ภาษากับเหตุผล นพรัตน์

ภาษา กับเหตุผล ครูนพรตั น์ รตั นวิชยั กล่มุ สาระการเรียนรู้ภาษาไทย โรงเรียนทวธี าภเิ ศก

ภาษากับเหตผุ ล เหตุผล หมายถึง ความคิดอันเป็นหลักทั่วไป เป็น กฎเกณฑ์ เป็นพ้ืนฐาน หรือเป็นข้อเท็จจริงท่ีทาหน้าท่ี รองรบั ขอ้ สรปุ ความสาคญั ของเหตผุ ล เหตุผลเป็นส่ิงสาคัญท่ีช่วย ให้มนุษย์ตัดสินใจ หรือให้ข้อสรุปเก่ียวกับเร่ืองต่าง ๆ ได้ อยา่ งเหมาะสม ช่วยทาให้สังคมมีความสงบเรียบร้อย

ภาษากับเหตุ เหตุผล คอื หลกั ความจริง ขอ้ มูลทีใ่ ชส้ นับสนุน ขอ้ สรปุ ขอ้ สนบั สนุน ขอ้ สันนิษฐาน สมมุติฐาน การคาดการณ์ 3 คาแนะนา สาเหตุ ข้อวินิจฉัย เหตุ ข้อยุติ ทรรศนะ ผลลพั ธ์ ผล

ข้อสนับสนุน ข้อสรุป เหตุผล โครงสร้างของเหตผุ ล คาขวัญน้ีแสดงเหตุผลหรอื ไม่ วินยั เริ่มท่ีบ้าน สอนลกู หลานใหม้ ีระเบยี บ

ตวั อยา่ ง “ฉันเลอื กเรยี นสถาปัตยกรรมศาสตร์ เพราะฉันรกั การออกแบบ วาดภาพ” ขอ้ สนับสนุน คือ ................................................... ข้อสรปุ คอื ..................................................

ตวั อยา่ ง “เธอขยนั อ่านหนังสอื ทบทวนบทเรียน จงึ สอบเข้ามหาวิทยาลัยได้” ขอ้ สนับสนนุ คอื .................................................. ขอ้ สรปุ คอื ...................................................

ตวั อยา่ งขอ้ สอบ คาขวัญใดแสดงเหตผุ ล ๑. ลกู มากจะยากจน ๒. เดก็ วันนี้คอื ผู้ใหญใ่ นวันหน้า ๓. นา้ ไหลไฟสวา่ ง ๔. เดก็ ดีเปน็ ศรแี กช่ าติ The Power of PowerPoint | thepopp.com 7

ตวั อยา่ งขอ้ สอบ ขอ้ ใดมีโครงสร้างการแสดงเหตุผลทัง้ ข้อสนบั สนนุ และข้อสรปุ ๑. ฝุ่นละออง มลพิษทางอากาศเป็นสาเหตขุ องโรคหลอดลมอกั เสบ ๒. ราคาข้าวหอมมะลสิ งู ขึ้น พอ่ คา้ เลยต้องปลอมปนขา้ วชนิดอืน่ ๓. การประกาศใหค้ ่าเงนิ บาทลอยตัวจนทาใหค้ า่ ใชจ้ ่ายของบรษิ ัทสูงขึ้น ๔. การขาดความเชอื่ ม่ันในระบบสถาบนั การเงินเกดิ จากการประกาศปดิ สถาบนั ๕๘ แหง่

ใช้คาเชอื่ มหรอื คาสนั ธาน จึง เพราะ ดังนัน้ ....จงึ เพราะวา่ เพราะฉะน้ัน เพราะ... จึง เพราะว่า.... เพราะฉะน้ัน กเ็ ลย โดยที่....จึง ก็ ตวั อยา่ ง... - ฉันตอ้ งรบี กินยา เพราะรสู้ ึกไม่ค่อยสบาย - ระยะนีเ้ ศรษฐกจิ ของชาติกาลังตกต่า เราจงึ ต้องประหยัด ภาษาทใี่ ช้ในการแสดงเหตุผล

