ความปลอดภัยทางน้ำ

โรงเรียนปลอดภยั รอบด้าน Survival Skills ความปลอดภยั ทาง้� า เรือ่ ง : สุไลมาน เจะอบุ ง ภาพ : ชาญศิลป์ กิตตโิ ชตพิ าณชิ ย์

พ่ีจิก ฟารุส พ่ีต้้ ๒

มมุ มิ ้้ องฟาต้ิ ๓

น้องฟาตินเดินเตาะแตะเท่ียวรอบบ้าน แมบ่ อกใหม้ มุ มิ คอยดแู ลนอ้ งใหด้ ี ๆ เพราะน้องฟาตินชอบเล่นน้�า ๔

แหลง่ นา�้ ภายในบา้ น กเ็ ปน็ จดุ อนั ตรายส�าหรับเดก็ เลก็ ๆ ๕

เราตอ้ งไม่ปลอ่ ยให้น้องตวั เล็ก ๆ อย่ตู ามล�าพงั โดยเฉพาะในทที่ ่ีมีนา้� แม้วา่ จะเปน็ แอง่ น้า� เล็ก ๆ กต็ าม ๖

เพราะว่า... น้องเลก็ ๆ ล้มแลว้ ลกุ ข้นึ ยาก น้องเลก็ ๆ รอ้ งขอ ความชว่ ยเหลอื ไม่เปน็ ๗

วันหนึ่งมุมิมชวนฟารุสไปดคู นงานก�าลงั ขุดสระ ฟารุสเห็นแหลง่ น�้าท่ีมีหลากหลายลักษณะ ๘

เมอ่ื เด็ก ๆ รู้จักลกั ษณะของแหลง่ นา�้ จะช่วยให้ ระมัดระวังตนเองได้ หนองน้�า แมน่ �้า น้า� ตก สระวา่ ยนา�้ ๙

พ่ีต้นบอกวา่ “เวลาเดนิ ริมน้า� ต้องระวงั ตล่งิ ” ตลง่ิ คอื ดนิ รมิ น�้า ชุ่มนา้� มีความล่ืน บางแหล่งตลง่ิ เปราะ ๑๐ อาจพงั ทลายลงมาได้ง่ายหากเดนิ ไม่ระมดั ระวัง

“ปา้ ยเตอื นวา่ ห้ามลงเล่นน�้า” เราต้องสงั เกตปา้ ยเตอื นและปฏบิ ัตติ าม ๑๑

พี่ตน้ และพี่จิกผา่ นการอบรม “ปอ้ งกนั อุบตั ภิ ัยทางน้า� ” มาแลว้ สองคนจึงช่วยกันสอนน้อง ๆ หดั ลอยตวั ในนา้� ฝกึ ว่ายน้า� ให้เป็นและแข็งแรง ๑๒

อย่าลืมมองหาสง่ิ เหล่านห้ี รือ สวมเสอ้ื ชูชีพทุกคร้ัง ควรมีติดตวั เสมอเมือ่ เดินทางทางนา้� ท่ีเดินทางทางน�้า ห่วงยาง ขวดพลาสติก “สวมแบบน้ีไม่ถูกวิธจี ะ้ ” ถงั โฟม นี่คอื วธิ สี วมเส้ือชชู ีพทถี่ ูกต้อง เพื่อความปลอดภัย เม่ือใส่เสอ้ื ชูชีพ ต้องลอ็ คในทกุ จดุ รวมท้งั สายคลอ้ งขา ๑๓ *ขอขอบคุณภาพประกอบจากกระทรวงสาธารณะสุข

แมว้ า่ พ่ีตน้ กบั พี่จิกเป็นเดก็ แข็งแรงพอท่ีจะ ชว่ ยเหลือคนตกน้า� ไดแ้ ลว้ แตท่ ้ังสองคน เรียนรูแ้ ละจดจ�าข้ึนใจถึงข้ันตอนการชว่ ยเหลือ คือ “ตะโกน - โยน - ยื่น” ต้องไม่กระโดดลงไปช่วย ๑๔ ตะโกนขอความช่วยเหลือ

