05-นิทานปัญญายุทธ์-ญาณิศา

ความรู้และความคดิ เร่ือง : นิทานปัญญายุทธ์ จัดทาโดย : นางสาวญาณิศา ประยรู สวัสดิ์ ระดบั ชนั้ ประกาศนียบตั รวิชาชพี ชนั้ ปี ที่ 3 รุ่นที่ 14

ตวั ละคร นกั พรต เฉิงกวงุ้ เซียง พระราชา แห่งเขาปัญญายทุ ธ์ บณั ฑติ หล่ี บณั ฑติ หวง

กาลครงั้ หนึ่งไม่นาน นกั มีบญั ฑิตคนหน่ึง ชื่อบญั ฑิตหลี่ เขาทางานรบั ราชการในวงั หลวง เขารสู้ ึกสงสยั เป็ นอย่างยิ่งว่าเหตใุ ดแมเ้ ขารบั ราชกาลมาก็นานแลว้ แต่ก็ยงั ไม่ไดเ้ ล่ือนตา แหนงเหมือนคนอ่ืนเขาเสียที ผิดกบั บณั ฑิตอีกคนหน่ึง ช่ือบณั ฑิตหวงที่เรียนจบและเขา้ รบั ราชกาลมาพรอ้ มๆกนั กลบั ไดเ้ ล่ือนขน้ั เลอื่ นตาแหน่งเรว็ กว่าเขามาก “เหตุใดหนอทง้ั ๆทเ่ี รากบั บญั ฑติ หวง ต่างก็ร่าเรียนจบมาจากกับที่เดียวกันคะแนน สอบก็พอๆกัน เข้ารับราชกาลก็พร้อมๆกัน แต่เรากลับย่้าตอกอยู่แต่ข้ันเดิม ตา่ แหน่งเดิมมาตลอด ผิดกบั บณั ฑิตหวง ท่ไี ด้เลอ่ื นข้ันเล่ือนต่าแหน่งเร็วมาก โลกนี้ ชา่ งไมย่ ตุ ิธรรมเอาเสียเลย”

เขาเก็บความขบั ขอ้ งน้ีไวก้ บั ตวั มาตลอดโดยไม่สามารถบอกกบั ใครได้ แต่แล้ววนั หน่ึง พระราชดารวิ ่า “วนั น้ีจะจดั ใหเ้ ป็นวันเปิดใจกับข้าราชบริพาร ให้ข้าราชบริพารสามารถแสดงความคิดเห็นเกี่ยวกับการบริหารราชการ แผน่ ดินของพระองค์ได้ พวกเจ้าทุกคนต่างท่างานกับข้ามานานข้ารู้ดีว่าบางทีข้าเองก็อาจมีข้อบกพร่องอยู่บ้าง วันนี้ข้า จะเปิดโอกาสใหพ้ วกเจา้ ทุกคน สามารถแสดงความคิดเห็นต่อการบริหารข้าราชการของข้าได้ ใครมีอะไรที่ข้องใจ หรือ เสนอแนะสามารถบอกมาได้เลย ขา้ จะไมถ่ ือโกรธและไมถ่ ือเปน็ ความผดิ ใดๆ”

บัณฑิตหลี่รสู้ ึกว่า วันนเี้ ป็ นโอกาสที่ดีแลว้ ที่เขาจะไดไ้ ขขอ้ ขอ้ งใจท่ีเก็บอย่ใู นใจเขาเสียที เมอ่ื ถงึ คราว เขาจงึ ไดเ้ อือ่ ยถามกบั พระราชาว่า “ถวายบังคมฝ่าบาท กระหม่อมมีเร่ืองสงสัยในใจมานานแล้ว ว่าเหตุใดบัณฑิตบาง คนจึงได้เล่ือนต่าแหน่งเร็วนัก แต่ตัวของกระหม่อมกลับมิเคยได้เลื่อนต่าแหน่งเลย ทง้ั ๆท่ีความรกู้ ม็ ิได้ยงิ่ หย่อนไปกว่ากันเลย ควรไมค่ วรแลว้ แต่จะทรงโปรดพายะคะ่ ”

“อ้ืมมม เป็ นคาถามทีด่ เี อาอย่างนกี้ ็แลว้ กนั กอ่ นท่เี จา้ จะไดร้ ับ คาตอบนขี้ า้ มเี ร่ืองอยากจะใชใ้ หเ้ จา้ ทา เร่ืองนงึ ” “เชญิ รบั สงั่ มาเลยพายะคะ่ ” “วนั ที่ 1 เดือนหนา้ นี้ ขา้ อยากจะจดั ใหม้ งี านประลองสดุ ยอด ฝี มอื ขน้ึ ขา้ อยากใหเ้ จา้ ไปถามนกั พรต เฉงิ กวงุ้ เซียง แห่งเขา ปัญญายทุ ธ์ ใหส้ กั หนอ่ ยว่า ทา่ นพอจะว่างมาเป็ นประธานใน พิธใี หห้ นอ่ ยไดห้ รือไม”่ “รับดว้ ยเกลา้ ” บณั ฑติ หลรี่ บั คาดว้ ยความมนั่ ใจและรีบเดนิ ทางไปยงั เขาปัญญายทุ ธท์ นั ที

