินการในรปู คณะกรรมการตามกฎหมายและข้อบงั คับ สว่ นผู้มอี �ำนาจ ลงช่ือถอนเงินจะมี 3 คน คือ ประธานกรรมการ กรรมการและเหรัญญิก และกรรมการและ เลขานกุ าร 8) กจิ กรรมของมูลนธิ ิทไ่ี ด้ด�ำเนนิ การ ไดแ้ ก่ 1. การจดั โบว์ล่งิ เพ่ือหารายได้เข้ามูลนธิ ิ 2. การสนับสนุนกจิ กรรมทางวิชาการของส�ำนักอนามยั เชน่ สนบั สนุนทุนในการจัดกิจกรรมสง่ เสริม งานด้านกิจกรรมตา่ งๆ ของสำ� นักอนามัย เป็นตน้ 3. การเปน็ หน่วยกลางรับบรจิ าคอปุ กรณ์ทางการแพทยแ์ ละสาธารณสขุ เพ่ือให้กองและศนู ย์บริการ สาธารณสุขน�ำไปใชป้ ระโยชน์กบั คนไข้ 9) การตรวจสอบการด�ำเนนิ งานมี 2 ส่วน ส่วนที่ 1 สำ� นกั งานเขตดินแดงจะตรวจสอบการดำ� เนินงานเป็นรายปี ส่วนท่ี 2 การตรวจสอบงบดลุ การเงนิ และบัญชี มลู นิธิฯ ไดจ้ ้าง บรษิ ทั เฟ่อื งทองมัณฑนา จ�ำกดั เปน็ ผู้ตรวจสอบงบแสดงฐานะการเงนิ และงบรายได้ - รายจ่าย ของมลู นธิ ิฯ ณ วันท่ี 31 ธันวาคม 2556 ถึงวนั ท่ี 31 ธันวาคม 2557 และ 2558 ซึ่งผลการตรวจสอบงบดังกลา่ ว พันตรปี ระชา ธรรมโชติ ผสู้ อบบัญชีรบั อนญุ าต ไดแ้ จ้งใหป้ ระธานมลู นิธทิ ราบว่าถูกตอ้ ง ตามที่ควรในสาระสำ� คัญ ตามมาตรฐานการรายงานทางการเงิน 10) การตดิ ตอ่ กับมลู นิธิ ท�ำได้ 2 ทาง คอื มาพบด้วยตนเองหรอื โทรศัพทห์ มายเลข 02-245 7597 8 สวา�ำรนสักาอรนสาุขมภัยาพ

สุขภาพ ผู้สูงวยัดแู ลตนเอง 5 ด้าน อายุยืนนานแน่นอน นริ าภร พลตอ้ื นกั วชิ าการสาธารณสขุ ปฎบิ ตั กิ าร กองสรา้ งเสรมิ สขุ ภาพ สำ� นกั อนามยั กรงุ เทพมหานคร ผสู้ งู อายจุ ะมกี ารเปลยี่ นแปลงทงั้ ทางดา้ นรา่ งกาย จติ ใจ อารมณ์ และสงั คม ซงึ่ การเปลยี่ นแปลงตา่ งๆเหล่าน้ีอาจน�ำไปสู่การเกิดปัญหาสุขภาพได้ง่าย การมีสุขภาพดีเป็นส่ิงที่ทุกคนปรารถนา แต่ท้ังนี้ความเจบ็ ป่วยทเ่ี กดิ ขน้ึ มักเกีย่ วขอ้ งกบั พฤติกรรมท่ผี ู้สงู อายปุ ฎิบตั ิซึง่ สง่ ผลกระทบตอ่ สขุ ภาพ ดงั นั้น การคงไว้ซึ่งการท�ำหนา้ ที่ของร่างกายและการมสี ขุ ภาพทด่ี ีของผสู้ งู อายุ จงึ ควรยดึ หลักการปฏิบตั ิ 5 ดา้ น ดังน้ี 1. ด้านความรับผิดชอบต่อสุขภาพ : ซ่ึง แขง็ แรง มคี วามตา้ นทานโรค ดงั นน้ั ผสู้ งู อายจุ งึ ควรเลอื กผู้สูงอายุสามารถกระท�ำได้โดยการแสวงหาความรู้ กินอาหารให้เหมาะสม ควรกินอาหารให้ครบ 5 หมู่เกยี่ วกบั การดแู ลสขุ ภาพจากการอา่ นหนงั สอื หรอื สอ่ื ตา่ งๆ เน้นโปรตีนจากเน้ือปลา กินพวกแป้งและไขมันลดลงการสังเกตการเปล่ียนแปลงและความผิดปกติของ และเสริมสารอาหารที่จำ� เป็น เชน่ แคลเซียม สงั กะสีรา่ งกาย การตรวจสขุ ภาพประจำ� ปี รวมทงั้ พบผเู้ ชยี่ วชาญ และเหล็ก ลดอาหารประเภทแปง้ น�ำ้ ตาล และไขมันทางดา้ นสุขภาพ และการปฎิบตั ติ ามคำ� แนะน�ำทไ่ี ดร้ บั 4. ด้านการมีสัมพันธภาพระหว่างบุคคล : 2. ดา้ นกจิ กรรมทางกาย : หมายถงึ การเคลอ่ื นไหว ผู้สูงอายุยังคงมีความต้องการทางสังคมเช่นเดียวกับของร่างกายท่ีท�ำให้เกิดการเผาพลาญพลังงาน บุคคลในวัยกลางคน แต่เนื่องจากผู้สูงอายุบางรายมีเช่น การออกก�ำลังกาย การท�ำกิจกรรมนันทนาการ ข้อจ�ำกัดทางร่างกาย การไดย้ นิ ลดลง ท�ำใหก้ ารตดิ ต่อการท่องเที่ยว และกิจวัตรประจ�ำวัน ได้แก่ งานบ้าน และส่อื สารกับผูอ้ ่ืนลดลง ดงั นัน้ การดำ� รงสัมพันธภาพกวาดและถูบา้ น รดน�้ำต้นไม้ กวาดใบไม้ เดนิ ขึ้นลงบันได อันดีระหวา่ งบคุ คลในครอบครัวและเพือ่ นบา้ นจงึ จำ� เปน็เลย้ี งหลาน และการยกสง่ิ ของ เปน็ ตน้ อย่างย่ิงทจ่ี ะสร้างความมั่นคงทางสงั คมให้แกผ่ ูส้ งู อายุ 5. ดา้ นการจัดการกบั ความเครยี ด : สำ� หรับ ความเครียดในผู้สูงอายุจะพบว่าเกิดจากปัญหาเรื่อง สขุ ภาพทเ่ี สือ่ มไปตามอายขุ ยั ท�ำใหส้ มรรถภาพต่างๆ ของร่างกายลดลง ดังนนั้ วธิ ีการท่จี ะช่วยทำ� ให้ผู้สงู อายุ ลดความเครยี ดได้สามารถทำ� ดงั น้ี • การลดความถ่ีของสถานการณ์ที่มากระตุ้น ให้เกิดความเครียด โดยการเปลี่ยนแปลงส่ิงแวดล้อม เชน่ การหางานอดเิ รกทำ� การพักผ่อนหย่อนใจ การนัง่ สมาธิ • การเพ่ิมแรงต้านทานต่อความเครียด สามารถทำ� ไดท้ ัง้ รา่ งกายและจติ ใจ เชน่ การปรับเปล่ยี น 3. ด้านโภชนาการ : ภาวะโภชนาการเป็น บุคลิกภาพและการรบั รู้ของตน การออกกำ� ลงั กาย ซ่ึงเครื่องบ่งชี้สภาพความเป็นอยู่และคุณภาพชีวิตของ จะช่วยท�ำใหจ้ ติ ใจแจ่มใส และกระปรีก้ ระเปร่าบคุ คล การมภี าวะโภชนาการท่ีดีมผี ลให้รา่ งกายมสี ขุ ภาพ วารสส�ำนารักสอุขนภาามพัย 9

วัยใส ใสใ่ จสุขภาพคุยเรอ่ื งเพศ ปยิ ะวรรณ จนั ตรีไม่ยากอย่างทีค่ ิด นกั วชิ าการสาธารณสขุ ปฏบิ ตั กิ าร กองควบคมุ เอดส์ วณั โรค และโรคตดิ ตอ่ ทางเพศสมั พนั ธ์ ปัจจุบันสังคมไทยประสบปัญหาการมีเพศสัมพันธ์ สำ� นกั อนามยั กรงุ เทพมหานครในวยั เรยี นและการต้ังครรภใ์ นวัยรุ่น อายุ 15 - 24 ปี โดยพบวา่ มกี ารคลอดบุตรเฉล่ยี เกอื บ 12 คนตอ่ ชว่ั โมงและยังมีการติดเช้อื เอชไอวรี ายใหม่ จ�ำนวน 1,229 ราย หรือรอ้ ยละ53.69 ในวัยรุ่น แนวทางการการป้องกันปัญหาดังกล่าวสามารถเรียนรู้ได้โดยการควบคุมอารมณ์ทางเพศในวัยรุ่นให้เหมาะสม โดยพอ่ แมส่ ามารถชว่ ยลูกได้ ด้วยการเปิดใจยอมรบั และมที กั ษะการพดู คยุ เรอ่ื งเพศ ในขณะทล่ี กู กต็ อ้ งกลา้ที่จะปรกึ ษาปัญหารว่ มกนั ในครอบครวัท�ำไมพอ่ แม่ต้องคยุ เร่อื งเพศกับลกู คงไม่สามารถปฏเิ สธได้วา่ ปจั จุบันปญั หาเรอ่ื งเพศ การตง้ั ครรภ์ หรือแมแ้ ตก่ ารติดเอดสแ์ ละโรคตดิ ตอ่ทางเพศสัมพนั ธใ์ นวยั ร่นุ เปน็ ปัญหาสำ� คญั ที่สง่ ผลกระทบทัง้ ต่อตวั เด็กเองและบคุ คลรอบขา้ ง การพดู คุยเร่อื งเพศอยา่ งเปิดใจระหวา่ งพ่อแม่กบั ลูกหลาน ไมใ่ ช่เรอ่ื งของการชน้ี ำ� ไปส่กู ารมเี พศสัมพนั ธ์ แต่มุ่งเน้นใหว้ ัยรนุ่ ... เขา้ ใจเรื่องเพศที่ถูกตอ้ ง ป้องกันไมใ่ หร้ ับขอ้ มูลผดิ ๆ จากผ้อู นื่ สามารถปฏบิ ัติตนได้ถูกตอ้ งตามธรรมเนยี มประเพณไี ทย สามารถปอ้ งกนั ตวั เอง และหลกี เล่ยี งพฤติกรรมเสี่ยง ทางเพศที่นำ� ไปสกู่ ารตดิ เชอื้ เอชไอวแี ละการตัง้ ครรภ์ ไดอ้ ย่างเหมาะสม ร้สู ึกไว้วางใจ เกิดสมั พันธภาพทด่ี ีระหวา่ งผ้ปู กครอง และวยั รุ่น และเหน็ วา่ พ่อแม่ผู้ปกครองเปน็ ท่ีปรึกษาไดเ้ สมอปรับทศั นคติของพอ่ แมก่ ่อนคุยเรอื่ งเพศกับลกู พอ่ แม่สว่ นใหญ่มักไมม่ กี ารสือ่ สารเร่อื งเพศกับลูกมากนกั อาจมาจากขนบธรรมเนยี มประเพณี การขาดความรู้ความเขา้ ใจ ไม่รูว้ า่ ควรจะเร่มิ คุยอย่างไรกอ่ น ส่ิงส�ำคัญในการคยุ เรื่องเพศกบั ลกู จ�ำเป็นตอ้ งปรับทศั นคติในเร่อื งต่อไปน้กี ่อน10 สวา�ำรนสักาอรนสาุขมภัยาพ

