หลักสูตรอาชีพการทำธุง จำนวน 6 ชั่วโมง

รายงานสรุปผลการดำเนินงาน (โครงการศูนย์ฝึกอาชีพชุมชนกลุ่มสนใจไม่กิน 30 ชั่วโมง) หลักสูตรการทำธุง กศน.ตำบลโชคชัย ศูบย์การศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยอำเภอโชคชัย สำนักงานส่งเสริมการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัย จังหวัดนครราชสีมา

คำนำ เอกสารสรุปผลโครงการเล่มนี้ จัดทำข้ึนเพ่ือรวบรวมวิธีการดำเนินงาน ปัญหาอุปสรรค ข้อเสนอแนะจากการจัดกิจกรรม โครงการศูนย์ฝึกอาชีพชุมชน (กลุ่มสนใจ ไม่เกิน 30 ชั่วโมง) หลักสูตร อาชีพการทำธุง จำนวน 6 ชั่วโมง ของ กศน.ตำบลโชคชัย ศูนย์การศึกษานอกระบบและการศึกษา ตามอัธยาศัยอำเภอโชคชัย คณะผู้จัดทำหวงั เป็นอย่างย่งิ วา่ เอกสารเลม่ นี้ จะเป็นแนวทางในการจัดกิจกรรมเพ่ือสง่ เสริม และพัฒนางานการศึกษาตอ่ เน่อื ง อื่น ๆ ต่อไป กศน.ตำบลโชคชยั ศนู ยก์ ารศึกษานอกระบบและการศกึ ษาตามอธั ยาศยั อำเภอโชคชัย สรุป โครงการศนู ยฝ์ ึกอาชีพชุมชน หลกั สูตรอาชพี การทำธุง ก

สารบัญ หนา้ ก เน้ือหา ข คำนำ สารบญั 1 2 บทที่ 1 บทนำ 2 หลักการและเหตุผล 2 วตั ถปุ ระสงค์ 2 เปา้ หมาย 2 ผูร้ ับผดิ ชอบโครงการ 2 เครอื ข่ายท่ีเกย่ี วขอ้ ง 2 ผลลัพธ์ ดัชน้ตี วั ชี้วัดผลสำเร็จโครงการ 3 การติดตามและประเมินผล 3 4 บทท่ี 2 เอกสารท่ีศึกษาและงานวจิ ยั ท่ีเกยี่ วขอ้ ง 6 นโยบายและจดุ เนน้ การดำเนนิ งาน สำนกั งาน กศน. ประจำปีงบประมาณ พ.ศ.2565 8 ความหมาย 10 ประเภทของธุง 12 วสั ดุ อปุ กรณ์ ขน้ั ตอนวธิ ีการทำธงุ 20 งานวิจัยท่เี กย่ี วขอ้ ง 23 24 บทท่ี 3 วธิ กี ารดำเนินงาน 25 บทท่ี 4 ผลการวเิ คราะห์ขอ้ มูล 26 บทที่ 5 สรปุ ผล อภปิ รายผล และข้อเสนอแนะ 28 31 บรรณานุกรม 32 ภาคผนวก รายชื่อผ้เู ข้ารว่ มโครงการ ภาพถ่ายกจิ กรรม ตารางวิเคราะห์ข้อมูล โดยใช้โปรแกรม Google sheet แบบประเมินโครงการ โครงการศนู ยฝ์ ึกอาชพี ชุมชน หลกั สูตรอาชีพการทำเจลล้างมอื คณะผู้จัดทำ สรปุ โครงการศูนย์ฝกึ อาชพี ชุมชน หลักสูตรอาชีพการทำธุง ข

บทท่ี 1 บทนำ หลกั การและเหตุผล ตามท่ีกระทรวงศึกษาธิการได้มีการกำหนดนโยบาย “Quick Win” 7 วาระเร่งด่วน ได้แก่ ความปลอดภัยของผู้เรียน หลักสูตรฐานสมรรถนะ บิ๊กดาต้า (Big Data) การขับเคลื่อนศูนย์ความเป็นเลิศ อาชีวศึกษา การพัฒนาทักษะทางอาชีพ การศึกษาตลอดชีวิต และการจัดการศึกษาสำหรับผู้ที่มีความ ตอ้ งการเป็นพเิ ศษ สำนักงาน กศน.จึงไดม้ ีการนำนโยบายที่เกี่ยวข้อง 2 วาระ สำคญั คือ การพฒั นาทักษะ ทางอาชพี และการศึกษาตลอดชวี ิต มาดำเนินการขบั เคลื่อน โดยการจดั ทำโครงการจัดทำหลักสตู รเพ่ือการ พัฒนาอาชีพ Re - Skill และ Up - Skill จำนวนหลักสูตร 5 กลุ่มอาชีพ คือ หลักสูตรกลุ่มอาชีพ เกษตรกรรม อุตสาหกรรม พาณิชยกรรมและบรกิ าร ความคิดสร้างสรรค์และอาชีพเฉพาะทาง เพื่อพัฒนา ประชาชนให้มีความรู้ ความเข้าใจในการพัฒนาและต่อยอดประกอบอาชีพของตนเองรวมถึงการส่งเสริม การรวมกลุ่มเพื่อผลิตและพัฒนาผลิตภัณฑ์ในชุมชน อันจะส่งผลให้เกิดการสร้างงาน สร้างอาชีพ สร้าง รายได้ให้กับประชาชนหรือกลุม่ เป้าหมายท่อี ยู่ในชุมชน ต่อไป ธุง (ทุง) ภาษาอีสาน ตุง ภาษาล้านนา คำว่าตุงอีสานอาจสะท้อนถึงอิทธิพลวัฒนธรรมการ เรียกตามภาษาถ่ินล้านนา จะอย่างไรก็ตาม ก็ถือว่าเป็นเร่ืองท่ีน่ายินดีท่ีในปัจจุบันมีการใช้ทุง และธุงใย แมงมุม หรือแม้แตต่ ุงลา้ นนา ในการแขวนตามงานบญุ ประเพณีตา่ งๆมากข้นึ ซึ่งอาจเป็นจุดเร่ิมต้นของการ ฟ้ืนฟูการสร้างสรรค์งานธุงอีสานอันมีอยู่แล้วตามแต่ละท้องถ่ินรวมไปถึงการใช้ธุงอีสานให้เหมาะสมตาม จารีตประเพณี และปัจจุบันได้มีการนำมาประยุกต์แปรรูปเป็นผลิตภัณฑ์ท่ีหลากหลายรูปแบบต่าง ๆ เชน่ ของทร่ี ะลกึ ของฝาก ของชำร่วย ซึง่ เปน็ การเพมิ่ รายได้อีกทางหน่งึ ใหก้ ับตนเองครอบครวั และการสร้าง อาชีพให้กับชุมชน และสามารถสืบสานความรู้ ภมู ิปญั ญาแกอ่ นชุ นรนุ่ หลงั สืบไป เพอ่ื สนองนโยบายของสำนกั งาน กศน. ศนู ยก์ ารศึกษานอกระบบและการศกึ ษาตามอัธยาศัย อำเภอโชคชัย จังหวัดนครราชสีมา โดยกศน.ตำบลโชคชัย ตระหนักถึงความสำคัญดังกล่าว และได้ ดำเนินการสำรวจกลุ่มเป้าหมายในเชตพ้ืนที่ตำบลโชคชัย และมีความประสงค์ฝึกทักษะในการพัฒนาอาชีพ การทำธุง จึงได้จัดโครงการศูนย์ฝึกอาชีพชุมชน หลักสูตรอาชีพการทำธุง จำนวน 6 ชั่วโมง เพ่ือให้ ประชาชน ได้รับความรู้ ทักษะ ในการทำธุง และสามารถนำไปใช้ในชีวิตประจำวัน สามารถลดรายจ่าย สร้างรายได้ สร้างงาน สร้างอาชีพ ให้กับตนเองและครอบครัว แก้ไขปัญหาและพัฒนาคุณภาพชีวิต เสริมสร้างความเข้มแขง็ ให้กบั ตนเอง ชุมชน สังคม สรปุ โครงการศนู ยฝ์ กึ อาชีพชมุ ชน หลกั สูตรอาชีพการทำธุง 1