เม่ือไปถึงเขาปัญญายทุ ธ์ิ “คราวะ ท่านนกั พรต” “มาหาขา้ มเี รื่องเดอื ดเนอ้ื รอ้ นใจอนั ใดอยา่ งนน้ั รึ” “ขา้ มรี ับสงั่ จากพระราชาใหม้ าถามท่านว่า วนั ท1่ี เดอื นหนา้ นที้ า่ นพอทจี่ ะวางมาเป็ นประธานในพิธี ประลองสดุ ยอดฝี มอื ใหไ้ ดห้ รอื ไม”่ “อืมม ขา้ ตอ้ งฝากขอประทานอภยั พระราชาใหด้ ว้ ยนะ ท่าน เพราะพอดวี นั นน้ั ขา้ ไมว่ ่างเลย” เมอ่ื ไดร้ บั คาตอบจากเฉิงกวงุ้ เซียง บญั ฑติ หลจี่ ึงขอลากลบั วงั หลวง

“นกั พรตเฉิงแจง้ มาว่าไมว่ ่างเลยพายะคะ่ ” “อื้ท ไมเ่ ป็ นไรถา้ อยา่ งนนั้ เจา้ ชว่ ยไปตามบัณฑติ หวง เขา้ มาพบขา้ สกั หนอ่ ย ไปซิ” บณั ฑติ หลจี่ งึ ไดไ้ ปตามบณั ฑติ หวงใหม้ าเขา้ เฝ้ า “ถวายบงั คมฝ่ าบาททรงเรียกหากระหมอ่ ม มพี ระประสงคอ์ นั ใดอย่างนน้ั หรือ” พระราชาจึงไดใ้ ชบ้ ณั ฑติ หวง ไปทางานอยา่ งเดยี วกบั ท่เี คยใชบ้ ณั ฑติ หลที่ า “วนั ท่ี 1 เดอื นหนา้ นี้ ขา้ อยากจะจดั ใหม้ งี านประลองสดุ ยอดฝี มอื ขน้ึ ขา้ อยากใหเ้ จา้ ไปถามนกั พรต เฉิงกวงุ้ เซียง แห่งเขาปัญญายทุ ธ์ ใหส้ กั หนอ่ ยวา่ ท่านพอท่จี ะว่างมาเป็ นประธานในพธิ ใี หห้ นอ่ ยได้ หรือไม”่ “รบั ดว้ ยเกลา้ ”

บณั ฑติ หวงรบั ค่าส่ังแลว้ ก็รบี เดนิ ทางไปยังเขาปญั ญายทุ ธ์ทันที แล้วเมอ่ื บณั ฑติ หวงไปทา่ งานเสรจ็ แล้วกลบั มา “เปน็ อยา่ งไรบา้ ง นกั พรตเฉงิ ว่าอย่างไร” บัณฑิตหลี่ที่อยู่ทน่ี ่นั ดว้ ยจึงคดิ ในใจว่า “ขา้ ก็เคยไปถามมาแลว้ นกั พรตเฉงิ กต็ ้องตอบว่าไม่ว่างเหมอื นเดมิ นัน่ แหละ” แตบ่ ณั ฑติ หวงกลับตอบขนึ้ มาว่า “อาจารย์เฉิงบอกมาวา่ ทา่ นวา่ งสามารถมาไดพ้ ายะค่ะ” บัณฑติ ไดฟ้ งั กร็ ู้สกึ แปลกใจเป็นอันมากเพราะเขากเ็ คยไปสอบถาม เฉงิ กวงุ้ เซียงมาแล้วและไดร้ บั การปฎิเสธวา่ ไม่ว่าง แตเ่ หตใุ หบ้ ัณฑิต หวงจึงบอกว่าฉงิ กวงุ้ เซยี งวา่ ง และจะมาได้ “เปน็ ไปไดอ้ ยา่ งไรกนั น้ี” ระหว่างทีเ่ ขากา่ ลังคดิ อยู่นน้ั พระราชาจึงได้เอ่ยถามขึ้นมาว่า “เอ้า ความจริงขา้ กเ็ คยได้ใช้ให้บัณฑติ หลี่ไปถามมาแล้วหนหนึ่ง นักพรตเฉิงบอกว่าไม่ว่างมาไม่ได้ แตพ่ อไปถามกลบั ไดร้ ับคา่ ตอบมาวา่ มาไดอ้ ย่างนลี้ ่ะ”