ไม่คิดว่าเป็นการชี้โพรงให้กระรอก 2) หลีกเล่ียงการถูกกระตุ้นอารมณ์ทางเพศแต่การสอนเรื่องเพศศึกษาให้ลูกเป็นการสอนให้ลูก จากสอ่ื ตา่ งๆ เชน่ หนงั สอื หรอื วดี โี อทยี่ ว่ั ยอุ ารมณท์ างเพศเรยี นรู้ และเขา้ ใจถึงความเป็นจริง หรือไม่ควรอยู่ตามล�ำพังในท่ีลับสายตาคนอ่ืน และ ไม่คิดว่าเร่ืองเพศเป็นเรื่องที่ต้องปกปิด หลีกเลย่ี งการสมั ผสั ร่างกายเพศตรงขา้ มและเปน็ เรื่องที่นา่ อาย 3) หากจิ กรรมตา่ งๆ ตามความสนใจและถนดั การคยุ เร่ืองเพศไมใ่ ชเ่ รื่องทะล่ึง ไมใ่ ช่เร่ือง เช่น การเล่นดนตรี เลน่ กีฬา หรือวาดรูป เพอ่ื จะได้ของการมเี พศสัมพนั ธ์อย่างเดยี ว แต่ยงั รวมถงึ การวางตัว เบย่ี งเบนความสนใจจากอารมณ์ทางเพศ รวมถงึ เปน็แสดงออกทางเพศทีเ่ หมาะสม การท�ำให้มสี ขุ ภาพรา่ งกายและสุขภาพจิตใจทีด่ ี การสอนเรื่องเพศเป็นการป้องกันจาก • การปอ้ งกันโรคตดิ ตอ่ ทางเพศสมั พนั ธ์โรคตดิ ตอ่ ทางเพศสมั พนั ธไ์ ด้ ชว่ ยลดปัญหาทางสงั คม พ่อแม่จ�ำเป็นต้องสอนวิธีการป้องกันตนเอง ทั้งน้ีพ่อแม่ต้องเข้าใจว่าการสอนลูกเก่ียวกับ จากโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ รวมถึงการป้องกันเร่ืองเพศ จะท�ำให้ลูกรู้เท่าทัน และไม่ตกเข้าไปอยู่ใน การตั้งครรภ์ ซ่ึงต้องสอนทั้งลูกผู้ชายและลูกผู้หญิงอิทธิพลของกลุ่มเพื่อน ซ่ึงถ้ากลุ่มเพ่ือนเป็นกลุ่มเส่ียง เพ่ือเป็นขั้นแรกของการส่งเสริมให้ลูกวัยรุ่นสามารถโอกาสท่ีจะได้รับข้อมูลเบี่ยงเบนไปในทิศทางที่ไม่ดี ป้องกนั ตนเองจากโรคได้ ดงั น้ีย่อมเกดิ ไดส้ ูง โรคเอดส์และโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์สง่ิ ท่ีลกู ควรรู้เก่ยี วกับเพศ สามารถเป็นได้กับทุกเพศทุกวัย แต่จะพบมากในกลุ่ม• อารมณ์ทางเพศของวยั รนุ่ วัยรนุ่ มกี ารเปลยี่ นคู่รักหลายคน จะเปน็ การเพิม่ เม่ือเข้าสู่วัยรุ่นร่างกายจะมีการเปลี่ยนแปลง ความเส่ียงต่อการติดเช้ือจากโรคเอดส์และโรคติดต่อฮอร์โมนเพศเพิม่ ขึน้ ท�ำให้เกิดลักษณะของความเป็นชาย ทางเพศสัมพนั ธ์และหญงิ อยา่ งชดั เจน และเปน็ ตัวกระตุน้ ให้เกดิ อารมณ์ โรคเอดส์และโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ทางเพศ มกี ารแสดงความสนใจหรอื อยากไดร้ บั ความสนใจ บางโรค มกั จะไม่แสดงอาการ ทำ� ให้มีการแพร่เชอื้ โรคจากผ้อู น่ื และนำ� ไปสู่การมเี พศสมั พันธ์ ซ่ึงวิธีควบคมุ กบั คู่นอนโดยท่ไี มร่ ้ตู วัอารมณ์ทางเพศ ตอ้ งอย่บู นพ้นื ฐานตามขนบธรรมเนียม ประเพณไี ทยและเปน็ ทย่ี อมรบั ในสงั คม ไดด้ ังนี้ ใช้ถุงยางอนามัยเม่ือมีเพศสัมพันธ์ทุกครั้ง ทกุ คน ทุกช่องทาง เพ่ือป้องกันโรคเอดส์ โรคติดตอ่ ทาง 1) ใหค้ วามสนใจกับการศกึ ษาเลา่ เรียน เพอื่ เพศสัมพนั ธ์ และการตงั้ ครรภ์ในวัยรนุ่ ได้ความกา้ วหนา้ ใชป้ ระกอบเป็นอาชพี สามารถรับคำ� ปรึกษาเรอ่ื งเพศได้ท่ีโรงพยาบาลรัฐทกุ แหง่ และศนู ย์บรกิ ารสาธารณสขุ ท้งั 68 แหง่ 11ในเวลาราชการ หรือ โทร 1663 สายดว่ นปรึกษาเกย่ี วกับวยั รนุ่ ทุกวัน เวลา 10.00 - 20.00 น. วารสส�ำนารักสอุขนภาามพัย

ดูแลสขุ ภาพสไตลค์ นเมือง พลอยไพลนิ ศรีศริ ิ นกั โภชนาการปฏบิ ตั กิ าร กองสรา้ งเสรมิ สขุ ภาพ สำ� นกั อนามยั กรงุ เทพมหานคร “มอ้ื เชา้ ” กญุ แจสำ� คญั สกู่ ารมสี ขุ ภาพทด่ี ี อาหารมอื้ เชา้ มคี วามส�ำคญั ตอ่ ชวี ิตทั้งทางดา้ นร่างกายและจิตใจ มคี วามจำ� เป็น ต่อคนทุกเพศทุกวัย การกินอาหารม้ือเช้าจะท�ำให้ร่างกายมีพลังงาน เพ่อื เรมิ่ ตน้ ทำ� กจิ กรรมตา่ งๆ ในชีวติ ประจำ� วันได้อย่างมปี ระสทิ ธภิ าพ ช่วยกระตุ้นพลงั สมอง สรา้ งความพร้อม และเพิม่ ประสทิ ธภิ าพในการเรียน การทำ� งาน ท�ำใหม้ รี ะบบความจำ� ทักษะการเรยี นรู้ ความกระตือรือร้น และ มีอารมณ์ที่ดี ประโยชน์ของการกินอาหารเช้าที่มีคุณภาพอย่างสม่�ำเสมอ คือ ช่วยลดความเสี่ยงต่อการเกิด โรคเส้นเลอื ดสมองและโรคหัวใจ ความเสย่ี งต่อการเกิดโรคเบาหวาน และชว่ ยให้ผู้ปว่ ยเบาหวานสามารถควบคมุ ระดับน้ำ� ตาลในเลอื ดได้ดี การกนิ อาหารทถ่ี กู หลกั โภชนาการประกอบกับการมีพฤติกรรมการบริโภคทเ่ี หมาะสม ใหม้ ีภาวะโภชนาการที่ดี สามารถลดความเสยี่ งตอ่ การเกิดโรคไม่ติดต่อเรอื้ รงั ในอนาคตได้ ตามหลกั โภชนาการทุกคนควรกนิ อาหารอยา่ งนอ้ ย 3 มื้อหลกั หรือบางคนอาจมอี าหารวา่ งระหว่างม้อื 1 - 2 ม้ือ ขึ้นอยู่กับพฤติกรรมการกินของแต่ละคน การกินอาหารไม่ครบ 3 มื้อ อาจท�ำให้ได้รับพลังงานและ สารอาหารไมเ่ พยี งพอตอ่ ความต้องการของรา่ งกาย การเจริญเตบิ โตของรา่ งกายไม่เปน็ ไปตามเกณฑ์ สง่ ผลเสยี ตอ่ สขุ ภาพในระยะยาว โดยเฉพาะการงดอาหารมอ้ื เชา้ จะทำ� ให้ระบบเผาผลาญของร่างกายเร่ิมตน้ ทำ� งานชา้ ลง ระดบั นำ้� ตาลในเลอื ดต�่ำลง สง่ ผลให้ร่างกายรู้สึกหวิ ตลอดเวลา ท�ำใหม้ ักจะกินอาหารในมอื้ ถัดไปเพ่มิ ขึ้น ซึง่ มักจะ เปน็ อาหารประเภทท่ีมไี ขมันและคอเลสเตอรอลสูง อนั เป็นสาเหตทุ ำ� ให้มนี ้�ำหนักเกนิ จนเกดิ โรคอ้วนตามมา นอกจากน้ี การอดอาหารเช้าเป็นประจ�ำจะส่งผลต่อการท�ำงานของร่างกายและสติปัญญา ท�ำให้สมองท�ำงานได้ไม่เต็มที่ ขาดสมาธิในการเรียน การท�ำงานนอ้ ยลง โดยเฉพาะในเดก็ วยั เรียนหากไม่กินอาหารในมอื้ เช้าจะท�ำให้สมองไดร้ ับ น�้ำตาลกลูโคสไปหล่อเล้ียงไม่เพียงพอ ท�ำให้เด็กขาดสมาธิส่งผลเสียต่อการเรียน หากเด็กได้รับพลังงานและ สารอาหารไมค่ รบถว้ นหรอื ไมเ่ พยี งพอ จะสง่ ผลเสยี ตอ่ สขุ ภาพและระบบภูมคิ มุ้ กนั ทำ� ใหม้ โี อกาสเจบ็ ปว่ ยได้งา่ ย และมคี วามเสย่ี งตอ่ โรคหวั ใจ และโรคเบาหวานเพมิ่ ขน้ึ สำ� หรบั วยั ทำ� งานและผสู้ งู อายกุ เ็ ชน่ เดยี วกนั หากกนิ อาหารเชา้ ไม่เพียงพอมักจะเกิดความเครียด หงุดหงิดง่าย มีความอดทนในการท�ำงานน้อยลง มีความเสี่ยงต่อการเกิด ปญั หาสุขภาพตามมา อาหารม้ือเช้าเป็นมื้อที่ส�ำคัญในการด�ำเนินชีวิตเพื่อสุขภาพที่ดี ไม่ควรละเลยหรือเลือกที่จะไม่กินในม้ือน้ี และเพอ่ื ใหส้ อดคลอ้ งกับวถิ ีการด�ำเนนิ ชีวิตทเี่ รง่ รบี ของคนในยคุ ปัจจุบัน เราสามารถเลอื กเมนอู าหารทส่ี ามารถ จัดเตรยี มไดง้ ่าย สะดวก และมคี ณุ คา่ ทางโภชนาการท่เี หมาะสมได้ โดยเลอื กกินอาหารม้อื เช้าท่ีมีคุณภาพตาม หลกั โภชนาการ ดงั นี้12 สวา�ำรนสักาอรนสาุขมภัยาพ

แนวทางการกนิ อาหารม้ือเชา้ ทม่ี ีคณุ ภาพ อาหารมอื้ เช้าควรเป็นอาหารทมี่ ีประโยชน์ต่อสุขภาพ ใหส้ ารอาหารครบถว้ น มีปรมิ าณที่เพียงพอและใหพ้ ลงั งานเหมาะสมตอ่ ความต้องการของรา่ งกาย เราตอ้ งการพลังงานและสารอาหารจากอาหารม้ือเชา้ ประมาณร้อยละ 20 ของความต้องการสารอาหารประจ�ำวัน สำ� หรับเด็กเล็ก หญงิ วยั ท�ำงาน และผู้สูงอายุต้องการพลังงานวันละ 1,600 กิโลแคลอรี เปน็ พลงั งานจากอาหารมื้อเชา้ 320 กโิ ลแคลอร่ี เด็กวัยรุ่นและชายวยั ทำ� งานต้องการพลังงานวันละ 2,000 กิโลแคลอรี่ เป็นพลังงานจากอาหารมื้อเช้า 400 กิโลแคลอร่ี (สัดส่วนพลังงานจากคารโ์ บไฮเดรต รอ้ ยละ 55 - 65 โปรตีน รอ้ ยละ 10 - 15 และไขมนั ร้อยละ 25 - 30)ปรมิ าณอาหารทเ่ี หมาะสมในระดับพลงั งานต่างๆกลุ่มอาหาร สารอาหารหลกั เดก็ เล็ก หญงิ วยั ท�ำงาน เดก็ วัยรุ่น และชายวัยทำ� งาน และผูส้ งู อายุ พลังงาน 400 กโิ ลแคลอรี่ พลังงาน 320 กิโลแคลอรี่ข้าว - แปง้ คาร์โบไฮเดรต 2 ทพั พี 3 ทัพพี เนือ้ สตั ว์ โปรตนี ไขมนั ไขมนั 2 ช้อนกินขา้ ว 3 ชอ้ นกินข้าว วิตามนิ ผกั แร่ธาตุ ไม่เกนิ 1 ช้อนชา ไม่เกิน 2 ช้อนชา ผลไม้ ใยอาหาร 1 ทพั พี 1 ทพั พี 1 ส่วน ผลไม้ 1 ส่วน เท่ากับ หรือ สม้ 1 ผล หรือ กล้วยนำ้� ว้า 1 ผล ฝรง่ั 1/2 ผล หรือ แตงโม มะละกอ สบั ปะรด 6-8 ชน้ิ คำ� กินอาหารใหค้ รบทุกกลมุ่ ในมอ้ื เชา้ หรืออย่างน้อย 3 กลมุ่ อาหาร ได้แก่ กลุ่มขา้ ว-แป้ง เช่น ข้าวกลอ้ งขา้ วเหนยี ว กว๋ ยเตีย๋ ว หรือขนมปงั กลุ่มเนอื้ สัตว์ เช่น ปลา ไข่ เนอื้ สตั ว์ และกลุ่มผกั เช่น ฟักทอง แครอท มะเขือเทศผกั ใบเขยี วต่างๆ ส�ำหรบั กล่มุ ไขมัน ควรใชแ้ ต่นอ้ ยเท่าทีจ่ ำ� เปน็ ส่วนกลุม่ ผลไม้น้นั จะกนิ หลังอาหารเชา้ หรอืกนิ ในมอื้ อาหารว่างก็ได้ หรือบางคนจะดมื่ นมในมื้อเชา้ เลยดว้ ยกไ็ ดเ้ ช่นเดียวกัน เมนูส�ำหรบั อาหารม้ือเช้าควรมีความหลากหลาย ไมซ่ ำ้� ซากจ�ำเจ ยกตัวอยา่ ง เช่น โจก๊ หมู ขา้ วตม้ ปลา ต้มเลือดหมกู ับขา้ วสวย สลดั ไข่ตม้ ข้าวผดัหมหู รือไก่ (เติมผกั หลากสี) แซนวชิ โฮลวีทใสท่ นู ่า ซเี รยี ลเติมนมสดและผลไม้พลังงาน 302 กโิ ลแคลอรี่ ขา้ วตม้ ธญั พืช ส่วนผสม 1. ขา้ วสวย 1 1/2 ทพั พี 2. ถว่ั แดงตม้ สกุ และข้าวโพดต้มสกุ แครอท เหด็ หอมอย่างละ 1 ชอ้ นกันขา้ ว 3. อกไกห่ ่นั เป็นชิ้น 2 1/2 ชอ้ นกินขา้ ว 4. ซอี ิ้วขาว 1 ช้อนชา 5. กระเทยี มเจยี ว 1 ชอ้ นชา 6. ต้นหอม ผักชี พริกไทย โรยหน้า วิธีท�ำ : 1. ตั้งน�ำ้ ให้เดอื ด ใส่เนอื้ ไก่ แครอท และเหด็ หอม พอสกุ จึงใส่ข้าวสวย ถ่วั แดง และขา้ วโพดตม้ สกุ ปรงุ รสดว้ ยซีอิว้ ขาว ตม้ ต่อสักครู่ ยกลง 2. ตกั ใสถ่ ว้ ยเสิรฟ์ โรยหน้าด้วยต้นหอม ผักชี พรกิ ไทยป่น และกระเทียมเจียว รบั ประทานผลไม้ เช่น แตงโม ส้ม ฝรัง่ เพื่อใหไ้ ดร้ ับพลงั งานและสารอาหารครบถว้ น วารสส�ำนารักสอุขนภาามพัย 13

