51 2.2.3 การวินิจฉัยโรคเอดส์ในเด็ก การวินิจฉัยโรคในเด็กมักจะมีปัญหา แม้ว่าจะมีการ ตรวจเลือดก็อาจจะยากในการแปลผล ท้ังน้ีเน่ืองจากแอนติบอดีของมารดาท่ีผ่านรกไปยังทารกน้ันจะรบกวน การแปลผล เพราะแอนตบิ อดีชนิด ไอจีจี (IgG) ท่ีผ่านจากมารดามายังทารก กับไอจีจี (IgG) ท่ีเกิดจากการติด เช้ือเองนั้นยังไม่สามารถจะวินิจฉัยแยกจากกันได้ นอกจากอาศัยเวลาผ่านไปแอนติบอดีจากมารดาจะค่อยๆ ลดลงจึงจะแปลผลได้ เช่น ตรวจเลือดพบว่าทารกให้เลือดเอดส์บวกอยู่ตลอดเวลาเป็นเวลา ๑๕-๑๘ เดือน หรือนานกว่าน้ัน นอกจากการแยกและเพาะเช้ือ การตรวจพบแอนติเจนชนิด p24 แอนติเจนและการ ตรวจหาแอนตบิ อดีชนดิ IgA จะให้การวนิ จิ ฉัยการติดเชอ้ื ได้ในปัจจุบันได้มีการพัฒนาวิธีการตรวจแบบใหม่มา ช่วยในการวินิจฉัยการติดเชื้อ เอชไอวีในเด็ก ได้แก่วิธีปฏิกิริยาลูกโซ่โพลีเมอเรส (Polymerase Chain Reaction หรอื PCR) ซงึ่ มีความไวและจาเพาะเท่ากบั วิธกี ารแยกและเพาะเล้ียงเชื้อ และไวกว่าวิธีการ ตรวจหา p24 antigen และ IgA จาเพาะ (ประเสรฐิ ทองเจริญ, จันทพงษ์ วะสแี ละรวงผงึ้ สทุ เธนทร,์ 2549) 2.2.4 การดูแลเด็กทีต่ ิดเช้อื เอชไอวี และครอบครัว (ชิษณุ พันธเ์ จรญิ , 2552: 188-192) การปอ้ งกันไม่ให้เด็กได้รับการถ่ายทอดเช้ือจากแม่ที่ติดเชื้อเอชไอวีถือเป็นมาตรการท่ี สาคัญย่ิง กลุ่มน้ีจึงต้องให้ยาต้านไวรัสเอชไอวี ส่วนเด็กท่ียังไม่ทราบว่าติดเชื้อหรือไม่ ควรได้รับการดูแล เช่นเดียวกับเด็กท่ีเข็งแรงท่ัวไป การติดตามเด็กกลุ่มน้ีมักนัดตามตารางการให้วัคซีนสาหรับเด็กแข็งแรงทั่วไป ในคลินิกเด็กดี และทาการติดตามการเจริญเติบโต พัฒนาการ ตรวจต่อมน้าเหลือง ขนาดของตับและม้าม และตรวจหาโรคตดิ เชื้อฉวยโอกาส สามารถให้วัคซนี ตา่ งๆ ได้ใกลเ้ คยี งกับวคั ซีนในเดก็ แขง็ แรงทัว่ ไป เน่ืองจากโอกาสทีเ่ ด็กจะตดิ เชื้อจากแม่มีอัตราไมส่ งู โดยเฉพาะถ้าแม่ไดร้ ับยาต้านไวรัส เอชไอวี แพทยบ์ างคนแนะนาใหเ้ ดก็ ที่เกดิ จากแมท่ ี่ตดิ เชือ้ เอชไอวี ไปรบั บริการฉดี วัคซนี ท่ีสถานพยาบาลใกล้ บ้าน และให้มาพบแพทยเ์ พ่ือตรวจเลอื ดเมื่ออายุ 18 เดือน โดยแนะนาพ่อแม่เกย่ี วกบั อาการทอี่ าจทาใหส้ งสยั ว่าเดก็ ติดเชอ้ื เพือ่ เฝ้าตดิ ตาม และสามารถพาเด็กมาพบก่อนวนั นัดได้ หากสงสยั ว่าติดเชื้อ 2.3 