เอกสารประกอบการเรียน หน่วยที่ 1 นาฏศิลป์ ม.4

เอกสารประกอบการเรียน หนว่ ยการเรยี นรู้ท่ี 1 เรอ่ื ง นาฏศิลป์และการละครของไทย ศ30101 วิชานาฏศิลป1์ ชน้ั มธั ยมศกึ ษาปีที่ 4 ครูผู้สอน นางเกศรา เพชรมณี โรงเรียนสไุ หงโก-ลก สานกั งานเขตพ้ืนท่ีการศึกษามัธยมศกึ ษานราธิวาส

นาฏศิลปเ์ ป็นศิลปะท่ีผสมผสานระหวา่ งการฟ้อนรา การดนตรี และการขบั ร้อง ซงึ่ ได้รบั อทิ ธิพลมาจากวัฒนธรรมอนิ เดียในเรอื่ งเก่ยี วกบั เทพเจ้า และตานานการฟอ้ นรา นาฏศิลปไ์ ทยแบ่ง ออกเป็น ราและระบา โขน ละคร และการแสดงพ้ืนเมอื ง เป็นมรดกทางวฒั นธรรมของชาติ ท่ีควร รักษาไวใ้ ห้คงอยู่เปน็ เอกลักษณข์ องชาตไิ ทยสืบไป นาฏศลิ ป์เป็นศลิ ปะแห่งการละคร ฟ้อนราประกอบไปดว้ ยศิลปะ 3 ประการ การฟ้อนรา การดนตรี การขบั รอ้ ง

วฒั นธรรมอนิ เดยี ผา่ นเขา้ สปู่ ระเทศไทยทางตรง/ทางอ้อม คือ ผ่านชนชาตชิ วาและเขมร ท่าร่ายราของพระอิศวร มาจาก เทวรูปศิวะปางนาฏราช ทา่ ร่ายราของพระอศิ วร มที ้งั หมด 108 ท่า มีการฟ้อนราครัง้ แรกเมอื งมทั ราส อนิ เดยี ใตป้ ัจจบุ นั คอื เมืองทมฬิ นาฑู คัมภีร์ สาหรับการฟอ้ นรา แตง่ โดยพระภรตมุนี เรียกวา่ คัมภรี ภ์ รตนาฏยศาสตร์

นาฏศลิ ป์ของอินเดียได้เผยแพร่ เขา้ ส่ปู ระเทศไทยตั้งแตส่ มยั สมยั อยธุ ยา ตามประวัติศาสตรก์ ารสรา้ งเทวาลยั ศวิ ะนาฏราชทส่ี รา้ งขน้ึ ใน พ.ศ.1800 ซง่ึ เปน็ ระยะท่ีไทย เริ่มก่อตั้ง อาณาจกั รสโุ ขทยั ตวั อย่างละครไทย ขุนชา้ งขุนแผน สังข์ทอง แกว้ หนา้ มา้ อุทยั เทวี ไกรทอง นางสิบสอง แสดงนาฏศิลป์เกิดขึน้ จากส่ิงใด เกิดจากความเชอ่ื ในสิ่งศกั ด์ิสทิ ธิ์ และอารมณ์ ความร้สู กึ ที่สะทอ้ นออกมาเปน็ ท่าทางตาม ธรรมชาติ และนามาประดษิ ฐข์ ้นึ เป็นลีลาท่ารา การฟ้อนรา หรอื ชดุ การแสดงตา่ งๆ

นาฏศลิ ป์ไทยท่นี กั เรยี นชมมลี กั ษณะ อ่อนชอ้ ย อ่อนหวาน สวยงาม มีความงดงาม ระบาสุโขทัย ระบาเทพบนั เทงิ ระบารอ่ นแร่

วิวฒั นาการของนาฏศิลปแ์ ละการละครของไทย นาฏศลิ ปแ์ ละการละครของไทยมวี ิวฒั นาการเกดิ ขนึ้ ในแต่ละสมยั ดงั น้ี สมัยกอ่ นประวัติศาสตรต์ อนตน้ สมยั ก่อนประวตั ิศาสตรต์ อนปลาย สมัยกอ่ นสุโขทัย สมยั สุโขทยั สมัยอยธุ ยา สมยั ธนบุรี สมยั รัตนโกสนิ ทร์ ร.1-ร.4 สมยั รัตนโกสินทร์ ร.5-ปัจจุบนั

