มโนมติ ผู้สูงอายุ(จุฬาวรี)

แนวคิดในการดแู ลผสู้ ูงอายุ อ.จฬุ าวรี ชยั วงคน์ าคพนั ธ์ 6 ม.ค. 60

วตั ถปุ ระสงคก์ ารเรยี นรู้1. บอกความหมายและประเภทของผูส้ ูงอายไุ ด้2. อธิบายผลกระทบจากการเปล่ียนแปลงโครงสรา้ งประชากรได้3. บอกถึงบทบาทของพยาบาล ผดู้ แู ล ครอบครวัสงั คมตอ่ การดแู ลผสู้ ูงอายุได้4. บอกนโยบาย กฎหมายทีเ่ ก่ียวขอ้ งและแผนพฒั นาผสู้ ูงอายุแหง่ ชาตไิ ด้

วตั ถปุ ระสงคก์ ารเรยี นรู้5. บอกระบบบรกิ ารสุขภาพและสงั คมสาํ หรบั ผสู้ ูงอายุและสามารถนาํ ไปประยุกตใ์ ชไ้ ด้6. อธิบายจรยิ ธรรมในการดแู ลผสู้ ูงอายุและสามารถนาํ ไปประยกุ ตใ์ ชไ้ ด้7. สามารถบอกถึงเจตคตติ อ่ การดแู ลผสู้ ูงอายุและสามารถนาํ ไปประยุกตใ์ ชไ้ ด้

๑. ความหมายและประเภทผสู้ งู อายุ ผสู้ ูงอาย:ุ บุคคลซ่ึงมีอายุเกิน 60 ปี บริบูรณข์ ้ ึนไปและมีสญั ชาตไิ ทย (พระราชบญั ญตั ผิ สู้ ูงอายุ พ.ศ.2546)

๑. ความหมายและประเภทผสู้ งู อายุ ประเภทของผสู้ ูงอายุ: กรมอนามัยได้ จาํ แนกผูส้ ูงอายุตามความสามารถในการช่วยเหลือตนเองในกิจวตั รประจาํ วนั (Activities ofDaily Living: [ADL]) ออกเป็ น 3 กลมุ่ คือ 1. ตดิ บา้ น 2. ตดิ เตยี ง 3. ตดิ สงั คม

1. ความหมายและประเภทผสู้ งู อายุ 1. กลมุ่ ที่ช่วยตนเองไดด้ ี (well elder) หรอื กลมุ่ ตดิสงั คม มีคะแนน ADL 12 คะแนน ข้ ึนไป 2. กลมุ่ ตดิ บา้ น (home bound elder) มีคะแนน ADL5-11 คะแนน) 3. กลมุ่ ตดิ เตยี ง (bed bound elder) มีคะแนน ADL0-4 คะแนน)

1. ความหมายและประเภทผสู้ งู อายุกลมุ่ ที่ 1 ตดิ สงั คม กลมุ่ ท่ี 2 ตดิ บา้ น กลมุ่ ที่ 3 ตดิ เตยี ง ลกั ษณะผสู้ ูงอายุ ดา้ นสุขภาพ ดา้ นสุขภาพดา้ นสุขภาพ • ตอ้ งการความ • ไม่สามารถช่วยเหลือ• สุขภาพทวั ่ ไปดี ช่วยเหลือบางส่วน ตนเองได้• ช่วยตนเองได้ • มีโรคเร้ ือรงั หลายโรค/ • มีโรคเร้ ือรงั หลาย• มีโรคเร้ ือรงั แต่ มีภาวะแทรกซอ้ น โรค/มีภาวะแทรกซอ้ นควบคมุ ได้ 1 - 2 โรค • มีกล่มุ อาการของ • มีภาวะหงอ่ ม/ ผสู้ ูงอายทุ ่ีมีผลตอ่ การไป เปราะบาง/ชราภาพ มาโดยอิสระ • มีภาวะเจบ็ ป่ วย ระยะ สุดทา้ ย