เตมิ ใจ ใสย่ ิม้ การปฐมพยาบาล ทางใ จุฑาทิพ วงษ์สุวรรณ นกั จติ วทิ ยาชำ� นาญการพเิ ศษ กองสรา้ งเสรมิ สขุ ภาพ สำ� นกั อนามยั กรงุ เทพมหานคร ท่ามกลางความเศร้าโศกเสียใจต่อการสวรรคตของพระบาทสมเด็จพระปรมินทร-มหาภมู ิพลอดุลยเดช สง่ ผลกระทบต่อทางรา่ งกายและจิตใจ การปฐมพยาบาลทางใจเป็นเทคนคิท่ใี ช้เพื่อการดูแลชว่ ยเหลอื เบอื้ งต้นแกผ่ ู้ใกล้ชดิ หรือประชาชนผมู้ ีความเศร้าโศกเสียใจ เป็นเทคนคิส�ำหรับการใหค้ วามชว่ ยเหลือทางดา้ นจติ ใจทผ่ี ู้ช่วยเหลอื ไมจ่ ำ� เปน็ ตอ้ งเปน็ ผเู้ ช่ยี วชาญและไมต่ ้องเป็นผู้ให้ค�ำปรกึ ษาทีต่ ้องผ่านการอบรม ขอเพยี งแต่ผชู้ ว่ ยเหลอื มีความเข้าใจ ใสใ่ จ เตม็ ใจในการให้ความชว่ ยเหลือ การปฐมพยาบาลทางใจ เป็นการให้ความช่วยเหลือทันทีกับผู้ประสบเหตุการณ์วิกฤตท่ีสง่ ผลกระทบทางจติ ใจ เหตุการณ์วิกฤตยังรวมถึงเหตุการณอ์ ืน่ ๆ ได้แก่ ภัยธรรมชาติ อุบัติเหตุเพลิงไหม้ เป็นต้น โดยมีวัตถุประสงค์เพ่ือลดความทุกข์ทางจิตใจของผู้ประสบเหตุให้สามารถจัดการกบั ปัญหาและปรบั ตัวกลบั มาใช้ชีวติ ไดต้ ามปกติการปฐมพยาบาลทางใจ ท�ำได้โดยใช้หลัก 3L หรือ 3ส Look สอดสอ่ ง มองหา โดยสง่ เสริมให้มคี วามร้สู กึ ปลอดภัย ลดความเครยี ดทั้งทางด้านร่างกาย จิตใจ คนท่ีตอ้ งช่วยเหลอื อย่างเรง่ ด่วน ได้แก่ ผู้ทีม่ ีภาวะทางการแพทยท์ ีเ่ รง่ ด่วน ผ้ทู ม่ี ีปฏิกริ ยิ าทางดา้ นจิตใจ เศรา้ โศก เสียใจ กลมุ่ ทเ่ี ปราะบาง เชน่ เดก็ คนชรา ผู้พิการ และควรสอบถามถึงความต้องการอื่นๆ เชน่ ประสานญาติ บุคคล ใกล้ชดิ เปน็ ตน้ Listen ใสใ่ จ รับฟงั รบั ฟงั อยา่ งตั้งใจ เพือ่ ใหส้ ามารถก้าวข้ามช่วงเวลาที่ยากล�ำบากได้ผู้ช่วยเหลอื ควรมสี มาธกิ บั ส่ิงที่ผ้ไู ดร้ บั ผลกระทบก�ำลงั พดู การสบตา และสง่ ภาษากายเพอ่ื ย้�ำว่ากำ� ลังรบั ฟังเร่อื งเขาอยู่ เช่น การจบั มอื สัมผสั การฟังจะชว่ ยให้อารมณ์สงบ และควรถามถึงความรสู้ กึ ที่เกดิ ขน้ึ ขณะนั้น เชน่ ตอนนค้ี ุณก�ำลงั รสู้ ึกเศรา้ ไมเ่ ช่ือในสงิ่ ทเ่ี กดิ ขึ้น การถามความร้สู ึกจะช่วยให้ผ้ไู ดร้ ับผลกระทบจดั การกับอารมณท์ เี่ กดิ ขึน้ ในขณะน้นั Link ส่งตอ่ เช่ือมโยง ใหค้ วามชว่ ยเหลอื ในความต้องการขัน้ พนื้ ฐาน และการเข้าถงึ บรกิ าร เชน่ การช่วยเหลือทางกายภาพ มีคนชว่ ยท�ำสงิ่ ตา่ งๆ ให้ เช่น ช่วยกรอกเอกสารชว่ ยเหลือในการใหข้ ้อมลู ไดแ้ ก่ การแจง้ ข้อมลู การให้การชว่ ยเหลอื เปน็ ระยะๆ การตดิ ต่อผใู้ กลช้ ิด รวมถึงการใหก้ ารสนบั สนนุ ทางสงั คม เชน่ การชว่ ยเหลอื สงิ่ ของยา อาหาร ท่ีพกั พงิ14 สวา�ำรนสักาอรนสาุขมภัยาพ

หลักของการปฐมพยาบาลทางใจ สิง่ ที่ผ้ชู ่วยเหลือไม่ควรท�ำในการ ปฐมพยาบาลทางใจ 1. พูดคุยเพื่อสร้างความสัมพันธ์ ให้เกียรติ 1. ไมแ่ สดงความเป็นผู้เชีย่ วชาญแต่ควรแสดงไม่ละเมิดความเป็นส่วนตวั 2. ทำ� ใหผ้ รู้ บั ผลกระทบรู้สึกปลอดภัย เช่อื มั่น ความเป็นมิตร มคี วามอบอุ่นเขา้ ใจเกิดความสะดวก ทั้งรา่ งกายและจิตใจ เช่น หาสถานท่ี 2. ไมใ่ ช้ค�ำพดู ทีไ่ มเ่ หมาะสม เช่น อย่าเสียใจ อย่าคิดมาก คนอน่ื ก็เปน็ อย่างนี้ เด๋ียวดขี ้ึนเอง เป็นต้นปลอดภัย ที่ทำ� ให้รูส้ กึ ผอ่ นคลาย 3. ช่วยให้ผู้ได้รับผลกระทบอารมณ์สงบและ 3. ไม่แสดงความเห็นอกเหน็ ใจ มีอารมณ์รว่ มผอ่ นคลายข้ึน เชน่ ผูไ้ ด้รบั ผลกระทบรอ้ งไห้ ผชู้ ว่ ยเหลอื เช่น ร้องไห้ แตค่ วรยอมรับปฏกิ ริ ิยาทางอารมณร์ ุนแรงส่งกระดาษทิชชูให้ เพื่อเป็นการให้ก�ำลังใจและรู้สึก ของผู้ประสบภาวะวกิ ฤต 4. ไมส่ ญั ญาในส่งิ ที่ไมแ่ นใ่ จวา่ ทำ� ให้ได้ แตใ่ ห้ผอ่ นคลาย 4. ช่วยให้ผู้ได้รับผลกระทบบอกความต้องการ ความชว่ ยเหลอื ตามความเปน็ จรงิ อย่างเหมาะสมเรง่ ดว่ นได้ เชน่ ทกุ เรอื่ งเปน็ เรอ่ื งสำ� คญั แตเ่ รามาคดิ กนั กอ่ น 5. ไม่ตีตราผู้ประสบภาวะวิกฤตว่ามีอาการ ทางจติ แต่ให้ขอ้ มูลวา่ อารมณ์ต่างๆ ทเี่ กดิ ขนึ้ อาจคงอยู่ว่าเรอ่ื งไหนส�ำคัญทีส่ ดุ 5. ใหข้ อ้ มลู และให้ความชว่ ยเหลอื ท่ีปฏิบัตไิ ด้ ระยะหน่ึง และจะคอ่ ยๆ ดขี ้ึน 6. ช่วยประสานติดต่อสมาชิกในครอบครัว 6. ไม่ควรซักถามหรือให้เล่าเหตุการณ์ที่เกิดขึ้น แต่ควรอดทนรับฟังอย่างตั้งใจ หากเขายงั เลา่ เรอื่ งเดมิเพ่ือนบา้ น เช่น มีใครทตี่ ้องการให้ตดิ ต่อไหม 7. ช่วยให้ผู้ได้รับผลกระทบมีความเข้มแข็ง ซ�ำ้ ๆเช่น ที่ผ่านมาเวลามีเร่ืองไม่สบายใจ คุณมีวิธีจัดการ 7. ไม่แยกสมาชิกครอบครวั ออกจากกนั และ ควรปฏิบตั กิ ับเด็กด้วยความจริงใจ เท่าเทียมกับผู้ใหญ่อยา่ งไร 8. ช่วยประสานให้ผู้ได้รับผลกระทบสามารถ 8. ไมส่ ่อื สารทางลบ และรักษาความลบั ตามเข้าถึงความชว่ ยเหลือจากหนว่ ยบริการอน่ื ๆ ไดส้ ะดวก ความเหมาะสมเช่น โรงพยาบาล จะเหน็ ไดว้ า่ การปฐมพยาบาลทางใจ ไมจ่ ำ� เปน็ ตอ้ งเปน็ ผเู้ ชย่ี วชาญ คณุ สามารถใหค้ วามชว่ ยเหลอืได้ในเบ้ืองต้น เพ่ือบรรเทาสภาพจิตใจผู้ประสบภาวะวิกฤตท่ีต้องการการดูแลช่วยเหลือ น�ำไปสู่การรักษาท่ีเหมาะสมจากผู้เช่ียวชาญ หรือจนกระท่ังภาวะวิกฤตน้ันดีขึ้น และยังเป็นการป้องกันการเกดิ ปัญหาสขุ ภาพจติ ในอนาคตรายการอ้างองิ กรมสขุ ภาพจิต กระทรวงสาธารณสุข. การปฐมพยาบาลทางจิตใจ คุณก็ช่วยคนอื่นได้. พมิ พ์ครัง้ ที่ 2. พฤศจิกายน 2559. วารสส�ำนารักสอุขนภาามพัย 15

