Πρότυπο Γυμνάσιο Ευαγγελικής Σχολής Σμύρνης Μαθήματα Ιστορίας της Τέχνης. Μια περιδιάβαση στην τέχνη από την Προϊστορία μέχρι τον Β΄ Παγκόσμιο πόλεμο Τόνια Καφετζάκη (επιμέλεια κειμένων) - Χριστίνα Παπαδάκη (εικαστική επιμέλεια) 11.4. Ιμπρεσιονισμός
Ορισμός-χρονικά όρια • Κατεξοχήν γαλλικό καλλιτεχνικό κίνημα • Είναι το έργο μιας ομάδας καλλιτεχνών μετά τα μέσα του 19ου αι. • «Γεννήθηκε» στο Παρίσι στις 15 Απριλίου 1874 (εγκαίνια ομαδικής έκθεσης), διαμορφώθηκε εκεί ανάμεσα στο 1860‐1870 και κυριάρχησε τη δεκαετία 1870-1880. • Ονομάστηκε από το έργο του Κλοντ Μονέ, «Impression: Soleil Levant» (1872) • Απορρίφθηκε από τις Βασιλικές Ακαδημίες Τέχνης στη Γαλλία και την Αγγλία, οι οποίες καθόριζαν την “ορθή”, παραδοσιακή αισθητική, και προκάλεσε τεράστια αντίδραση για τις καινοτομίες που εισήγαγε, εγκαινιάζοντας τη μοντέρνα τέχνη
Ιστορικό πλαίσιο Προϋποθέσεις-αφετηρίες • Ισχυροποίηση αστικής τάξης • Έρευνες για τη φύση και το φως • Κοινωνικοί αγώνες • Ανάπτυξη της τέχνης της • Νέος τρόπος ζωής φωτογραφίας • Επίκεντρο η πόλη και η ζωή • Το έργο των Ρομαντικών σε αυτήν Άγγλων τοπιογράφων και των καλλιτεχνών της Σχολής της Μπαρμπιζόν • Τα γιαπωνέζικα έγχρωμα χαρακτικά
Katsushika Hokusai (1760-1849) «Χιονισμένο πρωινό στην Koishikawa» (1818-30) Kitagawa Utamaro († 1806) Hitomoto και Mototsue της οικίας Daimonjiya (1797)
Ιμπρεσσιονισμός: Γενικά χαρακτηριστικά • Αποτελεί αντίδραση στον κλασικισμό και τον ιδεαλισμό • Αποτελεί συνέχεια και κορύφωση του ρεαλισμού • Στοχεύει στην απόδοση της αντικειμενικής πραγματικότητας χωρίς προκαταλήψεις και εκ των προτέρων ιδέες ΟΜΩΣ • Η μετατόπιση προς την απόδοση στοιχείων όπως αέρας, φως, ατμόσφαιρα, και η αστάθεια των ατμοσφαιρικών φαινομένων και του φωτός οδηγούν στο ξεπέρασμα του ρεαλισμού, στην απόδοση της εντύπωσης, κίνησης, μεταβολής, ρευστότητας • Έτσι, δίνεται έμφαση στα κινούμενα νερά, αντανακλάσεις του φωτός, ατμοσφαιρικά φαινόμενα, μεταβολή των νεφών • Τελικά η ζωγραφική επιφάνεια γίνεται παιχνίδι του φωτός • Νέα στοιχεία: επικράτηση του συμπτωματικού, του τυχαίου
Γενικά χαρακτηριστικά • Ο φυσικός κόσμος νοείται ως • Ενδιαφέρει κινούμενο σύνολο με άπειρες όχι η πραγματικότητα στο χρωματικές διαβαθμίσεις που σύνολό της, αλλά η στιγμιαία αλληλοσυμπλέκονται της εμφάνιση, το τυχαίο, το μεταβατικό, το στιγμιαίο, το • Η μορφή νοείται μέσα στη σκηνή φαίνεσθαι όχι το είναι των ως σιλουέτα σε κίνηση πραγμάτων ▼ • Θόλωμα της «ατμόσφαιρας» του πίνακα • Απόδοση της στιγμής, της φευγαλέας εντύπωσης • Πρωταγωνιστής το φως, που διαλύει τις μορφές και τους • Σταμάτημα της κίνησης, της όγκους, «τρώει» τα αντικείμενα ζωής σε μία στιγμή • Αντιθέσεις φωτεινών και σκοτεινών σημείων του πίνακα • Όχι σταθερά, αμετακίνητα περιγράμματα • Αλληλοδιείσδυση μορφών και χρωμάτων