วัตถุประสงค์ เพ่ือให้ประชาชนในพื้นท่ีตำบลโชคชัย อำเภอโชคชัย ได้รับความรู้ ทักษะ ในการทำธุง และสามารถนำไปใช้ในชีวติ ประจำวัน สามารถลดรายจ่าย สรา้ งรายได้ สร้างงาน สรา้ งอาชีพให้กบั ตนเอง และครอบครัว แกไ้ ขปัญหาและพัฒนาคณุ ภาพชวี ติ เสรมิ สร้างความเขม้ แข็งให้กบั ตนเอง ชมุ ชน สงั คม เป้าหมาย เชงิ ปรมิ าณ ประชาชนในเขตพืน้ ทต่ี ำบลโชคชยั อำเภอโชคชัย จงั หวดั นครราชสมี า จำนวน 6 คน เชงิ คุณภาพ ประชาชนในตำบลโชคชัย อำเภอโชคชัย จังหวัดนครราชสมี า ที่เข้าร่วมโครงการฯ ร้อยละ 90 สามารถนำความรทู้ ไ่ี ดร้ ับ ไปประกอบอาชีพ สร้างรายได้ ลดรายจ่าย ให้ตนเองและครอบครวั ผรู้ ับผดิ ชอบโครงการ สาสงั ข์ ครู กศน.ตำบล เชอ่ื ปัญญา ครู อาสาสมคั ร กศน. นายมนตรี มุง่ ภู่กลาง ครู อาสาสมัคร กศน. นางจงรกั ษ์ นายสมชาย ภาคีเครือข่าย - ผนู้ ำชมุ ชนตำบลโชคชัย - อาสาสมคั รสาธารณสขุ ประจำหมู่บ้าน (อสม) โครงการท่ีเก่ียวขอ้ ง โครงการศนู ยฝ์ กึ อาชพี ชุมชน หลกั สตู รอาชพี การจัดดอกไมร้ ูปแบบตา่ ง ๆ ผลลพั ธ์ (Outcome) ประชาชนท่เี ข้าร่วมโครงการฯ มีความรู้ ความสามารถ ในการสร้างอาชีพและมีรายได้ ลดรายจ่ายให้ตนเองและครอบครัว สรุป โครงการศนู ยฝ์ ึกอาชพี ชมุ ชน หลกั สตู รอาชพี การทำธุง 2

ดชั นีชว้ี ัดผลสำเร็จของโครงการ ตัวชี้วัดผลผลติ (Outputs) ประชาชนที่เข้าร่วมโครงการฯ จำนวน 6 คน มีความรู้ ทักษะในการทำธุง และสามารถ นำไปใช้ในชีวิตประจำวัน สามารถลดรายจ่าย ให้กับตนเองและครอบครัว แก้ไขปัญหาและพัฒนาคุณภาพ ชวี ิต เสริมสรา้ งความเขม้ แขง็ ให้กบั ชมุ ชน สังคม ตวั ช้ีวัดผลลัพธ์ (Outcomes) ประชาชนที่เข้าร่วมโครงการฯ ร้อยละ 90 นำความรู้ ทักษะในการทำธุง และสามารถ นำไปใช้ในชีวิตประจำวัน สามารถลดรายจ่าย ให้กับตนเองและครอบครัว แก้ไขปัญหาและพัฒนา คณุ ภาพชีวิต เสริมสร้างความเขม้ แข็งให้กบั ชมุ ชน สงั คม การประเมนิ และติดตามผล -สงั เกตการมีส่วนร่วม -แบบประเมินโครงการฯ สรปุ โครงการศนู ย์ฝกึ อาชพี ชุมชน หลักสูตรอาชีพการทำธุง 3

บทท่ี 2 เอกสารการศึกษาและงานวิจัยที่เกย่ี วข้อง ในการจดั ทำโครงการคร้ังนไ้ี ดท้ ำการศึกษาค้นควา้ เนือ้ หาจากเอกสารการศกึ ษาและงานวิจัยท่ีเกย่ี วขอ้ ง ดงั ตอ่ ไปน้ี 1. นโยบายและจุดเน้นการดำเนนิ งาน สำนักงาน กศน. ประจำปงี บประมาณ พ.ศ.2565 2. ความหมาย 3. ประเภทของธงุ 4. วสั ดุ อปุ กรณ์ ข้ันตอนวิธกี ารทำธงุ 5. งานวจิ ัยทีเ่ ก่ยี วข้อง 1. นโยบายและจดุ เนน้ การดำเนนิ งาน สำนกั งาน กศน. ประจำปงี บประมาณ พ.ศ.2565 2. ด้านการสรา้ งสมรรถนะและทักษะคณุ ภาพ ข้อที่ 2.2 พัฒนาหลักสูตรอาชีพระยะส้ัน ที่เน้น New skill Up skil และ Re skil ที่ สอดคล้องกับบริบทพ้ืนท่ี ความต้องการและความหลากหลายของกลุ่มเป้าหมาย เช่น ผู้พิการ ผู้สูงอายุ ความต้องการของตลาดแรงาน และกลมุ่ อาชพี ใหมท่ ่ีรองรบั Disruptive Technology ข้อที่ 2.ยกระดับผลิตภัณฑ สินคา บริการจากโครงการศูนยฝกอาชีพชุมชน ที่เนน “สงเสริมความรู้ สรางอาชีพ เพิ่มรายได และมีคุณภาพชีวิตท่ีดี” ใหมีคุณภาพมาตรฐาน เปนท่ยี อมรับของ ตลาด ตอยอดภูมิปญญาทองถิ่น เพ่ือสรางมูลคาเพ่ิม พัฒนาสูวิสาหกิจชุมชน ตลอดจนเพิ่มชองทาง ประชาสัมพันธและชองทางการจำหนาย 2. ความหมาย ธุง เป็นภาษามาตรฐานในประเทศไทย ซึ่ง ภาคอีสานจะเรียกว่า ธุง ภาคเหนือ เรียกว่า ตุง ชาวไทยใหญ่ เรียกว่า ตาข่อน ประเทศพม่า เรียกว่า ตะขุ่น ประเทศลาว จะเรียกว่า ทง หรือ ทุง ซึ่งภาษาอีสานและภาษาลาวมีความคล้ายคลึงกัน ใช้คาว่า ธุง / ทุง ออกเสียงเหมือนกัน แต่ด้วย ภาษาลาวไม่มี “ธ” ทาให้ใช้ “ท” เป็นตัวอักษรแทน “ธ” ซึ่งภาษาอีสานใช้พยัญชนะแบบไทย จึงใช้ “ธ” เป็นพยัญชนะเท่านั้น ในด้านความหมาย และการออกเสียงถือได้ว่า ทั้งสองคานี้ไม่มีความ แตกต่างกัน คาว่า ธุง/ทุง/ตุง/ มาจากรากศัพท์เดียวกัน ในภาษาบาลีใช้คาว่า บาลี ธช ภาษา สันสกฤตใช้คาว่า ธฺวชฺ เมื่ออาณาจักรต่างๆ ในอุษาคเนย์รับมาใช้ จึงปรับเปลี่ยนไป ตามความถนัด ของการออกเสียงในท้องถ่ินของตนเอง สรุป โครงการศูนยฝ์ ึกอาชีพชมุ ชน หลักสูตรอาชพี การทำธุง 3

3. ประเภทของธุง ท้งั นี้ วทิ ยา วุฒไิ ธสง (๒๕๖๑) ได้แบ่งประเภทของธงุ อสี าน ๖ ประเภท ดังน้ี 2.1 ธงุ ราว ทาจากผ้าหรอื กระดาษอาจเป็นรูปสามเหล่ยี ม สเ่ี หล่ยี มหรืออน่ื ๆ นามาร้อยเรยี ง เปน็ ราวแขวนโยง 2.2 ธุงไชย เป็นเคร่ืองหมายของชัยชนะหรือสิริมงคลทอจากเส้นด้ายหรือเส้นไหมสลับสี บางครง้ั ใช้ไมไ้ ผค่ ่ัน นยิ มใช้ลายประจายาม ลายปราสาท ลายเครือเถา ลายสัตว์ ลายดอกไม้ 2.3 ธุงสิบสองราศี นิยมทาด้วยกระดาษ ลักษณะของตุงสิบสองราศี มีรูปนักษัตรหรือสัตว์ สบิ สองราศีในผืนเดียวกนั เช่อื ว่าในครอบครัวหน่งึ อาจมสี มาชกิ หลายคน แต่ละคนอาจมีการเกิดในปีตา่ งกัน หากมีการนาไปถวายเท่ากับว่าทุกคนในครอบครัวได้รับอานิสงค์จากการทานตุงเท่าๆ กัน ถือว่าเป็นการ สุม่ ทาน ใชเ้ ปน็ ตงุ บชู าเจดียท์ รายในวันสงกรานต์ 2.4 ธุงเจดีย์ทราย ใช้ปักประดับท่ีเจดีย์ทราย ทาจากกระดาษสีต่างๆ ให้หลากสี ตัดฉลุลาย ด้วยรูปทรงสวยงาม เมื่อได้ตุงนามาร้อยกับเส้นด้าย ผูกติดกับกิ่งไม้หรือก่ิงไผ่ ปักไว้ที่เจดีย์ทรายในวัด ธงุ ตะขาบ ธุงจระเข้ เป็นผ้าผืนท่ีมีรูปจระเข้หรือตะขาบไว้ตรงกลาง เป็นสัญลักษณ์ในงานทอดกฐิน ใช้แห่ หนา้ ขบวนไปทอดยังวัด บนความเชื่อเก่ียวกบั จ้าวแห่งสตั ว์ในท้องถ่ินทจ่ี ะมาชว่ ยปกปอ้ งคมุ้ ครอง ในงานบุญ กุศลบางแห่งอาจมรี ูปเสอื ท่ีเปน็ เจา้ แห่งป่ารว่ มด้วย 2.5 ธุงไส้หมู เป็นงานศิลปะประดิษฐ์ที่เกิดจากการตัดกระดาษสีหรือกระดาษแก้วสีต่างๆ เม่ือใช้กรรไกรตัดสลบั กันเป็นลายฟนั ปลาจนถึงปลายสุด แล้วคลี่ออกและจบั หงายจะเกิดเป็นพวงกระดาษ สวยงาม นาไปผูกติดกับคันไม้ไผ่หรือแขวนในงานพิธีต่างๆ เช่น ตกแต่งปราสาทศพ ปักเจดีย์ทราย ประดับครัวทาน และอืน่ ๆ 2.6 ธุงใยแมงมุม เป็นตุงท่ีทาจากเส้นด้ายจากเส้นฝ้ายหรอื เส้นไหม ผูกโยงกันคล้ายใยแมงมุม นิยมใช้แขวนตกแต่งไว้หน้าพระประธาน หรือโดยรอบในงานพิธีกรรม ในการปกป้องคุ้มครองคล้ายกับ ตุงไชย ซ่ึงเป็นที่แพร่หลายในภาคอีสาน เช่น การประดับธุงใยแมงมุมของวัดไชยศรี งานบุญผะเหวดบ้าน สาวะถี และการประดับในงานร่วมสมยั ธุง มีหลายรูปแบบสามารถเปลี่ยนแปลงไปตามความคิด และไอเดีย ของผู้ผลิตคิดค้น ประดิษฐ์โดยไม่มีขอบเขต ตวามความเหมาะสม สรุป โครงการศูนยฝ์ กึ อาชีพชุมชน หลักสตู รอาชีพการทำธงุ 4

