Innovation and Information Technology for Education

นางสาวพิชยา สทุ ธแิ สน รหสั นิสิต 61500709 วทิ ยาลยั การศึกษา มหาวทิ ยาลยั พะเยา



ก คานา E-book เล่มนีเ้ ปน็ ส่วนหนึ่งของรายวชิ า นวัตกรรมและเทคโนโลยีสารสนเทศทางการศกึ ษา ภาค เรียนท่ี 2 ปีการศึกษา 2562 จัดทาข้ึนเพื่อรวบรวมความรู้ เกีย่ วกับหลักการ ทฤษฎี ความหมาย แนวคิด ทีเ่ ก่ยี วข้อง กบั นวัตกรรมและเทคโนโลยีการศึกษา ท่ไี ด้รับจากการ เรียนในรายวิชาดงั กล่าว หาก E-book เล่มนี้มขี ้อบกพรอ่ งหรือผิดพลาด ประการใด ข้าพเจ้าต้องขออภัยมา ณ ทน่ี ีด้ ้วย

สารบัญ ข คานา หน้า สารบญั ก ความหมายของนวตั กรรม ข องคป์ ระกอบของนวตั กรรม 1 คุณลกั ษณะของนวตั กรรม 2 ลาดับข้ันตอนการเกดิ นวัตกรรม 3 Innovationonal Innovation 4 สรุปคลิปวดี ีโอ 5 นวัตกรรม VS เทคโนโลยีuc 8 เทคโนโลยีการศึกษา 9 หลกั การ ทฤษฎี แนวคดิ ท่ีเกี่ยวข้อง 10 กับนวตั กรรมและเทคโนโลยีการศึกษา 11

1 ความหมายของนวตั กรรม นว หรอื นวตั กรรม Innovation • ใหม่ • การกระทา • การ หรือส่ิงท่ี กระทาใหม่ ทา ๆ หรือการ ความคิด พฒั นา และการ ดัดแปลง ปฏบิ ัติ จาก ของเดมิ นว หรือ นวตั คือ ใหม่ กรรม คือ การกระทา หรือสิง่ ที่ทา ความคดิ และการปฏบิ ัติ นวัตกรรม (Innovation) หมายถงึ การกระทาสิง่ ใหม่ ๆ หรือประดิษฐ์ ใหม่ ๆ หรือการพฒั นาดังแปลงจากของเดมิ นวัตกรรมของคนยคุ หนง่ึ อาจเป็นเทคโนโลยีของคนอีกยคุ หนึง่

2 องค์ประกอบของนวัตกรรม Newness Economic Knowledge and Benefits Creativity Idea - Newness หมายถึง เป็นสิ่งใหม่ที่ถูกพัฒนาขึ้น ซึ่งอาจเป็นตัว ผลิตภัณฑ์ บริการ หรือกระบวนการ โดยจะเป็นการปรับปรุงจาก ของเดิมหรือพฒั นาขนึ้ ใหม่ - Economic Benefits ประโยชน์ในเชิงธุรกจิ หรือการสร้าง ความสาเรจ็ ในเชิงพาณิชย์ กล่าวคือ นวัตกรรม จะต้องสามารถทาให้ เกิดมูลค่าเพิ่มจากการพัฒนาสิ่งต่าง ๆ เหล่าน้ัน - Knorledge and Creativity Idea สิ่งทีจ่ ะเปน็ นวัตกรรมได้น้ัน ต้องเกดิ จากการใช้ความรแู้ ละความคดิ สร้างสรรค์เป็นฐานของการ พัฒนาให้เกิดซ้าใหม่เท่าน้ัน