1. ความหมายและประเภทผสู้ งู อายุกลมุ่ ที่ 1 ตดิ สงั คม กลมุ่ ท่ี 2 ตดิ บา้ น กลมุ่ ท่ี 3 ตดิ เตยี ง ลกั ษณะผสู้ ูงอายุ ดา้ นสงั คม ดา้ นสงั คมดา้ นสงั คม • มีความจาํ กดั ในการ • ไม่สามารถเขา้ ร่วม• เขา้ รว่ มกิจกรรมทาง เขา้ รว่ มกิจกรรม กิจกรรมทางสงั คมสงั คม• ช่วยเหลือคนอื่นได้• อาจมีปัญหาทุกขย์ ากหรือไม่ก็ได้

ก๑ลมุ่.ทค่ี ๑วตาดิ มสหงั คมมายแกลลมุ่ะทป่ี ๒ระตเดิ ภบทา้ นผสู้ งู กอลามุ่ ยที่ ุ ๓ ตดิ เตยี ง เป้ าหมายการบริการ• การส่งเสรมิ สุขภาพ • การควบคมุ โรค • ควบคมุ อาการ• การชะลอความเสื่อม • การป้ องกนั ภาวะ • ป้ องกนัจากความสูงอายุ แทรกซอ้ นภาวะทุพพล ภาวะแทรกซอ้ น/การ• ส่งเสริมการทาํ ภาพ/ความพิการ เสีย ชีวิตจากปัญหาท่ีประโยชนเ์ พื่อสงั คม • เพิ่มศกั ยภาพในการ แกไ้ ขได้• การคงภาวะสุขภาพ พึ่งพาตนเอง • ลดทอนภาวะ ทุพพลและความสามารถใน ภาพการทาํ หนา้ ท่ีไดอ้ ยา่ ง • ประคบั ประคองตอ่ เน่ือง อาการ • เสียชีวิตอยา่ งสงบสุข

แนวคิดพฤฒพลงั (Active Ageing) เป็ นแนวคิดที่ถูกกาํ หนดข้ ึนโดย WHO เป็ นแนวคิดแสดงถึงสุขภาวะที่สุขภาวะท่ีสมบูรณข์ องผสู้ ูงอายุและเป็ นเป้ าหมายของภาวะหรอื คณุ ภาพชีวิตของผสู้ ูงอายุทวั ่ โลกท่ีตอ้ งดาํ เนินไปใหถ้ ึง มีความหมายครอบคลมุ กว่า แนวคิดผสู้ ูงอายุสุขภาพดี (Healthy aging) แนวคิดผสู้ ูงอายทุ ี่ประสบผลสาํ เร็จ (Successful aging ) และแนวคิดผสู้ ูงอายทุ ี่ยงัประโยชน์ (Productive aging) (World Health Organization, 2002อา้ งในจริ าพร เกศพิชญวฒั นา และคณะ, 2549 )

แนวคิดพฤฒพลงั (Active Ageing)แนวคิดผสู้ ูงอายสุ ุขภาพดี (Healthy aging) : ผสู้ ูงอายุที่ปราศจากโรค : สามารถใชร้ า่ งกาย ท้งั ดา้ นกายภาพ จติ ใจและสงั คมท่ีไดเ้ ปลี่ยนไปตามกระบวนการชราใหท้ าํ งานตอ่ ไปไดอ้ ยา่ งเหมาะสม

แนวคิดพฤฒพลงั (Active Ageing)แนวคิดผสู้ ูงอายทุ ่ีประสบผลสาํ เร็จ (Successful aging ) : ผสู้ ูงอายทุ ่ีมีศกั ยภาพและมีความพึงพอใจตอ่สิ่งแวดลอ้ มท่ีอยแู่ ละเนน้ มิตทิ างสงั คมและอารมณจ์ ากความพงึ พอใจในชีวิต เห็นคณุ ค่าในตนเอง มีกิจกรรมสรา้ งสรรคแ์ ละมีปฏิสมั พนั ธก์ บั คนอื่น

แนวคิดพฤฒพลงั (Active Aging)แนวคิดผสู้ ูงอายุท่ียงั ประโยชน์ (Productive aging) : เป็ นแนวคิดเชิงเศรษฐศาสตรแ์ ละเชิงสงั คมวิทยาเนน้ ที่ความสามารถในการผลิตหรอื การบรกิ าร ซ่ึงอาจไดร้ บั ผลตอบแทนหรือไม่ก็ได้ เช่น ทาํ งานบา้ น ดแู ลเด็ก งานอาสาสมคั รการชว่ ยเหลือครอบครวั หรือเพื่อน เป็ นตน้