บญั ฑติ หวงจงึ ไดเ้ ลา่ เรือ่ งราวทง้ั หมดทเ่ี กดิ ขน้ึ ใหพ้ ระราชาฟัง “คารวะท่านนกั พรต” “มาหาขา้ มเี รื่องเดอื ดเนอ้ื รอ้ นใจอนั ใดอยา่ งนน้ั รึ” “ขา้ มรี บั สงั่ จากพระราชาใหม้ าถามทา่ นว่า วนั ท1่ี เดอื นหนา้ นท้ี ่านพอจะวา่ งมาเป็ นประธานในพธิ ีในการ ประลองสดุ ยอดฝี มอื ไดห้ รือไม”่ “อืม ขา้ ตอ้ งฝากขอประทานอภยั ใหพ้ ระราชาใหด้ ว้ ย นะท่าน พอดวี นั นน้ั ขา้ มวิ า่ งเลย”

“ ออ่ พอดวี นั นน้ั ขา้ ไดม้ นี ดั กบั ทา่ นเศรษฐีใหไ้ ป ชว่ ยงานสาคญั ก่อนไวอ้ ยแู่ ลว้ ” บณั ฑติ หวงเมอ่ื ไดฟ้ ังดงั นนั้ จงึ เอย่ ถามไปว่า “อาจารยเ์ ฉิงท่านตดิ ธรุ ะอนั ใดอย่างนนั้ รึ” บณั ฑติ หวงไดฟ้ ังดงั นนั้ ก็ไดข้ อตวั ลา แลว้ เขาก็ไดเ้ ดนิ ทางไป ยงั บา้ นของเศรษฐที นั ที

ท่านเศรษฐไี ดย้ ินมาว่าวนั ที่ 1 เดอื นหนา้ นี้ ทา่ นมธี รุ ะ สาคญั ทจ่ี ะใหอ้ าจารยเ์ ฉิงมาชว่ ยเหลอื ใชห่ รือไม”่ “ใชแ่ ลว้ แหละ่ ” “ท่านพอจะเลอ่ื นงานของทา่ นออกไปสกั หนอ่ ยได้ หรือไม่ พอดวี นั นนั้ พระราชามพี ระประสงคจ์ ะขอให้ อาจารยเ์ ฉงิ มาชว่ ยงานสาคญั สกั หนอ่ ย” “โอ้ ถา้ เป็ นพระประสงคข์ องพระราชา ขา้ จะเลอื่ นงาน ของขา้ เลอื่ นไปอีกหนอ่ ยก็ได”้ “ขอบคณุ ท่านมาก”

บณั ฑติ หวงจงึ ไดก้ ลบั มาหา เฉิงกวงุ้ เซียงอกี ครง้ั “อาจารยเ์ ฉงิ ท่านเศษรฐบี อกมาว่า จะเลอื่ นงาน ออกไปใหแ้ ลว้ ตอนนท้ี ่านพอทจี่ ะว่างแลว้ ใช่หรอื ไม”่ “อ้มื ถา้ อยา่ งนนั้ ก็มมิ ปี ัญหา ขา้ ยนิ ดรี บั คาเชญิ ”

“เรื่องก็เป็ นแบบนแี้ หละพายะค่ะ” “อ้ืมม เจา้ ทาไดด้ มี าก เออ ขา้ ฝากไปถามนกั พรตเฉงิ ใหอ้ ีกหนอ่ ยวา่ จะเดนิ ทาง มาเองหรือจะใหห้ รือจะใหจ้ ดั รถมา้ ไปรบั ” “เรื่องนก้ี ระหมอ่ มไดถ้ ามมาเรยี บรอ้ ยแลว้ อาจารยเ์ ฉงิ บอกวา่ ท่านจะเดนิ ทาง มาเองพายะค่ะ” “อ้ืม ยงั มอี กี เรื่องขา้ ฝากไปถามใหอ้ ีกหนอ่ ยวา่ จะใหเ้ ราจดั เตรียมอาหารไว้ รบั รองดว้ ยหรือไม”่ “เร่ืองนก้ี ระหมอ่ มก็ไดถ้ ามไวเ้ รียบรอ้ ยแลว้ เหมอื นกนั พายะค่ะ อาจารยเ์ ฉงิ บอก ว่า ขอใหเ้ ตรียมอาหารเจ เพยี งสารบั เล็กๆก็พอแลว้ พายะคะ่ ”