ข้อความท่นี าสว่ นสนับสนนุ ข้ึนกอ่ น - เชียงใหมเ่ ปน็ เมอื งท่สี วย อากาศดี ฉนั อยากไปเท่ยี วอีก - ตอนทีฉ่ ันลม้ ฉันเจ็บขอ้ เท้ามาก หมอบอกว่าขอ้ เท้าแตก ต้องผ่าตดั ขอ้ ความที่นาส่วนสรปุ ข้นึ ก่อน - นักเรียนสอบภาษาไทยตกมาก ขอ้ สอบยากเกนิ ไป - ฉันไม่ชอบขบั รถกลางคืน แสงไฟรถทส่ี วนมาเขา้ ตา แสบไปหมด เรียบเรียงข้อความทงั้ ๒ สว่ นให้เหมาะสม โดยไมต่ อ้ งใชค้ าสันธาน

ใช้กลุ่มคาเพ่อื บ่งบอกว่าเปน็ เหตุผลหรือเปน็ ข้อสรปุ “ข้อตกลงของพวกเราทั้งห้องสรุปได้ว่า เราจะทาความสะอาดห้องครั้งใหญ่ โดยการกวาดและ ถูพ้ืน ขัดโต๊ะให้สะอาด ลบรอยขีดเขียน ทาความสะอาดฝาผนังและเพดานห้อง ทั้งน้ี เพราะ ห้องเรียนของพวกเราสกปกรกเลอะเทอะมากมาเป็นเวลานาน ไม่เคยทาความสะอาดเลย การชว่ ยกันทาความสะอาดในคร้ังน้ี จะทาใหห้ ้องเรียนดูสะอาดเปน็ ท่เี จรญิ ตาเจริญใจแก่พวกเรา”

ใช้เหตผุ ลหลาย ๆ ขอ้ ประกอบกันเพอ่ื เพิ่มน้าหนกั ห้แกข่ อ้ สรุป อาจแยกแยะเหตุผลเป็นข้อ ๆ เพ่อื ให้เห็นชดั เจน ตัวอย่างเช่น เหตผุ ลสาคัญในการจดั ต้ังชมรมภาษาไทยของโรงเรียนเรา มดี ังต่อไปนี้ เพอ่ื ให้นักเรียนไดต้ ระหนกั ในความสาคัญของภาษาไทยอันเป็นมรดกทางวฒั นธรรม เพือ่ ใหน้ ักเรยี นได้แสดงออกซง่ึ ความสามารถในทักษะการใช้ภาษา เพ่ือใหเ้ ปน็ ศนู ย์กลางในการเผยแพรค่ วามร้ทู างภาษาไทยไปสู่สาธารณชน

ฝกึ วเิ คราะหโ์ ครงสรา้ งเหตผุ ล

ฝนตกน้าท่วม ฝึกวิเคราะหโ์ ครงสรา้ งเหตผุ ล โครงสร้างนี้เปน็ แบบใด 1 .................................................................... เขาหนา้ ตาดีกเ็ ลยมีคนมา ฉันจะไม่ไปหาเธอด้วยเธอ 2 ชอบหลายคน ไมเ่ คยมาหาฉันเลย โครงสรา้ งนเ้ี ป็นแบบใด โครงสร้างนี้เปน็ แบบใด 3 .................................................................... .................................................................... เธอไม่มาเรยี นหลายวนั เธอเลย บริษทั ของเราตอ้ งพัฒนาแน่นอน เพราะ 4 เรียนไมท่ นั เพอื่ น พนกั งานทุกคนมคี วามสามารถ โครงสรา้ งน้ีเป็นแบบใด โครงสร้างนี้เป็นแบบใด 5 .................................................................... ....................................................................