คู่มือเฝ้าระวังและส่งเสริมพัฒนาการเด็กปฐมวัย

คูม่ ือเฝ้าระวังและสง่ เสริมพัฒนาการเด็กปฐมวยั อายุ ข้อท่ี ทักษะ วิธปี ระเมิน เฝ้าระวัง วิธฝี ึกทกั ษะ (เดอื น) โดย พ่อแม่ ผ้ปู กครอง เจา้ หนา้ ท่ี ครู และผดู้ แู ลเดก็ โดย พอ่ แม่ ผ้ปู กครอง ครู และผดู้ ูแลเดก็ 88 ท�ำตามกฎ กติกา ในการเล่น 37 - 41 เปน็ กลมุ่ ไดโ้ ดยมผี ใู้ หญแ่ นะนำ� ถามจากพ่อแม่ ผู้ปกครองหรือผู้ดูแลเด็ก 1. รว่ มเลน่ กจิ กรรมงา่ ย ๆ กบั เดก็ เรมิ่ จากกลมุ่ เลก็ ๆ เชน่ เลน่ ซอ่ นหา (3 ปี 1 เดือน  (PS) วา่ เด็กสามารถเล่นด้วยกันเปน็ กลุ่มเล็ก ๆ ต่อบล็อก สร้างบา้ น เลน่ ขายของ เปน็ ต้น โดยต้งั กฎ กติกา รว่ มกนั ผ่าน ไดห้ รอื ไม่ และส่งเสรมิ ใหเ้ ดก็ เล่นกับเพอื่ น โดยคอยดูแลขณะกำ� ลงั เลน่ -  2. ถ้าเด็กยังไม่สามารถเล่นตามกฎ กติกา ได้ ให้คอยก�ำกับเด็ก 3 ปี 5 เดอื น) ไมผ่ ่าน   จนเลน่ ตามกฎ กตกิ า ได้เอง ผา่ น : เดก็ สามารถเลน่ ในกลมุ่ ตามกฎ กตกิ า 3. ฝกึ เด็กให้รู้จักแพ้ชนะในการเล่นกจิ กรรมต่าง ๆ เช่น เลน่ ซอ่ นหา โดยไม่ต้องแนะนำ� เป็นรายบคุ คล เป็นต้น วตั ถปุ ระสงค์ : เพอ่ื ฝกึ การปฏบิ ตั ติ ามกฎ กตกิ า การเลน่ รว่ มกบั ผอู้ นื่ รวมทั้งเป็นการฝึกการควบคุมอารมณ์ของเดก็ 89 ชว่ ยท�ำงานขน้ั ตอนเดียว ถามจากพ่อแม่ ผู้ปกครองหรือผู้ดูแลเด็ก 1. ชวนให้เด็กท�ำงานบ้านด้วยกัน เช่น เก็บของเล่น เก็บเสื้อผ้า ได้เอง (PS) ว่า “เด็กสามารถช่วยท�ำงานง่าย ๆ เช่น ของตนเอง ช่วยล้างจาน กวาดบา้ น หยิบของ ฝึกทกุ ครัง้ ทม่ี ีโอกาส ยกของ เก็บของ ได้เอง โดยผใู้ หญ่ไมต่ ้อง เพ่อื ใหเ้ ด็กสามารถทำ� งานบา้ นงา่ ย ๆ ได้  ช่วยไดห้ รือไม่” 2. ฝึกให้เด็กมีหน้าท่ีรับผิดชอบโดยเริ่มจากส่วนของตนเอง เช่น ผ่าน เก็บของเล่นด้วยตนเองหลังจากเล่นเสร็จ เก็บเสื้อผ้าของตนเอง  ใส่ตะกร้า ไม่ผ่าน ผ่าน : เด็กสามารถช่วยท�ำงานขัน้ ตอนเดียว วัตถุประสงค์ : เพื่อใหเ้ ด็กร้จู ักรบั ผดิ ชอบตวั เองและช่วยเหลอื ผอู้ นื่ ไดเ้ อง ในงานงา่ ย ๆ ได้ สง่ เสริมความภาคภูมใิ จในตนเอง 49คมู่ อื เฝา้ ระวังและสง่ เสรมิ พัฒนาการเดก็ ปฐมวัย : Developmental Surveillance and Promotion Manual (DSPM)

คมู่ อื เฝา้ ระวงั และสง่ เสริมพัฒนาการเด็กปฐมวัย อายุ ข้อท่ี ทักษะ วิธปี ระเมิน เฝ้าระวัง วธิ ีฝึกทักษะ (เดือน) โดย พอ่ แม่ ผ้ปู กครอง เจา้ หนา้ ท่ี ครู และผดู้ แู ลเดก็ โดย พ่อแม่ ผปู้ กครอง ครู และผูด้ แู ลเดก็ 42 90 ยืนขาเดียว 5 วินาที (GM) แสดงวิธียืนขาเดียวให้เด็กดู แล้วบอกให้ 1. ยืนบนขาขา้ งเดียวให้เด็กดู (3 ปี 6 เดอื น)  เดก็ ยนื ขาเดยี วใหน้ านทสี่ ดุ เทา่ ทจ่ี ะนานได้ 2. ยนื หันหนา้ เขา้ หากนั และจบั มือเด็กไวท้ ง้ั สองข้าง ใหโ้ อกาสประเมนิ 3 ครงั้ (ให้เปลย่ี นขาได)้ 3. ยกขาข้างหน่งึ ขึน้ แลว้ บอกให้เดก็ ทำ� ตาม เมือ่ เดก็ ยืนไดใ้ ห้เปลย่ี น ผา่ น โดยไม่ยึดเกาะ เป็นจบั มือเดก็ ข้างเดยี ว  4. เมอื่ เดก็ สามารถยนื ดว้ ยขาขา้ งเดยี วไดค้ อ่ ย ๆ ปลอ่ ยมอื ใหเ้ ดก็ ยนื ไม่ผา่ น ผ่าน : เด็กยืนขาเดียวได้นาน 5 วินาที ทรงตัวได้ด้วยตนเอง เปลี่ยนเป็นยกขาอีกข้างหนึ่งโดยท�ำซ�้ำเช่น อย่างนอ้ ย 1 ใน 3 ครัง้ เดียวกัน 91 ใช้แขนรับลกู บอลได้ (GM) 1. ยนื ห่างจากเด็ก 2 เมตร 1. เล่นโยนลูกโป่งกับเด็ก โดยโยนลูกโป่งข้ึนไปแล้วบอกให้เด็กรับ  2. บอกให้เด็กยื่นแขนออกมารับลูกบอล ให้ได้ เด็กก็จะรับลูกโป่งได้ง่ายเพราะมีเวลาเตรียมตัวนานก่อนท่ี ผ่าน อุปกรณ์ : ลูกบอลขนาด แล้วโยนลกู บอลไปที่เดก็ ลูกโปง่ จะตกลงมาถึง ท�ำให้สามารถปรับตวั และปรับการท�ำงานของ  เส้นผ่านศูนย์กลาง 15 - 20 มอื กับตาไดท้ นั ไม่ผ่าน เซนตเิ มตร 2. จับทา่ รับให้เด็กโดยหงายมอื งอข้อศอก ใชแ้ ขนโอบรบั 3. ลดการช่วยเหลอื ลงจากจับมือเป็นจับแขนจนเดก็ รบั ไดเ้ อง 4. เมอ่ื รับลูกโป่งไดค้ ล่องแลว้ ใหเ้ ปลยี่ นเปน็ ลกู บอล ผ่าน : เด็กสามารถย่ืนแขนมารับและ 5. เม่ือรับลูกบอลได้คล่องแล้ว เพิ่มระยะห่างที่จะรับลูกบอลเป็น ถือลูกบอลไวไ้ ด้ 1 ใน 3 คร้งั 1 – 2 เมตร ของเลน่ ทใ่ี ชแ้ ทนได้ : ลกู โป่ง ผา้ มดั เปน็ ก้อน ช่วงอายุ 42 เดอื น https://youtu.be/VJ1zr-KkDFc 50 ค่มู อื เฝ้าระวงั และสง่ เสรมิ พัฒนาการเดก็ ปฐมวยั : Developmental Surveillance and Promotion Manual (DSPM)

คมู่ อื เฝ้าระวังและส่งเสริมพัฒนาการเดก็ ปฐมวยั อายุ ข้อท่ี ทักษะ วิธปี ระเมิน เฝ้าระวัง วธิ ฝี กึ ทักษะ (เดือน) โดย พอ่ แม่ ผ้ปู กครอง เจา้ หน้าท่ี ครู และผดู้ แู ลเดก็ โดย พอ่ แม่ ผ้ปู กครอง ครู และผู้ดแู ลเดก็ 92 แ ย ก รู ป ท ร ง เ ร ข า ค ณิ ต ไ ด ้ 42 3 แบบ (FM) 1. วางรูปทรง ท้ัง 9 ช้ินคละกัน ไว้ตรง 1. สอนให้เด็กรู้จักรูปทรง โดยหยิบรูปทรงกระบอกส้ันวางไว้ใน (3 ปี 6 เดอื น)  อุปกรณ์ : รูปทรงเรขาคณิต หนา้ เด็ก จานที่ 1 รปู ทรงสามเหล่ยี มวางไว้ในจานท่ี 2 รปู ทรงส่ีเหลย่ี มวางไว้ ผา่ น ทม่ี สี ีเดยี วกันท้งั หมด ไดแ้ ก่ 2. แสดงวธิ แี ยกรปู ทรงใหเ้ ดก็ ดู และพดู วา่ ในจานที่ 3  1. รูปทรงกระบอกสน้ั 3 ช้นิ “ครูจะวางรูปทรงกระบอกส้ันไว้ด้วยกัน 2. บอกใหเ้ ดก็ หยบิ รปู ทรงวางไวใ้ นจานทม่ี รี ปู ทรงนน้ั จนครบทงั้ หมด ไม่ผา่ น 2. รูปทรงสามเหลีย่ ม 3 ชน้ิ ทรงสเี่ หลย่ี มไวด้ ว้ ยกนั และทรงสามเหลย่ี ม 3. ลดการช่วยเหลือลงจนเดก็ สามารถทำ� ได้เอง  3. รปู ทรงสเ่ี หล่ยี ม 3 ชิ้น ไวด้ ้วยกนั ” แลว้ รอ้ื ออก วัสดทุ ใ่ี ชแ้ ทนได้ : สง่ิ ของในบา้ นชนิดอน่ื ๆ ทไ่ี ม่เป็นอันตราย 3. คละรูปทรงท้ังหมดและยื่นให้เด็กและ - รูปทรงกระบอกสน้ั เช่น ฝาขวดนำ้� ดม่ื บอกเดก็ วา่ “ลองทำ� เหมอื นครู ซคิ ะ/ครบั ” - รปู ทรงสีเ่ หลยี่ ม เช่น กล่อง - รูปทรงสามเหลยี่ ม เช่น ขนมเทยี น พับใบตองเปน็ สามเหลี่ยม ผา่ น : เด็กสามารถแยกรูปทรงชนิดเดียวกนั วัตถุประสงค์ : ฝึกความจ�ำ ความเข้าใจ วิเคราะห์และแก้ปัญหา เปน็ กลุ่มไดถ้ กู ตอ้ งท้ัง 3 แบบ  การแยกหมวดหมู่รปู ทรงได้ 93 ประกอบชนิ้ สว่ นของรปู ภาพที่ ให้เด็กดูภาพประกอบชิ้นส่วนท่ีสมบูรณ์ 1. วางรูปท่ตี ดั ออกเป็น 3 ชน้ิ ตรงหนา้ เดก็ และวางอกี ภาพต้นแบบไว้ ถกู ตดั ออกเปน็ 3 ชน้ิ ได้ (FM) จากนั้นแยกช้ินส่วนของภาพออกจากกัน ให้เดก็ สงั เกตรปู ภาพนนั้   วางไวต้ รงหนา้ เดก็ แลว้ บอกใหเ้ ดก็ ประกอบ 2. แยกรูปภาพท้ัง 3 ชิ้น ออกจากกันโดยการขยายรอยต่อให้กว้างขึ้น ผ่าน อุปกรณ์ : รูปภาพตัดออกเปน็ ชิน้ ส่วนของภาพเข้าดว้ ยกัน ชว่ ยกนั กบั เดก็ ต่อเปน็ ภาพเหมือนเดิม  3 ชน้ิ 1 รปู   3. เพ่มิ ความยากโดยคละชนิ้ สว่ นของภาพทง้ั หมด ช่วยกนั กบั เดก็ ตอ่ เปน็ ไม่ผา่ น   ภาพเหมอื นเดมิ ถา้ เดก็ เรม่ิ ทำ� ไดแ้ ลว้ ปลอ่ ยใหเ้ ดก็ ตอ่ ภาพดว้ ยตนเอง ผ่าน : เด็กสามารถต่อช้ินส่วนของภาพ เข้าด้วยกันได้เองถูกต้องอย่างน้อย ของทใ่ี ช้แทนได้ : รปู ภาพ รูปการ์ตนู ปฏทิ ิน ปกสมดุ ปกหนงั สือ 1 ใน 3 ครงั้ โดยต่อลงในกรอบ ทีเ่ หมอื นกนั ท้งั 2 ชนิ้ ตัดช้ินสว่ นเป็น 3 ชน้ิ วัตถปุ ระสงค์ : ฝกึ เชาว์ปญั ญา การสงั เกต วเิ คราะห์ และแกป้ ญั หาได้ 51คมู่ อื เฝ้าระวงั และสง่ เสริมพัฒนาการเด็กปฐมวยั : Developmental Surveillance and Promotion Manual (DSPM)

คู่มอื เฝ้าระวังและส่งเสรมิ พัฒนาการเดก็ ปฐมวัย อายุ ขอ้ ท่ี ทกั ษะ วธิ ีประเมนิ เฝ้าระวัง วิธฝี กึ ทักษะ (เดอื น) โดย พ่อแม่ ผ้ปู กครอง เจา้ หนา้ ท่ี ครู และผดู้ แู ลเดก็ โดย พอ่ แม่ ผปู้ กครอง ครู และผดู้ แู ลเดก็ 42 94 เขียนรูปวงกลมตามแบบได้ ยื่นกระดาษที่มีรูปวงกลมให้เด็กดูพร้อม 1. วาดรูปวงกลมใหเ้ ดก็ ดู (3 ปี 6 เดอื น)  (FM) พดู ค�ำว่า “น่คี อื รปู วงกลม หนูลองวาดรูป 2. บอกให้เด็ก วาดรปู วงกลมตาม ผ่าน อปุ กรณ์ : 1.ดนิ สอ 2.กระดาษ วงกลม (ตามตวั อยา่ ง) ใหด้ ซู ิ” พร้อมกับ 3. ถา้ เดก็ วาดไมไ่ ด้ ใหช้ ว่ ยจบั มือเด็กวาด  3. กระดาษทีม่ รี ูปวงกลมขนาด สง่ ดนิ สอใหเ้ ดก็ โดยไมแ่ สดงทา่ ทางการวาด 4. เมอ่ื เดก็ เรมิ่ วาดรปู วงกลมไดแ้ ลว้ พอ่ แม่ ผปู้ กครองหรอื ผดู้ แู ลเดก็ ไม่ผา่ น เส้นผ่านศูนย์กลาง 2.5 ซม. ใหเ้ ด็กดู วาดรูปวงกลมลงในกระดาษ โดยไม่ให้เด็กเห็น แล้วส่งกระดาษท่ี ตามแบบ (ใชส้ เี สน้ วงกลมหนา ๆ   พอ่ แม่ ผปู้ กครองหรอื ผดู้ แู ลเดก็ วาดใหเ้ ดก็ และบอกวา่ “หนลู องวาด บนกระดาษขาว) ผา่ น : เดก็ สามารถวาดรปู วงกลมทบี่ รรจบ รูปวงกลมแบบนีซ้ ิคะ/ครบั ” กันตามแบบได้ โดยไม่มีเหลี่ยม ไม่เว้า เกยกันไม่เกิน 2 ซม. (ไม่จ�ำกัดเส้น ผา่ นศนู ยก์ ลาง) 95 วางวัตถุไว้ข้างหน้าและข้าง 1. วางตกุ๊ ตาในทา่ นั่งตรงหนา้ เด็ก 1. ของเล่นหลาย ๆ ชนดิ ที่สามารถวางของขา้ งหน้าและข้างหลงั ได้  หลงั ไดต้ ามค�ำส่ัง (RL) 2. สง่ กอ้ นไม้ ใหเ้ ดก็ แลว้ พดู วา่ “วางกอ้ นไม้ เช่น เกา้ อี้ โต๊ะ ถ้วย ก้อนไม้ แสดงวิธีใหเ้ ด็กดูพรอ้ มอธบิ าย และชวน ผา่ น อุปกรณ์ : ไว้ข้างหน้าตุ๊กตา” แล้วบอกต่อไปว่า ใหท้ �ำตาม เชน่ “ดซู ิก้อนไม้อยูข่ า้ งหน้าโตะ๊ กอ้ นไม้อย่ขู ้างหลงั โตะ๊ ”  1. ตุก๊ ตาผ้า 1 ตัว “วางกอ้ น ไมไ้ วข้ า้ งหลงั ตุก๊ ตา” บอกเดก็ ให้ “วางกอ้ นไม้ ไวข้ ้างหน้า ไมผ่ ่าน 2.ก้อนไม้ส่ีเหลี่ยมลูกบาศก์ 3. เกบ็ กอ้ นไมอ้ อก ใหโ้ อกาสประเมนิ 3 ครง้ั 2. ถ้าเด็กไม่ท�ำตามหรอื ท�ำตามไม่ถูก ใหแ้ สดงใหด้ ซู �้ำ พร้อมทัง้ ช่วย 1 ก้อน จบั มอื เด็กทำ� หรือช้ี พรอ้ มกบั พดู เนน้ “ข้างหน้า” และ “ข้างหลัง” ผ่าน : เด็กสามารถวางได้ถูกต�ำแหน่ง 3. ขณะเล่นกับเด็กให้วางของเล่นท่ีคล้าย ๆ กันไว้ข้างหน้า 1 ช้ิน ทั้งข้างหน้าและข้างหลังอย่างน้อย 2 ใน และข้างหลัง 1 ชิน้ พดู บอกให้เด็กหยิบ เชน่ “หยิบรถทอี่ ยูข่ ้างหลงั 3 ครง้ั เกา้ อีซ้ ิคะ/ครับ” หมายเหตุ : หากมีข้อจ�ำกัด วัตถุประสงค์ : ฝกึ ความจ�ำและ การเข้าใจภาษา และนำ� ไปปฏบิ ัติได้ การใช้ตุ๊กตาสามารถใช้อุปกรณ์ อนื่ แทน เชน่ รถของเลน่ 52 คู่มือเฝ้าระวงั และส่งเสรมิ พฒั นาการเด็กปฐมวยั : Developmental Surveillance and Promotion Manual (DSPM)

คมู่ ือเฝา้ ระวังและส่งเสริมพฒั นาการเดก็ ปฐมวยั อายุ ขอ้ ท่ี ทกั ษะ วิธีประเมนิ เฝา้ ระวัง วิธฝี ึกทักษะ (เดือน) โดย พอ่ แม่ ผ้ปู กครอง เจา้ หนา้ ท่ี ครู และผดู้ แู ลเดก็ โดย พ่อแม่ ผูป้ กครอง ครู และผู้ดูแลเด็ก 96 เลอื กจดั กลมุ่ วตั ถตุ ามประเภท 42 ภาพเสื้อผ้าได้ (RL) วางวัตถุท้ังหมด 3 ประเภท คละกัน 1. วางเส้ือผ้าท้ังหมดให้เด็กดูแล้วบอกให้รู้จัก เสื้อผ้าทีละช้ิน เช่น (3 ปี 6 เดอื น)    ลงตรงหนา้ เดก็ แลว้ พดู วา่ “เลอื กอนั ทเ่ี ปน็ “น่ีคือเสื้อผ้า มกี างเกง เสื้อ ถงุ เท้า ...” ผ่าน อุปกรณ์: ชุดจัดประเภท เสอ้ื ผา้ สง่ ให้ ผปู้ ระเมนิ ” (ใหเ้ ดก็ หยบิ เพยี ง 2. บอกให้เด็กเลือกเส้ือผ้าทีละช้ินตามค�ำบอก จนเด็กสามารถ  ส่งิ ของ 3 ชน้ิ ) เลอื กได้ ทง้ั 3 ช้ิน ไม่ผา่ น 1. บตั รภาพสัตว์ 3 ชนดิ   3. น�ำเสือ้ ผา้ ไปรวมกบั วตั ถปุ ระเภทอน่ื โดยเรม่ิ จากให้เด็กเลือกวัตถุ 2. บัตรภาพอาหาร 3 ชนิด   2 ประเภท เชน่ เสอ้ื ผา้ และสัตว์ เมอ่ื เด็กเลอื กได้ถกู ต้อง แล้วจึงเพิ่ม 3. บตั รภาพเสื้อผา้ 3 ชนิด   ประเภทวัตถเุ ปน็ 3 ประเภท    ของทใ่ี ช้แทนได้ : ผ่าน : เด็กสามารถเลือกภาพเส้ือผ้า - รูปเส้ือผ้า/อาหาร/สัตว์ โดยวาดหรือตัดมาจากหนังสือ นิตยสาร ไดถ้ ูกต้อง อย่างนอ้ ย 2 ใน 3 ชิน้ แผน่ พบั - สอนจากของจริง วัตถุประสงค์ : ฝึกความจ�ำ การแยกประเภทและน�ำมาประยุกต์ เพือ่ การเลอื ก และจดั หมวดหมู่ 97 พูดถึงเหตุการณ์ท่ีเพ่ิงผ่านไป ถามเด็กว่า “ก่อนมาท่ีน่ี หนูท�ำอะไร 1. ถามค�ำถามที่เก่ียวข้องกับกิจวัตรประจ�ำวันท่ีเพิ่งผ่านไปชั่วขณะ ใหม่ ๆ ได้ (EL) บ้างจ๊ะ” เชน่ กนิ ขา้ วเสร็จ ล้างหน้า แปรงฟนั เข้าหอ้ งนำ้� กนิ ขนม ดื่มนมฯลฯ    ท้ิงระยะเวลาสกั ครูห่ น่งึ แลว้ ถามเด็กวา่ “เมือ่ กหี้ นไู ปทำ� อะไรมาคะ” ผ่าน   2. ถามถึงเหตุการณ์ที่ผ่านมาระยะเวลานานขึ้น และเปิดโอกาสให้  ผ่าน : เดก็ สามารถเล่าเหตุการณ์ท่เี กิดข้ึน เดก็ เลา่ ถา้ เดก็ ตอบไมไ่ ดใ้ หเ้ ชอื่ มโยงเหตกุ ารณท์ ท่ี ำ� รว่ มกนั กบั พอ่ แม่ ไม่ผา่ น ท่ีผ่านมาให้ผู้ใหญ่หรือเด็กด้วยกันฟังได้ หรือบุคคลอื่นในครอบครวั อย่างนอ้ ย 1 ครัง้ วัตถุประสงค์ : เพื่อฝึกให้เด็กเรียบเรียงความคิดเกี่ยวกับเหตุการณ์ ทผ่ี า่ นมาและเลา่ ถา่ ยทอดใหผ้ ใู้ หญฟ่ งั ตามลำ� ดบั เหตกุ ารณท์ เี่ กดิ กอ่ น หลงั ไดอ้ ยา่ งถกู ตอ้ ง เปน็ การฝกึ ความจ�ำขณะท�ำงาน 53คู่มอื เฝ้าระวังและสง่ เสริมพฒั นาการเดก็ ปฐมวยั : Developmental Surveillance and Promotion Manual (DSPM)

