พลังครูไทยวิถีใหม่ ฉลาดรู้เท่าทันดิจิทัล ผู้แต่ง : สำนักงานเลขาธิการคุรุสภา จัดทำ E-BOOK : ห้องสมุดประชาชนจังหวัดชลบุรี

สมรรถนะดังกล่าวข้างต้นเป็นเพียงส่วนหนึ่งในการ บทความและบทกวีเก่ยี วกบั ครู พลิกโฉมครูไทยเข้าสู่การแปลงโฉมดิจิทัลของการศึกษาไทย แตส่ ง่ิ ทสี่ ำ� คญั และเปน็ หวั ใจการแปลงโฉมดจิ ทิ ลั การศกึ ษาไทยคอื “ระบบดิจิทัลการศึกษาไทย” ซึ่งจะท�ำได้สมบูรณ์จ�ำเป็นต้อง “ลบภาพความทรงจ�ำระบบในอดีต” ต้ังต้นจากเป้าหมาย การสร้าง “ผลกระทบและคุณค่า” ให้กับการพัฒนาประเทศ สปู่ ระเทศไทย 4.0 จากการ “พฒั นากำ� ลงั คนทม่ี สี มรรถภาพสงู ” สามารถสร้างและท�ำงานในที่สภาวะดิจิทัล ...เปล่ียนแปลง ตลอดเวลาอย่างฉับพลันไม่คาดคิด และพลิกผันไปสู่ส่ิงท่ีไม่เคย มมี ากอ่ น... และ “พฒั นาความรพู้ น้ื ฐาน” ทส่ี ามารถนำ� ไปตอ่ ยอด สรา้ ง “นวตั กรรม” จากนน้ั จงึ ยอ้ นกลบั มาคดิ วา่ ระบบการศกึ ษาไทย ต้องสร้าง “ความส�ำเร็จ” จากอะไร และมีกระบวนการ อยา่ งไร “ ขอสนบั สนนุ ครไู ทย รว่ มกนั แปลงโฉมการศกึ ษาไทย เพ่อื พัฒนาประเทศสูป่ ระเทศไทย 4.0” พลงั ครูไทยวิถใี หม่ 49 ฉลาดร้เู ทา่ ทนั ดิจิทัล

¡¡Òí ŧѤÃÍÙ ÒªÇÕ È¡Ö ÉÒ 2 ครู¼ูŒ¾ั²นาÊมรร¶นÐàยาǪนä·ย ãËŒ¾รŒÍมÊู‹âÅก¢Í§การ·าํ §าน ดร.นิติ นาชติ รักษาราชการผอู้ า� นวยการส�านักมาตรฐานการอาชวี ศกึ ษาและวิชาชีพ สา� นกั งานคณะกรรมการการอาชีวศึกษา กระทรวงศึกษาธิการมียุทธศาสตร์ขับเคล่ือนการศึกษาไทยด้วย “การศึกษา ยกกา� ลงั สอง (Thailand Education Eco-System: TE2S)” ซงึ่ เปน็ การเปลยี่ นแปลง ระบบการศกึ ษาใหม้ ี “คณุ ภาพมากกวา่ ปรมิ าณ” สา� นกั งานคณะกรรมการการอาชวี ศกึ ษา กม็ นี โยบายขบั เคลอื่ นการอาชวี ศกึ ษา โดยเนน้ การผลติ และพฒั นากา� ลงั คน “อาชวี ศกึ ษา ยกกา� ลงั สอง” ซงึ่ เปน็ การสรา้ งคณุ ภาพอาชวี ศกึ ษา โดยพฒั นาหลกั สตู รใหม้ คี วามทนั สมยั และตอบโจทย์ความต้องการของตลาดเพ่ือรองรับผู้เรียนท่ีจบการศึกษาของ อาชวี ศกึ ษา มงี านทา� 100% สรา้ งอาชพี ใหมใ่ หป้ ระชาชนและผทู้ ตี่ อ้ งการพฒั นาศกั ยภาพ พลงั ครไู ทยวถิ ีใหม่ 50 ฉลาดรู้เทา่ ทนั ดิจิทัล

ตนเองใหร้ องรบั การเปลย่ี นแปลงของโลกอาชพี ดว้ ยการ Up - Skill Re - Skill โดยเนน้ การสรา้ ง บทความและบทกวีเก่ยี วกบั ครู ความรว่ มมอื กบั สถานประกอบการอยา่ งเขม้ ขน้ ในการยกระดบั ความสามารถของผเู้ รยี น และ ผู้ส�ำเร็จการศึกษาจากสถานศึกษาอาชีวศึกษา ให้มีขีดความสามารถในการแข่งขันท้ัง Hard Skills ทักษะความเช่ียวชาญที่ท�ำงานได้ทันที และมี Soft Skills ทักษะด้านความคิดและ อารมณ์ ทสี่ อดคลอ้ งกบั โลกของการทำ� งาน ซงึ่ จะสง่ ผลใหเ้ กดิ การพฒั นาประเทศอยา่ งตอ่ เนอ่ื ง และย่ังยืนในอนาคต แต่การท่ีจะท�ำให้ก�ำลังคนอาชีวศึกษามี คณุ ลกั ษณะทเ่ี ปน็ ไปอยา่ งทคี่ าดหวงั บคุ คลสำ� คญั ทสี่ ดุ ก็คือ “ครูอาชีวศึกษา” นั่นเอง ซึ่งในปัจจุบันน้ี วิทยาการสมัยใหม่ก็มีการเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็ว และสังคมก็มีการเปล่ียนผ่านไปสู่ความเป็น Digital Disruption มากยงิ่ ขน้ึ ครอู าชวี ศกึ ษาจงึ ตอ้ งมกี ารปรบั ตวั (Transform) ให้ก้าวทันกับการเปล่ียนแปลง โดยเริ่มต้นจากการยกก�ำลังสองตนเองเป็นล�ำดับแรก ในเรอื่ งต่างๆ ดงั นี้ 1. ยกระดับและพัฒนาสมรรถนะวิชาชีพ ทจี่ ำ� เปน็ ในหวั ขอ้ ทมี่ คี วามทนั สมยั และจำ� เปน็ ตอ้ งนำ� ไปใช้ ในการจัดการเรียนการสอนให้กับนักเรียนนักศึกษา ตามหลกั สตู ร โดยตอ้ งลดชอ่ งวา่ ง (Skill Gap) ใหม้ ากทสี่ ดุ ระหว่างสมรรถนะวิชาชีพของตนเองกับสมรรถนะ ในโลกของอาชพี ปจั จบุ นั รวมทง้ั พฒั นาภาษาตา่ งประเทศ เพอ่ื การสอ่ื สาร และพฒั นาความสามารถในการใชด้ จิ ทิ ลั (Digital Literacy) ตลอดจนมกี ารเกบ็ สะสมความเชยี่ วชาญ ทางวิชาชีพของตนเองผ่านระบบดิจทิ ัล (Experience Logbook) เพ่ือประโยชน์ส�ำหรับความก้าวหน้า ทางวชิ าชพี ดว้ ย พลังครูไทยวถิ ใี หม่ 51 ฉลาดรู้เทา่ ทันดิจทิ ลั

2. พัฒนาประสบการณ์วิชาชีพ โดยเข้ารับ การฝึกประสบการณ์ทักษะวิชาชีพในสถานประกอบการ เพ่ือให้ครูได้เรียนรู้จากประสบการณ์จริง จนน�ำไปสู่ การประยกุ ตใ์ ชใ้ นการจดั การเรยี นการสอนอยา่ งมคี ณุ ภาพ 3. เข้ารับการทดสอบเพื่อขอใบอนุญาตหรือ ใบรบั รองตามมาตรฐานอาชพี ทก่ี �ำหนด จากหนว่ ยงาน ที่มีอ�ำนาจในการออกใบอนุญาตหรือใบรับรองตาม มาตรฐานอาชีพ ทั้งน้ีเพื่อให้เกิดความเช่ือมั่นและได้รับ การยอมรบั ในการจดั การเรยี นรสู้ ู่ความเป็นมอื อาชพี เม่ือครูอาชีวศึกษาพัฒนาตนเองให้พร้อมกับ การจดั การเรยี นการสอนตามหลกั สตู รแลว้ กต็ อ้ งใชค้ วามเปน็ ครูมืออาชีพในการจัดการเรียนรู้ในชั้นเรียนกับนักเรียน นักศึกษาให้มคี วามรู้ (Head on) ทกั ษะ (Hand on) และ คุณลักษณะที่พึงประสงค์ (Hearth on) หรือท่ีเรียกว่า “สมรรถนะ” ตามที่หลักสูตรก�ำหนดและตรงกับ ความตอ้ งการของผใู้ ชใ้ นสถานประกอบการหรอื ตลาดแรงงาน ตามองค์ประกอบของการจัดการเรียนรู้แบบยกก�ำลังสอง ดงั น้ี พลังครูไทยวิถีใหม่ 52 ฉลาดรเู้ ท่าทนั ดิจทิ ัล

1. เน้ือหายกก�ำลังสอง : ครูต้องวิเคราะห์สมรรถนะตาม บทความและบทกวีเก่ยี วกบั ครู หลกั สตู ร ฯ ของสำ� นกั งานคณะกรรมการการอาชวี ศกึ ษากบั สมรรถนะ ท่ีสถานประกอบการคาดหวัง เพื่อหาทักษะที่ต้องเพิ่มเติมให้กับ นกั เรยี น นักศกึ ษา โดยนำ� มาเพมิ่ เติมในคำ� อธบิ ายรายวิชาในรายวชิ า ที่ตนเองรับผิดชอบ เพื่อให้เน้ือหารายวิชามีความทันสมัยและ มสี มรรถนะทตี่ รงกบั มาตรฐานอาชพี และทสี่ ถานประกอบการตอ้ งการ นอกจากนี้ อาจจะจัดกล่มุ เนือ้ หาและสรา้ งเปน็ บทเรียนโมดูล เพอ่ื ให้ ผู้เรียนเกิดความคิดรวบยอดและน�ำไปสู่การพัฒนานวัตกรรมต่างๆ อย่างหลากหลายต่อไป กลา่ วคอื ครูต้องไมส่ อนแต่เน้อื หาทกี่ ำ� หนดไว้ ในหลกั สตู รอยา่ งเดยี ว ตอ้ งสอนเนอื้ หาทท่ี นั สมยั เพมิ่ เตมิ ไปดว้ ยนนั่ เอง 2. เทคนิควิธีการจัดการเรียนรู้ยกก�ำลังสอง : ครูต้อง จดั การเรยี นรใู้ หผ้ เู้ รยี นมสี มรรถนะวชิ าชพี และมศี กั ยภาพในการแขง่ ขนั โดยจะต้องเปลี่ยนจากการเรียนเพ่ือสอบ ไปสู่การเรียนเพ่ือรู้ และเขา้ ใจ ให้เด็กอยากทีจ่ ะเรียนรู้ มีการฝกึ ฝนลงมือทำ� สร้างทกั ษะ การคิดสร้างสรรค์ ทักษะในการสื่อสาร ทักษะดิจิทัล และยกระดับ ทกั ษะชวี ติ ปลกู ฝงั ทศั นคตกิ ารเรยี นรเู้ พอื่ ทำ� ประโยชนใ์ หส้ ว่ นรวม และ การทำ� งานเป็นทมี 2.1 ทักษะความเชี่ยวชาญ (Hard Skills) เปน็ ทกั ษะทค่ี รอู าชวี ศกึ ษาตอ้ งใหค้ วามสำ� คญั อยา่ งยง่ิ เนอ่ื งจากผเู้ รยี น และผสู้ ำ� เรจ็ การศกึ ษาตอ้ งนำ� ไปใชใ้ นการปฏบิ ตั งิ านในสถานประกอบการ ดังน้ัน ต้องมีการเลือกใช้เทคนิควิธีต่างที่หลากหลายท่ีจะสนับสนุน ให้นักเรยี นนักศกึ ษามที กั ษะแหง่ ศตวรรษที่ 21 (21st Century Skill) อาทิ การเรยี นรูจ้ ากการปฏิบัติ (Active Learning) การอภิปรายกลุ่ม (Discussion Boards and Groups) การท�ำโครงงาน (Project) การสะทอ้ นจากการลงมอื ปฏบิ ตั ิ (Reflective Practice) การตดิ ตามและ สังเกตบุคคนอ่ืน (Shadowing) เป็นต้น โดยให้สถานประกอบการ เขา้ มารว่ มพฒั นาทกั ษะการทำ� งานของผเู้ รยี นอยา่ งตอ่ เนอ่ื ง ทงั้ การฝกึ งาน พลังครูไทยวถิ ีใหม่ 53 ฉลาดรเู้ ทา่ ทันดิจิทลั

และฝึกอาชีพ เพื่อให้นักเรียน นักศึกษาได้เรียนรู้จากประสบการณ์จริง ในสถานประกอบการ จนนำ� ไปสกู่ ารประยกุ ตใ์ ชใ้ นปฏบิ ตั งิ านหรอื การประกอบอาชพี อยา่ งมคี ณุ ภาพตอ่ ไป กลา่ วคอื ครจู ะสอนโดยลำ� พงั ไมไ่ ดแ้ ลว้ ตอ้ งใหผ้ เู้ ชยี่ วชาญ ในสถานประกอบการเข้ามาร่วมจัดการเรียนการสอนด้วย เพื่อลดข้อจ�ำกัด ด้านทักษะการท�ำงาน (Skill Gap) ลงให้มากท่ีสุด และผู้ส�ำเร็จการศึกษา พรอ้ มทำ� งานทันที 2.2 ทักษะด้านความคิดและอารมณ์ (Soft Skills) เปน็ ทกั ษะทชี่ ว่ ยสนบั สนนุ การเรยี นรแู้ ละการทำ� งานใหม้ คี ณุ ภาพมากยง่ิ ขนึ้ ครตู อ้ ง จ�ำลองห้องเรียนให้เป็นสังคมในภาคประกอบการ โดยการใช้เทคนิควิธี ทส่ี อดแทรกจนทำ� ใหผ้ เู้ รยี นไดเ้ รยี นรแู้ ละซมึ ซบั ไปโดยไมร่ ตู้ วั อาทิ การสอื่ สารกบั คนอนื่ การทำ� งานเปน็ ทมี การเปน็ ผนู้ ำ� การแกป้ ญั หาแบบคดิ วเิ คราะห์ ซงึ่ ตอ้ ง อาศัยประสบการณ์และการลงมือท�ำท้ังในและนอกห้องเรียนเป็นหลักและ ด�ำเนินการอย่างตอ่ เนือ่ ง 3. สอ่ื การเรยี นรยู้ กกำ� ลงั สอง : ครตู อ้ งมคี วามสามารถในการผลติ และใช้ส่ือในการจัดการเรียนรู้ที่หลากหลาย ด้วยวิธีการแบบผสมผสาน (Blended Learning) ตามลักษณะของเน้ือหา ให้สอดคล้องกับโลกดิจิทัล ที่สามารถเสาะแสวงหา เช่อื มโยง และแลกเปล่ียนขอ้ มูลได้แบบ Real Time ทง้ั แบบ On site, Online, On - Air, On Demand ซงึ่ ครอู าชวี ศกึ ษาตอ้ งปรบั ตวั ให้ทันการเปล่ียนแปลงอยู่พอสมควร แต่หัวใจของการจัดการเรียนการสอน อาชวี ศกึ ษานน้ั กย็ งั มงุ่ เนน้ ไปทกี่ ารฝกึ ปฏบิ ตั ใิ นหอ้ งปฏบิ ตั กิ ารหรอื โรงฝกึ งาน โดยผ่านสื่อของจริง เครื่องมือ เครื่องจักร รวมท้ังอุปกรณ์ต่างๆ ทั้งน้ีเพ่ือให้ นกั เรยี นนกั ศกึ ษาไดม้ คี วามชำ� นาญในงาน (Job/Task) ตามทห่ี ลกั สตู รกำ� หนด และสามารถน�ำไปปฏิบัติงานในสถานประกอบการหรือการประกอบอาชีพ ในฐานะผู้ประกอบการได้ พลงั ครูไทยวถิ ีใหม่ 54 ฉลาดรู้เทา่ ทันดิจทิ ัล