แนวคิดพฤฒพลงั (Active Aging) พฤตพลงั (Active Aging) : เป็ นกระบวนการท่ีเหมาะสม และเอ้ ือใหเ้ กิดโอกาสในการพฒั นาสุขภาพ การมีส่วนรว่ มและความม่นั คง เพอื่ เพิม่ พนู คณุ ภาพชีวิตของบุคคลเม่ือสูงวยั (WHO, 2002 อา้ งใน เอมอร จารุรกั ษี, 2541)

แนวคิดพฤฒพลงั (Active Aging)ภาวะพฤฒพลงั มีองคป์ ระกอบที่สาํ คญั 3 ประการ คือ 1. การสง่ เสรมิ ใหม้ ีสุขภาพที่ดี (Healthy) : สุขภาพสว่ นบุคคลเป็ นสิ่งสาํ คญั หากบุคคลมีสุขภาพ แข็งแรง จะเป็ นเง่ือนไขแรกของการดาํ รงอยู่อยา่ งอิสระและพึ่งพาตนเอง อนั เป็ นลกั ษณะสาํ คญั ของผสู้ ูงอายทุ ี่มีศกั ยภาพ

แนวคิดพฤฒพลงั (Active Aging) 2. การสง่ เสริมใหม้ ีความมนั ่ คงหรือการมีหลกั ประกนั ในชีวิต (Security) : การท่ีผสู้ ูงอายุมีความมนั ่ คง ดา้ น- ทางรา่ งกาย : จากที่อยอู่ าศยั สถานที่ตา่ งๆ ที่ ผสู้ ูงอายตุ อ้ งไปใชบ้ รกิ ารมีความปลอดภยั- ทางเศรษฐกิจ : ทาํ ใหม้ ีความมนั ่ ใจในการดาํ เนิน ชีวิตในบ้นั ปลายใหม้ ีคณุ ภาพ

แนวคิดพฤฒพลงั (Active Aging)๓. การสง่ เสรมิ การมีสว่ นรว่ ม (Participation) กิจกรรมในครอบครวั ชุมชน และสงั คม เป็ นการดาํ รงไวซ้ ึ่งสิทธิมนุษยชน และวฒั นธรรมของสงั คม ผสู้ ูงอายทุ ี่มีสว่ นรว่ มในกิจกรรมจะรูส้ ึกมีคณุ ค่ามีศกั ดิศ์ รี มีสุขภาพจติ ดี สง่ ผลดีตอ่ สุขภาพกาย

Frail Aging• หมายถึง “ผสู้ ูงอายุจวนส้ ินอายขุ ยั• เป็ นผลรวมของ “กระบวนการทางธรรมชาตขิ อง ผสู้ ูงอายทุ ่ีแก่ข้ ึน” กบั “โรคภยั ไขเ้ จบ็ ตา่ งๆ ของ ผสู้ ูงอายุ น้นั ”

Frail Aging ถา้ อาการหรอื อาการแสดงตง้ั แต่ 3 ใน5 ขอ้ ใหถ้ ือว่าคนสูงอายรุ ายน้นั ตกอยูใ่ นสภาวะของ “Frailty” 1. น้าํ หนกั ลดโดยไม่ไดต้ ง้ั ใจ หรือไม่ทราบเหตุ โดยลดลงมากว่า 10 ปอนด์ ในระยะเวลา 1 ปี 2. มีความรูส้ ึกเหน่ือย-หมดแรง 3. กลา้ มเน้ ือออ่ นแรง วดั ไดโ้ ดยใหอ้ อกแรงกาํ มือ 4. เดนิ ชา้ ลง 5. การออกแรงในชีวิตประจาวนั ลดลงสู่ระดบัตาํ่

Frail Agingแนวทางการป้ องกนั ไม่ไดเ้ กิดภาวะ Frailty• ทาํ ใหส้ ุขภาพสมบูรณอ์ ยูเ่ สมอ• ป้ องกนั ไม่ใหเ้ กิดหลอดเลือดแข็ง เชน่ งดอาหารมนั• ออกกาํ ลงั กายแบบตา้ นแรงตอ่ ตา้ น”เชน่ ยกน้าํ หนกั วิดพ้ นื• อยา่ อยูค่ นเดยี ว ใหต้ ดิ ตอ่ เพ่ือนฝงู บา้ ง