คู่มอื เฝ้าระวังและส่งเสรมิ พฒั นาการเด็กปฐมวยั อายุ ข้อท่ี ทักษะ วิธีประเมนิ เฝ้าระวัง วิธฝี ึกทกั ษะ (เดือน) โดย พอ่ แม่ ผ้ปู กครอง เจา้ หนา้ ท่ี ครู และผดู้ แู ลเดก็ โดย พ่อแม่ ผปู้ กครอง ครู และผดู้ แู ลเดก็ 42 98 พูด “ขอ” หรือ“ขอบคุณ” 1. ถามจากพอ่ แม่ ผปู้ กครองหรอื ผดู้ แู ลเดก็ 1. พ่อแม่ ผู้ปกครองหรือผู้ดูแลเด็กท�ำตัวอย่างการพูด “ขอ” (3 ปี 6 เดอื น) หรอื “ให้” ไดเ้ อง (EL) ว่า “ถ้าเวลาที่เด็กต้องการหรือได้รับของ “ขอบคุณ” “ให”้ ให้เดก็ ไดย้ ินบอ่ ย ๆ เชน่  จากผ้อู ่นื เด็กจะพดู “ขอ”หรอื “ขอบคุณ” 1.1 พ่อแม่ ผปู้ กครองหรอื ผดู้ ูแลเด็ก พูดค�ำว่า “ขอ.........ให้แม/่ ผา่ น หรอื “ให้” ไดห้ รอื ไม่ พอ่ นะจะ๊ ” กบั ลกู กอ่ นเวลาทจ่ี ะเอาของเลน่ หรอื ขนมจากมอื ลกู ไมเ่ อา  2. กอ่ นยนื่ ของใหเ้ ดก็ รอดกู ารตอบสนองวา่ ของจากมอื เด็กก่อนเด็กยนิ ยอม ไมผ่ า่ น เดก็ พูด “ขอ” หรอื ไม่ 1.2 เมื่อเด็กย่ืนของท่ีอยู่ในมือให้แล้ว พ่อแม่ ผู้ปกครอง หรือ 3. เมื่อเด็กได้รับของแล้ว เด็กพูดค�ำว่า ผู้ดูแลเด็ก พูดค�ำว่า “ขอบใจจ้ะ/ขอบคุณค่ะ เป็นเด็กดีมากท่ีรู้จัก “ขอบคุณ” หรอื ไม่ แบง่ ของให้คนอนื่ ” 4. เมื่อเดก็ มีของอยูใ่ นมอื สังเกตหรือถาม 1.3 เวลาพอ่ แม่ ผปู้ กครองหรือผดู้ แู ลเด็ก มขี นมตอ้ งการแบง่ ให้ จากผู้ปกครองว่าเด็กเคยพูดและให้ของ ลกู รบั ประทาน ใหพ้ ดู กบั เดก็ วา่ “วนั นแ้ี ม/่ พอ่ ซอ้ื ขนมมาดว้ ย จะแบง่ คนอืน่ หรือไม่ ใหห้ นแู ละพี่ ๆ กนิ ด้วยกันนะจะ๊ กินด้วยกันหลายคนสนุกด”ี 2. สอนและกระตนุ้ ให้เด็กพดู “ขอ” “ขอบคุณ” “ให”้ เชน่ ผ่าน : เด็กสามารถพูด “ขอ” หรือ 2.1 ฝึกลูกไม่ให้แย่งของ เช่น ก่อนจะให้ของ ให้เด็กแบมือ “ขอบคุณ” หรือ “ให้” ได้เอง 2 ใน 3 พูด “ขอ” แล้วจงึ ให้ของกบั เดก็ ความหมาย 2.2 ให้เด็กพูด “ขอบคุณ” ทุกครั้ง เม่ือมีคนให้ความช่วยเหลือ หรือให้ของ 2.3 ฝกึ เดก็ ใหร้ จู้ กั การแบง่ ปนั และการให้ เชน่ แบง่ ขนม ของเลน่ ให้เพ่ือน ๆ หรือคนรอบข้าง แล้วบอกให้เด็กพูดว่า “ให้” เวลาท�ำ ขนมหรืออาหารให้ชวนเด็กน�ำอาหารเหล่านี้ไปแบ่งปันเพ่ือนบ้าน, ชวนเดก็ เข้ารว่ มกิจกรรมการกุศล เป็นตน้ วตั ถปุ ระสงค์ : รจู้ กั เลอื กใชค้ ำ� พดู ทเี่ หมาะสมกบั สถานการณ์ เพอื่ ฝกึ มารยาททดี่ ีทางสังคม เพม่ิ ความภาคภูมิใจในตนเอง 54 คมู่ อื เฝา้ ระวังและส่งเสริมพฒั นาการเดก็ ปฐมวัย : Developmental Surveillance and Promotion Manual (DSPM)

คู่มือเฝ้าระวังและสง่ เสริมพฒั นาการเด็กปฐมวยั อายุ ข้อที่ ทักษะ วธิ ีประเมิน เฝ้าระวงั วธิ ีฝึกทักษะ (เดือน) โดย พอ่ แม่ ผ้ปู กครอง เจา้ หนา้ ที่ ครู และผดู้ แู ลเดก็ โดย พอ่ แม่ ผู้ปกครอง ครู และผดู้ ูแลเดก็ 99 บอกเพศของตนเองได้ถูกต้อง 42  (PS) 1. ถามเดก็ วา่ “หนเู ปน็ ผชู้ ายหรอื ผหู้ ญงิ ” 1. สอนใหเ้ ดก็ รคู้ วามแตกตา่ งของเพศชายและหญงิ จากการแตง่ ตวั (3 ปี 6 เดอื น) ผ่าน ใช้เพศของเด็กขึ้นต้นก่อน เพ่ือหลีกเล่ียง ทรงผม  การทเ่ี ด็กพดู ตามคำ� สดุ ทา้ ย 2. บอกให้เด็กรู้ถึงเพศของสมาชิกในครอบครัว เช่น แม่เป็นผู้หญิง ไมผ่ า่ น 2. เมอ่ื เดก็ ตอบแลว้ ใหถ้ ามกลบั ไปกลบั มา พ่อเป็นผู้ชาย หนเู ปน็ ผู้หญิง 3 ครั้ง โดยสลับเพศทุกครงั้ ทถี่ าม   ผ่าน : เด็กสามารถตอบถูกต้องทั้ง 2 วัตถุประสงค์ : การรู้จักตนเอง และน�ำสิ่งที่จดจ�ำได้มาใช้ในการ ใน 3 คร้ัง ตอบคำ� ถาม 100 ใสเ่ สอ้ื ผา่ หนา้ ไดเ้ องโดยไมต่ อ้ ง แสดงหรือถามจากพ่อแม่ ผู้ปกครองหรือ 1. ใส่เสื้อผา่ หนา้ ใหเ้ ดก็ ดู ติดกระดุม (PS) ผู้ดูแลเด็กว่า “เด็กสามารถใส่เสื้อผ่าหน้า 2. น�ำเส้ือผ่าหน้าคลุมไหล่ของเด็กไว้และจับมือขวาของเด็ก จับคอ  ได้เองหรือไม”่ ปกเสอื้ ดา้ นซ้ายยกข้นึ (หากเด็กถนดั ขวาใสด่ ้านขวากอ่ นได)้ ผ่าน   3. ให้เด็กสอดแขนซา้ ยเข้าไปในแขนเสื้อด้านซ้าย  ผ่าน : เด็กสามารถใส่เส้ือผ่าหน้าได้ด้วย 4. จบั มือซ้ายของเดก็ จับคอปกเสื้อดา้ นขวาแลว้ ยกขึน้ ไมผ่ ่าน ตนเองโดยไม่ต้องติดกระดุม (เส้ือมีแขน 5. ให้เด็กสอดแขนขวาเข้าไปในแขนเสื้อด้านขวา เมื่อเด็กเริ่มท�ำได้ หรือไม่มีแขนก็ได้) และไม่ใช่การใส่เส้ือ ลดการช่วยเหลือลง จนเดก็ สามารถ ท�ำไดเ้ องทกุ ข้ันตอน ให้ตุก๊ ตา วตั ถปุ ระสงค์ : ฝกึ ความจำ� และทกั ษะมาใชใ้ นชวี ติ ประจำ� วนั ไดอ้ ยา่ ง เหมาะสม เพ่ิมความภาคภมู ใิ จในตนเอง 55คมู่ ือเฝ้าระวังและสง่ เสริมพัฒนาการเด็กปฐมวัย : Developmental Surveillance and Promotion Manual (DSPM)

คูม่ ือเฝา้ ระวงั และส่งเสรมิ พฒั นาการเดก็ ปฐมวยั อายุ ขอ้ ที่ ทกั ษะ วธิ ีประเมิน เฝ้าระวัง วธิ ฝี กึ ทักษะ (เดือน) โดย พอ่ แม่ ผ้ปู กครอง เจ้าหน้าที่ ครู และผดู้ แู ลเดก็ โดย พอ่ แม่ ผ้ปู กครอง ครู และผดู้ ูแลเด็ก 43 - 48 101 กระโดดขาเดยี วได้ อยา่ งน้อย บอกให้เด็กกระโดดขาเดียวไปข้างหน้า 1. กระโดดขาเดยี วใหเ้ ดก็ ดู แลว้ บอกใหท้ �ำตาม (3 ปี 7 เดอื น  2 ครง้ั (GM) หรือกระโดดให้เด็กดูก่อนแล้วบอกให้เด็ก 2. ถ้าเด็กท�ำไม่ได้ให้จับมือเด็ก แล้วบอกให้เด็กยืนทรงตัวบนขา - 4 ป)ี ผา่ น ทำ� ตาม ข้างหนึ่ง และให้เด็กกระโดด เมื่อเด็กกระโดดได้แล้ว ให้ปล่อยมือ  และบอกใหเ้ ดก็ กระโดดอย่กู บั ที่ ไม่ผา่ น ผา่ น : เดก็ สามารถกระโดดขาเดยี วไปข้าง 3. ขยับห่างจากตัวเด็ก 1 ก้าว แล้วบอกให้เด็กกระโดดมาหา หน้าต่อเนอ่ื งไดอ้ ยา่ งน้อย 2 ครง้ั เม่ือท�ำได้แล้วให้เพ่มิ ระยะหา่ งเป็น 2 กา้ ว 4. ชวนเด็กเล่นกระโดดขาเดียว ตามการละเล่นในแต่ละภาค เช่น เลน่ ตงั้ เต เป็นต้น 5. พ่อแม่ ผู้ปกครองหรือผู้ดูแลเด็ก ควรระมัดระวังในระหว่างการ กระโดด 102 ตัดกระดาษรูปสี่เหล่ียมจัตุรัส 1. แสดงวิธีตัดกระดาษรูปส่ีเหล่ียมจัตุรัส 1. ใช้กรรไกรตัดกระดาษให้เด็กดูแล้วบอกให้เด็กทำ� ตาม  ขนาด 10 ซม. ออกเปน็ 2 ช้นิ ออกจากกนั เปน็ 2 ชนิ้ ใหเ้ ดก็ ดู โดยตดั จาก 2. ถา้ เดก็ ไมส่ ามารถทำ� ได้ สอนเดก็ ใหใ้ ชก้ รรไกรมอื เดยี วโดยสอดนวิ้ ผ่าน (โดยใชก้ รรไกรปลายมน) (FM) ด้านหนง่ึ ไปยังอีกด้านหนง่ึ ท่อี ย่ตู รงข้าม ให้ถูกตอ้ งและฝกึ ขยับนวิ้  อปุ กรณ์ : 2. ยน่ื กรรไกรใหก้ บั มอื ขา้ งทถี่ นดั ของเดก็ 3. เม่ือเด็กขยับนิ้วเป็นแล้วให้เด็กฝึกตัดกระดาษขนาด 5 ซม. ไม่ผา่ น 1. กรรไกรปลายมนสำ� หรบั เดก็ และย่ืนกระดาษให้กับมืออีกข้างหนึ่ง เม่อื เดก็ ทำ� ไดใ้ หเ้ พม่ิ ขนาดกระดาษเป็น 10 ซม. 2. กระดาษสี่เหล่ียมจัตุรัส พูดกับเด็กว่า “หนูลองตัดกระดาษน่ีซิ” 4. ชวนเดก็ เล่นตดั กระดาษเปน็ รูปตา่ ง ๆ ชว่ งอายุ 43 - 48 เดือน ขนาด 10 ซม. ให้โอกาสประเมิน 3 ครัง้ ผ่าน : เด็กใช้กรรไกรตัดกระดาษออกเปน็ https://youtu.be/hmYir2zyoUo 2 ช้ิน โดยตัดจากด้านหน่ึงไปยังอีกด้าน หนงึ่ ที่อย่ตู รงขา้ ม อยา่ งน้อย 1 ใน 3 ครั้ง 56 คู่มอื เฝ้าระวังและส่งเสริมพัฒนาการเดก็ ปฐมวยั : Developmental Surveillance and Promotion Manual (DSPM)

คมู่ ือเฝา้ ระวงั และส่งเสริมพัฒนาการเดก็ ปฐมวยั อายุ ข้อท่ี ทักษะ วธิ ีประเมิน เฝ้าระวงั วธิ ฝี กึ ทักษะ (เดือน) โดย พอ่ แม่ ผปู้ กครอง เจา้ หนา้ ที่ ครู และผดู้ แู ลเดก็ โดย พ่อแม่ ผปู้ กครอง ครู และผดู้ แู ลเด็ก 43 - 48 103 เลยี นแบบวาดรปู + วางกระดาษตรงหน้าเด็ก แล้ววาดรูป + 1. วาดรูป + (เครือ่ งหมายบวก) ใหเ้ ด็กดูเป็นตวั อย่าง บอกให้เด็ก (3 ปี 7 เดอื น  (เครอื่ งหมายบวก) (FM) (เครื่องหมายบวก) ขนาดอยา่ งนอ้ ย 4 ซม. ท�ำตาม ส่งดินสอให้เด็กและพดู วา่ “หนูลองทำ� ซ”ิ 2. ถ้าเด็กท�ำไม่ได้ให้ท�ำเส้นประเป็นรูป + (เครื่องหมายบวก) - 4 ป)ี ผ่าน ให้เดก็ วาด 3 ครั้ง โดยแตล่ ะครัง้ ให้แสดง แล้วจบั มือเด็กลากเส้นตามแนว  การวาดรูป + (เครอ่ื งหมายบวก) ให้เด็กดู 3. เมื่อเด็กเร่ิมท�ำได้ให้ลากเส้นตามเส้นประด้วยตัวเอง จากนั้นให้ ก่อนทกุ ครงั้ วาดโดยไมม่ มี เี ส้นประ จนเด็กสามารถวาดรูป + (เครื่องหมายบวก) ไมผ่ า่ น อุปกรณ์ : ได้เอง 1. ดนิ สอ ผา่ น : เดก็ สามารถวาดรปู โดยมเี สน้ แนวดง่ิ 4. ชวนเดก็ เลน่ ลากเสน้ ต่อจุดเป็นรปู ต่าง ๆ 2. กระดาษ ตัดกบั เสน้ แนวนอนไดเ้ อง อยา่ งน้อย 1 ใน 3 คร้งั (ไม่จ�ำเป็นต้องมขี นาดเทา่ กบั แบบ) 104 เลือกวัตถุที่มีขนาดใหญ่กว่า 1. วางวัตถุบนโต๊ะทีละชุด โดยไม่ต้อง 1. ฝึกเด็กในชวี ติ ประจำ� วัน เช่น ขณะรบั ประทานอาหาร สอนเดก็  และเล็กกว่า (RL) เรียงขนาด ให้รจู้ กั ถว้ ยใบใหญ่ ถว้ ยใบกลาง ถ้วยใบเลก็ ผ่าน 2. ชี้วัตถุชิ้นที่มีขนาดกลาง แล้วถามว่า 2. ช้ีท่ีถ้วยใบกลาง พร้อมกับช้ีท่ีถ้วยใบใหญ่แล้วบอกเด็กว่า  อปุ กรณ์ : ชุดวตั ถุ 3 ขนาด สี “อนั ไหนใหญก่ ว่าอันน”้ี “อันไหนเล็กกว่า “ถว้ ยนใ้ี หญ่กวา่ อนั กลาง” และชี้ไปทีถ่ ว้ ยใบเล็ก แล้วบอกวา่ ถ้วยน้ี ไม่ผ่าน เดยี วกัน จำ� นวน 3 ชุด (ทรง อันนี้” ท�ำให้ครบทั้ง 3 ชุดโดยเร่ิมจาก เลก็ กวา่ อนั กลาง” กระบอกส้ัน สี่เหล่ียม และ ทรงกระบอกสั้น สีเ่ หลีย่ มและสามเหล่ยี ม 3. ทดสอบความเข้าใจ โดยชี้ไปที่ถ้วยใบกลาง แล้วถามเด็กว่า สามเหลย่ี ม) “อันไหนใหญ่กว่าอันน้ี” “อันไหนเล็กกว่าอันน้ี” ฝึกเด็กบ่อยๆ โดยเปลยี่ นอปุ กรณใ์ ห้หลากหลายมากขน้ึ ผา่ น : เดก็ สามารถเลอื กวตั ถทุ ม่ี ขี นาดใหญ่ วัสดุใช้แทนได้ : ของใช้ในบา้ นชนดิ อืน่ ๆ ทไ่ี ม่เปน็ อันตราย โดยเป็น กวา่ และเล็กกว่าไดถ้ กู ตอ้ ง 2 ใน 3 ชุด ชนิดเดยี วกนั แตม่ ีขนาดตา่ งกัน เชน่ ถว้ ย จาน ช้อน 57คมู่ ือเฝา้ ระวงั และสง่ เสริมพัฒนาการเดก็ ปฐมวัย : Developmental Surveillance and Promotion Manual (DSPM)

