กระบวนการวิทยาศาสตร์

หน่วยท่ี 1 เรยี นรู้วทิ ยาศาสตร์อยา่ งไร เร่ือง กระบวนการทางวิทยาศาสตร์ รายวชิ า วทิ ยาศาสตรพ์ ้นื ฐาน ม.1 สอนโดย ครูวราภรณ์ มอญภาษา ครชู านาญการพิเศษ โรงเรยี นหอวัง ปทมุ ธานี





วธิ ีการทางวทิ ยาศาสตร์ ประกอบดว้ ยข้นั ตอนตา่ ง ๆ ดังน้ี 1. ขนั้ สังเกตเพอ่ื ระบปุ ญั หา 2. ขนั้ ต้งั สมมตฐิ าน 3. ขน้ั การรวบรวมขอ้ มูล 4. ขนั้ ตงั้ สมมติฐาน 5. ข้นั สรุปผล

การใชป้ ระสาทสัมผสั อยา่ งใดอย่างหน่งึ หรือหลายอยา่ งรวมกนั ไดแ้ ก่ ตา หู จมูก ลนิ้ และ ผวิ กาย เขา้ ไปสมั ผัสโดยตรงกับวตั ถหุ รอื เหตกุ ารณ์ โดยมีจดุ ประสงคท์ ่ี จะหาขอ้ มูลซงึ่ เปน็ รายละเอียดของสงิ่ น้นั ๆ โดยไมใ่ ส่ความคิดเห็นของผู้สังเกต ลงไป การสงั เกตเปน็ กระบวนการหลักทจ่ี ะนาไปสูก่ ารคน้ พบทางวทิ ยาศาสตร์

การตงั้ ปัญหา ตัง้ คาถาม การใช้คาถาม เป็นเทคนิคสาคญั ในการเสาะแสวงหา ความรู้ทม่ี ปี ระสทิ ธภิ าพ เป็นกลวธิ ีการสอนท่กี อ่ ใหเ้ กดิ การเรยี นรู้ทพี่ ฒั นาทกั ษะ การคิด การตคี วาม การไตร่ตรอง การถ่ายทอดความคิด สามารถนาไปสูก่ าร เปล่ียนแปลงและปรับปรงุ การจัดกระบวนการเรยี นรไู้ ด้เปน็ อยา่ งดี

การตั้งสมมติฐาน หมายถงึ การกาหนดข้อความที่คาดคะเนคาตอบของปัญหา/ เรอ่ื งทส่ี นใจไว้กอ่ นทาการศกึ ษา ซ่งึ การคาดคะเนคาตอบนนั้ มุ่งหวงั ใหค้ าตอบ หรอื ผลท่ไี ด้จากการศกึ ษาถกู ตอ้ งมากท่ีสุด สมมติฐานจงึ เปน็ เครือ่ งมอื ทจ่ี ะ นาไปสกู่ ารพสิ ูจน์คน้ หาความจริงในการศึกษาค้นควา้

การทดลองเปน็ วิธดี าเนินการอยา่ งมรี ะเบยี บเพ่อื พสิ จู นย์ นื ยัน หกั ลา้ ง หรือ สร้างความสมเหตสุ มผลของสมมตุ ิฐาน การทดลองทม่ี ีการควบคมุ ทาให้ไดก้ าร สรุปทม่ี ีเหตุผล วา่ ผลลัพธ์ใดจะเกดิ ข้ึนหากเปล่ยี นแปลงปจั จัยใด

การทดลอง เรื่อง การศึกษาความเขม้ ของแสงทีม่ ผี ลต่อการงอกเมล็ดขา้ ว ตัวแปรตน้ คอื ตัวแปรทีต่ ้องการศกึ ษา การทดลองนี้ ตัวแปรต้น คอื ความเข้มของแสง ตัวแปรตาม คอื ผลของการใชต้ ัวแปรต้นในการควบคุม การทดลองนี้ ตวั แปรตาม คอื การงอกของเมลด็ ข้าว ตวั แปรควบคมุ คอื ตวั แปรท่ีไมไ่ ด้ศึกษา การทดลองน้ี ตวั แปรควบคมุ คือ ปรมิ าณน้าทีร่ ด ชนดิ ของดนิ

• การนาข้อมลู ทไ่ี ด้จากการทดลอง • การสรปุ ให้ความสมั พันธุ์กับตัวแปรต้นและตวั แปรตาม • การสรุป ทาให้ได้ความรใู้ หม่ หรือ ทฤษฎีใหม่