หน่วยที่ 9

การตรวจสอบและแกไ้ ขขอ้ บกพรอ่ งของระบบไฟฟ้าตงั้ แต่วิธีการเดินสายไฟฟ้า การเลือกใช้ และตดิ ตง้ั อปุ กรณ์ และการตอ่ วงจร โดยอา้ งองิ ตามมาตรฐาน วสท. ดงั นี้ 9.1.1 การตรวจสอบและแก้ไขขอ้ บกพร่องของวธิ ีการเดินสายไฟฟ้า 1. การตรวจสอบวธิ ีการเดนิ สายทใี่ ชเ้ หมาะสมกับสภาพที่ติดตั้ง ในการตรวจสอบตอ้ งให้ ความสาคญั ระดบั ตน้ ๆ ถงึ ขอ้ กาหนดท่ใี หใ้ ชแ้ ละหา้ มใชต้ ามมาตรฐานการตดิ ตงั้ ไฟฟา้ สาหรบั ประเทศไทย บางวิธีการเดนิ สายอาจใชไ้ ดก้ บั สถานท่ีหนง่ึ แตไ่ มอ่ าจใชก้ บั อีกสถานทีห่ นง่ึ 2. การตรวจสอบการใช้งานของสายไฟฟ้า (1) ฉนวนของสายไฟฟ้าตอ้ งไมม่ ีการแตก กรอบ รอยไหม้ ชารุด (2) ถา้ ในบา้ นมีการใชไ้ ฟฟ้ามากขึน้ ควรตรวจสอบขนาดของสายไฟฟ้าที่ใชอ้ ย่วู ่า เหมาะสมหรอื ไม่ (3) ตรวจสอบสายไฟบริเวณท่ีทะลผุ ่านฝา้ เพดานหรอื ผนงั ตอ้ งมีฉนวนรองรบั การ บาดสายตรวจรอยหนแู ทะเปลือกสาย

3. การตรวจสอบการติดต้ังสายต่อหลักดิน โดยสายต่อหลกั ดินใหต้ รวจสอบตามขนาด ตวั นาของสายประธาน ตวั อย่างการตรวจสอบสายต่อหลักดิน

มาตรฐานหลกั ดินและส่ิงที่ใชแ้ ทนหลกั ดิน เป็นแท่งเหล็กหมุ้ ดว้ ยทองแดง หรือแท่งทองแดง หรือแท่งทองแดงอาบสงั กะสี ตอ้ งมีขนาดเสน้ ผ่านศูนยก์ ลางไม่นอ้ ยกว่า 15.87 มม. (5/8 นิว้ ) (ขนาด โดยประมาณ 14.20 มม. (0.560 นิว้ ) สาหรบั แท่งเหล็กหมุ้ ดว้ ยทองแดง และขนาดโดยประมาณ 15.87 มม. (0.625 นวิ้ ) สาหรบั เหลก็ แทง่ อาบสงั กะสี) ตารางที่ 9.1 การตรวจสอบและทดสอบระบบสายดิน

ตารางท่ี 9.1 (ตอ่ ) การตรวจสอบและทดสอบระบบสายดนิ

ตารางท่ี 9.1 (ตอ่ ) การตรวจสอบและทดสอบระบบสายดนิ

ตารางท่ี 9.1 (ตอ่ ) การตรวจสอบและทดสอบระบบสายดนิ

4. การตรวจสอบกล่องตอ่ สาย ทอ่ รอ้ ยสายทเ่ี ดินเขา้ กลอ่ งตอ่ สายตอ้ งใชอ้ ปุ กรณป์ ระกอบท่ี เหมาะสม ไม่มีรอยแหลมคมท่ีจะบาดฉนวนสายชารุด กล่องตอ้ งเป็นชนิดท่ีเหมาะสมกับงานทางไฟฟ้า และมกี ารจบั ยดึ อยา่ งแนน่ หนาและตอ้ งปิดฝาทกุ กลอ่ ง การต่อสายหรือตอ่ แยกต้องทาในกลอ่ งตอ่ สายทส่ี ามารถเปิ ดไดเ้ ทา่ นั้น