ค่มู ือเฝ้าระวังและสง่ เสรมิ พฒั นาการเด็กปฐมวยั อายุ ขอ้ ที่ ทักษะ วธิ ีประเมนิ เฝา้ ระวัง วธิ ฝี ึกทักษะ (เดอื น) โดย พ่อแม่ ผ้ปู กครอง เจา้ หน้าท่ี ครู และผดู้ แู ลเดก็ โดย พอ่ แม่ ผปู้ กครอง ครู และผดู้ ูแลเด็ก 43 - 48 105 พูดเปน็ ประโยค 3 คำ� ตดิ ตอ่ สังเกตขณะทดสอบ หรือถามจากพ่อแม่ 1. สอนให้เด็กพูดในโอกาสต่าง ๆ โดยพูดให้เด็กฟังเป็นตัวอย่าง (3 ปี 7 เดอื น  กัน โดยมีความหมาย และ ผปู้ กครองหรอื ผดู้ แู ลเดก็ วา่ เดก็ สามารถพดู แล้วบอกให้เด็กพดู ตาม - 4 ป)ี ผา่ น เหมาะสมกับโอกาสได้ (EL) เกยี่ วกบั คำ� พดู 5 ความหมายตอ่ ไปนี้ ไดแ้ ก่ – สอนให้เด็กยกมือไหว้และกล่าวขอบคุณทุกครั้งท่ีรับของจาก  1. การบอกลา เช่น “หนไู ปกอ่ นนะคะ” ผ้ใู หญ่ เช่น “ขอบคณุ ครับนา้ ” ไม่ผ่าน 2. การทกั ทาย เช่น “สวสั ดคี ะ่ แม”่ – สอนใหเ้ ดก็ ยกมอื ไหวแ้ ละกลา่ วสวสั ดที พี่ บผใู้ หญห่ รอื แขกของ 3. การขอบคณุ เชน่ “ขอบคณุ คะ่ คณุ คร”ู ผู้ปกครองมาเยี่ยมทบ่ี า้ น เชน่ “สวสั ดคี รับลุง” 4. การแสดงความคิดเห็น เช่น “หนูว่า – สอนใหเ้ ดก็ กลา่ วคำ� ขอโทษทกุ ครง้ั ทท่ี ำ� ผดิ เชน่ “ขอโทษครบั พอ่ ” อันน้ีสวยกวา่ ” – กระตนุ้ ใหเ้ ดก็ พดู แสดงความคดิ เห็นด้วยค�ำถาม เช่น “หนวู า่ 5. การขอโทษ เชน่ “หนขู อโทษคะ่ พอ่ ” อันนีเ้ ปน็ อย่างไร” – สอนใหเ้ ดก็ บอกลา เชน่ “หนูลานะคะ” 2. เตอื นเมอ่ื เดก็ ลมื กลา่ วคำ� ขอบคณุ สวสั ดี ขอโทษ และบอกลา ทกุ ครงั้ ผ่าน : เดก็ สามารถพูดตดิ ตอ่ กัน ได้ 3 ค�ำ วัตถุประสงค์ : เพ่อื ฝึกให้เด็กมกี ารปฏบิ ตั ิตนให้เหมาะสมกับโอกาส ได้ครบท้ัง 5 ความหมาย และเหมาะสม มมี ารยาทเพม่ิ ความภาคภมู ิใจในตนเองและพ่อแม่ กบั โอกาส 106 ใสก่ ระดมุ ขนาดใหญอ่ ยา่ งนอ้ ย ใส่กระดุมให้เด็กดู และถอดกระดุมออก 1. แสดงวธิ ใี ส่กระดุมใหเ้ ดก็ ดู แล้วบอกใหเ้ ดก็ ทำ� ตาม 2 ซม. ได้เอง 3 เม็ด (PS) แลว้ บอกให้เดก็ ทำ� ตาม 2. ถ้าเด็กท�ำไม่ได้ให้จับมือท�ำโดยใช้นิ้วหัวแม่มือและน้ิวชี้ของมือ  อุปกรณ์ : ตุ๊กตาผา้ ท่มี ีกระดมุ ข้างหนึ่งจับสาบเสื้อท่ีด้านที่มีรังดุม ดึงรังดุมให้กว้าง และใช้มือ ผ่าน ขนาดใหญ่ อย่างนอ้ ย 2 ซม. ผา่ น : เดก็ สามารถใสก่ ระดุมได้เอง 3 เม็ด อีกขา้ งหน่งึ จบั กระดมุ ตะแคงลง ดนั ใส่รงั ดมุ ครงึ่ เม็ด  3. เปล่ียนมือท่จี บั สาบเส้ือมาดงึ กระดมุ ให้หลดุ จากรังดมุ ท้งั เมด็ 4. ค่อย ๆ ลดการช่วยเหลือลง จนสามารถท�ำได้เองทุกขั้นตอน ไม่ผ่าน เมือ่ เดก็ ท�ำไดด้ แี ลว้ ฝกึ ให้เดก็ ใสเ่ ส้ือและติดกระดุมด้วยตนเอง วัตถุประสงค์ : เพ่ือฝึกการช่วยเหลือตนเองในชีวิตประจ�ำวัน ผา่ นการจดจำ� เรยี นรู้ เชน่ ใสเ่ สอ้ื ตดิ กระดมุ ไดอ้ ยา่ งถกู ตอ้ งดว้ ยตนเอง เพม่ิ ความภาคภมู ใิ จในตนเอง 58 คู่มือเฝ้าระวังและส่งเสรมิ พัฒนาการเด็กปฐมวัย : Developmental Surveillance and Promotion Manual (DSPM)

คมู่ อื เฝา้ ระวังและสง่ เสรมิ พัฒนาการเดก็ ปฐมวัย อายุ ข้อท่ี ทกั ษะ วิธีประเมิน เฝา้ ระวัง วธิ ีฝกึ ทักษะ (เดอื น) โดย พ่อแม่ ผปู้ กครอง เจ้าหนา้ ที่ ครู และผดู้ แู ลเดก็ โดย พอ่ แม่ ผู้ปกครอง ครู และผ้ดู แู ลเด็ก 49 - 54 107 กระโดดสองเท้าพร้อมกันไป กระโดดไปดา้ นข้างทลี ะข้าง และกระโดด 1. กระโดดไปทางดา้ นซ้าย ด้านขวา ถอยหลัง ให้เดก็ ดู (4 ปี 1 เดอื น  ดา้ นขา้ งและถอยหลงั ได้ (GM) ถอยหลัง ใหเ้ ด็กดู แล้วบอกให้เด็กท�ำตาม 2. ยืนตรงข้ามเด็กจับมือเด็กไว้ พร้อมกับบอกว่า “กระโดดไป - ผา่ น ทางซ้าย กระโดดไปทางขวา กระโดดถอยหลัง” พรอ้ มกับประคอง 4 ปี 6 เดอื น)  ผา่ น : เด็กสามารถกระโดดไปด้านขา้ งได้ มอื เดก็ ให้กระโดดไปในทิศทางตามทบ่ี อก ไม่ผา่ น ทงั้ 2 ขา้ ง และกระโดดถอยหลงั ไดโ้ ดยเทา้ 3. ชวนเดก็ เล่นกระโดดทีไ่ มเ่ ปน็ อนั ตราย ทง้ั 2 ข้างไปพร้อมกนั 4. พ่อแม่ ผู้ปกครองหรือผู้ดูแลเด็ก ควรระมัดระวังในระหว่างการ กระโดด 108 ประกอบช้ินส่วนของรูปภาพ 1. วางรูปภาพที่ต่อแล้วไว้ตรงหน้าเด็ก 1. วางรูปท่ีตดั ออกเปน็ 6 ช้ิน ตรงหนา้ เดก็ ให้เดก็ สังเกตรปู ภาพนนั้  ท่ีตัดออกเป็นส่วน ๆ 8 ช้นิ ได้ แล้วพดู กบั เดก็ วา่ “หนดู รู ูปภาพน้”ี 2. แยกรูปภาพท้ัง 6 ช้ิน ออกจากกันโดยการขยายรอยต่อให้ ผา่ น (FM) 2. นำ� ชน้ิ สว่ นรปู ภาพวางคละกนั แลว้ บอก กว้างข้นึ ชว่ ยกันกับเดก็ ตอ่ เป็นภาพเหมอื นเดิม  กบั เด็กว่า “ต่อใหเ้ ป็นรูปภาพนะคะ” 3. แยกภาพที่ต่อออกจากกนั โดยการสลับต�ำแหนง่ ภาพบน - ลา่ ง ไม่ผา่ น อุปกรณ์ : รูปภาพท่ีมีส่วน ชว่ ยกนั กบั เดก็ ต่อเป็นภาพเหมอื นเดิม ต่อกัน 8 ชน้ิ 1 รูป ผา่ น : เด็กประกอบช้ินส่วนรปู ภาพไดถ้ ูก 4. แยกภาพท่ตี ่อออกจากกัน โดยการสลับตำ� แหนง่ ภาพซ้าย - ขวา ต้องทงั้ หมด 8 ชนิ้ ช่วยกนั กบั เด็กตอ่ เปน็ ภาพเหมอื นเดิม 5. เพ่มิ ความยาก โดยคละช้นิ สว่ นของภาพทง้ั หมด ช่วยกนั กับเดก็ ตอ่ เปน็ ภาพเหมอื นเดมิ ถา้ เดก็ เรม่ิ ทำ� ไดแ้ ลว้ ปลอ่ ยใหเ้ ดก็ ตอ่ ภาพดว้ ย ตนเอง 6. หากเด็กต่อภาพได้คล่องแล้วให้เปลี่ยนเป็นภาพที่ตัดแบ่งเป็น 8 ชนิ้ ช่วงอายุ 49 - 54 เดือน ของทใี่ ชแ้ ทนได้ : รปู ภาพ รปู การ์ตูนอืน่ ๆ ตัดออกเปน็ 8 ชิน้ https://youtu.be/RaVBw9yri3k 59คมู่ ือเฝา้ ระวงั และสง่ เสรมิ พฒั นาการเดก็ ปฐมวยั : Developmental Surveillance and Promotion Manual (DSPM)

คู่มอื เฝา้ ระวังและสง่ เสริมพัฒนาการเด็กปฐมวัย อายุ ข้อท่ี ทกั ษะ วิธีประเมนิ เฝ้าระวัง วิธฝี กึ ทักษะ (เดือน) โดย พอ่ แม่ ผปู้ กครอง เจา้ หน้าท่ี ครู และผดู้ แู ลเดก็ โดย พอ่ แม่ ผปู้ กครอง ครู และผู้ดูแลเดก็ 49 - 54 109 เลือกรูปภาพที่แสดงเวลา 1. วางรูปกลางวนั 1 รปู กลางคนื 1 รปู 1. น�ำรูปภาพที่แสดงเวลากลางวัน และกลางคืนอย่างละ 1 รูป (4 ปี 1 เดอื น  กลางวนั กลางคนื (RL) ตรงหน้าเด็กแล้วบอกเด็กว่า “ช้ีรูปที่เป็น ใหเ้ ด็กดูพรอ้ มกับอธบิ ายรูปกลางวนั กลางคืนทีละรูป - ผา่ น อุปกรณ์ : รูปภาพ เวลากลางวนั ” “ชรี้ ปู ทเี่ ปน็ เวลากลางคนื ” 2. บอกใหเ้ ดก็ ชท้ี ลี ะภาพ ถา้ เดก็ ชไี้ มถ่ กู ตอ้ ง ใหจ้ บั มอื เดก็ ชพ้ี รอ้ มกบั 4 ปี 6 เดอื น)  1. เวลากลางวนั 3 รูป 2. ให้เด็กชี้ภาพทีละชุด จนครบ 3 ชุด ยำ�้ ชอื่ รปู ภาพแตล่ ะภาพจนเดก็ ชภี้ าพไดถ้ กู ตอ้ ง ใหล้ ดการชว่ ยเหลอื ลง ไมผ่ า่ น 2. เวลากลางคนื 3 รูป ท�ำทลี ะชดุ โดยวางภาพสลบั ทกี่ ัน 3. ฝกึ ใหเ้ ดก็ รจู้ ักกลางวนั กลางคืน ในสถานการณ์จรงิ ผ่าน : เด็กสามารถช้ีภาพกลางวันและ ของทใ่ี ชแ้ ทนได้ : กลางคนื ไดถ้ ูกต้องอยา่ งน้อย 2 ใน 3 ชดุ - สภาพแวดล้อมหรือสถานการณจ์ ริง - รปู ภาพกลางวนั กลางคนื ทวั่ ไป 110 ตอบค�ำถามได้ถกู ต้อง ถามเด็กว่า “ถ้าหนูรู้สึกร้อนหนูจะท�ำ 1. ฝึกเด็กในชวี ิตประจำ� วนั เมอ่ื เด็กมาบอกความตอ้ งการ เช่น หิว  เมอ่ื ถามว่า “ถา้ รสู้ กึ รอ้ น” อยา่ งไร” “ถา้ หนไู มส่ บายหนจู ะทำ� อยา่ งไร” ร้อน ปวดหัว ให้พ่อแม่ ผู้ปกครองหรือผู้ดแู ลเดก็ ถามเดก็ วา่ “แลว้ หนู ผ่าน “ไมส่ บาย” “หวิ ” “ถา้ หนหู วิ หนจู ะท�ำอยา่ งไร” จะท�ำอย่างไร” เพื่อกระตุ้นให้เดก็ คิดก่อน  จะทำ� อยา่ งไร (EL) 2. ถ้าเด็กตอบไม่ได้ ให้พูดอธิบาย เช่น ถ้าหนูหิวน�้ำต้องไปดื่มน�้ำ ไม่ผ่าน ผา่ น : เดก็ สามารถตอบถกู 2 ใน 3 คำ� ถาม ถ้าหนูร้อนหนูต้องไปอาบน้�ำหรือเปิดพัดลม ถ้าหนูปวดหัวหนูก็ต้อง เชน่ ทานยาหรือไปหาหมอ รอ้ น ตอบว่า ไปอาบน้ำ� เปิดพดั ลม 3. ชวนเด็กพูดคุยและกระตุ้นให้ตอบค�ำถามในสถานการณ์อื่น ๆ ไมส่ บาย ตอบวา่ ไปนอน ไปหาหมอ กนิ ยา เพิ่มเติม เช่น เก็บของผู้อื่นได้จะท�ำอย่างไร เห็นเพ่ือนหกล้มจะท�ำ หิว ตอบวา่ กินขา้ ว กินขนม อย่างไร เห็นขยะตกท่ีพน้ื จะท�ำอยา่ งไร ถ้าเด็กตอบไม่ได้ ให้สอนวธิ ี ทีถ่ ูกต้องเหมาะสมให้เด็ก วตั ถุประสงค์ : ฝึกการแกป้ ัญหาเพื่อให้ดูแลตนเองได้ 60 คู่มอื เฝา้ ระวงั และส่งเสริมพฒั นาการเดก็ ปฐมวัย : Developmental Surveillance and Promotion Manual (DSPM)

ค่มู อื เฝ้าระวงั และสง่ เสรมิ พัฒนาการเดก็ ปฐมวยั อายุ ข้อท่ี ทกั ษะ วิธีประเมนิ เฝ้าระวัง วิธีฝกึ ทกั ษะ (เดือน) โดย พ่อแม่ ผปู้ กครอง เจา้ หน้าที่ ครู และผดู้ แู ลเดก็ โดย พอ่ แม่ ผู้ปกครอง ครู และผ้ดู แู ลเดก็ 111 49 - 54  ท�ำความสะอาดตนเองหลัง ถามจากพ่อแม่ ผู้ปกครองว่า “เมื่อเด็ก 1. ฝกึ เดก็ ลา้ งกน้ โดยจบั มอื ขา้ งทถี่ นดั ของเดก็ ใหถ้ อื สายชำ� ระฉดี นำ้� (4 ปี 1 เดอื น ผา่ น จากอจุ จาระได้ (PS) อุจจาระแล้วเด็กสามารถท�ำความสะอาด หรือใช้ขันน้�ำราดน้�ำท่ีก้นของเด็กพร้อมกับจับมืออีกข้างของเด็ก  ตนเองไดโ้ ดยการลา้ งกน้ และลา้ งมอื ไดห้ รอื ไม”่ ให้ถูกน้ จนสะอาด - ไม่ผา่ น ผา่ น : เดก็ สามารถทำ� ความสะอาดตนเอง 2. ตกั น้�ำราดโถส้วมหรือกดชักโครกท�ำความสะอาดสว้ ม 4 ปี 6 เดอื น) โดยการล้างก้น ล้างมือ หลังจากขับถ่าย 3. พาเด็กไปเช็ดก้นใหแ้ หง้ และลา้ งมอื ให้สะอาด โดยจับมอื เด็กท�ำ 112 อุจจาระได้ ทกุ ข้ันตอน จนเดก็ สามารถทำ� ไดเ้ อง 55 - 59  (4 ปี 7 เดอื น ผ่าน เดินตอ่ ส้นเท้า (GM) กา้ วเดนิ โดยใหส้ น้ เทา้ ขา้ งหนง่ึ ไปตอ่ ชดิ กบั 1. เดินกา้ วสลับเท้าโดยใหส้ ้นเท้าต่อกับปลายเทา้ อกี ข้างให้เด็กดู ไมผ่ ่าน ปลายเท้าอีกข้างหน่ึงให้เด็กดูแล้วบอกให้ 2. บอกให้เด็กท�ำตาม โดยช่วยพยุงและกระตุ้นให้เด็กใช้ส้นเท้าต่อ - 113 เด็กท�ำตาม กับปลายเท้าอีกข้าง เมื่อเด็กเร่ิมท�ำได้ ลดการช่วยเหลือลง จนเด็ก 4 ปี 11 เดอื น)  ผ่าน : ถา้ เดก็ สามารถเดินโดยสน้ เท้าต่อกับ สามารถเดินไดเ้ อง 4 - 5 กา้ ว โดยไมเ่ สียการทรงตวั ผา่ น ปลายเท้าได้ 4 ก้าว โดยไมเ่ สียการทรงตวั  ไม่ผ่าน จบั ดนิ สอไดถ้ กู ตอ้ ง (FM) ย่นื กระดาษและดนิ สอให้เด็ก และบอกวา่ 1. จับดินสอใหเ้ ด็กดเู ปน็ ตวั อยา่ ง แล้วชวนใหเ้ ดก็ อปุ กรณ์ : “หนูลองใช้ดนิ สอเขียนดูนะ” จบั ดินสอขดี เขยี น 114 1. ดนิ สอ ผา่ น : เดก็ สามารถจบั ดนิ สอ โดยจบั สงู กวา่ 2. ถ้าเด็กท�ำไม่ได้ช่วยจับมือเด็กโดยให้ดินสออยู่ระหว่างส่วนปลาย  2. กระดาษ ปลายประมาณ 1 - 2 ซม. และดินสออยู่ ของน้ิวหัวแม่มือ นิ้วชี้ น้ิวกลาง และสูงกว่าปลายดินสอประมาณ ผา่ น ระหวา่ งนิ้วหัวแมม่ ือ นิ้วช้ี และนว้ิ กลาง 1 - 2 ซม. จนเด็กท�ำได้เอง  ไมผ่ ่าน เลือกสไี ด้ 8 สี ตามค�ำสั่ง (RL) วางกอ้ นไม้ 10 กอ้ น ตรงหนา้ เดก็ แลว้ บอก 1. สอนให้เดก็ รู้จักสีจากสิ่งของทีม่ อี ยูใ่ นบา้ น เชน่ ผัก ผลไม้ เสอ้ื ผา้ อปุ กรณ์ : กอ้ นไม้ 10 สี เด็กว่า “หยิบก้อนไม้สีฟ้า” ผู้ประเมินน�ำ ของใช้ โดยพดู บอกเดก็ ในแต่ละสี แล้วให้เด็กพูดตาม 10 ก้อน กอ้ นไมท้ เี่ ดก็ หยบิ กลบั ไปวางทเ่ี ดมิ บอกให้ 2. นำ� ของท่มี ีอยใู่ กลต้ วั สลี ะ 1 ชิน้ โดยเริ่มตน้ จาก 4 สี ได้แก่ สแี ดง เดก็ หยบิ สีอ่นื ๆ จนครบ 8 สี (สฟี า้ สเี ขียว สฟี า้ สีเขยี ว สีเหลอื ง มาคละรวมกนั แล้วถามเดก็ “อนั ไหนสี...” ชว่ งอายุ 55 - 59 เดือน สีชมพู สีด�ำ สีขาว สแี ดง สเี หลือง สสี ้ม) 3. หากเด็กรู้จักสที งั้ 4 สี แล้ว ใหเ้ พม่ิ จ�ำนวนสขี ึ้นเรอ่ื ย ๆ จนครบ ผา่ น : เด็กสามารถหยิบก้อนไม้ได้ถูกต้อง ท้ัง 8 สี (สฟี ้า สีเขียว สชี มพู สีดำ� สขี าว สีแดง สีเหลอื ง สีสม้ ) https://youtu.be/0fUyuzKEEvs 8 สี ตามค�ำส่ังแตล่ ะครั้ง วสั ดุท่ีใชแ้ ทนได้ : - สเี ทยี น/สไี ม้ - สิง่ ของในบ้านทม่ี สี สี ันตา่ ง ๆ เช่น ดอกไม้ เสื้อผา้ 61คู่มอื เฝา้ ระวังและส่งเสริมพฒั นาการเด็กปฐมวยั : Developmental Surveillance and Promotion Manual (DSPM)

คมู่ ือเฝา้ ระวงั และสง่ เสรมิ พฒั นาการเด็กปฐมวยั อายุ ข้อที่ ทกั ษะ วธิ ปี ระเมนิ เฝา้ ระวงั วิธฝี กึ ทกั ษะ (เดือน) โดย พอ่ แม่ ผ้ปู กครอง เจา้ หน้าท่ี ครู และผดู้ แู ลเดก็ โดย พ่อแม่ ผปู้ กครอง ครู และผู้ดแู ลเดก็ 115 55 - 59 ผลัดกันพูดคุยกับเพ่ือนใน ถามจากพอ่ แม่ ผปู้ กครองหรอื ผดู้ แู ลเดก็ วา่ 1. กระตุ้นให้เด็กพูดคุย หรือโต้ตอบกันขณะเล่นด้วยกัน เช่น (4 ปี 7 เดอื น  กลมุ่ (EL) “เด็กสามารถพูดคุยกับเพื่อนโดยผลัดกันได้ เล่นขายของ เป็นหมอกับคนไข้ ครูกับนักเรียน หรือเล่านิทาน ผ่าน หรือไม”่ ให้เด็กฟัง โดยให้เด็กมีส่วนร่วมในการเลือกนิทาน ถามค�ำถาม -    เก่ยี วกับนทิ านและฝกึ ให้เด็กยกมอื ขึน้ ก่อนตอบคำ� ถาม 4 ปี 11 เดอื น) ไมผ่ า่ น ผ่าน : เด็กสามารถผลัดกันพูดโต้ตอบ 2. ให้เด็กมีส่วนร่วมในการเสนอความคิดเห็น เช่น ถามเด็กว่า ในกลมุ่ ได้ “วนั นี้เราจะกนิ อะไรกนั ด”ี “เดยี๋ วเราจะอ่านหนังสอื อะไรด”ี 3. เปิดโอกาสให้เด็กฝึกพูดคุยกันในกลุ่ม เพ่ือแบ่งหน้าท่ีในการ ทำ� งานร่วมกนั เชน่ ขออาสาสมัครในการช่วยแจกนมให้กับเพอื่ น ๆ ช่วยเกบ็ ขยะ เกบ็ ของเลน่ จดั โต๊ะเก้าอ้ี 4. ถา้ เด็กพดู แทรกให้บอกเด็กว่า “หนรู อก่อนนะ เดี๋ยวแมข่ อพดู ให้ จบก่อน แล้วหนูค่อยพูดต่อ” หรือตกลงกติกาให้ทุกคนยกมือ ขออนญุ าตก่อนพดู แทรก จนเดก็ สามารถควบคมุ ตนเองได้ วัตถุประสงค์ : ฝึกการพูดโต้ตอบ และการควบคุมอารมณ์ตนเอง ให้อดทนรอในเวลาท่ีเหมาะสม ยืดหยุ่นทางความคิด พูดในเร่ือง ท่เี กย่ี วข้องกบั เรือ่ งที่กล่มุ พูด และเปน็ การสร้างทักษะการเขา้ สังคม 116 เล่นเลียนแบบบทบาทของ ถามจากพอ่ แม่ ผปู้ กครองหรอื ผดู้ แู ลเดก็ วา่ 1. ร่วมเล่นบทบาทสมมติกบั เด็ก เช่น เลน่ เปน็ ครู เล่นเปน็ หมอ เล่น ผู้ใหญ่ได้ (PS) “เด็กเคยเล่นเลียนแบบบทบาทอาชีพของ เปน็ พ่อคา้ โดยใหเ้ ด็กเลือกเองว่าอยากเลน่ เปน็ ใคร  ผู้ใหญโ่ ดยเลน่ กับเพือ่ นได้หรอื ไม”่ 2. ให้เด็กเลน่ ร่วมกบั เดก็ อ่ืน ชว่ ยหาอุปกรณป์ ระกอบการเลน่ เช่น ผา่ น ของใช้ในบ้าน เสื้อผ้า โดยเลือกของให้เหมาะกับบทบาทและ  ปลอดภยั ไม่ผ่าน ผา่ น : เด็กสามารถเลน่ เลียนแบบผใู้ หญไ่ ด้ 3. สนับสนุนให้เด็กได้มีโอกาสผลัดเปลี่ยนบทบาทในการเล่นตาม อยา่ งนอ้ ย 1 บทบาท เชน่ พอ่ แม่ ครู แพทย์ สถานการณต์ ่าง ๆ พยาบาล หวั หน้ากลุ่ม โดยเลียนแบบผา่ น ทางนำ้� เสียงท่าทางการแตง่ ตัวกับเพื่อนได้ วัตถุประสงค์ : ส่งเสริมให้เดก็ มจี นิ ตนาการและทักษะการเข้าสงั คม ผา่ นการเลียนแบบบทบาทสมมุติของผ้ใู หญ่ 62 คมู่ ือเฝ้าระวังและสง่ เสริมพัฒนาการเด็กปฐมวยั : Developmental Surveillance and Promotion Manual (DSPM)