โยนสงิ่ ของท่ลี อยน�้าได้ ใหค้ นตกน�า้ ยื่นวัสดทุ ี่มคี วามยาว เพือ่ ให้เกาะแล้วลากเข้าหาฝ่ัง ๑๕

มมุ มิ และฟารุสรูจ้ ักระมัดระวังและป้องกัน อันตราย ทั้งค่จู �าสง่ิ ท่ีพี่ตน้ พี่จิกสอนเสมอวา่ ๑๖ ถ้าฝนตกหนกั มาก ๆ ใหร้ ีบหาทางกลับบา้ นเร็วท่ีสดุ

อย่าเดนิ ตดั สายนา�้ ตรง ๆ แมก้ ระแสน�า้ จะไม่แรง ให้เดนิ ลกั ษณะเฉียงไปตามน�า้ และเมื่อกลับถึงบ้านอย่างปลอดภัยแล้ว ๑๗ ยงั พบว่าระดับน�้ายังเพมิ่ สูงข้ึนเรื่อย ๆ

ปะ๊ จึงบอกใหท้ ุกคนเตรียมตัวอพยพ และก�าหนดจุดนดั หมายสา� หรับครอบครัว ๑๘

สง่ิ ทต่ี ้องเตรียมในการอพยพ เชือก ไฟฉาย บตั รประจา� ตัว น�้าดื่ม ไมค้ ้า� เสบียง ยาประจ�าตัว อาหารแห้ง นกหวดี ๑๙

เมื่อนา้� ท่วมหนกั ทุกคนต้องอาศัยอยู่ใน สถานพักพิงช่วั คราว ระหว่างรอน้�าลด มุมมิ ช่วยดแู ลน้อง มะเตรียมนมให้ ฟารุสมีหนงั สอื มาอา่ น น้องฟาตนิ อยา่ งเพียงพอ ๒๐

พี่ต้นกับพ่ีจิกไปช่วยดูแลผู้สูงอายุ แมจ้ ะล�าบากสักหนอ่ ย แต่ทุกคนรู้ดีว่า อกี ไม่นานน้า� กล็ ด และสามารถกลบั บา้ นไดอ้ ย่างปลอดภยั ๒๑

เมื่อนา้� ลด ทุกคนกลบั เขา้ บา้ น ป๊ะบอกวา่ “ปะ๊ ตอ้ งเขา้ ไปส�ารวจภายในบา้ นก่อน เดก็ ๆ อย่าเพงิ่ เขา้ บา้ นนะ” ปะ๊ สา� รวจวา่ มสี ตั วอ์ นั ตราย มาอาศัยอยหู่ รือไม่ ตรวจดูระบบไฟฟ้า ตรวจว่า ๒๒ ถังแกส๊ รั่วไหม

“ปลอดภัยแล้ว เด็ก ๆ” ทกุ คนดี ใจท่ี ไดก้ ลบั บ้าน และชว่ ยกนั ทา� ความสะอาดทันที ๒๓

กิจกรรมประเม้ิ แหลง่ เส่ียง AROUND ME : ถา้ หนูรู้ หนจู ะรอดและปลอดภัย ตวั อย่าง ภาพจากกจิ กรรมในพ้นื ที่ ๑. ให้นกั เรียนวาดรปู ตัวเองลงไปในกระดาษ พรอ้ มกับ เขียนชื่อ-สกุล ๒. ลองคิดและวิเคราะห์วา่ มจี ุดใดบ้างท่ีเปน็ อนั ตราย ไม่ปลอดภัย และมีความเสี่ยงตอ่ การจมน้า� หรือตกน้�า และเขียนลงไปรอบ ๆ รปู ตัวเอง - ในบริเวณบ้าน เช่น ห้องน�้า อ่างน�า้ ถงั น�้า - รอบบริเวณบ้าน เชน่ คูน�้า อา่ งเกบ็ น้า� น้�าขงั - ในโรงเรียน เช่น สระน้�า บ่อน�้า - ในชุมชน เชน่ คลอง บอ่ ขดุ แมน่ �า้ หนอง บึง ๓. หลังจากเขียนเสรจ็ เรียบร้อยแล้ว คุณครหู รือ ผู้ปกครอง ชวนคุยเร่ืองแหล่งเสยี่ งรอบ ๆ ตวั เอง ท้ัง เร่ืองอันตราย ความเสี่ยง และความไม่ปลอดภัย ควร หลกี เลี่ยง หรือหากอยากเลน่ ต้องมีอุปกรณ์ช่วย เชน่ เส้ือชูชีพ หรือมผี ปู้ กครองอยู่ด้วยทุกคร้ัง ทกุ เวลา ๒๔