4. การประเมนิ ผลยกกำ� ลงั สอง : ครตู อ้ งใชร้ ปู แบบประเมนิ ผลทหี่ ลากหลาย บทความและบทกวีเก่ยี วกบั ครู ให้สอดคล้องกับบริบทของการจัดการเรียนรู้ที่ครูเลือกน�ำมาใช้ โดยเฉพาะ การจัดการเรียนการสอนอาชีวศึกษาต้องมุ่งเน้นการประเมินผลตามสภาพจริง (Authentic Assessment) และต้องมีการประเมินความช�ำนาญงานตามมาตรฐาน อาชพี หรอื ระดบั คณุ วฒุ วิ ชิ าชพี โดยควรนำ� ผเู้ ชยี่ วชาญตามสาขาอาชพี ในสถานประกอบการ เข้ามามีส่วนร่วมในการประเมินผู้เรียนด้วย นอกจากน้ีควรส่งเสริมให้ ผเู้ รยี นเขา้ รบั การทดสอบเพอื่ ขอใบอนญุ าตหรอื ใบรบั รองตามทม่ี าตรฐานอาชพี กำ� หนด จากหน่วยงานที่มีอ�ำนาจในการออกใบอนุญาตหรือใบรับรองตามมาตรฐานอาชีพ เพ่ือน�ำไปใช้ในการปฏิบัติงานหลังส�ำเร็จการศึกษาต่อไป เพราะมีความเช่ือม่ันว่า หากผสู้ ำ� เรจ็ การศกึ ษามใี บอนญุ าตประกอบวชิ าชพี สถานประกอบการกต็ อ้ งรบั เขา้ ทำ� งาน 100% อยา่ งแนน่ อน แต่ท้ังน้ีการที่จะท�ำให้ครูกลายเป็นครูอาชีวศึกษายกก�ำลังสองได้น้ัน คงไม่ได้โยนภาระทั้งหมดข้างต้นให้กับครูท�ำโดยล�ำพัง ส�ำนักงานคณะกรรมการ การอาชีวศึกษาและสถานศึกษาอาชีวศึกษาก็มีการก�ำหนด นโยบายและเตรียม งบประมาณเพื่อการพัฒนาครูอาชีวศึกษาอย่างมีคุณภาพ ภายใต้โครงการยกระดับ คณุ ภาพอาชวี ศกึ ษาใหม้ ศี กั ยภาพในการแขง่ ขนั และตอบโจทยก์ ารพฒั นาอตุ สาหกรรม ของประเทศไทย (อาชีวศึกษายกก�ำลังสอง) ท่ีจะด�ำเนินการพัฒนาการอาชีวศึกษา แบบองค์รวม เพื่อให้การด�ำเนินการเป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพและประสิทธิผล อยา่ งมคี ณุ ภาพตอ่ ไปซงึ่ แนน่ อนวา่ ครอู าชวี ศกึ ษาจะกลายเปน็ “ครอู าชวี ศกึ ษายกกำ� ลงั สอง” พร้อมท่ีจะพัฒนาสมรรถนะเยาวชนไทยให้พร้อมสู่โลกของการท�ำงาน จนกลายเป็น เฟอื งตวั สำ� คญั ทจ่ี ะชว่ ยขบั เคลอื่ นความเจรญิ กา้ วหนา้ ทางเศรษฐกจิ และอตุ สาหกรรม ของประเทศ ตามล�ำดบั ต่อไป พลงั ครไู ทยวถิ ใี หม่ 55 ฉลาดรเู้ ท่าทันดจิ ทิ ัล

กำรบรหิ ำรงำนบคุ คลของ ข้าราชการครแู ละบคุ ลากร ทางการศึกษาในยคุ ดิจทิ ลั สา� นกั งานคณะกรรมการขา้ ราชการครู และบุคลากรทางการศึกษา ท ่ า ม ก ล า ง ก ร ะ แ ส ก า ร เ ป ล่ี ย น แ ป ล ง ข อ ง โ ล ก ท่ี เ ท ค โ น โ ล ยี มีความก้าวหน้ามากขึ้น ส่งผลให้ในช่วงเวลาท่ีผ่านมาเกิดการเปลี่ยนแปลง ในทุกด้าน ประเทศไทยต้องพัฒนาและเดินหน้าปรับเปล่ียนให้เท่าทัน กับเทคโนโลยีท่ีเปล่ียนแปลงไปอย่างรวดเร็ว รวมถึงพฤติกรรมการเรียนรู้ และรูปแบบการใช้ชีวิตของคนในสังคม ความก้าวหน้าทางเทคโนโลยีได้เข้ามา มบี ทบาทกบั การใชช้ วี ติ ของคนในสงั คมและขยายวงกวา้ งไปสรู่ ะบบการทา� งาน ทงั้ ในสว่ นของหนว่ ยงานภาครฐั และหนว่ ยงานภาคเอกชน ตอ้ งปรบั เปลย่ี นระบบ การท�างานให้มีความพร้อมโดยการพัฒนาบุคลากรให้มีความสามารถ มีศักยภาพ และยกระดับคุณภาพของบุคลากรในหน่วยงานของตนให้ทัน ตอ่ การเปลยี่ นแปลงของเทคโนโลยใี นยคุ ดจิ ทิ ลั ไดอ้ ยา่ งมคี ณุ ภาพ ตามนโยบาย ของรฐั บาลท่นี �าประเทศไปส่กู ารพฒั นาทกั ษะในศตวรรษที่ 21 พลังครไู ทยวถิ ใี หม่ 56 ฉลาดรู้เทา่ ทันดิจทิ ัล

กระทรวงศกึ ษาธกิ าร เปน็ หนว่ ยงานราชการทเี่ ลง็ เหน็ บทควำมและบทกวีเก่ยี วกบั ครู ความสา� คญั ของการเปลย่ี นแปลงของเทคโนโลยใี นสงั คมโลกและ สังคมประเทศไทย จึงได้มีการปรับเปล่ียนระบบการท�างาน ในด้านการจัดการคุณภาพการศึกษาของประเทศเพ่ือให้เกิด ความเหมาะสมกบั สภาพสงั คมในยคุ ดจิ ทิ ลั โดยนายณฐั พล ทปี สวุ รรณ รฐั มนตรวี า่ การกระทรวงศกึ ษาธกิ ารไดม้ นี โยบายในการยกระดบั คณุ ภาพการศกึ ษาของประเทศไทย ใหก้ า้ วทนั ตอ่ การเปลย่ี นแปลง ของโลกตามโมเดลการศึกษายกก�าลังสอง ที่มีเป้าหมาย ให้ส่วนราชการในกระทรวงศึกษาธิการ เกิดการ “ปลดลอก ปรับเปล่ียน และเปดกว้าง” เพื่อลดข้อจ�ากัดของกระบวนการ ทา� งานของหนว่ ยงานราชการ การปรบั เปลยี่ นแนวทางการพฒั นา บุคลากร เพ่ือให้สามารถน�าคนเก่งเข้ามาสู่ระบบการศึกษา ตลอดจนการเปิดกว้างเพื่อให้หน่วยงานเอกชนที่มีคุณภาพ มีส่วนร่วมในการพัฒนาระบบการศึกษาของประเทศ ซึ่งจะท�า ให้เกิดประโยชน์สูงสุดต่อสถานศึกษา ข้าราชการครูบุคลากร ทางการศกึ ษาและผเู้ รยี น ซงึ่ จากนโยบายดงั กลา่ ว ทา� ใหห้ นว่ ยงาน ในกา� กบั ของกระทรวงศกึ ษาธกิ าร ตอ้ งปรบั เปลยี่ นกระบวนการ ท�างานให้มีความทันสมัยสอดรับกับการเปล่ียนแปลงไปมาก ย่งิ ขน้ึ พลังครไู ทยวิถใี หม่ 57 ฉลาดร้เู ทา่ ทันดจิ ิทลั

ส�านักงานคณะกรรมการข้าราชการครูและบุคลากร ทางการศกึ ษา (สา� นกั งาน ก.ค.ศ.) ในฐานะองคก์ รกลางการบรหิ ารงานบคุ คล ของขา้ ราชการครแู ละบคุ ลากรทางการศกึ ษา มหี นา้ ทใี่ นการขบั เคลอ่ื น การบริหารงานบุคคลของข้าราชการครูและบุคลากรทางการศึกษา ให้เป็นไปตามนโยบายของรัฐบาลและกระทรวงศึกษาธิการ โดย รองศาสตราจารย์ ดร.ประวิต เอราวรรณ์ เลขาธิการ ก.ค.ศ. มีนโยบายท่ีชัดเจนในการเดินหน้าปลดล๊อกเพ่ือแก้ไขปัญหา และปรับปรุงระบบการท�างานด้านการบริหารงานบุคคล ฯ ให้สอดคล้องกับบริบทและสภาวการณ์ในปัจจุบัน อาทิ การปรับปรุง หลักเกณฑ์ ฯ และวิธีการในเรื่องของการบริหารงานบุคคล ของข้าราชการครูและบุคลากรทางการศึกษา การปรับปรุงเส้นทาง ความก้าวหน้าของข้าราชการครูและบุคลากรทางการศึกษา การยกระดับมาตรฐานวิชาชีพของข้าราชการครูและบุคลากร ทางการศึกษา โดยการน�าระบบเทคโนโลยีดิจิทัล เข้ามามีบทบาท ในการพัฒนาระบบการบริหารงานบุคคลเพ่ือลดความซ้�าซ้อน เกิดความสะดวก รวดเร็ว และก้าวทันการเปลี่ยนแปลงของสังคม ในปัจจุบัน ดังนั้น ระบบการบริหารงานบุคคลของข้าราชการครูและ บุคลาการทางการศึกษา จ�าเป็นท่ีจะต้องเปลี่ยนตามด้วยเช่นกัน เพือ่ ใหม้ ีระบบการบริหารงานบุคคลท่ีมีประสทิ ธิภาพ อันจะสนับสนนุ และพฒั นาการจดั การศกึ ษาของประเทศใหเ้ ปน็ ไปในทศิ ทางทด่ี ยี งิ่ ขนึ้ พลังครูไทยวิถีใหม่ 58 ฉลาดรเู้ ทา่ ทนั ดิจิทัล

ส่ิงส�าคัญคือการเน้นผลลัพธท่ีเกิดขึ้นกับผู้เรียนในด้าน บทควำมและบทกวีเก่ยี วกบั ครู ทักษะท่ีจ�าเปนในศตวรรษท่ี 21 ซ่ึงถือเปนการพัฒนาการขับเคลื่อน การด�าเนินงานด้านการบริหารงานบุคคลของข้าราชการครูและ บุคลากรทางการศึกษา ตามนโยบายของกระทรวงศึกษาธิการ อย่างแท้จริง โดยส�านักงาน ก.ค.ศ. ได้มีมีนโยบายและแนวทาง ในการปรบั ปรงุ และพฒั นาระบบการบรหิ ารงานบคุ คล ฯ เพอื่ ใหท้ นั ตอ่ การเปลยี่ นแปลงในยุคดิจทิ ัล 5 ด้าน ได้แก่ 1. ด้านมาตรฐานวชิ าชพี และมาตรฐานต�าแหนง่ 2. การปรบั ระบบการประเมนิ วิทยฐานะควบคู่กับการประเมิน เงินเดือน เพือ่ ลดความซ้�าซอ้ นในการทา� งาน 3. การปรบั ระบบการพฒั นาครกู ่อนเข้าสู่ตา� แหนง่ 4. การปรบั เกณฑอ์ ตั รากา� ลงั ของสถานศกึ ษาใหส้ อดคลอ้ งกบั ความตอ้ งการ ความจ�าเป็นของโรงเรยี นในปัจจุบนั และ 5. การวางแผนการผลติ ครทู มี่ คี ณุ ภาพเขา้ สรู่ ะบบการศกึ ษา ซง่ึ การปรบั ปรงุ และพฒั นาระบบการขบั เคลอ่ื นบรหิ ารงานบคุ คลฯ ของส�านักงาน ก.ค.ศ. ในคร้ังน้ี จะเป็นการปลดล๊อก ปรับเปล่ียน และ เปิดกว้าง ในเร่ืองของการบริหารงานบุคคลเพ่ือให้มีประสิทธิภาพ เกิดประสิทธิผลส่งผลให้ข้าราชการครูและบุคลากรทางการศึกษา เกิดการพัฒนาและเรียนรู้ท่ีจะใช้ระบบเทคโนโลยีดิจิทัล เพื่อให้ทันกับ สภาวการณ์ที่เปล่ียนแปลงไปจนเกิดการพัฒนาและการจัดการศึกษา อยา่ งเปน็ รปู ธรรม พลงั ครไู ทยวิถใี หม่ 59 ฉลาดร้เู ทา่ ทันดจิ ทิ ลั

ประสทิ ธิ์ สน่ันรมั ย์ นักวิชาการศกึ ษาช�านาญการ ส�านักงานคณะกรรมการสง่ เสรกิ ารศึกษาเอกชน สังคมยุคดิจิทัลกับส่ือใหม่ ค�าที่ได้ยินเสมอควบคู่กับค�าว่าสังคมยุคดิจิทัล ก็คือค�าว่า “ส่ือใหม่” เพราะมีความสัมพันธ์กับรูปแบบการด�ารงชีวิต พฤติกรรมและ การเรยี นรขู้ องเดก็ ยคุ ดจิ ทิ ลั นวตั กรรมทม่ี คี วามหลากหลาย มคี ณุ สมบตั ทิ ง้ั ในเชงิ เทคนคิ ในเชิงสังคม และมีคุณสมบัติท่ีช่วยส่งเสริมให้การจัดการเรียนรู้ของครูผู้สอน สะดวก ง่าย รวดเร็ว เนื่องจากเป็นรูปแบบการส่ือสารสองทาง (Two – Way Communication) มคี วามสามารถเคลอื่ นทไ่ี ดส้ งู (Mobility) ทา� ใหส้ ะดวกตอ่ การพกพา ไปในท่ีต่างๆ (Compactable) สามารถดัดแปลงเปล่ียนรูปได้ (Convertibility) สามารถเชื่อมต่อกันโดยง่าย (Connectivity) สามารถใช้ประโยชน์ได้ในทุกท่ี (Ubiquity) มคี วามรวดเรว็ ในการสื่อสาร (Speed of Communication) มีลกั ษณะ ที่ไร้พรมแดน (Absence of Boundaries) และมีความเป็นดิจิทัล (Digitalization) สอื่ ใหม่ (New Media) มคี วามสามารถ ในการปฏสิ มั พนั ธก์ บั ผใู้ ชไ้ ดเ้ พอื่ ใชส้ ง่ ขอ้ มลู ขา่ วสาร ไปยงั กลมุ่ เปา้ หมายทงั้ เฉพาะบคุ คลและเครอื ขา่ ยอนื่ ๆ และเปน็ เครอ่ื งมอื สา� คญั ในการ เข้าถึงผู้เรียนในรูปแบบการเรียนการสอนแบบสมัยใหม่ช่วยสร้างความน่าสนใจให้กับ บทเรียน สร้างเครือข่ายความรู้แลกเปลี่ยนระหว่างกัน โดยการส่ือสารต้องอาศัย เทคโนโลยีเข้ามาช่วย ท�าให้การสื่อสารนั้นๆ สามารถท�าได้สะดวก รวดเร็วและ มปี ระสทิ ธภิ าพมากขน้ึ ชวี ติ เดก็ ยคุ ดจิ ทิ ลั เดก็ ทเ่ี กดิ ในชว่ งปลายศตวรรษท่ี 20 เปน็ ตน้ มา พลังครไู ทยวถิ ใี หม่ 60 ฉลาดรเู้ ทา่ ทนั ดิจทิ ลั

(ตัง้ แตป่ ี ค.ศ.1995) โดยเฉพาะเดก็ ที่เกดิ ตง้ั แตป่ ี ค.ศ. 2000 จนถงึ ปัจจุบนั ซงึ่ เปน็ ชว่ ง บทควำมและบทกวีเก่ยี วกบั ครู ทม่ี กี ารพฒั นาของสอ่ื ดจิ ทิ ลั อยา่ งรวดเรว็ จงึ เรยี กเดก็ กลมุ่ นอี้ กี อยา่ งวา่ Digital Native (ชนพน้ื เมอื งดจิ ทิ ลั ) หมายถงึ เดก็ ทเ่ี ตบิ โตและคนุ้ เคยกบั เทคโนโลยยี คุ ดจิ ทิ ลั มาตงั้ แตเ่ กดิ ในอีกมุมมองหนึ่ง แนวคิดของ เอียน จูคส์ นักการศึกษาชาวแคนาดา ผู้แต่งหนังสือ เร่ือง “Understanding the Digital Generation” เกี่ยวกับเด็กในยุคดิจิทัล ว่าลักษณะของเด็กยุคดิจิทัลเป็นผลจากวิถีการเรียนรู้ผ่านส่ือเทคโนโลยี และอุปกรณ์ ดจิ ทิ ลั ตง้ั แตว่ ยั เดก็ นน่ั คอื เดก็ ยคุ นจ้ี ะมคี วามจา� เกย่ี วกบั ภาพ (Visual Memory) และ การประมวลผล ข้อมูลจากภาพได้ดีกว่าข้อความตัวหนังสือสามารถ แยกแยะข้อมูล ภาพ และเสยี งไดด้ กี วา่ คนยคุ กอ่ นชอบมองภาพทมี่ สี สี นั สดใสทก่ี ระตนุ้ ใหเ้ กดิ ความสนใจ มากกว่ามืดๆ ทึมๆ นอกจากนั้นลักษณะการกวาดสายตาเมื่อหาข้อมูลบนหน้าจอ มอนิเตอร์ของเด็กยุคนี้ จะแตกต่างกับลักษณะการกวาดสายตาในการอ่านหนังสือ เปน็ กลมุ่ คนทผี่ กู พนั กบั การใชอ้ ปุ กรณอ์ เิ ลก็ ทรอนกิ สแ์ ละเทคโนโลยอี ยา่ งอนิ เทอรเ์ นต็ เวบ็ ไซตแ์ ละสอ่ื สงั คมออนไลน์ มคี วามรคู้ วามสามารถดา้ นเทคโนโลยี เชอ่ื มตอ่ กบั สงั คม ท่วั โลกในรปู แบบของโลกเสมือน ยดื หยนุ่ ฉลาดและอดทนตอ่ วัฒนธรรมทแ่ี ตกต่างได้ การพฒั นาทางเทคโนโลยอี ยา่ งกา้ วกระโดด การแพรห่ ลายของอนิ เทอรเ์ นต็ ไดส้ รา้ งโลก ท่ีไร้ขอบเขต ท�าให้เด็กในเจเนเรชันน้ี สามารถเข้าถึงข้อมูลได้เร็วกว่าเจเนเรชันอื่นๆ รสนิยม ของพวกเขาจึงสามารถเปลี่ยนแปลงได้อย่างรวดเร็ว ซึ่งความก้าวหน้า ทางเทคโนโลยีท�าให้โทรศัพท์สมาร์ทโฟน สื่อออนไลน์และอินเทอร์เน็ตมีอิทธิพลต่อ การเปิดรับส่ือของเด็กเจเนเรชันมากขึ้นทุกวัน เบรน วอลเลคซ์ (Brain, 2013) ผู้บริหารของบริษัทด้านการตลาดและสื่อต่างๆ ในอเมริกา ช่ือ nowsourcing, inc., ได้น�าเสนอแนวคิดเกี่ยวกับผลกระทบที่เกิดจากสื่อออนไลน์ที่เกิดข้ึนกับเด็กอเมริกัน พลงั ครูไทยวถิ ีใหม่ 61 ฉลาดร้เู ท่าทันดิจทิ ัล