ใส่บชุ ชงิ เพอ่ื ป้องกันการบาดฉนวนของสายไฟ 9.1.2 การตรวจสอบและแก้ไขข้อบกพร่องของวงจรไฟฟ้าแสงสวา่ ง 1. การตรวจสอบวงจรหลอดฟลูออเรสเซนต์ (1) ตรวจสอบหลอดไฟ หลอดขาดหรือเส่ือมสภาพ บางครง้ั อาจสังเกตจากขั้ว หลอดสีดา หรอื ขยบั หลอดหมนุ ไปมา (2) ตรวจสอบสตารต์ เตอร์ โดยหมนุ ขยบั ถา้ ไมห่ ลอดไม่สว่างทดลองเปล่ียนสตารต์ เตอร์

(3) ตรวจสอบบลั ลาสต์ ซงึ่ อาจขาดหรอื ไหม้ มีเสียงดงั ห่ึง ๆ ตรวจสอบดว้ ยสายตา หรอื กลน่ิ ไหม้ หรอื ใชไ้ ขควงวดั ไฟ (4) ตรวจสอบการต่อสวิตช์ควบคุมหลอด สวิตช์ต้องต่อสายเส้นไฟก่อนเข้า บลั ลาสต์ การตรวจสอบการตอ่ สายเขา้ –ออกสวิตช์

(ตอ่ ) การตรวจสอบการต่อสายเขา้ –ออกสวติ ช์ (5) การแกไ้ ขจดุ บกพรอ่ งตา่ ง ๆ ของวงจรตอ้ งตดั ไฟก่อนทกุ ครงั้ และถา้ ไมม่ ีความรู้ ความชานาญเพียงพอไมค่ วรแกไ้ ขงานนนั้ ควรใหผ้ มู้ ีความรูค้ วามชานาญปฏิบตั ิงานแทน

2. การตรวจสอบการต่อขั้วรับหลอด มาตรฐานการติดตง้ั ทางไฟฟ้า สาหรบั ประเทศไทย พ.ศ. 2556 กาหนดใหข้ ้วั รบั หลอดชนิดเกลียว ส่วนเกลียวโลหะที่เป็นทางเดินกระแสตอ้ งต่อกับสาย นวิ ทรลั เทา่ นนั้ ตัวอยา่ งขั้วรับหลอดและการนาไปตอ่ กบั ตัวนา

3. การตรวจสอบการติดตั้งสวิตชแ์ ละตาแหน่งติดต้ัง การติดตง้ั ตอ้ งหลีกเล่ียงจากความ เสยี หายทางกายภาพ อยใู่ นระดบั ความสงู ทเ่ี หมาะสมและอยใู่ นตาแหนง่ ทีส่ ามารถเขา้ ถงึ เพื่อการใชง้ านได้ หา้ มตดิ ตง้ั สวติ ชใ์ นสายนิวทรัล

4. การตรวจสอบการเดินสายไฟฟ้าไปและกลับของวงจรสวิตชบ์ ันได สายไฟฟ้าวงจร เดียวกนั ตอ้ งเดินรวมเป็นกล่มุ เดียวกนั ไปดว้ ยกนั โดยท่ีสายนิวทรลั อาจไม่มีความจาเป็นตอ้ งเดินไปที่ สวิตช์ การตรวจสอบการเดนิ สายไฟฟ้าไปและกลับของวงจรสวติ ชบ์ นั ได