Frail Agingแนวทางการรกั ษาคนสูงอายุที่เป็ น Frailty แลว้• ถา้ มีอาการหดหู่ (Depression) เป็ นตน้ เหตขุ องอาการออ่ นแรง ควรไดร้ บั การรกั ษา การออกกาํ ลงั กายแบบตอ่ ตา้ นแรงตา้ นทาน• ผสู้ ูงอายุท่ีไม่มีขอ้ หา้ ม ควรออกกาํ ลงั กาย อยา่ งนอ้ ยอาทิตยล์ ะ 3 คร้งั

Frail Agingแนวทางการรกั ษาคนสูงอายทุ ี่เป็ น Frailty แลว้ (ตอ่ )• ผสู้ ูงอายทุ ่ีมีอาการไขขอ้ อกั เสบ ซ่ึงเป็ นเหตใุ หไ้ ม่มีการเคล่ือนไหวรา่ งกาย...ก็ใหอ้ อกกาํ ลงั กายแบบตา้ นแรงตา้ นทาน• ดแู ลใหร้ บั ประทานอาหารท่ีมีประโยชน์

2. ผลกระทบจากการเปล่ียนแปลงโครงสรา้ ง ประชากรปี 2558• ประเทศไทยมีประชากร 65.1ลา้ นคน (ไม่รวมแรงงานขา้ มชาติ 3 ลา้ นคน)• อายุ 60ปี ข้ ึนไป 10.3 ลา้ นคน (16%)แหลง่ ขอ้ มูล: การคาดประมาณประชากรไทย พ.ศ. 2553-2583, สคช.

2. ผลกระทบจากการเปลี่ยนแปลงโครงสรา้ ง ประชากร• เราเป็ น สงั คมสูงวยั ” มาตง้ั แตป่ ี 2548 แลว้• ประชากรไทยกาํ ลงั “สูงวยั ” ข้ ึนอยา่ งรวดเรว็ มาก• เพราะเด็กเกิดนอ้ ยลงมาก• อายคุ นไทยยนื ยาวข้ ึน• ประชากรกาํ ลงั เขา้ สูว่ ยั สูงอายุ

2. ผลกระทบจากการเปล่ียนแปลงโครงสรา้ ง ประชากรขณะน้ ีเราเป็ น• สงั คมสูงวยั ” (Aging society) หมายถึง สงั คมที่มีประชากรอายุ 60 ปี ข้ ึนไป >รอ้ ยละ 10 ของประชากรท้งั หมด (หรอื ประชากรอายุ 65ปี ข้ ึนไป มากกว่ารอ้ ยละ 7)

2. ผลกระทบจากการเปล่ียนแปลงโครงสรา้ ง ประชากรจากน้นั ประเทศไทยในราวปี 2564• สงั คมสูงวยั อยา่ งสมบูรณ”์ (Aged society or completeaged society) หมายถึง สงั คมที่มีประชากรอายุ 60 ปี ข้ ึนไป > รอ้ ยละ 20 ของประชากรท้งั หมด (หรือประชากรอายุ 65 ปีข้ ึนไป มากกว่ารอ้ ยละ 14)

2. ผลกระทบจากการเปลี่ยนแปลงโครงสรา้ ง ประชากรจากน้นั ประเทศไทยในราวปี 2574• สงั คมสูงวยั ระดบั สุดยอด”(Super aged society orHyper aged society) หมายถึง สงั คมที่มีประชากรอายุ 60 ปี ข้ ึนไปประมาณรอ้ ยละ 30 ของประชากรท้งั หมด (หรอื ประชากรอายุ 65 ปี ข้ ึนไป มากกว่ารอ้ ยละ 20)

2. ผลกระทบจากการเปล่ียนแปลงโครงสรา้ ง ประชากร• ภาวะประชากรสูงอายเุ ป็ นปรากฎการณท์ ้งั โลก ท้งั ใน ประเทศท่ีพฒั นาแลว้ และกาํ ลงั พฒั นา• ระบบบริการสุขภาพตอ้ งเตรยี มความพรอ้ มที่จะ ตอบสนองความตอ้ งการของสงั คม• ความสูงอายุมีผลตอ่ ภาวะสุขภาพ• ก่อใหเ้ กิดโรคเร้ อื รงั และมีความถี่ในการรกั ษา และมี ระยะเวลารกั ษานาน เกิดภาวะแทรกซอ้ นไดง้ ่าย