(the effects of media and technology on young children in the u.s) โดยขอ้ มลู ทน่ี า่ คดิ คอื แมแ้ ตป่ ระเทศ ทไ่ี ดร้ บั การยกยอ่ งวา่ เปน็ ผนู้ า� ทางดา้ นการศกึ ษา เทคโนโลยี และการเมือง ก็เกิดปัญหาสังคมที่กระทบกับพัฒนาการของเด็กที่เกิดจากการใช้สื่อ ดิจิทัลท่ีผิดแนวทาง และใช้เวลาอยู่ในโลกของส่ือออนไลน์เช่นกัน โดยปัญหาต่างๆ ที่เกิดกับเด็ก เช่น การเสียเวลาไปกับส่ือต่างๆ มากเกินไป ซึ่งพบว่า 42 % ของเด็ก อเมรกิ นั ทอ่ี ายตุ ง้ั แต่ 8 ปแี ละตา�่ กวา่ นนั้ มโี ทรทศั นใ์ นหอ้ งนอนนอน จา� นวน 29% มเี ครอ่ื งเลน่ ดีวีดีในห้องนอนเด็ก 11% มีเคร่ืองเล่นวีดิโอเกมในห้อง และ 4% มีคอมพิวเตอร์ ในห้องนอน ซ่ึงส่งผลให้เด็กใช้เวลาในการชมรายการโทรทัศน์ถึง 53 นาทีต่อวัน แต่กลับใช้เวลาในการอ่านหนังสือเพียง 23 นาทีต่อวัน ในอเมริกาต่างตระหนักและ กงั วลมากตอ่ ปญั หา ทจี่ ะเกดิ ขนึ้ จากสอ่ื และเทคโนโลยที จ่ี ะเกดิ ขน้ึ กบั เดก็ ๆ โดย 73 % ของผู้ปกครองบอกว่า เขาจะใส่ใจให้มากขึ้น ต่อการใช้เวลาในการดูโทรทัศน์ของเด็ก รวมไปถงึ ผลกระทบดา้ นลบทง้ั หลายทจี่ ะเกดิ จากโซเชยี ลมเี ดยี อาทิ การละเมดิ ความเปน็ ส่วนตัว ปัญหาพฤติกรรมทางเพศ ความรนุ แรงในโลกไซเบอร์ การขโมยขอ้ มูลส่วนตัว ความกา้ วรา้ ว และสองในสามของผปู้ กครองบอกวา่ ลกู ๆ ของเขา คอื กลมุ่ ทมี่ คี วามเสย่ี ง ต่อผลกระทบด้านลบจากส่ือออนไลน์ Brain Wallace (2013) ยังน�าเสนออีกว่า สิ่งทช่ี ัดเจนมากของผลกระทบด้านลบจากส่อื และเทคโนโลยีกค็ อื ผลกระทบตอ่ สมาธิ และการเรยี นรขู้ องเดก็ โดย 42 % ของผปู้ กครองเหน็ ตรงกนั วา่ ในปี 2020 คนรนุ่ ใหม่ ที่ใช้เทคโนโลยีมากๆ จะมีปัญหาต่อระบบสมาธิและทักษะทางความคิดในระดับลึก ทา� ใหไ้ มส่ ามารถใส่ใจทา� อะไรนานๆ ได้ และครูชาวอเมรกิ นั ก็เช่ือวา่ สือ่ และเทคโนโลยี พลงั ครไู ทยวิถใี หม่ 62 ฉลาดรู้เท่าทนั ดิจทิ ัล

สง่ ผลอยา่ งมากต่อระดับสมาธิของเดก็ ทา� ให้เป็นเด็กทมี่ ีสมาธิสน้ั สา� หรบั ในประเทศไทย บทควำมและบทกวีเก่ยี วกบั ครู มขี อ้ มลู จากกรมกจิ การเดก็ และเยาวชน ซงึ่ นา� เสนอผลการสา� รวจสขุ ภาวะเดก็ ไทย มขี อ้ มลู ทนี่ า่ สนใจจากการสา� รวจในโครงการตดิ ตามสภาวการณเ์ ดก็ ในหวั ขอ้ “1 วนั ในชวี ติ เดก็ ไทย” ส�านักงานคณะกรรมการการศึกษาข้ันพื้นฐาน โดย อมรวิชช์ นาครทรรพ พบว่าสิ่งแรก ที่เด็กส่วนใหญ่ร้อยละ 51.1 ท�าหลังต่ืนนอน คือ การอ่านข้อความในโทรศัพท์มือถือ เช่นเดียวกับสิ่งสุดท้ายท่ีเด็กร้อยละ 35 ท�าก่อนนอน คือ ใช้โทรศัพท์มือถือเล่นเฟซบุ๊ก (Facebook) และ ไลน์ (Line) นอกจากน้สี ื่อกระแสรองกลบั มีแนวโนม้ วา่ จะทรงอทิ ธิพล น�าส่ือกระแสหลักมากขึ้นทุกวันอย่าง “สื่อออนไลน์” ที่ประกอบไปด้วยแพลตฟอร์ม (Platform) และแอปพลิเคชัน (Application) มากมาย จากการพัฒนานวัตกรรมและ เทคโนโลยีสารสนเทศ ก็เร่ิมส่งผลต่อการบ่มเพาะในสังคมท่ีเปลี่ยนไปและไร้ขีดจ�ากัด ของเวลาและสถานที่ (Time and Space) เพอื่ เปน็ การคมุ้ ครองและใหค้ วามรเู้ พอื่ ใหป้ ระชาชน รู้เท่าทันส่ือ รัฐบาลจึงมีพระราชบัญญัติกองทุน พัฒนาส่ือปลอดภัยและสร้างสรรค์ ในปี 2558 โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อรณรงค์ส่งเสริมและสนับสนุนการ พัฒนาส่ือปลอดภัย และสร้างสรรค์ ส่งเสริม ให้มีการพัฒนาศักยภาพของผู้ผลิตสื่อปลอดภัยและสร้างสรรค์ ส่งเสริมสนับสนุนให้ประชาชนโดยเฉพาะเด็ก เยาวชน และครอบครัว มีทักษะในการรู้ เทา่ ทนั สอ่ื เฝา้ ระวงั สอื่ ทไ่ี มป่ ลอดภยั และไมส่ รา้ งสรรค์ สามารถใชส้ อื่ ในการพฒั นาตนเอง ชุมชนและสังคม ส่งเสริมสนับสนุน การมีส่วนร่วมของประชาชน ส่งเสริมให้มีการศึกษา วิจัย อบรม พัฒนาองค์ความรู้และสร้างนวัตกรรมด้านส่ือปลอดภัยและสร้างสรรค์ ส่งเสริมบุคคล องค์กรชุมชน องค์กรเอกชน องค์กรสาธารณะประโยชน์ ส่วนราชการ รฐั วสิ าหกจิ หรอื หนว่ ยงานอน่ื ของรฐั ทดี่ า� เนนิ กจิ กรรมเกย่ี วกบั สอื่ ใหม้ กี ารผลติ และพฒั นา สื่อปลอดภัยและสร้างสรรค์ และด�าเนินการส่งเสริมให้มีสื่อ ปลอดภัยและสร้างสรรค์ ท่ที กุ คนสามารถเข้าถงึ และใชป้ ระโยชนไ์ ดอ้ ยา่ งท่วั ถงึ พลงั ครูไทยวิถีใหม่ 63 ฉลาดรูเ้ ท่าทันดิจิทลั

การเรียนการสอนโดยผ่านแนวคิดเรื่องเส้นทางครูจาก “ยุคเก่า” สู่ “ยุคใหม่” ในการพัฒนาการเรียนการสอนของครู ท่ีก�าลังผลักดันให้เป็นชุมชนการเรียนรู้ เพอื่ เปน็ เสน้ ทางพฒั นาการสอนในยคุ การเปลย่ี นแปลงสยู่ คุ ศตวรรษที่ 21 ทตี่ อ้ งใชท้ กั ษะ การเรียนรู้ทักษะชีวิต และทักษะการสื่อสารด้วยเทคโนโลยีครูจะต้องพัฒนาตนเอง อยา่ งสมา�่ เสมอเพอ่ื ใหม้ คี ณุ ภาพ มคี วามสามารถ เหมาะกบั การเปน็ ครยู คุ ใหม่ สอ่ื การเรยี น การสอน เป็นส่ิงส�าคัญท่ีมีบทบาทในการจัดการเรียนรู้ เนื่องจากเป็นตัวกลางท่ีช่วยให้ การสอนเป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพ ท�าให้ผู้เรียนเข้าใจความหมายในเน้ือหา บทเรียน ได้ตรงตามที่ผู้สอนต้องการ บทบาทของครูไทยในศตวรรษท่ี 21 จึงต้องเปลี่ยนแปลง งานสา� คญั ของครู คอื การชว่ ยใหผ้ เู้ รยี นเกดิ การเรยี นรู้ มคี วามรแู้ ละมที กั ษะตามทหี่ ลกั สตู ร วางไว้ ซ่ึงได้มีการก�าหนดให้เป็นยุทธศาสตร์การท�างานเพ่ือการจัดการศึกษาเรียนรู้ ในยุคใหม่นี้ให้เกิดประสิทธิภาพสูงสุด และการพัฒนาสื่อการเรียนการสอนในรูปแบบ มัลติมีเดีย เพื่อน�าเสนอข้อมูลผ่านระบบเครือข่ายคอมพิวเตอร์ ก็มีความจ�าเป็นมากข้ึน ต่อการให้บริการ การศึกษาผ่านอินเทอร์เน็ต หรือเรียกว่า อีเลิร์นนิ่ง (e - Learning) โดยมกี ารพฒั นาสอ่ื ใหม่ (New Media) ใหเ้ ปน็ ชอ่ งทางเทคโนโลยกี ารสอื่ สารหรอื อนิ เทอรเ์ นต็ และการพัฒนาส่ือทางสังคม (Social Media) เป็นเคร่ืองมือท่ีน�ามาใช้ในเชิงบูรณาการ ของเนื้อหาผ่านการถ่ายทอดจากการเขียนและการส่งผ่านข้อมูลผ่านทางเว็บไซต์ หรือ เวบ็ เพจ โดยสอ่ื ประเภทดงั กลา่ วสามารถนา� มาใชใ้ นการเรยี นการสอนของครไู ดห้ ลากหลาย รูปแบบ วิวัฒนาการของสื่อทางการศึกษาจากอดีตสู่ปัจจุบัน ซึ่งมีการเปลี่ยนแปลง และพฒั นารปู แบบไปอยา่ งรวดเรว็ ลว้ นมคี ณุ คา่ แกก่ ารปรบั ใชใ้ นวงการศกึ ษาใหเ้ หมาะสม กบั สภาพการณท์ างสังคมในปจั จุบัน พลงั ครูไทยวิถใี หม่ 64 ฉลาดรเู้ ท่าทันดิจทิ ลั

บทสรุป 3 ประสาน เพื่อคุณภาพเด็กยุคดิจิทัล บทความและบทกวีเก่ยี วกบั ครู ในกระบวนการการเรยี นรทู้ างสงั คมเพอ่ื ใหเ้ ดก็ ๆ รเู้ ทา่ ทนั สอื่ และสามารถอยู่ในสังคมที่เต็มไปด้วยเทคโนโลยีและ ส่ือมากมายที่พร้อมจะดึงเขาไปทางท่ีไม่ถูกต้องดีงาม ควรประกอบไปดว้ ยการทำ� งานรว่ มกนั ในลกั ษณะ 3 ประสาน คอื ผปู้ กครอง ครู และเดก็ ๆ เพอื่ คณุ ภาพของเดก็ ยคุ ดจิ ทิ ลั ดงั น้ี ผปู้ กครอง แมจ้ ะไมใ่ ชค่ นทเ่ี กดิ ในยคุ ของเทคโนโลยี การส่ือสารที่ทันสมัยเหมือนทุกวันน้ี แต่การหาเวลาศึกษา ท�ำความรู้จักและเข้าใจระบบต่างๆ ของส่ือออนไลน์และ เทคโนโลยกี ารสอ่ื สาร เพอ่ื ใชใ้ นการสอื่ สาร และใหค้ ำ� แนะนำ� กับลูกๆ ได้ โดยไม่ใช้ความกลัวของตนเองไปปิดกั้น การเรยี นรทู้ ถ่ี กู ตอ้ ง กจ็ ะเปน็ หนง่ึ ในเกราะปอ้ งกนั ผลกระทบ ในดา้ นลบจากสอ่ื ออนไลนแ์ ละเทคโนโลยี ผปู้ กครองควรหาเวลา พูดคุย ใช้ส่ือต่างๆ ร่วมกับลูกเพื่อเวลาที่มีคุณภาพ ของครอบครวั ครู คอื อกี กลมุ่ บคุ คลทม่ี คี วามสำ� คญั ตอ่ การเรยี นรู้ และบ่มเพาะความรู้ ความคิดและพฤติกรรมต่างๆ ให้แก่เด็ก การสอดแทรกเน้ือหาสาระในช้ันเรียน น�ำเอา ประเด็นและตัวอย่างต่างๆ ท่ีเกิดข้ึนในสังคมอันเป็นผลของ สอ่ื ออนไลนแ์ ละเทคโนโลยกี ารสอื่ สารทง้ั ดา้ นลบและดา้ นบวก ครจู ะตอ้ งตระหนกั รภู้ ายในตนเองอยตู่ ลอดเวลา เพอื่ ใหเ้ ทา่ ทนั ยุคเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร จ�ำเป็นที่จะต้อง เปิดใจเรียนรู้ส่ิงใหม่ๆ ที่เกิดข้ึนอยู่ตลอดเวลารวมถึง การตดิ ตามขา่ วสาร คน้ หาความรดู้ ว้ ยตนเอง และกา้ วทนั กบั การเปลี่ยนแปลงของสังคมยุคดิจิทัล ครูยุคเก่าจะต้อง เปดิ ใจยอมรบั ตอ่ การเปลย่ี นแปลงของสงั คมในปจั จบุ นั เรยี นรู้ การจัดกิจกรรมผ่านสื่อเทคโนโลยี และครูยังต้องศึกษา ค้นหาความรู้ได้ด้วยตนเองอยู่ตลอดเวลา และส่งต่อทักษะ การเรยี นร้ตู ลอดชวี ติ ให้กบั ผู้เรียน พลงั ครูไทยวิถีใหม่ 65 ฉลาดรูเ้ ทา่ ทนั ดิจทิ ัล

เด็ก เปดิ ใจและเขา้ ใจความหว่ งใยของผ้ปู กครอง และครู โดยให้ความร่วมมือในการท�ำกิจกรรมต่างๆ ท่ีเป็น ประโยชน์ต่อการเรียนรู้ให้เท่าทันส่ือ ดังนั้น ปัจจัยส�ำคัญ ข อ ง ก า ร ส ่ ง เ ส ริ ม ก า ร เ รี ย น รู ้ ท า ง สั ง ค ม ใ ห ้ รู ้ เ ท ่ า ทั น ส่ือออนไลน์และเทคโนโลยีต่างๆ ของเด็กในยุคดิจิทัล จงึ ไมใ่ ชก่ ารปฏเิ สธสอื่ และเทคโนโลยี แตส่ ำ� คญั ทว่ี า่ ผปู้ กครอง และครูจะเรียนรู้และรู้เท่าทันส่ือ ได้อย่างไร เพื่อปลูกฝัง ให้เด็กตระหนักถึงทั้งคุณและโทษของการใช้ชีวิตอยู่กับสื่อ และเทคโนโลยไี ดอ้ ยา่ งคมุ้ คา่ และเกดิ ประโยชนส์ งู สดุ ตอ่ ชวี ติ ทั้งการเรียนการดำ� รงชีวติ เอกสารอ้างอิง กาญจนา แกว้ เทพ และนคิ ม ชยั ขนุ พล. ( 2544). ศาสตร์ แหง่ สอ่ื และวฒั นธรรมศกึ ษา. กรงุ เทพฯ: เอดสิ นั เพรสโปรดกั ช่ัน. กาญจนา แก้วเทพ. (2547). การศกึ ษาสือ่ มวลชนดว้ ย ทฤษฎีวพิ ากษ.์ กรุงเทพฯ: แบรนด์เอจ. กรมกจิ การเด็กและเยาวชน (ม.ป.ป). การรูเ้ ท่าทนั สื่อออนไลนข์ องเด็กและเยาวชน. จุฑา ภักดีกุล. (2015). เด็กยุคดิจิตอล. สารานุกรม ศึกษาศาสตร์. สืบค้นเมื่อ 24 พฤศจิกายน 2563. http://ejournals.sw u.ac.th/ index.php/ENEDU/article/download สำ� นกั งานรฐั บาลอเิ ลก็ ทรอนกิ ส์ (องคก์ รมหาชน). (2558). สอื่ ออนไลน์ ประโยชนเ์ ยอะ ภยั รา้ ยแยะ สบื คน้ เมอื่ 24 พฤศจกิ ายน 2563. อมรรตั น์ แซก่ วง่ั . (2016). การจดั การเรยี นรู้ ดว้ ยสอ่ื ใหม.่ วารสารมนษุ ยแ์ ละสงั คมศาสตร์ 8(1) สบื คน้ เมอื่ 24 พฤศจกิ ายน 2563. พลงั ครูไทยวิถีใหม่ 66 ฉลาดรูเ้ ทา่ ทนั ดจิ ทิ ัล