เรอื่ งนา่ รู้ ผู้บริโภค บ้านท่ีชอบป้งิ ย่าง.. อ่านทางนีถ้ ้าไม่อยากเป็นโรค นิตยา เจริญตา นกั วชิ าการสขุ าภบิ าลปฏบิ ตั กิ าร กองสขุ าภบิ าลอาหาร สำ� นกั อนามยั กรงุ เทพมหานคร ในยุคสมยั นี้ อาหารปิ้งย่างเปน็ อาหารยอดนิยมท่คี นชอบรบั ประทานพบเหน็ ได้ท่ัวไปแทบทุกที่ เพราะ อร่อย สะดวก หาซือ้ งา่ ย ตงั้ แต่รถเข็น แผงลอยรมิ ถนนจนถงึ รา้ นอาหารระดับใหญๆ่ ไมว่ า่ จะเปน็ หมูป้ิง หมยู า่ ง ไก่ยา่ ง ปลาดุกยา่ ง เนอื้ ยา่ ง อาหารทะเลปิ้งยา่ ง หมูกระทะ เปน็ ต้น อาหารประเภทนน้ี อกจากจะมี ความอรอ่ ยแลว้ รหู้ รอื ไมว่ า่ มอี นั ตรายอน่ื แฝงมากบั ความอรอ่ ยดว้ ย นนั่ กค็ อื อาหารปง้ิ ยา่ งอาจกอ่ ใหเ้ กดิ มะเรง็ ได้ ในรปู แบบท่ีแตกต่างกันไป โดยท่ัวไปแลว้ สารกอ่ มะเร็งในอาหารท่ีถกู รับประทานเข้าไปจะถกู ดูดซึมแลว้ ไปท่ตี บั ดังน้นั ตบั จึงถอื เป็นปราการดา่ นแรกท่ีทำ� หนา้ ทใี่ นการเปล่ยี นแปลงสารพษิ ท�ำใหต้ บั เปน็ อวยั วะทม่ี ีความเส่ียง ต่อการเกิดโรคมะเร็งจากการบรโิ ภคอาหารทมี่ ีสารพิษมากที่สดุ สารพษิ ทพ่ี บในอาหารป้งิ ย่าง ไดแ้ ก่ 1. สารโพลีไซคลิคอะโรมาติกไฮโดรคาร์บอน การแตกตัวและท�ำปฏิกิริยากับออกซิเจนในอากาศ Polycyclic aromatic hydrocarbon หรอื เรียกย่อวา่ เปน็ ไนโตรเจนออกไซด์ แลว้ ทำ� ปฏกิ ริ ยิ ากบั เอมนี (Amine) พีเอเอช (PAH) สารน้ีเกิดได้มากกับเนื้อสัตว์ส่วนท่ีมี ที่ระเหยจากเนอื้ สตั ว์ แลว้ เกาะตามผิวอาหารที่ปิ้งย่าง ไขมันหรือมันเปลวติดอยู่ด้วยซึ่งไขมันท่ีติดในเน้ือสัตว์ พบในเนือ้ ทใี่ สส่ ารไนเตรต ไนไตรท์เปน็ สารกนั บดู หรือ ระหว่างที่มีการปิ้งย่างจะหยดลงบนถ่านแล้วเกิด ปลาหมกึ ย่าง ปลาทะเลยา่ ง เปน็ ตน้ การเผาไหม้ไม่สมบูรณ์ของไขมันลอยขึ้นไปเกาะที่ผิว อาหารพร้อมกบั ควนั ด�ำ ซง่ึ จะพบปริมาณมากบรเิ วณท่ี ไหมเ้ กรียม อาหารทจี่ ะพบสาร PAH ได้มาก ได้แก่ หมูย่างติดมัน เน้ือย่างติดมัน ไก่ย่างส่วนที่ติดมัน เป็นต้น 2. สารเฮเทอโรไซคลกิ เอมนี (Heterocyclic amine) หรือสารเอชซีเอ เกิดจากการปิ้งย่างที่ใช้ ความร้อนสูงหรือเกิดจากกระบวนการปรุงอาหารใช้ ระยะเวลาในการต้มเคยี่ วนานๆ เชน่ เน้อื ตุน๋ ไก่ตุ๋น หมู ตุน๋ เปน็ ต้น และพบในอาหารทอด เช่น ไกท่ อด หมูทอด ได้เช่นกัน ซ่ึงปริมาณสารเอชซีเอ ข้ึนอยู่กับระดับ ความรอ้ นและระยะเวลาท่ใี ชใ้ นการปรุงอาหาร 3. สารไนโตรซามีน (Nitrosamines) เกิดจาก รปู ภาพประกอบจากเวบ็ ไซต์ https://pantip.com/topic/30230697 ความร้อนในการปิ้งย่างจะท�ำให้ไนโตรเจนในอากาศเกิด16 สวา�ำรนสักาอรนสาุขมภัยาพ

อาหารดว้ ยทค่ี บี อาหารแทน อาหารท่ีย่างเสร็จให้เลือกส่วนที่ไหม้เกรียม ทง้ิ ออกไปใหม้ ากท่สี ดุ ก่อนทร่ี ับประทาน รับประทานอาหารท่ีเพ่ิมความสามารถ ในการขบั สารพิษต่างๆ ออกไปจากร่างกายไดเ้ รว็ ยง่ิ ข้นึ เชน่ รบั ประทานผกั ผลไม้ ซึ่งอดุ มไปดว้ ยใยอาหารชว่ ย ท�ำให้การเคล่ือนท่ีของกากอาหารในล�ำไส้ออกจาก รา่ งกายไดเ้ รว็ ขน้ึ ทำ� ใหส้ ารพษิ ทอี่ าจมอี ยใู่ นทางเดนิ อาหาร มีโอกาสดูดซึมเข้าสู่กระแสเลือดได้น้อยลงอย่างผัก บางชนิด เช่น ผักตระกูลกะหล�่ำ เช่น ดอกกะหล่�ำ กะหล�่ำปลี บร็อคโคล่ี มีสารบางอย่างที่ช่วยให้ระบบรปู ภาพประกอบจากเว็บไซต์ http://beid.ddc.moph.go.th/intranet2/ ทำ� ลายสารพิษทำ� งานไดม้ ากขึน้news.php?items=95 ทางท่ีดีเวลารับประทานอาหารปิ้งย่างวิธีการหลีกเล่ียงอันตรายจากสารก่อมะเร็งท่ีมาจาก ไม่ว่าจะเป็นปลาดุกย่าง ไก่ย่าง คอหมูย่าง ควรอาหารปงิ้ ย่าง รับประทานคู่ไปกับส้มต�ำหรือรับประทานควบคู่ไปกับ ยำ� ตา่ งๆ ทอ่ี ดุ มไปดว้ ยผกั มากมายกส็ ามารถลดการเกดิ ก่อนป้ิงยา่ งเนอื้ สัตว์ที่ติดมัน ควรตดั ส่วนท่ี อนั ตราย จากสารก่อมะเรง็ จากการรับประทานป้งิ ย่างเป็นมันออกไปกอ่ น เพอื่ ลดไขมนั ทจ่ี ะไปหยดลงบนถา่ น ดังกลา่ วได้ ควรห่อหุ้มเน้ืออาหารด้วยกระดาษฟอยล์หรือใบตอง เพอ่ื ปอ้ งกันไขมันจากเน้ืออาหารหยดลงไปบนถ่าน ใชเ้ ตาไฟฟา้ แทนการใชเ้ ตาถา่ น เพราะสามารถที่จะควบคมุ ความร้อนไดด้ กี วา่ ใช้อุณหภูมิในการย่างที่ไม่สูงมากนักและเน้ือสัตว์ที่น�ำมาย่างควรอยู่สูงกว่าเปลวไฟพอสมควร ไมค่ วรวางไวใ้ กลห้ รอื ตดิ กบั เปลวไฟจนเกนิ ไป และพยายามพลกิ เน้ือบอ่ ยๆ รูปภาพประกอบจากเวบ็ ไซต์ http://www.bloggang.com/mainblog. php?id=venus-bart-charlotte&month=06-03-2011&group ระหวา่ งป้ิงยา่ งอาหาร ไมค่ วรบั้งเนอื้ อาหาร =19&gblog=27และไม่ควรใช้ส้อมจ้ิมเนื้ออาหารเพื่อท�ำการพลิกช้ินเน้ืออาหาร เพราะจะท�ำให้ไขมัน นำ้� เลือดหยดลงไปบนถา่ นเกิดเป็นสารก่อมะเร็งได้ ทางทด่ี คี วรท�ำการพลิกชิน้ เนอ้ืรายการอา้ งองิ 17 1. นิตยสารหมอชาวบา้ น เล่มท่ี 308 เดอื นธนั วาคม 2547 2. บ้านท่ีชอบป้ิงย่าง อ่านทางนถี้ ้าไมอ่ ยากเปน็ โรค (ออนไลน)์ สบื ค้นจาก http://www.suvarnachad.co.th/listtoxic_article_11.php. [วันท่ีเข้าถงึ 19 เม.ย. 2560] วารสส�ำนารักสอุขนภาามพัย

กนิ เปน็ เน้นสุขภาพเดก็ ไทยร่นุ ใหมส่ ูงดี สมส่วน ประเทืองทพิ ย์ แกว้ ศรี นกั โภชนาการชำ� นาญการ กองสรา้ งเสรมิ สขุ ภาพ สำ� นกั อนามยั กรงุ เทพมหานครรูปภาพประกอบจากเวบ็ ไซต์ จากสภาพสังคมและส่ิงแวดล้อมในปัจจุบันท่ีเปลี่ยนแปลงhttp://www.tun.ac.th/index.php? อยา่ งรวดเร็ว ความเจรญิ กา้ วหน้าทางเทคโนโลยีเอ้ืออ�ำนวยใหเ้ ด็กp=1&mo=12&catid=204735 มพี ฤตกิ รรมสขุ ภาพเปลยี่ นแปลงไปในดา้ นลบ บรโิ ภคอาหารขาดสมดลุ ไมม่ ผี กั ผลไมท้ เี่ พยี งพอ ไมอ่ อกกำ� ลงั กาย กจิ กรรมทางกายไมเ่ พยี งพอ ก่อให้เกิดการมีชีวติ แบบนั่งอยูก่ ับท่ี (Sedentary) เนน้ การมุ่งพัฒนา ความรู้วชิ าการมากกว่าการสรา้ งสุขภาพ ส่งผลตอ่ วิถชี ีวิตของเด็ก และเยาวชนท�ำให้สุขภาพไม่สมบูรณ์แข็งแรง ก่อให้เกิดโรคอ้วน ซ่ึงแสดงถึงปัญหาการเล้ียงดูและการเข้าถึงอาหารอย่างไม่เหมาะสม ในวัยเด็กยังคงมีอยู่ โรคอ้วนเป็นภัยอันตรายที่คุกคามเด็กไทย อย่างต่อเน่ืองเช่นเดียวกับวัยผู้ใหญ่โดยเฉพาะโรคอ้วนบริเวณพุง ส่งผลให้ความดันเลือด ไขมัน และน�้ำตาลในเลือดสูง แต่ไขมันดี (HDL-C) ในเลือดต่�ำลง เป็นผลลบต่อสุขภาพน�ำไปสู่การไร้ ความสามารถ และเสยี ชวี ติ กอ่ นวยั อนั ควรดว้ ยโรคหวั ใจและหลอดเลอื ด (Cardiovascular Diseases : CVD) ซึง่ เปน็ สาเหตกุ ารตายอันดับ ต้นๆ ของประเทศไทย การเจรญิ เตบิ โตทีด่ ี รปู ร่างสงู ดสี มส่วนของเด็กต้องประกอบด้วยอาหารและโภชนาการ ซง่ึ เปน็ ปัจจัยหลกัส�ำหรับการเจริญเตบิ โต เปน็ ดัชนีบ่งชภี้ าวะสุขภาพของเด็ก อาหารท่ีดเี ปน็ อาหารตามวัยทเี่ หมาะสมปรมิ าณเพียงพอกับความต้องการของร่างกาย เด็กในวัยเรียนมีความต้องการพลังงานและสารอาหารเพิ่มมากข้ึน เป็นช่วงที่มีการเจรญิ เติบโตอยา่ งรวดเร็ว อาหารจงึ มผี ลต่อโครงสรา้ งของร่างกาย ความสามารถในการเรียนรจู้ ดจำ� การสรา้ งภูมติ า้ นทานโรค อาหารตอ้ งมปี ระโยชนแ์ ละคณุ ค่าทางโภชนาการเปน็ อาหารครบห้าหมู่ ประเภทของอาหารธรรมชาติที่หลากหลาย ไม่ผา่ นขบวนการแปรรูป โปรตีนเพียงพอ มกี ารด่มื นมรสจดื วนั ละ 2 แก้ว กนิ ผกั ผลไม้ ด่มื น้�ำสะอาดกนิ อาหารม้ือหลกั 3 ม้อื โดยเฉพาะมือ้ เชา้ มคี วามส�ำคญั อาหารของเด็กควรเปน็ อาหารเพอ่ื สุขภาพลดอาหารรสหวาน มัน เคม็ และหลกี เลยี่ งอาหารพลงั งานสูงแตม่ คี ณุ ค่าโภชนาการต�ำ่ ซ่งึ มักเป็นอาหารและขนมทห่ี วานมันเกนิ ไปหรอื เคร่ืองดืม่ รสหวาน อาหาร ขนม และเครอ่ื งดมื่ หลายชนิด มีปริมาณนำ�้ ตาลแอบแฝงอย่สู งู โดยผ้บู รโิ ภค18 วสา�ำรนสักาอรนสาุขมภัยาพ