ธุงสี่เหลี่ยม หมายถึง อริยสัจ 4 คือ ความจริงอันประเสริฐ 4 ประการอันเป็นหลัก คำสอนสำคัญของพระพุทธศาสนา ดังนี้ ทุกข์ คือ ความจริงท่ีว่าด้วยความทุกข์ สมุทัย คือ ความจริงท่ีว่าด้วยเหตุให้เกิดความทุกข์ นิโรธ คือ ความจริงที่ว่าด้วยความดับทุกข์ มรรค คือ ความจริงท่ีว่าด้วยทางแห่งความดับทุกข์ ธุงหกเหลี่ยม หมายถึง ทิศทั้งหก เบ้ืองบน – เบื้องล่าง เบื้องหน้า – เบ้ืองหลัง เบื้องซ้าย – เบื้องขวา ธุงแปดเหลี่ยม หมายถึง มรรค 8 คือ ทางการดาเนินชีวิตอันประเสริฐทางเดิน ของใจเป็นการเดินทางจาก ความทุกข์ไปสู่ ความเป็นอิสระหลุดพ้นจากทุกข์ซึ่งมนุษย์หลง ยึดถือ และประกอบขึ้นใส่ตนด้วย อานาจของ อวิชชา มรรคมีองค์แปด คือต้องพร้อมเป็นอัน เดียวกันท้ังแปดอย่างดุจเชือกฟ่ันแปดเกลียว ธุงสิบ เห ลี่ย ม ห ม าย ถึง ก าร ท ำค วาม ดี 1 0 ประการได้แก่ การให้ทาน การสมาทาน การภาวนา ความอ่อนน้อม ถ่อมตน เต็มใจช่วยเหลือผู้อื่น การ แสดงธรรม การฟังธรรม การมอบความดีให้แก่กันและ กัน การพลอยยินดีกับผู้อ่ืน ทาความเห็นให้ตรงกับผู้อื่น สรปุ โครงการศูนย์ฝกึ อาชพี ชมุ ชน หลักสตู รอาชพี การทำธุง 5

ธุง 3 มิติ หมายถึง พระรัตนตรัย พระพุทธ พระธรรม พระสงฆ์ ธุงฟ้าหยาด หมายถึง ท่ีมีความสวยงามสลับสีสันลวดลายหลากสี 4. วสั ดุ อุปกรณ์ ขนั้ ตอนวิธีการทำธงุ วสั ดุ อุปกรณ์ 1. ไหมพรม 2. ไม้ไผ/่ ไมเ้ สยี บลกู ชิ้น ขนาดตามต้องการ 3. เขม็ สอย 4. กรรไกร 5. ไม้บรรทัดยาว 6. หลอดกาแฟ 7. ลกู ปัด สรปุ โครงการศูนย์ฝกึ อาชีพชุมชน หลักสูตรอาชพี การทำธุง 6

ขัน้ ตอนวิธกี ารทำธุง ธุงใยแมงมุม ทำด้วยเส้นฝ้ายย้อมสีและไม้ไผ่ โดยใช้ไม้ไผ่เหลาเป็นซี่เล็ก ๆ ไขว้กากบาทกัน แล้วใช้เส้นฝ้ายพันสานกันเป็นรูปสี่เหลี่ยมจัตุรสั จากศูนย์กลางออกมาเร่ือย ๆ และมักจะใช้ฝ้ายสีพัน เป็น แถบสีสลับกันเป็นช้ัน ๆ ขนาดของธุงจะใหญ่ต่างกัน แล้วนำธุงมาต่อกันเป็นผืนยาวท้ิงชายห้อย ให้แกว่ง ปลิวไปตามลม ธงชนิดนจ้ี ะมีสีสนั สวยงาม จึงมักแขวนประดบั ไว้ตามศาลาการเปรยี ญของวัด เป็นพุทธบชู า ตามความเช่ือของชาวบ้าน นิยมใช้แขวนตกแต่งไวห้ น้าพระประธาน หรือโดยรอบในงานพิธีกรรม ในการ ปกป้องภัยอนั ตรายตา่ ง ๆ ธงุ ใยแมงมมุ ทนี่ ิยมใช้ มีรูปแบบดังน้ี ธุงใยแมงมมุ แบบส่เี หล่ยี ม 1. ธุงใยแมงมุมแบบสี่เหล่ียม เป็นธุงท่ีมโี ครงสร้างจากแกน 2 อัน ไขว้กากบาทกัน และยึดกนั ให้ แน่นในลักษณะตัง้ ฉากกัน แลว้ ร้อยเสน้ ดา้ ยหรือเส้นไหมกับแกนไม้คล้ายใยแมงมมุ จนเต็มแกนไม้ จะได้ธงุ ใย แมงมุมเป็นรูปสี่เหล่ยี มจัตรุ สั 2. ธงุ ใยแมงมุมแบบสี่เหล่ียม เป็นธงุ ทีม่ ีโครงสร้างจากแกน 3 อัน วางไขวก้ ากบาทกนั และยึดกัน ใหแ้ น่นในลักษณะทำมมุ กนั 60 องศา แล้วรอ้ ยเส้นด้ายหรือเสน้ ไหมกบั แกนไมค้ ลา้ ยใยแมงมมุ จนเต็มแกน ไม้ จะไดธ้ ุงใยแมงมมุ เป็นรปู หกเหล่ยี ม สรปุ โครงการศนู ย์ฝกึ อาชพี ชุมชน หลกั สตู รอาชีพการทำธุง 7

ธุงหกเหลย่ี ม ธงุ แปดเหลีย่ ม 4. งานวจิ ัยทเี่ ก่ียวข้อง ณัฐอรยี า สุขสุวรรณพร.(2553) กล่าวไว้ว่า อาชีพเสริม หมายถงึ เปน็ อาชพี ท่ีประกอบขึ้น เป็น อาชพี ท่ี 2 รองจากอาชีพหลัก และเป็นแหลง่ รายไดเ้ สรมิ เพิ่มเติมจากงานหลัก การประกอบ อาชีพเสริมนั้น จะต้องไม่กระทบกับงานอาชีพหลัก อาชีพเสริมนั้น อาจประกอบเป็นธุรกิจ หรือ กิจการในรูปแบบใดก็ได้ และจะต้องเปน็ อาชพี ทมี่ รี ายได้เสรมิ จากรายได้หลัก มีการรวมกลมุ่ กันเพ่ือพัฒนาอาชีพและเพ่ือสร้างรายได้ โดยสมาชกิ ในกลุ่มมีแนวคดิ หลักของการจัดตัง้ กลมุ่ ไม่ใช่เพียงมุ่งหวังรายได้และผลกำไรเท่านนั้ แต่เปน็ การ ใช้เวลาว่างให้เกิดประโยชน์ สร้างความสามัคคีให้แก่คนภายในชุมชน และรู้จัก การดำเนินชีวิตอย่าง พอเพียง ทำให้ลดปัญหาหนี้สินลง สิ่งเหล่าน้ีจะส่งผลดีต่อการพัฒนาประเทศ และเป็นการสนองแนวพระ ราชดำรสั เก่ยี วกบั เศรษฐกจิ พอเพยี งของพระบาทสมเดจ็ พระเจ้าอยหู่ วั อย่างแทจ้ รงิ สรปุ โครงการศูนยฝ์ กึ อาชพี ชุมชน หลกั สตู รอาชพี การทำธงุ 8