Ο ιμπρεσιονιστής καλλιτέχνης ενεργεί με απόλυτη ελευθερία απέναντι στο θέμα του και στον θεατή ζωγραφίζει τη δική του, υποκειμενική, αντίληψη Στο έργο πρωταγωνιστούν Το φως και το χρώμα
Οι ιμπρεσσιονιστές ζωγράφοι (τεχνική) • μεταφέρουν το εργαστήρι δεν ανακατεύουν τα χρώματα στην τους έξω, στο ύπαιθρο • αποδίδουν το φως πάνω στα παλέτα, τα βάζουν χωριστά πάνω αντικείμενα στην επιφάνεια του μουσαμά, με • εγκαταλείπουν αλληγορίες μικρές σταγόνες ή πιτσιλιές ► και ιστορικά θέματα τρεμουλιαστές ανταύγειες του • προτιμούν τα καθημερινά ανοιχτού χώρου θέματα (τοπία, μορφές, χρησιμοποιούν γρήγορες πινελιές νεκρές φύσεις) σε διαφορετικές στιγμές της καθαρών παχύρευστων ημέρας και ποικίλους λαδοχρωμάτων, τη μία δίπλα στην φωτισμούς άλλη για να ενώσουν μορφές και χώρους σε διάφορες πυκνότητες και αυξομειώσεις χρωματικών σχέσεων Ζωγραφίζουν ό,τι βλέπουν, Γι΄ αυτό το έργο δίνει εντύπωση χωρίς να το συμπληρώνουν με «τρεμουλιαστού» γνώσεις και αντιλήψεις
Εκπρόσωποι και θέματα Κύριοι Εκπρόσωποι Θέματα • Εντουάρ Μανέ (1832-1883) • Φύση • Αλφρέ Σισλέ (1839-1899) • Τοπία • Πιερ Ογκύστ Ρενουάρ (1814-1919) • Νεκρές φύσεις • Εντγκάρ Ντεγκά (1834-1917) • Ζωή της πόλης • Κλοντ Μονέ (1840-1926) (καφέ, μπαρ, πάρκα, χώροι διασκέδασης)
(από πάνω αριστερά): Μανέ, Ρενουάρ, Μονέ, Πιζαρό, Μπαζίλ, Ντεγκά
Edouard Manet [Έντουαρντ Μανέ] (1832-1883)
Το έργο-σταθμός Edouard Manet, Πρόγευμα στη χλόη (1863) Λάδι σε μουσαμά, 208x2064,5 εκ. Παρίσι, Μουσείο Orsay
Προκάλεσε σκανδαλώδη επιτυχία (success de scandale) και ανέδειξε τον Manet σε πρόδρομο του ιμπρεσιονισμού Η θεματογραφία πρόσβαλε τα ήθη της Αντί της φωτοσκίασης, χρησιμοποίησε εποχής, επειδή ζωγράφισε ρεαλιστικά, έντονες αντιθέσεις ανάμεσα στο χωρίς εξιδανικεύσεις γυμνό το μοντέλο άσπρο και το μαύρο, χωρίς Victorine Meurent ανάμεσα σε δύο ενδιάμεσους τόνους και ντυμένους άνδρες να κάθονται στο χρησιμοποίησε επίπεδες χρωματικές ξέφωτο του δάσους, τον αδελφό του κηλίδες Gustave να κοιτάζει προς το κοινό, τον Ολλανδό γλύπτη Ferdinand Leenhoff και τη Σουζάνα να πλένεται στο βάθος της σύνθεσης. Το κοινό αντέδρασε αρνητικά όταν είδε ότι είχε ζωγραφίσει ένα αναγεννησιακό θέμα με σύγχρονους όρους και την ωμή ρεαλιστική περιγραφή να έχει αντικαταστήσει τη ιδεαλιστική ομορφιά του γυναικείου σώματος.