คาวาซากิ (Kawasaki disease) โรคคาวาซากิ (Kawasaki disease) คือ กลุ่มอาการของโรคที่ประกอบด้วยไข้สูง มีการ เปลี่ยนแปลงของผิวหนัง เยื่อบุผิว และต่อมน้าเหลืองท่ี โรคนี้นับวันจะพบมากขึ้นเรื่อยๆในประเทศไทย การ ให้การวิเคราะหโ์ รคแตเ่ นน่ิ ๆ โดยเฉพาะภายใน 5-7 วันแรกของโรคจะมีความสาคัญมาก ต้องรีบให้การรักษา อย่างทันท่วงที เพ่ือป้องกันโรคแทรกซ้อนท่ีอาจเกิดข้ึนที่หัวใจและหลอดเลือด หรือเมื่อเป็นโรคน้ีแล้วก็ควร ไดร้ บั การดูแลรักษาอย่างตอ่ เนือ่ ง จนผู้ปว่ ยหายเป็นปกตแิ ละปลอดภัย 2.3.1 สาเหตุ ยังไม่ทราบสาเหตุ พบได้ท้ังสองเพศแต่พบในเด็กช ายมากกว่าเด็กหญิง อายุ : พบในเดก็ โดยเฉพาะอายนุ ้อยกว่า 8 ปี พบมากในชว่ งอายุ 1-2 ปี 2.3.2 การแสดงอาการของโรค 2.3.2.1 ไข้ เดก็ จะมีไขส้ งู ถา้ ไม่ได้รับการรักษาไข้จะสูงนานประมาณ1-2 สปั ดาห์ 2.3.2.2 ตาแดง เย่อื บตุ าขาวจะแดง 2 ขา้ ง ไมม่ ีข้ีตา และเป็นหลังมีไข้ประมาณ 1-2 วัน และเป็นอยนู่ านาณ 1-2 สัปดาห์ 2.3.2.3 มีการเปลี่ยนแปลงของริมฝีปากและช่องปาก จะมีริมฝีปากแดงแห้ง เป็นอยู่ ประมาณ 1-2 สัปดาห์และผิวหนังอาจแตกแห้งหลุดลอกได้ ภายในอุ้งปากจะแดงและลิ้นจะแดงคล้ายลูกสต รอเบอร่ี(Strawberytongue)
52 2.3.2.4 มีการเปลี่ยนแปลงท่ีฝ่ามือและฝ่าเท้า โดยจะบวมแดงไม่เจ็บ หลังจากนั้นจะมี การลอกของผิวหนังบริเวณปลายนิ้วมือ และนิ้วเท้า(ประมาณ 10-14 วันหลังมีไข้) และลามไปท่ีฝ่ามือฝ่าเท้า บางรายอาจเลบ็ หลดุ ได้ หลงั จากนนั้ บางราย 1-2 เดอื นจะมรี อยขวางทเี่ ลบ็ (Beau’s line) 2.3.2.5 ผ่ืนตามตัวและแขนขา มักเกิดหลังมีไข้ 1-2 วัน และมีได้หลายแบบ และผ่ืนอยู่ นานประมาณ 1 สัปดาห์ 2.3.2.6 ต่อมน้าเหลืองที่คอโต พบประมาณร้อยละ 50-70 ของผู้ป่วย ขนาดโตกว่า 1.5 ซม. ไม่เจ็บ 2.3.2.7 อาการแสดงอ่ืนๆที่อาจเกิดร่วมด้วย ได้แก่ ปวดตามข้อ กระเพาะปัสสาวะ อกั เสบแบบไม่ติดเชือ้ ท้องเสีย เยือ่ หุ้มสมองอักเสบ เป็นต้น ปัญหาสาคัญของโรคนี้ คือ เกิดโรคแทรกซ้อนที่หัวใจและหลอดเลือดเลี้ยงหัวใจ (Coronary Artery) พบประมาณร้อยละ 20-30 ถ้าไม่ได้รบั การรักษา โรคแทรกซ้อนท่ีหัวใจและหลอดเลือดได้แก่ เกิดกล้ามเนื้อหัวใจอักเสบ ลิ้นหัวใจ อักเสบ ทาให้ล้ินหัวใจร่ัว และหลอดเลือดแดงท่ีไปเล้ียงกล้ามเน้ือหัวใจ(Coronary