วิชาการงานอาชีพ

การงานอาชีพ ม.๑ งานชา งหน่วยการเรียนรู้ที่ ๔ ตวั ชี้วดั ๑. วเิ คราะหข นั้ ตอนการทํางานตามกระบวนการทาํ งาน (ง ๑.๑ ม.๑/๑) ๒. ใชกระบวนการกลมุ ในการทาํ งานดว ยความเสยี สละ (ง ๑.๑ ม.๑/๒) ๓. ตัดสนิ ใจแกป ญหาการทํางานอยางมีเหตผุ ล (ง ๑.๑ ม.๑/๓)

แผนผงั สาระการเรียนรู้ การงานอาชีพ ม.๑ ความปลอดภัย ในการปฏบิ ตั งิ านช่าง งานช่าง หลกั การซ่อมแซมอปุ กรณ์ การซ่อมแซมบานพบั ประตู และเคร่ืองมือเครื่องใช้ และบานพบั หน้าต่าง การซ่อมแซมอุปกรณ์ อุปกรณ์และเครื่องมือ การซ่อมแซมลกู บดิ ประตู และเคร่ืองมือเครื่องใช้ ที่ใช้ในการซ่อมแซม การเปลยี่ นและซ่อมแซม ตวั อย่างการซ่อมแซมอปุ กรณ์ หลอดไฟฟ้า และเครื่องมือเคร่ืองใช้ การซ่อมแซมพดั ลม การซ่อมแซมก๊อกนํา้ ประโยชน์ของการซ่อมแซม อุปกรณ์และเคร่ืองมือเคร่ืองใช้

การงานอาชีพ ม.๑ ๑. การซอ มแซมอุปกรณและเครือ่ งมือเครื่องใช ๑.๑ หลักการซอมแซมอุปกรณแ ละเครื่องมือเครอ่ื งใช การซอมแซมอปุ กรณแ ละเคร่อื งมอื เครอื่ งใชโดยทวั่ ไปมีหลักการสาํ คญั ดงั น้ี ๑) ตรวจสอบลกั ษณะการชํารุดของอุปกรณ ๒) วางแผนการทํางานเพอ่ื ใหป ระหยดั เวลา แรงงาน และคา ใชจาย ๓) ปฏิบตั งิ านตามวธิ กี ารและขั้นตอนท่ีวางแผนไว ๔) ประเมินผลการทํางาน ๑.๒ อุปกรณแ ละเคร่อื งมือทใ่ี ชในการซอมแซม ๓. สลักเกลยี ว และนอต อุปกรณและเครอ่ื งมอื ท่ใี ชในการซอ มแซมทส่ี าํ คัญ มดี งั น้ี ๘. ดอกสวา น ๑. คอ น ๒. ตะปู และตะปูเกลยี วหรอื ตะปคู วง (สกรวู ) ๔. ไขควง ๕. ประแจ ๖. คีม ๗. สวา น ๑๑. เทปพนั เกลยี ว ๙. มดี ปอกสายไฟฟา ๑๐. เทปพนั สายไฟฟา

การงานอาชีพ ม.๑ ๑.๓ ตวั อยา งการซอมแซมอปุ กรณและเครือ่ งมอื เคร่อื งใช การซอมแซมบานพับประตแู ละบานพบั หนาตาง บานพับ หมายถึง อุปกรณทยี่ ึดประตหู รือหนา ตางกับวงกบ เพอ่ื ใหเปด-ปดประตูหรือ หนาตางได บานพบั แบง เปน ๒ ประเภท ไดแก ๑) บานพับประตู ๒) บานพบั หนาตาง การซอมแซมบานพบั ประตหู รอื บานพับหนาตางที่แกนบานพบั แตกและตะปคู วงทยี่ ึด บานพบั หลวม มวี ิธีการซอมแซม ดังน้ี ถาพลาสติกท่ีรองรบั แกนแตกหักตองเปล่ยี นบานพับใหมใ หม ขี นาดเทา กบั ของเดิม โดยมขี ้ันตอนการซอ มแซม ดังน้ี (๑) ซอ้ื บานพับใหขนาดเทากบั ของเดิม (๒) คลายตะปคู วงออกใหหมด (๓) นาํ บานพบั เกา ออก นําบานพบั ใหมใสเขาไปแทน (๔) ขันตะปูควงดวยไขควงท่ปี ากพอดีกบั รองของตะปคู วง