3 คณุ ลกั ษณะของนวตั กรรม - เป็นความคิดเห็นหรือปฏิบตั กิ ารใหมอ่ ย่างแท้จริง เป็นสิง่ ที่ไมม่ ใี คร ค้นพบมากอ่ น ซึ่งนวัตกรรมประเภทนจี้ ะถูกต่อต้านอยู่เสมอ - ยงั ไม่เปน็ ส่วนหนึง่ ของระบบงานในปจั จบุ ัน แต่เมือ่ ไหร่ที่ “สิง่ ใหม่” น้ัน ได้รบั การเผยแพร่และยอมรับจนกลายเปน็ สว่ นหนึ่งของระบบงานทดี่ าเนนิ อยู่ในปจั จุบัน “สิง่ ใหม่” น้ันจะเปลี่ยนสภาพเป็น “เทคโนโลยี” - จะต้องเป็นสิ่งใหมท่ ้ังหมด หรือบางส่วน อาจเป็นของเกา่ ที่ใช้ไมไ่ ด้ผลในอดีต แล้วนามาปรบั ปรงุ ใหด้ ีข้ึน - มกี ารจัดระบบข้ันตอนการดาเนินงาน ให้เหมาะสมก่อนทีจ่ ะทาการเปลี่ยนแปลง โดยพิจาณาต้ังแตข่ ้อมลู กระบวนการ และผลลพั ธ์ - มกี ารพิสูจน์ด้วยการวิจัย หรืออยู่ระหว่างการวิจยั ว่า “สิ่งใหม่” นั้น จะ ช่วยให้การแก้ปัญหา และดาเนินการบางอย่างมีประสทิ ธภิ าพสงู ขนึ้ กวา่ เดิม

4 ลาดบั ขั้นตอนการเกิดนวตั กรรม - ระยะการประดิษฐค์ ิดค้น - ระยะพัฒนาการ แนวความคิด ทดลอง-ทดสอบ ผลทีไ่ ด้รบั ทดลอง-ทดสอบ - ระยะเป็นนวตั กรรมโดยสมบูรณ์ กระบวนการยอมรับนวัตกรรม ขั้นเกดิ การรบั รู้ ขนั้ เกิดความสนใจก็ประเมนิ ผลวา่ สงิ่ เปน็ ยังไง ขน้ั การประเมินผล ขั้นทดลอง ข้ันตกลงยอมรับ

5 Educational Innovation ความหมายของนวตั กรรมการศึกษา นวัตกรรมการศึกษา หมายถงึ การนาเอาสิง่ ใหมซ่ ึ่งอาจจะอยู่ ในรปู ของความคดิ หรือการกระทา รวมทั้งสิง่ ประดิษฐ์เขา้ มาใช้ในระบบ การศึกษา เพือ่ มงุ่ หวังที่จะเปลีย่ นแปลงสงิ่ ทมี่ อี ยู่เดิมให้ระบบการศึกษา มปี ระสิทธิภาพยิ่งข้นึ ช่วยประหยัดเวลาในการเรียน เช่น การสอนโดย คอมพิวเตอร์ชว่ ยสอน การใช้สื่อวิดทิ ศั น์เชิงโต้ตอบ (Interactive Video) สื่อหลายมิติ (Hypermedia) เปน็ ต้น ประเภทของนวัตกรรมการศึกษา ประเภทของนวตั กรรมการศึกษาพระราชบญั ญัตกิ ารศึกษา แห่งชาติ พ.ศ. 2542 ได้มีบทบัญญัติที่เกย่ี วข้องกบั เทคโนโลยีการศึกษา และนวตั กรรมการศึกษาไว้หลายมาตรา มาตราที่สาคญั คือ มาตรา 67 รัฐต้องส่งเสริมให้มกี ารวิจัยและพฒั นาการผลติ และการพัฒนา เทคโนโลยีเพือ่ การศึกษา รวมท้ังการติดตาม ตรวจสอบและประเมนิ ผล การใช้เทคโนโลยีเพือ่ การศึกษา เพื่อให้เกิดการใช้ทีค่ มุ้ คา่ และเหมาะสม กบั กระบวนการเรียนรู้ของคนไทยและในมาตรา 22 การดาเนินการ ปฏิรูปการศึกษาให้สาเรจ็ ได้ตามทีร่ ะบไุ ว้ในพระราชบญั ญัติการศึกษา แห่งชาติ พ.ศ. 2542 ดังกล่าว จาเป็นต้องทาการศึกษาวิจัยและพัฒนา นวตั กรรมการศึกษาใหมๆ่ ทีจ่ ะเข้ามาช่วยแก้ไขปัญหาทางการศึกษาทั้ง ในรปู แบบของการศึกษาวิจัย การทดลองและการประเมินผลนวตั กรรม หรือเทคโนโลยีที่นามาใช้วา่ มคี วามเหมาะสมมากนอ้ ยเพียงใด