สมยั ก่อนประวตั ศิ าสตรต์ อนตน้ เป็นการแสดงระบางา่ ยๆ ไม่มีกระบวนท่ารา สมยั ก่อนประวตั ศิ าสตรต์ อนปลาย เป็นการแสดงระบาเลยี นแบบสตั วต์ ่างๆ สมยั กอ่ นสโุ ขทยั ระบาท่นี าเอาเคร่อื งใชใ้ นชีวติ ประจาวนั มาประกอบการแสดง สมยั สโุ ขทยั เร่มิ มกี ารพฒั นาเป็นระบาท่มี ีกระบวนการมากข้ึน สมยั อยธุ ยา มีการแสดงระบาต่างๆ ราพ้นื เมอื ง ราแบบภารตนาฏยมั มีการแสดงประเภทฟ้ อน ระบา รา เกดิ ข้ึน มกี ารแสดงระบา รา ฟ้ อน ละครโนราชาตรี ละครใน ละครนอก เกดิ ข้ึน และแสดงกนั อย่างแพร่หลาย

สมยั ธนบรุ ี มีการแสดงละครโนราชาตรี ละครนอก ละครใน เช่นเดยี วกบั สมยั อยุธยา สมยั รตั นโกสนิ ทร์ ร.1-ร.4 มกี ารแสดงระบา รา ฟ้ อน ละครโนราชาตรี ละครนอก ละครใน มรี ูปแบบหลากหลายข้ึน มคี วามสวยงาม สมยั รตั นโกสนิ ทร์ ร.5 –ปจั จบุ นั สมยั รชั กาลท่ี 2 ถอื วา่ การละครมคี วามเจรญิ รุ่งเรอื งมาก เกดิ การแสดงละครตา่ งๆ มากมาย ไดแ้ ก่ ละครรา เป็นละครท่มี ีการรา่ ยรา ในการดาเนิน เรอ่ื ง ละครโนราชาตรี ละครนอก ละครใน ละครดกึ ดาบรรพ์ ละครพนั ทาง ละครเสภา

สรุปความรู้ ววิ ฒั นาการของนาฏศิลป์และการละครไทย นาฏศิลป์และการละครไทย…มี - มกี ารพฒั นารูปแบบจากการแสดงระบา รา ฟ้ อน และมวี วิ ฒั นาการ….มาเป็นละครท่มี ีการรา่ ยราทางนาฏศิลป์ - ววิ ฒั นาการมาตง้ั แต่สมยั อดตี จนถงึ ปจั จุบนั เป็นละครพดู และขบั รอ้ ง - เกดิ การพฒั นารูปแบบมากข้ึนในแต่ละยคุ สมยั - เพอ่ื ตอบสนองความตอ้ งการของผูช้ มใน ละครไทยในยคุ ปจั จุบนั มกี ารพฒั นาเปลย่ี นแปลง เพอ่ื สงั คมใหไ้ ดร้ บั ความสุข สนุกสนาน ตอบสนองความตอ้ งการของผูช้ มในสงั คม

ความงามและคณุ คา่ ของนาฏศลิ ปแ์ ละการละครของไทย นาฏศิลปแ์ ละละครไทยนอกจากลีลาทา่ ราทสี่ วยงามแลว้ ยงั มีความงามและคุณค่าในดา้ นต่างๆ ซึ่งถือวา่ เป็นองค์ประกอบสาคัญท่ีใชใ้ นการแสดง ดังนี้ 1. ความงามของนาฏศิลปแ์ ละการละครไทย มี ตวั ละคร (พระ นาง ยกั ษ์ ลิง) การแต่งกาย เครือ่ งประดบั ศรี ษะ ฉาก ดนตรี 2. คุณค่าของนาฏศลิ ป์และการละครของไทย มี ความเพลิดเพลิน พิธกี รรม พธิ กี ารในสังคม การอนุรักษแ์ ละเผยแพร่ ความบนั เทงิ