3. บทบาทของพยาบาล ผดู้ แู ล ครอบครวั สงั คม ตอ่ การดแู ลผสู้ ูงอายุ3.1 พยาบาล: มิตกิ ารสง่ เสรมิ สุขภาพ การป้ องกนั การดแู ลรกั ษา และการฟ้ ื นฟูสภาพ 1) การสง่ เสริมสุขภาพ : สนบั สนุนใหผ้ สู้ ูงอายุสามารถดแู ลตนเองไดอ้ ยา่ งมีคณุ ภาพ - แนะนาํ เร่ืองการรบั ประทานอาหารเฉพาะโรคสาํ หรบั ผปู้ ่ วย เช่น โรคเบาหวาน โรคความดนั โลหิตสูง - การบริหารกลา้ มเน้ ือรอบขอ้ จากภาวะขอ้เสื่อมและกระดกู บาง

3. บทบาทของพยาบาล ผดู้ แู ล ครอบครวั สงั คม ตอ่ การดแู ลผสู้ ูงอายุ 2) การป้ องกนั : เป็ นการป้ องกนั ไม่ใหเ้ กิดความเจบ็ ป่ วยในโรคท่ีสามารถป้ องกนั ได้ เชน่ การเกิดอบุ ตั เิ หตุ เป็ นตน้

3. บทบาทของพยาบาล ผดู้ แู ล ครอบครวั สงั คม ตอ่ การดแู ลผสู้ ูงอายุ 3) รกั ษา : การประเมินภาวะสุขภาพ : เฝ้ าตดิ ตามอาการอยา่ งละเอียดและครอบคลุ มทุกดา้ น : ใหก้ ารพยาบาลอยา่ มีคณุ ภาพ รวมท้งัเร่อื งการรบั ประทาน ยาตามแผนการรกั ษา และการประเมินภาวะแทรกซอ้ นจากการใชย้ า : การดแู ลท่ีเขา้ ใจในความเป็ นมนุษยเ์ มื่อเขา้ สูร่ ะยะสุดทา้ ยของชีวิตของผสู้ ูงอายุ โดยนาํ ความรู้เกี่ยวกบั การเปล่ียนแปลงตามวยั ของผสู้ ูงอายมุ าใช้

3. บทบาทของพยาบาล ผดู้ แู ล ครอบครวั สงั คม ตอ่ การดแู ลผสู้ ูงอายุ 4) การฟ้ ื นฟูสภาพ : สนบั สนุนและสง่ เสรมิ ผสู้ ูงอายุ เชน่ การบรหิ ารรา่ งกายหลงั ไดร้ บั การผ่าตดักระดกู ควรบริหารกลา้ มเน้ ือรอบขอ้ การบริหารลมหายใจ เป็ นตน้

3. บทบาทของพยาบาล ผดู้ แู ล ครอบครวั สงั คม ตอ่ การดแู ลผสู้ ูงอายุ3.2 ผดู้ แู ล ครอบครวั 1) รา่ งกาย: กิจวตั รประจาํ วนั อาหาร การจดั ที่อยู่อาศยั ดแู ลเม่ือเจบ็ ป่ วย อาํ นวยความสะดวกเรอื่ งพาหนะเดินทาง และ ช่วยเหลือดา้ นแรงงาน 2) อารมณแ์ ละจติ ใจ:คา่ นิยมในการเคารพผอู้ าวุโส 3) เศรษฐกิจ: ชว่ ยเหลือคา่ ใชจ้ า่ ยในบา้ น + สว่ นตวัจดั หาอาชีพท่ีเหมาะสม ช่วยเหลือควบคมุ ดแู ลธุรกิจทรพั ยส์ ิน และผลประโยชนต์ า่ ง ๆ

3. บทบาทของพยาบาล ผดู้ แู ล ครอบครวั สงั คม ตอ่ การดแู ลผสู้ ูงอายุ 4) สงั คม : สง่ เสริมใหม้ ีสว่ นรว่ มในกิจกรรมของครอบครวัเพื่อรบั รูข้ ่าวสารและความเป็ นไปของสงั คม และกิจกรรมทางศาสนา