9.1.3 การตรวจสอบและแก้ไขข้อบกพร่องของวงจรไฟฟ้ากาลงั การตรวจสอบการติดตงั้ เตา้ รบั และตาแหน่งติดตงั้ การติดตงั้ ตอ้ งหลีกเล่ียงจากความเสียหาย ทางกายภาพ อยใู่ นระดบั ความสงู ที่เหมาะสม เตา้ รบั ตอ้ งอยใู่ นตาแหน่งที่สามารถเขา้ ถึงเพื่อการใชง้ านได้ ตอ้ งตรวจพิกดั แรงดนั และกระแสของเตา้ รบั ว่าเหมาะสมหรอื ไม่ การตรวจสอบการตอ่ ขัว้ เตา้ รับ

(ตอ่ ) การตรวจสอบการตอ่ ขั้วเตา้ รับ

การตรวจสอบข้วั เตา้ รับเม่ือมองจากดา้ นหน้าโดยใชไ้ ขควงวัดไฟ

9.2.1 การตรวจสอบและแก้ไขข้อบกพร่องของคตั เอาตช์ นิดมีฟิ วส์ การตรวจสอบและแกไ้ ขขอ้ บกพรอ่ งของคตั เอาตช์ นิดมีฟิ วส์ ซ่ึงเป็นอปุ กรณต์ ดั ตอนและป้องกนั ท่ี ใชก้ นั ท่วั ไป ตดั วงจรดว้ ยการหลอมละลายของฟิวส์ สงิ่ ตอ้ งตรวจสอบและแกไ้ ข ดงั นี้ 1. ตรวจขั้วต่อสาย โดยการขนั สกรูใหแ้ น่น ประกอบดว้ ย จุดต่อสายจ่ายไฟเขา้ จุดต่อสาย จา่ ยไฟออก และจดุ ตอ่ ฟิวสบ์ นคตั เอาต์ 2. ตรวจสอบหน้าสัมผัส ตอ้ งขนั ใหส้ มั ผสั กนั แน่นป้องกนั การอารก์ เพื่อใหก้ ระแสไฟฟ้าไหลได้ สะดวก 3. ตรวจขนาดพิกัดของฟิ วสต์ ้องใหเ้ หมาะสมกับขนาดของสายไฟและโหลด ฟิ วสก์ า้ มปู มีขนาดกระแส 3, 5, 10, 15, 20, 30, 40, 50, 60, 75, 100 A ถา้ สายไฟเขา้ คตั เอาตเ์ ป็นสาย IEC 01 (THW) 10 ตร.มม. เดินในอากาศจากกิโลวตั ตฮ์ าวรม์ ิเตอรเ์ ขา้ คตั เอาต์

การตรวจสอบคตั เอาตช์ นิดมีฟิ วส์

9.2.2 การตรวจสอบทางกลและหน้าสัมผัสของเซอรก์ ิตเบรกเกอร์ 1. การตรวจสอบทางกลของเซอรก์ ติ เบรกเกอร์ (1) จับคันโยกขึน้ ดา้ นบน เพ่ือใหห้ นา้ สัมผัสของเซอร์กิตเบรกเกอรต์ ่อถึงกันใน ตาแหนง่ “ON” ถา้ หากระบบกลไกภายในไมล่ ็อกแสดงว่าระบบทางกลชารุด (2) เซอรก์ ิตเบรกเกอรท์ ่ีมีป่ ุมทดสอบ สามารถทดสอบการทางานของกลไกดว้ ย การใชป้ ลาย วสั ดเุ ลก็ ๆ กดลงทป่ี ่มุ ทดสอบ เซอรก์ ิตเบรกเกอรท์ ม่ี ีป่ มุ ทดสอบ การปลดล็อกเมื่อเบรกเกอรท์ ริพ จากกระแสเกินหรือลดั วงจร

