People Insights สุรพงษ์ มาลี

People Insights: \"มองภาพอย่างไร กเ็ ป็ นไปอย่างภาพทีม่ อง - Vision and Organizational Metaphors\" ในรอบสองสัปดาห์ที่ผ่านมา ผมได้มสี ่วนร่วมและเป็ นวทิ ยากรในกจิ กรรมการ ประชุมสัมมนาของสานักเลขาธิการนายกรัฐมนตรี ซึ่งมเี ป้าหมายเพ่ือเตรียมความพร้อม รับการเปลย่ี นแปลง และวถิ ปี กตใิ หม่ หน่ึงในกจิ กรรมน้นั คือ การทบทวน \"ภาพในอนาคต\" ของหน่วยงาน หรือภาษาทเี่ รา คุ้นเคย คือ วสิ ัยทัศน์ หรือ Vision ซ่ึงจริงๆ แล้ว เรื่องแบบนี้ เราคุ้นเคยกนั ดอี ยู่แล้ว ผมเตือนความทรงจาของผ้เู ข้าร่วมประชุมว่า \"วสิ ัยทศั น์\" เป็ นตวั ชี้ทศิ ทางเชิงกลยุทธ์ (Strategic Direction) ขององค์กร ขณะท่ี \"พนั ธกจิ \" หรือ \"Mission\" น้ัน เป็ นตวั กาหนด \"สถานะเชิงกลยุทธ์\" ทเ่ี ป็ นอยู่ขององค์กร หรือ \"Strategic Positioning\" ถ้าพดู ง่ายๆ กค็ ือ วสิ ัยทศั น์ เป็ นเรื่องของ \"วนั พรุ่งนี\"้ และ \"เน้นอนาคต\" แต่พนั ธกจิ เป็ น เรื่องของ \"วนั นี\"้ และ \"เน้นปัจจุบนั \" ด้วยความท่ีผมเชื่อว่า เร่ืองเหล่านี้ ผ้คู นมคี วามรู้ความเข้าใจกนั อยู่แล้ว ผมจงึ ไม่ได้พดู แนวคดิ ทางวชิ าการ หรือหลกั การพืน้ ฐานอะไรมากนัก เพยี งแต่นาตวั อย่างวสิ ัยทศั น์ของ องค์กรบางแห่งมาให้ดู ผมชี้ให้เหน็ ว่า การเขยี นวสิ ัยทศั น์ทด่ี ี (Vision Statement) ต้องให้ภาพในอนาคตท่ีชัดเจน ต้องทาให้ผู้มสี ่วนได้ส่วนเสีย รู้ เข้าใจและตระหนักว่า องค์กรจะทาอะไร จะเป็ นอะไร ต้องการบรรลอุ ะไร เพื่อใคร ด้วยวธิ ีใด และจะเป็ น จะได้ จะมี จะไปถงึ ส่ิงน้ันเม่ือไหร่

ส่ิงสาคญั ท่สี ุดที่ผมเน้นยา้ กค็ ือ วสิ ัยทัศน์จะต้องสร้างแรงจูงใจและแรงบนั ดาลใจให้คนใน องค์กรทุ่มเทพลงั และความพยายาม รวมท้ังแสดงพฤตกิ รรมที่สอดคล้องกบั ทศิ ทางท่ี องค์กรวาดหวงั ไว้ แนวคดิ และหลกั การเรื่องนี้ แม้จะไม่ได้ยากอะไร แต่ถ้าจะทาให้ดี ทาให้ถูกต้อง และทาให้ เกดิ การยอมรับร่วมกนั น้ัน ไม่ใช่เร่ืองทีง่ ่ายเลยครับ ผมมคี วามเชื่อว่า \"ภาพในอนาคตทใี่ ช่\" จะช่วยให้ขบั เคลื่อนองค์กรไปสู่เป้าหมายที่ ต้องการได้ ในเชิงการบริหารจดั การ มีการใช้ภาพอุปมาอปุ มัย หรือ Metaphors มาอธิบายภาพ ปัจจุบนั และภาพอนาคตขององค์กร เพราะเช่ือว่า \"ภาพ\" ทาให้คนในองค์กรมจี ุดสนใจ ร่วมกนั (Seize the Attention) สามารถเชื่อมโยงองค์กรกบั ภาพง่ายๆ ท่ีผู้คนคุ้นเคย (Connect and Simplify) คนท่สี นใจเร่ืองภาพอปุ มาอปุ มัยขององค์กร อาจหาหนังสือชื่อ \"Images of Organizations\" ของ Gareth Morgan มาอ่านได้ครับ โดยสรุปกค็ ือ \"ภาพที่เราคดิ ว่าเราเป็ น\" เป็ นตวั กาหนด \"ส่ิงทเ่ี ราเป็ น\" ขณะที่ \"ภาพท่เี รา อยากเป็ นในอนาคต\" กเ็ ป็ นตวั กาหนด \"สิ่งทีเ่ ราต้องการเป็ น\" และจะช่วยผลกั ดนั ให้เรา พยายามเปลย่ี นแปลงตนเองและองค์กร เพ่ือมุ่งไปในทศิ ทางที่ต้องการอย่างไร ผมชอบยกตวั อย่างคาพดู ทีค่ นในภาครัฐมักจะพูดอยู่เสมอๆ ว่า \"ระบบราชการเป็ น 'กลไก' ในการพฒั นาประเทศ\" หรือ \"พวกเราเป็ น 'กลไก' หรือ 'ฟันเฟื อง' ในองค์กร\"