3. บทบาทของพยาบาล ผดู้ แู ล ครอบครวั สงั คม ตอ่ การดแู ลผสู้ ูงอายุ 3.3 สงั คม : ทุกคนในชุมชนจะตอ้ งไดร้ บั การปลกู ฝงั ใหม้ ีพ้ นื ฐานจติ สาํ นึก ความคิด และการปฏิบตั ขิ องทุกคนในชุมชน (ผสู้ ูงอายุ ลกู หลาน และผอู้ ยูอ่ าศยั ในชุมชนทุกคน) ตอ้ งตระหนกั ถึงคณุ ค่า ความสาํ คญั ของผสู้ ูงอายุ

4. นโยบาย กฎหมายทเี่ กี่ยวขอ้ งและแผนพฒั นาผสู้ ูงอายแุ หง่ ชาติสุขภาพของคนจะประกอบดว้ ย 2 ภาวะ คือ 1. ภาวะสุขภาพดี (wellness) 2. เจบ็ ป่ วย (illness)

4. นโยบาย กฎหมายท่ีเกี่ยวขอ้ งและแผนพฒั นาผสู้ ูงอายุ แห่งชาติ4.1 แผนผสู้ ูงอายแุ ห่งชาตฉิ บบั ที่ 2(พ.ศ.2545-2564) วิสยั ทศั นค์ ือ \"ผสู้ ูงอายุเป็ นหลกั ชยั ของสงั คม\" iระนมะีแผนยทุ ธศาสตร์ 5 ดา้ น

4. นโยบาย กฎหมายที่เก่ียวขอ้ งและแผนพฒั นาผสู้ ูงอายุ แห่งชาติ4.2 นโยบายการดาํ เนินงานพฒั นาระบบดแู ลระยะยาว(Long term care) บูรณาการความรว่ มมือ 4 กระทรวง: กระทรวงมหาดไทย กiรระะนะทรวงการพฒั นาสงั คมและความมนั ่ คงของมนุษย์ กระทรวงศึกษาธิการ กระทรวงสาธารณสุข

1. ความหมายของสุขภาพและ ความเจบ็ ป่ วย (ตอ่ )การเจบ็ ป่ วย (illness) : ภาวะที่รา่ งกายขาดสมดลุ ไม่ว่าจะเกิดสาเหตใุ ดก็ตาม เช่น การไดร้ บั อบุ ตั เิ หตุ สารพษิ ไดร้ บั เช้ ือ หรอืไดร้ iรบั ะนคะ วามกระทบกระเทือนทางจติ ใจ เป็ นตน้

1. ความหมายของสุขภาพและ ความเจบ็ ป่ วย (ตอ่ )สุขภาพสมบูรณห์ รอื สุขภาพดี แบ่งเป็ น 2 ระดบั 1. สุขภาพสมบูรณส์ ูงสุด หรอื สุขภาพดีเยยี่ ม: เป็ นภาวะท่ีสมบูรณเ์ ตม็ ท่ีท่ีจะเป็ นไปได้ iระ2นะ. สุขภาพสมบูรณ์ หรอื สุขภาพดี: อยใู่ นภาวะสมดลุ แตอ่ าจมีความผิดปกตเิ ล็กๆ นอ้ ยๆ ท่ีไม่ชดั เจนอยูบ่ า้ ง แตไ่ ม่มีผลตอ่ การปฏิบตั หิ นา้ ที่ของบุคคล

4. นโยบาย กฎหมายท่ีเก่ียวขอ้ งและแผนพฒั นาผสู้ ูงอายุ แห่งชาติ 1) ประมวลกฎหมายแพง่ และพาณิชย์ หมวด ๒ กลา่ วถึงสทิ ธิและหนา้ ทข่ี องบิดา มาดาและบุตร โดยเฉพาะมาตร ๑๕๖๓ กลา่ วถึงหนา้ ทบี่ ุตรจาํ ตอ้ งอปุ การะเล้ ยี งดบู ิดา มารดา 2) ประมวลกฎหมายอาญา ในมาตรา 398 แกไ้ ขโดยพระราชบญั ญตั แิ กไ้ ขเพิ่มเตมิ ประมวลกฎหมายอาญา (ฉบบั ท่ี 22)พ.ศ. 2558 ผใู้ ดกระทาํ ดว้ ยประการใด ๆ อนั เป็ นการทารุณตอ่ เดก็อายยุ งั ไม่เกินสบิ หา้ ปี คนป่ วยเจบ็ หรอื คนชราซึ่งตอ้ งพ่ึงผนู้ ้นั ในการดาํ รงชีพหรอื การอ่ืนใด ตอ้ งระวางโทษจาํ คกุ ไม่เกินหน่ึงเดือน หรอืปรบั ไม่เกินหน่ึงหม่ืนบาท หรอื ทงั้ จาํ ทงั้ ปรบั