Artery)อักเสบเกิดเป็น หลอดเลือดแดงโป่งพอง(Aneurysm) ซ่ึงอาจเกิดท่ีหลอดเลือดเส้นเดียว ตาแหน่งเดียว หรือเกิดหลายเส้น เลอื ดและหลายตาแหนง่ ก็ได้ โดยพบความผิดปกติดังกล่าวได้ในช่วง 10-28 วันของโรค ถ้าเกิดโรคแทรกซ้อน มากและรนุ แรงทาใหผ้ ูป้ ว่ ยเสยี ชวี ิตได(้ ประมาณร้อยละ1-2) 2.3.3 การวินจิ ฉยั อาศยั ประวตั แิ ละการตรวจร่างกายพบความผิดปกติดังกล่าว ร่วมกับการวเิ คราะห์ แยกโรคจากสาเหตุอื่น รวมท้ังการตรวจเลอื ด การตรวจคลน่ื ไฟฟา้ หวั ใจ ถา่ ยภาพรังสีทรวงอก จะสามารถให้ การวิเคราะห์โรคนี้ได้ หลังจากนั้นทา Echocardiogram เพื่อตรวจดวู ่ามโี รคแทรกซ้อนทหี่ ัวใจและหลอด เลอื ดหรือไม่ 2.3.4 การรกั ษา เนื่องจากโรคนยี้ งั ไม่ทราบสาเหตุ ในการรักษาพบว่าเมื่อให้ Immunoglobulin ขนาด สูง(2 กรัม/กก. หรือ 400 มก./กก./วัน นาน4วัน) ร่วมกับแอสไพริน โดยให้ก่อนวันท่ี 9 ของการเป็นโรค จะ สามารถลดอุบตั ิการและความรุนแรงของโรคแทรกซ้อนทีห่ ัวใจลงได้ ถ้าเด็กมีโรคแทรกซ้อนท่ีหัวใจมีเส้นเลือด แดงโป่งพอง จะต้องทานแอสไพรินขนาดต่า(3-5 มก./กก./วัน) วันละ 1 ครั้งจนกว่าจะหาย ในรายเป็นมากมี เส้นเลือดโป่งพองขนาดใหญ่กว่า 8 มม. บางรายอาจเกิดก้อนเลือดที่บริเวณหลอดเลือดโป่งพองได้ ต้องให้ยา กันการแข็งตัวของเลือดร่วมกับแอสไพรินขนาดต่าจนกว่าจะปลอดภัย หรือขนาดของเส้นเลือดโป่งพองลด ขนาดกลับสปู่ กติ 2.3.5 การพยากรณโ์ รคและการดาเนินโรค โดยมากผู้ป่วยหายเป็นปกติหลังได้รับยารักษา สามารถเล่นและทากิจกรรมเหมือน เด็กปกติทั่วไป มีเพียงร้อยละ 5-7 ที่มีโอกาสเกิดโรคแทรกซ้อนท่ีหัวใจ โดยเฉพาะผู้ป่วยท่ีมีเส้นเลือดโป่งพอง ขนาดเกิน 8 มม. ซ่งึ ผปู้ ่วยกลุ่มน้ีมีฌอกาสทีจ่ ะเสยี ชีวิตได้ จึงควรให้รับการรักษาดูแลอย่างต่อเน่ือง จากกุมาร แพทยโ์ รคหัวใจ รวมทง้ั บางรายอาจต้องทา Exercise Stress Test และการสวนหัวใจ เพื่อวางแผนการรักษา ต่อเนอื่ งไดอ้ ยา่ งถกู ต้อง
53 คาศัพท์ภาษาองั กฤษ บทที่ 9 คาศัพท์ คาแปล 1. Mesle, Rubeola หดั 2. Rubella หัดเยอรมัน 3. Diptheria คอตบี 4. Pertussis ไอกรน 5. Poliomyelitis โปลิโอ 6. Chicken pox .