สุจินต์ วังใหม.(2563.) การดำเนินงานตามรูปแบบศูนย์ฝึกวิชาชีพระยะสน้ั เพื่อชมุ ชน.การวิจัย คร้ังน้ีมีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาผลการดำเนินงานตามรูปแบบศูนย์ฝึกวิชาชีพระยะส้ันเพื่อชุมชนมีขั้นตอน การวิจัยดังน้ี หลังจากท่ีได้ สร้างรูปแบบและคู่มือการดำเนินงาน คู่มือพัฒนาผู้สอนและคู่มือพัฒนา เจ้าหน้าที่ซึ่งผลการประเมินรูปแบบโดยผู้เชี่ยวชาญเห็นด้วยระดับมากท่สี ุด (ค่าเฉล่ีย 4.78) ส่วนคู่มือท้ัง 3 ชุด ผู้เช่ียวชาญเห็นในระดับมากท่ีสุด (ค่าเฉล่ีย 4,80 484 และ 487 ตามลำดับ) จากน้ันได้นำรูปแบบและ คมู่ ือต่างๆ ไปดำเนินการทดลองใชเ้ ริ่มจากการพัฒนาเจา้ หน้าท่ีและครูผู้สอนตามคู่มือท่ีได้พัฒนาขึ้นซึ่ง ผล การพฒั นาครูผู้สอน และเจ้าหนา้ ท่ี มผี ลการเรียนรู้เพ่ิมขึ้นร้อยละ 3205 และ 24.00 ตามลำดับ จากน้ันให้ ครูผู้สอนและเจ้าหนา้ ท่ีปฏิบัติงานตามคู่มอื ดำเนนิ การทดลองฝึกอบรมวิชาชีพใหก้ บั ประชาชนทั่วไปจำนวน 148 คน เรียน 9 หลักสูตรรายวิชาผลการวิจัย พบว่า ผู้เรียนท่ีเข้ารับการฝึกอบรมวิชาชีพมีผลสัมฤทธิ์ ทางการเรียนเฉล่ียร้อยละ 63.39 มีผลการเรียนระหว่างกรฝึกอบรม และส้ินสุดการฝึกอบรมในระดับ (E1/E2) 70.06/7330 และมีความพึงพอใจต่อการดำเนินงานของศูนย์ฝึกฯ ในระดับมากท่ีสุด (ค่าเฉลี่ย 4.81) การตดิ ตามผลการฝึกอบรมวิชาชีพหลงั จากฝึกอบรมพบว่า ผู้เรยี นนำความรูท้ ี่ได้รับจากการฝึกอบรม ไปใชป้ ระโยชน์ในชวี ติ ประจำวันมากท่ีสุดทร่ี ะดบั ร้อยละ 90.67 สรปุ โครงการศูนย์ฝกึ อาชพี ชุมชน หลักสตู รอาชพี การทำธงุ 9

บทท่ี 3 วิธกี ารดำเนินงาน การดำเนินงานโครงการสง่ เสรมิ อาชีพ หลักสูตรการทำธงุ คณะทำงานได้ดำเนินงาน ดงั น้ี 1. สำรวจกลมุ่ เปา้ หมาย ประชาชนในพ้ืนที่ตำบลโชคชยั อำเภอโชคชัย จำนวน 6 คน 2. ประชุม/ช้ีแจงวางแผนการดำเนินงาน บุคลากร กศน.อำเภอโชคชัย เพ่ือกำหนดรูปแบบ และวางแผนการดำเนินงาน ในวนั ท่ี 5 มิถุนายน 2565 ณ ศาลาบ้านหนองสำโรง หมู่ท่ี 11 ตำบลโชคชัย อำเภอโชคชยั จงั หวัดนครราชสมี า 3. จัดเตรียมสื่อ/วัสดุอุปกรณ์ และประสานงาน เพื่อเตรียมความพร้อมด้านเอกสารวัสดุ อุปกรณ์ และสถานท่ี ในวนั ท่ี 13 มิถนุ ายน 2565 4. ดำเนินการจัดโครงการส่งเสริมอาชีพการทำธุง ณ ศาลาบ้านหนองสำโรง หมู่ท่ี 11 ตำบลโชคชัย อำเภอโชคชัย จังหวัดนครราชสีมา ในวันท่ี 14 มถิ ุนายน 2565 โดยมี นายหนิด เผ่ือนกระโทก เป็นวทิ ยากรใหค้ วามรู้ ดังนี้ ข้นั ตอนวธิ กี ารทำธงุ ธุงใยแมงมุม ทำด้วยเส้นฝ้ายย้อมสีและไม้ไผ่ โดยใช้ไม้ไผเ่ หลาเป็นซ่ีเล็ก ๆ ไขว้กากบาทกัน แล้ว ใช้เส้นฝา้ ยพันสานกนั เป็นรูปสี่เหล่ียมจตั รุ ัส จากศูนยก์ ลางออกมาเรอ่ื ย ๆ และมกั จะใช้ฝ้ายสีพนั เป็นแถบสี สลับกันเป็นช้ัน ๆ ขนาดของธุงจะใหญ่ต่างกัน แล้วนำธุงมาต่อกันเป็นผืนยาวทิ้งชายห้อย ให้แกว่งปลิวไป ตามลม ธงชนิดนี้จะมีสีสันสวยงาม จึงมักแขวนประดับไว้ตามศาลาการเปรียญของวัด เป็นพุทธบูชาตาม ความเชอื่ ของชาวบ้าน นิยมใชแ้ ขวนตกแต่งไวห้ น้าพระประธาน หรอื โดยรอบในงานพิธีกรรม ในการปกป้อง ภัยอันตรายต่าง ๆ ธุงใยแมงมมุ ทน่ี ิยมใช้ มีรูปแบบดังน้ี ธุงใยแมงมมุ แบบสเ่ี หลี่ยม 1. ธุงใยแมงมุมแบบสี่เหล่ียม เป็นธุงที่มโี ครงสร้างจากแกน 2 อัน ไขว้กากบาทกัน และยึดกนั ให้ แนน่ ในลักษณะต้งั ฉากกนั แลว้ ร้อยเส้นด้ายหรอื เส้นไหมกับแกนไมค้ ลา้ ยใยแมงมุมจนเต็มแกนไม้ จะไดธ้ ุงใย แมงมมุ เปน็ รปู สเี่ หล่ียมจัตุรัส สรปุ โครงการศูนยฝ์ กึ อาชีพชมุ ชน หลักสตู รอาชพี การทำธุง 10 16

2. ธงุ ใยแมงมมุ แบบสเ่ี หลยี่ ม เป็นธงุ ที่มีโครงสร้างจากแกน 3 อนั วางไขว้กากบาทกัน และยึดกนั ใหแ้ นน่ ในลกั ษณะทำมมุ กนั 60 องศา แล้วรอ้ ยเส้นด้ายหรือเสน้ ไหมกบั แกนไม้คล้ายใยแมงมมุ จนเต็มแกน ไม้ จะได้ธุงใยแมงมมุ เป็นรปู หกเหล่ยี ม ธงุ หกเหลีย่ ม ธุงแปดเหล่ียม สรุป โครงการศนู ย์ฝกึ อาชีพชุมชน หลกั สตู รอาชพี การทำธุง 11 16

บทที่ 4 ผลการวิเคราะห์ข้อมูล การวิเคราะห์ข้อมูลครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อประเมินผลโครงการศูนย์ฝึกอ าชีพชุมชน หลักสูตรอาชีพการทำธุง มีกลุ่มเป้าหมาย ประชาชนในพื้นท่ี ตำบลโชคชัย จำนวน 7 คน เคร่ืองมือ ที่ใช้ในการเก็บรวบรวมข้อมูล คือ แบบประเมินโครงการ ได้นำเสนอผลการวิเคราะห์ข้อมูลในแบบตาราง ความถี่ ค่าเฉลี่ย และค่าเบ่ียงเบนมาตรฐาน (Standard deviation) ซึ่งใช้โปรแกรม Google sheet เพอื่ วิเคราะห์ค่าสถิตทิ ้งั หมด ดงั มรี ายละเอียดต่อไปนี้ ตอนท่ี 1 วิเคราะหข์ อ้ มลู สว่ นตวั ของผู้ตอบแบบประเมินโครงการ โดยการแจกแจงความถีแ่ ละ ค่าร้อยละของตวั แปร ตอนท่ี 2 วิเคราะห์ผลการประเมินโครงการศูนย์ฝึกอาชีพชุมชน หลักสูตรอาชีพการทำธุง โดยการแจกแจงค่าเฉล่ีย ค่าเบีย่ งเบนมาตรฐาน ตอนที่ 3 ความคดิ เหน็ และข้อเสนอแนะอ่ืน ๆ ตอนท่ี 1 วเิ คราะหข์ อ้ มลู ส่วนตัวของผตู้ อบแบบประเมินโครงการ โดยการแจกแจงความถ่ีและ ค่าร้อยละของตวั แปร ข้อมูลสว่ นตัวของผู้ตอบแบบประเมนิ โครงการทเ่ี ขา้ ร่วมกิจกรรม โดยการแจกแจงความถี่และ ค่ารอ้ ยละของตวั แปร ดังตารางท่ี 1 ตารางที่ 1 จำนวน และค่าร้อยละ ของผู้สอบแบบประเมินโครงการ จำแนกตามเพศ อายุ ระดับการศกึ ษา และอาชพี (N=7) ขอ้ มลู ส่วนตวั จำนวน ร้อยละ 1. เพศ ชาย -- หญงิ 7 100.0* รวม 7 100 2. อายุ ตำ่ กว่า 15 ปี -- 15 – 39 ปี -- 40 – 59 ปี 4 57.1* 60 ปขี ้ึนไป 3 42.9 รวม 7 100 สรปุ โครงการศนู ยฝ์ กึ อาชีพชมุ ชน หลักสตู รอาชพี การทำธุง 12