คู่มอื เฝา้ ระวังและส่งเสริมพฒั นาการเดก็ ปฐมวยั อายุ ขอ้ ที่ ทักษะ วธิ ีประเมิน เฝ้าระวัง วธิ ีฝกึ ทักษะ (เดือน) โดย พอ่ แม่ ผปู้ กครอง เจ้าหนา้ ท่ี ครู และผดู้ แู ลเดก็ โดย พอ่ แม่ ผปู้ กครอง ครู และผูด้ แู ลเด็ก 60 117 เดินต่อเท้าเป็นเส้นตรงไปข้าง แสดงวิธีเดินต่อเท้าไปข้างหน้าให้เด็กดู 1. ฝกึ ใหเ้ ดก็ เดนิ ทรงตวั บนพน้ื ทม่ี ลี ายเปน็ เสน้ ขนาน หา่ งกนั ประมาณ (5 ป)ี  หน้าได้ (GM) ประมาณ 8 ก้าว แล้วให้เด็กท�ำตาม โดย 8 น้ิว โดยเท้าไม่ออกนอกเส้น ถ้าพ้ืนไม่มีลายใช้เทปสีติดเป็นแนว แสดงให้เด็กดูได้หลายคร้ัง ให้โอกาสเด็ก ขนานแทน ผ่าน ทำ� ได้ 3 ครง้ั 2. เมื่อเดก็ เดินไดค้ ลอ่ งลดระยะห่างลงเหลือ 4 นิ้ว และตอ่ ไปใหเ้ ดนิ  เหยยี บบนเสน้ ตรงเสน้ เดยี ว โดยวางสน้ เทา้ ใหต้ อ่ กบั ปลายนวิ้ ของอกี ไม่ผา่ น ผ่าน : เด็กสามารถเดินต่อเท้าไปข้างหน้า ข้างหนึ่งโดยพ่อ แม่ ผู้ปกครองและผดู้ แู ลเดก็ ท�ำให้เดก็ ดกู ่อน ถา้ เดก็ ได้ 4 กา้ วขนึ้ ไป โดยไมต่ อ้ งชว่ ยพยงุ และ ไมม่ น่ั ใจให้ช่วยเหลือโดยการจับมือและค่อย ๆ ลดการช่วยเหลอื ลง ส้นเท้ากับปลายนิ้วเท้าอีกข้างหน่ึงห่างกัน จนกระท่งั เดก็ เดินได้ดว้ ยตวั เอง ไม่เกิน 1 นิ้ว โดยไม่กางแขนพยุงตัว อยา่ งน้อย 2 ใน 3 ครงั้ 118 ลอกรปู  (FM) วางกระดาษและดนิ สอขา้ งหนา้ เดก็ ใหเ้ ดก็ 1. เอารปู ภาพท่ีมีรปู สเ่ี หลี่ยมให้เดก็ ดู หรือช้ีให้เดก็ ดูส่ิงของในบ้านท่ี  ดรู ปู  ชแี้ ละบอกเดก็ วา่ “เขยี นใหเ้ หมอื น เป็นรปู สเ่ี หลี่ยม เช่น กรอบรูป ปฏทิ ิน และบอกว่านค่ี อื รปู สีเ่ หลยี่ ม ผา่ น อุปกรณ์ : รูปน้ี” (โดยห้ามพูดว่า “ส่ีเหลี่ยม” และ แล้วใชน้ ว้ิ ลากตามเสน้ ส่ีเหลีย่ ม  รปู สเ่ี หลยี่ มจตั รุ ัส ไมต่ อ้ งใชน้ วิ้ เขยี นเปน็  ) ใหโ้ อกาสเด็ก 2. วาดส่เี หลี่ยมตง้ั แตต่ ้นจนจบ โดยให้ด้านกว้างและยาวมีความยาว ไม่ผ่าน ขนาด 2.5x2.5 เซนติเมตร ท�ำ 3 ครง้ั ใกลเ้ คียงกนั ใหเ้ ด็กดูและให้เด็กท�ำตาม บนกระดาษพนื้ ขาว ผ่าน : เด็กสามารถวาดเสน้ ตรง 4 เสน้ ให้ 3. หลงั จากน้นั ชี้ชวนให้เด็กสังเกตหรอื รจู้ กั สีเ่ หลยี่ มแบบอ่ืน ๆ เช่น (เส้นด�ำบนพ้ืนขาวความหนา เป็นส่ีเหลย่ี มได้ (ปลายมนไม่ได)้ โดยแต่ละ ประตู หน้าต่าง โต๊ะ ตู้ แผ่นกระเบื้องในบ้าน เป็นต้น แล้วให้เด็ก เส้น 2 มิลลเิ มตร) เส้นต้องตัดกันเป็นมุมฉากหรือใกล้เคียง หดั วาดส่ิงทเ่ี ป็นรปู สเ่ี หลี่ยมเหล่านน้ั และความยาวแต่ละด้านใกล้เคียงกัน ไดอ้ ยา่ งนอ้ ย 2 ใน 3 ครงั้ ผ่าน ไมผ่ า่ น 63คมู่ อื เฝ้าระวงั และสง่ เสรมิ พัฒนาการเด็กปฐมวยั : Developmental Surveillance and Promotion Manual (DSPM) https://www.youtube.com/watch?v=7gEKZq6oQDE การประเมินพฒั นาการเดก็ ชว่ งอายุ 60 เดอื น

คู่มอื เฝา้ ระวงั และสง่ เสริมพัฒนาการเดก็ ปฐมวยั อายุ ขอ้ ท่ี ทักษะ วิธีประเมิน เฝ้าระวงั วิธีฝึกทกั ษะ (เดือน) โดย พอ่ แม่ ผปู้ กครอง เจา้ หนา้ ท่ี ครู และผดู้ แู ลเดก็ โดย พ่อแม่ ผู้ปกครอง ครู และผูด้ ูแลเด็ก 60 119 วาดรปู คนได้ 6 สว่ น วางกระดาษและดินสอไว้ข้างหน้าเด็ก 1. ชี้ชวนเด็กให้ดูตัวคน/รูปคนวา่ มสี ว่ นประกอบอะไรบา้ ง (5 ป)ี  (FM) บอกเด็กว่า “วาดรปู คน ให้สมบูรณ์ 1 รูป 2. วาดรปู วงกลม แลว้ ใหเ้ ด็กวาดเพมิ่ ส่วนประกอบของใบหนา้ บนกระดาษนี้” ต้องแน่ใจว่าเด็กวาดเสร็จ หลังจากนน้ั พดู คยุ กบั เดก็ เก่ยี วกบั สว่ นตา่ ง ๆ วา่ มหี น้าทอี่ ะไร ผ่าน อุปกรณ์ : กระดาษและดินสอ จงึ ประเมนิ 3. ให้เด็กมองดูคนว่านอกจากหน้าแล้วมีส่วนประกอบของร่างกาย  ผา่ น : เดก็ สามารถวาดรปู คนได้ 6 ส่วนขึ้น อนื่ ๆ ได้แก่ คอ ล�ำตัว แขน ขา มือ เทา้ แลว้ ให้เด็กลองวาดดู ไม่ผา่ น ไป ส่วนทีเ่ ปน็ คถู่ อื เป็น 1 ส่วน เช่น หู ตา 4. แสดงความสนใจและชมเชยเมอ่ื เดก็ พยายามวาด และพดู คยุ ขยาย แขน ขา เทา้ (หน้าวงกลม นับเป็น 1 ส่วน) ความเขา้ ใจการรบั รแู้ ละการฝกึ ทกั ษะในการวาด คยุ กบั เดก็ วา่ อวยั วะ ทว่ี าด คอื อะไรและใชท้ ำ� อะไร 5. ใหเ้ ด็กได้มีโอกาสในการวาดส่งิ ต่าง ๆ เช่น รูปคน หรอื สตั ว์ต่าง ๆ โดยมีผู้ใหญ่ชี้แนะ แล้วให้เด็กวาดเองโดยอิสระและเล่าว่าวาดรูป อะไร 120 จับใจความเม่อื ฟงั นิทานหรอื 1. บอกเด็กว่า “ครูจะเล่านิทานให้ฟัง 1. พูดคุย เล่านิทานให้เด็กฟัง ชวนเด็กพูดคุยเก่ียวกับเรื่องที่เล่า เรื่องเลา่ (RL) หนตู งั้ ใจฟงั นะคะ แลว้ ครจู ะถามใหห้ นตู อบ ใหเ้ ดก็ พดู ถงึ สงิ่ ทช่ี อบในเรอื่ งนนั้ โดยพอ่ แม่ ผปู้ กครองสรปุ ใจความวา่ นะคะ” เปน็ เรื่องอะไร ใครท�ำอะไร ทีไ่ หน อยา่ งไร  อุปกรณ์ : 2. เล่าเรอื่ งนิทานในสวน ให้เด็กฟงั ตามใบ 2. ใหเ้ ดก็ เลา่ เรอื่ งนน้ั ใหก้ บั คนในครอบครวั ฟงั โดยผใู้ หญแ่ สดงความ ผา่ น ใบนทิ าน “หนงั สือนทิ าน นิทานจนจบ ใช้เวลาประมาณ 2-3 นาที สนใจฟัง และชวนพดู คุยขยายความต่อยอด หรอื ซกั ถามเด็กเพม่ิ เติม  ในสวน” พดู อยา่ งชดั เจน และนา่ สนกุ แลว้ ถามเดก็ วา่ เพอ่ื ใหม้ โี อกาสแสดงความคิดเหน็ แลกเปลี่ยนกนั ไม่ผา่ น ก. “หนลู องบอกครซู วิ า่ นทิ านทฟี่ งั เกย่ี วกบั 3. เลือกนิทานที่มีเน้ือหาน่าสนใจเหมาะสมกับวัย ปลูกฝังคุณธรรม อะไร แลว้ เรอื่ งราวเปน็ ยงั ไงคะ” ใหเ้ ดก็ ตอบ ช่วยกระตุ้นพัฒนาการทางด้านอารมณ์ และสามารถน�ำไปใช้ใน ข. “เม่ือเพ่ือน ๆ แวะมาชวนให้ไปวิ่งเล่น ชีวิตประจ�ำวันได้ ทำ� ไมกระตา่ ยขาวจงึ อยทู่ ำ� สวน ไมไ่ ปวง่ิ เลน่ กบั เพ่อื น” ให้เดก็ ตอบ ถา้ เด็กยังตอบไมไ่ ด้ วัตถุประสงค์ : เพื่อฝึกการจดจ�ำเนื้อเร่ืองจับใจความส�ำคัญและ ใหเ้ ลา่ ได้อกี 1 คร้งั บอกเลา่ เร่อื งราวได้ 64 ค่มู ือเฝ้าระวังและส่งเสรมิ พัฒนาการเด็กปฐมวยั : Developmental Surveillance and Promotion Manual (DSPM)

คมู่ ือเฝา้ ระวงั และสง่ เสรมิ พัฒนาการเด็กปฐมวัย อายุ ข้อที่ ทกั ษะ วิธปี ระเมนิ เฝา้ ระวงั วิธีฝึกทักษะ (เดอื น) โดย พ่อแม่ ผ้ปู กครอง เจา้ หนา้ ที่ ครู และผดู้ แู ลเดก็ โดย พ่อแม่ ผปู้ กครอง ครู และผูด้ แู ลเด็ก 60 ผ่าน : เด็กสามารถใช้ค�ำพูดบอกเรื่องราว (5 ป)ี ทค่ี รอบคลมุ เนื้อหา ไดท้ ั้งข้อ ก และข้อ ข ก. อยา่ งนอ้ ยได้ใจความ 1 ใน 2 ประเดน็ ดังน้ี - กระต่ายขาว ขยัน ชอบท�ำสวน และ ขุดบ่อเก็บน้�ำ เมื่อได้พืชผัก ก็ใจดีน�ำไปแบ่ง ให้สตั ว์อ่ืน ๆ กนิ - เพื่อน ๆ ที่มัวเท่ียวเล่นไม่ท�ำสวน ถึง เวลาแห้งแล้งก็ไม่มีผักกิน กระต่ายขาว ท�ำสวนมผี ักเยอะก็เลยแบ่งให้ ข. เด็กสามารถตอบค�ำถามได้ใจความ ประมาณน้ี “กระต่ายขาว ตั้งใจท�ำงานให้เสร็จ/ กระต่ายขาวสนุกและว่ิงไปมากับการท�ำ สวนอยู่แล้ว/กระต่ายขาวรู้จักคิดเลือกท�ำ สวนแทนการไปว่ิงเล่น เพราะมีประโยชน์ มากกว่า (มีพืชผกั ไวก้ นิ ) 121 นับก้อนไม้ 5 ก้อน (รู้จ�ำนวน วางก้อนไม้ 8 ก้อน ไว้บนโต๊ะ ข้างหน้า 1. เล่นกบั เดก็ สอนใหน้ บั สิ่งของเพิม่ ขนึ้ ทลี ะชน้ิ  เทา่ กบั 5) (RL) เด็ก วางกระดาษ 1 แผ่น ไว้ข้างก้อนไม้ 2. ฝึกเด็กให้รู้จักจ�ำนวน โดยน�ำสิ่งของมากกว่า 5 ช้ินมาวางไว้ ผา่ น อุปกรณ์ : กอ้ นไม้ 8 ก้อนและ บอกเด็กว่า “หยิบก้อนไม้ 5 ก้อนวางบน นับให้ดูเปน็ ตัวอยา่ ง แลว้ ฝกึ ให้เด็กหยิบสงิ่ ของ มา 2 ชิ้น แล้วค่อย ๆ  กระดาษ 1 แผน่ กระดาษ” เมื่อเด็กท�ำเสร็จ ถามเด็กว่า เพิม่ จำ� นวนถงึ 5 ชน้ิ ไม่ผ่าน “บนกระดาษมกี อ้ นไม้ก่กี อ้ น” 3. เม่ือเด็กร้จู กั จ�ำนวน 5 ช้ินแลว้ ค่อยเพ่มิ จำ� นวนมากขน้ึ ผ่าน : เด็กวางก้อนไม้ 5 ก้อน และบอก 4. สอนใหเ้ ดก็ ร้จู กั ตัวเลขอารบิก 1-5 แลว้ น�ำเอาสงิ่ ของมาเรียงตาม จำ� นวนถกู ตอ้ ง โดยไมต่ อ้ งนบั 1-2-3-4-5 ซำ�้ จ�ำนวนของตัวเลขน้ัน ๆ เม่ือเด็กท�ำได้แล้ว เพิ่มจ�ำนวนตัวเลขเป็น ถา้ เดก็ ทำ� ไมผ่ า่ นในครง้ั แรกใหโ้ อกาสทำ� อกี 6-10 1 ครั้ง วัตถุประสงค์ เพือ่ เรียนรู้หลักคณิตศาสตร์เบือ้ งต้น เรอ่ื งจ�ำนวนและ ตัวเลข 65คู่มอื เฝา้ ระวังและสง่ เสริมพฒั นาการเดก็ ปฐมวยั : Developmental Surveillance and Promotion Manual (DSPM)

คูม่ ือเฝ้าระวังและสง่ เสรมิ พัฒนาการเด็กปฐมวยั อายุ ขอ้ ที่ ทกั ษะ วธิ ีประเมนิ เฝา้ ระวงั วิธฝี กึ ทักษะ (เดอื น) โดย พ่อแม่ ผปู้ กครอง เจ้าหน้าท่ี ครู และผดู้ แู ลเดก็ โดย พอ่ แม่ ผู้ปกครอง ครู และผู้ดูแลเดก็ 60 122 อ่านออกเสียงพยัญชนะได้ วางแผ่นพยญั ชนะทีละ 1 แผน่ ชี้และถาม 1. น�ำหนังสือหรือแผ่นภาพท่ีมีตัวพยัญชนะไทย ชี้ตัวพยัญชนะแล้ว (5 ป)ี  ถกู ต้อง 5 ตวั ดงั นี้ “ก” “ง” เด็กว่า “น่ตี วั อะไร” ให้เดก็ อ่าน ตามล�ำดับ อ่านให้เด็กฟังทีละตัว เพ่ือให้เด็กรู้จักและพูดตาม เช่น ช้ีตัว ก ผ่าน “ด” “น” “ย” (EL) “ก” “ง” “ด” “น” “ย” แล้วพูด กอไก่ และใหเ้ ด็กพดู ตาม  อปุ กรณ์ : ผ่าน : เด็กอ่านออกเสียงพยัญชนะได้ 2. ให้เด็กชี้ตวั พยญั ชนะและผใู้ หญ่อ่าน แล้วใหเ้ ดก็ อา่ นตาม ไม่ผา่ น แผน่ พยญั ชนะ “ก” “ง” “ด” ถกู ตอ้ ง ทัง้ 5 ตวั เช่น ตัว ก เดก็ อา่ นไดว้ ่า 3. ให้เด็กชี้ตัวพยญั ชนะและอา่ นเอง “น” “ย” (แผน่ ละตวั ) กอ หรอื กอไก่ 4. พูดถึงค�ำท่ีใช้เสียงพยัญชนะน้ัน ๆ เป็นเสียงต้น/พยัญชนะต้น ถ้าเด็กท�ำไม่ได้ในครั้งแรกให้โอกาสท�ำอีก เชน่ ก ออกเสยี ง กอ เป็นเสียงต้น/พยัญชนะตน้ ของคำ� ว่า ไก่ กบ กา 1 ครั้ง เฉพาะพยัญชนะตัวนั้น ไม่ต้อง แก้ว กล้วย กนิ เปน็ ตน้ อ่านซ�้ำทง้ั 5 ตัว 5. ต่อไปคอ่ ย ๆ เพมิ่ ใหเ้ ดก็ ได้เรยี นรรู้ ปู และเสียงพยญั ชนะตวั อืน่ ๆ หมายเหตุ หากมีการออกเสียงตามภาษา และสระง่าย ๆ เช่น สระ อา ท้องถิ่นที่แตกต่างจากภาษากลางให้ถือว่า วัตถปุ ระสงค์ : รจู้ ักพยญั ชนะและเปลง่ เสยี งพยญั ชนะงา่ ย ๆ ซ่ึงน�ำ ผ่าน ไปสกู่ ารรจู้ กั เสยี งตน้ /พยญั ชนะตน้ ของคำ� เปน็ ทกั ษะเบอ้ื งตน้ ของการ พดู และการอา่ น 123 ร้จู ักพดู อยา่ งมเี หตุผล 1. ถามพ่อ แม่ ผู้ปกครอง ครู และผดู้ ูแล 1. พ่อ แม่ ผู้ปกครองอธิบายถึงเหตุผลและท�ำเป็นตัวอย่างเก่ียวกับ (EL) เดก็ วา่ เดก็ มกี ารพดู อยา่ งมเี หตผุ ลดว้ ยการ การท�ำกิจวัตรในชีวิตประจ�ำวัน เช่น ท�ำไมต้องแปรงฟัน ท�ำไมต้อง ใช้ค�ำว่า “ท�ำไม” ในการถามหรือไม่ ล้างมอื ท�ำไมต้องรบั ประทานผกั  เชน่ “ทำ� ไมตอ้ งกนิ ขา้ ว”/ “ทำ� ไมตอ้ งนอน” 2. พอ่ แม่ต้องไมใ่ หเ้ หตุผลผิด ๆ หรือหลอกลกู เชน่ ไมร่ ับประทาน 2. ถามค�ำถาม 3 ข้อ และให้เด็กตอบ ข้าวให้หมดเดี๋ยวตำ� รวจจบั ตุก๊ แกกนิ ตบั ผหี ลอก แต่ควรอธบิ ายดว้ ย ผ่าน ทลี ะขอ้ ดังนี้ เหตผุ ลง่าย ๆ และทำ� เปน็ ตัวอยา่ งทถี่ ูกต้อง  “ทำ� ไมหนตู ้องลา้ งมอื ” 3. ในสถานการณท์ เี่ กดิ ขนึ้ จรงิ ใหล้ กู อธบิ ายถงึ เหตทุ เ่ี กดิ ขนึ้ เชน่ ทำ� ไม “ทำ� ไมหนตู อ้ งกินผัก” เวลาไอตอ้ งปดิ ปาก ไม่ผ่าน “เวลาเล่นเสร็จทำ� ไมหนูตอ้ งเก็บของเลน่ ” 4. ทำ� กจิ กรรมรว่ มกบั ลกู หรอื ชวนลกู ทำ� งานดว้ ยกนั แลว้ ใหล้ กู สงั เกต ผ่าน : เดก็ ท�ำไดท้ งั้ ขอ้ 1 และ 2 ชวนใหเ้ กดิ ค�ำถามและคิดหาเหตุผล เชน่ ชวนท�ำกบั ข้าว ใหส้ งั เกตว่า 1. พอ่ แม่ ผปู้ กครอง ครู และผู้ดแู ลเดก็ ไข่สุกกับไข่ดิบเป็นอย่างไร ท�ำขนมที่ลูกได้เห็นการแปรสภาพ เช่น ตอบว่า เด็กมกี ารใชค้ ำ� ว่า “ท�ำไม” ในการ ขนมครก ขนมเคก้ ขนมกล้วย การพับกระดาษเป็นรูปตา่ ง ๆ ตง้ั คำ� ถาม เช่น 66 ค่มู อื เฝา้ ระวงั และส่งเสรมิ พฒั นาการเด็กปฐมวัย : Developmental Surveillance and Promotion Manual (DSPM)