ไม่ทราบน้�ำตาลสามารถเปลี่ยนเป็นไขมันสะสม วัคซีนป้องกันโรค สร้างเสริมสุขภาพน�ำไปสู่การมีในร่างกายได้ เชน่ น�้ำหวาน ชาเขยี ว ชา กาแฟส�ำเร็จรูป คุณภาพชีวติ ที่ดี ลดความเสยี่ งการเกดิ โรค ช่วยพฒั นาน�้ำผลไม้กล่อง นมเปรี้ยว นมหวาน เครือ่ งด่ืมโอวัลตนิ สมอง พัฒนาการเรยี นรู้ ความจ�ำ สมาธิ ผลสมั ฤทธ์ิขนมอบกรอบ ขนมเคก้ คกุ กี้ ชอ็ กโกแลต อาหารทมี่ ไี ขมนั ทางการเรียนดี การออกก�ำลังกายควรท�ำต่อเน่ืองแอบแฝงอยู่สูง เช่น ไส้กรอก กุนเชียง เนื้อสัตว์บด ไม่น้อยกวา่ 10 นาที จนเหน่ือยหอบถงึ 60 นาทีตอ่ วนัขนมขบเค้ียวกรุบกรอบส่วนใหญ่ทอดน�้ำมันก่อน มกี ารยดื กล้ามเน้ือ เอน็ ข้อตอ่ ทกุ วนั เชน่ การกระโดดบรรจุซอง เชน่ มันฝรง่ั สาหร่าย ถว่ั และอาหารทมี่ ี การปีนป่าย การห้อยโหน การฝึกแรงต้านการดึงข้อโซเดียมอยูส่ ูงในอาหารรสเค็มและไมเ่ ค็ม เช่น ผงปรงุ รส การเล่นบาร์ โยคะ ท�ำให้เกิดการยืดของแนวกระดูกในบะหมส่ี ำ� เรจ็ รปู ซปุ สำ� เรจ็ รปู เกลอื ซอี วิ๊ ซอสปรงุ รสตา่ งๆ ออกไป เพิม่ ความสูง การนอนหลบั พักผอ่ นท่ีเพยี งพอควรมีการอ่านฉลากโภชนาการเพ่ือเลือกผลิตภัณฑ์ที่มี อย่างน้อย 8 – 11 ชวั่ โมงตอ่ วัน แนวทางการปฏิบัติน้�ำตาล ไขมัน และเกลือโซเดียมต่�ำ และสิ่งส�ำคัญ เพอื่ ให้เด็กไทยสูงดี สมส่วน คอื การพักผอ่ นนอนหลับอีกประการในการช่วยส่งเสริมพัฒนาการเจริญเติบโต การออกก�ำลังกายกิจกรรมทางกาย การเฝ้าระวงั ภาวะคือ กจิ กรรมทางกาย (Physical Activity : PA) การใช้ โภชนาการ อาหารและโภชนาการทด่ี จี ะชว่ ยใหก้ ารทำ� หนา้ ท่ีร่างกายเคล่ือนไหว/ออกแรงท่ีมีความหลากหลาย ของระบบต่างๆ กลา้ มเนอ้ื กระดกู ระบบภมู ิตา้ นทานโรคไม่เฉพาะเจาะจงเพียงแค่การออกก�ำลังกายหรือ สง่ ผลต่อการเจริญเตบิ โตเต็มศักยภาพ สงู ดี สมส่วนการเล่นกีฬาแต่ครอบคลุมไปถึงทุกกิจกรรมที่มีการใช้ แข็งแรง ไอควิ อีควิ ดีและมีสขุ ภาวะทดี่ ีกลา้ มเนอ้ื มกี ารใชพ้ ลงั งาน กจิ กรรมทางกายเปรยี บเสมอื นปรมิ าณอาหารท่คี วรไดร้ บั ในมือ้ กลางวัน ส�ำหรับเด็กนักเรียน 3 กลุ่มอายุ อาหาร อนบุ าล ป.1 - ป.6 ม.1 - ม.6 (ปริมาณ) (3 - 5 ปี) (6 - 12 ปี) (13 - 18 ป)ี ข้าว (ทพั พี) 2 34เน้อื สัตว์ (ชอ้ นกินขา้ ว) 1.5 - 2 23 1.5 2 ผกั (ทพั พี) 1 11 ผลไม้ (สว่ น) 1 1.5 2 น�้ำมัน (ชอ้ นชา) 1 1.5 2 น้�ำตาล (ชอ้ นชา) 1 1/6 1/4 เกลอื (ช้อนชา) 1/8 1-2 1-2 1-2 นมจดื วารสส�ำนารักสอุขนภาามพัย 19

พบแพทย์ สนอ.ตรวจสุขภาพ..หาภัยเงยี บจากการท�ำงาน ทคี่ ุณคาดไม่ถึง นพ.ณรงฤทธ์ิ กติ ตกิ วิน แพทยผ์ เุ้ ชยี่ วชาญดา้ นอาชวี เวชศาสตร์ ศนู ยบ์ รกิ ารสาธารณสขุ 52 สามเสนนอก สำ� นกั อนามยั กรงุ เทพมหานคร คุณทราบหรือไม่ว่าอาชีพท่ีเราท�ำกันทุกวันอาจจะมีความเสี่ยงต่อสุขภาพซ่อนอยู่บางคนทำ� งานจนลืมดูแลสุขภาพของตนเอง ในบทความนี้ไดก้ ล่าวถึงสงิ่ คกุ คามตอ่ สุขภาพที่อาจจะซ่อนอยู่ในงานที่เราท�ำ และการตรวจสุขภาพในระยะต่างๆ ของการท�ำงานเพ่ือให้คนท�ำงานทกุ คนตระหนกั ทีจ่ ะส�ำรวจและดแู ลสุขภาพของตนเองโรคจากการท�ำงานคืออะไร โรคจากการทำ� งาน (occupational disease) คือ โรคท่ีมีสาเหตุเน่ืองจาก การประกอบอาชีพ หรือการดำ� เนนิ กิจกรรม อะไรก็ตามท่ีมคี วามเก่ยี วเนอื่ งกบั อาชีพการตรวจสขุ ภาพตามความเสีย่ งจากการท�ำงานคอื อะไร การตรวจคัดกรองภาวะสุขภาพของพนักงานเพื่อประเมนิ ความเหมาะสม ของพนกั งานและงานท่ีจะท�ำ ประเมนิ สขุ ภาพที่อาจเกิดผลกระทบจาก การไดร้ บั สมั ผสั สิง่ คกุ คามจากสถานทีท่ ำ� งาน รวมทั้งเปน็ การค้นหา ผปู้ ว่ ยทีเ่ กดิ โรคจากการทำ� งานในระยะเรม่ิ แรก20 สวา�ำรนสักาอรนสาุขมภัยาพ

ใครที่จำ� เป็นจะตอ้ งตรวจสุขภาพตามความเส่ยี งจากการท�ำงาน คนท�ำงานทุกคนที่มีโอกาสได้รับสัมผัสส่ิงคุกคามต่อสุขภาพจากการท�ำงานควรได้รับการตรวจ สขุ ภาพ โดยส่ิงคกุ คามแบง่ ไดเ้ ป็น 5 ประเภท ดงั นี้ 1. สง่ิ คกุ คามทางกายภาพ เชน่ เสียงดัง ความรอ้ น ความเยน็ รังสี แรงสัน่ สะเทอื น 2. สงิ่ คกุ คามทางชีวภาพ เช่น เช้อื โรค แบคทีเรีย ไวรสั เชือ้ รา 3. สง่ิ คุกคามทางเคมี เชน่ กรด ดา่ ง ตัวท�ำละลาย สารกำ� จดั ศตั รพู ชื 4. สง่ิ คกุ คามทางการยศาสตร์ เชน่ การทำ� งาน ในทา่ ทางทไ่ี มเ่ หมาะสม การทำ� งานในทา่ เดมิ ซำ�้ ๆ 5. สิง่ คกุ คามทางจิตสงั คม เชน่ ความเครียด ความกดดนัการตรวจสุขภาพตามความเสี่ยงจากการทำ� งานมกี ี่ประเภท สามารถแบง่ การตรวจสุขภาพตามช่วงระยะเวลาการปฏิบตั ิงานเป็น 4 ประเภท คอื 1. การตรวจสุขภาพก่อนเข้าท�ำงาน (Preplacement health examination) เป็น การตรวจสขุ ภาพกอ่ นทจี่ ะบรรจพุ นักงานเขา้ ไปปฏบิ ัตงิ านท่อี าจจะมีสงิ่ คุกคามต่อสุขภาพ และตรวจดู ความเหมาะสมของพนักงานกบั งานทีจ่ ะทำ� (Fitness for work) โดยเปน็ การตรวจมุง่ เนน้ โดยเฉพาะ กับส่ิงคุกคามต่อสุขภาพท่ีพบในสถานท่ีท�ำงาน เช่น ปฏิบัติงานในสถานที่ท่ีมีเสียงดังจะมีการตรวจ สมรรถภาพการได้ยนิ ปฏิบตั ิงานในสถานทท่ี ม่ี ฝี นุ่ ควัน จ�ำนวนมากจะตรวจสมรรถภาพปอด เพ่อื ใหม้ ี ขอ้ มูลพืน้ ฐานสถานะสุขภาพของพนกั งานและน�ำไปใช้ในการเฝา้ ระวงั สขุ ภาพตอ่ ไป 2. การตรวจสขุ ภาพระหวา่ งการทำ� งาน (Periodic health examination) เปน็ การตรวจ สขุ ภาพเป็นระยะ ๆ ระหวา่ งการปฏิบตั ิงาน เพื่อประเมนิ ภาวะสขุ ภาพของพนกั งานว่ามกี ารเปล่ยี นแปลง ไปจากเดมิ หรอื ไมแ่ ละเปน็ การคดั กรองโรคตง้ั แตช่ ว่ งเริม่ ตน้ 3. การตรวจสุขภาพกอ่ นกลับเขา้ มาทำ� งานหลังจากการเจบ็ ปว่ ย (Return to work health examination) เป็นการตรวจสุขภาพพนกั งานทเ่ี จ็บป่วยและมีการหยดุ งานเป็นเวลานาน เพอื่ ประเมิน ความพรอ้ มของร่างกายและจติ ใจก่อนทจี่ ะกลบั เขา้ มาปฏิบัตงิ าน 4. การตรวจสขุ ภาพกอ่ นออกจากงาน (Preretirement health examination) เป็น การตรวจประเมนิ ภาวะสขุ ภาพของพนกั งานก่อนทีจ่ ะออกจากงาน เพ่ือใช้เป็นขอ้ มลู เปรยี บเทียบกับ ภาวะสขุ ภาพกอ่ นหนา้ นี้ รวมท้ังสถานประกอบยงั เกบ็ ไว้เป็นขอ้ มลู พ้ืนฐานของพนกั งานกอ่ นท่ีจะเปลี่ยน ไปท�ำงานอนื่ ท่อี าจจะมสี ่งิ คกุ คามต่อสุขภาพทีแ่ ตกต่างกนั วารสส�ำนารักสอุขนภาามพัย 21

ออกกำ� ลงั กาย สร้างสุขภาพ แขม่วท้อง...เรื่องใกลต้ ัวทไี่ มค่ วรมองข้าม นพ.ธรี วีร์ วีรวรรณ นายแพทยเ์ ชีย่ วชาญ (ดา้ นเวชกรรมป้องกัน) ผู้อ�ำนวยการศูนยบ์ ริการสาธารณสขุ 56 ทบั เจริญ สำ� นกั อนามัย กรงุ เทพมหานคร การฝึกแขมว่ ท้องมีผลตอ่ กล้ามเน้อื แกนกลางล�ำตัว ถ้าฝกึ แขม่วท้องเป็นประจำ� จะทำ� ให้ระบบประสาท สามารถสง่ั การไดอ้ ยา่ งเปน็ อัตโนมตั ิมากข้ึน และตอบสนองได้รวดเร็วขึ้น ท�ำใหโ้ ครงสร้างตา่ งๆ อยใู่ นแนวท่ีดี ลดการบาดเจ็บจากแรงกดทีเ่ กิดจากการใช้งานหรือการเคล่ือนไหวที่ไม่เหมาะสมได้ “Core stabilization exercise” จึงเป็นการออกก�ำลังกาย เพื่อเพมิ่ ความมั่นคงใหก้ ระดกู สันหลงั เพิม่ ความสามารถในการควบคุมท่าทาง และการเคลอ่ื นไหวของรา่ งกาย โดยมเี ปา้ หมายทก่ี ลา้ มเนอื้ มดั ลกึ ทเี่ ปน็ แกนกลางของลำ� ตวั เชอ่ื มระหวา่ งกระดกู สนั หลงั กระดูกเชิงกรานและกระดกู สะโพก การแขม่วท้องท่ีถูกต้อง นอนหงายชนั เข่า โดยใหเ้ ขา่ งอประมาณ 90 องศา เทา้ วางราบกับพน้ื จากน้ันวางนว้ิ เหมือนทา่ เท้าเอว จะพบปุม่ กระดูกนูนทางด้านหน้าเชงิ กราน เคลอ่ื นนิ้วมือไปทางสะดือและลงไปทางเทา้ เลก็ นอ้ ย ซึง่ ต�ำแหน่งตรงน้ัน จะวางมอื บนกลา้ มเนื้อทอ้ งมัดลกึ พอดี เม่อื เริม่ แขมว่ ทอ้ งและทำ� อยา่ งถูกต้อง จะรสู้ กึ ถึงการเกร็งของกล้ามเนอื้ ทอ้ งมัดลกึ โดยกล้ามเนอ้ื ดงั กลา่ วจะดันมอื ขึน้ มา  ประโยชน์ของ “การแขมว่ ทอ้ ง” เพิ่มความม่ันคงของกระดกู สันหลงั ซ่งึ เป็นจดุ เรม่ิ ตน้ ของการเคลอ่ื นไหว ถา้ กลา้ มเนื้อแขน-ขาแข็งแรง แต่กล้ามเน้อื แกนกลางลำ� ตวั อ่อนแรง จะท�ำให้ไมม่ ีแรงเพยี งพอในการสรา้ งประสทิ ธิภาพการเคลื่อนไหว และอาจเป็น สาเหตทุ ำ� ให้เกิดการบาดเจ็บได้ และการแขม่วท้องบอ่ ยๆ จะทำ� ให้กลา้ มเนื้อทอ้ งและหลังรวมถึงเชงิ กรานแขง็ แรง ลดหน้าทอ้ ง และมบี ุคลิกภาพทีด่ ีข้ึนอกี ด้วย            ทา่ ออกกำ� ลังกายแขมว่ ทอ้ ง หรอื Core stabilization exercise (เบ้ืองต้น) 1. ทา่ แขมว่ ท้องพ้นื ฐาน เริ่มจากการชนั เขา่ แขมว่ ท้องพร้อมกบั แบะขาขวาออก 45 องศา ในขณะทข่ี าซา้ ยอยกู่ บั ที่ จากนั้นเคล่ือนขาขวากลับสู่ท่าเร่ิมต้นขณะท�ำการ เคลอื่ นไหว เกรง็ กลา้ มเนอื้ ทอ้ งมดั ลกึ คา้ งไว้ อยา่ งนอ้ ย 10 วนิ าที22 สวา�ำรนสักาอรนสาุขมภัยาพ