(αριστερά) Μανέ, Πρόγευμα στη χλόη (1863) (δεξιά) Τιτσιανός, Concierto campestre (Ποιμαντική Συναυλία ή Αφιέρωμα στον Giorgione) (1510) Λάδι σε μουσαμά, 118x138 εκ. Παρίσι, Μουσείο Λούβρου
Ed. Manet, Μουσική στους κήπους της Τυλλερί (1862) Λάδι σε μουσαμά, 76x118 εκ. Λονδίνο, Εθνική Πινακοθήκη
Ed. Manet, Ολυμπία (1863) Λάδι σε καμβά, 130,5x190 εκ. Παρίσι, Μουσείο Οrsay
Manet Goya Η εκτέλεση του αυτοκράτορα Η εκτέλεση της 3ης Μαΐου Μαξιμιλιανού (1867) (1814) Λάδι σε μουσαμά, 252x305 εκ. Λάδι σε μουσαμά, 266x345 εκ. Μάνχαϊμ, Kunsthalle Μαδρίτη, Μουσείο Prado
Ed. Manet Ο παίχτης του φλάουτου (1866) Λάδι σε μουσαμά 161x97 εκ. Παρίσι, Μουσείο Οrsay
Goya, Κυρίες στο μπαλκόνι (1810) Manet, Το μπαλκόνι (1869) Λάδι σε μουσαμά, 194x125 εκ. Λάδι σε μουσαμά, 169x125 εκ. Ν. Υόρκη, Μetropolitan Museum of Art Παρίσι, Μουσείο Orsay
Ed. Μanet Εμίλ Ζολά (1868) Λάδι σε μουσαμά 146x114 εκ. Παρίσι, Μουσείο Οrsay
Ed. Manet, Ανάγνωση (1865-73) Λάδι σε μουσαμά, 61x74εκ. Παρίσι, Μουσείο Οrsay
Ed. Μanet Η Μπερτ Μορισό με ένα μπουκέτο βιολέτες (1872) Λάδι σε μουσαμά 55x38 εκ. Παρίσι, Μουσείο Orsay
Ed. Manet Γαρύφαλλα και κληματίδα σε κρυστάλλινο βάζο (1883) 56x35 εκ. Παρίσι, Μουσείο Orsay
Ed. Manet, Ο Μονέ στο πλωτό εργαστήρι του (1874) Λάδι σε μουσαμά, 50x64 εκ. Μόναχο, Neue Pinakothek [Νέα Πινακοθήκη]
Ed. Manet, Το μπαρ του Φολί Μπερζέρ (1882) Λάδι σε καμβά, 96x130 εκ. Λονδίνο, Courtauld Institute of Art
Frederic Basile [Φρεντερίκ Μπαζίλ] (1841-1870) Γάλλος ζωγράφος από τους σημαντικότερους του πρώιμου ιμπρεσιονισμού
Frederic Basile Καλοκαιρινή σκηνή (1869) Ελαιογραφία, 158x158 εκ. Μουσείο Τέχνης του Χάρβαρντ
Frederic Basile, Family Reunion (1867) Ελαιογραφία, 152x227 εκ. Παρίσι, Μουσείο Orsay
Pierre-Auguste Renoir [Πιερ-Ογκύστ Ρενουάρ] (1841-1919) το έργο του απαθανατίζει σκηνές από τη ζωή του Παρισιού
θέμα από την καθημερινή ζωή θόλωμα περιγραμμάτων γοργές πινελιές απουσία μαύρου χρώματος αντιθετικά χρώματα (θερμά-ψυχρά), το ένα δίπλα στο άλλο συγχώνευση των όγκων απόδοση των φυλλωσιών ως ενιαία μάζα Pierre Auguste Renoir, Η κούνια (1876) Λάδι σε καμβά, 92x73 εκ. Παρίσι, Μουσείο Οrsay
Σύγκριση: Η κούνια του Φραγκονάρ – Η κούνια του Ρενουάρ
Renoir Νεαρά κορίτσια στο πιάνο (1892) Λάδι σε μουσαμά 116x90 εκ. Παρίσι Μουσείο Orsay
Renoir, Χορός στο Μουλέν ντε λα Γκαλέτ (1876) Λάδι σε καμβά, 131x175 εκ. Παρίσι, Μουσείο Orsay