ขอ้ มูลส่วนตวั จำนวน รอ้ ยละ 5 71.4* 3. ระดบั การศึกษา ประถมศึกษา 1 14.3 1 14.3 มธั ยมศึกษาตอนตน้ 7 100 มธั ยมศกึ ษาตอนปลาย 7 100* - - ปริญญาตรี - - - - รวม - - 7 100 4. อาชีพ เกษตรกรรม รับจ้าง ค้าขาย พนกั งานของรัฐ/รัฐวสิ าหกจิ ธุรกิจสว่ นตวั รวม หมายเหตุ : * หมายถงึ ขอ้ มลู สว่ นใหญ่ จากตาราง ท่ี 1 พบว่า ผู้ตอบแบบประเมินโครงการ จำนวน 7 คน ส่วนใหญ่เป็นเพศหญิง จำนวน 7 คน คิดเป็นร้อยละ 100 ส่วนใหญ่มีอายุ 40-59 ปี จำนวน 4 คน คิดเป็นรอ้ ยละ 57.1 รองลงมา คืออายุ 60 ปีข้ึนไป จำนวน 3 คน คิดเป็นร้อยละ 42.9 ส่วนใหญ่มีระดับการศึกษา ประถมศกึ ษา จำนวน 5 คน คิดเป็นร้อยละ 71.4 รองลงมา คือ ระดับมัธยมศกึ ษาตอนต้น ระดบั มัธยมศึกษาตอนปลาย จำนวน 1 คน คิดเป็นร้อยละ 14.3 สำหรับอาชีพ ส่วนใหญ่ประกอบอาชีพเกษตรกรรม จำนวน 7 คน คิดเป็น รอ้ ยละ 100 ตามลำดบั สรุป โครงการศูนยฝ์ ึกอาชพี ชุมชน หลกั สูตรอาชีพการทำธงุ 13

ตอนที่ 2 วิเคราะห์ผลการประเมินกิจกรรมโครงการศูนย์ฝึกอาชีพชุมชน หลักสูตรอาชีพการทำธุง โดยการแจกแจงคา่ เฉลยี่ คา่ เบยี่ งเบนมาตรฐาน การจำแนกระดบั ผลการประเมนิ โครงการ แบบมาตรฐานประมาณคา่ (Rating Scale) มี 5 ระดบั ดงั นี้ 5 คะแนน หมายถึง ระดบั ผลการประเมินมากทส่ี ุด 4 คะแนน หมายถงึ ระดบั ผลการประเมินมาก 3 คะแนน หมายถึง ระดบั ผลการประเมินปานกลาง 2 คะแนน หมายถงึ ระดับผลการประเมินน้อย 1 คะแนน หมายถึง ระดับผลการประเมนิ น้อยท่ีสดุ N หมายถึง จำนวนผตู้ อบแบบประเมนิ ���̅��� หมายถงึ ระดบั ค่าเฉล่ยี ผลการประเมิน S.D. (Standard deviation) หมายถึง ค่าเบีย่ งเบนมาตรฐาน ค่าเฉลย่ี ระดับผลการประเมินของผ้ตู อบแบบประเมินโครงการ คา่ เฉล่ยี 4.50 – 5.00 คะแนน หมายถึง ระดบั ผลการประเมินมากทส่ี ดุ คา่ เฉลย่ี 3.50 – 4.49 คะแนน หมายถึง ระดับผลการประเมินมาก ค่าเฉลีย่ 2.50 – 3.49 คะแนน หมายถึง ระดับผลการประเมนิ ปานกลาง คา่ เฉล่ีย 1.50 – 2.49 คะแนน หมายถงึ ระดบั ผลการประเมนิ นอ้ ย คา่ เฉลีย่ 1.00 – 1.49 คะแนน หมายถึง ระดบั ผลการประเมินน้อยทส่ี ุด สรปุ โครงการศนู ย์ฝกึ อาชีพชมุ ชน หลักสตู รอาชพี การทำธงุ 14

ตารางท่ี 2.1 ค่าเฉล่ีย ค่าเบี่ยงเบนมาตรฐาน และระดับผลการประเมินกิจกรรมโครงการ ศนู ยฝ์ ึกอาชีพชุมชน หลักสูตรอาชีพการทำธุง ของผู้ตอบแบบประเมินโครงการ ในภาพรวมและราย ดา้ น รายการ N = 7 ระดบั ผลการ 1.ด้านเน้อื หา X̅ S.D. ประเมิน 2. ดา้ นกระบวนการจัดกิจกรรมการอบรม 3. ดา้ นวิทยากร 4.38 0.18 มาก 4. ด้านการอำนวยความสะดวก 4.27 0.17 มาก 4.28 0.06 มาก 4.33 0.17 มาก รวม 4.31 0.15 มาก จากตารางที่ 2.1 พบว่า โครงการศูนย์ฝึกอาชีพชุมชน หลักสูตรอาชีพ การทำธุง มีผลการประเมินโครงการอยู่ในระดับมาก (X̅=4.31) เมื่อพิจารณาเป็นรายด้านพบว่า มีผลการประเมิน โครงการ ด้านเน้ือหา มีผลการประเมิน อยู่ในระดับมาก (X̅=4.38) รองลงมาคือ ด้านการอำนวยความ สะดวก มีผลการประเมิน อยู่ในระดับมาก (X̅=4.33) ด้านวิทยากร มีผลการประเมิน อยู่ในระดับมาก (X̅=4.28) และ ดา้ นกระบวนการจดั กิจกรรมการอบรม (X̅=4.27) ตามลำดับ สรปุ โครงการศนู ยฝ์ กึ อาชีพชุมชน หลักสตู รอาชีพการทำธงุ 15

ตารางท่ี 2.2 ค่าเฉลี่ย ค่าเบี่ยงเบนมาตรฐาน และระดับผลการประเมินกิจกรรมโครงการ ศูนย์ฝึกอาชีพชุมชน หลักสูตรอาชีพการทำธุง ของผู้ตอบแบบประเมินโครงการ ด้านเน้ือหา โดยจำแนกเป็นรายข้อ ดังน้ี รายการ N = 7 ระดบั ผล X̅ S.D. การประเมิน ดา้ นเน้ือหา 1. เนอ้ื หาตรงตามความตอ้ งการ 4.33 0.52 มาก 2. เนื้อหาเพียงพอตอ่ ความต้องการ 4.17 0.41 มาก 3. เนื้อหาปัจจบุ ันทันสมัย 4.33 0.82 มาก 4. เน้ือหามปี ระโยชน์ต่อการนำไปใชใ้ นการพัฒนาคณุ ภาพชีวิต 4.67 0.52 มากทสี่ ุด 4.38 0.18 มาก รวม จากตารางท่ี 2.2 พบว่า โครงการศูนย์ฝึกอาชีพชุมชน หลักสูตรอาชีพ การทำธุง มีผลการประเมนิ โครงการในดา้ นเน้ือหา อยู่ในระดับมาก (X̅=4.38) เม่อื พิจารณาเป็นรายข้อพบวา่ เนื้อหา มีประโยชน์ต่อการนำไปใช้ในการพัฒนาคุณภาพชีวิต มีผลการประเมิน อยู่ในระดับมากท่ีสุด (X̅=4.67) รองลงมาคือ เน้ือหาปัจจุบันทันสมัย เนื้อหาตรงตามความต้องการ มีผลการประเมิน อยู่ในระดับมาก (X̅=4.33) และเนอื้ หาเพียงพอตอ่ ความต้องการ มีผลการประเมิน อยู่ในระดบั มาก (X̅=4.17) ตามลำดบั สรุป โครงการศูนย์ฝึกอาชพี ชุมชน หลักสตู รอาชพี การทำธุง 16

ตารางที่ 2.3 คา่ เฉล่ยี คา่ เบ่ียงเบนมาตรฐาน และระดับผลการประเมนิ กิจกรรมโครงการ ศนู ย์ฝกึ อาชพี ชุมชน หลักสตู รอาชีพการทำธุง ของผู้ตอบแบบประเมนิ โครงการ ดา้ นกระบวน การจัด กจิ กรรมการอบรม โดยจำแนกเป็นรายข้อ ดงั น้ี รายการ N=7 ระดบั ผลการ X̅ S.D. ประเมนิ ดา้ นกระบวนการจัดกิจกรรมการอบรม 5. การเตรียมความพร้อมกอ่ นอบรม 4.17 0.75 มาก 6. การออกแบบกจิ กรรมเหมาะสมกับวัตถปุ ระสงค์ 4.33 0.52 มาก 7. การจัดกิจกรรมเหมาะสมกับเวลา 4.17 0.41 มาก 8. การจดั กิจกรรมเหมาะสมกบั กลมุ่ เปา้ หมาย 4.33 0.82 มาก 9. วธิ กี ารวัดผล/ประเมินผลเหมาะสมกับวัตถปุ ระสงค์ 4.33 0.52 มาก 4.27 0.17 มาก รวม จากตารางที่ 2.3 พ บว่า โครงการศูน ย์ฝึกอาชีพ ชุมชน หลักสูตรอาชีพ การทำธุง มีผลการประเมินโครงการ ในด้านกระบวนการจัดกิจกรรมการอบรม อยู่ในระดับมาก (X̅=4.27) เม่ือพิจารณาเปน็ รายขอ้ พบว่า การจัดกจิ กรรมเหมาะสมกับกลุ่มเปา้ หมาย การออกแบบกจิ กรรมเหมาะสม กับวัตถุประสงค์ วิธีการวัดผล/ประเมินผลเหมาะสมกับวัตถุประสงค์ มีผลการประเมินอยู่ในระดับมาก (X̅=4.33) รองลงมาคือ การเตรียมความพร้อมก่อนอบรม การจัดกิจกรรมเหมาะสมกับเวลา มีผลการ ประเมนิ อยู่ในระดบั มาก (X̅=4.17) ตามลำดับ สรปุ โครงการศูนย์ฝกึ อาชีพชมุ ชน หลกั สูตรอาชีพการทำธุง 17

