ภูมิปัญญาไทยสมัยอยุธยาและธนบุรี

รายวิชา กลุม่ บูรณาการ (แกนหลกั ประวัติศาสตร์) เรอ่ื ง ภูมปิ ญั ญาไทยสมัยอยธุ ยาและธนบรุ ี (1) ชน้ั ประถมศึกษาปีที่ 5 ผูส้ อน ครูสกณุ า นกเทียน

ภูมิปญั ญาไทย สมัยอยธุ ยาและธนบรุ ี

ภูมิปญั ญาไทย ภมู ิปัญญาไทย หมายถงึ องค์ความรู้ ความสามารถ และทักษะของคนไทยอันเกดิ จากการสั่งสมประสบการณ์ ทผี่ า่ นกระบวนการเรยี นรู้ เลอื กสรร ปรุงแตง่ พฒั นา และถ่ายทอดสืบต่อกนั มา ขอบคณุ รปู ภาพจาก https://sites.google.com

ความสาคญั ของภูมิปัญญาไทย 1. ช่วยสรา้ งชาตใิ ห้เปน็ ปึกแผ่นม่ันคง 2. สรา้ งความภาคภูมิใจและศักดิ์ศรเี กยี รตภิ มู แิ กค่ นไทย 3. สามารถปรบั ประยุกต์หลักธรรมคาสอนทางศาสนา ใชก้ บั ชีวิตได้อย่างเหมาะสม

4. สร้างความสมดุลระหว่างคนกับสังคมและ ธรรมชาตไิ ดอ้ ยา่ งยั่งยนื 5. ช่วยเปล่ียนแปลงปรับปรุงวิถีชีวิตของคนไทยให้ เหมาะสมไดต้ ามยุค

ลกั ษณะของภมู ปิ ญั ญาไทย 1.ภูมิปัญญาไทย เป็นเร่ืองใช้ความรู้ ทักษะ ความเช่ือ และพฤตกิ รรม 2.ภมู ิปัญญาไทย แสดงถึงความสัมพันธ์ระหว่างคนกับคน คนกับธรรมชาตสิ ่งิ แวดลอ้ ม 3.ภมู ิปญั ญาไทย เปน็ องคร์ วมหรอื กจิ กรรมทุกอย่าง ในวถิ ชี วี ติ

4.ภูมิปัญญาไทย เป็นเรื่องของการแก้ไข ปัญหา การจัดการ การปรบั ตวั การเรียนรู้ เพ่ือคง ความอยู่รอดของบคุ คล ชุมชน และสงั คม 5.ภูมิปัญญา เป็นแกนหลัก หรือกระบวนทศั น์ ในการมองชีวิต เปน็ พ้ืนความรู้ในเรื่องตา่ ง ๆ

6.ภูมิปญั ญาไทยมลี ักษณะเฉพาะหรอื มี เอกลกั ษณใ์ นตัวเอง 7.ภูมิปญั ญาไทยมกี ารเปลี่ยนแปลง เพอ่ื การปรบั สมดลุ ในพัฒนาการทางสังคมตลอดเวลา

ภมู ปิ ัญญาไทย สมัยอยธุ ยา

การสร้างสรรคภ์ มู ิปัญญาไทยสมัยอยธุ ยา การสรา้ งภมู ปิ ญั ญาไทยสมยั อยุธยานั้นมี อยู่มากมาย หลายชนิดที่ทาให้คนไทย สมัยอยุธยาสามารถดารงชีวิต อยูไ่ ด้ท่ามกลางสภาพแวดลอ้ ม ท่ีมีความหลากหลาย

ภูมิปญั ญาไทยสมยั อยธุ ยาที่นา่ สนใจ ภมู ิปญั ญาการขุดคลอง ชาวอยุธยาตัง้ บา้ นเรอื นอยใู่ นลุม่ จงึ มปี ัญหา เรือ่ งน้าทว่ มขังเปน็ เวลานาน ชาวอยุธยาจงึ ขดุ คคู ลอง เพ่ือระบายน้าไมใ่ ห้ทว่ มขัง