4. นโยบาย กฎหมายท่ีเก่ียวขอ้ งและแผนพฒั นาผสู้ ูงอายุ แหง่ ชาติ 3) พระราชบญั ญตั ิ ประกนั สงั คม (ฉบบั ที่ 4) พ.ศ. 2558 มุ่งสรา้ งความมนั ่ คงและหลกั ประกนั ใหก้ บั ผทู้ ี่ทาํ งานมีรายไดป้ ระจาํกรณีประสบเคราะหก์ รรม เช่น อบุ ตั เิ หตุ เจบ็ ป่ วย พกิ าร ทุพพลภาพว่างงาน และชราภาพ 4) พระราชบญั ญตั คิ มุ้ ครองผถู้ ูกกระทาํ ดว้ ยความรุนแรงในครอบครวั พ.ศ.2550

5. ระบบบรกิ ารสุขภาพและสงั คมสาํ หรบั ผสู้ ูงอายุ 5.1 มีการจดั ระบบใหบ้ รกิ ารท้งั ภาครฐั และเอกชน โดยมีรูปแบบการบรกิ าร ดงั น้ ี 1) การบรกิ ารสาํ หรบั ผทู้ ่ีสามารถช่วยเหลือตนเองไดด้ ี รูปแบบการบรกิ าร: การใหค้ าํ ปรกึ ษาการใหค้ วามรู้ การช่วยเหลือดา้ นการเงิน การเป็ นอาสาสมคั ร เป็ นตน้

5. ระบบบรกิ ารสุขภาพและสงั คมสาํ หรบั ผสู้ ูงอายุ 2) การบรกิ ารผทู้ ่ีตอ้ งการความช่วยเหลือเล็กนอ้ ยเพ่อื ป้ องกนั ปัญหาที่อาจเกิดข้ ึน เช่น การบริการดแู ลกลางวนั (Day care) 3) การบรกิ ารผทู้ ี่ตอ้ งการความช่วยเหลือปานกลาง :การบรกิ ารการดแู ลท่ีบา้ น (Home health care)การประคบั ประคองผปู้ ่ วยในระยะสุดทา้ ยและครอบครวั 4) การบรกิ ารผทู้ ่ีตอ้ งการการดแู ลตลอด 24 ชม. :รพ. หรอื สถานพยาบาล

5. ระบบบรกิ ารสุขภาพและสงั คมสาํ หรบั ผสู้ ูงอายุ5.2 ระบบบรกิ ารทางสงั คมสาํ หรบั ผสู้ ูงอายุ ไดแ้ ก่ 1) ท่ีอยอู่ าศยั โดยมีการสรา้ งบา้ นในสถานสงเคราะหข์ องรฐั บาลหอ้ งชุดของเอกชน 2) บรกิ ารสงั คมทวั ่ ไป จดั ข้ ึนโดยหน่วยงานของรฐั บาล มุ่งเนน้ใหผ้ สู้ ูงอายทุ ่ีอยใู่ นชุมชนตา่ งๆ ไดร้ บั บรกิ ารที่จาํ เป็ นหรอื ในกรณีท่ีประสบปัญหา แตผ่ สู้ ูงอายยุ งั คงอยรู่ ว่ มกบั ครอบครวั รูปแบบการบรกิ าร: บตั รผสู้ ูงอายุ ทนั ตกรรม คลินิกผสู้ ูงอายุบรกิ ารเยยี่ มบา้ น เป็ นตน้