2. การตรวจสอบหน้าสัมผัสและความเป็ นฉนวน โดยท่วั ไปจะใชม้ ลั ติมเิ ตอรเ์ ป็นเครื่องมือ การตรวจสอบมหี ลกั ปฏิบตั ิ ดงั นี้ (1) ขณะที่ตรวจสอบหนา้ สมั ผสั ของเซอรก์ ิตเบรกเกอรน์ นั้ ตอ้ งตดั แหล่งจ่ายไฟฟ้า ออกก่อน (2) ตรวจสอบหนา้ สมั ผสั ดว้ ยการจบั คนั โยกดนั ขนึ้ ดา้ นบน ตาแหน่ง “ON” ใชม้ ลั ติ มิเตอร์ (ยา่ น  1 หรอื  10) ตรวจสอบที่ขว้ั 9.2.3 การตรวจสอบความสมั พนั ธข์ องเซอรก์ ิตเบรกเกอรก์ บั สายไฟฟ้า การตรวจสอบการใชเ้ ซอรก์ ิตเบรกเกอรก์ บั สายไฟฟ้า โดยมีหลกั สาคญั คือ สายไฟฟ้าที่ใชต้ อ้ ง มขี นาดกระแสไมน่ อ้ ยกวา่ กระแสโหลดสงู สดุ ทค่ี านวณได้

ตวั อย่างการตรวจสอบเมนเบรกเกอรก์ ับสายประธาน

(ตอ่ ) ตวั อย่างการตรวจสอบเมนเบรกเกอรก์ บั สายประธาน

(ต่อ) ตวั อย่างการตรวจสอบเมนเบรกเกอรก์ บั สายประธาน

ตวั อย่างการตรวจสอบเบรก เกอรย์ ่อยกบั สายวงจรยอ่ ย

1. การตรวจสอบและแกไ้ ขขอ้ บกพร่องของระบบไฟฟ้า (1) การตรวจสอบและแกไ้ ขขอ้ บกพรอ่ งของวิธีเดนิ สายไฟฟา้ (ก) เป็นการตรวจสอบการติดตงั้ ว่า สายชนิดนน้ั ๆ ติดตงั้ ถกู ต้องตาม ขอ้ กาหนดหรอื ไม (ข) ตรวจสอบการใชง้ านของสายไฟฟ้าว่า มีรอ่ งรอยฉนวนชารุดหรือไม่ มีรอ่ งรอยหนแู ทะสายหรอื ไมส่ ายไฟท่ีใชเ้ หมาะสมกบั ฟิวสห์ รอื โหลดหรอื ไม่ (ค) ตรวจสอบการติดตงั้ สายดนิ วา่ ติดตง้ั ถกู ตอ้ งตามมาตรฐานหรือไม่ (ง) ตรวจสอบกลอ่ งตอ่ สายวา่ มกี ารป้องกนั การบาดสายหรอื ไม่ จบั ยึด ถกู ตอ้ งหรอื ไม่ (2) การตรวจสอบและแกไ้ ขขอ้ บกพรอ่ งของวงจรไฟฟา้ แสงสว่าง (ก) ตรวจสอบวงจรหลอดฟลอู อเรสเซนต์ (ข) ตรวจสอบการตอ่ ขวั้ รบั หลอดของหลอดเผาไสห้ รือหลอดคอมแพค ฟลอู อเรสเซนต์

(ค) ตรวจสอบตาแหนง่ ตดิ ตงั้ สวิตช์ (3) การตรวจสอบและแก้ไขขอ้ บกพร่องของวงจรไฟฟ้ากาลงั การต่อสายไฟเขา้ เตา้ รบั ตอ้ งถกู ตอ้ งตามขว้ั ท่ีกาหนดทงั้ สายเสน้ ไฟ นิวทรลั และสายดิน เม่ือมองจากดา้ นหนา้ แบบทวนเข็ม นาฬิกา 2. การตรวจสอบและแกไ้ ขข้อบกพร่องของอุปกรณป์ ้องกนั โดยมหี ลกั สาคญั คอื อปุ กรณ์ ปอ้ งกนั ตอ้ งมขี นาดไมเ่ กินพิกดั ทนกระแสของสายไฟฟา้ ในวงจรยอ่ ยนนั้ ๆ