ภมู ิปัญญาการตอ่ เรอื อยุธยาประกอบด้วยแม่น้าลาคลอง ชาวอยุธยา จึงหาวิธีการตดิ ต่อกบั ชมุ ชนอ่นื โดยการต่อเรือ เพือ่ เปน็ ยานพาหนะ

ภมู ิปัญญาดา้ นศลิ ปกรรม การนับถือพระพุทธศาสนาในอยุธยาก่อให้เกิดการใช้ ภมู ปิ ญั ญาสร้างสรรคศ์ ลิ ปกรรมในรปู สถาปัตยกรรม

ภูมปิ ัญญาด้านวรรณกรรม วรรณกรรมในสมัยอยุธยานับเป็นภูมิปัญญาสาคัญ ของชาติไทยที่เกี่ยวข้องกับศาสนา ขนบธรรมเนียม ประเพณี และความเช่ือทีถ่ ่ายทอดกนั มา

การสร้างสรรคว์ รรณกรรม ในสมัยอยุธยา

ลลิ ิตโองการแช่งนา เป็นวรรณกรรมที่เก่าแก่ท่สี ดุ ใน สมัยกรงุ ศรอี ยธุ ยา ขอบคณุ รูปภาพจาก https://kingkarnk288.wordpress.com

มหาชาตคิ าหลวง เป็นบทสวดท่ีสมเด็จพระบรม ไ ต ร โ ล ก น า ถ โ ป ร ด ใ ห้ นั ก ป ร า ช ญ์ แปลภาษาบาลีเป็นภาษาไทยเพ่ือให้ ผู้ฟังเข้าใจความหมาย ขอบคุณรปู ภาพจาก https://www.kaidee.com

พงศาวดารกรุงศรีอยธุ ยา เป็นพงศาวดารทร่ี วบรวมเหตุการณ์ บา้ นเมอื งในสมัยอยธุ ยา

จนิ ดามณี เป็นแบบเรียนภาษาไทยเล่มแรก ของไทย ที่เป็นพื้นฐานของตาราเรียน ภาษาไทยในสมยั ต่อมา ขอบคณุ รูปภาพจาก https://teen.mthai.com

แผนผังความคิด ภมู ิปญั ญาไทยสมยั อยุธยา ภมู ิปัญญาไทย ในสมัยอยธุ ยา

ใบงานที่ 3 คาชีแจง ใหน้ กั เรียนตอบคาถาม เร่ือง ภูมปิ ญั ญาไทยสมยั อยธุ ยา 1. ภูมปิ ญั ญาไทยสมยั อยุธยามีความสาคัญอย่างไร ………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………......................

2. ภูมปิ ัญญาไทยในสมยั อยุธยาที่นา่ สนใจมีอะไรบ้าง .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. ..............................................................................................................................................................

3. เพราะเหตุใดจึงมกี ารตอ่ เรือจานวนมากในสมยั อยุธยา .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. ..............................................................................................................................................................

4. ภูมิปัญญาดา้ นศลิ ปกรรมในสมยั อยุธยามคี วามสาคญั อย่างไร .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. ..............................................................................................................................................................

ใหน้ ักเรยี นยกตัวอย่างภูมปิ ญั ญาไทยสมยั อยุธยามาคนละ 1 อย่าง วเิ คราะห์ความสาคญั แล้ว เขยี นบนั ทกึ ขอ้ มลู ในแบบบนั ทึก แบบบันทึกภมู ิปญั ญาไทยทส่ี าคัญสมยั อยุธยา • ภมู ปิ ัญญาไทยสมยั อยธุ ยาทภี่ าคภมู ใิ จ ---------------------------------------------------------------------- ----------------------------------------------------------- • ความสาคญั ของภมู ปิ ัญญา ---------------------------------------------------------------------- ---------------------------------------------------------- • แนวทางการอนุรกั ษ ์

สรปุ บทเรียน ภูมิปัญญาไทยเป็นสิ่งที่บรรพบุรุษ ไทยสร้างสรรค์ขึ้นมาโดยใช้สติปัญญา และความสามารถ เช่น โบราณสถาน โบราณวัตถุ