B D Tehind the Scenes - igital eacher บทความและบทกวีเก่ยี วกบั ครู รองศาสตราจารย์ ดร.สุขุม เฉลยทรพั ย์ ประธานท่ีปรกึ ษาอธกิ ารมหาวทิ ยาลยั สวนดุสติ ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.สุภาภรณ์ ตง้ั ด�ำเนนิ สวสั ด์ิ หลกั สตู รศกึ ษาศาสตรดษุ ฎบี ณั ฑติ สาขาวชิ าภาวะผนู้ ำ� ทางการศกึ ษา การจัดการเรยี นการสอนรปู แบบดจิ ทิ ลั ออนไลนใ์ นวิถีใหม่ (Online Digital in the New Normal) ปฏสิ มั พนั ธข์ องครแู ละนกั เรยี นมคี วามสำ� คญั อยา่ งยงิ่ ตอ่ ความสำ� เรจ็ ของการเรียนรู้ของนักเรียน ครูต้องท�ำงานอย่างหนักเพื่อให้แน่ใจว่านักเรียนทุกคน มสี ว่ นรว่ มและเรยี นรูท้ ่บี า้ นหรือทุกๆ ที่ มากพอๆ กับทเี่ รียนในห้องเรียน การจัดการเรยี น การสอนรูปแบบดิจิทัลออนไลน์ มีการก�ำหนดวันเวลาท่ีชัดเจน ครูและนักเรียน ใช้แพลตฟอร์มดิจิทัลการเรียนรู้ (Digital Learning Platform) หรือการน�ำเทคโนโลยี การเรยี นรู้ที่หลากหลายมาใช้ อาทิ Google Classroom, MS Teams และ Zoom แตก่ วา่ ทค่ี รจู ะจดั การเรยี นการสอนรปู แบบดจิ ทิ ลั ออนไลนไ์ ด้ ครตู อ้ งทำ� อะไรบา้ ง สามารถอธิบายภาพเบ้ืองหลังของการเป็นครูดิจิทัลให้เห็นเสมือนจริง (Behind the Scenes - Digital Teacher) ดังนี้ § การคดิ ใหม่ (Rethinking) ครตู อ้ งใช้เวลาส่วนใหญ่ในการสรา้ งวิธีการสอน ข้ึนใหม่ การจัดหาวัสดุ อุปกรณ์ประกอบการเรียนการสอนใหม่ส�ำหรับสภาพแวดล้อม เสมือนจริง พลังครูไทยวถิ ใี หม่ 67 ฉลาดรเู้ ท่าทนั ดจิ ิทัล

§ การประชุม (Meetings) ครูต้องประชุมหารือร่วมกับทีมงาน เกยี่ วกบั ระบบการจดั การการเรยี นรเู้ ครอ่ื งมอื ออนไลน์ ตารางเวลา และความปลอดภยั นอกเหนอื จากการประชุมท่คี รมู อี ยูแ่ ล้วตลอดทั้งปีการศกึ ษา § การฝึกอบรม (Training) ครูต้องฝึกอบรมวิธีใช้เทคโนโลยี คอมพิวเตอร์ การประชุมทางวีดิโอ ระบบจัดการการเรียนรู้และแนวทางปฏิบัติ ทดี่ ที สี่ ดุ สำ� หรบั การสอนออนไลน์ ครตู อ้ งดวู ดี โิ อจำ� นวนมากเพอื่ ศกึ ษาวธิ กี ารจดั การเรยี น การสอน และการใชเ้ ทคโนโลยี § การสร้าง (Creating) ครูต้องท�ำตามระเบียบหรือข้อบังคับของ มาตรฐานการศึกษา แล้วสร้างบทเรียน กิจกรรมการเรียนการสอนเสมือนจริง การวดั และการประเมนิ ผลการเรยี นรู้ การจดั หาสอื่ อปุ กรณป์ ระกอบการสอน รวมถงึ หนังสอื หรือต�ำราเพ่อื การให้นักเรยี นสามารถคน้ คว้าด้วยตนเอง § การเตรียม (Preparing) การเตรียมเอกสารประกอบการสอน สอ่ื ต่างๆ หรอื การบนั ทึกบทเรียน ซง่ึ ใชเ้ วลาหลายช่ัวโมงในแต่ละครงั้ ทีส่ อน § ก�ำลังอัปโหลด (Uploading) ครูจะต้องอัปโหลดข้อมูลการเรียน การสอนทกุ อยา่ งไปยังระบบจดั การการเรียนรู้ § การเรียนการสอน (Teaching) ระหว่างท�ำการสอน ครูจะต้องมี ปฏิสัมพันธ์กับนักเรียน ตรวจสอบการรับรู้และความเข้าใจของนักเรียนทุกคน เป็นระยะๆ อย่างต่อเน่ือง และเมื่อส้ินสุดการสอน ครูจะต้องสรุปผลการสอน ของตนเอง และผลการเรยี นรขู้ องนกั เรยี น นอกจากนี้ยังมีส่ิงอ่ืนๆ ท่ีครูต้องท�ำส�ำหรับการจัดการเรียนการสอน รูปแบบดจิ ิทัลออนไลน์ ดงั นี้ § บคุ ลกิ ภาพ (Personality) การปรบั ปรงุ บคุ ลกิ ภาพสำ� หรบั ครดู จิ ทิ ลั ออนไลน์ ไม่เพียงแตน่ กั เรียนทเ่ี ข้ามาในชน้ั เรียนออนไลน์ ยงั อาจมผี ู้ปกครองหรอื บคุ คลอื่น ท่ีสามารถเข้ามาดูหรือเขา้ ถึงหอ้ งเรยี นออนไลนไ์ ด้ ดังนนั้ การปรับปรงุ บุคลิกภาพจึงมีความส�ำคัญมาก เพื่อแสดงถึงความน่าเชื่อถือและความเชื่อมั่น ในตวั ครผู ู้สอน โดยบุคลกิ ภาพทค่ี รูดิจิทัลออนไลนต์ ้องปรบั ปรุงทสี่ �ำคัญ ไดแ้ ก่ พลังครไู ทยวิถใี หม่ 68 ฉลาดรเู้ ทา่ ทนั ดจิ ทิ ลั

• ภาพลักษณ์ ความสวยงาม การแต่งกาย การท�ำผม การแต่งหน้า บทความและบทกวีเก่ยี วกบั ครู และการดูแลตนเองใหม้ สี ขุ ภาพดี • ทกั ษะการสอ่ื สารแบบเผชญิ หนา้ การใชค้ ำ� พดู ระดบั เสยี ง คำ� สภุ าพ และความไพเราะของคำ� ทเ่ี หมาะสมในการส่ือสาร • ภาษากาย ทว่ งทา่ การยนื การนง่ั การเดนิ การแสดงสหี นา้ มารยาท การใชส้ ายตา การย้ิมแบบจริงใจ และการนำ� เสนอ • บคุ ลิกภาพภายในของตนเอง ความคดิ และทัศนคติเชงิ บวก รวมถงึ มารยาทท่ีแสดงออกทางสงั คม § ความเครียด (Stress) • การจดั การความเครยี ดในการเรยี นการสอนแบบบรู ณาการ ซงึ่ เนน้ การคิดวิเคราะห์ เน้นการพูดคุย เน้นการส่ือสาร ท�ำให้การเรียนออนไลน์เป็นเรื่อง ทตี่ อ้ งปรบั ตวั สงู มากสำ� หรบั ครแู ละนกั เรยี น เพราะการมปี ฏสิ มั พนั ธก์ บั เพอื่ นและครู การท�ำงานกลุ่ม และการปรกึ ษากนั อาจไม่เกิดขน้ึ เลยในการเรียนออนไลน์ • การเรยี นออนไลนต์ อ้ งทำ� ตามกำ� หนดของเวาลาเรยี น ทำ� ใหน้ กั เรยี น กเ็ บอื่ ครเู องกย็ งิ่ เบอื่ มากขนึ้ เพราะพดู คนเดยี ว อดั เทปคนเดยี ว และตอ้ งมาตามเกบ็ งาน นกั เรยี นทีส่ ง่ ออนไลน์ ซ่งึ สง่ มาเร่อื ยๆ ไมจ่ บในช่วงระยะเวลาท่กี �ำหนดในชั้นเรียน • ความพร้อมของครู เมื่ออยู่หน้าคอมพิวเตอร์ ครูต้องมีความพร้อม อย่างมาก จึงจะสามารถจัดการเรียนการสอนได้อย่างราบร่ืน และนักเรียน บรรลุวัตถุประสงค์ของการเรียนรู้ แต่ครูจะมีความเครียดเก่ียวกับคอมพิวเตอร์ ระบบอินเทอรเ์ น็ต หรือการอัปโหลดส่ือการสอน การจัดการเรียนการสอนรูปแบบดิจิทัลออนไลน์ในวิถีใหม่ ครูต้องท�ำงาน อยา่ งหนกั เพอื่ ให้นักเรยี นทุกคนมีส่วนร่วมและเรียนรไู้ ดท้ กุ คน ดงั น้ันนกั เรยี นก็ต้อง มวี นิ ยั มคี วามพรอ้ มในการเรยี นรู้ มคี วามกลา้ แสดงออกและโตต้ อบในการถามคำ� ถาม สำ� หรบั การเรยี นออนไลน์ พลงั ครูไทยวิถใี หม่ 69 ฉลาดรเู้ ทา่ ทนั ดิจิทลั

½การ¡‚ เล·น่ เ¡ÑกมÉ: СÒÃàÃÂÕ ¹ÃŒÙ รองศาสตราจารย์ ดร.ศิโรจน์ ผลพนั ธนิ อธิการมหาวิทยาลัยสวนดุสิต ผูช้ ว่ ยศาสตราจารย์ ดร.สภุ าภรณ์ ตงั้ ดา� เนินสวัสดิ์ หลักสตู รศกึ ษาศาสตรดษุ ฎีบณั ฑิต สาขาวิชาภาวะผูน้ า� ทางการศกึ ษา การเÅน่ เกมกÅายเ»นš สว่ นËนงึ่ ¢องว¶Ô ªี วี ตÔ ในยคØ ´¨Ô ทÔ ÅÑ การเÅน่ เกม¢องเ´กç ไมเ่ พียงใË้ความสนØกáตย่ งÑ ใËส้ Ô่งที่มคี سคา่ ทงéÑ ความรูá้ ÅÐการมสี Ñงคมท่กี ว้าง¢ึéน การเล่นเกมเป็นโลกที่เด็กสามารถก�าหนดทุกอย่างได้เอง สามารถเลือกท่ีจะ เช่ือมต่อ (Connect) หรือไม่เชื่อมต่อ (Disconnect) กับใครก็ได้ การเล่นเกมของเด็ก จึงไม่ใช่เป็นเพียงเพ่ือความสนุก แต่ยังเป็นการสร้างประสบการณ์ที่แปลกใหม่และ ไมส่ ามารถคาดเดาได้ สมารท์โฟน (Smartphone) หรือแท็บเล็ต (Tablet) เป็นเหมือนของเล่น ชนิ้ ส�าคญั ของเด็ก แตเ่ ม่อื เดก็ เล่นเกม คุณคร/ู ผปู้ กครองกจ็ ะคดิ ว่าเดก็ “ติดเกม” เพราะ ดูเหมอื นว่าเวลาทเี่ ดก็ เลน่ เกมเด็กจะถกู “สะกดจิต” ตาจอ้ งหน้าจอ ใครเรยี กกไ็ มร่ เู้ ร่ือง รวมถึงการไม่สามารถควบคุมเวลาเล่นเกมได้ ดังน้ันการเอาใจใส่ในการเล่นเกมของเด็ก จึงเป็นหน้าที่ที่ส�าคัญของคุณครู/ผู้ปกครองท่ีต้องคอยสังเกตและสอดส่องดูแล เพื่อให้การเล่นเกมเป็นการส่งเสริมการเรียนรู้ที่ดี และการใช้สมารท์โฟนหรือแท็บเล็ต อยา่ งเหมาะสมส�าหรับช่วงวัยของเดก็ ทต่ี อ้ งได้รบั การฝึกทักษะการเรยี นรู้ การศึกษาวิจัยท่ีปรากฏในบทความของ Sheila Eugenio (2017) พบว่า การเลน่ เกมมปี ระโยชนม์ ากมายและเปน็ กญุ แจสา� คญั ในการพฒั นาทกั ษะการเรยี นรขู้ องเดก็ เช่นเดียวกับการออกก�าลังกายท่ีช่วยในการเสริมสร้างกล้ามเน้ือ การเล่นเกมช่วยให้ สมองไดร้ บั การกระตนุ้ อยา่ งตอ่ เนอื่ งซง่ึ ชว่ ยเพมิ่ ประสทิ ธภิ าพของสมอง โดยการเลน่ เกม มปี ระโยชน์ในการเรียนรู้และกระบวนการคิดดังนี้ (https://www.engadget.com) พลังครูไทยวิถใี หม่ 70 ฉลาดร้เู ท่าทนั ดจิ ทิ ัล

1) ส่งเสรÔมการ»รÐสานงาน¢องร่างกาย (Improves Coordination) : บทควำมและบทกวีเก่ยี วกบั ครู การประสานการเคล่ือนไหวของภาพ เสยี ง และร่างกาย 2) ส่งเสรÔมทÑกษÐการáก้»˜ÞËา (Improves Problem-Solving Skills) : การคดิ อยา่ งรอบคอบกอ่ นทจี่ ะทา� การใดๆ และการตดั สนิ ใจในเสย้ี ววนิ าทเี พอื่ จะกา้ วไปสรู่ ะดบั ตอ่ ไป 3) สง่ เสรมÔ การเพมÔ่ ความ¨าí (Enhances Memory) : ความจา� ภาพและเสยี ง รวมถงึ ความเชย่ี วชาญในการควบคมุ การเคลอ่ื นยา้ ยในเกม สงิ่ เหลา่ นชี้ ว่ ยสง่ เสรมิ ความจา� ท้งั ระยะส้นั และระยะยาว 4) สง่ เสรมÔ ความสนใ¨áÅÐสมา¸Ô (Improves attention and concentration) : การดึงดูดความสนใจตลอดช่วงเวลาของเกม ท�าให้บรรลุวัตถุประสงค์และสามารถ ก้าวไปสู่ระดับต่อไป 5) áËÅง่ เรยี นรªู้ นéÑ เÅศÔ (A Great Source of Learning) : เกมเปน็ วธิ กี ารสอน และการฝึกทักษะการเรียนรู้ ท�าให้เกิดการพัฒนาทักษะทางวิชาการ เพ่ิมพูนทักษะ ทางความคดิ และความคดิ สรา้ งสรรค์ 6) ส่งเสรÔมความเรçว¢องสมอง (Improves the Brain's Speed) : สมองไดร้ บั การกระตนุ้ ทงั้ ภาพและเสยี ง การกระตนุ้ เหลา่ นช้ี ว่ ยใหส้ มองทา� งานอยา่ งตอ่ เนอื่ ง เพอ่ื แปลความหมาย 7) สง่ เสรมÔ ทกÑ ษÐการทาí งานËÅายอยา่ งพรอ้ มกนÑ (Enhances Multitasking Skills) : ความสามารถในการสังเกต การเคลื่อนไหว และการตอบสนองตามขอ้ กา� หนด ของเกม 8) ส่งเสรÔมทÑกษÐทางสÑงคม (Improves Social Skills) : การสื่อสารและ การมสี ว่ นรว่ ม ท�าให้พฒั นาความสมั พนั ธเ์ ป็นทมี แมว้ า่ การเลน่ เกมจะมปี ระโยชนส์ า� หรบั การฝกึ ทกั ษะการเรยี นรู้ แตก่ ารเลน่ เกม กต็ อ้ งอยใู่ นชว่ งระยะเวลาทพ่ี อประมาณ คณุ คร/ู ผปู้ กครองกต็ อ้ งดแู ลเอาใจใสใ่ นการเลอื กเกม ทเี่ หมาะสมใหป้ ระโยชน์ในการเรียนรู้และกระบวนการคดิ พลงั ครไู ทยวถิ ีใหม่ 71 ฉลาดรูเ้ ทา่ ทนั ดจิ ทิ ัล