เม่ือใดกต็ ามทเี่ ราคดิ ว่า เราเป็ น 'กลไก' หรือเป็ น 'ฟันเฟื อง' กแ็ ปลว่า เรามององค์กรของ เราเป็ น \"เครื่องจกั ร\" (Mechanics) ผลกค็ ือ การเปลยี่ นแปลงกจ็ ะเกดิ ขนึ้ ยาก และในฐานะ ปัจเจกบุคคล กค็ งจะทาอะไรไม่ได้มากนักเพ่ือเปลยี่ นแปลงองค์กร แต่ถ้าเราเกดิ มององค์กรว่า เป็ น \"ส่ิงมชี ีวติ \" (Organism) ผลกค็ ือ องค์กรต้องปรับตวั อยู่ ตลอดเวลา และในฐานะปัจเจกบุคคล เรากส็ ามารถแสดงพฤตกิ รรมเพ่ือเปลย่ี นแปลง องค์กรได้ ในกจิ กรรมหนึ่ง ผมขอให้ผ้เู ข้าประชุม วาดภาพองค์กรท่เี ขาอยากจะเห็น อยากจะเป็ น อยากจะได้ และอยากจะมีในอนาคต พร้อมกบั ให้บอกด้วยว่า แล้วจะทาอย่างไรเพื่อจะไปสู่ ภาพน้ัน และบุคลากรจะต้องได้รับการพฒั นาความรู้ ทักษะ และสมรรถนะอย่างไร ผมคดิ ว่าการมองภาพอนาคต เป็ นวธิ ีการหน่ึง ทีจ่ ะช่วยคดิ เพ่ือหาแนวทางในการ เปลยี่ นแปลงองค์กร การกาหนดวสิ ัยทศั น์และสร้างภาพท่ตี ้องการในอนาคต ถือว่าเป็ นเร่ืองท่ยี ากแล้ว แต่ถ้า สมมุตวิ ่าเราโชคดี หาทศิ ทางหรือภาพทีถ่ ูกต้องหรือ \"ทใี่ ช่\" ได้ แต่ส่ิงท่ยี ากกว่าน้ัน คือ เรา จะไปตามทศิ ทางน้ันให้ถงึ เป้าหมาย หรือทาให้ภาพทตี่ ้องการ เป็ นจริงขนึ้ มาได้อย่างไร ผมไม่ลืมท่จี ะยา้ กบั ผ้เู ข้าร่วมประชุมว่า \"มีแต่วสิ ัยทัศน์ แต่ไม่มกี ารกระทา เป็ นได้แค่เพยี ง ความฝัน\" และหาก \"มแี ต่การกระทา แต่ไม่รู้ว่าจะทาไปในทศิ ทางไหน กเ็ ป็ นได้แค่ 'กจิ กรรม' ซ่ึงไม่สร้างมูลค่าและคุณค่าให้องค์กร\" Vision without Action is A Dream. Action without Vision is just an Activity.