คู่มอื เฝา้ ระวังและสง่ เสรมิ พัฒนาการเด็กปฐมวยั อายุ ข้อที่ ทักษะ วธิ ปี ระเมิน เฝา้ ระวัง วธิ ีฝึกทกั ษะ (เดอื น) โดย พอ่ แม่ ผ้ปู กครอง เจ้าหนา้ ท่ี ครู และผดู้ แู ลเดก็ โดย พอ่ แม่ ผู้ปกครอง ครู และผูด้ ูแลเด็ก 60 “ทำ� ไมตอ้ งกนิ ขา้ ว”/ “ทำ� ไมหนตู อ้ งนอน” วัตถุประสงค์ : เพ่ือฝึกให้เด็กรู้จักคิดวิเคราะห์และตอบค�ำถามได้ (5 ป)ี 2. เดก็ ตอบไดอ้ ย่างมีเหตุผล อยา่ งสมเหตสุ มผล ผ่านการจดจำ� เรยี นรู้ อย่างน้อย 1 ใน 3 ข้อ เช่น มือสกปรก /ต้องล้างมือก่อนกินข้าว/กินผักท�ำให้เด็ก ร่างกายแข็งแรง (ถ้ามีค�ำว่า “เพราะ” นำ� หนา้ ถอื วา่ ดมี าก ถกู ตอ้ งตามหลกั การใช้ ภาษาไทย) 124 แสดงความเห็นอกเห็นใจเมื่อ ถามเดก็ วา่ “เมอื่ หนเู หน็ เพอื่ นรอ้ งไหเ้ พราะ 1. สอนให้เด็กรู้จักอารมณ์ความรู้สึกของตนเองและเข้าใจอารมณ์ เห็นเพื่อนเจ็บหรือไม่สบาย เสียใจหรอื เจบ็ หนูจะท�ำอยา่ งไร” ความร้สู ึกของผู้อ่ืน (ให้ดสู ีหนา้ จรงิ หรือใชร้ ูปภาพประกอบ)  (PS) ผา่ น ผ่าน : เด็กตอบแสดงความเห็นอกเห็นใจ  เชน่ หนูเข้าไปชว่ ยเพ่อื น ปลอบเพอ่ื นหรอื ไม่ผ่าน บอกครู/ผ้ใู หญใ่ หม้ าช่วยเพ่อื น สอื่ : รูปภาพท่แี สดงถึงอารมณ์แบบตา่ งๆ เช่น ใบหนา้ ยิม้ มีความสุข ใบหน้าเศรา้ เสยี ใจ ตน่ื เต้น ตกใจ เป็นตน้ 2. ทำ� ตวั เปน็ แบบอยา่ งในการแสดงความรสู้ กึ เหน็ ใจ และชว่ ยเหลอื ผอู้ น่ื 3. เลา่ นทิ าน หรอื เลน่ บทบาทสมมตใิ นเร่ืองการช่วยเหลอื ผูอ้ ่นื เชน่ เมื่อเห็นเพื่อนหรือญาตหิ รอื คนหกล้ม 4. สง่ เสรมิ หรอื ชแ้ี นะใหเ้ ดก็ รสู้ กึ เหน็ ใจ และแนะนำ� ใหเ้ ดก็ แสดงความ ห่วงใยด้วยการพูด หรือแสดงความเหน็ อกเห็นใจเข้าชว่ ยเหลือ 5. ชมเชยและช้ใี ห้เห็นผลที่เกิดจากการกระทำ� ดีของเด็ก หมายเหตุ : ในกรณีที่พบเห็นเหตุการณท์ เ่ี กินความสามารถของเด็ก ในการจัดการ สามารถสอนให้เด็กขอความช่วยเหลือจากผู้ใหญ่ เพือ่ เปน็ การฝึกทกั ษะการแกไ้ ขปญั หาในเบ้ืองตน้ วัตถุประสงค์ : เพื่อฝึกให้เด็กรู้จักอารมณ์ความรู้สึกของตนเอง และเข้าใจอารมณ์ความรู้สึกของผู้อื่นพร้อมทั้งตอบสนองได้อย่าง เหมาะสม 67คมู่ อื เฝา้ ระวงั และส่งเสริมพัฒนาการเด็กปฐมวัย : Developmental Surveillance and Promotion Manual (DSPM)

คู่มอื เฝา้ ระวังและสง่ เสรมิ พัฒนาการเด็กปฐมวัย อายุ ข้อที่ ทกั ษะ วธิ ีประเมิน เฝ้าระวงั วธิ ีฝกึ ทกั ษะ (เดอื น) โดย พ่อแม่ ผปู้ กครอง เจา้ หน้าที่ ครู และผดู้ แู ลเดก็ โดย พ่อแม่ ผู้ปกครอง ครู และผดู้ ูแลเด็ก 61 - 66 125 กระโดดขาเดียวไปข้างหน้า บอกเด็กว่า “กระโดดขาเดียวต่อเน่ือง 1. จบั มอื เดก็ แลว้ บอกใหเ้ ดก็ ยนื ทรงตวั บนขาขา้ งเดยี ว เมอ่ื มน่ั ใจปลอ่ ย (5 ปี 1 เดอื น  4 ครงั้ ทีละข้าง (GM) 4 ครั้ง ไปข้างหน้า ท�ำทีละข้าง” หรือ มือเดก็ เพอื่ ใหเ้ ดก็ ยืนขาเดยี วเองทลี ะขา้ ง กระโดดให้เด็กดูก่อนแล้วบอกให้เด็ก 2. กระโดดขาเดียวให้เด็กดูและบอกให้ท�ำตาม โดยกระโดดขาเดียว - ผา่ น ทำ� ตาม อยูก่ ับท่ีกอ่ น 5 ปี 6 เดอื น)  ไมผ่ า่ น 3. กระโดดขาเดยี วไปข้างหนา้ ให้เดก็ ดูแล้วบอกใหเ้ ด็กทำ� ตาม ผ่าน : เด็กสามารถกระโดดขาเดียวไป 4. ชวนเดก็ เล่นกระโดดขาเดยี ว (กระตา่ ยขาเดียว) ขา้ งหน้าตอ่ เนือ่ ง 4 ครง้ั ท้ัง 2 ข้าง (ซา้ ยและ ตามการละเล่นในแตล่ ะพ้นื ที่ ขวา) ถ้าเด็กท�ำไม่ได้ในคร้ังแรก ให้โอกาส 5. เมื่อเด็กท�ำได้จะเป็นพื้นฐานของการออกก�ำลังกายอย่างอื่นต่อไป อีก 1 คร้งั เช่น กระโดดเชือก ฟุตบอล บาสเกตบอล ยมิ นาสตกิ เต้นระบ�ำ หรอื ร�ำไทย 126 ตดั กระดาษตามเส้นตรง บอกให้เด็กใช้กรรไกรตัดกระดาษตามเส้น 1. ชวนเดก็ ใหช้ ว่ ยทำ� งานบา้ นทอ่ี อกกำ� ลงั มอื และนว้ิ มอื เนน้ การใชห้ วั  ตอ่ เนื่อง ยาว 15 ซม. (FM) ตรงยาว 15 ซม. ต่อเนือ่ ง แม่มือกับนิ้วชี้ เช่น ช่วยบิดผ้า ช่วยหยิบของใช้ เด็ดผัก ใช้ไม้หนีบ ผา่ น ใช้ตะเกยี บ ใชค้ มี คบี สงิ่ ของ ใชช้ อ้ นส้อม จบั ไม้พาย ทากาว ทาแยม  อุปกรณ์ : ผ่าน : เด็กสามารถตัดกระดาษตาม หรอื ทำ� งานบา้ นทเ่ี น้นการใชต้ ากับมอื ประสานกัน เช่น จัดโต๊ะอาหาร ไมผ่ า่ น 1. กระดาษท่ีมีเส้นตรงยาว เสน้ ตรงได้ อยา่ งต่อเนอ่ื ง ยาว 15 ซม. เด็ดผัก เตรียมอาหาร สอนให้ใช้สองมือท�ำงานร่วมกันด้วยตนเอง 15 ซม. จากขอบ เชน่ ผูกและแกป้ มเชือกรองเท้า กลัดกระดมุ เส้ือ ใส่เขม็ ขดั https://www.youtube.com/watch?v=G9XYfCi8Gbc 2. กรรไกรปลายมนส�ำหรับ 2. ชวนท�ำกิจกรรมที่ใช้เครื่องเขียนและอุปกรณ์ศิลปะท่ีหลากหลาย การประเมนิ พฒั นาการเดก็ ช่วงอายุ 61-66 เดือน เดก็ ที่ช่วยพัฒนากล้ามเน้ือมัดเล็ก เช่น สีเทียน พู่กัน สีไม้ สีเมจิก (ไร้สารพิษ) การท�ำศิลปะโดยใช้วัสดุตามธรรมชาติและการผสมสี ใหเ้ ป็นสตี ่าง ๆ 3. ชวนเด็กท�ำกิจกรรมที่ต้องใช้กรรไกรและสอนวิธีการใช้อย่าง ปลอดภัย (ใช้กรรไกรปลายมนส�ำหรับเด็ก) โดยเริ่มจากการตัดเป็น เส้นตรง แลว้ จึงค่อยฝึกตดั เปน็ รูปตา่ ง ๆ 68 คู่มือเฝ้าระวงั และส่งเสรมิ พฒั นาการเดก็ ปฐมวยั : Developmental Surveillance and Promotion Manual (DSPM)

คู่มือเฝา้ ระวังและส่งเสรมิ พฒั นาการเดก็ ปฐมวัย อายุ ข้อที่ ทกั ษะ วิธปี ระเมิน เฝา้ ระวัง วิธฝี กึ ทกั ษะ (เดือน) โดย พอ่ แม่ ผปู้ กครอง เจ้าหน้าท่ี ครู และผดู้ แู ลเดก็ โดย พ่อแม่ ผู้ปกครอง ครู และผดู้ แู ลเดก็ 61 - 66 127 บวกเลขเบอื้ งตน้ ผลลพั ธไ์ มเ่ กนิ ถามคำ� ถามบวกเลข เชน่ 1+2 เทา่ กบั เทา่ ไร 1. ชวนเด็กนับส่ิงของต่าง ๆ ท่ีอยู่รอบตัวในชีวิตประจ�ำวัน เช่น (5 ปี 1 เดอื น 10 (RL) 5+5 เท่ากบั เท่าไร ไมห้ นบี ผา้ โตะ๊ เก้าอี้ จาน ชาม หรือนบั ของที่แมซ่ อ้ื มาจากตลาด  2. สอนให้เด็กรู้จักการบวก โดยน�ำส่ิงของชนิดเดียวกัน 2 จ�ำนวน - ผา่ น มารวมกนั เชน่ มไี มห้ นบี สฟี า้ 3 อนั สเี หลอื ง 4 อนั รวมมไี มห้ นบี กอี่ นั 5 ปี 6 เดอื น)  หมายเหตุ : เม่ือเด็กรู้จักจ�ำนวนบวกแล้ว สามารถสอนให้เด็กรู้จัก ไม่ผ่าน ผ่าน : ถ้าเด็กสามารถรวมส่ิงของหรือ จ�ำนวนลบเพ่ิมเติมได้ ผ่านกิจกรรมลักษณะคล้ายกัน โดยให้มีการ นับนิ้วรวมกันโดยใช้จ�ำนวน 1-5 โดยตอบ หักออกหรอื ลดจำ� นวนสิง่ ของ ถูกทง้ั 2 คำ� ถาม ให้โอกาสตอบ 2 ครั้ง วัตถุประสงค์ : เพ่ือให้เด็กรู้จักบวกเลขเบ้ืองต้น ในจ�ำนวนผลลัพธ์ ที่ไม่เกิน 10 สามารถจดจำ� และน�ำไปใช้ได้ 128 เด็กสามารถอธบิ ายหนา้ ท่ี ถามเด็กด้วยค�ำถามปลายเปดิ เช่น “...เปน็ 1. พดู คุยกับเด็ก เกยี่ วกับสิง่ ต่าง ๆ รอบตัว ชใี้ หส้ งั เกตรปู รา่ งลกั ษณะ  หรือคณุ สมบัตขิ องสิ่งของ อยา่ งไร” ใหอ้ ธบิ ายถงึ สงิ่ ของ 8 ชนดิ ไดแ้ ก่ การใช้งาน ส่วนประกอบทำ� มาจากสง่ิ ใด ผา่ น ไดอ้ ย่างน้อย 6 ชนดิ (EL) บา้ น บอล เกา้ อ้ี ส้ม จาน แมว ทะเล/คลอง 2. อธิบายหน้าที่และคุณสมบัติของส่ิงต่าง ๆ ท่ีอยู่รอบตัวจาก หลงั คา/เพดาน ของจรงิ หรอื รูปภาพให้เดก็ ฟังบอ่ ยๆ เชน่ “ลูกบอลกลม ๆ เอาไว้เตะ”  ตามคุณสมบัตขิ ้างล่างน้อี ย่างน้อย 1 อย่าง “แมวเปน็ สตั วเ์ ลี้ยงมี 4 ขา ร้องเหมยี ว ๆ” 1. การใช้งาน 2. รปู ร่าง 3. ส่วนประกอบ 3. กระตุ้นใหเ้ ด็กตอบค�ำถามเกย่ี วกบั หน้าท่หี รือคุณสมบัติของสงิ่ ของ ไม่ผ่าน 4. จัดอยู่ในประเภทอะไร ตา่ ง ๆ จนเดก็ สามารถตอบไดเ้ อง ผ่าน : เด็กสามารถอธิบายคุณสมบัติของ สิง่ ของไดถ้ กู ต้องอยา่ งน้อย 6 ชนิด 129 ช่วยงานบ้าน (PS) ถามพ่อแม่ ผปู้ กครองหรือครู/ผู้ดแู ลเดก็ วา่ 1. ฝกึ เดก็ ทำ� งานบา้ นในสถานการณจ์ รงิ โดยทำ� เปน็ ตวั อยา่ งและชกั ชวน เด็กชว่ ยงานบา้ นง่าย ๆ ไดห้ รอื ไม่ เชน่ เดก็ ทำ� พรอ้ มทงั้ จดั หาอปุ กรณแ์ ละงานทเี่ หมาะสมกบั เดก็ เชน่ ไมก้ วาด  - เกบ็ ทนี่ อน/พบั ผา้ หม่ - ชว่ ยตากผา้ /เกบ็ ผา้ ทตี่ กั ผง ผา้ เชด็ พนื้ เปน็ ตน้ โดยใหเ้ ดก็ กวาดบา้ น ถบู า้ น เชด็ เกา้ อ้ี ผา่ น - เก็บของเล่น/ของใชเ้ ขา้ ท่ี 2. มอบหมายงานบ้านง่าย ๆ ที่เหมาะสมตามวัยให้แก่เด็ก โดยมี  ผปู้ กครองดแู ลและชว่ ยเหลอื เมอ่ื จำ� เปน็ ไมผ่ ่าน ผ่าน : พ่อแม่ ผู้ปกครองหรอื คร/ู ผ้ดู ูแลเด็ก ตอบ วตั ถปุ ระสงค์ : เพอื่ ใหเ้ ดก็ รจู้ กั รบั ผดิ ชอบตวั เองและชว่ ยเหลอื ผอู้ นื่ ใน ไดว้ า่ เดก็ ชว่ ยเหลอื งานบา้ นไดอ้ ยา่ งนอ้ ย 2 อยา่ ง งานบา้ นงา่ ย ๆ ได้ อยา่ งนอ้ ย 2 อยา่ ง ชว่ ยเพม่ิ ความภาคภมู ใิ จในตนเอง 69คู่มือเฝา้ ระวังและสง่ เสริมพฒั นาการเดก็ ปฐมวยั : Developmental Surveillance and Promotion Manual (DSPM)

คูม่ อื เฝา้ ระวังและส่งเสรมิ พัฒนาการเดก็ ปฐมวัย อายุ ข้อท่ี ทกั ษะ วธิ ปี ระเมิน เฝ้าระวัง วิธฝี กึ ทักษะ (เดอื น) โดย พอ่ แม่ ผ้ปู กครอง เจา้ หน้าที่ ครู และผดู้ แู ลเดก็ โดย พอ่ แม่ ผปู้ กครอง ครู และผู้ดูแลเดก็ 67 - 72 130 วงิ่ หลบหลกี สง่ิ กดี ขวางได้ (GM) 1. ตัง้ สิ่งกีดขวาง (เชน่ เก้าอี้ กรวย กล่อง) 1. ฝึกเล่นวิ่งซิกแซ็กหลบส่ิงกีดขวางกับเด็ก ให้เด็กรู้จักสังเกต (5 ปี 7 เดอื น ในแนวตรง ระยะห่าง 1 เมตร จ�ำนวน 3 จุด โดยชี้ใหด้ ูสง่ิ กีดขวางวา่ จะวงิ่ จากไหนไปไหน -  อุปกรณ์ : ส่ิงกีดขวาง (เช่น โดยบอกเด็กว่า “เรามาเล่นวิ่งอ้อมส่ิง 2. สาธิตใหเ้ ด็กดู 6 ป)ี ผา่ น เกา้ อี้ กรวย กลอ่ ง) ตงั้ ระยะหา่ ง กีดขวางกันเถอะ” 3. วิง่ ไปพรอ้ มกบั เดก็  1 เมตร จำ� นวน 3 จุด 2. สาธติ วิธวี ่งิ หลบหลีกสิ่งกดี ขวางใหเ้ ด็กดู 4. บอกใหเ้ ด็กรู้จกั จังหวะในการว่งิ เช่น พูดว่า “หยดุ ” พรอ้ มพาเดก็ 3. จัดให้เด็กยืนบนพื้นราบและบอกให้เด็ก หยุดวง่ิ พูดคำ� วา่ “วิ่งออ้ ม” พรอ้ มพาเดก็ วงิ่ ออ้ มส่งิ กีดขวาง ทำ� เชน่ นี้ ไม่ผ่าน วง่ิ หลบหลกี สง่ิ กดี ขวางแลว้ ใหเ้ ดก็ วงิ่ กลบั มา จนกวา่ เดก็ วง่ิ ไดเ้ อง ที่จุดเดิม 5. เมื่อเด็กท�ำไดใ้ หเ้ พิม่ สิ่งกีดขวางตามความเหมาะสม หมายเหตุ : การละเล่นไทยท่ีมีการวิ่งอ้อมส่ิงกีดขวาง เช่น ว่ิงเปี้ยว ผ่าน : เด็กว่ิงหลบหลีกส่ิงกีดขวางได้ วงิ่ วบิ ากท่มี กี ารหลบหลกี สิง่ กดี ขวาง โดยไมห่ กลม้ หรือชนสงิ่ กีดขวาง วตั ถปุ ระสงค์ : เพ่ือให้เด็กรจู้ ักสังเกต วางแผนแกไ้ ขสถานการณแ์ ละ ทำ� งานจนส�ำเรจ็ 131 ลอกรูปสามเหลยี่ ม (FM) วางกระดาษและดินสอข้างหน้าเด็ก ให้เดก็ 1. ช้ีชวนให้เด็กดูส่ิงรอบตัวท่ีเป็นรูปสามเหล่ียม เช่น หลังคาบ้าน  ดรู ปู ∆ ช้ีและบอกเดก็ วา่ “เขียนใหเ้ หมือน กระดาษสเี่ หลย่ี มจตั รุ สั พบั ครง่ึ ทะแยงมมุ เปน็ รปู สามเหลย่ี ม ผา้ พนั คอ รปู นี้” (โดยห้ามพูดวา่ “สามเหลย่ี ม” และ ทเ่ี ป็นรูปสามเหลี่ยม ดา้ นขา้ งของหมอนขวาน ธงรปู สามเหล่ียม ผา่ น ไมต่ ้องใช้น้วิ เขียนเปน็ ∆) ใหโ้ อกาสเด็กทำ� 2. วาดรปู สเ่ี หลยี่ มแลว้ ขดี เสน้ ทะแยงมมุ เพอ่ื ใหเ้ ปน็ สามเหลยี่ ม 2 อนั  อุปกรณ์ : 3 ครงั้ ให้เดก็ ดู แล้วให้เดก็ วาดตาม - กระดาษแขง็ ทม่ี ภี าพ ไม่ผา่ น สามเหลยี่ มดา้ นเท่า ขนาด 3. เขียนจุดสามจุดแล้วให้เด็กโยงเส้นระหว่างจุดเป็นรูปสามเหลี่ยม แล้วใหเ้ ด็กวาดโดยผใู้ หญ่ไมต่ อ้ งจุดใหก้ อ่ น 1 นิว้ 4. ชวนเดก็ ใหว้ าดรปู สามเหลยี่ มประกอบเปน็ รปู ตา่ ง ๆ และนำ� มาตอ่ - กระดาษ ดนิ สอ ผ่าน : เด็กสามารถเขียนรูปสามเหลย่ี ม ∆ เตมิ กบั ภาพทเี่ ดก็ วาด เช่น รูปดาว ใบของเรอื หลังคาบา้ น ผเี สอ้ื โบว์ ได้โดยเดก็ ท�ำไดอ้ ย่างนอ้ ย 2 ใน 3 ครงั้ วตั ถุประสงค์: เพ่ือใหเ้ ด็กรู้จกั วาดรปู สามเหลยี่ มซึ่งเป็นรปู เรขาคณิต https://www.youtube.com/watch?v=jauL6pbPqcI&t=2s เปน็ พ้ืนฐานคณติ ศาสตรแ์ ละความคดิ สร้างสรรค์ การประเมินพฒั นาการเดก็ ช่วงอายุ 67-72 เดอื น 70 คู่มอื เฝา้ ระวงั และส่งเสรมิ พฒั นาการเด็กปฐมวยั : Developmental Surveillance and Promotion Manual (DSPM)