การงานอาชีพ ม.๑ การซอมแซมลกู บิดประตู ประเภทของลูกบดิ ประตู ลกู บิดประตูท่ีพบโดยท่ัวไปมี ๔ ประเภท ดังนี้ ๑. ลูกบดิ ทมี่ เี ดอื ยลอ็ กสองตวั ๒. ลกู บดิ ทม่ี ีเดือยลอ็ กตวั เดียว ๓. ลูกบดิ ทีม่ เี ดอื ยล็อกตวั เดียวและมปี ุมลอ็ กอยูทีล่ ูกบดิ ดานใน ๔. ลกู บดิ ทไ่ี มมตี ัวลอ็ กและเดือยกุญแจ ใชเ ปนมือจับสาํ หรับเปด -ปด ประตูเทานั้น การถอด-เปลยี่ นลูกบิดประตใู หมมขี ้ันตอน ดงั น้ี ๓๔

การงานอาชีพ ม.๑ การเปลีย่ นและซอ มแซมหลอดไฟฟา ๑. หลอดไฟฟา หลอดไฟฟาทใี่ ชก นั ท่ัวไปตามอาคารบา นเรอื น ไดแก ๑.๑ หลอดไส ๑.๒ หลอดตะเกียบ ๑.๓ หลอดฟลอู อเรสเซนต ๑.๔ หลอดแอลอีดี ๒. การเปล่ยี นหลอดไฟฟา ขน้ั ตอนการเปล่ยี นหลอดไฟฟา มีดังน้ี ๒.๑ สํารวจหลอดเดมิ ทเ่ี สอ่ื มสภาพน้นั วาเปนหลอดไฟฟาชนิดใด ๒.๒ ปด สวิตชไฟฟากอ นเพอ่ื ความปลอดภัย ๒.๓ หมุนหลอดไฟฟา เกา ออกมาและเปล่ยี นหลอดไฟฟา ใหมเ ขา ไปแทน ๒.๔ หลงั จากท่เี ปล่ยี นหลอดไฟฟาเสร็จแลวลองเปด สวิตชดู

การงานอาชีพ ม.๑ ๓. การซอ มแซมหลอดฟลูออเรสเซนต วธิ ีการซอ มแซมหลอดฟลูออเรสเซนตใหตรวจสอบตามหมายเลข ดงั นี้ ๓.๑ หมายเลข ๑ ใชไ ขควงวัดไฟฟา ตรวจสอบกระแสไฟฟา ถา จ้ีที่หมายเลข ๑ การแกไข ไฟทไ่ี ขควงไมสวางแสดงวา ไฟไมเ ขาวงจรหลอดฟลูออเรสเซนต ตรวจสอบจดุ ท่มี าของกระแสไฟฟา

การงานอาชีพ ม.๑ ๓.๒ หมายเลข ๒ ตรวจสอบขาหลอดวา หลวมหรือไม การแกไข ขันตะปคู วงสาํ หรบั ยดึ ใหแนน ตรวจสอบขั้วสตารต เตอรว าหลวมหรอื เสยี ๓.๓ หมายเลข ๓ ถาหลวมก็ยึดใหแ นน ถา เสียใหเ ปลีย่ นใหม การแกไข มสี ดี ําที่บริเวณไสห ลอด เปลีย่ นหลอดใหม ๓.๔ หมายเลข ๔ ใชไขควงวดั ไฟฟา ตรวจสอบกระแสไฟฟา ถาจี้ท่หี มายเลข ๕ การแกไข ไฟสวา งทไ่ี ขควงวดั ไฟฟา แสดงวาไฟฟาลดั วงจร เปลย่ี นแบลลัสตใหม ๓.๕ หมายเลข ๕ การแกไข