2. ทา่ แขม่วทอ้ งเหยียดขา โดยใหข้ อ้ เข่างอประมาณ 90 องศา เท้าวางราบกบั พ้นื ในขณะท่ที �ำการแขม่วท้อง ใหเ้ หยยี ดเข่าขวาขน้ึ จนกระทง่ั ข้อเขา่ เหยียดตรง โดยพยายามใหต้ ้นขาขวาอย่รู ะดบั เดียวกบั ตน้ ขาซา้ ย จากน้นั เคลือ่ นขาขวากลับสู่ท่าเร่ิมตน้ ขณะท�ำการเคล่ือนไหว เกรง็ กล้ามเน้อื ท้องมัดลกึ ค้างไวอ้ ยา่ งนอ้ ย 10 วินาที 3. ท่าแขม่วท้องงอเขา่ โดยให้ขอ้ เข่างอประมาณ 90 องศา เทา้ วางราบกบั พนื้ ในขณะทท่ี ำ� การแขมว่ ท้อง ให้งอสะโพกขวาขึน้มาจนกระทง่ั สะโพกขวา งอประมาณ 90 องศา ในขณะที่ปลอ่ ยขอ้ เข่าให้งอตามธรรมชาติ จากนัน้ ใหเ้ คลอ่ื นขากลบั สทู่ ่าเริ่มต้น ท�ำอีกข้างเชน่ เดียวกัน หลักการส�ำคญั ของการแขม่วท้อง คือ พยายามควบคมุ การหายใจเข้า-ออกให้เป็นปกติ ***ไม่กล้ันหายใจ*** สามารถท�ำได้บ่อยๆ เพ่ือให้กล้ามเนื้อเกิดความทนทาน ไมว่ า่ จะนั่ง ยนื เดนิ หรือขณะยกของรายการอ้างอิง แขมว่ ท้อง... ดีอยา่ งไร (ออนไลน)์ สบื ค้นจาก http://www.pt.mahidol.ac.th/knowledge/?p=392. (วนั ที่เขา้ ถงึ 10 เม.ย. 2560) วารสส�ำนารักสอุขนภาามพัย 23

ถอดรหสั สัตวเ์ ลย้ี งบรโิ ภคเนอ้ื สัตว์ปลอดภยั ด้วยแอพ “SCAN ME AT BMA” น.สพ.ภัทรพงศ์ จันทรเ์ จริญ นายสตั วแพทยช์ ำ� นาญการ สำ� นกั งานสตั วแพทยส์ าธารณสขุ สำ� นกั อนามยั กรงุ เทพมหานคร เน้ือสตั ว์ เป็นอาหารทีถ่ ูกบรโิ ภคเปน็ จ�ำนวนมากในแตล่ ะวัน แตร่ หู้ รือไม่วา่ เน้อื สตั วท์ ีเ่ ราบรโิ ภคเขา้ ไปในร่างกายนน้ั มาจากไหน สะอาดปลอดภัยเพยี งพอหรือไม่ ในเนอ้ื สัตว์อาจมสี ่ิงปนเปื้อนต่างๆ ท่เี ปน็ อนั ตรายไดแ้ ก่ ฝนุ่ ผง ยาปฏชิ ีวนะ สารเร่งเนอื้ แดง ฟอร์มาลีน พยาธิ เชือ้ โรคตา่ งๆ ซ่ึงการปรงุ อาหารดว้ ยความร้อนบางครั้งไม่อาจท�ำลายสงิ่ ปนเป้ือนในเน้ือสัตวไ์ ดท้ ั้งหมด ดังน้นั หากผ้บู ริโภคทราบถงึ แหล่งทมี่ าของเน้ือสตั ว์ก็จะสร้างความเชือ่ มน่ั สำ� หรับการเลอื กซือ้ เน้อื สัตวว์ า่ มคี วามปลอดภยั และมกี ารผลิตไดม้ าตรฐาน กรุงเทพมหานครเป็นปลายทางของตลาดค้าปศสุ ตั วท์ น่ี ำ� มาผลติ เปน็ อาหารทใี่ หญท่ ส่ี ดุ จงึ มคี วามเสยี่ งต่อการเป็นแหล่งรวมและแพร่กระจายโรคเป็นอย่างยิ่งฉะนั้นจึงจ�ำเป็นต้องตรวจสอบย้อนกลับเนื้อสัตว์ตั้งแต่โรงฆ่าสตั ว์ไปถึงฟาร์มสัตวไ์ ด้ และเป็นมาตรการป้องกนัโรค โดยประสานข้อมูลไปยังตน้ ทางแหลง่ ปศสุ ตั ว์ได้ทนัทว่ งท ี สำ� นกั งานสัตวแพทย์สาธารณสุข ส�ำนักอนามัยจึงไดจ้ ัดทำ� โครงการ “SCAN ME” เพื่อสรา้ งเครือข่ายในการพัฒนาคุณภาพเนื้อสัตว์ให้มีสะอาดและปลอดภัยและเชญิ ผปู้ ระกอบการโรงฆา่ สตั ว์ และผปู้ ระกอบการ โครงการฯ ไดผ้ า่ นทางมือถอื (Smart Phone) และผา่ นจ�ำหน่ายเนื้อสัตว์ในพ้ืนที่กรุงเทพมหานคร เข้าร่วม ทางเว็บไซต์ www.thaitrace.net โครงการฯ โดยใหเ้ จา้ หนา้ ทเ่ี ขา้ ไปตรวจประเมนิ โรงฆา่ สตั ว์และสถานที่จ�ำหน่ายเนื้อสัตว์ และผู้เข้าร่วมโครงการ ปจั จุบันผู้เข้าร่วมโครงการ Scan Me แบ่งเป็นจัดส่งข้อมูลการผลิตและแหล่งที่มาของเน้ือสัตว์เข้าสู่ 2 สว่ น ไดแ้ ก่ ผูป้ ระกอบการโรงฆา่ สัตว์มจี ำ� นวน 11 รายระบบฯ เพอื่ ใหผ้ บู้ รโิ ภคสามารถตรวจสอบขอ้ มลู เนอ้ื สตั วไ์ ด้ ผปู้ ระกอบการตลาดสดมจี �ำนวน 10 ราย (ดังภาพที่ 1)นอกจากนี้ยังจัดทำ� โมบายแอพพลิเคชนั่ Scan Me at ซ่ึงผู้จ�ำหน่ายเนื้อสัตว์ท่ีผ่านเกณฑ์การตรวจประเมินBMA เพ่ือเป็นเครอ่ื งมอื อ�ำนวยความสะดวกสำ� หรับให้ จะได้รับป้าย “Scan Me” (ดังภาพท่ี 2) ไปติดต้ังผู้บริโภคตรวจสอบแหล่งที่มาของเน้ือสัตว์ที่เข้าร่วม ณ จดุ จ�ำหน่ายเน้ือสัตว์ 24 สวา�ำรนสักาอรนสาุขมภัยาพ

ภาพที่ 1 สถานทีต่ ้งั ของตลาดสดท่ีเขา้ ร่วมโครงการ ภาพท่ี 2 ปา้ ย Scan Me ณ จุดจำ� หนา่ ย ภายหลงั จากดาวนโ์ หลดและตดิ ตง้ั แอพพลิเคช่ัน SCAN ME AT BMA ผู้บรโิ ภคสามารถนำ� ไปสแกนปา้ ยSCAN ME ณ สถานทจ่ี �ำหน่ายทเ่ี ขา้ ร่วมโครงการฯ ได้ เพยี งเลือกเมนู“SCAN ME” กจ็ ะทราบข้อมลู ผู้จ�ำหน่ายเนื้อสัตว์ แหลง่ ทม่ี าของเนื้อสตั ว์ และวิธกี ารเลือกซอ้ื เนื้อสัตว์ (ดงั ภาพที่ 3)ภาพประกอบการตดิ ตัง้ แอพพลเิ คชั่น Scan Me at BMA ในโทรศัพท์มอื ถือสมารท์ โฟน ภายใน 3 ขนั้ ตอน ภาพที่ 3 ผลตรวจสอบป้าย SCAN ME นอกจากนแ้ี อพพลเิ คช่ันฯ ดงั กลา่ ว สามารถสแกนควิ อารโ์ คด้ ภาพที่ 4 ผลตรวจสอบ QR code(QR Code) บนฉลากผลติ ภณั ฑ์เน้ือสตั ว์ของผ้ทู ่ีเข้าร่วมโครงการฯ บนฉลากสินคา้เพอ่ื ตรวจสอบแหลง่ ทมี่ าของเนอื้ สตั วไ์ ดถ้ งึ ฟารม์ ทเี่ ลยี้ ง และโรงฆา่ สตั ว์ทช่ี �ำแหละ (ดังภาพท่ี 4) วารสส�ำนารักสอุขนภาามพัย 25 หากคณุ เป็นผู้ใช้บริการตลาดสด รวมถึงเลอื กซ้อื ผลติ ภณั ฑ์เนื้อสัตว์ของผ้ปู ระกอบการโรงฆ่าสัตวด์ งั กล่าว ที่เข้าร่วมโครงการฯจะขอเชญิ มาโหลดแอพพลิเคชน่ั Scan Me at BMA ลงในสมาร์ทโฟนเพอ่ื รว่ มกันตรวจสอบขอ้ มูลเน้อื สัตวท์ ี่ซอ้ื มาบริโภคกนั ครบั

อาสาพาเทีย่ ว พิพธิ ภณั ฑเ์ ดก็ กรุงเทพมหานคร แห่งที่ 2 ทงุ่ คร.ุ .. แหล่งเรยี นรูเ้ ชงิ สรา้ งสรรคข์ องครอบครัว ศูนยก์ ารเรยี นรู้ส�ำหรับครอบครัว พพิ ธิ ภณั ฑ์เดก็ กรงุ เทพมหานคร แหง่ ที่ 2 (ทุ่งครุ) สถานที่ทใี่ ห้เดก็ และ ครอบครวั ไดใ้ ชเ้ วลาเรยี นรรู้ ว่ มกนั ผา่ นกระบวนเรยี นรเู้ ชงิ สรา้ งสรรค์ สามารถเข้าใจและอยรู่ ่วมกับคนที่แตกต่างในสังคม โดยค�ำวา่ ครอบครัวในที่นี้มิได้จ�ำกัดอยู่เฉพาะสมาชิกในครอบครัวเท่านั้น แตย่ งั รวมถงึ คนรอบขา้ งท่อี ยใู่ นชุมชนและสงั คมร่วมกันอีกด้วย ศูนยก์ ารเรยี นรฯู้ แหง่ นี้ ประกอบดว้ ย อาคาร 2 หลงั ซง่ึ แบ่งออกเปน็ โซนต่างๆ ดังน้ี อาคาร 1 : ตัวเราและโลกของเรา เปน็ การเรยี นรเู้ รอื่ งราวของ ตัวเองผ่านประสาทสัมผัสทง้ั 5 อวัยวะตา่ งๆ อารมณ์ของคนในแตล่ ะวัย ยอมรับในความแตกต่างและปรับตัวเข้ากับผู้อ่ืน โดยมีโซนนิทรรศการ ที่เก่ียวข้อง ได้แก่ ร่างกายของเรา เรือ่ งของฉัน ครอบครวั ของฉนั และ คนอื่นๆ และเรียนร้เู รอ่ื งโลกทเี่ ปน็ ศูนย์รวมของสรรพสิ่ง ความเปน็ ไปและ การเปลย่ี นแปลงทเี่ กดิ ข้นึ ท้งั จากฝีมอื ของมนุษยแ์ ละธรรมชาติ รู้จกั ศลิ ปะ การอยู่รว่ มกนั ของคนทห่ี ลากหลายทางวฒั นธรรม มโี ซนนิทรรศการทเี่ กีย่ วข้อง ได้แก่ อวกาศ จกั รวาล โลก ภยั พิบัติที่เกดิ ขนึ้ วิกฤตโลก และการตระหนักถงึ การแก้ปัญหาและการช่วยรกั ษาโลก อาคาร 2 : กรุงเทพฯ...มหานครแห่ง ความหลากหลาย เรียนรู้ประวัติความเป็นมาของ กรุงเทพมหานคร วถิ ชี วี ติ เพือ่ เขา้ ใจความเปลีย่ นแปลง ท่ีเกิดข้ึนในชุมชนสู่สังคมใหญ่ เข้าใจปัญหาด้าน สิ่งแวดล้อม การเอาตัวรอดจากภัยพิบัติ หาวิธีท�ำ ใหก้ รุงเทพฯ สะอาด สวยงาม เปน็ เมอื งทีน่ ่าอยู่อย่าง ยง่ั ยนื26 วสา�ำรนสักาอรนสาุขมภัยาพ