5. ระบบบรกิ ารสุขภาพและสงั คมสาํ หรบั ผสู้ ูงอายุ 3) สงเคราะหค์ รอบครวั ทย่ี ากจน มุ่งใหค้ วามช่วยเหลือกบัครอบครวั ท่ยี ากจน รวมท้งั ครอบครวั ทีม่ ีผสู้ ูงอายุอาศยั อยู่ รูปแบบการใหบ้ รกิ ารเป็ นการช่วยเหลือ: เครอื่ งอปุ โภคบรโิ ภค และการเงิน ปัจจบุ นั กรมประชาสงเคราะหไ์ ดจ้ ดั ตง้ั กองทนุ สง่ เสรมิสวสั ดิการผสู้ ูงอายแุ ละครอบครวั ในชุมชน โดยจดั เงินสงเคราะหใ์ นลกั ษณะเบ้ ียเล้ ยี งยงั ชีพรายเดอื นแบบข้นั บนั ไดสาํ หรบั ผสู้ ูงอายุ

5. ระบบบรกิ ารสุขภาพและสงั คมสาํ หรบั ผสู้ ูงอายุ 4) ดา้ นการพฒั นา: การจดั ต้งั ชมรมผสู้ ูงอายุ สภาผสู้ ูงอายแุ หง่ ประเทศไทย การจดั ต้งั สมาคมคลงั ปัญญาผอู้ าวุโสแห่งประเทศไทย การใหบ้ รกิ ารศูนยส์ ารสนเทศเกี่ยวกบั ผสู้ ูงอายุ

5. ระบบบรกิ ารสุขภาพและสงั คมสาํ หรบั ผสู้ ูงอายุ สิทธิประโยชนแ์ ละสวสั ดิการของผสู้ ูงอายุ : รฐั ธรรมนูญแหง่ ราชอาณาจกั รไทย พ.ศ. 2540แนวทางปฏิบตั ปิ รากฏในพระราชบญั ญตั ผิ สู้ ูงอายุ พ.ศ. 2546 ทเี่ ป็ นกฎหมายคมุ้ ครอง สง่ เสรมิ และสนบั สนุน ใหผ้ สู้ ูงอายไุ ดร้ บั สทิ ธิประโยชนต์ า่ งๆ โดยมุ่งใหผ้ สู้ ูงอายุสามารถพง่ึ ตนเองไดแ้ ละดาํ รงชีวิตอยา่ งมีคณุ ภาพชีวิตท่ดี ี

5. ระบบบรกิ ารสุขภาพและสงั คมสาํ หรบั ผสู้ ูงอายุ1) 1) การบรกิ ารทางการแพทยแ์ ละสาธารณสุข เช่น ช่องทางเฉพาะสาํ หรบั ผสู้ ูงอายใุ นแผนกผปู้ ่ วยนอกโรงพยาบาลสงั กดั กระทรวงสาธารณสุข เพอื่ ความสะดวกและรวดเรว็ ในการใชบ้ รกิ าร 2) การศึกษา เช่น การบรกิ ารการศึกษาตอ่ เน่ือง ศูนยก์ ารเรยี นรูใ้ นชุมชน มีหลกั สูตรเกี่ยวกบั ผสู้ ูงอายุ ในการศึกษาข้นั พ้ นื ฐานถึงอุดมศึกษา 3) การประกอบอาชีพและการฝึ กอาชีพ เป็ นบรกิ ารจดั หางาน ให้คาํ ปรกึ ษาเกี่ยวกบั ตลาดแรงงาน จดั อบรมหรอื ฝึ กอาชีพ

5. ระบบบรกิ ารสุขภาพและสงั คมสาํ หรบั ผสู้ ูงอายุ 4) การจดั หาตลาดรองรบั สินคา้ ใหค้ วามรูเ้ รอื่ งการตลาด 5) การลดหยอ่ นค่าโดยสารและการอาํ นวยความสะดวกในการเดนิ ทาง เช่น รถโดยสารประจาํ ทาง รถไฟ และรถไฟฟ้ าใตด้ ิน ลดคา่โดยสารครง่ึ ราคา สว่ นรถไฟฟ้ า BTS จดั ลฟิ ตบ์ รกิ ารตามสถานีหลกั ๆ 6) การช่วยเหลือผสู้ ูงอายุทไ่ี ดร้ บั อนั ตรายจากการถกู ทารุณกรรมหรอื ถกู ทอดท้ งิ โดยช่วยเหลอื ตามสภาพปัญหา และเบ้ ืองตน้ช่วยเหลอื 500 บาท