ตวั อยา่ ง เกมทส่ี ง่ เสรมิ ฝกึ ทกั ษะการเรยี นรู้ (https://www.beartai.com/article/ game-article/339443) เกม ทักษะกำรเรียนรู้ ภำพประกอบ Human เป็นเกมแนว Puzzle ไขปริศนาโดยใช้ Resource Coding (การถอด/อ่านรหัส) ท�าให้เด็ก Machine ได้ฝึกฝนการเขยี นและการอา่ นรหสั GliCode เป็นเกมชุดค�าสั่ง ฝึกฝนให้เด็กๆ ได้ใช้ Sweet Coding การวางแผนลว่ งหนา้ และกลา้ ทจ่ี ะตดั สนิ ใจ Algorithm เป็นเกมชุดค�าส่ัง ฝึกฝนให้เด็กๆ คิดให้ City รอบครอบ และผจญภยั ดว้ ยความปลอดภยั Code Spark เป็นเกมที่สร้างข้ึนเพ่ือฝึกใช้ทักษะ การเขียน Coding (การถอด/อ่านรหัส) และการวางแผนลว่ งหนา้ Shubi เป็นเกมความคิด การฝึกคิดวิเคราะห์ Learning และฝึกการสังเกต Game Toon Math เป็นเกมความคิดและการฝึกคิดวิเคราะห์ ของคณิตคิดเรว็ ROV (Realm เป็นเกมประเภท MOBA ( Multiplayer ทมี่ าของภาพ : https:// of Valor) Online Battle Arena) การเล่นเกม bangkokesports.com ROV ช่วยส่งเสริมทักษะการเรียนรู้ ดา้ นความตอ้ งการการดา� รงอยู่ ดา้ นความ ต้องการสัมพันธภาพ และด้านความ ต้องการความก้าวหน้า โดยฝึกประสาท สัมผัส การใช้ไหวพริบในการเอาตัวรอด การสังเกตการณ์ การวางแผน และ วเิ คราะหส์ ถานการณ์ พลังครูไทยวิถีใหม่ 72 ฉลาดรู้เท่าทันดิจิทลั

ดิจิทลั กบั วิถีใหม่ : บทควำมและบทกวีเก่ยี วกบั ครู Digital Schools and the New Normal in Education ผูช้ ว่ ยศาสตราจารย์ ดร.อาภาศริ ิ สวุ รรณานนท์ คณบดบี ัณฑิตวิทยาลัย มหาวทิ ยาลยั สวนดุสติ ผชู้ ่วยศาสตราจารย์ ดร.สภุ าภรณ์ ตงั้ ด�าเนินสวัสด์ิ หลักสูตรศกึ ษาศาสตรดษุ ฎบี ณั ฑติ สาขาวชิ าภาวะผูน้ �าทางการศกึ ษา ชวี ิตวิถีใหม่ (New Normal) นา� ไปสกู่ ารเปลย่ี นแปลงที่สา� คญั ในวถิ ีชีวิต การเรียนรู้และการท�างาน การปรับตัวอย่างรวดเร็วเป็นส่ิงส�าคัญส�าหรับสถาบัน การศกึ ษาทวั่ โลก ดว้ ยเหตนุ ก้ี ารพฒั นาการเรยี นรดู้ จิ ทิ ลั และเทคโนโลยจี งึ เปน็ แรงขบั เคลอ่ื น ทส่ี า� คัญของการศึกษา เครอ่ื งมอื ดจิ ทิ ลั ทจ่ี า� เปน็ สา� หรบั การเปลยี่ นสถาบนั การศกึ ษาไปสกู่ ารเรยี นการสอน ทางไกลท่ีประสบความส�าเร็จนั้นมีมาแล้วอย่างน้อย 5 - 10 ปี และในปัจจุบันนี้ เครอ่ื งมอื ดจิ ทิ ลั กม็ คี วามสา� คญั เพม่ิ มากขนึ้ เพราะทา� ใหใ้ นชว่ งเวลาทเี่ ลวรา้ ยทสี่ ดุ การศกึ ษา สามารถพัฒนาและด�าเนินต่อไปได้ ปัญหาท่ียิ่งใหญ่ท่ีสุดไม่ได้อยู่ที่เครื่องมือดิจิทัล แต่หากเปน็ คณุ ครู นักเรยี น ผปู้ กครอง และผบู้ ริหาร ท่ตี อ้ งสามารถปรบั เปลีย่ นวิถีชีวิต ประจ�าวันใหเ้ ปน็ ชีวิตวถิ ีใหม่ สถาบนั การศกึ ษาและผมู้ สี ว่ นไดส้ ว่ นเสยี ทงั้ หมดสามารถปรบั ใหเ้ ขา้ กบั ชวี ติ วถิ ใี หม่ โดยการปฏิบัติงานและจัดการเรียนการสอนจากโลกที่อยู่ห้องเรียน ไปสู่สภาพแวดล้อม ดิจิทัลของการเรียนการสอนทางไกล ซึ่งมีระบบดิจิทัลที่สามารถสร้างสภาพแวดล้อม ใหก้ บั การศกึ ษาได้ ทง้ั ระบบเทคโนโลยที ท่ี า� งานโดยใชอ้ นิ เทอรเ์ นต็ ออนไลน์ (Cloud - Based) และระบบซอฟตแ์ วรท์ ใี่ ชบ้ รหิ ารจดั การการเรยี นการสอนแบบอเิ ลก็ ทรอนกิ สห์ รอื ออนไลน์ (Learning Management System) พลงั ครไู ทยวิถใี หม่ 73 ฉลาดรเู้ ท่าทันดิจทิ ัล

ชีวิตวิถีใหม่ส่งผลกระทบอย่างมากต่อความส�ำคัญหลัก ของกระบวนการเรียนรู้ซึ่งเคยเกี่ยวข้องกับการเข้าร่วมทาง กายภาพในห้องเรียน ด้วยเหตุน้ีเพื่อให้สถาบันการศึกษาสามารถ จดั การเรยี นการสอนได้ จงึ จำ� เปน็ ตอ้ งใชเ้ ครอื่ งมอื และกระบวนการ เรียนรู้แบบ Synchronous Learning และ Asynchronous Learning โดย Synchronous Learning เป็นรูปแบบการเรียน การสอนทมี่ กี ารโตต้ อบระหวา่ งผเู้ รยี นกบั ผสู้ อน หรอื ระหวา่ งผเู้ รยี น ด้วยกันทันทีทันใด และมีสื่อต่างๆ เช่น ระบบ MS Teams, Zoom, Instant Messaging, Online Chat หรือ VDO Conferencing ซงึ่ ทำ� ใหผ้ เู้ รยี นไมร่ สู้ กึ โดดเดยี่ ว แตต่ อ้ งมชี ว่ งเวลา ทม่ี ีก�ำหนดแน่นอน ซ่งึ ถา้ ผเู้ รยี นทจี่ ัดตารางเวลาไมไ่ ด้กไ็ มส่ ามารถ เรียนแบบน้ีได้ ส�ำหรับ Asynchronous Learning เป็นรูปแบบ การเรียนการสอนท่ีเกิดข้ึนได้แม้ว่าผู้เรียนและผู้สอนจะออฟไลน์ (ไม่ได้เช่ือมต่อกับอินเทอร์เน็ต) อยู่ก็ตาม โดยท�ำการบ้าน และ สอ่ื สารผา่ นทาง Website, e-mail หรอื Web Board ดงั นนั้ ผเู้ รยี น จงึ ไมต่ อ้ งกงั วลเรอ่ื งตารางเวลาเรยี น เพราะวา่ สามารถเรยี นไดต้ าม ความสะดวก แต่ผู้เรียนจะรู้สึกโดดเดี่ยว ขาดการกระตุ้นในการ เรยี นรู้ และการทำ� แบบฝกึ หดั ทง้ั นใี้ นทางปฏบิ ตั จิ รงิ ของการเรยี น การสอนต้องมีการผสมผสานการเรียนทั้งสองแบบเพื่อให้ผู้เรียน ไดผ้ ลสมั ฤทธกิ์ ารเรยี นรสู้ งู สดุ (https://tednet.wordpress.com) พลงั ครูไทยวิถีใหม่ 74 ฉลาดรู้เท่าทันดจิ ิทลั

สถานศึกษาต้องก้าวไปข้างหน้ากับชีวิตวิถีใหม่ด้วยดิจิทัล บทความและบทกวีเก่ยี วกบั ครู ทท่ี ้าทาย ดงั น้ี (www.springnews.co.th) • Blockchain Technology ซง่ึ จะถกู นำ� มาใชใ้ นการบรหิ าร จัดการระบบขอ้ มลู • Social Media โลกสงั คมออนไลน์ เผยแพรข่ า่ วสาร พน้ื ทก่ี ารคา้ และการแลกเปลี่ยนความคิด • AI Platform เทคโนโลยปี ญั ญาประดษิ ฐ์ สรา้ งนวตั กรรม และ การคน้ พบทางวิทยาศาสตร์ • Chatbot ระบบการตอบคำ� ถามอตั โนมตั ทิ ใี่ ชส้ ำ� หรบั องคก์ าร • Robots หุ่นยนต์ท่ีถูกพัฒนามาอย่างต่อเน่ือง มีบทบาท แทบทกุ กจิ กรรมของมนษุ ย์ • 5G การสื่อสารท่ีจะช่วยเชื่อมต่อผู้คนทั่วโลกให้เข้าถึงกัน รวดเร็วขน้ึ • Video Conference การประชมุ ทางไกล ชว่ ยประหยดั เวลา และลดความเส่ยี งดา้ นตา่ งๆ • AR/VR Technology เทคโนโลยเี สมอื นจรงิ องคก์ ารสามารถ สรา้ งประสบการณใ์ หก้ บั ลกู คา้ ไดเ้ พมิ่ มากขน้ึ สามารถทดลอง เหน็ สนิ คา้ หรอื บริการได้กอ่ นตดั สนิ ใจซ้ือ • 3D Printing ระบบการพมิ พส์ ามมติ ิ • Drones อากาศยานไร้คนขบั ดจิ ทิ ลั กบั วถิ ใี หม่ : Digital Schools and the New Normal in Education สรา้ งโอกาสใหก้ บั สถานศกึ ษา และโอกาสทางการศกึ ษา กับทุกคน ดังนี้ 1) ท�ำให้ คุณครู นักเรียน ผู้ปกครอง และผู้บริหาร แสวงหาความรู้ใหม่ๆ อย่างต่อเน่ือง 2) การปรับวิธีการจัดการเรียน การสอนเนน้ ทกี่ ารเรยี นรทู้ สี่ ามารถประยกุ ตใ์ ชไ้ ดจ้ รงิ 3) ผเู้ รยี นเลอื กเรยี น สง่ิ ทต่ี นเองสนใจไดท้ นั ทตี ามความสะดวก และ 4) การพฒั นานวตั กรรม การเรยี นรู้ใหม่ๆ เช่น Clip-VDO, e-Book และ Website พลังครไู ทยวิถีใหม่ 75 ฉลาดรู้เท่าทนั ดจิ ิทลั

การส่ือสารของครูไทย ในยคุ ดจิ ิทลั อ.ดร.ศุภศิริ บญุ ประเวศ ประธานหลกั สตู รศิลปศาสตรบัณฑิต สาขาวชิ าภาษาและการสือ่ สาร มหาวทิ ยาลัยสวนดุสิต ท่ามกลางความก้าวหน้าของเทคโนโลยีในยุคดิจิทัลท�ำให้พฤติกรรมของผู้คน ในสงั คมเปลยี่ นแปลงตามไปดว้ ย ดงั จะเหน็ ไดจ้ าก การซอื้ ขายในอดตี ทเ่ี ปน็ แบบเผชญิ หนา้ ก็เปลี่ยนเป็นการซ้ือขายผ่านระบบออนไลน์ จากการอ่านหนังสือท่ีตีพิมพ์เป็นเล่ม ก็เปลี่ยนเป็นการอ่านหนังสือผ่านโปรแกรมออนไลน์ในรูปแบบของ e-Book ความเปล่ียนแปลงท่ีเกิดขึ้นในสังคมท�ำให้ “ครูไทย” ต้องรับมือกับความเปลี่ยนแปลง ดงั กล่าวใหท้ ัน เพราะไม่เช่นนั้นจะกลายเปน็ วา่ “ครู” และ “นกั เรียน” อยู่กนั คนละยุค คนละสมยั ซ่ึงนำ� ไปสชู่ อ่ งวา่ งระหว่างกนั ได้ พลังครูไทยวิถใี หม่ 76 ฉลาดรเู้ ทา่ ทันดจิ ิทัล

การปรบั ตวั เพื่อนำ� ไปสู่ “ครูดจิ ิทัล” ที่ครตู อ้ งดำ� เนินการอย่างรวดเรว็ บทความและบทกวีเก่ยี วกบั ครู คือ “การปรับตัวด้านการสื่อสาร” เน่ืองจากการสื่อสารเป็นกระบวนการ ที่จะช่วยสร้างความเข้าใจให้เกิดข้ึนระหว่างกันได้ โดยในการสื่อสารของครูน้ัน แนน่ อนวา่ ไมไ่ ดม้ เี พยี งแคก่ ารสอื่ สารกบั นกั เรยี นเทา่ นนั้ หากแตย่ งั รวมถงึ การสอ่ื สาร ระหวา่ งเพอื่ นครดู ว้ ยกนั การสอ่ื สารระหวา่ งครแู ละผปู้ กครอง การสอื่ สารระหวา่ งครู และชุมชน เป็นต้น แม้ว่าในปัจจุบันการส่ือสารจะขยายวงกว้างและท่ัวถึง มากยง่ิ ขนึ้ แตอ่ ปุ สรรคในการสอื่ สารกย็ งั คงมอี ยแู่ ละอาจจะมมี ากขน้ึ ตามไปดว้ ย เนอ่ื งจากผรู้ บั สารแตล่ ะคนนน้ั กม็ ลี กั ษณะทแ่ี ตกตา่ งกนั ประกอบกบั การใชภ้ าษา ของผู้ส่งสาร (ครู) ก็อาจจะใช้ภาษาท่ีเป็นวิชาการมากเกินไป หรือช่องทาง ในการสอ่ื สารทเี่ ลอื กใชอ้ าจไมเ่ หมาะสมนกั ดว้ ยเหตนุ ้ี ผเู้ ขยี นจงึ ขอนำ� เสนอวธิ กี าร สือ่ สารของครไู ทยในยุคดจิ ิทัล เพือ่ ให้การสือ่ สารมีประสิทธภิ าพมากยงิ่ ขึน้ ดงั น้ี 1. เลือกช่องทางในการส่ือสารให้เหมาะสม : ปัจจุบันช่องทาง ในการส่ือสารมีเป็นจ�ำนวนมาก ถ้าไม่นับการส่ือสารผ่านช่องทางในรูปแบบเดิม (จดหมายข่าว ข้อความ การประชุม) การส่ือสารในยุคดิจิทัลจะเน้นการส่ือสาร ผ่านช่องทางออนไลน์มากข้ึน โดยแอปพลิเคชันท่ีเลือกใช้น้ัน ครูควรเลือกใช้ ใหเ้ หมาะสมกบั เนอื้ หาและจดุ ประสงคท์ ตี่ อ้ งการ เชน่ ถา้ ตอ้ งการแจง้ ขา่ วสารทว่ั ไป ใหผ้ ปู้ กครองรบั ทราบอาจใช้ ไลน์ (Line) หรอื กลมุ่ เฟซบกุ๊ (Facebook Group) ถ้าต้องการเผยแพร่ภาพน่ิงหรือคลิปวิดีโอผลงานของนักเรียนอาจใช้ ยูทูป (YouTube) อินสตาแกรม (Instagram) หรือ ต๊ิกต๊อก (TikTok) เป็นต้น การเรียนรู้ช่องทางการสื่อสารใหม่ๆ จะช่วยท�ำให้การส่ือสารของครูทันสมัย มากยิ่งขึ้นตามไปด้วย พลังครูไทยวถิ ีใหม่ 77 ฉลาดรเู้ ทา่ ทนั ดิจทิ ลั