ตารางท่ี 2.4 ค่าเฉลยี่ ค่าเบ่ียงเบนมาตรฐาน และระดบั ผลการประเมินกิจกรรมโครงการ ศนู ย์ฝึกอาชพี ชมุ ชน หลักสตู รอาชพี การทำธุง ด้านวิทยากร โดยจำแนกเป็นรายขอ้ ดังน้ี รายการ N=7 ระดบั ผลการ X̅ S.D. ประเมิน ดา้ นวิทยากร 10. วทิ ยากรมีความรูค้ วามสามารถในเรื่องท่ถี า่ ยทอด 4.33 0.52 มาก 11. วทิ ยากรมเี ทคนคิ การถา่ ยทอดใชส้ อ่ื เหมาะสม 4.33 0.52 มาก 12. วิทยากรเปดิ โอกาสใหม้ ีส่วนรว่ มและซักถาม 4.17 0.41 มาก 4.28 0.06 มาก รวม จากตารางที่ 2.4 พบว่า โครงการศูนย์ฝึกอาชีพชุมชน หลักสูตรอาชีพการทำธุง มีผลการประเมินโครงการ ในด้านวิทยากร อยู่ในระดับมาก (X̅=4.28) เม่ือพิจารณาเป็นรายข้อพบว่า วิทยากรมีความรู้ความสามารถในเร่ืองที่ถ่ายทอด วิทยากรมีเทคนิคการถ่ายทอดใช้ส่ือเหมาะสม มีผลการ ประเมิน อยู่ในระดับมาก (X̅=4.33) รองลงมาคือวิทยากรเปิดโอกาสให้มีส่วนร่วมและซักถาม มีผลการ ประเมิน อยใู่ นระดับมาก (X̅=4.17) ตามลำดับ สรปุ โครงการศนู ย์ฝึกอาชีพชมุ ชน หลักสูตรอาชพี การทำธงุ 18

ตารางท่ี 2.5 ค่าเฉล่ีย ค่าเบี่ยงเบนมาตรฐาน และระดับผลการประเมินกจิ กรรมโครงการ ศนู ย์ฝึกอาชีพชุมชน หลักสูตรอาชีพการทำธุง ของผ้ตู อบแบบประเมินโครงการ ดา้ นการอำนวยความ สะดวก โดยจำแนกเป็นรายขอ้ ดังนี้ รายการ N=7 ระดบั ผลการ X̅ S.D. ประเมนิ ด้านการอำนวยความสะดวก 13. สถานที่ วัสดุ อปุ กรณ์และสิ่งอำนวยความสะดวก 4.33 0.52 มาก 14. การส่ือสาร การสร้างบรรยากาศเพือ่ ให้เกดิ การเรียนรู้ 4.33 0.82 มาก 15. การบริการ การช่วยเหลือและการแก้ปญั หา 4.33 0.52 มาก 4.33 0.17 มาก รวม จากตารางท่ี 2.5 พบว่า โครงการศูนย์ฝึกอาชีพชุมชน หลักสูตรอาชีพการทำธุง มีผลการประเมินโครงการ ในด้านการอำนวยความสะดวก อยู่ในระดับมาก (X̅=4.33) เม่ือพิจารณา เป็นรายข้อพบว่า การสื่อสาร การสร้างบรรยากาศเพื่อให้เกิดการเรียนรู้ สถานที่ วัสดุ อุปกรณ์และส่ิง อำนวยความสะดวก การบริการ การช่วยเหลือและการแก้ปัญหา มีผลการประเมิน อยู่ในระดับมาก (X̅=4.33) ตามลำดับ ตอนที่ 3 ความคดิ เห็นและข้อเสนอแนะอื่น ๆ วัสดุ อุปกรณใ์ นฝึก น้อยเกินไป ไมเ่ พียงพอต่อการฝึก สรปุ โครงการศูนยฝ์ ึกอาชีพชมุ ชน หลกั สูตรอาชพี การทำธุง 19

บทที่ 5 สรปุ ผล อภิปรายผล และข้อเสนอแนะ จากการวิเคราะหข์ ้อมลู ผลการดำเนินงานโครงการศนู ยฝ์ กึ อาชพี ชุมชน หลกั สูตรอาชีพการ ทำธงุ สามารถสรปุ ผล อภิปรายผล และมีข้อเสนอแนะดังน้ี ตอนท่ี 1 วิเคราะหข์ อ้ มลู สว่ นตวั ของผู้ตอบแบบประเมินในภาพรวม พบว่า ผู้ตอบแบบประเมินโครงการ จำนวน 7 คน สว่ นใหญ่เป็นเพศหญิง จำนวน 7 คน คิด เป็นร้อยละ 100 ส่วนใหญ่มีอายุ 40-59 ปี จำนวน 4 คน คิดเป็นร้อยละ 57.1 รองลงมา คืออายุ 60 ปีขึ้น ไป จำนวน 3 คน คิดเปน็ ร้อยละ 42.9 ส่วนใหญ่มรี ะดับการศกึ ษา ประถมศกึ ษา จำนวน 5 คน คดิ เปน็ ร้อย ละ 71.4 รองลงมา คือ ระดบั มธั ยมศกึ ษาตอนต้น ระดบั มัธยมศึกษาตอนปลาย จำนวน 1 คน คดิ เป็นร้อย ละ 14.3 สำหรับอาชีพ ส่วนใหญ่ประกอบอาชีพเกษตรกรรม จำนวน 7 คน คิดเป็น ร้อยละ 100 ตามลำดับ ตอนที่ 2 วิเคราะห์ผลการประเมินกิจกรรมโครงการศูนย์ฝึกอาชีพชุมชน หลักสูตรอาชีพการทำเจล ล้างมือ จากตารางที่ 2.1 พบว่า โครงการศูนย์ฝึกอาชีพชุมชน หลักสูตรอาชีพ การทำธุง มีผลการประเมินโครงการอยู่ในระดับมาก (X̅=4.31) เม่ือพิจารณาเป็นรายด้านพบว่า มีผลการประเมิน โครงการ ด้านเนื้อหา มีผลการประเมิน อยู่ในระดับมาก (X̅=4.38) รองลงมาคือ ด้านการอำนวยความ สะดวก มีผลการประเมิน อยู่ในระดับมาก (X̅=4.33) ด้านวิทยากร มีผลการประเมิน อยู่ในระดับมาก (X̅=4.28) และ ด้านกระบวนการจัดกิจกรรมการอบรม (X̅=4.27) ตามลำดับ จากตารางที่ 2.2 พบว่า โครงการศูนย์ฝึกอาชีพชุมชน หลักสูตรอาชีพ การทำธุง มผี ลการประเมินโครงการในดา้ นเนื้อหา อยู่ในระดับมาก (X̅=4.38) เมื่อพิจารณาเป็นรายข้อพบว่า เนื้อหา มีประโยชน์ต่อการนำไปใช้ในการพัฒนาคุณภาพชีวิต มีผลการประเมิน อยู่ในระดับมากท่ีสุด (X̅=4.67) รองลงมาคือ เน้ือหาปัจจุบันทันสมัย เนื้อหาตรงตามความต้องการ มีผลการประเมิน อยู่ในระดับมาก (X̅=4.33) และเนอ้ื หาเพยี งพอต่อความต้องการ มผี ลการประเมนิ อยใู่ นระดับมาก (X̅=4.17) ตามลำดบั สรุป โครงการศนู ยฝ์ กึ อาชพี ชุมชน หลกั สตู รอาชพี การทำธงุ 20