การงานอาชีพ ม.๑ การซอมแซมพดั ลม ๑. พดั ลม พดั ลมต้งั โตะ ๑ ตัว มสี วนประกอบท่สี าํ คัญ ดงั น้ี ๑. ชดุ มอเตอร ๒. ตะแกรงหนา และหลงั ๓. ใบพดั ๔. สวิตชควบคุมความเรว็ ๕. โครงของพดั ลม ๖. ฝาครอบมอเตอร

การงานอาชีพ ม.๑ ๒. วิธกี ารซอมแซม ทาํ ไดโ ดยตรวจสอบตามหมายเลข ดงั นี้ ๒.๑ หมายเลข ๑ เตาเสียบชํารุด การแกไ ข ตดั เตา เสียบเกาออกแลวประกอบเตาเสยี บใหมเขา ไปแทน ๒.๒ หมายเลข ๒ สายขางในปล๊กั ขาด การแกไ ข เปลย่ี นสายใหม ๒.๓ หมายเลข ๓ สายในสวติ ชควบคุม ความเรว็ ขาด การแกไข ใชไขควงแฉกหมุน ตะปูควงใตฐานพดั ลมออก และตอสายใหแนน ๒.๔ หมายเลข ๔ มดี ายเขาไปพันแกนพัดลม การแกไข ถอดฝาดา นหนา ใชมือหมุน ใบพดั ออก จากนั้นดงึ ดา ย ทพ่ี ันออกและประกอบเขา เหมือนเดมิ

การงานอาชีพ ม.๑ ๑. กอกนํ้า การซอมแซมกอกนา้ํ ๒. วิธกี ารซอ มแซมกอ กนํา้ ท่มี นี ้าํ รั่วซมึ

การงานอาชีพ ม.๑ ๑.๔ ประโยชนข องการซอมแซมอุปกรณแ ละเครอ่ื งมือเคร่อื งใช ๑) ใชเ วลาวา งใหเกดิ ประโยชน ๒) ชวยยืดอายุการใชงานของอุปกรณแ ละเคร่อื งมือเครือ่ งใช ๓) ชว ยประหยัดคาใชจ ายในการจางชางมาซอมแซม และประหยัดคา ใชจ า ยในการ ซ้อื อุปกรณและเครื่องมือเคร่อื งใชใหม ๔) เกิดความภาคภูมิใจในความสามารถของตนเอง ๕) ฝก ทักษะการซอมแซมซ่งึ เปนพื้นฐานในการ ประกอบอาชพี ชา งประเภทตาง ๆ

การงานอาชีพ ม.๑ ๒. ความปลอดภยั ในการปฏบิ ัตงิ านชาง ควรปฏิบตั ิตนตามแนวทางตอ ไปน้ี ๑. ขณะปฏบิ ัตงิ านควรสวมเส้อื ผาใหร ดั กุม รวบผมใหเรียบรอย ๒. ปฏิบัตติ ามคําแนะนาํ ในการใชอปุ กรณ ๓. ตรวจสอบสภาพการใชง านของอปุ กรณ ๔. ใชง านอปุ กรณแ ละเคร่ืองมือใหเ หมาะสมกับลกั ษณะงาน ๕. จัดวางอุปกรณแ ละเคร่อื งมือใหเปน ระเบียบเรยี บรอย ๖. มสี มาธิในขณะปฏบิ ตั ิงาน ๗. หากเกิดอุบตั เิ หตุในขณะปฏบิ ัตงิ านใหรีบแจง ครู ผูปกครอง เพือ่ จะไดช ว ยเหลอื และปฐมพยาบาลทนั ที