การแตง่ กาย การแตง่ กายนาฏศลิ ปท์ ุกประเภทโดยเฉพาะโขนและละคร การใชส้ ีแต่ละสใี นการแตง่ กายมคี วามสาคญั เพราะตวั ละครแตล่ ะตัวจะใชก้ าร แต่งกายทม่ี ีสีประจาตัวละคร เชน่ สขี าว-แดง หนมุ าน / สีเขียว-แดง พระราม เครือ่ งประดับศรี ษะมีความงามและคณุ ค่าตอ่ การแสดงนาฏศลิ ป์ไทย ในด้าน การแสดงที่มีเอกลักษณ์และทาใหผ้ ู้ชมเขา้ ใจลักษณะของตัวละครไดด้ ี นาฏศลิ ปแ์ ละละครไทยแสดงถึงเอกลกั ษณค์ วามเป็นไทย ซง่ึ มีความงดงาม วิจิตรในดา้ นทา่ รา ความงามของเคร่ืองแตง่ กาย ทส่ี ะทอ้ นถึงความเป็นศลิ ปะไทย

ละครไทยในปัจจุบนั ส่วนใหญม่ ลี ักษณะ เปน็ ละครพูด เน้นสะทอ้ นสังคม เคร่ืองประดบั ศีรษะมีความงามและคุณคา่ ตอ่ การแสดงนาฏศลิ ป์ไทย ในด้าน การแสดงทมี่ เี อกลักษณ์และทาให้ผู้ชมเขา้ ใจลกั ษณะของตวั ละครไดด้ ี นาฏศิลป์และละครไทยแสดงถึงเอกลักษณค์ วามเป็นไทย ซ่ึงมคี วามงดงาม วจิ ติ รในดา้ นทา่ รา ความงามของเครอ่ื งแต่งกาย ท่ีสะทอ้ นถึงความเปน็ ศลิ ปะไทย evolution หมายถึง…… ววิ ัฒนาการ…….. scene หมายถงึ …… ฉาก… vaiuel หมายถึง ……คณุ ค่า……….. ancient หมายถงึ ……โบราณ ……….. weapon หมายถึง ………อาวุธ………..

นาฏศลิ ป์ ไทยท่ีนกั เรยี นชมมลี กั ษณะอยา่ งไร ออ่ นช้อย อ่อนหวาน สวยงาม มีความงดงาม

ละครไทยท่ีนกั เรียนเคยชมไดแ้ ก่เร่ืองอะไรบา้ ง สงั ขท์ อง ขุนช้างขุนแผน แกว้ หนา้ มา้ ขุนช้างขุนแผน สังข์ทอง แก้วหน้าม้า อุทยั เทวี ไกรทอง

นกั เรียนรู้สึกอยา่ งไรเม่ือไดช้ มนาฏศิลป์ ไทยและละครไทย มคี วามสุข สนุกสนาน ประทบั ใจ การแสดงประเภทนีห้ าดไู ดย้ ากมากๆ

รว่ มดว้ ยช่วยกนั ตอบคำถำม ใหน้ กั เรยี นสังเกตคำท่ีครกู ำหนดให้ ว่ำเปน็ นำฏศลิ ปไ์ ทย หรอื ละครไทย 1.อวยพร นาฏศิลปไ์ ทย 2.อิเหนำ ละครไทย 3.ไกรทอง ละครไทย 4.รอ่ นแร่ นาฏศิลปไ์ ทย 5.วิวำห์พระสมทุ ร ละครไทย

6.ดำวดงึ ส์ นาฏศลิ ปไ์ ทย 7.พระสุธน ละครไทย 8.สำวไหม นาฏศิลป์ไทย 9.สงั ข์ทอง ละครไทย 10.สำวเครอื ฟำ้ ละครไทย

ตวั ละครไทยทนี่ กั เรยี นควรรจู้ กั เป็นตัวละครใด นาง

เปน็ ตัวละครใด พระราม

เปน็ ตัวละครใด พระลักษณ์

เปน็ ตวั ละครใด ยักษ์

เปน็ ตัวละครใด หนุมาน

พระอินทร์

พระอศิ วร

พระราม

พระลักษณ์

หนมุ าน

ทศกณั ฐ์

วนั นีข้ อจบการนาเสนอเพยี งเทา่ นี้ เจอกันใหมส่ ัปดาห์หน้าคะ่ สวัสดีค่ะ

โรงเรยี นสุไหงโก-ลก สานกั งานเขตพืน้ ที่การศกึ ษามธั ยมศึกษานราธิวาส หนว่ ยการเรยี นรู้ท่ี 1 เร่อื ง นาฏศลิ ป์และการละครของไทย ศ30101 วชิ านาฏศิลป์1 ชัน้ มธั ยมศึกษาปที ่ี 4 ครูผู้สอน นางเกศรา เพชรมณี