คู่มอื เฝ้าระวังและสง่ เสรมิ พัฒนาการเดก็ ปฐมวัย อายุ ข้อที่ ทักษะ วธิ ีประเมนิ เฝา้ ระวงั วธิ ีฝกึ ทกั ษะ (เดือน) โดย พอ่ แม่ ผ้ปู กครอง เจา้ หนา้ ที่ ครู และผดู้ แู ลเดก็ โดย พ่อแม่ ผูป้ กครอง ครู และผดู้ ูแลเด็ก 67 - 72 132 ลบเลข (RL) ถามเด็กวา่ “แม่มีไข่ 5 ฟอง ทอดไข่ใหล้ ูก 1. ชวนเดก็ นบั สงิ่ ของตา่ ง ๆ ทอ่ี ยรู่ อบตวั ในชวี ติ ประจำ� วนั ของใชใ้ นบา้ น (5 ปี 7 เดอื น  กินไปแล้ว 2 ฟองเหลอื ไข่ก่ีฟอง” เช่น ไมห้ นีบผา้ โต๊ะ เกา้ อ้ี จาน ชาม หรอื นับของทแ่ี ม่ซือ้ มาจากตลาด 2. คยุ และช้ีชวนใหเ้ ดก็ รู้ว่าของอะไรท่ีนบั จ�ำนวนได้ กบั นบั ไม่ได้ เชน่ - ผ่าน เก้าอี้นับได้ ทรายนับไม่ได้หรือนับล�ำบาก แต่ถ้าจะนับต้องบรรจุใน 6 ป)ี  ภาชนะ เชน่ ใส่ทรายในถงุ ใส่ขา้ วสารในถงุ แล้วนับเปน็ จำ� นวนถงุ 3. ชวนเด็กเลน่ เกมเกย่ี วกับตวั เลข เช่น เกมจับค่ภู าพกับจำ� นวน เกมหา ไมผ่ ่าน ผ่าน : ถ้าเด็กสามารถหักลบโดยนับน้ิว เลขคู่ เกมหาเลขค่ี หมากเกบ็ เวลานงั่ รถชวนลกู ใหส้ งั เกตหมายเลขทะเบยี น หรือส่ิงของออกจากจ�ำนวนไม่เกิน 5 ได้ รถและพยญั ชนะ ตวั เลขสญั ญาณไฟจราจรทแี่ สดงตวั เลขนบั ถอยหลงั ใหโ้ อกาสตอบ 2 ครัง้ 4. สอนให้เด็กรู้จักการลบ โดยน�ำส่ิงของชนิดเดียวกัน 2 จ�ำนวน มาหักลบกัน เชน่ มสี ม้ 5 ลูก กินไป 3 ลกู เหลือส้มกลี่ กู 5. เล่นเกมที่ต้องมีการนับจ�ำนวน นับคะแนนการบวก การลบ นับเดนิ หน้านบั ถอยหลัง 6. เลา่ นทิ านและอ่านหนังสอื ท่ีมีเนือ้ หาเกย่ี วกับตัวเลข 7. ชวนเปรยี บเทยี บจ�ำนวนคน พชื สตั ว์ สิง่ ของ เดก็ สามารถบอกชอื่ สง่ิ ของได้ 3 1. ผ้ทู ดสอบยกตัวอยา่ งใหเ้ ดก็ ดู เช่น จาน 133 หมวด ได้แก่ สัตว์, เส้ือผ้า, ชาม ถ้วย เรียกว่าภาชนะ (ของใส่อาหาร 1. ผู้ปกครองสอนให้เด็กรู้จักหมวดสิ่งของต่าง ๆ เช่น หมวดเส้ือผ้า  อาหาร (EL) ไว้กิน) ไดแ้ กอ่ ะไรบา้ ง หมวดสตั วไ์ ดแ้ กอ่ ะไรบา้ ง หมวดอาหารไดแ้ กอ่ ะไรบา้ ง ผ่าน อปุ กรณ์ : ชดุ ภาพสง่ิ ของ 3 หมวด 2. ผทู้ ดสอบเอารปู ทงั้ 3 ชดุ ใหเ้ ดก็ ดทู ลี ะชดุ 2. เม่ือเด็กตอบได้ท้ัง 3 หมวดแล้วให้สอนเด็กให้รู้จักหมวดอ่ืน ๆ  1. หมวดสตั ว์ ไดแ้ ก่ ววั ไก่ ชา้ ง แลว้ ถามทีละชุดวา่ “รปู ทัง้ หมดนค้ี อื อะไร” ที่อยู่รอบตัวเด็ก เช่น หมวดอุปกรณ์การเรียน (เคร่ืองเขียน) หมวด ไม่ผ่าน 2. หมวดเสอ้ื ผ้า ได้แก่ เสอ้ื ยดื ผ่าน : เด็กสามารถบอกประเภทส่ิงของ เคร่ืองครัว (อุปกรณ์ท�ำอาหาร) หมวดเคร่ืองเรือน (เฟอร์นิเจอร์) กระโปรง กางเกง ได้ถูกต้อง ได้แก่ สัตว์, เส้ือผ้า, อาหาร หมวดเคร่ืองนอน (ของท่ีใช้ส�ำหรับนอน) หมวดอุปกรณ์ท�ำความ 3. หมวดอาหาร (ให้โอกาสเด็กตอบ ชุดละ 1 ครัง้ ) สะอาดบ้าน เป็นต้น ได้แก่ 3. ถามเด็กถงึ เหตผุ ลในการจดั หมวดหมูส่ ่ิงของน้นั ๆ ปลาทู 4. ฝกึ บ่อย ๆ จนเด็กสามารถแยกประเภทสงิ่ ของไดเ้ อง ไขด่ าว ผดั ผัก 71คมู่ ือเฝ้าระวงั และสง่ เสริมพัฒนาการเดก็ ปฐมวัย : Developmental Surveillance and Promotion Manual (DSPM)

คู่มอื เฝ้าระวงั และสง่ เสรมิ พัฒนาการเดก็ ปฐมวัย อายุ ขอ้ ท่ี ทกั ษะ วิธีประเมนิ เฝ้าระวัง วธิ ฝี กึ ทักษะ (เดอื น) โดย พอ่ แม่ ผ้ปู กครอง เจ้าหน้าท่ี ครู และผดู้ แู ลเดก็ โดย พอ่ แม่ ผปู้ กครอง ครู และผูด้ ูแลเดก็ 134 67 - 72  เดก็ แปรงฟันไดท้ ่ัวทั้งปาก (PS) 1. ถามเดก็ วา่ “เวลาหนแู ปรงฟนั หนใู ชอ้ ะไร 1. พูดคยุ เลา่ นิทาน เร่อื งการแปรงฟนั ประโยชน์ของฟนั สะอาด (5 ปี 7 เดอื น ผา่ น บา้ งคะ” 2. ผู้ปกครองและเด็กช่วยกนั จดั เตรยี มอุปกรณ์แปรงฟัน  อุปกรณ์ : 2. บีบยาสีฟันให้เด็กขนาดตามความกว้าง 3. ผู้ปกครองบีบยาสีฟันผสมฟลูออไรด์ความเข้มข้น 1000 ppm - ไมผ่ ่าน - แปรงสฟี นั สว่ นตวั ของเดก็ และ ของแปรง แล้วให้เด็กแปรงฟนั ใหด้ ู ขนาดตามความกวา้ งของแปรง (สำ� หรบั เดก็ อายุ 6 ปขี น้ึ ไป 6 ป)ี ยาสฟี ัน ผปู้ กครองบบี ยาสีฟันขนาดตามความยาวของแปรง) 4. ฝกึ เดก็ ใหข้ ยบั แปรงในแนวหนา้ -หลงั สนั้ ๆ ครบทกุ ซที่ กุ ดา้ น และ แปรงลนิ้ เพอ่ื ประสิทธิภาพในการป้องกันฟันผุ ฟลูออไรด์ต้องสัมผัส ฟันนานอยา่ งนอ้ ย 2 นาที ผ่าน : เดก็ ทำ� ได้ทง้ั ขอ้ 1 และ ข้อ 2 5. ฝึกให้เด็กบ้วนฟองยาสีฟันออกอย่างเดียวหรือบ้วนปากด้วยน้�ำ 1. เด็กรู้จักอุปกรณ์ที่ใช้ในการแปรงฟัน เปล่าเพียง 1 คร้งั (เพ่ือให้ฟลอู อไรดค์ งอยใู่ นชอ่ งปากมากท่สี ดุ ) และ ไดแ้ ก่ แปรงสีฟนั และยาสฟี นั ล้างแปรงให้สะอาด 2. เด็กสามารถแปรงฟนั โดยขยบั 6. ผู้ปกครองตรวจความสะอาดโดยใช้หลอด แปรงหน้าหลงั ส้ัน ๆ (Scrub) ดดู น้�ำตดั ปลายมนเขย่ี คอฟนั ใกลข้ อบเหงอื ก ครบทุกซท่ี ุกดา้ น หากไม่สะอาดควรแปรงซำ�้ นานอย่างนอ้ ย การใช้หลอดตดั ปลายมนตรวจความสะอาดฟนั 2 นาที 7. ผูป้ กครองเปน็ แบบอย่างในการแปรงฟนั และดูแลใหเ้ ด็กแปรงฟัน สมำ่� เสมออยา่ งนอ้ ย 2 ครั้ง/วนั 73 - 78 135 เคล่ือนไหวร่างกายตามที่ตกลง 1. บอกคำ� ส่ังดังนี้ 1. ให้เด็กร้องเพลงพร้อมกับผู้ฝึกและเคล่ือนไหวร่างกายตาม (6 ปี 1 เดอื น  กนั ใหค้ กู่ บั สญั ญาณเสยี งทผ่ี ใู้ หญ่ - เคาะโตะ๊ 2 ครงั้ แปลว่ากระโดด โดยขา ผ่าน ทำ� ขนึ้ 2 ชนดิ ตอ่ กนั (GM+EF) 2 ข้างลงพรอ้ มกัน จังหวะเพลง -  - ปรบมอื 2 ครง้ั แปลวา่ กระโดดกางแขน 2 ขา้ ง 2. เล่นกับเด็กโดยการก�ำหนดกติกา ถ้าท�ำเสียงหรือให้สัญญาณมือ 6 ปี 6 เดอื น) ไม่ผา่ น 2. ทบทวนคำ� สัง่ จนเด็กเข้าใจ หมายความวา่ ให้ทำ� ท่าอะไร โดยท�ำทลี ะเสยี งหรอื อาจใหส้ ัญญาณมือ 3. เร่ิมทดสอบ ผู้ประเมินให้สัญญาณและ และใหเ้ ดก็ เปน็ คนก�ำหนดบา้ ง พูดวา่ “เตรยี มตัว เริ่ม” 3. เพมิ่ กตกิ าจำ� นวนครง้ั ของสญั ญาณเสยี งใหส้ อดคลอ้ งกบั จำ� นวนครงั้ ท่ที �ำทา่ ทางการเคล่อื นไหว ผ่าน : เดก็ ท�ำถูกต้องทั้ง 2 สญั ญาณเสียง 4. ใหเ้ ด็กเปน็ คนกำ� หนดกติกาบ้าง ถา้ คร้งั แรกไม่ผ่าน ให้โอกาสท�ำอีก 1 ครงั้ https://www.youtube.com/watch?v=7VS0QMCkovE&t=457s การประเมนิ พฒั นาการเด็ก ช่วงอายุ 73-78 เดือน 72 คู่มือเฝา้ ระวังและสง่ เสรมิ พัฒนาการเดก็ ปฐมวยั : Developmental Surveillance and Promotion Manual (DSPM)

ค่มู ือเฝ้าระวังและสง่ เสรมิ พฒั นาการเด็กปฐมวยั อายุ ข้อที่ ทกั ษะ วิธปี ระเมนิ เฝ้าระวงั วธิ ีฝกึ ทกั ษะ (เดอื น) โดย พอ่ แม่ ผปู้ กครอง เจา้ หน้าท่ี ครู และผดู้ แู ลเดก็ โดย พ่อแม่ ผปู้ กครอง ครู และผดู้ ูแลเด็ก 73 - 78 136 เขยี นชอื่ ตนเองได้ถกู ตอ้ ง (FM) บอกเดก็ เขียนชอื่ ของตนเอง 1. เขียนชือ่ เดก็ บนกระดาษให้เด็กดู อา่ นและสะกดใหเ้ ด็กฟงั แลว้ ให้ (6 ปี 1 เดอื น  เดก็ ใชน้ ว้ิ ลากตามพยัญชนะและสระช่ือของตนเอง ผ่าน อุปกรณ์ : 2. เขียนชื่อเด็กโดยเขียนตัวอักษรทีละตัว แล้วให้เขียนตามแบบ -  กระดาษ, ดนิ สอ ผา่ น : เดก็ เขยี นชอ่ื ตนเองไดถ้ กู ตอ้ ง (ชอ่ื เลน่ ถ้าเด็กท�ำไม่ได้ ช่วยจับมือเขียนเพื่อให้เขียนได้ถูกต้องตามทิศทาง 6 ปี 6 เดอื น) ไม่ผ่าน หรือชื่อจรงิ ) ของตัวอกั ษร จนเด็กเขียนได้ 3. ฝกึ ใหเ้ ดก็ เขยี นช่ือดว้ ยตนเอง 4. ฝึกให้เดก็ เขยี นนามสกลุ และชอื่ คนในครอบครัว 137 อ่านหนังสือที่มีภาพอย่างต่อ 1. ใหเ้ ดก็ อา่ นหนงั สอื ทมี่ ภี าพอยา่ งตอ่ เนอื่ ง 1. จดั มมุ ใดมมุ หนง่ึ ของบา้ นใหเ้ หมาะกบั การอา่ นหนงั สอื แบง่ สว่ นสำ� หรบั เนื่องจนจบ และเล่าได้ว่าเป็น จนจบ วางหนงั สอื ของลกู และจดั ใหม้ หี นงั สอื สำ� หรบั ลกู ไดอ้ า่ นเลน่ ใหห้ ลากหลาย  เร่ืองอะไร (RL) 2. บอกให้เด็กเล่าเร่ืองในหนังสือเล่มน้ัน โดยใหล้ กู หยบิ เองแลว้ วางคนื ไดง้ า่ ย ผ่าน ใหผ้ ปู้ ระเมินฟัง 2. จดั ใหม้ ชี ว่ งเวลาอา่ นหนงั สอื ดว้ ยตวั เองหรอื อา่ นกบั ผใู้ หญ่ เชน่ กอ่ นนอน หลงั อาบนำ้� เวลาวา่ ง วนั หยดุ สดุ สปั ดาห์ ฯลฯ หนงั สอื นทิ านทแ่ี นะนำ� เชน่  สวนสัตว์ของป๋องแป๋ง ป๋องแป๋งแต่งตัว กุ๋งกิ๋งปวดฟัน หนูนิดติดเกมส์ ไมผ่ ่าน ยายกะตา อปุ กรณ์ ผา่ น : จากน้ันให้เด็กเล่าเรื่องท่ีอ่านให้กับคนในครอบครัวฟัง โดยผู้ใหญ่แสดง - หนังสือเด็กท่ีมีภาพประกอบ 1. เด็กอ่านหนังสือที่มีภาพอย่างต่อเนื่อง ความสนใจฟงั และชวนพดู คยุ ขยายความตอ่ ยอด หรอื ซกั ถามเดก็ เพม่ิ เตมิ โดยแต่ละหน้า มีค�ำน้อยกว่า จนจบ เพอื่ ใหม้ โี อกาสแสดงความคดิ เหน็ แลกเปลย่ี นกนั เสรมิ สรา้ งความสมั พนั ธ์ 20 ค�ำมคี ำ� ซำ้� และคล้องจองกนั 2. เด็กเล่าไดว้ ่าเป็นเรอื่ งอะไร ในครอบครวั ใช้ประโยคง่าย ๆ ตัวหนังสือ 3. ชวนเด็กอ่านค�ำที่เห็นตามที่ต่างๆในชีวิตประจ�ำวัน เช่น อ่านป้าย ใหญ่ และแยกคำ� ชัดเจน โฆษณา ป้ายประกาศ ชื่อร้าน หรือป้ายทางด่วนที่ผ่านเป็นประจ�ำ ปา้ ยถนน ปา้ ยซอย สรา้ งบรรยากาศใหร้ จู้ กั รกั และสนใจการอา่ น วตั ถปุ ระสงค์ : 1. เพอื่ สง่ เสรมิ ทกั ษะการอา่ นใหแ้ กเ่ ดก็ 2. เพื่อให้เด็กมีสมาธิจดจ่อและสามารถควบคุมตนเองในการท�ำงาน ตอ่ เนอ่ื งไดจ้ นจบ 3. เพอ่ื ฝกึ ใหเ้ ดก็ จดจำ� เนอื้ เรอื่ ง จบั ใจความสำ� คญั และบอกเลา่ เรอื่ งราวได้ 73ค่มู อื เฝ้าระวงั และส่งเสรมิ พัฒนาการเด็กปฐมวยั : Developmental Surveillance and Promotion Manual (DSPM)

คูม่ ือเฝา้ ระวงั และสง่ เสรมิ พฒั นาการเด็กปฐมวยั อายุ ข้อท่ี ทกั ษะ วิธปี ระเมนิ เฝา้ ระวงั วิธฝี กึ ทกั ษะ (เดอื น) โดย พ่อแม่ ผ้ปู กครอง เจา้ หน้าที่ ครู และผดู้ แู ลเดก็ โดย พ่อแม่ ผปู้ กครอง ครู และผู้ดแู ลเด็ก 73 - 78 138 สามารถคิดเชิงเหตุผล และ นำ� รปู เหตกุ ารณ์ มาวางใหเ้ ดก็ ดทู ลี ะชดุ โดย 1. ช้ีและอธิบายให้เด็กรู้จักสังเกตส่ิงแวดล้อมรอบ ๆ ตัวเด็ก (6 ปี 1 เดอื น อธิบายได้ (EL) บอกภาพแรกเป็นภาพตั้งตน้ ให้กอ่ น ท่ีเปล่ียนแปลงไปตามระยะเวลา เช่น ต�ำแหน่งของพระอาทิตย์  ชดุ ที่ 1 แมไ่ ก่ เร่มิ ภาพแรก คือ แมไ่ กอ่ อกไข่ ที่เปล่ียนไปในหน่ึงวัน การเจริญเติบโตของพืชที่โตเร็ว เช่น ถั่วงอก - ผา่ น อปุ กรณ์ : ชดุ เหตุการณ์ 3 ชุด ชดุ ที่ 2 ผีเสือ้ เรม่ิ ภาพแรก คอื ไขผ่ ีเส้ือ ตน้ หอม ผักบ้งุ เป็นตน้ 6 ปี 6 เดอื น) ชุดที่ 1 แม่ไก่ (แม่ไก่ฟักไข่ ชดุ ที่ 3 ดอกไม้ เริม่ ภาพแรก คอื ต้นกลา้ 2. ผใู้ หญถ่ ามเด็กด้วยคำ� ถาม เช่น ท�ำไม อย่างไร เพราะอะไร ฯลฯ  ลูกไก่โผล่ออกจากไข่ ลูกเจ๊ียบ แล้วให้เด็กเรียงภาพต่อจากแผ่นแรก โดย แสดงความความสนใจคำ� ตอบของเดก็ ชวนพดู คยุ ซกั ถามเพอ่ื กระตนุ้ ไมผ่ า่ น ไก่ตัวเต็มวยั ) เรยี งลำ� ดบั กอ่ นหลงั และอธบิ ายสง่ิ ทเี่ กดิ ขน้ึ ให้เดก็ ตอบอยา่ งมเี หตผุ ล และช่วยขยายความใหช้ ดั เจนขึ้น ชดุ ท่ี 2 ผเี สื้อ (ไขผ่ เี สื้อ หนอน ตามลำ� ดบั ดกั แด้ ผเี ส้อื ) ผ่าน : เดก็ เรยี งล�ำดับเหตกุ ารณ์และอธบิ าย ชุดท่ี 3 ดอกไม้ (ต้นกล้า เป็นเหตุเป็นผล ได้ 2 ใน 3 ชุด ตน้ ออ่ น ดอกบาน ดอกโรย) ชดุ แมไ่ ก่ วัตถุประสงค์ : ฝึกให้เด็กมีความคิดเชิงเหตุผล สามารถเรียงล�ำดับ ชดุ ผเี สือ้ เหตุการณ์ก่อน-หลงั ได้ จากการจดจ�ำ และสามารถนำ� ไปใชไ้ ด้ ชุดดอกไม้ 139 ท�ำงานท่ีได้รับมอบหมายจน ถามจากผปู้ กครอง ผดู้ แู ลเดก็ หรอื ครปู ระจำ� 1. ผใู้ หญป่ ฏบิ ตั ติ นเปน็ แบบอยา่ งทด่ี ี ในดา้ นการทำ� งานใหเ้ สรจ็ ตาม สำ� เร็จดว้ ยตนเอง (PS) ชั้นว่า “เด็กสามารถท�ำงานท่ีได้รับมอบ เปา้ หมายทเี่ หน็ ผลลพั ธไ์ ดช้ ดั เจนใหแ้ กเ่ ดก็ หมายจนส�ำเร็จด้วยตนเองหรือไม่” เช่น 2. กำ� หนดเปา้ หมายของงานหรอื กจิ กรรมรว่ มกนั กบั เดก็ และสนบั สนนุ  -การดแู ลตนเองในกจิ วตั รประจำ� วนั : แตง่ ช่วยเหลือให้เด็กท�ำงานส�ำเร็จตามเป้าหมายน้ัน โดยค�ำนึงถึงระดับ ผ่าน ตวั กินข้าว อาบน้�ำ แปรงฟนั พฒั นาการและความสามารถ  -งานด้านการเรยี นรู้ : วาดรูป อา่ น เขียน 3. ใหเ้ ดก็ บอกเปา้ หมายในกจิ กรรมทไ่ี ดร้ บั มอบหมาย และใหโ้ อกาสเดก็ ไมผ่ า่ น รว่ มกจิ กรรม ทำ� เองจนสำ� เรจ็ ใหค้ วามชว่ ยเหลอื เมอื่ เดก็ ตอ้ งการ -งานดา้ นศลิ ปะ การรอ้ งเพลง การออกกำ� ลงั กาย 4. แสดงความชน่ื ชมเมอื่ เดก็ พยายามทำ� ใหส้ ำ� เรจ็ ตามเปา้ หมาย เพอ่ื เพมิ่ ผา่ น : ผปู้ กครองตอบวา่ เดก็ สามารถทำ� งาน ความภาคภมู ใิ จในตนเอง และพดู คยุ ถงึ วธิ ที จ่ี ะทำ� ใหด้ ขี น้ึ ในครง้ั ตอ่ ไป ท่ีไดร้ ับมอบหมายจนส�ำเร็จดว้ ยตนเอง วตั ถปุ ระสงค์ : เพอ่ื ใหเ้ ดก็ สามารถรบั ผดิ ชอบทำ� งานทไี่ ดร้ บั มอบหมาย ดว้ ยตนเองไดจ้ นสำ� เรจ็ 74 ค่มู อื เฝ้าระวังและสง่ เสรมิ พฒั นาการเดก็ ปฐมวัย : Developmental Surveillance and Promotion Manual (DSPM)