จากตารางท่ี 2.3 พ บว่า โครงการศูนย์ฝึกอาชีพ ชุมชน หลักสูตรอาชีพ การทำธุง มีผลการประเมินโครงการ ในด้านกระบวนการจัดกิจกรรมการอบรม อยู่ในระดับมาก (X̅=4.27) เมอ่ื พจิ ารณาเปน็ รายข้อพบวา่ การจัดกจิ กรรมเหมาะสมกับกลุ่มเปา้ หมาย การออกแบบกิจกรรมเหมาะสม กับวัตถุประสงค์ วิธีการวัดผล/ประเมินผลเหมาะสมกับวัตถุประสงค์ มีผลการประเมินอยู่ในระดับมาก (X̅=4.33) รองลงมาคือ การเตรียมความพร้อมก่อนอบรม การจัดกิจกรรมเหมาะสมกับเวลา มีผลการ ประเมินอยู่ในระดบั มาก (X̅=4.17) ตามลำดบั จากตารางท่ี 2.4 พบว่า โครงการศูนย์ฝึกอาชีพชุมชน หลักสูตรอาชีพการทำธุง มีผลการประเมินโครงการ ในด้านวิทยากร อยู่ในระดับมาก (X̅=4.28) เมื่อพิจารณาเป็นรายข้อพบว่า วิทยากรมีความรู้ความสามารถในเร่ืองท่ีถ่ายทอด วิทยากรมีเทคนิคการถ่ายทอดใช้สื่อเหมาะสม มีผลการ ประเมิน อยู่ในระดับมาก (X̅=4.33) รองลงมาคือวิทยากรเปิดโอกาสให้มีส่วนร่วมและซักถาม มีผลการ ประเมิน อย่ใู นระดบั มาก (X̅=4.17) ตามลำดับ จากตารางท่ี 2.5 พบว่า โครงการศูนย์ฝึกอาชีพชุมชน หลักสูตรอาชีพการทำธุง มีผลการประเมินโครงการ ในด้านการอำนวยความสะดวก อยู่ในระดับมาก (X̅=4.33) เมื่อพิจารณา เป็นรายข้อพบว่า การส่ือสาร การสร้างบรรยากาศเพื่อให้เกิดการเรียนรู้ สถานที่ วัสดุ อุปกรณ์และสิ่ง อำนวยความสะดวก การบริการ การช่วยเหลือและการแก้ปัญหา มีผลการประเมิน อยู่ในระดับมาก (X̅=4.33) ตามลำดบั ตอนท่ี 3 ความคดิ เห็นและขอ้ เสนอแนะอนื่ ๆ วัสดุ อปุ กรณใ์ นฝึก นอ้ ยเกนิ ไป ไม่เพยี งพอต่อการฝึก สรปุ โครงการศนู ย์ฝึกอาชีพชมุ ชน หลักสูตรอาชพี การทำธุง 21

อภิปรายผล จากการสรุปผลการดำเนิน โครงการศูนย์ฝึกอาชีพชุมชน หลักสูตรอาชีพการทำธุง พบว่า มีผลการประเมินโครงการอยู่ในระดับมาก (X̅=4.31) เน่ืองจาก คณะทำงาน ได้ประชุม/ช้ีแจง วางแผนการดำเนินงาน กำหนดรูปแบบ และแผนการดำเนินงาน เตรียมความพร้อมในการดำเนินงาน โครงการ มีการนเิ ทศกจิ กรรมโครงการอย่างตอ่ เนอ่ื ง เพ่อื แกไ้ ขปรบั ปรงุ ใหเ้ กิดความเหมาะสม จากผลการประเมินดังกล่าว มีประเด็นท่ีน่าสนใจนำมาอภิปรายผล ดังนี้ เน้ือหามีประโยชน์ ตอ่ การนำไปใช้ในการพัฒนาคุณภาพชีวิต มีผลการประเมนิ อยู่ในระดบั มากทส่ี ุด (X̅=4.67) ทง้ั นีเ้ ป็นเพราะ สมาชิกลุ่มอาชีพการทำเจลล้างมือ ได้รับการพัฒนาความรู้ ความสามารถและทักษะในการประกอบอาชีพ ให้สอดคล้องกับเศรษฐกิจยุคใหม่เน้นความชำนาญเฉพาะเร่ืองพัฒนาคุณภาพ เป็นอาชีพเสริม ท่ีพึ่ง พาตนเองได้ สร้างรายได้ ใหค้ รอบครัว และเป็นการใชเ้ วลาวา่ งใหเ้ กิดประโยชน์ เกิดความรัก ความสามคั คี แก่คนภายในชุมชน และรู้จักการดำเนินชีวิตอย่างพอเพียง ซ่ึงสอดคล้องกับ งานวิจัยของ ณัฐอรียา สุข สุวรรณพร (2553) กล่าวไว้ว่า อาชพี เสริม หมายถึง เป็นอาชีพท่ีประกอบขึ้น เป็นอาชีพท่ี 2 รองจากอาชีพ หลกั และเป็นแหล่งรายได้เสรมิ เพ่ิมเติมจากงานหลกั การประกอบ อาชพี เสริมน้ัน จะต้องไมก่ ระทบกับงาน อาชพี หลัก อาชีพเสริมนั้น อาจประกอบเปน็ ธุรกิจ หรอื กิจการในรปู แบบใดก็ได้ และจะตอ้ งเป็นอาชีพที่มี รายได้เสริมจากรายได้หลัก มีการรวมกลุ่มกันเพ่ือพัฒนาอาชีพและเพื่อสร้างรายได้โดยสมาชิกในกลุ่มมี แนวคิดหลักของการจัดตั้งกลุ่ม ไม่ใช่เพียงมุ่งหวังรายได้และผลกำไรเท่านั้น แต่เป็นการใช้เวลาว่างให้เกิด ประโยชน์ สร้างความสามัคคีใหแ้ กค่ นภายในชุมชน และรจู้ ัก การดำเนินชีวิตอยา่ งพอเพียง ทำใหล้ ดปัญหา หนีส้ ินลง สิ่งเหลา่ นจี้ ะส่งผลดตี ่อการพัฒนาประเทศ และเปน็ การสนองแนวพระราชดำรสั เกย่ี วกับเศรษฐกิจ พอเพียงของพระบาทสมเด็จ พระเจ้าอยู่หัวอย่างแท้จริง โดยสมาชิกกลุ่มอาชีพการทำธุง นำความรู้ และทักษะไปใช้ในการประกอบอาชีพ มีรายได้เพิ่มขึ้น สามารถพ่ึงพาตนเองได้ ส่งผลให้โครงการประสบ ความสำเรจ็ ตามวตั ถปุ ระสงค์ ขอ้ เสนอแนะในการพัฒนาคร้งั ต่อไป ควรมีการติดตามผลการดำเนินงานของสมาชิกกลุ่มอาชีพการทำเจลล้างมือ อย่างจริงจัง เพ่ือให้ เกิดผลประโยชนส์ งู สุด สรปุ โครงการศูนย์ฝึกอาชีพชุมชน หลักสูตรอาชีพการทำธงุ 22

บรรณานกุ รม ณฐั อรยี า สขุ สุวรรณพร.(2553).อาชีพเสรมิ .[ออนไลน์].เข้าถงึ ได้จาก. http://digital_collect.lib.buu.ac.th/ dcms/files/54930386/chapter2.pdf (วนั ทีค่ ้นขอ้ มลู วนั ท่ี 28 มิถนุ ายน 2565) ธงุ ใยแมงมุมสญั ลกั ษณ์ความเช่อื เร่อื งโชคลาง.(2565).[ออนไลน]์ .เข้าถงึ ไดจ้ าก https://sites.google.com/a/pbn3.go.th/wicha-xxnlin-sphp-phechrburn-khet-3/- sangkhmsuksa/1-thung-yi-maengmum (วันท่ีคน้ ขอ้ มลู วนั ที่ 28 มถิ ุนายน 2565) “ธงุ ใยแมงมุม” สัญลกั ษณ์ความเชื่อเร่ืองโชคลางของคนอสี าน.(2565). [ออนไลน์]. เข้าถึงไดจ้ าก. https://theisaanrecord.co/2019/04/02/isaan-believe-culture/ (วันทีค่ ้นขอ้ มลู วนั ท่ี 28 มถิ ุนายน 2565) สจุ นิ ต์ วงั ใหม.(2563.) การดำเนนิ งานตามรูปแบบศนู ยฝ์ ึกวชิ าชีพระยะสัน้ เพอ่ื ชุมชน.[ออนไลน]์ . เขา้ ถึงได้จาก. https:// ThaiJOhttps://so06.tci-thaijo.org (วนั ท่คี ้นข้อมลู วันที่ 28 มิถนุ ายน 2565) สำนกั งาน กศน.(2565).ยทุ ธศาสตร์และจุดเนน้ การดำเนนิ งาน สำนกั งาน กศน. ประจำปงี บประมาณ พ.ศ. 2565.[ออนไลน์].เข้าถึงได้จาก. http://www.nfe.go.th/onie2019/index.php/about- us1/strategic-operations-focus.html (วันทค่ี น้ ขอ้ มลู วันท่ี 24 มถิ นุ ายน 2565) สรปุ โครงการศนู ย์ฝกึ อาชพี ชุมชน หลกั สตู รอาชพี การทำธงุ 23

ภาคผนวก สรุป โครงการศูนย์ฝึกอาชีพชุมชน หลักสตู รอาชพี การทำธุง 24

รายช่อื ผเู้ ข้าร่วม โครงการศูนย์ฝกึ อาชีพชมุ ชน กจิ กรรมการศึกษาแบบพัฒนาอาชีพระยะสน้ั กล่มุ สนใจ (หลกั สตู รไม่เกนิ 30 ช่ัวโมง) หลกั สูตรอาชพี การทำธงุ จำนวน 6 ชั่วโมง วนั ท่ี 14 มิถุนายน 2565 ณ ศาลาบา้ นหนองสำโรง หมู่ 11 อำเภอโชคชัย จังหวัดนครราชสมี า ลำดับท่ี ช่อื - สกุล 1 นางศรแี พร มอบกระโทก 2 นางดวง สมบรู ณ์ 3 นางสาวเสง่ียม โขนกระโทก 4 นางสาวกฤษณา ชาพล 5 นางละมุน ปรย๋ กระโทก 6 นางสมหมาย ปรอยกระโทก 7 นางชศู รี ภักดกิ์ ระโทก สรุป โครงการศูนย์ฝกึ อาชพี ชมุ ชน หลักสตู รอาชีพการทำธงุ 25