2. เรียบเรียงเน้ือหาให้สั้น กระชับ ชัดเจน : การส่ือสารในยุคดิจิทัล มจี ดุ เดน่ คอื ความรวดเรว็ และความทวั่ ถงึ แตจ่ ดุ ออ่ นของจดุ เดน่ กค็ อื ถา้ เกดิ ขอ้ ผดิ พลาด จะยง่ิ ขยายความผดิ พลาดไปไดเ้ รว็ มากยงิ่ ขนึ้ ดงั นนั้ การเรยี บเรยี งเนอ้ื หาเพอ่ื สอื่ ความ ไปยงั ผู้รับสาร (เพื่อนครู ผู้ปกครอง นักเรียน) จึงควรเรยี บเรียงเน้อื หาให้ส้นั กระชับ ชัดเจน และได้ใจความมากท่ีสุด แต่ถ้าเน้ือหาที่ครูต้องการส่งไปนั้นมีขนาดยาวมาก ครูอาจจะต้องเลือกใช้การส่ือสารในรูปแบบของการเผชิญหน้า (Face to Face) เพ่อื ลดอุปสรรคที่อาจจะเกิดข้นึ จากการสอื่ สารทผ่ี ดิ พลาด 3. ใช้ภาษาให้ถูกต้องและเหมาะสม : การใช้ภาษาเปน็ ส่วนส�ำคญั มาก ส�ำหรับครู เน่ืองจากครูคือต้นแบบของนักเรียน ดังนั้นการเลือกใช้ค�ำ การสะกดค�ำ ตลอดจนการใช้ค�ำให้ถูกต้องและเหมาะสมกับระดับของภาษาจะช่วยท�ำให้นักเรียน ตลอดจนผู้ปกครองเกิดความเช่ือถือมากยิ่งข้ึน แม้ว่าครูหลายท่านอาจจะคิดว่า การสอ่ื สารในยคุ ดจิ ทิ ลั ไมเ่ ปน็ จำ� เปน็ ตอ้ งถกู ตอ้ งมากนกั แตก่ อ็ ยา่ ลมื วา่ ถา้ ครใู ชภ้ าษา ไมถ่ กู ตอ้ งหรอื ไมเ่ หมาะสม ผเู้ รยี นกจ็ ะเลยี นแบบในสงิ่ นนั้ ขณะเดยี วกนั ผปู้ กครองหรอื ชุมชนก็จะไมศ่ รัทธาในครูเช่นกนั ในกระบวนการสอื่ สารนน้ั ครไู มเ่ พยี งแตเ่ ปน็ ผสู้ ง่ สาร หากแต่ ครกู ม็ บี ทบาท ในการเป็นผู้รับสารด้วย ดังน้ันการก�ำหนดช่องทางในการสื่อสารเพื่อเข้าถึงครู ใหห้ ลากหลายขน้ึ หรอื ใหส้ ะดวกขน้ึ กเ็ ปน็ อกี ประการสำ� คญั ทจ่ี ะชว่ ยทำ� ใหค้ วามผกู พนั เกิดขึ้นระหว่าง “ครู” และ “นักเรียน” ตลอดจน ผู้ปกครอง ชุมชน สังคม หรือ หน่วยงานต่างๆ แม้ว่าการสื่อสารในยุคดิจิทัลจะเปล่ียนแปลงไปเร็วสักแค่ไหนหรืออาจต้อง ใชเ้ วลาศกึ ษาชอ่ งทางการสอ่ื สารใหมๆ่ มากขน้ึ สกั เพยี งไร หากแต่ “คร”ู กจ็ ะตอ้ งเรยี นรู้ เพื่อท่ีจะก้าวทันการเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้น เพราะครูคือแบบอย่าง ดังน้ันถ้าครู ต้องการให้เด็กส่ือสารอย่างถูกต้องและเหมาะสมในยุคดิจิทัล ครูก็แค่เข้าไปเรียนรู้ โลกดจิ ิทัล และเป็นแบบอย่างในการสอ่ื สารอย่างเหมาะสมในยคุ ดจิ ิทลั พลังครไู ทยวถิ ีใหม่ 78 ฉลาดรเู้ ท่าทนั ดิจทิ ลั

ครไู ทยกับ ในสนามการศกึ ษาเพือ่ สร้างคน บทความและบทกวีเก่ยี วกบั ครู AI สูศ่ ตวรรษที่ 21 นวรตั น์ รามสตู ทา่ มกลางกระแสโลกในศตวรรษท่ี 21 ทพ่ี ลเมอื งไทย ต้องก้าวสู่ยุคใหม่ด้วยการมีทักษะดิจิทัล รองรับการพัฒนา ปัญญาประดิษฐ์ Artificial Intelligence หรือ AI ซ่ึงเป็น สถาปตั ยกรรมทางวศิ วกรรมคอมพวิ เตอร์ ทส่ี รา้ งใหห้ นุ่ ยนต์ หรือเคร่ืองจักรมีความเข้าใจในเหตุและผล มีการเรียนรู้ และ ตอบสนองได้เสมือนกับการคิดของมนุษย์ ซึ่งบ้างก็ว่า AI มคี วามสามารถระดบั เดยี วกบั มนษุ ย์ บา้ งกว็ า่ บางเรอื่ งทำ� งาน ได้ดีกว่ามนุษย์ และยงิ่ ไปกวา่ นน้ั บ้างกว็ า่ AI มีความสามารถ เหนือมนษุ ย์ในหลายๆ ดา้ น พลังครูไทยวิถใี หม่ 79 ฉลาดรเู้ ทา่ ทันดิจิทัล

แต่ท่ีแน่ๆ AI ได้เข้ามามีบทบาทในทุกภาคส่วน ช่วยอ�ำนวยความสะดวก ในการใช้ชีวิตประจ�ำวันของมนุษย์ในหลากหลายองค์กรและธุรกิจ ไม่เว้นแม้กระท่ัง ในระบบการศกึ ษา แตก่ ย็ งั มขี อ้ คำ� ถามเกดิ ขนึ้ วา่ หากมกี ารนำ� AI เขา้ มาใช้ เขา้ มาชว่ ยสอน หรือจัดการศึกษาเรียนรู้แล้ว ความส�ำคัญของครูจะลดน้อยถอยลงไปหรือไม่ หรือครูจะต้องปรับตัวปรับใจ หรือใช้เทคโนโลยี แอปพลิเคชัน ส่ือที่ทันสมัยต่างๆ อย่างไร ให้เกิดประโยชน์ต่อการสร้างการเรียนรู้ ออกแบบการถ่ายทอดวิชาความรู้ สู่ผู้เรียนให้ได้มากที่สุด เพ่ือไปให้ถึงปลายทางของผลลัพธ์การศึกษาที่สังคมคาดหวัง คือ การพัฒนาคนไทยให้เป็นพลเมืองดี มีคุณลักษณะ ทักษะ และสมรรถนะ ของประชากรในศตวรรษท่ี 21 ในเม่ือโจทยใ์ หญข่ องแผนการศกึ ษาแหง่ ชาติ พ.ศ. 2560 - 2579 ซง่ึ เกดิ จาก การมีส่วนร่วมกับผู้เกี่ยวข้องทุกภาคส่วน ได้วางแนวทางที่มีความสอดคล้องกับ บทบัญญัติของรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย ตลอดจนยุทธศาสตร์ชาติ โดยต้ัง เป้าหมายพัฒนาผู้เรียนทุกคนให้มีคุณลักษณะและทักษะการเรียนรู้ ในศตวรรษที่ 21 (3Rs8Cs) ซ่ึงประกอบด้วยทักษะและคุณลักษณะ ท่ีมีความจ�ำเป็นต่อการเผชิญกับ ความท้าทายและพัฒนาประเทศไปสู่การพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมยุค 4.0 ซ่ึงหนึ่ง ในคุณลักษณะที่จะสามารถต่อยอดสู่ทักษะดิจิทัล ก็คือ ความรู้ด้านคอมพิวเตอร์และ เทคโนโลยีสารสนเทศและการส่ือสาร (Computing and ICT Literacy) ตลอดจน การส่อื สาร สารสนเทศ และการรเู้ ทา่ ทนั ส่อื (Communications, Information and Media Literacy) โดยมีครูเป็นกลไกส�ำคัญในการท�ำหน้าที่ส่งเสริมการศึกษา จดั กระบวนการเรยี นรู้ ทง้ั ความรวู้ ชิ าการ ศาสตรว์ ทิ ยาการตา่ งๆ ตลอดจนอบรมบม่ สอน คณุ ธรรมจรยิ ธรรม ความดงี ามตามบริบทสงั คมไทย พลงั ครูไทยวิถีใหม่ 80 ฉลาดร้เู ท่าทันดจิ ิทลั

ซงึ่ ตอ้ งยอมรบั วา่ วถิ หี รอื แนวทางการสอน และเครอ่ื งมอื ของครใู นยคุ ดจิ ทิ ลั บทความและบทกวีเก่ยี วกบั ครู จะต้องมีการปรับให้สอดรับกับบริบทของผู้เรียนยุคใหม่เช่นกัน ท้ังกลุ่มประชากร (Generation) Gen - Z ทเี่ นน้ สอ่ื สารผา่ นอนิ เทอรเ์ นต็ และใชเ้ วลาสว่ นใหญอ่ ยบู่ นเวบ็ ไซต์ และ Gen - Alpha (เกิดปี 2553 - 2568) ท่ีเกิดและเติบโตมาพร้อมกับเทคโนโลยี ยคุ ใหมท่ พ่ี ฒั นาเตม็ ที่ และแสดงออกผา่ นโลกออนไลนอ์ ยา่ งรวดเรว็ ซงึ่ มกี ารวเิ คราะห์ ผลศกึ ษารปู แบบการเรยี นรขู้ องกลมุ่ Gen - Z ไวอ้ ยา่ งนา่ สนใจวา่ สว่ นใหญช่ อบเรยี นรู้ ในรูปแบบร่วมมือ มีการแลกเปล่ียนความคิดเห็นซึ่งกันและกัน อภิปรายเพ่ือสร้าง ความเข้าใจ และชอบการท�ำงานร่วมกันเป็นกลุ่ม โดยในบางส่วนก็ชอบการเรียนรู้ แบบอิสระด้วยตนเอง และมีเพียงส่วนน้อยที่ต้องการเรียนรู้แบบพึ่งพา โดยมีครู เป็นผกู้ �ำหนดส่ิงที่จะเรียน สิ่งต่างๆ เหล่าน้ีเป็นปัจจัยส�ำคัญท่ีครูจะต้องน�ำมาทบทวนและใช้เป็น องค์ประกอบในการออกแบบการเรียนรู้ พร้อมๆ กับการปรับตัวปรับบทบาทตนเอง จากครผู สู้ อน (Teacher) เปน็ “ผอู้ ำ� นวยความสะดวก” (Facilitator) ทำ� ใหผ้ เู้ รยี นเขา้ ถงึ เน้ือหาสาระ องค์ความรู้ต่างๆ กระตุ้นความอยากรู้อยากเห็น ส่งเสริมการค้นคว้า หาคำ� ตอบ พรอ้ มสรา้ งกระบวนการแบ่งปันแลกเปล่ียนความรใู้ นห้องเรียน ใชค้ �ำถาม ปลายเปดิ เพอ่ื ใหอ้ สิ ระในการแสดงความคดิ เหน็ ตลอดจนสรา้ งนวตั กรรมทเ่ี ปน็ ประโยชน์ ตามความสามารถผู้เรียน โดยน�ำเทคโนโลยีดิจิทัลมาผสานกับความรู้ ทักษะ และ คุณลักษณะ เพื่อออกแบบกระบวนการเรียนรู้ให้เกิดประโยชน์สูงสุดต่อผู้เรียน และ เกิดประสิทธิภาพในการท�ำงานของครูเอง ไม่ว่าจะเป็น ใช้ AI เพื่อช่วยลดเวลา การท�ำงานของครู อาทิ งานสง่ เสริมการศกึ ษาท้งั งานวดั ผล งานทะเบียน งานธรุ การ งานจดั ตารางเรยี น ไปจนถงึ การคำ� นวณเกรด เปน็ ตน้ ใช้ AI เพอื่ ชว่ ยลดความผดิ พลาด ตรวจการบ้านหรือข้อสอบ ผ่านซอฟต์แวร์ต่างๆ ได้อย่างรวดเร็วและแม่นย�ำมากขึ้น ใช้ AI ในการสรา้ งสรรคเ์ นอื้ หาของการเรยี นการสอน ผา่ นแอปพลเิ คชนั ทมี่ คี วามสามารถ ในการสืบค้นข้อมูล ประมวลผลการเรียน ตลอดจนจัดท�ำเอกสารในรูปของ e - Book หรอื แมแ้ ตใ่ ช้ AI สำ� หรบั เปน็ ตวิ เตอรใ์ หก้ บั ผเู้ รยี นเปน็ รายบคุ คล ผา่ นรปู แบบ แอปพลิเคชันที่เป็นแหล่งรวมรวบความรู้ (Big Data) ที่สามารถตอบสนอง ความตอ้ งการเรยี นรไู้ ดอ้ ยา่ งหลากหลาย ไมจ่ ำ� กดั เวลา และสถานท่ี สามารถประมวลผล พลังครไู ทยวถิ ีใหม่ 81 ฉลาดรู้เทา่ ทันดิจิทัล

การเรียนของผู้เรียนเพ่ือให้ค�ำแนะน�ำแบบตัวต่อตัว พร้อมมีบททดสอบออนไลน์ ท้ังยังใช้ เปน็ ชอ่ งทางสอ่ื สารพเิ ศษใหน้ กั เรยี นปรกึ ษากบั ครไู ดอ้ ยา่ งสะดวก และจดุ เดน่ ทสี่ ำ� คญั ของ AI ในเรื่องความแม่นย�ำและประมวลผลได้อย่างรวดเร็ว โดยไม่มีอารมณ์ความรู้สึกเข้ามา เกี่ยวข้อง อาจจะเป็นจุดเปล่ียนห้องเรียนในอนาคต ที่มี AI เข้ามาท�ำหน้าที่แทนครู ในการจดั การเรยี นการสอนในวชิ าพน้ื ฐานตา่ งๆ ทมี่ คี วามรตู้ ายตวั สว่ นครเู องอาจจะตอ้ งผนั ตวั ไปเป็นผู้ควบคุม AI คอยป้อนข้อมูลที่จ�ำเป็นต่อการเรียนรู้สู่เครื่องมือหรือหุ่นยนต์ AI ทที่ �ำหน้าท่สี อนหรอื เปน็ ผู้ช่วยสอน ซ่ึงไม่ว่า “ครู” หรือ “AI” ใครจะมีบทบาทในระบบการศึกษามากกว่ากัน ในวนั ทก่ี ารเปลย่ี นแปลงมาเยอื นถงึ หนา้ จออยา่ งไมม่ ที ที า่ วา่ จะหยดุ ววิ ฒั นาการ แตเ่ ชอื่ วา่ “คร”ู ยังคงต้องมีการเรียนรู้และปรับตัวอย่างหนัก เพ่ือเปิดใจต้อนรับ AI ท่ีเข้ามามีบทบาท ในการจดั การเรยี นรมู้ ากขนึ้ ซงึ่ จะเปน็ “วถิ กี ารเรยี นรแู้ บบใหม”่ ทพ่ี ลกิ โฉมหอ้ งเรยี นอนาคต อยา่ งไมเ่ คยเกดิ ขนึ้ มากอ่ น และไมว่ า่ จะพลกิ เรว็ หรอื ชา้ จะพลกิ มากหรอื นอ้ ยเพยี งใด ระดบั นโยบายคงจะไมป่ ลอ่ ยให้ AI ทำ� หนา้ ท่ีในระบบหลอ่ หลอมเพือ่ สร้างกำ� ลังคนของประเทศ ไปเสยี ทง้ั หมด และถงึ อยา่ งไรขอ้ มลู และระบบความคดิ ของ AI กม็ าจากนำ้� มอื มนษุ ยท์ เ่ี ปน็ ผปู้ อ้ นเขา้ ไปอยดู่ ี ดงั นน้ั การมรี ะบบควบคมุ กลนั่ กรอง และดแู ลความถกู ตอ้ งเหมาะสมของ ขอ้ มลู จำ� นวนมหาศาล ทปี่ อ้ นใหก้ บั AI จงึ ถอื เปน็ เรอ่ื งทสี่ ำ� คญั และกค็ งจะมคี รเู ปน็ กำ� ลงั หลกั ในการออกแบบและสรรค์สร้าง AI ผสานองค์ความรู้ ประสบการณ์ ทักษะต่างๆ สกู่ ระบวนการเรยี น ทส่ี อดรบั ตามความตอ้ งการและความสามารถของผเู้ รยี นเปน็ รายบคุ คล ได้มากข้ึน เมื่อนั้นจึงจะถือได้ว่า ครูแซงหน้าข้ึนเป็นผู้ควบคุม AI สร้างประโยชน์ต่อ การสร้างก�ำลงั คนของประเทศเป็นที่เรยี บรอ้ ยแล้ว พลงั ครูไทยวถิ ใี หม่ 82 ฉลาดรเู้ ท่าทนั ดิจทิ ัล

©ãครันäม‹คËา´ÇËÇั§§ั บทควำมและบทกวีเก่ยี วกบั ครู อดศิ ร ไพรวัฒนานุพันธ์ การÈกÖ Éาãนรкº´àู »นš ʧÔ่ ·´ี่ ÍŒ ยคา‹ ŧ ไมเ่ ปยี มมนตข์ ลงั ดงั สมยั กอ่ น โลกยุคดิจทิ ัล ความรตู้ า่ งๆ ดหู าไดง้ า่ ยแคป่ ลายนว้ิ อยากรอู้ ะไรก็เพยี งคน้ ไมก่ ว่ี นิ าที ค�าตอบก็มีมาให้ เหมือนมีทุกอย่างอยู่บนอินเทอร์เน็ตหมดแล้ว เปล่าประโยชน์ ที่จะต้องขวนขวาย น่ังเรยี นเป็นเรอ่ื งเป็นราว หรอื จ�าและเข้าใจอะไรให้หนักหัว เด็กรุ่นใหม่เกิดและโตมากับแท็บเล็ตและโทรศัพท์มือถือ ใช้ได้อย่าง คล่องแคล่ว เป็นส่วนหนึ่งของชีวิต ส่วนใหญ่ติดใช้ไปในทางเล่น ทั้งเกมออนไลน์ ดคู ลปิ ตลก อะไรตา่ งๆ เพราะเปน็ เรอื่ งทสี่ นกุ กวา่ ฆา่ เวลาไดด้ ี บอ่ ยครง้ั กแ็ ทบผลาญเวลาไป โดยไม่ได้อะไรเปน็ ชิน้ เปน็ อันขน้ึ มา แตพ่ วกเขากไ็ มส่ นใจ เพราะชอบในสง่ิ เหล่านี้ ฉัน ครูประจ�าในโรงเรียนท่ัวไป สอนเด็กชั้นประถม ดูเหมือนส่วนเกิน อยพู่ อประมาณ การศกึ ษาเพอื่ วฒุ ยิ งั สา� คญั อยู่ พอ่ แมผ่ ปู้ กครองยงั สง่ มาเรยี น แตค่ วามสา� คญั กเ็ บาบางลงไมน่ อ้ ย สมยั นพ้ี อ่ แมผ่ ปู้ กครองตา่ งคาดหวงั กบั การเรยี นกวดวชิ า เรยี นพเิ ศษ กับครูอาจารย์ข้างนอกโรงเรียนมากกว่าในโรงเรียนเสียอีก ฐานะของฉันจึงดูเหมือน ไม่ส�าคญั เท่าไร พลงั ครูไทยวถิ ีใหม่ 83 ฉลาดรเู้ ท่าทันดจิ ิทัล