วิธีสง่ เสริมพัฒนาการเดก็ ปฐมวยั ตามช่วงอายุ โดย พ่อแม่ ผู้ปกครอง ครู และผู้ดแู ลเด็ก เมอ่ื ลูกอายุ วิธีเล่นกบั ลกู วิธพี ดู คุยกบั ลูก แรกเกิด – 1 สปั ดาห์ • ใหโ้ อกาสลูกมอง ฟัง และขยับแขนขาตามใจชอบ กอดลูกและอุม้ ลูกบอ่ ย ๆ • สบตา ยิ้ม พดู คยุ กบั ลูกบ่อย ๆ ไม่วา่ จะเป็นชว่ งลกู ดดู นมแม่ • อย่าหอ่ ตวั ลูกแนน่ เกนิ ไปจนลูกขยบั ตัวไมไ่ ด้ • หรอื ชว่ งเปลยี่ นเสอื้ ผ้าลูก 1 สัปดาห์ - 6 เดอื น • ลกู ยังชอบมอง ฟัง และขยับแขนขาตามใจชอบ กอดลกู และอมุ้ ลูกบอ่ ย ๆ • สบตา ยมิ้ หวั เราะ พูดคุยกบั ลกู บอ่ ยๆ แล้วลกู จะคยุ ด้วย • ขณะตื่นให้ลูกนอนในท่าคว�่ำบ้าง ส่งเสียงเรียกหรือเขย่าของเล่นให้ลูก • เลยี นเสียงลูก และเลน่ กบั ลกู ท�ำให้ลกู สนุกและมีความสุข เงยหนา้ มองเพือ่ ฝึกชันคอ (ทน่ี อนตอ้ งไม่นุ่มเกนิ ไป) • อ่านและเล่าเร่ืองจากหนังสือท่ีมีภาพสวย ๆ และสดใสให้ลูกฟังบ่อย ๆ • ให้ลูกดูของสสี ดใส หรอื กรงุ๋ กร๋ิง ลกู จะได้ฝึกมองตาม ฟังเสียง และคว้าของ ลกู ชอบมาก • ลูกชอบอมของ เพราะลกู อยากรู้วา่ มันน่มิ หรอื แข็ง อนุ่ หรอื เยน็ • ถึงแม้ว่าลูกยังพดู ไมไ่ ด้ แตล่ ูกรวู้ า่ พอ่ แม่ ผปู้ กครอง ครู และผูด้ ูแลเด็ก • ลูกชอบเล่นข้าวของในบ้านท่ีสีสันสดใส ไม่จ�ำเป็นต้องซื้อของเล่นแพง ๆ เขา้ ใจ เสียงอู - อา ของลกู วา่ ลูกต้องการอะไร แต่ตอ้ งสะอาด และปลอดภยั • ปลอบโยนดว้ ยความนมุ่ นวลเมอ่ื ลูกรอ้ งไหห้ รอื หวาดกลวั 6 เดอื น – 9 เดอื น • ลกู ชอบเลน่ ข้าวของในบ้านท่ีสีสันสดใสทส่ี ะอาด และปลอดภัย ลกู จะเอามา • พดู คยุ กบั ลูก เมื่อลกู ท�ำเสียงต่าง ๆ หรอื เรยี กชอ่ื ลูก ลกู จะไดจ้ �ำชอ่ื ตวั เองได้ เขย่า ตี เคาะ ทำ� เสียงตา่ ง ๆ หรอื ปล่อยลงพื้น พอ่ แม่ ผปู้ กครอง ครู และ • ลกู อยากใหพ้ อ่ แม่ ผปู้ กครอง ครู และผดู้ แู ลเดก็ อา่ นหนงั สอื ภาพใหล้ กู ฟงั ผ้ดู แู ลเดก็ อยา่ ดลุ ูก เพราะลูกก�ำลังเรยี นรู้ ทกุ วนั • จัดท่โี ลง่ กว้าง ปลอดภยั ให้ลูกคบื คลาน • พูดคยุ กบั ลกู เกี่ยวกบั ส่งิ ของรอบตวั ดว้ ยคำ� พูดทส่ี น้ั กระชับ ไดใ้ จความ • ฝกึ ลกู เหนยี่ วตวั ลกุ ขน้ึ ยนื โดยใหเ้ กาะตวั พอ่ แม่ ผปู้ กครอง ครู และผดู้ แู ลเดก็ เวน้ จังหวะใหล้ ูกโต้ตอบเสมอ • ไม่ควรใช้รถหัดเดิน เพราะลูกจะไม่พยายามทรงตัวยืนด้วยตนเอง และ เกิดอุบัตเิ หตไุ ดเ้ พราะรถพลิกคว่ำ� งา่ ย • ลูกชอบเล่นจ๊ะเอม๋ าก ท�ำให้ลกู หวั เราะ และมคี วามสุข 9 เดอื น - 12 เดอื น • เล่นซอ่ นของกับลกู ลูกอยากรู้วา่ มันหายไปไหน • ลูกกำ� ลังจดจำ� คำ� ตา่ ง ๆ สอนลกู เรียกช่อื ส่งิ ตา่ ง ๆ รอบตัวหนดู ว้ ย • ชีช้ วนให้ลกู ใช้นิว้ หยิบขนมผิง หรือผลไมเ้ น้ือนิ่มกนิ เอง • สอนลูกใหส้ วัสดี และบ๊ายบาย • ลกู ชอบเสยี งอา่ น และเลา่ นทิ านของพอ่ แม่ ผปู้ กครอง ครู และผดู้ แู ลเดก็ อา่ นหนังสือภาพใหล้ กู ฟงั ทุกวัน • อย่าทิ้งลูกอยู่คนเดียว ลูกจะรู้สึกปลอดภัยหากได้เห็นหรือได้ยินเสียง พ่อแม่ ผู้ปกครอง ครู และผดู้ แู ลเด็ก • ชมเชยเม่ือลกู ทำ� ส่ิงใดสง่ิ หนงึ่ ส�ำเร็จ 75ค่มู อื เฝ้าระวังและส่งเสรมิ พฒั นาการเด็กปฐมวัย : Developmental Surveillance and Promotion Manual (DSPM)

วิธีสง่ เสริมพัฒนาการเด็กปฐมวัยตามช่วงอายุ โดย พอ่ แม่ ผปู้ กครอง ครู และผ้ดู แู ลเดก็ เมอื่ ลูกอายุ วธิ ีเล่นกับลูก วธิ ีพดู คุยกบั ลกู 12 เดอื น - 2 ปี • ลูกชอบเล่นซ้อนของขนาดต่าง ๆ กัน ลูกเรียนรู้เรื่องขนาด รูปร่าง และ • ลูกพูดได้แล้ว พ่อแม่ ผู้ปกครอง ครู และผู้ดูแลเด็ก คุยกับลูกบ่อย ๆ สตี า่ ง ๆ ไปดว้ ยกัน สอนค�ำตา่ ง ๆ ให้ลกู เรียนรจู้ ากสิ่งรอบ ๆ ตัวลกู 2 ปขี ้นึ ไป • พ่อแม่ ผู้ปกครอง ครู และผู้ดูแลเด็ก ใช้ของเล่นในบ้านที่สะอาด และ • ใชค้ ำ� สภุ าพพดู กับเด็ก ปลอดภัยใหล้ กู เล่นได้ ไมจ่ ำ� เป็นต้องซอื้ ของเลน่ ท่แี พง ๆ ให้ลูก • ขณะเล่นกบั ลกู พูดคุยและสอนค�ำต่าง ๆ ใหล้ ูกดว้ ย • ลูกกำ� ลังหัดเดนิ วิง่ ฝกึ สงิ่ ใหม่ ๆ ชว่ ยสอนลูกด้วย และให้กำ� ลังใจลกู • อา่ นหนังสือภาพใหล้ กู ทุกวันเพราะลกู ชอบมาก • ชวนลกู ขีดเขยี น วาดรปู ตา่ ง ๆ ระบายสี • ชวนลูกรอ้ งเพลงและเคลอื่ นไหวตามจังหวะ • ให้โอกาสลูกชว่ ยท�ำงานบ้านง่าย ๆ • สอนใหล้ ูกรจู้ กั ขอบคุณ ขอโทษ • สอนลูกนบั หนึง่ สอง สาม • ลูกพูดได้เยอะแยะแล้ว และลูกชอบถามอย่าร�ำคาญลูก เพราะลูกก�ำลัง • สอนลกู เรยี นรเู้ รอ่ื งขนาด รปู ร่าง และสีของสิง่ ตา่ ง ๆ และเปรยี บเทียบกัน อยากรู้สง่ิ ตา่ ง ๆ รอบตัวลกู • ลูกชอบของเล่นที่พ่อแม่ ผ้ปู กครอง ครู และผูด้ ูแลเดก็ ทำ� ใหม้ ากที่สุด • พูดคุย อ่านหนังสือภาพ เล่านิทาน ร้องเพลง ท่องบทกลอน และเล่น • ชวนเด็กวง่ิ เล่น ออกก�ำลงั กาย ฝกึ การทรงตัว กบั ลูกบอ่ ย ๆ • สร้างสุขนิสยั เช่น การล้างมือ การใช้ห้องนำ�้ การแปรงฟัน การสวมรองเทา้ • ใช้ค�ำสุภาพพูดกับเด็ก • ฝึกทักษะการกินอาหารดว้ ยตนเอง • ชวนเด็กเล่นสนุกโดยต้ังค�ำถามให้เด็กคิดและคาดเดาจากเน้ือเร่ือง • ใหโ้ อกาสเด็กชว่ ยทำ� งานบา้ นง่าย ๆ ในนทิ านหรอื ชีวิตประจำ� วัน • ชวนเด็กวาดรูปและเล่าถึงส่ิงท่ีวาด พ่อแม่ ผู้ปกครอง ครู และผู้ดูแลเด็ก • หากลกู ทำ� ผดิ พลาดอยา่ ซำ�้ เตมิ ลกู ใหก้ ำ� ลงั ใจลกู แทน และสอนลกู วา่ อะไร รับฟังอย่างต้ังใจ ต้ังค�ำถามต่อยอดจินตนาการเด็ก ไม่ต�ำหนิหรือขัดแย้ง ถกู อะไรไม่เหมาะสม ในสิ่งท่ีเด็กเลา่ • ลูกชอบเลียนแบบ ดงั นั้นพ่อแม่ ผูป้ กครอง ครู และผู้ดแู ลเดก็ ตอ้ งเปน็ • สอนให้รจู้ กั แบ่งปนั เก็บของเล่นเขา้ ท่ีหลงั เลิกเลน่ ตัวอย่างทด่ี ีใหล้ ูก 76 คู่มอื เฝา้ ระวังและสง่ เสรมิ พัฒนาการเดก็ ปฐมวยั : Developmental Surveillance and Promotion Manual (DSPM)

แบบบันทกึ การเฝ้าระวงั และสง่ เสริมพัฒนาการเดก็ ปฐมวยั ตามช่วงอายุ โดยพ่อแม่ ผู้ปกครอง ครู ผูด้ ูแลเด็ก และเจา้ หน้าทีส่ าธารณสขุ Developmental Surveillance and Promotion Record by Parents / Teacher / Caregiver and Health Personnel ชอ่ื ......................................................นามสกุล...................................................ชอื่ เลน่ ......................วนั เดอื น ปี เกดิ ...........................................อายุ......................... ค�ำชแ้ี จง : เดก็ ทำ� ได้ ใส่เคร่ืองหมาย  ผา่ น เด็กท�ำไมไ่ ด้ ใส่เคร่ืองหมาย  ไมผ่ า่ น ดา้ น ด้านการเคลือ่ นไหว ดา้ นการใชก้ ล้ามเนอ้ื มัดเล็ก ด้านการเข้าใจภาษา ด้านการใชภ้ าษา ดา้ นการช่วยเหลอื ตวั เองและสังคม Gross Motor และสติปญั ญา Personal and Social อายุ (GM) Receptive Language Expressive Language (PS) Fine Motor (FM) แรกเกิด 1. ทา่ นอนคว่�ำยกศีรษะและหนั (RL) (EL) 5. มองจอ้ งหนา้ ได้นาน 1 - 2 วนิ าที - ไปข้างใดข้างหนงึ่ ได้ 2. มองตามถงึ ก่งึ กลางล�ำตวั 3. สะดงุ้ หรอื เคลอื่ นไหวรา่ งกาย 4. ส่งเสยี งออ้ แอ้ 1 เดือน เมอื่ ไดย้ ินเสียงพูดระดบั ปกติ  ผา่ น  ไม่ผ่าน  ผา่ น  ไมผ่ ่าน  ผ่าน  ไมผ่ ่าน  ผ่าน  ไมผ่ ่าน  ผา่ น  ไม่ผา่ น 6. ทา่ นอนควำ่� ยกศรี ษะตง้ั ขนึ้ ได้ 7. มองตามผา่ นกงึ่ กลางล�ำตัว 8. มองหนา้ ผพู้ ูดคยุ ได้นาน 9. ท�ำเสียงในลำ� คอ (เสยี ง “อู” 10. ยิ้มตอบหรือส่งเสียงตอบได้ เมื่อ 1 - 2 เดอื น 45 องศา นาน 3 วินาที 5 วินาที หรอื “อา” หรือ “ออื ”) พ่อแม่ ผู้ปกครองหรือผู้ประเมินย้ิมและ อย่างชดั เจน พดู คยุ ดว้ ย  ผา่ น  ไมผ่ ่าน  ผา่ น  ไม่ผา่ น  ผ่าน  ไม่ผา่ น  ผ่าน  ไม่ผ่าน  ผ่าน  ไมผ่ ่าน 11. ทา่ นอนควำ่� ยกศรี ษะและอก 12. มองตามส่ิงของท่ีเคล่ือนท่ีได้ 13. หนั ตามเสียงได้ 14. ท�ำเสียงสูง ๆ ต�่ำ ๆ เพื่อ 15. ย้มิ ทกั คนทคี่ ุ้นเคย 3 - 4 เดอื น พ้นพื้น เปน็ มมุ 180 องศา แสดงความรู้สึก  ผ่าน  ไม่ผา่ น  ผา่ น  ไม่ผ่าน  ผ่าน  ไม่ผ่าน  ผ่าน  ไม่ผา่ น  ผา่ น  ไม่ผ่าน 16. ยนั ตวั ขน้ึ จากทา่ นอนควำ�่ โดย 17. เอื้อมมือหยิบ และถือวัตถุไว้ 18. หนั ตามเสียงเรยี ก 19. เลียนแบบการเล่นท�ำเสียง 20. สนใจฟังคนพูดและสามารถมองไปที่ 5 - 6 เดือน เหยียดแขนตรงท้งั สองขา้ งได้ ขณะอยู่ในทา่ นอนหงาย ได้ ของเลน่ ทผ่ี ทู้ ดสอบเล่นกบั เด็ก  ผ่าน  ไมผ่ า่ น  ผ่าน  ไม่ผา่ น  ผ่าน  ไมผ่ า่ น  ผ่าน  ไมผ่ า่ น  ผ่าน  ไมผ่ า่ น 7 - 8 เดอื น 21. น่งั ไดม้ ่นั คง และเอ้ียวตัวใช้ 23. จอ้ งมองไปทหี่ นงั สอื พรอ้ มกบั 24. เด็กหันตามเสยี งเรียกชอ่ื 25. เลยี นเสียงพดู คยุ 26. เด็กเล่นจ๊ะเอ๋ได้และมองหาหน้าของ มอื เลน่ ไดอ้ ยา่ งอสิ ระ (sit stable) ผู้ใหญ่นาน 2 - 3 วินาที ผเู้ ล่นไดถ้ กู ทิศทาง  ผา่ น  ไมผ่ า่ น 22. ยนื เกาะ เครอื่ งเรอื นสงู ระดบั อกได้  ผ่าน  ไมผ่ า่ น  ผ่าน  ไม่ผ่าน  ผา่ น  ไมผ่ ่าน  ผ่าน  ไมผ่ า่ น  ผา่ น  ไมผ่ ่าน 77คมู่ อื เฝา้ ระวังและสง่ เสริมพัฒนาการเด็กปฐมวัย : Developmental Surveillance and Promotion Manual (DSPM)