“รู้ รอด ปลอดเด็กจม้� า” หนงั สือนทิ านภาพชุดโรงเรียนปลอดภยั รอบด้าน ตอน “ความปลอดภยั ทางน้า� ” ซ่งึ สภานกั เรียนโรงเรียนเอกชนสอนศาสนาอสิ ลามจังหวดั ชายแดนใต้ (Deep South Student Council : DSC) ไดจ้ ัดพิมพ์ขึ้น โดยการสนับสนนุ จากกองทุนพัฒนาสื่อปลอดภยั และ สรา้ งสรรค์ และแผนงานสรา้ งเสริมวัฒนธรรมการอา่ น (Reading Culture Promotion Program) ส�านกั งานกองทุนสนบั สนนุ การสรา้ งเสริมสุขภาพ (สสส.) เพื่อส่อื สารเน้ือเร่ือง และภาพวาดที่มงุ่ เน้นให้เดก็ และเยาวชนมคี วามปลอดภัย ทั้งเกิดเปน็ สอ่ื หลกั ในการเสริมสร้าง ความรูแ้ ละทักษะชีวิตให้แก่เด็กและเยาวชนผา่ นการอา่ น ตลอดจนผลักดันใหเ้ กดิ วฒั นธรรม ความปลอดภยั ในบา้ น ชุมชน และโรงเรียน เนอ่ื งด้วยสถิตกิ ารจมนา้� ในเด็กและเยาวชนในประเทศไทยมีสถติ ิที่สงู มาก โดยในปี ๒๕๖๑ พบว่ามีเดก็ จมน้า� เสียชีวิตท้ังส้นิ กวา่ ๗๐๐ ราย โดยกลมุ่ ที่จมน�า้ มากที่สดุ เปน็ กลุม่ เดก็ ในช่วงอายุ ๕-๙ ปี ท้ังที่เกดิ จากแหลง่ น้า� ตามธรรมชาตแิ ละแหลง่ เสยี่ งท่ีเกิดจาก น้�ามอื มนษุ ย์ ได้แก่ รอ่ งน้า� บอ่ ขดุ (นักเรียนหญงิ ม.๑ วัย ๑๔ ปี ที่พัทลงุ จมน้า� เสยี ชีวิตหลังแอบไปเล่นนา้� กับเพ่ือนในบอ่ ขุดลึกกว่า ๑๐ เมตร) เน่อื งจากรเู้ ทา่ ไมถ่ งึ การณ์ และขาดทักษะชีวิตในการเอาตวั รอดและการปอ้ งกันตนเองจากสถานการณฉ์ ุกเฉนิ ดังกล่าว จากประสบการณก์ ารท�างานขบั เคลื่อนสรา้ งความปลอดภัยแก่เด็กในพ้นื ท่ีชายแดนภาคใต้ หวงั ให้เดก็ และเยาวชนที่ ไดอ้ ่าน มีความรู้ ความเข้าใจ รจู้ ักการป้องกันตนเอง และมวี ิธกี ารเอาตัวรอดเม่อื พบเจอสถานการณ์ฉกุ เฉนิ โดยเนือ้ หา ตัวละคร และสถานท่ี มคี วามใกล้เคยี งกบั ชีวิตจริงของเดก็ ทา� ใหเ้ ดก็ ๆ เขา้ ถึงเน้ือเร่ืองได้งา่ ยขึ้น ตลอดจนมุ่งเน้นการส่งเสริมปลกู ฝงั นสิ ัยรักการอา่ นในวิถีชีวิต อนั เป็นต้นทุนสา� คญั ของการพัฒนาเดก็ และเยาวชนในพื้นที่จังหวดั ชายแดนภาคใต้ ขอขอบคุณคณุ สุไลมาน เจะอุบง ผจู้ ัดการโครงการสรา้ งสรรค์สื่อสร้างสรรค์ที่ปลอดภยั รู้เทา่ ทันภัยพิบัติ ผูส้ ร้างสรรคง์ านเขียน เรื่องนดี้ ว้ ยความตัง้ ใจ และคุณชาญศิลป์ กิตติโชติพาณิชย์ ที่ ได้เตมิ เตม็ จินตนาการดว้ ยภาพในหนงั สอื ภาพเลม่ นอี้ ยา่ งเต็มศักยภาพ ขอขอบคุณกองทุนพัฒนาสื่อปลอดภยั และสร้างสรรค์ และแผนงานสร้างเสริมวัฒนธรรมการอ่าน สสส. รวมถงึ ผ้มู สี ว่ นรว่ ม สร้างสรรคท์ ุกทา่ น ที่สนับสนนุ ให้มีการดา� เนนิ โครงการ เกดิ สือ่ สร้างสรรค์ และเกิดนเิ วศสือ่ ท่ีดี ในสงั คม หนังสอื นทิ านภาพชุดโรงเรียนปลอดภัยรอบดา้ น ตอน “ความปลอดภัยทางน�้า” จะถกู สง่ ต่อเพื่อให้กระจายไปยงั กลุ่มเป้า หมาย และสง่ มอบเป็นอภนิ ันทนาการแกส่ ถานศกึ ษาและชุมชน หวังเป็นอยา่ งยงิ่ ว่าหนงั สือภาพเลม่ นจี้ ะเปน็ ส่วนหนง่ึ ของกจิ กรรมการ เรียนรู้ การเสริมสร้างทักษะชีวิต ดว้ ยกิจกรรมการอ่านในสถานศึกษา ชุมชน และครอบครัว สง่ เสริมสายสมั พันธ์ความรักตอ่ กนั เพ่ือให้ เดก็ ๆ มีชีวิตที่ปลอดภัยมากข้ึน นางสาววรรณกนก เปาะอิแตดาโอะ ๒๕ นายกสมาคมเดก็ และเยาวชนเพ่ือสันตภิ าพชายแดนใต้ (กลมุ่ ลกู เหรียง)