6 นวัตกรรมที่นามาใช้ทั้งทีผ่ า่ นมาแล้วและทจี่ ะมใี นอนาคตมหี ลายประเภท ขนึ้ อยู่กบั การประยกุ ต์ใช้นวตั กรรมในด้านตา่ งๆ ในทีน่ ้ีจะขอกล่าวคือ นวัตกรรม 5 ประเภท คือ 1. นวตั กรรมทางด้านหลกั สตู ร นวัตกรรมทางด้านหลักสูตร เป็นการใช้วิธีการใหม่ๆ ในการ พั ฒ น า ห ลั ก สู ต ร ใ ห้ ส อ ด ค ล้ อ ง กั บ ส ภ า พ แ ว ด ล้ อ ม ใ น ท้ อ ง ถ่ิ น แ ล ะ ตอบสนองความต้องการสอนบุคคลให้มากขึ้น เนื่องจากหลักสูตร จะต้องมีการเปลี่ยนแปลงอยู่เสมอเพื่อให้สอดคล้องกับความก้าวหน้า ทางด้านเทคโนโลยีเศรษฐกิจและสงั คมของประเทศและของโลก 2. นวตั กรรมการเรียนการสอน เปน็ การใช้วิธีระบบในการปรบั ปรุงและคิดค้นพฒั นาวธิ ีสอน แบบใหม่ๆ ที่สามารถตอบสนองการเรียนรายบคุ คล การสอนแบบ ผู้เรียนเป็นศูนย์กลาง การเรียนแบบมสี ่วนร่วม การเรียนรู้แบบแกป้ ัญหา การพฒั นาวิธีสอนจาเปน็ ตอ้ งอาศยั วิธีการและเทคโนโลยีใหมๆ่ เข้ามา จดั การและสนบั สนนุ การเรียนการสอน ตัวอย่างนวตั กรรมที่ใช้ในการ เรียนการสอน ได้แก่ การสอนแบบศูนย์การเรียน การใช้กระบวนการ กลุ่มสัมพนั ธ์ การสอนแบบเรียนรู้ร่วมกัน และการเรียนผ่านเครือข่าย คอมพิวเตอร์และอินเทอร์เน็ต การวิจัยในช้ันเรียน ฯลฯ 3. นวตั กรรมสื่อการสอน - คอมพิวเตอร์ชว่ ยสอน (CAI) - มัลติมีเดีย (Multimedia) - การประชุมทางไกล (Teleconference) - ชดุ การสอน (Instructional Module) - วีดีทัศน์แบบมปี ฏิสัมพนั ธ์ (Interactive Video)