ตารางวิเคราะหข์ อ้ มูล Google sheet โครงการศูนย์ฝกึ อาชีพชมุ ชน กจิ กรรมการศกึ ษาแบบพัฒนาอาชพี ระยะส้ัน กลุ่มสนใจ (หลักสูตรไม่เกนิ 30 ชั่วโมง) หลกั สูตรอาชพี การทำธงุ จำนวน 6 ชวั่ โมง วนั ที่ 14 มถิ ุนายน 2565 ณ ศาลาบา้ นหนองสำโรง หมู่ 11 อำเภอโชคชยั จังหวดั นครราชสมี า สรปุ โครงการศนู ยฝ์ กึ อาชีพชมุ ชน หลักสตู รอาชพี การทำธงุ 26

ตารางวิเคราะหข์ อ้ มูล Google sheet โครงการศูนย์ฝกึ อาชีพชมุ ชน กจิ กรรมการศกึ ษาแบบพัฒนาอาชพี ระยะส้ัน กลุ่มสนใจ (หลักสูตรไม่เกนิ 30 ชั่วโมง) หลกั สูตรอาชพี การทำธงุ จำนวน 6 ชวั่ โมง วนั ที่ 14 มถิ ุนายน 2565 ณ ศาลาบา้ นหนองสำโรง หมู่ 11 อำเภอโชคชยั จังหวดั นครราชสมี า สรปุ โครงการศนู ยฝ์ กึ อาชีพชมุ ชน หลักสตู รอาชพี การทำธงุ 27

ตารางวเิ คราะห์ข้อมูล Google sheet โครงการศนู ยฝ์ กึ อาชีพชุมชน กจิ กรรมการศึกษาแบบพัฒนาอาชพี ระยะสน้ั กลมุ่ สนใจ (หลกั สูตรไม่เกิน 30 ช่ัวโมง) หลักสูตรอาชีพการทำธุง จำนวน 6 ชั่วโมง วันที่ 14 มถิ ุนายน 2565 ณ ศาลาบ้านหนองสำโรง หมู่ 11 อำเภอโชคชยั จังหวัดนครราชสีมา สรปุ โครงการศนู ยฝ์ ึกอาชีพชุมชน หลักสตู รอาชพี การทำธุง 28

ตารางวเิ คราะห์ข้อมูล Google sheet โครงการศนู ยฝ์ กึ อาชีพชุมชน กจิ กรรมการศึกษาแบบพัฒนาอาชพี ระยะสน้ั กลมุ่ สนใจ (หลกั สูตรไม่เกิน 30 ช่ัวโมง) หลักสูตรอาชีพการทำธุง จำนวน 6 ชั่วโมง วันที่ 14 มถิ ุนายน 2565 ณ ศาลาบ้านหนองสำโรง หมู่ 11 อำเภอโชคชยั จังหวัดนครราชสมี า สรปุ โครงการศนู ยฝ์ ึกอาชีพชุมชน หลักสตู รอาชพี การทำธุง 29

ตารางวเิ คราะห์ขอ้ มลู Google sheet โครงการศนู ย์ฝึกอาชพี ชมุ ชน กิจกรรมการศกึ ษาแบบพัฒนาอาชีพระยะสั้น กล่มุ สนใจ (หลักสูตรไม่เกิน 30 ช่ัวโมง) หลักสูตรอาชพี การทำธุง จำนวน 6 ช่ัวโมง วันที่ 14 มิถุนายน 2565 ณ ศาลาบ้านหนองสำโรง หมู่ 11 อำเภอโชคชัย จังหวดั นครราชสมี า สรปุ โครงการศูนยฝ์ กึ อาชพี ชุมชน หลกั สตู รอาชพี การทำธงุ 30

แบบประเมินความพงึ พอใจ โครงการศูนย์ฝึกอาชีพชุมชน กจิ กรรมการศกึ ษาแบบพฒั นาอาชพี ระยะสน้ั กลมุ่ สนใจ (หลกั สูตรไมเ่ กิน 30 ชัว่ โมง) หลกั สูตรอาชพี การทำธุง จำนวน 6 ชว่ั โมง วนั ที่ 14 มถิ ุนายน 2565 ณ ศาลาบ้านหนองสำโรง หมู่ 11 อำเภอโชคชยั จังหวัดนครราชสมี า ข้อมลู พ้นื ฐานของผปู้ ระเมินความพงึ พอใจ เพศ ( ) ชาย ( ) หญิง อายุ ( ) ตำ่ กวา่ 15 ปี ( ) 15 – 39 ปี ( ) 40 - 59 ปี ( ) 60 ปขี น้ึ ไป วฒุ ิการศึกษา ( ) ระดบั ประถม ( ) ระดบั ม.ตน้ ( ) ระดบั ม.ปลาย ( ) ปรญิ ญาตรี อาชพี ( ) เกษตรกร ( ) รบั จ้างทว่ั ไป ( ) คา้ ขาย อนื่ ........................ คำช้แี จง 1. แบบประเมินความพึงพอใจ มี 4 ตอน 2. โปรดแสดงเคร่อื งหมาย √ ในชอ่ งว่างระดับความพงึ พอใจตามความคดิ เหน็ ของท่าน ระดบั ความพงึ พอใจ หมาย ขอ้ รายการประเมินความพงึ พอใจ มาก มาก ปาน นอ้ ย น้อย เหตุ ทสี่ ุด กลาง ทสี่ ดุ ตอนท่ี 1 ความพึงพอใจด้านเน้อื หา 1 เน้ือหาตรงตามความต้องการ 2 เนอ้ื หาเพยี งพอตอ่ ความต้องการ 3 เนอ้ื หาปัจจบุ ันทันสมยั 4 เนอ้ื หามีประโยชนต์ ่อการนำไปใชใ้ นการพฒั นาคณุ ภาพชีวิต ตอนที่ 2 ความพึงพอใจดา้ นกระบวนการจดั กจิ กรรมการอบรม 5 การเตรียมความพรอ้ มกอ่ นอบรม 6 การออกแบบกจิ กรรมเหมาะสมกับวตั ถปุ ระสงค์ 7 การจดั กิจกรรมเหมาะสมกบั เวลา 8 การจดั กจิ กรรมเหมาะสมกบั กลุ่มเป้าหมาย 9 วธิ ีการวัดผล/ประเมนิ ผลเหมาะสมกบั วตั ถุประสงค์ ตอนท่ี 3 ความพึงพอใจตอ่ วทิ ยากร 10 วทิ ยากรมคี วามร้คู วามสามารถในเรือ่ งท่ีถา่ ยทอด 11 วทิ ยากรมีเทคนคิ การถา่ ยทอดใชส้ ่อื เหมาะสม 12 วทิ ยากรเปิดโอกาสใหม้ สี ่วนรว่ มและซักถาม ตอนท่ี 4 ความพึงพอใจดา้ นการอำนวยความสะดวก 13 สถานที่ วสั ดุ อปุ กรณแ์ ละสิง่ อำนวยความสะดวก 14 การสอื่ สาร การสร้างบรรยากาศเพื่อให้เกดิ การเรียนรู้ 15 การบรกิ าร การชว่ ยเหลือและการแกป้ ัญหา ความคดิ เห็นและข้อเสนอแนะอืน่ ๆ …………………………………………………………………………………………………………....................... สรปุ โครงการศนู ย์ฝกึ อาชพี ชุมชน หลกั สูตรอาชีพการทำธุง 31

สรปุ โครงการศูนยฝ์ กึ อาชพี ชุมชน หลกั สตู รอาชพี การทำธงุ 32

คณะผจู้ ัดทำ ท่ีปรึกษา วฒั นกสิการ ผอู้ ำนวยการ กศน.อำเภอโชคชัย หาญกลา้ บรรณารักษช์ ำนาญการพิเศษ นางจรี ะภา มุ่งภู่กลาง ครอู าสาสมัคร กศน. นางสุวิมล เช่ือปญั ญา ครอู าสาสมคั ร กศน. นายสมชาย นางจงรกั ษ์ วิเคราะห์ขอ้ มลู /เรียบเรยี งและทำตน้ ฉบับ นายมนตรี สาสังข์ ครู กศน.ตำบล บรรณาธิการ ผ้อู ำนวยการ กศน.อำเภอโชคชัย เจ้าหนา้ ทธ่ี รุ การ นางจีระภา วัฒนกสกิ าร นางสาวอรอนงค์ เนอ่ื งกระโทก สรปุ โครงการศูนยฝ์ ึกอาชีพชุมชน หลักสตู รอาชีพการทำธงุ

กศน.ตำบลโชคชัย ศูบย์การศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยอำเภอโชคชัย สำนักงานส่งเสริมการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัย จังหวัดนครราชสีมา