สไุ ลมา้ เจะอุบง สรา้ งสรรค์เรอื่ ง การศกึ ษา - ระดับประกาศนยี บตั รวิชาชีพชน้ั สงู (ปวส.) สาขาวิชาการตลาด วิทยาลยั อาชีวศึกษาปตั ตานี - ปริญญาตรี บริหารธุรกจิ บัณฑิต (การตลาด) คณะบริหารธรุ กจิ มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลศรีวิชัย สงขลา (เกยี รตินยิ มอนั ดับ ๑) รางวัล/ผลงาน - ไดร้ ับเขม็ พระราชทานเยาวชนนักพัฒนาคุณธรรม จริยธรรม สภาองคก์ ารพัฒนาเด็กและเยาวชน ในพระราชปู ถมั ภส์ มเด็จ พระเทพรัตนราชสดุ า ฯ สยามบรมราชกุมารี และกรมกจิ การเด็กและเยาวชน กระทรวงการพัฒนาสังคมและความม่ันคงของมนษุ ย์ จัดโดยสภาองคก์ ารพัฒนาเด็กและเยาวชนในพระราชูปถัมภ์ สมเดจ็ พระเทพรัตนราชสุดา สยามบรมราชกุมารี (สอ.ดย.) - ได้รับรางวลั Social Enterprise New Gen Awards (แผนธุรกิจเพอื่ พัฒนาสังคม) และรางวลั Wonderfruit Awards (การออกแบบนวัตกรรมเพอื่ ส่งิ แวดล้อม) ในโครงการประกวดผลงานนวตั กรรมเพอ่ื สังคม “Thailand Social Innovation Platform” และกิจกรรม “Youth Co: Lab National Dialogue Thailand” จัดโดยสา� นักงานโครงการพัฒนาแห่งสหประชาชาติ (United Nations Development Programme: UNDP) - ไดร้ ับรางวัลชมเชยอนั ดับ 1 กบั การคน้ หาจิตอาสาตน้ แบบและปลุกพลังเยาวชนคิดบวกเพ่อื สร้างพลเมืองสายพันธุ์ใหม่ ในโครงการทูตความดีแหง่ ประเทศไทย ปี 3 ภายใตแ้ นวคดิ พลังจิตอาสาเปล่ยี นประเทศ (Generative Active) จัดโดยมูลนธิ ิธรรมดี ชาญศิลป์ กติ ตโิ ชตพิ าณิชย์ สรา้ งสรรค์ภาพ นักวาดภาพประกอบและนักแตง่ นทิ าน-หนงั สือส�าหรับเดก็ เป็นคนแมก่ ลอง จังหวดั สมทุ รสงคราม รา่� เรียนทางดา้ นนเิ ทศศลิ ปแ์ ละศิลปศกึ ษาตามลา� ดับ รักการวาดภาพมาตง้ั แต่ยงั เด็ก ชอบวาดภาพไว้ในหนงั สือเรียน ชอบแวะเวียนแผงหนังสือใกล้ ๆ บา้ น รักหนงั สอื สวยงามทกุ แขนง ๒๖ โตข้นึ มาจึงร่วมเป็นส่วนหนึ่งในการสร้างสรรคห์ นงั สอื ดีและสวยงามให้กบั เด็ก ๆ