ดจุ ดงั สายลมแห่งปัญญาไดพ้ ดั ผา่ นเขา้ มา บณั ฑติ ไดฟ้ ังเรื่องราวทง้ั หมด ก็ถึงกบั คกุ เขา่ ลง ทนั ที พระราชาไดเ้ ห็นดงั นนั้ จึงไดเ้ อย่ ขน้ึ มาว่า “เอาละ่ บญั ฑติ หลง่ี านทข่ี า้ ตอ้ งการสะสางก็ไดส้ าเร็จ เรียบรอ้ ยแลว้ คราวนถี้ ึงคราวทีจ่ ะไดต้ อบปัญหาท่ีเจา้ สงสยั เสยี ที เจา้ เคยถามถงึ เก่ยี วกบั การเลอื่ นตาแหนง่ ใชห่ รือไม่ “ขอประทานอภยั ฝ่ าบาทบดั นกี้ ระหมอ่ มไดร้ บั คาตอบ นี้ กระจา่ งแจง้ แลว้ พายะค่ะ”

หลงั จากวนั นน้ั บณั ฑติ หลกี่ ็เขา้ ใจแลว้ วา่ ที่เขาความไมเ่ จรญิ กา้ วหนา้ ในหนา้ ทก่ี ารงานนนั่ เป็ นเพราะ ความสามารถของเขาเทยี บกบั บณั ฑติ หวงไมไ่ ดเ้ ลย ตอนนเ้ี ขาเกดิ ความสงสยั ขนึ้ มาวา่ เหตใุ ดทง้ั ที่เราและบณั ฑติ หวงตา่ งก็รา่ เรียนมาท่เี ดยี วกนั แตก่ ลบั ไดร้ บั ความรคู้ วามสามารถมเิ ท่ากนั

เมอื่ มโี อกาสเขาจึงไดเ้ ดินทางไปขอคาชแ้ี นะเก่ียวกบั เร่ืองน้จี ากเฉิงกวงุ้ เซียง เขาไดเ้ ล่าเรื่องท้ังหมดใหเ้ ฉิงกวงุ้ เซียงฟัง “อาจารยเ์ ฉงิ ทา่ นคือผมู้ ปี ัญญายทธิส์ งู ส่ง พอทีจ่ ะชว่ ยชแ้ี นะใหข้ า้ นอ้ ยไดเ้ ขา้ ใจไดห้ รือไมเ่ หตใุ ดคนที่รา่ เรียนมา ทเ่ี ดยี วกนั จงึ ไดม้ คี วามสามารถทแ่ี ตกตา่ งกนั ไดโ้ รงเรียนมไิ ดส้ งั่ สอนใหก้ บั ศษิ เทา่ ๆกันอยา่ งนน้ั หรือ” “มใิ ชห่ รอกทา่ น สง่ิ ทีท่ า่ นทง้ั สองมเี หมอื นกนั คือความรู้ แตส่ ิ่งท่ที า่ นทงั้ สองมตี ่างกนั คอื ความคิด ความรนู้ น้ั ก็ เปรียบดงั่ อาวธุ สว่ นความคดิ นนั้ เปรียบดงั่ ทกั ษะในการใชอ้ าวธุ อาวธุ น้ันแมจ้ ะมีอนภุ าพเพียงใด แต่หากขาดซึ่งทักษะในการใช่ ก็ย่อมมิสามารถสาแดงอนภุ าพออกมาได้ ความรนู้ นั้ มสี อนในโรงเรียน แตค่ วามคิดนนั้ ทา่ นตอ้ งเสาะแสวงหาและศกึ รือดว้ ยตวั ของท่านเอง” เมอื่ บณั ฑติ หลี่ไดฟ้ ังก็ไดเ้ ขา้ ใจในที่สดุ “ขา้ นอ้ ยเขา้ ใจทกุ อย่าง อย่างก่อนแทแ้ ลว้ เสียดายที่ขา้ นอ้ ยไดร้ จู้ ักท่านชา้ เกินไป จึงได้พลาดหลักการในชีวิต เช่นนีไ้ ปได้ บัดนีข้ า้ นอ้ ยไดม้ แี นวกรพัฒนาตนเองแลว้ ขอบคณุ ท่านนกั พรตท่ีชว่ ยช้ีแนะ ปญญายทุ ธข์ องท่าน สงู ส่งสมคารา่ ลอื โปรดรบั คราวะจากขา้ นอ้ ยดว้ ยเถิด

ปัญญายทุ ธิ์จากเร่ืองนี้ การทางานอย่างมีประสิทธิภาพนนั้ มิใชเ่ พียงแตท่ าตาม หนา้ ท่ีเท่านั้นแต่ตอ้ งทาดว้ ยความใส่ใจรจู้ ักปรับปรงุ ปรับเปลี่ยนยึดหย่นุ และมี ความคิดสรา้ งสรรคเ์ พ่ือหาทางพฒั นาตนเองใหม้ ปี ระสิทธิภาพยิ่งๆขน้ึ ไป