และยงั มกี จิ กรรมพิเศษตลอดทั้งปี เพ่อื ใหเ้ ดก็ และครอบครัวได้เรียนรู้และฝึกปฏิบัติตามความสนใจ เชน่ ฝึกวาดภาพ ทดลองทางวทิ ยาศาสตร์ เรยี นดนตรี เปเปอร์มาเช่ เรียนภาษาจีน ศิลปะการจัดดอกไม้ ทำ� ขนมไทย เป็นตน้ สำ� หรับทา่ นท่ีสนใจสามารถติดตาม การจดั กจิ กรรมพเิ ศษในแตล่ ะเดอื นไดท้ าง www.facebook. com@BangkokFamilyCenter หรอื โทร. 0 2426 3623ศนู ยก์ ารเรียนร้สู ำ� หรบั ครอบครวั การเดินทาง : รถยนตส์ ว่ นบคุ คล จาก ถ. พระราม 2 ใหเ้ ขา้พพิ ธิ ภณั ฑเ์ ดก็ กรงุ เทพมหานคร แหง่ ที่ 2 (ทงุ่ คร)ุ มาทาง ถ.พุทธบูชา ขับตรงมาศูนย์กีฬาฯ จะอยู่ด้านขวามือตั้งอยใู่ นศูนย์กีฬาเฉลิมพระเกียรติ ตรงขา้ มกบั โรงเรยี นนาหลวง หรือจาก ถ.สุขสวัสดิ์ ใหเ้ ขา้ มาทางถ.พุทธบูชา แขวงบางมด เขตทุ่งครุ ถ.ประชาอทุ ิศ เม่อื มาถงึ แยกนาหลวงให้เลี้ยว ศูนย์กีฬาฯ จะอยู่เปดิ ใหบ้ รกิ าร วนั องั คาร - วนั อาทติ ย์ เวลา 10.00 - 16.00 น. ด้านซ้ายมือตรงข้ามกับโรงเรยี นนาหลวงโดยลงทะเบยี น ณ เคานเ์ ตอร์ประชาสัมพนั ธ์ ชน้ั 1 รถโดยสารประจ�ำทาง สาย 75 ถึงหน้าศูนย์กีฬาฯ,ก่อนเขา้ ใชบ้ รกิ าร สาย 21 ลงก่อนถึงแยกนาหลวง แล้วเดินหรือต่อรถเล็ก 70 รถเลก็ ซบู ารุ สาย 70 ว่งิ เส้นพุทธบูชา ผา่ นหนา้ ศนู ย์พอดี พาเทยี่ วโดย : มณรี ตั น์ อธริ าษฎร์ไพศาล นกั วชิ าการสาธารณสขุ ปฏบิ ตั กิ าร สำ� นกั งานพฒั นาระบบสาธารณสขุ สำ� นกั อนามยั กรงุ เทพมหานคร วารสส�ำนารักสอุขนภาามพัย 27

ยาและสมนุ ไพร เม่อื เจบ็ คอ สมุนไพรช่วยคุณได้ ศริ ภิ ัทร เฑียรกลุ เภสชั กรปฏบิ ตั กิ าร กองเภสชั กรรม สำ� นกั อนามยั กรงุ เทพมหานคร อาการเจบ็ คอเกิดข้ึนไดก้ บั คนทกุ เพศ ทุกวยั ส่วนใหญเ่ กดิ จากการตดิ เชอ้ื ไวรัส บางครง้ัอาจเกิดจากการแพ้สงิ่ ระคายเคือง เช่น ควนั บหุ รี่ ละอองเกสรดอกไม้ อาการเจบ็ คอทเ่ี กิดจากการแพ้มกั มอี าการอ่ืนร่วมดว้ ย เชน่ น้ำ� มูกไหล น้ำ� ตาไหล และคันตา สามารถหายได้เองภายใน 5 ถึง 7วนั ดว้ ยภูมิตา้ นทานของรา่ งกาย มกี ารพักผอ่ นอยา่ งเพยี งพอ ด่มื น้�ำอุ่นบ่อยๆ และหากเรมิ่ มอี าการเจ็บคอ อาจเลือกใช้สมุนไพรเพือ่ รกั ษาอาการเบื้องต้น ฟา้ ทะลายโจร สมุนไพรที่น�ำมาใช้รักษาอาการเจ็บคอที่อาการ สว่ นที่ใช้และวธิ ใี ช้ :ไม่รนุ แรงมากนัก และไดผ้ ลเป็นท่นี ่าพอใจ ไดแ้ ก่ มะนาว เตรียมยาต้ม โดยใช้ใบสด 25 กรมั หรือใบแห้ง 6 กรัม และนำ้� 4 แกว้ ดม่ื ยาต้ม คร้ังละ 1 แก้วฟา้ ทะลายโจร เป็นต้น วันละ 3-4 คร้ังมะนาว ขอ้ หา้ มใช้ : หา้ มใช้ในสตรมี คี รรภ์ มารดาให้นมบตุ ร และ ผู้ท่ีมปี ระวตั แิ พ้หรือภมู ไิ วเกินต่อสมนุ ไพรชนดิ น้ี ค�ำเตอื น : สมนุ ไพรชนดิ นไ้ี มค่ วรใชท้ กุ วนั เพราะมคี ณุ สมบตั ิ เป็นยาเย็น ไม่แนะน�ำให้ใช้ติดต่อกันนานเกิน 7 วัน หากใชฟ้ า้ ทะลายโจรติดตอ่ กนั เปน็ เวลานาน แล้วอาการส่วนที่ใช้และวธิ ีใช้ : ไมห่ าย หรอื มอี าการรุนแรงข้ึนระหวา่ งใชย้ า ควรหยดุ ใช้ และไปพบแพทย์ ใช้มะนาว 1 ผล บีบเอาน�้ำมะนาวมาชงกับ ขอ้ ควรระวัง :นำ�้ ร้อนด่มื หรือใชผ้ ลสดคั้นเอาแตน่ ้ำ� ใสเ่ กลือ จบิ บ่อยๆ ฟ้าทะลายโจรท�ำให้ระดับยาซิมวาสแตตินช่วยขับเสมหะ บรรเทาอาการเจ็บคอ (ยาควบคมุ ระดบั ไขมนั ในเลอื ด) ในเลอื ดสงู ขนึ้ ฟา้ ทะลายโจรข้อห้ามใช้ : มีฤทธิย์ ับย้ังการเกาะกลุม่ ของเกล็ดเลือด จึงเสรมิ ฤทธ์ิ ห้ามใชใ้ นผปู้ ่วยทมี่ ีภมู ไิ วเกนิ ต่อมะนาว ของยาแอสไพริน (ยาแกป้ วดลดการเกาะตัวของเกล็ด เลอื ด) เพ่มิ ความเสย่ี งของการเกดิ ภาวะเลือดออก28 สวา�ำรนสักาอรนสาุขมภัยาพ

ค�ำถามน.้ี .. มคี ำ� ตอบQ จำ� เปน็ ตอ้ งใชค้ อมพวิ เตอรท์ กุ วนั จะปอ้ งกนั อนั ตราย นพ.ธีรวรี ์ วีรวรรณ ที่เกิดกบั ดวงตาไดอ้ ยา่ งไร นายแพทยเ์ ชย่ี วชาญ (ดา้ นเวชกรรมปอ้ งกัน) ผ้อู ำ� นวยการศูนย์บริการสาธารณสขุ 56 ทบั เจรญิ สำ� นกั อนามัย กรงุ เทพมหานครA การใช้คอมพิวเตอร์หรอื สมาร์ทโฟน เป็นเวลานานๆ มียาตัวใหม่ๆ ทั้งยารับประทานและยาฉีด ซึ่งได้จะมีปญั หาตาแหง้ เนอื่ งจากกระพรบิ ตาน้อยลง และ ผลดีและมีอาการข้างเคียงน้อย แต่ส่ิงท่ีขาดไม่ได้กลา้ มเน้อื ตาล้าจากการเพง่ มองใกล้ๆ เปน็ เวลานาน คือการออกก�ำลังกายให้กล้ามเนื้อแข็งแรงข้ึนดงั นั้นควรพักสายตาเปน็ ระยะโดยการหลับตา หรือ เพม่ิ การทรงตัว เพอ่ื ป้องกนั การหกล้ม ง่ายที่สดุ คอืมองไกลๆ กรณมี ตี าแห้ง เคอื งตา ใหห้ ยอดน�ำ้ ตาเทยี ม การเดินทางราบ วันละ 20-30 นาที ประกอบกบั การสร้างกลา้ มเนื้อหลัง ขาและ สะโพก โดยการฝึกรว่ มดว้ ยไดค้ รับ แขม่วท้องและยืนจับเก้าอี้เขย่งยืนด้วยปลายเท้าQ ตาแห้ง จะทำ� ใหต้ าบอดได้หรือเปลา่ และบริหารสะโพก ดังรูปA ตาแหง้ โดยทัว่ ไปไม่ท�ำให้ตาบอด ยกเว้นในรายท่ีตาแห้งมากๆ จนท�ำให้กระจกตาด�ำอักเสบเป็นแผลจงึ จะทำ� ให้ตาบอดได้ ดังนัน้ อย่าชะล่าใจ ถ้าอาการไมด่ ขี ึ้น ควรรบี ปรกึ ษาจกั ษุแพทย์ครับQ การกนิ แคลเซยี มเสีย่ งตอ่ โรคหัวใจหรอื ไม่A เคยมีการศึกษาในตา่ งประเทศพบวา่ ถา้ กนิ แคลเซียมเสรมิ อาจมผี ลทำ� ให้เกดิ โรคหลอดเลือดหัวใจสงู ขน้ึในเพศชาย แต่การศึกษายังไม่สรุปชัดเจนเพราะการเกดิ โรคหลอดเลอื ดหวั ใจ มหี ลายปจั จยั ทเ่ี กยี่ วขอ้ งเชน่ ความดนั โลหติ ระดับไขมนั ในเลือด โรคเบาหวานการสบู บหุ รี่ เป็นต้น อย่างไรก็ตาม แคลเซียมตามธรรมชาติในอาหาร เช่น นม ธัญพืช เต้าหู้แข็งปลาตวั เลก็ ตวั นอ้ ย ผกั ใบเขยี ว ยงั เปน็ สง่ิ ทม่ี ปี ระโยชน์ Q ออกก�ำลังกายอย่างไร ไมใ่ หเ้ สยี่ งเปน็ ข้อเขา่ เสอ่ื มและไม่มีโทษ ดังนั้น ควรรับประทานอาหารท่ีมี A ต้องเข้าใจก่อนว่าการออกก�ำลังกายโดยทั่วไปนั้นแคลเซยี มสูงเปน็ หลกั ออกก�ำลงั กาย รับแสงแดด ไม่ท�ำให้ข้อเข่าเสื่อม แต่เข่าเส่ือม เกิดจากการสึกเป็นประจ�ำ ถ้าตรวจพบว่ากระดูกบาง หรือพรุน ของขอ้ ตามอายุ และการใชง้ าน เช่น น้�ำหนักตัวมากควรพบแพทย์เพื่อประเมินประโยชน์และโทษของ ยกของหนัก ข้ึนลงบนั ไดบอ่ ยๆ นั่งงอเขา่ นง่ั ยองๆการรับประทานแคลเซียมเสริม จะดีกวา่ ครบั หรอื วงิ่ บนพนื้ ขรขุ ระ กรณเี ขา่ เสอื่ มไปแลว้ จำ� เปน็ ตอ้ งQ มีข้อแนะน�ำส�ำหรับผู้ป่วยโรคกระดูกพรุนท่ีอยาก ลดแรงที่กระแทกเข่า แนะน�ำการเตะเหยียดขา เดนิ ในน�ำ้ เดินพ้ืนราบ หรือถา้ ต้องการปัน่ จักรยานจะออกก�ำลังกายอยา่ งไร กต็ อ้ งปรบั ทนี่ งั่ เพอื่ ใหจ้ งั หวะทปี่ น่ั ขา เขา่ ไมง่ อจนเกนิ ไปA ผู้ป่วยท่ีได้รับการตรวจเอกซเรย์มวลกระดูกแล้ว สังเกตง่ายๆ คือถ้าออกก�ำลังกายแล้วไม่ปวดเข่า พบวา่ เปน็ โรคกระดกู พรนุ ควรพบแพทย์เพ่อื รกั ษา แสดงว่าไมเ่ ปน็ อันตรายต่อข้อเขา่ ครับ อยา่ งตอ่ เนอื่ ง ซง่ึ การรกั ษาโรคกระดกู พรนุ กา้ วหนา้ มาก วารสส�ำนารักสอุขนภาามพัย 29