ประวตั ิ สภา้ั กเรยี ้โรงเรยี ้เอกช้สอ้ศาส้าอิสลาม จงั หวดั ชายแด้ใต้ (Deep South Student Council : DSC) สภานกั เรียนโรงเรียนเอกชนสอนศาสนาอสิ ลามจังหวัดชายแดนใต้ (Deep South Student Council : DSC) จัดตั้งขน้ึ ในปี ๒๕๕๖ โดยสมาคมเด็กและเยาวชนเพ่ือสนั ติภาพชายแดนใต้ (กล่มุ ลูกเหรียง) และหน่วยเฉพาะกจิ สันตสิ ุข มีการดา� เนนิ กจิ กรรมตอ่ เนอ่ื งก้าวสปู่ ีท่ี ๖ สภานักเรียน ฯ เป็นกลุ่มองค์กรธรรมาภบิ าล มเี ปา้ หมายส�าคัญเพอ่ื เสริมสร้างและพัฒนา ศักยภาพผนู้ า� สภานกั เรียนใน ๓ จังหวดั ชายแดนใต้ โดยส่งเสริมและสนบั สนนุ ให้เข้าถึงโอกาส ทางการศกึ ษา สนบั สนนุ กิจกรรมการเรียนรู้ การอยู่รว่ มกันภายใตส้ งั คมสันตสิ ุข เน้นกระบวนการ มีส่วนร่วมของเดก็ กระบวนการทา� งานเปน็ ทีม ทักษะการเป็นผนู้ �า การพัฒนาทักษะการคดิ วิเคราะห์ การพัฒนาบคุ ลกิ ภาพ และพัฒนาแนวคิดเรื่องพลเมอื งชายแดนใต้ ตลอดจนเป็นกระบอกเสยี งเพื่อ การปกปอ้ ง คมุ้ ครองเด็กและเยาวชนในพืน้ ท่ีชายแดนใต้ น�าไปสู่การพัฒนาสนั ติสุขอยา่ งยงั่ ยืน ปัจจุบันมโี รงเรียนเปา้ หมายในเครือข่าย มากกวา่ ๗๐ โรงเรียน มีสมาชิกมากกวา่ ๑๐,๐๐๐ คน ทั้งในพนื้ ท่ี ๓ จังหวัดชายแดนใต้ และ ๔ อ�าเภอ ในจังหวดั สงขลา ๒๗