Παρατηρήστε: τη χαρούμενη, ανέμελη ατμόσφαιρα το παιχνίδισμα του ήλιου πάνω στις μορφές πώς διαλύονται οι πίσω μορφές στο φως το φως και τις σκιές στο πρόσωπο της κοπέλας στο πρώτο πλάνο (μέτωπο και μάτια στη σκιά, μάγουλα και πηγούνι στο φως)
Renoir, Δρόμος στην Louveciennes (περ. 1870) Λάδι σε καμβά, 38,1x46,4 εκ. Νέα Υόρκη, Metropolitan Museum of Art
Renoir Γυναίκα που διαβάζει (1874-6) Λάδι σε μουσαμά, 46,5x38,5εκ. Παρίσι, Μουσείο Orsay
Claude Monet [Κλοντ Μονέ] (1840-1926) μελετητής του φωτός στη φύση και στα αντικείμενα αντιθετικά θερμά- ψυχρά χρώματα για την απόδοση φευγαλέων εντυπώσεων με τη μεταβολή του φωτός από ώρα σε ώρα χαρακτηριστικές οι σειρές έργων με το ίδιο θέμα σε διαφορετικές ώρες
Παρατηρήστε: πώς ο ζωγράφος ζωγραφίζει όχι τόσο το αντικείμενο αλλά το φως που το λούζει τη ρευστή πινελιά για να αποδοθεί η εντύπωση την επιλογή των χρωμάτων για να δοθεί το φως (αντιθέσεις: κίτρινο και πορτοκαλί δίπλα στο μπλε και βιολετί) τη διάλυση του όγκου πώς ένα τόσο βαρύ μνημείο γίνεται ανάλαφρο Claude Monet, Ο καθεδρικός της Ρουέν (1893) 100x65 εκ. Παρίσι, Ιδιωτική Συλλογή
Claude Monet 1. Ο καθεδρικός της Ρουέν με πολύ ήλιο (1893), κίτρινο και μπλε Λάδι σε μουσαμά, 107x73 εκ. 2. Ο καθεδρικός της Ρουέν το πρωί (1893), αποχρώσεις του μπλε Λάδι σε μουσαμά, 91x63 εκ. 3. Ο καθεδρικός της Ρουέν (1894), αποχρώσεις του καφέ Λάδι σε μουσαμά, 107x73 εκ.
Claude Monet H οδός Saint-Denis την ημέρα της εθνικής εορτής (1878) 76x52 εκ. Ρουέν, Μουσείο Καλών Τεχνών
Claude Monet Γεύμα στη χλόη (1865) Λάδι σε μουσαμά, 248x217 εκ. Παρίσι, Μουσείο Orsay
Claude Monet Σπουδή για φιγούρα στην ύπαιθρο Γυναίκα που κρατάει ομπρέλα και κοιτάει μπροστά (1886) Λάδι σε μουσαμά, 131x88 εκ. Παρίσι, Μουσείο Orsay
Claude Monet Η Madame Monet και ο γιός της ή Γυναίκα με ομπρέλα (1875) Λάδι σε καμβά, 81x100 εκ. Ουάσινκτον Εθνική Πινακοθήκη
Claude Monet, Σπίτια στην όχθη του ποταμού Ζaan (1871) Λάδι σε μουσαμά, 47,5x73,5 εκ. Φρανκφούρτη, Μουσείο Stadel
Claude Monet, Οι παπαρούνες (1873) Λάδι σε μουσαμά, 50x65 εκ. Παρίσι, Μουσείο Orsay
Claude Monet, Το γεύμα (1873) Λάδι σε μουσαμά, 160x201 εκ. Παρίσι, Μουσείο Orsay
Claude Monet, Θημωνιές (1890-91) 60x100 εκ. Σικάγο, Ινστιτούτο Τέχνης του Σικάγο
Claude Monet Μπλε Νούφαρα (1916-1919) λάδι σε μουσαμά 200x200 εκ. Παρίσι Μουσείο Orsay
Claude Monet Η γέφυρα με τα νούφαρα (1899) 88x93 εκ. Λονδίνο Εθνική Πινακοθήκη
Claude Monet Η λιμνούλα με τα νούφαρα (1907) λάδι σε μουσαμά, 101,5x74,5 εκ. Τόκιο, Bridgestone Μουσείο Tέχνης
Search