7 4. นวตั กรรมการประเมินผล - การพฒั นาคลงั ข้อสอบ - การลงทะเบียนผ่านทางเครือข่าย คอมพิวเตอร์ และ อนิ เตอร์เนต็ - การใช้บตั รสมาร์ทการ์ด เพื่อการใช้บริการของสถาบันศึกษา - การใช้คอมพิวเตอร์ในการตัดเกรด 5. นวัตกรรมการบริหารจดั การ เปน็ การใช้นวตั กรรมที่เกี่ยวข้องกบั การใช้สารสนเทศมา ช่วยในการบริหารจัดการ เพือ่ การ ตดั สินใจของผู้บริหารการศึกษาให้ มคี วามรวดเร็วทนั เหตุการณ์ ทันต่อการเปลี่ยนแปลงของโลก นวัตกรรมการศึกษาที่นามาใช้ทางด้านการบริหารจะเกี่ยวขอ้ งกบั ระบบการจัดการฐานขอ้ มลู ในหนว่ ยงานสถานศึกษา เช่น ฐานขอ้ มูล นักเรียน นักศึกษา ฐานข้อมูล คณะอาจารย์และบุคลากร ใน สถานศึกษา ด้านการเงิน บญั ชี พสั ดุ และครุภัณฑ์ ฐานขอ้ มลู เหล่านี้ ต้องการออกระบบทีส่ มบูรณ์มีความปลอดภัยของขอ้ มลู สูง

8 สรุปคลิปวดี ีโอ นวัตกรรมดา้ นการบรหิ ารจัดการ คลิป จับจา่ ย For School application จับจ่าย For School เป็นนวัตกรรมเทคโนโลยี แห่งอนาคตทีถ่ ูกพฒั นาข้ึนมาสาหรบั การใช้งานในสถานศึกษา เพื่อให้ การบริหารจดั การทุกอยา่ งสะดวกสบาย ง่ายแค่ปลายนิว้ สมั ผัส ไม่วา่ จะเป็นฟังกช์ ัน ทีท่ าให้ผปู้ กครองสามารถเช็คการเขา้ -ออกโรงเรียน ของบุตรหลาน การเข้าเรียนในแต่ละรายวิชา การใช้จา่ ยเงินในการซื้อ ของสหกรณ์โรงเรียนผ่าน application โดยไม่ต้องพกเงินสดทาให้ ผู้ปกครองสบายในในเรื่องของกาสญู หายเงนิ อกี ด้วย นอกจากนีย้ ังมี ฟีเจอร์พเิ ศษ สาหรบั ตรวจการบ้านของครูดว้ ย ง่ายเพียงแค่ปลายนิ้ว สัมผสั อกี ทั้งยังบริการกระเป๋าเงินออนไลน์อกี ด้วย

9 นวัตกรรม VS เทคโนโลยี - นวตั กรรมและเทคโนโลยี มักจะเขียนคกู่ นั เสมอ - ใช้รวมเปน็ คาเดียวคือ Innotech - นวตั กรรม และ เทคโนโลยี มคี วามสัมพันธ์กันอย่างใกล้ชิด - นวัตกรรม เปน็ เรือ่ งของการกระทาสิง่ ใหม่ ซึ่งอยู่ในขั้นทดลอง ยงั ไมเ่ ปน็ ทีย่ อมรับในสงั คม - เทคโนโลยี เป็นเรือ่ งของการนาเอาสิง่ ตา่ ง ๆ มาประยกุ ต์ใช้ อย่างมีประสิทธิภาพ - การนาเอานวัตกรรมมาประยกุ ต์ใช้ เรียกว่าเปน็ เทคโนโลยี - การใช้เทคโนโลยีเพือ่ ให้เกิดสิง่ ใหม่ เรียกสิง่ ใหม่วา่ นวัตกรรม

10 เทคโนโลยีการศึกษา เทคโนโลยีการศึกษา พัฒนาขึ้นในยุคที่มีปัญหา ทางการศึกษาที่สลับซับซ้อน เป็นการประยุกต์เอาเทคนิค วิธีการ แนวความคิด วัสดุอุปกรณ์ และศาสตร์ทางการศึกษา มาใช้ในการ วิเคราะห์ปญั หาทางการศึกษา ซึง่ เป็นกระบวนการที่ซับซ้อน โดยแต่ ละส่วนของกระบวนการมีความเป็นบูรณาการไม่ได้แยกเป็นอิสระ จากกนั ซึง่ เป็นวิธีการที่มุ่งแกไ้ ขปญั หาท้ังระบบ