กลุ่มลูกเหรียง เตบิ โตขนึ้ ในปี ๒๕๔๕ ความปลอดภยั จากการรวมตัวของเยาวชนในจังหวัดยะลา ทาง้� า ด�าเนนิ กิจกรรมเพ่ือสังคมประเด็นยาเสพติด อนามยั เจริญพันธ์ุ และ HIV/Aids จนกระทั่ง ISBN : 978-616-93426-0-1 ปี ๒๕๔๗ เกดิ ความรุนแรงในพน้ื ที่ เม่ือลงเยีย่ ม เร่ือง สไุ ลมาน เจะอบุ ง ภาพ ชาญศิลป์ กติ ติโชตพิ าณิชย์ บา้ นผู้รับผลกระทบ ไดพ้ ูดคยุ กบั เดก็ ๆ หลาย บรรณาธิการ ระพีพรรณ พัฒนาเวช สดุ ใจ พรหมเกดิ คนพบว่า เดก็ ๆ เกบ็ กด และฝงั ความแค้นไว้ กองบรรณาธิการ หทัยรัตน์ พันตาวงษ์ นันทพร ณ พัทลุง เตม็ หัวใจ จึงไดเ้ ร่ิมท�างานโดยมงุ่ เน้นในประเด็น สริ าภรณ์ ชาวหนา้ ไม้ นติ ยา หอมหวาน ปนัดดา สงั ฆทิพย์ เร่ืองความไม่สงบในจังหวัดชายแดน โดยเฉพาะ ตรั มซี ี อาหามะ นศิ ารัตน์ อา� นาจอนันต์ สธุ าทพิ ย์ สรวยล้า� ในมติ ิของการป้องกนั ค้มุ ครอง สงเคราะห์ จันทิมา อินจร การช่วยเหลือเยียวยาทั้งทางกายและจิตใจ ออกแบบและจัดหน้า นา้� ฝน และส่งเสริมพัฒนาเด็กและเยาวชน เพ่อื ให้ ประสานงานการผลติ สริ ิวัลย์ เรืองสุรัตน์ เติบโตพรอ้ มพลงั สร้างสรรค์ เป็นแกนน�าของ พิมพ์คร้ังท่ี ๑ : กนั ยายน ๒๕๖๒ จ�านวน ๑,๐๐๐ เลม่ เดก็ และเยาวชนในพ้นื ท่ี และเปน็ ก�าลงั ส�าคัญ จัดพิมพแ์ ละเผยแพร่โดย สภานกั เรียนโรงเรียนเอกชนสอน ในการช่วยเหลือเดก็ คนอื่น ๆ ต่อไป ศาสนาอิสลามจังหวัดชายแดนใต้ (Deep South Student Council : DSC) ร่วมกบั กองทุนพัฒนาสือ่ ปลอดภัยและ สร้างสรรค์ และมูลนธิ ิสรา้ งเสริมวฒั นธรรมการอ่าน สสส. พมิ พ์ที่ : บริษัท ธรรมสาร จา� กัด โทรศัพท์ : ๐ ๒๒๒๑ ๐๓๗๔, ๐ ๒๒๒๖ ๒๕๙๙ แผนงานสรา้ งเสริมวฒั นธรรมการอ่าน บริหารงานโดย “มลู นธิ ิสร้างเสริมวฒั นธรรมการอ่าน” ได้รับการสนบั สนนุ จากส�านักงานกองทนุ สนบั สนนุ การสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) ด�าเนนิ งานด้านประสานกลไก นโยบาย และปัจจัยขยายผลจากท้ังภาครัฐ ภาคประชาสงั คม และภาคเอกชน ให้เอือ้ ตอ่ การขับเคล่อื นการสร้างเสริมพฤติกรรมและวัฒนธรรมการอ่านให้เขา้ ถึงเดก็ เยาวชน และครอบครัว โดยเฉพาะกล่มุ ที่ขาดโอกาสในการเขา้ ถงึ หนงั สอื และกลุม่ ท่ีมคี วามตอ้ งการพเิ ศษ ร่วมสนับสนนุ การขบั เคล่อื นนโยบาย โครงการ และกจิ กรรมสรา้ งเสริมวฒั นธรรมการอา่ นเพ่อื สรา้ งสังคมสขุ ภาวะไดท้ ี่ ๔๒๔ หมู่บ้านเงาไม้ ซอยจรัญสนทิ วงศ์ ๖๗ แยก ๓ ถนนจรัญสนทิ วงศ์ แขวงบางพลัด เขตบางพลดั กรุงเทพ ฯ ๑๐๗๐๐ โทรศพั ท์ : ๐ ๒๔๒๔ ๔๖๑๖ โทรสาร : ๐ ๒๘๘๑ ๑๘๗๗ Email : [email protected] Website : www.happyreading.in.th http://www.facebook.com/Happyreadingnews (วัฒนธรรมการอา่ น Happyreading)