สุกใส 7. Dengue Hemorhagic fever ไข้เลอื ดออก 8. Dengue shock syndrome - DSS) ไข้เลือดออกทมี่ ภี าวะชอ็ ก 9.Influenza ไข้หวัดใหญ่ 10. Tuberculosis in children วัณโรคในเด็ก สรปุ ทา้ ยบท การพยาบาลโรคเดก็ ทปี่ ้องกนั ได้ด้วยวัคซีน และการพยาบาลโรคเด็กติดเชื้อทั่วไปน้ัน เป็นเร่ืองสาคัญ ท่ีพยาบาลจะต้องมีความรู้เก่ียวกับโรค และพยาธิสภาพทางคลินิก ปัจจุบันมีโรคเด็กที่มีการแพร่ระบาดมาก ข้ึนอย่างรวดเร็ว และมีอันตรายอาจถึงกับชีวิตได้ เช่นโรคคาวาวากิ มือเท้าปาก เพราะฉะน้ันต้องหาความรู้ เพ่มิ เติม และใหค้ วามสาคัญกบั การพยาบาลแบบองคร์ วมจึงจะช่วยให้การพยาบาลมีประสิทธิภาพ และผู้ป่วย ปลอดภยั ได้ตามเป้าหมายการพยาบาล คาถามท้ายบท ผู้ป่วยโรคไขเ้ ลอื ดออกมคี วามเส่ียงในเรือ่ งใดบา้ ง จงอธบิ ายพรอ้ มท้ังให้การพยาบาลโดยใช้ กระบวนการพยาบาล บรรณานุกรม กาญจนา ตงั้ นรัชชกจิ , สุพร ตรีพงศ์กรุณาม นลินี จงวิริยะพันธ์, พงษ์ศักดิ์ โค้วสถติ ย์และสุรางค์ เจยี มจรรยา. (2546). กมุ ารเวชศาสตร์ แนวปฏบิ ตั ิ. กรงุ เทพฯ: บียอนด์ เอน็ เทอร์ไพรซ์ จากัด ชษิ ณุ พันธ์เจรญิ . (2552). การดูแลเดก็ ท่ีติดเช้อื เอชไอวีและครอบครัว: update on pediatric infectious Diseases 2007. (พิมพค์ ร้ังท่ี 2). กรงุ เทพ: รงุ่ ศิลปก์ ารพมิ พ์ นวลจนั ทร์ ปราบพาล, จิตลดั ดา ดีโรจนาวงศ์, สุชีรา ฉตั รเพริศพราย และคณะ (บรรณาธกิ าร). (2552). ปัญหาที่พบบ่อยในเดก็ แนวทางการดูแลรกั ษา. (พิมพ์คร้ังท่ี 2). กรงุ เทพ: บียอนด์ เอ็นเทอร์ ไพรซ์ จากัด ประกายแก้ว ประพฤติถ้อยและกรองกาญจน์ ศิริภัคดี. (2553). การพยาบาลกุมารเวชศาสตร์. (พิมพ์ครัง้ ท่ี 5) โรงพิมพม์ หาวิทยาลัยสโุ ขทยั ธรรมาธริ าช: นนทบุรี
54 ประเสริฐ ทองเจริญ, จันทพงษ์ วะสีและรวงผ้ึง สุทเธนทร์. (2549). โรคติดต่อและโรคเขตร้อน. (พิมพ์คร้ังที่ 2). กรงุ เทพ วรวุฒิ เจริญศิริ. (2552). วัณโรคปอด. สืบคน้ เมื่อวนั ท่ี 3 มีนาคม 2557 จาก www.bangkokhealth.com สรุ ชาติ เกดิ ผล, อวยพร ปะนะมณฑา, จามรี ธีรตกิ ุลพศิ าล, ชาญชยั พานทองวริ ยิ ะกุล, ณรงค์ เอื้อวทิ ยา แพทย์ และจรรยา จริ ะประดิษฐา (บรรณาธิการ). (2552). วิชกุมารเวชศาสตร์ เล่ม 2. (พิมพค์ รั้งท่ี 4). ขอนแก่น: แอนนาออฟเซท ศรีสมบูรณ์ มุสกิ สุคนธ์ (บรรณาธกิ าร). (2555). ตาราการพยาบาลเดก็ เล่ม 1. (พมิ พ์คร้ังที่ 3). หา้ งหนุ้ ส่วน จากัด พรี-วัน : กรงุ เทพฯ
Search