รอบรว้ั กทม. สูงวยั สูงอายุ ร่วมพัฒนากรงุ เทพมหานคร พล.ต.อ.อัศวิน ขวัญเมือง ผู้ว่าราชการกรุงเทพมหานคร เป็นประธานเปดิ งานเน่ืองในวันผู้สงู อายุแห่งชาติ เพอ่ื เผยแพร่ภูมปิ ัญญา ผสู้ งู อายแุ ละสบื สานกตญั ญผู สู้ งู วยั ภายใตแ้ นวคดิ “สงู วยั สงู อายุ รว่ มพฒั นา กรุงเทพมหานคร” โดยมี นายทวีศกั ด์ิ เลศิ ประพันธ์ รองผวู้ ่าราชการ กรงุ เทพมหานคร พญ.วันทนีย์ วัฒนะ รองปลดั กรงุ เทพมหานคร และ นพ.ชวินทร์ ศิรินาค ผ้อู �ำนวยการส�ำนกั อนามัย พร้อมคณะผูบ้ ริหาร สำ� นกั อนามยั รว่ มงาน ณ อาคารกฬี าเวสน์ 2 ศนู ยเ์ ยาวชนกรงุ เทพมหานคร (ไทย-ญีป่ ่นุ ) ดนิ แดง บา้ นสีขาว ปลอดภัยยาเสพติด นายทวศี ักดิ์ เลิศประพันธ์ รองผ้วู ่าราชการกรุงเทพมหานคร เป็นประธานมอบป้ายรับรองครัวเรือนประชารัฐร่วมใจระวังภัยยาเสพติด เพื่อขับเคล่ือนการด�ำเนินงานป้องกันและแก้ไขปัญหายาเสพติด ตามแผนประชารัฐร่วมใจสร้างหมู่บ้าน/ชุมชนม่ันคง ปลอดยาเสพติด โดยมี พญ.วันทนยี ์ วัฒนะ รองปลัดกรุงเทพมหานคร นพ.ชวนิ ทร์ ศริ ินาค ผู้อ�ำนวยการส�ำนักอนามัย ผู้แทนจากชุมชน ผู้แทนหน่วยงานต่างๆ ภาคีเครือข่าย ข้าราชการและบุคลากรของกรุงเทพมหานครรว่ มงาน ณ อาคารกฬี านเิ วสน์ 2 ศนู ยเ์ ยาวชนกรงุ เทพมหานคร (ไทย-ญปี่ นุ่ ) วันอาสาสมคั รสาธารณสุขแห่งชาติ กทม. พญ.วนั ทนยี ์ วฒั นะ รองปลดั กรงุ เทพมหานคร เปน็ ประธานเปดิ งาน วนั อาสาสมคั รสาธารณสขุ แหง่ ชาติ กรงุ เทพมหานคร ประจำ� ปี พ.ศ. 2560 พร้อมมอบรางวัลและมอบเข็มเชิดชูเกียรติให้แก่ผู้ชนะการประกวด ผลงานอาสาสมัครสาธารณสุขกรุงเทพมหานครดีเด่นในระดับต่างๆ ณ หอ้ งปรน้ิ ซแ์ กรนดบ์ อลรมู ชนั้ 11 อาคาร 1 โรงแรมปรน้ิ ซพ์ าเรซ มหานาค สนอ. รดน้ำ� ขอพรเนือ่ งในเทศกาลสงกรานต์ นพ.ชวินทร์ ศิรินาค ผู้อ�ำนวยการส�ำนักอนามัย พร้อมคณะ ผู้บริหารส�ำนักอนามัยเข้ารดน�้ำขอพรจาก พล.ต.อ.อัศวิน ขวัญเมือง ผวู้ า่ ราชการกรงุ เทพมหานคร เนอ่ื งในเทศกาลสงกรานต์ ณ หอ้ งรตั นโกสนิ ทร์ ศาลาวา่ การกรงุ เทพมหานคร เสาชิงชา้30 วสา�ำรนสักาอรนสาุขมภัยาพ

มุมสบาย คลายเครียด กรุงเทพมหานคร หยดุ ย้งั โรคพษิ สนุ ัขบา้ ภัยร้ายใกลต้ ัว ขอเชญิ ชวน ประชาชนนำ� สุนัข แมว อายุ 3 เดอื นขน้ึ ไป รบั บรกิ ารฉีดวคั ซนีปอ้ งกนั โรคพษิ สุนัขบา้ ประจ�ำปี โดยไม่เสียคา่ ใชจ้ า่ ย ณ คลินิกสัตวแพทยก์ รงุ เทพมหานคร 7 แหง่ และสำ� นกั งานสตั วแพทยส์ าธารณสขุ สำ� นกั อนามยั กรงุ เทพมหานคร ในวนั และเวลาราชการ โทร. 0 2248 7417 เกร็ดความรู้...คู่สุขภาพ มุมนม้ี รี างวัล1. กนิ กล้วยหอมเป็นประจำ� ชว่ ยถนอมสายตา ค�ำถามร่วมสนกุ กล้วยหอม เปน็ ผลไม้ท่ผี บู้ ริโภคนิยมรับประทานเปน็ จ�ำนวนมาก 1. ทำ� ไมพอ่ แม่ต้องคุยเรื่อเพศกบั ลกูจากการศึกษาพบว่าการรับประทานกล้วยหอมจะช่วยท�ำให้ดวงตาแจ่มใส 2. สารพษิ ทพี่ บในอาหารปง้ิ ยา่ งไดแ้ กอ่ ะไรบา้ งและบำ� รงุ สขุ ภาพสายตาได้ เพราะในกลว้ ยหอมอุดมไปด้วยสารแคโรทีนซ่งึ เปน็ สารทที่ �ำให้ ผลไม้มีสตี ่างๆ กัน ไดแ้ ก่ สีแดง ส้ม เหลอื ง ------------------------และแปลงใหเ้ ปน็ วติ ามนิ เอ ส่งคำ� ตอบพร้อมชื่อ ที่อยู่ เบอรโ์ ทรศพั ท์อนั เปน็ สารบำ� รงุ สุขภาพ ไปท่ีกลุ่มพัฒนาสุขศึกษาและพฤติกรรมสายตา บำ� รุงสขุ ภาพดวงตา สุขภาพ ส�ำนกั งานพฒั นาระบบสาธารณสุขและยงั ชว่ ยปอ้ งกนั โรคเรอ้ื รงั ตา่ งๆ ส�ำนกั อนามยั อาคาร 2 กรุงเทพมหานคร 2ไดด้ ้วย ดินแดง แขวงดินแดง เขตดินแดง กทม. 10400 ภายในวันท่ี 15 กรกฎาคม 25602. เคลด็ ลับต้มผัก ใหม้ สี ีเขยี วสวย ------------------------ ของที่ระลึกสำ� หรับผ้ตู อบคำ� ถาม ปกตแิ ล้วผักสเี ขียวเมื่อโดนกบั ความร้อน สเี ขยี วทสี่ วยสดใสกจ็ ะ (จากการจบั สลาก)ซดี ลง บางครงั้ ผักยังน่มิ จนไรซ้ ่ึงความกรอบอรอ่ ยอกี ด้วย คุณแม่บา้ น 1. คุณณัฐพงษ ์ แซ่เจยีลองนำ� วิธีตา่ งๆ เหล่านี้ไปลองใช้ดนู ะคะ 2. คณุ เกวลิน มาส่ง 3. คณุ นภาภรณ์ ริยาพันธ์ ใส่เกลอื ปน่ ลงไปในน�ำ้ ตม้ ผกั ดว้ ย 4. คุณนันทวัน อนตุ รกุลศรี เพ่ือใหผ้ กั มีสที ส่ี ดน่ารับประทาน  5. คุณวิจิตรา งามพร้อมพงศ์ เหยาะน้�ำมันพืชลงไปเลก็ นอ้ ย 6. คณุ พนิดา จนั ทรด์ แี กว้ สกุล จะทำ� ให้ผกั มผี ิวมัน กรอบ 7. คุณอรประภา ชมุ พาที ดนู า่ รบั ประทานย่งิ ขนึ้ แต่ไมค่ วร 8. คณุ อารี หล่อประพันธ์ ต้มนานเกนิ ไป เพราะจะท�ำให้ผกั นิ่มหรอื เละจนเกินไป 9. คณุ อังสนา แสงวจิ ติ ร ต้มน�้ำให้เดือดแล้วค่อยน�ำผักลงไปลวกจะท�ำให้ผัก 10. คณุ อรวรรณ ลิขิตนุกลุ คงความกรอบอร่อยและมสี เี ขียวสดใสมากกว่าการต้ม วารสส�ำนารักสอุขนภาามพัย 31

ส�ำนกั อนามัย ดูแลห่วงใย ใส่ใจสขุ ภาพ ส�ำนักอนามัยใหบ้ รกิ ารฉดี วัคซนี ปอ้ งกนั โรคพษิ สุนขั บ้า และทำ� หมัน ท้งั สุนัขและแมว โดยไม่คดิ ค่าบริการ ในวันและเวลาราชการ ณ คลนิ กิ สัตวแพทยก์ รงุ เทพมหานคร 7 แหง่ และส�ำนกั งานสตั วแพทยส์ าธารณสขุ สำ� นกั อนามัย กรุงเทพมหานคร สอบถามรายละเอียดเพิ่มเตมิ ไดท้ ่ี โทร. 0 2248 7417ที่ปรึกษา : นพ.ชวินทร์ ศริ ินาค ผู้อ�ำนวยการสำ� นักอนามยั นพ. สุนทร สนุ ทรชาต ิ รองผ้อู �ำนวยการส�ำนักอนามัย นพ.วงวฒั น์ ลิ่วลกั ษณ์ รองผู้อำ� นวยการสำ� นักอนามยั นางเพญ็ จันทร ์ เจยี มกรกต รองผอู้ �ำนวยการสำ� นกั อนามยับรรณาธกิ าร : พญ.ภาวิณี รุ่งทนตก์ จิ นางสุชฎา เอือ้ ชูจิตต์กองบรรณาธกิ าร : นพ.ธรี วรี ์ วรี วรรณ พญ.สธุ ี สฤษฏศ์ ริ ิ พญ.จติ ราพรรณ เวชพร นพ.ณรงฤทธิ์ กติ ตกิ วนิ ทพ.เฉลมิ พงศ ์ ตง้ั วจิ ติ รสกลุ น.สพ.ภทั รพงศ ์ จนั ทรเ์ จรญิ น.ส.จฑุ าทพิ วงษส์ วุ รรณ น.ส.ประเทอื งทพิ ย ์ แกว้ ศร ี น.ส.พลอยไพลนิ ศรศี ริ ิ น.ส.นริ าภร พลตอ้ื น.ส. นติ ยา เจรญิ ตา น.ส.ณฐั ยาภรณ ์ สรอ้ ยนาค น.ส.ศิรภิ ทั ร เฑยี รกลุ น.ส.ปิยะวรรณ จันตร ี น.ส.เสาวนีย ์ บุญเกื้อ น.ส. จรี าวรรณ นามพนั ธ ์ นางรตั ตนิ นั ท ์ สายสมคณุ นางเกษร เต็มเจรญิ นายสากล เพิ่มทองค�ำ นางทรงพร วิทยานันท์ น.ส.สุกัญญา พิมพาเรือ น.ส.มณีรัตน์ อธิราษฎร์ไพศาล น.ส.ชมพนู ชุ จันทร์เพ็ญ นางมยรุ า สร้อยชอ่ื น.ส.ประกายดาว ตาลสุก น.ส.ปมติ รา เหล็กจาน น.ส.ศิริธร ทองภ ู นายวัชระ วรี วงศ์ตระกูล น.ส.วชั รี ธนะรุง่ น.ส.อารยา ดาราพนั ธุ์วัตถปุ ระสงค ์ 1. เพ่ือเผยแพร่ความรู้ ข้อมลู ขา่ วสารในการดูแลสุขภาพ ป้องกันโรค และสร้างเสริมสขุ ภาพ แกป่ ระชาชน บุคคลในครอบครวั และชมุ ชน 2. เพื่อเผยแพรป่ ระชาสมั พนั ธบ์ รกิ ารด้านการแพทย์และสาธารณสุขของส�ำนักอนามยั ใหป้ ระชาชนสามารถรับรู้ เขา้ ถงึ และเลอื กใช้บริการ ด้านการแพทยแ์ ละสาธารณสขุ ของส�ำนกั อนามัย ไดอ้ ย่างถูกตอ้ งเหมาะสม สำ� นกั งานพฒั นาระบบสาธารณสขุ สำ� นักอนามัย กรุงเทพมหานคร สพธ. 05/02/60 โทร. 0 2247 6660 ศูนย์ กทม. 1555 www.bangkok.go.th/health @bma.health