รวมๆ แลว้ ฉนั เหมอื นครทู ไี่ มม่ ใี ครคาดหวงั อะไรนกั ถ้าฉันคล้อยตามกับความคิดน้ี ทุกอย่างก็จบส้ิน ฉันคงไมร่ ู้จะอยู่ในตา� แหน่งไปเพ่ืออะไร แต่ฉันยังเช่ือเต็มเปี่ยมว่าตัวเองมีความส�าคัญ ใครไม่คาดหวังไมเ่ ป็นไร แตฉ่ นั หวังกับตัวเอง เวลาที่นักเรียนใช้ในโรงเรียน เจอกับครูอย่างฉัน วนั หนึ่งๆ ยังเป็นเวลาหลายช่วั โมงมาก มากกว่าเวลาไปเรียน พิเศษ มากกว่ากระทั่งเวลาเจอพ่อแม่ผู้ปกครองถ้าตัดเวลา ตอนนอนแตล่ ะวนั มันมากจนต้องท�าให้มันมีความหมาย ไม่อย่างน้ัน เสยี ดายเวลาแย่ โลกยุคนี้ทุกอย่างดูง่าย หาความรู้ได้ง่าย แต่ก็ต้อง ระวงั วา่ ทเี่ จอขอ้ มลู ในโลกออนไลนม์ นั เชอ่ื ถอื ไดห้ รอื ไม่ อะไรถกู อะไรผดิ ยังต้องการการกล่ันกรอง โลกท่ีคนรู้จริงไม่รู้จริงจะเขียนอะไร ในนน้ั ไวก้ ไ็ ด้ หากรบี นา� สง่ิ ทรี่ มู้ าไปใชอ้ าจเกดิ ผลเสยี มากกวา่ ผลดี กเ็ ปน็ ได้ ความรู้ การจา� ได้ ความเข้าใจทล่ี กึ ซงึ้ เปน็ สง่ิ จา� เปน็ เพราะ ตอนทต่ี อ้ งใชป้ ระโยชนจ์ รงิ ๆ อาจไมม่ เี วลารง้ั รอใหไ้ ดเ้ สริ ช์ คน้ อะไร แม้สักไม่กี่วินาที ฉันเป็นครูร่�าเรียนมา แม้เรียนจบมานานแล้ว แตก่ ย็ งั หาความรใู้ สต่ วั มาตลอด ไมไ่ ดร้ หู้ มดทกุ เรอื่ ง แตก่ พ็ อรพู้ อมี วิจารณญาณกลั่นกรองข้อมูลมาสอนเด็กๆ ได้ ฉันต้องค้นอะไร ต่างๆ ในอินเทอร์เน็ต อะไรท่ีอยู่ในกระแสความสนใจของเด็กๆ เพอ่ื ทจี่ ะพดู ภาษาเดยี วกบั พวกเขา พดู โดยมจี ดุ รว่ มในสง่ิ ทพี่ วกเขา สนใจกอ่ นเขา้ สเู่ นอ้ื หาการสอน สอนใหพ้ วกเขาเขา้ ใจอยา่ งถอ่ งแท้ ตามท่คี วรจะเป็นกบั สิง่ ที่เรียกว่าการศึกษา พลงั ครูไทยวิถใี หม่ 84 ฉลาดรู้เทา่ ทันดจิ ิทลั

เกมออนไลน์ คลิปตลก ฉันก็ไปตามดูบ้าง มันอาจ บทควำมและบทกวีเก่ยี วกบั ครู ไม่ใช่สิ่งท่ีตรงความชอบของคนช่วงวัยอย่างฉันนัก แต่ถ้า นกั เรยี นสนใจ มนั กม็ คี วามสา� คญั กบั ฉนั การสอนของฉนั กต็ อ้ ง มีความสนุกเหมือนกัน ไม่ต้องสนุกเท่าเกมหรือคลิปเหล่านั้น แตฉ่ นั วา่ ถา้ ฉนั พยายามหาวธิ นี า� สงิ่ ทค่ี ลา้ ยคลงึ กบั เกมหรอื คลปิ ทพี่ วกเขาชอบ เข้ามารว่ มเปน็ กจิ กรรมในการเรยี น อยา่ งนอ้ ย พวกเขาก็น่าจะเห็นถึงความพยายามของฉันบ้างละ จะไม่มี คะแนนจิตพสิ ัยให้กับครูของพวกเขาเองบ้างเลยหรอื ไร ถา้ ท�า เพ่ือพวกเขาอยา่ งนัน้ แลว้ ฉนั กบั พวกเขามวี ยั ตา่ งกนั พอสมควร อยา่ งนอ้ ยทสี่ ดุ พูดได้ว่าคนละยุค ฉันไม่ได้เกิดมาในยุคที่เทคโนโลยีรายล้อม รอบตวั ขนาดน้ี ฉนั ยอมรบั วา่ กลวั เทคโนโลยอี ยบู่ า้ ง ตามโลกดจิ ทิ ลั ไม่ค่อยทัน และถึงอย่างไรก็ท�าไม่ได้คล่องแคล่วเหมือนอย่าง พวกเขาแน่ เรื่องน้ฉี ันต้องเรียนรู้จากพวกเขาเหมือนกัน แตฉ่ นั กย็ งั มสี ง่ิ ดๆี ทจี่ ะมอบใหพ้ วกเขาได้ ความเชย่ี วชาญ ที่มีประสบการณ์ชีวิตท่ีแม้ไม่ได้เหมือนส่ิงต่างๆ ในสมัยนี้ แต่ในความเป็นมนุษย์แล้ว อะไรต่างๆ ก็อาจไม่ได้เปล่ียนไป มากขนาดว่าน�ามาบอกเล่า สรุปบทเรียนย่อยง่ายๆ ให้น�าไป ประยุกตก์ บั สมยั นีไ้ มไ่ ดเ้ สยี เลย ฉันทาํ ดว ยความมุงหวังเต็มท่ี หวงั จะไดร้ บั ความร่วมมือจากพวกเขาดว้ ยแล้ว ผลลัพธ์อนั ดีงามคงเกิดขนึ้ กบั ท้ังพวกเขาและฉนั ...เกิดข้นึ กับเรา พลังครไู ทยวถิ ีใหม่ 85 ฉลาดรู้เทา่ ทนั ดจิ ิทัล

ครสู ำมตำ ชัยจักร ทวยทุ ธานนท์ Çนั Íา·Ôตย 21.00 น. àÇÅานÊ้ี าํ Ëรºั รÈั ม¶ี Í× Çา‹ คÍ‹ น¢าŒ §´กÖ à¸Í¾§Ö่ ตรǨการºาŒ น ª้ÔนÊØ´·Œาย·ี่นักàรียนÊ‹§มา·า§ÍีàมÅàÊร็¨ Çันนี้·ั้§Çันà¸ÍÍั´Çี´ÔâÍ คÅ»Ô Ê×่ÍการÊÍน»รÐกͺº·àรยี น·ี่à¸Í·าํ àͧมากกÇา‹ 2 à´×ÍนáÅÇŒ ·้ั§à¢ียนº· ºัน·ÖกÀา¾ ตั´ต‹ÍáÅÐà¼ยá¾ร‹áººÍÍนäÅน¾รŒÍม·ํา QR-Code ãËŒนกั àรียนà¢าŒ ¶§Ö ¼‹านการ㪌â·รÈั¾·Ê áกน ครโู รงเรยี นมธั ยมระดบั ตา� บล วยั 35 ปี กบั ชว่ั โมงสอน สปั ดาหล์ ะ 25 ชวั่ โมง การผกั ผอ่ นใหเ้ พยี งพอจงึ เปน็ เรอื่ งสา� คญั เธอเออ้ื มมอื ไปเปด โคมไฟเลก็ ทหี่ วั เตยี ง แสงนวลเยน็ ตาของมนั ทา� ใหห้ ้องนอนดูอบอุ่นข้ึนมาทันที พลงั ครไู ทยวิถใี หม่ 86 ฉลาดรเู้ ทา่ ทันดจิ ทิ ลั

“ครคู รบั ครรู ศั มคี รบั ..” ในภวงั ค ์ เธอไดย้ นิ เสยี งหนง่ึ ดงั ขนึ้ บทควำมและบทกวีเก่ยี วกบั ครู “คะ!.....ใครคะ” เธอไมร่ วู้ า่ ตอบไปไดย้ งั ไงในภาวะครง่ึ หลบั ครงึ่ ตื่นแบบน้ัน “ขอแนะน�าตัวก่อน ผมชื่อชีวาครับ” เขาบอกว่าย้อนเวลา กลับมาจาก พ.ศ. 2558 น้นั คืออกี 25 ปีนบั จากนช้ี ีวาเล่าว่าในอนาคต เทคโนโลยดี จิ ทิ ลั ทา� ใหท้ กุ อยา่ งสะดวกสบาย รวดเรว็ และงา่ ยกวา่ ทกุ วนั นม้ี าก แค่สวม “หมวก” ที่บริษัทยักษ์ใหญ่ด้านข้อมูลดิจิทัลท�าออกมาขาย แล้วนึกเรื่องที่อยากรู้ก็จะมีภาพโฮโลแกรมเกิดข้ึนมา ดูหนังแบบมีกล่ิน และความรู้สึก ทั้งเจ็บปวด หนาว ร้อน ฯลฯ ตามบทหนังได้ด้วย หมวกใบเดียว การศึกษาถูกแปรรูปไปเป็นบริษัทเอกชนในก�ากับของรัฐ การเรยี นออนไลนเ์ ปน็ ทน่ี ยิ มมาก มหี นุ่ ยนต์ “ครดู จิ ทิ ลั ” ทา� งานแทนครู สว่ นหนง่ึ ทถ่ี กู ปลดจากงานเพราะไมย่ อมรบั เทคโนโลยี ครทู เี่ หลอื กลายเปน็ คอนเทนตค์ รเี อเตอร์ หรอื เพราะความเรว็ เฉลย่ี ในการอา่ นขอ้ มลู เพมิ่ ขนึ้ ไปถึง 600 คา� ตอ่ นาที มากกวา่ ตอนนถ้ี งึ 3 เท่า ทุกคนตอ้ งเร่งส่งขอ้ มูล ลงในคลังวิชาการให้มากท่ีสดุ เท่าทจี่ ะท�าได้ ใครท�าไมไ่ ด้ก็ถูกปลด ครบู างคนคดั ลอกขอ้ มลู จากแหลง่ อนื่ ขอแคต่ วั เองมปี รมิ าณงาน ตามเกณฑ์โดยไม่สนใจคนอื่น ท�าให้ครูที่ใส่ใจการคัดสรรข้อมูล พลอยไดร้ บั ผลกระทบไปดว้ ย ยงิ่ กวา่ นน้ั บรษิ ทั ทผ่ี ลติ หมวกและสรา้ งคลงั วิชาการซ่ึงมีเจ้าของเดียวกันยังได้ว่าจ้างเด็กเนิร์ดท่ีสติปัญญาสูงกว่า มาตรฐาน ชอบคิดว่าตัวเองเก่งกว่าคนอ่ืนๆ ให้ท�าหน้าที่จับผิดหรือ พูดแบบสุภาพกว็ ่าคอย “ตรวจสอบ” เนือ้ หาทค่ี รูท�าขึ้น พลงั ครูไทยวถิ ีใหม่ 87 ฉลาดรู้เท่าทันดจิ ิทัล

“ขอโทษนะคะ แลว้ เกีย่ วอะไรกบั ดิฉัน” รัศมถี ามขนึ้ “เกยี่ วแนน่ อนครบั เพราะครเู ปน็ คนหนง่ึ ทเ่ี ดก็ พวกนนั้ จอ้ งเลน่ งาน” ชีวาตอบ “ครูเปน็ คอนเทนตค์ รเี อเตอรอ์ ยู่หลายปี แมป้ ริมาณงานจะอย่ใู นเกณฑ์ คอ่ นขา้ งตา่� ตอ่ เนอ่ื งเพราะครลู ะเอยี ดถถ่ี ว้ นกบั การคดั เลอื กขอ้ มลู กวา่ งานสกั ชนิ้ จะเผยแพร่ได้จึงใช้เวลามากกว่าคนอ่ืนๆ เรื่องน้ีถ้ามองว่าเป็นข้อดีก็ได้ เพราะ พวกเราหาจุดผิดในงานของคุณไม่ได้เลยแม้แต่ชิ้นเดียว ครูไม่ได้แค่จัดท�าเนื้อหา แตย่ งั แนะนา� วธิ คี ดิ วธิ มี องเรอื่ งนน้ั ๆ เชอื่ มโยงเนอ้ื หาทส่ี อนกบั ชวี ติ จรงิ วธิ สี อนแบบน้ี หุ่นยนต์ “ครูดิจิทัล” ท�าไม่ได้ คนจ�านวนมากเร่ิมเบ่ือเน้ือหาของพวกรักตัว กลวั ถกู ปลดจากงานจนออกนอกหนา้ นกั เรยี น ผปู้ กครองและคนทวั่ ไปหนั มาสนบั สนนุ ครูมากขึ้น พวกเด็กเนิร์ดอดรนทนไม่ได้ เพราะรู้สึกถูกลูบคมและพยายามใช้วิธี สกปรกลดความนา่ เชอ่ื ถอื ของครตู ลอด” เรอ่ื งจรงิ หรอื น่ี รศั มรี ู้สกึ ร้อนผ่าวขน้ึ ตามใบหนา้ “ครูลาออกจากงานแล้วทุ่มกับเว็บไซต์และส่ือออนไลน์ “ครูสามตา” ทค่ี รใู ชเ้ งนิ ตวั เองทา� ขน้ึ ไดร้ บั ความยนิ ยอมมากเพราะวธิ กี ารนา� เสนอของครตู า่ งจาก คนอ่นื ๆ ครมู นี ิทาน เรือ่ งเล่า ชวี ประวตั ิบคุ คลหรือเรือ่ งราวในอดีตมาขยายความ เนื้อหาในหัวข้อท่ีค้นคว้ามา เปรียบเทียบเร่ืองเดียวกันในมุมความคิดท่ีต่างกัน แนะน�าวิธีกล่ันกรองและใช้เลือกข้อมูลที่น่าเชื่อถือ รวมทั้งการับมือกับข้อมูล ขา่ วสารในโลกดิจิทัลอยา่ งรูเ้ ทา่ ทัน...” พลังครูไทยวถิ ีใหม่ 88 ฉลาดรเู้ ทา่ ทันดจิ ทิ ัล

“ค่ะ นั่นคือความตั้งใจของฉันเลย คิดว่าสักวันอยากท�าแบบนั้นให้ได้ บทควำมและบทกวีเก่ยี วกบั ครู แคย่ งั ไมน่ กึ ไมอ่ อกวา่ จะเรม่ิ ยงั ไง แตท่ ย่ี งั ไมเ่ ขา้ ใจคอื คณุ มาทน่ี เ่ี พอ่ื จดุ ประสงคอ์ ะไร คงไม่ใช่เพราะเดก็ เนริ ด์ พวกน้นั ส่งคุณมากา� จดั ฉันเหมอื นในหนงั หรอกนะคะ” “เปลา่ เลยครบั พวกนนั้ ไมร่ เู้ รอ่ื งทผ่ี มมานี่ ผมเรยี นผา่ นเวบ็ ไซต์ “ครสู ามตา” ของครูหลายปี และหลังจากอ่านข้อเขียนที่ครูเผยแพร่ก็รู้ว่าช่วง พ.ศ. 2563 น่ีเอง ที่เป็นจดุ เรม่ิ ตน้ ของทกุ อย่างในอีก 25 ปขี า้ งหนา้ ในนน้ั ครูบอกว่าเคยทอ้ แท้ อ่อนล้า ไมร่ ูจ้ ะทา� ไปเพ่อื อะไรและจะสา� เร็จเมื่อไร แค่ทา� งานไปวันๆ กเ็ หนือ่ ยแลว้ แต่เพราะ ครูไม่ปฏิเสธเทคโนโลยี ครูมองว่าเป็นเครื่องมือส�าหรับการถ่ายทอดความคิด เราใช้ ตาสองข้างท�าให้เราเห็นโลกภายนอก แต่ตาที่สามมีไว้เพ่ือดูความคิด อย่างรู้เท่าทัน อารมณ์ความรู้สึกในใจของเราเอง ครูสามตา” จึงเป็นการมองท้ังโลกภายนอกและ โลกภายในไปพรอ้ มๆ กนั รบั รทู้ กุ สง่ิ ทเี่ กดิ ขน้ึ อยา่ งเขา้ ใจ ปรารถนาใหเ้ ทคโนโลยอี ยา่ งมสี ติ ครูเขียนว่าการส่งภาพ “สวัสดีเช้าวันจันทร์” หรืออะไรคล้ายๆ กัน อาจดูไร้ลิขสิทธ์ หรือเปล่า ขนาดและความละเอียดของภาพควรเป็นเท่าไร จะเลือกสีและฟอนต์ ขอ้ ความยังไง... แคน่ น้ั กเ็ ปน็ จดุ เร่มิ ต้นที่ดีของการใช้เทคโนโลยดี ิจิทลั อยา่ งเหมาะสม แน่นอนหลายคนก็แค่บันทึกหรือส่งต่อภาพของคนอ่ืนก็ไม่ต้องคิดอะไรมาก แต่ถ้าไม่มีคนสะกิดสังคมก็ไม่มีจุดเริ่มต้นเสียที ท่ีส�าคัญ ครูย้�าว่าเทคโนโลยีต้อง รบั ใชม้ นษุ ยท์ ม่ี คี วามแตกตา่ งหลากหลาย นกั เรยี นทค่ี รสู อนมาจากครอบครวั ทมี่ ฐี านะ ต่างจากเด็กในเมืองมาก อย่าว่าแต่เข้าดูคลิปเลย บางคนไม่รู้ด้วยซ�้าว่าสแกน QR-Code ท�ายงั ไง พลงั ครไู ทยวถิ ใี หม่ 89 ฉลาดรเู้ ทา่ ทันดิจิทลั

