หน่วยที่ 2 คอลลอยด์และอิมัลชั่น

หน่วยการเรียนรู้ที่ 2 คอลลอยดแ์ ละอมิ ัลชัน

ขนาดอนุภาค สารละลาย คอลลอยด์ สารแขวนลอย 10-4 10-4 10-4

Colloidหมายถงึ ㆍ เป็ นสารเนือ้ เดยี วทเ่ี กดิ จากการรวมตัว ของสารตงั้ แต่ 2 ชนิดขนึ้ ไปมลี ักษณขุ่น หรือมวั และทาให้ เกิดสี โดยจะไมเ่ กิด การตกตะกอน

อนุภาคของสารซงึ่ มขี นาดเล็กมากลอย อยู่ในตวั กลาง อนุภาค ไมม่ ีการละลาย และ ไม่สามารถมองเหน็ อนุภาคดว้ ยตาเปล่า

ขนาดอนุภาคColloid ㆍ มเี ส้นผ่านศูนยก์ ลางประมาณ 10-7 ถึง 10-4 เซนตเิ มตร หรือระหวา่ ง หนึ่งในพนั ล้านถงึ หน่ึงใน หม่ืน เซนตเิ มตร หรือ 0.001-1.0 ไมโครเมตร

ประมาณ 10-7 ถงึ 10-4 หรอื 0.001-1.0 ไมโครเมตร

วธิ แี ยกคอลลอยด์ เนื่องจากอนุภาคคอลลอยด์ สามารถลอดผ่านกระดาษกรองได้ แต่ไมส่ ามารถ ลอดผ่านกระดาษเชลโลเฟนได้ ดงั นั้น แยกโดยการ กรองด้วยกระดาษเซลโลเฟนได้

วธิ ีแยกคอลลอยด์ หรอื ใชเ้ ครอ่ื งมือทดสอบ เช่น เครอ่ื งอลุ ตราไมโครสโคป

คุณสมบัตขิ องColloid ㆍเม่ือผ่านลาแสง เกิดปรากฏการณท์ ินดอลล์ (Tyndall Effect)

ไมต่ กตะกอน

อนุภาคบางชนิด มีประจุ คอลลอยดท์ พ่ี บมากในชวี ติ ประจาวนั จะเป็ นแบบ มปี ระจุ เช่น นา้ แป้ง นา้ นม วุ้น และหมอกควนั

ชนิดคอลลอยด์









ซอล (Sol) เป็ นคอลลอยดท์ ป่ี ระกอบดว้ ย อนุภาคสารทเี่ ป็ นของแขง็ แทรกตวั อยู่ใน ตวั กลางทเี่ ป็ นของเหลว ตัวอย่างคอลลอยดช์ นิดโซล

นา้ แปง้ ที่ไดจ้ ากเทแปง้ ลงกวนในนา้ ตม้ สกุ

อมิ ัลชัน (Emulsion) เป็ นคอลลอยดท์ ปี่ ระกอบด้วย อนุภาคสารทเี่ ป็ นของเหลวแทรกตวั อยูใ่ นตวั กลาง ทเ่ี ป็ นของเหลว ตวั อย่างคอลลอยดช์ นิดอิมลั ชนั



เจล (Gel) เป็ นคอลลอยดท์ ป่ี ระกอบดว้ ยอนุภาค สารทเี่ ป็ นของแขง็ แทรกตวั อยู่ในตวั กลางทเี่ ป็ น ของเหลว แตอ่ นุภาคทแ่ี ทรกตวั อยู่จะมีขนาด ใหญ่กวา่ ในซอล รวมถงึ เกดิ แรงยดึ เหนี่ยวขึน้ ระหว่างอนุภาคของแขง็ กับตวั กลาง ตวั อย่างคอลลอยดช์ นิดเจล

แอโรซอล (Aerosol) เป็นคอลลอยดท์ ่ีประกอบดว้ ย อนภุ าคสารท่ีเป็นของแขง็ หรอื ของเหลวแทรกตวั อยใู่ น ตวั กลางท่ีเป็นก๊าซ เช่น เมฆ ควนั และหมอก ตวั อยา่ งคอลลอยดช์ นิดแอโรโซล

โฟมของเหลว (Liquid foam) เป็นคอลลอยดท์ ่ีประกอบดว้ ย อนภุ าคสารท่ีเป็นก๊าซกระจายตวั อยใู่ นตวั กลางท่ีเป็น ของเหลว เชน่ ฟองสบู่ ตวั อยา่ งคอลลอยดช์ นิดโฟมของเหลว

โฟมของแข็ง (Solid foam) เป็นคอลลอยดท์ ี่ ประกอบดว้ ยอนภุ าคสารท่ีเป็นก๊าซกระจายตวั อย่ใู น ตวั กลางที่เป็นของแข็ง เช่น เมด็ โฟม เป็นตน้ ตวั อย่างคอลลอยดช์ นิดโฟมของแขง็

คอลลอยด์ และอมี ัลชัน คอื สารทไ่ี ด้จากการผสมไขมันและนา้ เข้าด้วยกัน อมิ ัลชันจงึ เป็ นการผสมระหว่างของเหลว 2 ชนิดขนึ้ ไปที่ โดยปกตแิ ล้วเข้ากันไม่ไดเ้ ช่น นา้ มันในนา้ หรือ นา้ ใน นา้ มัน

อิมลั ชนั บางชนิดจะรวมเป็นเนือ้ เดยี วกนั อยา่ ง สมบรู ณ์ และคงตวั ได้ ก็ตอ่ เม่ือเตมิ ตวั ประสาน ลงไป สารนี้ เรยี กวา่ อีมัลซิฟายเออร์

สีอมิ ัลชัน หมายถงึ สีซงึ่ มนี า้ เป็ นส่วนประกอบหลัก และ เตมิ ไวนิลหรืออะคริลิคลงไปเพอ่ื เพม่ิ ความคงทน

(suspension)