11 หลักการ ทฤษฎี แนวคิด ที่เกีย่ วขอ้ งกบั นวัตกรรม และเทคโนโลยีการศึกษา 1. ทฤษฎที างจิตวทิ ยาการศึกษา 1.1 ทฤษฎกี ารเรียนรู้ ได้มาจาก 2 กลุ่มใหญ่ ได้แก่ กลุ่มพฤติกรรมนิยม (Behaviorism) การ เรียนรู้เกดิ ขึน้ โดยความสมั พนั ธ์ระหว่างสงิ่ เรา้ และการตอบสนอง และกลุ่ม ความรู้ ผเู้ รียนจะเกดิ การเรียนได้ตอ้ งใช้ประสาทสัมผสั และใช้สติปญั ญาเป็น ตวั วิเคราะห์ข้อมูลและเก็บสะสมประสบการณ์ 1.2 ทฤษฎคี วามแตกต่างระหว่างบุคคล มนุษย์มคี วามแต่งตา่ งกนั มากในองค์ประกอบทางจิตวิทยาสว่ นบคุ คล 1.3 ทฤษฎกี ารพฒั นา 2. ทฤษฎกี ารสื่อสาร แต่งต่างกนั ไปตามยคุ สมยั เช่น สมยั โบราณ ติดต่อกนั ทางการเขียนไว้บน ฝาผนัง การใช้พิราบสือ่ สาร การเขียนจดหมาย การส่งโทรเลข การใช้ โทรศพั ท์ E-mail Line Facebook โดยมอี งคป์ ระกอบของการส่งสาร ดังนี้ สาร ผู้ส่งสาร สือ่ หรือช่องทางส่งสาร ผู้รับ ผล ผลย้อนกลับ 3.ทฤษฎรี ะบบ ทฤษฎีระบบ คือ รูปแบบแนวคิดการจดั การทีม่ องภาพแบบเปน็ องค์รวม โดยมรี ะบบย่อย ๆ ประกอบอยู่ในระบบใหญ่ มคี วามสมั พนั ธ์กนั และทางาน ร่วมกันเพือ่ ให้บรรลุวัตถุประสงคแ์ ละเปา้ หมายทีต่ ั้งไว้ ทฤษฎีระบบ (Systems theory) จัดเปน็ สาขาวิชาเกดิ ขึน้ ช่วงปลาย ทศวรรษที่ 20 ทฤษฎรี ะบบเปน็ สาขาวิชาทพี่ ฒั นาขึน้ โดยอาศัยแนวความคดิ หลายสาขา โดยทาแนวคิดจากหลายสาขาวชิ ามาประยุกต์ผสมผสานสรา้ ง เป็นทฤษฎรี ะบบขึ้นมา

12 4. ทฤษฎกี ารเผยแพร่ การศึกษาถึงทฤษฎที ีเ่ กย่ี วขอ้ งในการเผยแพร่ นวตั กรรมและเทคโนโลยีการศึกษา มสี าเหตุสาคัญ 3 ประการคือ 1) ต้องการทราบว่าผลผลิตของเทคโนโลยีการศึกษาเปน็ ที่ ยอมรบั หรือไม่ เนือ่ งจากการปฏบิ ตั ิจรงิ น้ันไม่เหมือนกัน 2) นักเทคโนโลยีการศึกษาสามารถจัดเตรียมในการเผยแพร่ งานเทคโนโลยีการศึกษาให้กบั กลุ่มผู้ใช้ได้อย่างมปี ระสทิ ธภิ าพ 3) นาไปสู่การเผยแพร่นวตั กรรม อย่างเป็นระบบ สร้างรปู แบบการเผยแพร่และรปู แบบการ ยอมรบั นวัตกรรมข้นึ



ผจู้ ัดทา นางสาวพิชยา สทุ ธแิ สน รหัสนิสิต 61500709 การบริหารการศกึ ษา มหาวทิ ยาลัยพะเยา