“ท่ีผมย้อนเวลากลับมานี่ก็เพ่ือท่ีจะบอกพวกเราในอีก 25 ป ข้างหน้าอยากให้ครูมีก�าลังใจครับ เราได้รับประโยชน์จากส่ิง ทคี่ รทู า� มากมาย ถา้ วนั หนงึ่ ครทู อ้ แทแ้ ละเหนอ่ื ยลา้ ขอใหน้ กึ ถงึ เรอ่ื งราว ในคนื นนี้ ะครบั ถา้ ไมม่ คี รกู ไ็ มม่ เี วบ็ ไซต ์ “ครสู ามตา” ไมม่ เี รอื่ งเลา่ นทิ าน หรอื เกรด็ ความรทู้ คี่ รเู ลา่ ไวอ้ ยา่ งนา่ ฟงั ทสี่ า� คญั พวกเราจะเปน็ แคน่ อ็ ต และเฟองตัวหน่ึงในระบบการศึกษาที่กลายเป็นอุตสาหกรรมดิจิทัล ไปแล้ว...” ชวี าเลา่ เรอื่ งโลกอนาคตตอ่ ไปอกี หลายเรอื่ ง สว่ นใหญเ่ ธอเปน็ ฝ่ายฟังมากว่า นานๆ จะเอ่ยถามด้วยความอยากรู้เธออดคิดไม่ได้ว่า หรือนี่จะไมใ่ ชค่ วามฝัน Çนั ¨นั ·ร 05.00 น. น า Ì  ก า » ÅØ ก ·่ี Ëั Ç à ตี ย § Ê ‹ § à Êี ย § ´ั § ã น ค Ç า ม ม× ´ á Å Ð à §ี ย º §ั น รÈั มÅี กØ ¨ากàตยี §ä»·าํ Àารก¨Ô ตา‹ §æ รÐËÇา‹ §áต§‹ ตÇั Àา¾ªÇี าáÅÐàรÍ×่ §ราÇËÇŒ §Àǧั ค ยั§กรШ‹า§ª´ั àËม×Íนà¾Ô่§àกÔ´¢น้Ö ต‹ÍËนาŒ เธอตรวจดูความเรียบร้อยของกลอนประตูหน้าต่างและ ปลกั๊ ไฟ ขณะหยบิ กระเปา สะพาย ตากเ็ หลอื บไปเหน็ หนงั สอื เลม่ หนงึ่ วางอยู่ บนโตะ ทา� งาน ไม่ใชข่ องฉนั น่ี รปู ตน้ ไมก้ า� ลงั ผลใิ บเขยี วขจี ขอ้ ความ “ครสู ามตา” : ประสบการณ์ 25 ปี บนเส้นทางสู้ของครูยุคดิจิทัล เขียนโดยเธอเองใน พ.ศ. 2558 ด้านในมีลายมือเขียนไว้ว่า “แด่ครูรัศมี ผู้เปิดตาท่ีสาม ด้วยความ ขอบคณุ ...ชีวา” พลงั ครไู ทยวถิ ีใหม่ 90 ฉลาดรเู้ ทา่ ทันดจิ ิทลั

àมÍ×่ ªÇี ตÔ ¢Í§àรา·กØ คนä´กŒ าŒ Çยา‹ §Ê‹ู บทควำมและบทกวีเก่ยี วกบั ครู ÇÑÂ˹ØÁ‹ ÊÒÇ สกุลบณุ ยทตั ควำมฝน ควำมหวงั ของพวกเราจึงเริ่มแขง็ แกร่งและเติบกลา้ ขึน้ มเี ปาหมาย แหง่ การดา� รงอยแู่ ละดา� เนนิ ไปทช่ี ดั เจน เปน็ หนทางแหง่ จติ วญิ ญาณ ดจุ สายฝนแรง ท่ีไหลหลั่งลงมาพร้อมกับพายุใหญ่ที่เตรียมจะทดสอบลมหายใจของชีวิต ว่าจะทนยาวไปสจู่ ุดหมายปลายทางไดอ้ ย่างไร...? เหตุแห่งความปรารถนาจะส่งผลถึงความเป็นอนาคตอันผุดผ่อง หากหนมุ่ สาวไดย้ า้� เตอื นตนเองถงึ ทหี่ มายของการรองรบั ความหมาย ทจี่ ะมที จี่ ะเปน็ ของชีวิตอันจริงแท้ขึ้นมา กล้าพันธุ์ของพืชพันธุ์ต่างเติบโตใหญ่ขึ้น แตกดอก ออกผลเปน็ คณุ คา่ มลี า� ตน้ ทสี่ มบรู ณพ์ รอ้ ม เพอ่ื จะหยดั ยนื ตา้ นแรงลมโดยไมห่ กั โคน่ ลงได้ สายตาแห่งจิตใจของหนุ่มสาว จึงเป็นค�าตอบส�าคัญของความอยู่รอด ในห้วงอันลึกซ้ึงของการเรียนรู้อุดมการณ์ ซ่ึงนับเป็นบรรทัดฐานท่ีแข็งแกร่ง ซง่ึ จะสามารถพลกิ ผนั ความเปน็ ธรรมดาสามญั ใหก้ ลายเปน็ สงิ่ ทลี่ า�้ คา่ ขนึ้ มาโดยทนั ที และน่ันย่อมหมายถึงหัวใจของการเติบใหญ่ได้เดินทางมาถึงหนทางของสันติสุข ในการศึกษาแล้ว พลังครูไทยวถิ ีใหม่ 91 ฉลาดรู้เท่าทันดิจทิ ลั

“ การศกึ ษาของเด็กๆ ในวยั เติบใหญ.่ ..” จึงเปรียบเสมือนการเดินฝ่าสายฝนห่าส�าคัญ ซึ่งแม้จะ เผชิญกับฝนฟ้าคะนอง แต่ทว่า การศึกษาน้ันก็จะช้ีทางให้เห็นถึง ท่ีพักพิงแห่งการเอาตัวรอดได้ ช้ีทางให้เห็นถึงร่มเงาของความ ปลอดภัยจากภยันตรายและอุปสรรคอันเน่ืองมาแต่ธรรมชาติ ทไ่ี มส่ ามารถจะควบคุมได้ ชวี ติ เปน็ เหตผุ ลทต่ี อ่ เนอื่ งกนั เชน่ น.้ี .การเปลยี่ นผา่ นนยั ของ การด�าเนินชีวิต ก็เท่ากับเป็นการเปลี่ยนผ่านนัยของการศึกษา ยง่ิ ดวงตาของการเรยี นรถู้ กู เปดิ กวา้ งขน้ึ นบั แตบ่ ทเรมิ่ ตน้ ...ชวี ติ กจ็ ะมี เส้นสายของความรู้สึกเกิดขึ้นเป็นรูปรอยแห่งจิตวิญญาณตราตรึง อยใู่ นหวั ใจอยา่ งมน่ั คงเปน็ บทเรมิ่ ตน้ อนั ผกู พนั ทแี่ ปรคา่ เปน็ เนอ้ื แท้ ของอุดมการณ์ และส่งผลให้เติบใหญ่กว้างไกล บนวิถีจริตของ ความเปน็ ผใู้ หญท่ มี่ กี ารศกึ ษาเปน็ อาภรณอ์ นั ลา�้ คา่ หม่ คลมุ ชวี ติ เพอ่ื ปกปอ้ ง ตนเองใหป้ ลอดพน้ จากบาปเคราะหท์ ง้ั หลายทง้ั ปวง กระทง่ั สามารถ น�าพาตนเองใหม้ คี วามหวงั อยใู่ นความหวังได้ในทส่ี ดุ พลังครไู ทยวถิ ีใหม่ 92 ฉลาดรเู้ ท่าทนั ดิจิทลั

“ขอให้แหงนหน้ามองฟากฟาแห่งฤดูกาล ณ ยามน.้ี .. บทควำมและบทกวีเก่ยี วกบั ครู ความรอ้ นแรงแห่งลมฤดรู ้อน..ได้อ่อนพลงั ลงแล้ว” น่ันเท่ากับว่า การรังสรรค์และปรับแปลงหัวใจใหม่ของชีวิต ก�าลังจะเร่ิมต้นขึ้นด้วยสีสันและกล่ินอายอันฉ่�าเย็นเป็นเสน่หาของ สายฝน และจะทบทวดี ้วยสายลมหนาว ณ โอกาสแหง่ ฤดกู าลตอ่ ๆ ไป “โปรยปราย หวา่ นพรม หรอื กรรโชกแรง จนเปยี กปอน... หนาวเหนบ็ ” แตถ่ า้ หากหวั ใจ แหง่ การเรยี นรขู้ องผทู้ อ่ี ยใู่ นวยั แหง่ การศกึ ษา แต่ละคน ได้มีโอกาสสัมผัสกับวิถีแห่งสัจจะอันจริงแท้นี้ รู้สึกถึง ความละเมยี ดละไมทไ่ี มร่ จู้ บ มองเหน็ ไดถ้ งึ แสงสวา่ งทางปญั ญาอนั ทรงพลงั ก็คงจะเชือ่ มน่ั กันไดว้ า่ “ฤดูกาลของชีวิตคือส่ิงอันเปนความหมายของ การเรยี นรทู้ แ่ี มน่ ตรง และไมห่ ลกี เรน้ ไปจากความปรารถนาดขี อง หัวใจแหง่ หัวใจเสมอ...” “การเรยี นรคู้ ณุ ค่าของการศึกษา ผา่ นเสน้ ทางแหง่ ฤดกู าล ของชวี ติ หนง่ึ ” พลังครูไทยวถิ ีใหม่ 93 ฉลาดรเู้ ทา่ ทันดจิ ิทลั

พลงั ครไู ทยวถิ ีใหม่ 94 ฉลาดรเู้ ทา่ ทันดิจทิ ลั

พลงั ครไู ทยวถิ ีใหม่ 95 ฉลาดรเู้ ทา่ ทันดิจทิ ลั

ผู้มีคุณูปกำรต่อกำศกึ ษำของชำติ ประจำ� ป 2564 ครุ สุ ภาไดด้ า� เนนิ การสรรหาบคุ คลและนติ บิ คุ คลทด่ี า� เนนิ งาน หรือจัดกิจกรรมท่ีก่อให้เกิดการพัฒนาและการเปล่ียนแปลง ต่อการศึกษาอย่างสร้างสรรค์ และการด�าเนินงานหรือกิจกรรม ท่ีสามารถเป็นแบบอย่างที่ดีของการปฏิบัติท่ีเป็นประโยชน์ อยา่ งยง่ิ ต่อการพัฒนาการศึกษาของชาติ จนเป็นที่ประจักษ์ชัด และเป็นที่ยอมรับของสังคมให้ได้รับการยกย่องเชิดชูเกียรติและ ประกาศเกียรติคุณ เป็นบุคคลหรือนิติบุคคลท่ีได้ท�าคุณประโยชน์ อย่างยิ่งต่อการศึกษาของชาติ เพื่อประกาศให้สาธารณชนรับรู้ และร่วมยกย่องเชิดชูเกียรติ โดยได้ด�าเนินการตั้งแต่ปี 2548 เป็นต้นมา พ.ศ. 2564 น้ี มีบคุ คลและนติ ิบุคคลทีส่ มควรไดร้ ับรางวัล ผู้มีคุณูปการต่อการศึกษาของชาติ ประจ�าปี 2564 จ�านวน 7 ราย ดังนี้ 1. พระธรรมราชานุวตั ร (สุทัศน์ วรทสฺส)ี 2. พระราชวชริ เมธี (วรี ะ วรปโฺ ญ) 3. ผู้ชว่ ยศาสตราจารย์จรญู ถาวรจกั ร์ 4. นายนนั ท์ นนั ท์ชยั ศักดิ์ 5. นายประสาน ยวุ านนท์ 6. ภราดามณฑล ประทมุ ราช 7. บรษิ ทั ไทยเบฟเวอเรจ จ�ากดั (มหาชน) พลังครูไทยวิถใี หม่ 96 ฉลาดรู้เทา่ ทนั ดจิ ิทลั

พระธรรมรำชำนวุ ตั ร (สทุ ัศน วรทสฺสี) เจาอาวาส เจา สาํ นักเรยี นวดั โมลีโลกยาราม ราชวรวิหาร กรุงเทพมหานคร รองเจาคณะภาค 9 “ผู้มคี วามช�านาญดา้ นการสอนและการอบรม ศีลธรรมจรยิ ธรรมในสถานศกึ ษาทกุ ระดบั มีผลงานทางดา้ นงานศาสนศกึ ษา ” พระธรรมราชานวุ ตั ร (สทุ ศั น ์ วรทสสฺ )ี เรมิ่ จากการ เป็นกรรมการตรวจประโยคธรรมสนามหลวง ต่อมาเป็น อาจารยพ์ เิ ศษสอนพระปรยิ ตั ธิ รรมแผนกบาลี ระดบั เปรยี ญเอก ในส�านักเรียนคณะจังหวัดชลบุรี สู่การเป็นผู้น�าประโยคบาลี ไปเปดิ สอบ ณ หนว่ ยสอบทงั้ ในประเทศไทย ในภาคตะวนั ออก เฉียงเหนือและภาคกลางของประเทศไทย ได้แก่ จังหวัด ศรีสะเกษ จังหวัดยโสธร กรุงเทพมหานคร และต่างประเทศ ไดแ้ ก่ รฐั นวิ ยอรก์ ประเทศสหรฐั อเมรกิ า ทงั้ เปน็ วทิ ยากรบรรยาย ความรใู้ นเรอ่ื งศาสนศกึ ษาและบาลไี วยากรณแ์ กพ่ ระสงั ฆาธกิ าร และครสู อนบาลที วั่ ประเทศ นอกจากนี้ ยงั มผี ลงานเขยี นอกี ดว้ ย เช่น หลกั สูตรไวยากรณ์และหลักสัมพนั ธ์ พลังครไู ทยวิถีใหม่ 97 ฉลาดรู้เทา่ ทนั ดจิ ิทลั

พระรำชวชิรเมธี (วรี ะ วรปฺโญ) เจาอาวาสวดั พระบรมธาตุ พระอารามหลวง รองเจาคณะจังหวัดกาํ แพงเพชร “ผ้ทู ่ีประพฤตปิ ฏิบตั ติ นประกอบคุณงามความดแี ก่สงั คม โดยไดส้ รา้ งโรงเรียน ก่อสร้างอาคาร บริหารโรงเรยี นพระปริยตั ิธรรม “ธรรมกิตตวิ งศ์” ” พระราชวชิรเมธี (วีระ วรปฺโญ) เป็นผู้ริเร่ิมโครงการสวดมนต์ธรรมจักร ทุกวันอาทิตย์ (ธรรมจักรซันเดย์) นับเป็นศูนย์รวมจิตใจที่ส�าคัญของชาวก�าแพงเพชร เป็นผู้เร่ิมขยายการเรียนการสอนธรรมศึกษาเข้าสู่โรงเรียนประถมศึกษาและมัธยมศึกษา เปดิ สนามสอบธรรมศกึ ษาในโรงเรยี นทว่ั จงั หวดั กา� แพงเพชร นอกจากน้ี ยงั รว่ มกบั จงั หวดั ก�าแพงเพชร ส�านักงานส่งเสริมการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยจังหวัด ก�าแพงเพชรสร้างห้องสมุดประชาชน “เฉลิมราชกุมารี” ในพ้ืนท่ีของวัดพระบรมธาตุ ให้กับประชาชน ทั้งยังมีผลงานวิทยานิพนธ์ งานวิจัย และบทความทางวิชาการท่ีเป็น ประโยชนต์ อ่ การศกึ ษาอกี มากมาย เกยี รตคิ ณุ สา� คญั ทไี่ ดร้ บั อาทิ รางวลั “คนดศี รแี ผน่ ดนิ ” ดา้ นพฒั นาสรา้ งสรรค์ งานในพระพุทธศาสนา และเผยแพร่ค�าสอนจนเป็นที่ประจักษ์ จากสมาคมนักส่ือสาร มวลชนไท (สนท.) ใน พ.ศ. 2561 โล่เกียรติยศ ในโครงการวัฒนธรรมไทยสายใยชุมชน ต�าบลนครชุม ดีเด่นระดับประเทศ ใน พ.ศ. 2553 และประกาศเกียรติคุณ รางวัล เสาเสมาธรรมจกั รผทู้ า� คณุ ประโยชนแ์ กพ่ ทุ ธศาสนา สาขาสง่ เสรมิ การศกึ ษาพระปรยิ ตั ธิ รรม เมื่อ พ.ศ. 2544 เป็นต้น พลงั ครูไทยวถิ ีใหม่ 98 ฉลาดร้เู ท่าทนั ดจิ ิทัล