แบบบนั ทึกการเฝา้ ระวังและสง่ เสรมิ พัฒนาการเดก็ ปฐมวยั ตามชว่ งอายุ โดยพอ่ แม่ ผปู้ กครอง ครู ผูด้ ูแลเด็ก และเจ้าหน้าทสี่ าธารณสขุ Developmental Surveillance and Promotion Record by Parents / Teacher / Caregiver and Health Personnel ด้าน ดา้ นการเคล่อื นไหว ดา้ นการใช้กลา้ มเน้อื มัดเลก็ ดา้ นการเขา้ ใจภาษา ด้านการใช้ภาษา ด้านการช่วยเหลือตวั เองและสังคม อายุ Gross Motor และสตปิ ญั ญา Receptive Language Expressive Language Personal and Social (GM) Fine Motor (FM) (RL) (EL) (PS) 10 - 12 เดอื น 35. ยืนนาน 2 วนิ าที 36. จบี นวิ้ มอื เพื่อหยบิ ของ 37. โบกมอื หรอื ตบมอื ตามคำ� สง่ั 38. แสดงความต้องการโดย 39. เลน่ สง่ิ ของตามประโยชนข์ องสง่ิ ของ (10 เดอื น ชิน้ เลก็ ท�ำท่าทางหรือเปล่งเสียง ได้ - 1 ปี)  ผ่าน  ไมผ่ ่าน  ผ่าน  ไม่ผา่ น  ผ่าน  ไม่ผ่าน  ผา่ น  ไมผ่ า่ น  ผ่าน  ไมผ่ า่ น 13 - 15 40. ยืนอยู่ตามล�ำพังได้นาน อย่าง 41. ขดี เขยี น (เปน็ เส้น) 42. เลือกวัตถุตามค�ำสั่งได้ 43. พดู คำ� พยางคเ์ ดยี ว (คำ� โดด) 44. เลยี นแบบท่าทางการท�ำงานบา้ น (1 ปี 1 เดอื น นอ้ ย 10 วินาที บนกระดาษได้ ถูกต้อง 2 ชนดิ ได้ 2 คำ� - 1 ปี 3 เดอื น)  ผ่าน  ไม่ผ่าน  ผ่าน  ไมผ่ า่ น  ผา่ น  ไม่ผ่าน  ผ่าน  ไมผ่ า่ น  ผ่าน  ไมผ่ ่าน 16 - 17 45. เดินลากของเล่น หรอื ส่งิ ของได้ 46. ขดี เขยี นไดเ้ อง 47. ทำ� ตามคำ� สง่ั งา่ ย ๆ โดยไมม่ ี 48. ตอบชือ่ วัตถุไดถ้ กู ต้อง 49. เลน่ การใช้สงิ่ ของตามหนา้ ที่ ไดม้ าก (1 ปี 4 เดือน ทา่ ทางประกอบ ขน้ึ ด้วยความสมั พันธ์ของ 2 สงิ่ ขน้ึ ไป - 1 ปี 5 เดอื น)  ผา่ น  ไมผ่ า่ น  ผา่ น  ไมผ่ ่าน  ผ่าน  ไมผ่ ่าน  ผา่ น  ไมผ่ ่าน  ผ่าน  ไมผ่ ่าน 19 - 24 60. เหวี่ยงขาเตะลกู บอลได้ 61. ตอ่ กอ้ นไม้ 4 ชัน้ 62. เลือกวัตถตุ ามคำ� สัง่ 63. เลยี นคำ� พดู ทีเ่ ป็นวลี 64. ใช้ช้อนตักอาหารกนิ เองได้ (1 ปี 7 เดือน (ตัวเลอื ก 4 ชนิด) ประกอบดว้ ยค�ำ 2 คำ� ข้นึ ไป - 2 ป)ี  ผา่ น  ไมผ่ า่ น  ผา่ น  ไม่ผา่ น  ผ่าน  ไมผ่ ่าน  ผา่ น  ไม่ผ่าน  ผ่าน  ไมผ่ ่าน 25 - 29 65. กระโดดเท้าพ้นพื้นทั้ง 2 ข้าง 66. แก้ปัญหาง่ายๆ โดยใช้ 67. ชี้อวยั วะ 7 ส่วน 68. พูดตอบรบั และปฏิเสธได้ 69. ลา้ งและเช็ดมือได้เอง (2 ปี 1 เดอื น เครอื่ งมอื ด้วยตวั เอง - 2 ปี 5 เดอื น)  ผา่ น  ไมผ่ า่ น  ผ่าน  ไม่ผ่าน  ผ่าน  ไม่ผ่าน  ผา่ น  ไมผ่ ่าน  ผา่ น  ไม่ผ่าน 31 - 36 79.ยืนขาเดยี ว 1 วนิ าที 80. เลียนแบบลากเส้นเป็นวง 81. นำ� วตั ถุ 2 ชนดิ ในหอ้ งมาให้ 82. พูดติดต่อกัน 3 - 4 ค�ำได้ 83. ใส่กางเกงได้เอง (2 ปี 7 เดอื น ต่อเนอ่ื งกัน ไดต้ ามค�ำส่งั อย่างน้อย 4 ความหมาย – 3 ป)ี  ผ่าน  ไมผ่ า่ น  ผ่าน  ไม่ผ่าน  ผ่าน  ไมผ่ า่ น  ผ่าน  ไม่ผ่าน  ผ่าน  ไมผ่ า่ น 37 - 41 84.ยืนขาเดียว 3 วินาที 85. เลียนแบบวาดรูปวงกลม 86. ทำ� ตามคำ� สัง่ ต่อเนื่องได้ 87. ถามค�ำถามได้ 4 แบบ เช่น 88. ทำ� ตามกฎในการเลน่ เปน็ กลมุ่ ไดโ้ ดย (3 ปี 1 เดอื น 2 กรยิ ากบั วัตถุ 2 ชนดิ ใคร อะไร ท่ีไหน ทำ� ไม มีผใู้ หญแ่ นะน�ำ -  ผ่าน  ไม่ผ่าน 3 ปี 5 เดอื น) 89. ชว่ ยทำ� งานขัน้ ตอนเดียวได้เอง  ผ่าน  ไม่ผา่ น  ผา่ น  ไมผ่ ่าน  ผ่าน  ไม่ผ่าน  ผ่าน  ไม่ผา่ น  ผา่ น  ไมผ่ า่ น 78 คมู่ ือเฝ้าระวังและสง่ เสรมิ พัฒนาการเดก็ ปฐมวัย : Developmental Surveillance and Promotion Manual (DSPM)

แบบบันทึกการเฝา้ ระวังและสง่ เสรมิ พัฒนาการเด็กปฐมวัย ตามชว่ งอายุ โดยพ่อแม่ ผปู้ กครอง ครู ผูด้ ูแลเดก็ และเจา้ หนา้ ทีส่ าธารณสขุ Developmental Surveillance and Promotion Record by Parents / Teacher / Caregiver and Health Personnel ดา้ น ด้านการเคลือ่ นไหว ด้านการใช้กลา้ มเนื้อมดั เล็ก ดา้ นการเข้าใจภาษา ดา้ นการใช้ภาษา ด้านการช่วยเหลอื ตัวเองและสังคม อายุ Gross Motor และสตปิ ัญญา Receptive Language Expressive Language Personal and Social (GM) Fine Motor (FM) (RL) (EL) (PS) 43 - 48 101. กระโดดขาเดยี วได้ 102. ตัดกระดาษรปู สเี่ หลีย่ ม 104. เลือกวัตถุท่ีมีขนาดใหญ่ 105. พดู เป็นประโยค 3 ค�ำ ติดต่อกนั 106. ใสก่ ระดมุ ขนาดใหญอ่ ยา่ งนอ้ ย (3 ปี 7 เดอื น อย่างน้อย 2 คร้งั จตั รุ สั ขนาด 10 ซม. ออกเปน็ กว่า และเลก็ กวา่ โดยมีความหมายและเหมาะสมกับ 2 ซม. ได้เอง 3 เม็ด – 2 ช้นิ (โดยใช้กรรไกรปลายมน) โอกาสได้ 4 ป)ี  ผา่ น  ไม่ผา่ น 103.เลียนแบบวาดรูป + (เครื่องหมายบวก)  ผ่าน  ไม่ผ่าน  ผา่ น  ไมผ่ า่ น  ผ่าน  ไม่ผา่ น  ผ่าน  ไมผ่ ่าน  ผา่ น  ไมผ่ า่ น 49 - 54 107. กระโดดสองเทา้ พรอ้ มกนั 108. ประกอบช้ินส่วนของ 109. เลือกรูปภาพที่แสดงเวลา 110. ตอบค�ำถามไดถ้ กู ตอ้ งเมอ่ื ถามวา่ 111. ท�ำความสะอาดตนเองหลัง (4 ปี 1 เดอื น ไปดา้ นข้างและถอยหลงั ได้ รูปภาพที่ตัดออกเป็นส่วน ๆ กลางวนั กลางคนื “ถา้ รสู้ กึ รอ้ น” “ไมส่ บาย” “หวิ ” จะทำ� จากอุจจาระได้ - 8 ชน้ิ ได้ อยา่ งไร 4 ปี 6 เดอื น)  ผ่าน  ไมผ่ า่ น  ผ่าน  ไม่ผา่ น  ผา่ น  ไมผ่ ่าน  ผ่าน  ไม่ผา่ น  ผา่ น  ไม่ผา่ น 55 - 59 112. เดนิ ตอ่ สน้ เทา้ 113. จับดินสอได้ถกู ตอ้ ง 114. เลอื กสไี ด้ 8 สี ตามค�ำสง่ั 115. ผลดั กันพดู คุยกับเพอื่ นในกลุ่ม 116. เล่นเลียนแบบบทบาทของ (4 ปี 7 เดอื น ผ้ใู หญ่ได้ - 4 ปี 11 เดอื น)  ผา่ น  ไมผ่ า่ น  ผา่ น  ไมผ่ ่าน  ผ่าน  ไมผ่ ่าน  ผ่าน  ไมผ่ ่าน  ผ่าน  ไม่ผา่ น 61-66 125. กระโดดขาเดียวไปข้าง 126. ตัดกระดาษเส้นตรง 127. บวกเลขเบ้อื งตน้ ผลลพั ธ์ 128. เด็กสามารถอธิบายหน้าท่ี หรือ 129. ช่วยงานบ้าน (5 ปี 1 เดอื น หน้า 4 ครง้ั ทีละข้าง ตอ่ เน่ือง ยาว 15 ซม. ไม่เกิน 10 คณุ สมบตั ขิ องสง่ิ ของไดอ้ ยา่ งนอ้ ย 6 ชนดิ - 5 ปี 6 เดอื น)  ผ่าน  ไมผ่ ่าน  ผ่าน  ไม่ผา่ น  ผ่าน  ไม่ผ่าน  ผ่าน  ไม่ผ่าน  ผา่ น  ไมผ่ ่าน 67-72 130. วง่ิ หลบหลกี สงิ่ กดี ขวางได้ 131. ลอกรปู สามเหลี่ยม 132. ลบเลข 133. เด็กสามารถบอกชื่อส่ิงของได้ 134. เดก็ แปรงฟนั ไดท้ ว่ั ท้งั ปาก (5 ปี 7 เดอื น 3 หมวด ได้แก่ สตั ว,์ เสื้อผ้า, อาหาร - 6 ป)ี  ผ่าน  ไม่ผา่ น  ผ่าน  ไม่ผา่ น  ผ่าน  ไมผ่ า่ น  ผ่าน  ไม่ผา่ น  ผ่าน  ไม่ผ่าน 73-78 135. เคลื่อนไหวร่างกายตามท่ี 136. เขยี นชอื่ ตนเองไดถ้ กู ตอ้ ง 137. อ่านหนงั สือทีม่ ีภาพอยา่ ง 138. สามารถคิดเชิงเหตุผล และ 139. ทำ� งานทไี่ ด้รบั มอบหมาย (6 ปี 1 เดอื น ตกลงกนั ใหค้ กู่ บั สญั ญาณเสยี ง ตอ่ เนอ่ื งจนจบ และเลา่ ไดว้ า่ เปน็ อธิบายได้ จนสำ� เรจ็ ด้วยตนเอง - ท่ผี ใู้ หญท่ �ำข้ึน 2 ชนิดต่อกัน เรอื่ งอะไร 6 ปี 6 เดอื น)  ผ่าน  ไม่ผ่าน  ผ่าน  ไมผ่ ่าน  ผา่ น  ไม่ผ่าน  ผ่าน  ไม่ผ่าน  ผ่าน  ไม่ผา่ น หมายเหต:ุ อายุทป่ี ระเมนิ หมายถงึ อายทุ ีเ่ ต็มเดอื นจนถงึ อีก 29 วนั เช่น ช่วงอายุ 7 - 8 เดือน หมายถึง อายุต้ังแต่ 7 เดือน จนถึง 8 เดอื น 29 วนั / อายุ 18 เดอื น หมายถงึ อายตุ ้งั แต่ 18 เดือน จนถึง 18 เดอื น 29 วัน 79ค่มู ือเฝา้ ระวังและสง่ เสริมพัฒนาการเด็กปฐมวยั : Developmental Surveillance and Promotion Manual (DSPM)

แบบบนั ทึกการคัดกรองและสง่ เสริมพฒั นาการเดก็ ปฐมวยั ตามชว่ งอายุ โดย เจ้าหนา้ ทสี่ าธารณสุข Developmental Screening and Promotion Record by Health Personnel ชื่อ......................................................นามสกลุ ...................................................ชอ่ื เลน่ ......................วัน เดอื น ปี เกดิ ...........................................อาย.ุ ........................ ค�ำชีแ้ จง : เด็กท�ำได้ ใสเ่ ครอื่ งหมาย  ผ่าน เด็กทำ� ไมไ่ ด้ ใสเ่ ครอ่ื งหมาย  ไมผ่ า่ น ด้าน ดา้ นการเคล่อื นไหว ด้านการใชก้ ลา้ มเนือ้ มดั เล็ก ดา้ นการเข้าใจภาษา ดา้ นการใชภ้ าษา ดา้ นการชว่ ยเหลอื ตวั เองและสังคม อายุ Gross Motor และสตปิ ญั ญา Receptive Language Expressive Language Personal and Social (GM) (PS) 9 เดือน Fine Motor (FM) (RL) (EL) 34. ใช้น้ิวหยบิ อาหารกินได้ 18 เดือน 27. ลุกขึน้ นง่ั ได้จากทา่ นอน 29. หยิบก้อนไม้จากพื้นและถือ 31. ท�ำตามค�ำส่ังง่าย ๆ เมื่อใช้ 32. เดก็ รจู้ กั การปฏเิ สธดว้ ยการแสดง  ผา่ น  ไมผ่ ่าน (1 ปี ไวม้ ือละช้ิน ทา่ ทางประกอบ ทา่ ทาง ว/ด/ป…………………………….............… 6 เดอื น)  ผา่ น  ไม่ผ่าน  ผา่ น  ไม่ผา่ น  ผ่าน  ไมผ่ า่ น  ผ่าน  ไมผ่ า่ น ว/ด/ป…………………………… ว/ด/ป…………………………… ว/ด/ป…………………………… ว/ด/ป……………………………........… 58. สนใจและมองตามส่ิงท่ีผู้ใหญ่ช้ีที่อยู่ 30 เดอื น 28. ยืนอยู่ได้โดยใช้มือเกาะ 30. ใชน้ วิ้ หวั แมม่ อื และนว้ิ อนื่ ๆ 33. เลยี นเสยี งคำ� พดู ทค่ี นุ้ เคยไดอ้ ยา่ ง ไกลออกไปประมาณ 3 เมตร (2 ปี เคร่อื งเรือนสงู ระดบั อก หยบิ ของขึ้นจากพ้ืน นอ้ ย 1 เสียง  ผา่ น  ไม่ผา่ น 6 เดือน)  ผ่าน  ไม่ผา่ น  ผา่ น  ไมผ่ ่าน  ผา่ น  ไม่ผา่ น ว/ด/ป…………………………….............… ว/ด/ป…………………………… ว/ด/ป…………………………… ว/ด/ป………………………………........ 59. ดมื่ น�ำ้ จากถว้ ยโดยไม่หก 50. วิง่ ได้ 52. เปิดหนา้ หนังสอื ทท่ี �ำดว้ ย 54. เลอื กวตั ถตุ ามคำ� สงั่ ไดถ้ กู ตอ้ ง 56. พูดเลียนค�ำท่ีเด่นหรือค�ำสุดท้าย กระดาษแข็งทีละแผ่นไดเ้ อง 3 ชนดิ ของค�ำพดู  ผ่าน  ไมผ่ า่ น  ผา่ น  ไมผ่ ่าน  ผ่าน  ไม่ผา่ น  ผ่าน  ไมผ่ า่ น  ผา่ น  ไม่ผ่าน ว/ด/ป…………………………….............… ว/ด/ป…………………………… ว/ด/ป…………………………… ว/ด/ป…………………………… ว/ด/ป………………………………....... 77. รอ้ งเพลงไดบ้ างคำ� หรอื รอ้ งเพลงคลอ 51. เดินถือลูกบอลไปได้ไกล 53. ตอ่ กอ้ นไม้ 2 ช้ัน 55. ช้ีอวัยวะได้ 1 ส่วน 57. พดู เป็นคำ� ๆ ได้ 4 ค�ำ เรยี กช่ือ ตามทำ� นอง 3 เมตร สงิ่ ของหรือทักทาย (ต้องเปน็ คำ� อ่นื ที่  ผ่าน  ไม่ผา่ น ไม่ใช่ค�ำว่าพ่อแม่ ชื่อของคนคุ้นเคย ว/ด/ป……………………….............… หรอื ชอ่ื ของสตั ว์เล้ียงในบา้ น)  ผา่ น  ไม่ผา่ น  ผ่าน  ไม่ผา่ น  ผ่าน  ไมผ่ า่ น  ผ่าน  ไมผ่ ่าน ว/ด/ป…………………………… ว/ด/ป…………………………… ว/ด/ป…………………………… ว/ด/ป………………………………....... 70. กระโดดข้ามเชือกบนพ้ืน 72. ต่อก้อนไม้ส่ีเหล่ียมลูกบาศก์ 73. ย่นื วตั ถใุ หผ้ ้ทู ดสอบได้ 1 ชน้ิ 76. พูดติดต่อกัน 2 ค�ำขึ้นไปอย่างมี ไปข้างหน้าได้ เปน็ หอสงู ได้ 8 กอ้ น ตามค�ำบอก (รูจ้ �ำนวนเท่ากบั 1) ความหมายโดยใช้ค�ำกริยาได้ถูกต้อง อยา่ งน้อย 4 กรยิ า  ผ่าน  ไม่ผ่าน  ผ่าน  ไมผ่ า่ น  ผ่าน  ไมผ่ ่าน  ผ่าน  ไม่ผ่าน ว/ด/ป…………………………… ว/ด/ป…………………………… ว/ด/ป…………………………… ว/ด/ป…………………………......… 80 คมู่ ือเฝา้ ระวงั และส่งเสรมิ พฒั นาการเดก็ ปฐมวยั : Developmental Surveillance and Promotion Manual (DSPM)

ด้าน ดา้ นการเคลอ่ื นไหว ด้านการใช้กลา้ มเน้อื มัดเล็ก ด้านการเข้าใจภาษา ดา้ นการใชภ้ าษา ด้านการช่วยเหลอื ตัวเองและสังคม อายุ Gross Motor และสตปิ ญั ญา Receptive Language Expressive Language Personal and Social (GM) (PS) 30 เดอื น Fine Motor (FM) (RL) (EL) (2 ปี 6 เดอื น) 71. ขว้างลูกบอลขนาดเล็กได้ 74. สนใจฟงั นิทานไดน้ าน 78. เด็กรู้จักรอให้ถึงรอบของตนเอง โดยยกมือขึ้นเหนอื ศีรษะ 5 นาที ในการเล่นโดยมผี ้ใู หญ่คอยบอก 42 เดือน  ผา่ น  ไม่ผา่ น  ผา่ น  ไม่ผา่ น  ผ่าน  ไม่ผ่าน (3 ปี ว/ด/ป…………………………… ว/ด/ป…………………………… ว/ด/ป……………………….............… 6 เดือน) 75. วางวัตถุไว้ “ขา้ งบน” และ “ข้างใต้” ตามคำ� สง่ั ได้ 60 เดอื น  ผ่าน  ไมผ่ ่าน (5 ป)ี ว/ด/ป…………………………… 90. ยนื ขาเดียว 5 วินาที 92. แยกรปู ทรงเรขาคณติ ได้ 3 แบบ 95. วางวัตถุไว้ข้างหน้าและ 97. พูดถึงเหตุการณ์ที่เพ่ิงผ่านไป 99. บอกเพศของตนเองได้ถกู ตอ้ ง ข้างหลงั ได้ตามค�ำสั่ง ใหม่ ๆ ได้  ผ่าน  ไมผ่ ่าน  ผา่ น  ไม่ผา่ น  ผา่ น  ไมผ่ ่าน  ผา่ น  ไม่ผา่ น  ผ่าน  ไม่ผ่าน ว/ด/ป…………………………… ว/ด/ป…………………………… ว/ด/ป……………………………. ว/ด/ป…………………………........ ว/ด/ป…………………………….........… 93. ประกอบช้ินส่วนของรูปภาพที่ถูก ตัดออกเป็น 3 ชิน้ ได้  ผ่าน  ไมผ่ า่ น ว/ด/ป…………………………… 91. ใช้แขนรับลูกบอลได้ 94. เขยี นรูปวงกลมตามแบบได้ 96. เลอื กจดั กลมุ่ วตั ถตุ าม 98. พูด “ขอ” หรือ“ขอบคุณ” 100. ใส่เส้ือผ่าหน้าได้เองโดยไม่ต้อง ประเภทภาพเส้อื ผา้ ได้ หรอื “ให้” ได้เอง ตดิ กระดุม  ผา่ น  ไม่ผ่าน  ผา่ น  ไมผ่ ่าน  ผ่าน  ไมผ่ า่ น  ผ่าน  ไม่ผ่าน  ผ่าน  ไมผ่ า่ น ว/ด/ป…………………………… ว/ด/ป…………………………… ว/ด/ป…………………………… ว/ด/ป…………………….……....... ว/ด/ป……………………………........... 117. เดนิ ตอ่ เทา้ เปน็ เสน้ ตรง 118. ลอกรูป  120. จับใจความเมื่อฟังนิทาน 122. อ่านออกเสียงพยญั ชนะ 124. แสดงความเห็นอกเห็นใจเมื่อ ไปขา้ งหน้าได้ หรอื เร่อื งเล่า ได้ถูกต้อง 5 ตัว ดังน้ี “ก” “ง” เหน็ เพื่อนเจ็บหรอื ไมส่ บาย “ด” “น” “ย”  ผา่ น  ไมผ่ า่ น  ผา่ น  ไม่ผ่าน  ผา่ น  ไม่ผ่าน  ผา่ น  ไมผ่ ่าน  ผา่ น  ไมผ่ า่ น ว/ด/ป................................ ว/ด/ป................................. ว/ด/ป............................... ว/ด/ป................................. ว/ด/ป................................. 119. วาดรูปคนได้ 6 สว่ น 121. นับก้อนไม้ 5 กอ้ น 123. รจู้ ักพูดอยา่ งมีเหตผุ ล  ผา่ น  ไม่ผ่าน  ผา่ น  ไม่ผา่ น  ผ่าน  ไมผ่ า่ น ว/ด/ป................................. ว/ด/ป............................... ว/ด/ป................................. 81คมู่ ือเฝ้าระวงั และส่งเสริมพัฒนาการเด็กปฐมวยั : Developmental Surveillance and Promotion Manual (DSPM)

อปุ กรณส์ ำ� หรบั คดั กรองและสง่ เสรมิ พฒั นาการเด็กปฐมวยั อายุ 9 เดอื น อายุ 18 เดอื น อายุ 30 เดอื น อายุ 42 เดอื น อายุ 60 เดอื น (1 ปี 6 เดอื น) (2 ปี 6 เดอื น) (3 ปี 6 เดอื น) (5 ป)ี 82 คมู่ ือเฝา้ ระวงั และส่งเสริมพฒั นาการเด็กปฐมวยั : Developmental Surveillance and Promotion Manual (DSPM)



9 ยา่ งเพอื่ สรา้ งลกู สถาบันพัฒนาการเดก็ สรถาชานบคนั โรพทินฒั รท.นร0า 2อ1w-น95w6า9ม0wมยั-4..เ1ดt5h0ก็7a9แตiหc.wง่hดชอiwlาdนตwdแิ .กneกวivcรeมhอl.อoa.นแnpมาamมรmิมัยeaniจ.กtm..รเชcะooยีทpงmรhใวห.gงมoส.าt5ธh0า1รณ80สุขโทร. 053-908-300-49 App Khunlook