๔๙ บุคคลที่ไดรับความเช่ือถือในระดับสังคมสวนใหญ โดยเฉพาะอาชีพอาจารยในมหาวิทยาลัย หรือตวั แทนผนู ํากลมุ หรือสมาคมสตรีตางๆ ในสงั คม ถือวา เปน บคุ คลท่ีมคี วามนาเชื่อถือและ ไดรับการยอมรับอยางกวางขวาง ทําใหคอนขางมีโอกาสไดรับชัยชนะสูงจากการลงสมัคร รับเลือกตัง้ ตามตัวอยา งของสมาชิกสตรีคนสําคญั ดงั น้ี ตารางท่ี ๔ แสดงขอมลู สําคญั ของสมาชิกรัฐสภาสตรขี องสาธารณรัฐเกาหลี ช่ือ นา เกียงวอน โซน เฮวอน ปารก ยองซอน ลี ออนจู ซมิ ซังจอง อายุ อายุ ๕๓ ป อายุ ๖๑ ป อายุ ๕๗ ป อายุ ๔๕ ป อายุ ๕๘ ป ไดร ับเลือก ส.ส. ๔ สมยั ส.ส. สมัยแรก ส.ส. ๔ สมยั ส.ส. ๒ สมัย ส.ส. ๓ สมัย สงั กดั พรรค พรรคแซนูรี พรรค ทอ – บู – พรรค ทอ – บู พรรค ทอ – บู พรรคชองอึย สมาชกิ รฐั สภา (Saenuri Party ลอมินจู (The Minjoo (The Minjoo (Justice Party ฝา ยรัฐบาล) แบบ (The Minjoo Party Party ฝายคา น) เขตเลอื กต้ัง Party ฝา ยคา น) ฝา ยคาน) ฝายคา น) การศกึ ษา กรุงโซล เขตเลอื กต้ัง เขตเลือกตงั้ เขตเลือกต้งั เขตเลือกต้ัง จังหวัดคยองกี ปรญิ ญาเอก กรุงโซล กรุงโซล จังหวัดคยองกี ปรญิ ญาตรี สาขากฎหมาย ปรญิ ญาโท ปรญิ ญาโท ปรญิ ญาโท สาขาสงั คมศกึ ษา ระหวา งประเทศ สาขาการ จากมหาวทิ ยาลยั จากมหาวทิ ยาลัย ออกแบบ สาขาการสอ่ื สาร นิตศิ าสตร จาก มวลชน สาขากฎหมาย โซล โซล เศรษฐกจิ จาก มหาวทิ ยาลัย จากมหาวทิ ยาลยั มหาวทิ ยาลยั ฮงอกิ เกาหลีใต ซอกงั เกาหลีใต ยอนเซ เกาหลใี ต และปรญิ ญาโท นติ ิศาสตร จาก Northwestern University
๕๐ รฐั สภาสาร ฉบับเดอื นมีนาคม ๒๕๖๐ ช่ือ นา เกียงวอน โซน เฮวอน ปารก ยองซอน ลี ออนจู ซมิ ซังจอง ประสบการณ - ประธาน - กรรมาธกิ าร - กรรมาธิการ กรรมาธิการ การศึกษา - กรรมาธกิ ารการ - กรรมาธิการ การเมือง วสิ ามญั นโยบาย การทองเท่ยี ว คลงั การคลงั - กรรมาธิการ การเจรญิ พันธุ กีฬา และ - กรรมาธกิ าร - กรรมาธกิ าร แรงงานและ และผสู ูงอายุ วฒั นธรรม วสิ ามญั ตรวจสอบ บรหิ าร สง่ิ แวดลอม - ประธาน - ประธานคณะ การทาํ งาน - กรรมาธกิ าร - กรรมาธกิ าร กรรมาธกิ าร ทาํ งานฝาย ของรฐั ฯ คมนาคม วิสามัญพิจารณา รวมชาติ ประชาสมั พนั ธ - ประธาน เปน ตน งบประมาณ - ประธานกลมุ ของพรรคฯ กรรมาธกิ าร - กรรมการ - ประธาน มติ รภาพสมาชิก เปนตน กฎหมายและการ สมาคม คณะทาํ งาน รฐั สภาสตรี - กรรมการ ยุติธรรม เปน ตน ทนายความสตรี หาเสียงเลือกตงั้ เกาหลใี ต – ญป่ี นุ ศูนยออกแบบ - อาจารย - เนติบณั ฑติ นายกเทศมนตรี เปน ตน กรุงโซล (Seoul มหาวทิ ยาลยั และทนายความ กรงุ โซล - อาจารย Design Center) - กองบรรณาธกิ าร (นายปารก มหาวิทยาลยั - อาจารย ขา วเศรษฐกจิ วอนซุน) เปนตน - ผพู ิพากษาศาล มหาวทิ ยาลยั สถานี MBC - ประธาน อาญาและศาล - ผูประกาศขาว สหภาพแรงงาน ปกครอง สถานโี ทรทศั น MBC ทมี่ าภาพ: http://news.chosun.com/site/data/html_dir/2016/06/28/2016062801728.html ขอ มูลจาก: http://www.never.com (ขอมูลเมอ่ื ๗ สิงหาคม ๒๕๕๙) บทสรปุ ในสังคมเกาหลีใตแมผูหญิงจะมีบทบาททางสังคมไดรับการยอมรับใหลงสมัคร รับเลือกต้ังมีจํานวนมากข้ึน แตจํานวนท่ีเพ่ิมข้ึนน้ันยังมีสัดสวนท่ีนอยมากเม่ือเทียบกับหลาย ประเทศ และมีจํานวนสัดสวนท่ีนอยกวาคาเฉล่ียของประเทศสมาชิกในสหภาพรัฐสภา (IPU) ปจ จยั อยา งหนง่ึ อาจเปน ผลมาจากแนวความคดิ ดง้ั เดมิ ทฝ่ี ง รากลกึ อยใู นสงั คม การยอมรบั บทบาท ของผูหญิงใหมีสถานะเทาเทียมกับผูชาย จึงเปนเพียงแนวความคิดในอุดมคติ จึงจําเปนตอง มีการกําหนดนโยบายหรือมาตรการสงเสริมอยางจริงจังเพ่ือแสดงใหเห็นถึงศักยภาพของผูหญิง ท่ีมีไมนอยไปกวาผูชาย ในบริบทของปญหาบางอยางของสังคมก็จําเปนตองอาศัยความ ละเอียดออนของผูหญิงเขามาชวยเหลือจัดการ และพบวาในยุคปจจุบันสัดสวนนักการเมือง
๕๑ หญิงในเกาหลใี ตคอ ยๆ เพิม่ จาํ นวนมากขนึ้ และมบี ทบาทสําคญั ทางการเมอื ง ดังนน้ั เพอื่ ท่ี จะกระตุนกอใหเกิดการยอมรับและนําไปสูการเพิ่มจํานวนสมาชิกหญิงใหมากขึ้น โดยเฉพาะ ระบบพรรคการเมืองจําเปนตองตระหนักและใหความสําคัญกับกระบวนการสรรหาผูสมัคร รับเลือกตั้งใหมากขึ้นเพื่อเปนการสงเสริมโอกาสผูหญิงไดเขามามีสวนรวมอยางเทาเทียม ท้งั ในการเลอื กตง้ั แบบระบบบัญชรี ายชอ่ื และแบบแบง เขต การกาํ หนดกระบวนการ ขน้ั ตอน หรือวธิ กี ารเกย่ี วกบั การสรรหาตวั แทนพรรคใหช ดั เจนและเกดิ ความเปน ธรรม ระบบพรรคการเมอื ง ตองเอื้อใหกับกลุมบุคคลที่หลากหลายในสังคมไดเขาไปมีสวนรวมในกิจกรรมทางการเมือง อยา งเสมอภาค รวมทัง้ ตองมีการทบทวนและปรับปรงุ แกไขกฎหมาย กฎ ระเบยี บ ขอบงั คบั ตางๆ ทั้งกฎหมายพรรคการเมือง กฎหมายเลือกตั้ง และกฎหมายอื่นที่เกี่ยวของกับการ สงเสริมบทบาทและการดําเนินกิจกรรมทางการเมืองแกผูหญิง โดยเฉพาะการใหความรู ทางการเมือง การจัดทําโครงการหรอื กิจกรรมตา งๆ เพื่อสง เสรมิ การเรยี นรใู หเกิดความรูค วาม เขาใจจนเปนที่ยอมรับในสังคมและทําใหเกิดการมีสวนรวมอยางจริงจังท้ังการเมืองระดับชาติ และระดับทองถิ่น ถือเปนมาตรการหรือชองทางหน่ึงในการชวยคลี่คลายปญหาความ เหลื่อมล้ํา หรือความไมเทาเทียมกันของการมีสวนรวมทางการเมืองเพ่ือสะทอนความ ตองการของประชาชนอยางแทจริง
๕๒ รฐั สภาสาร ฉบับเดือนมีนาคม ๒๕๖๐ บรรณานุกรม หนังสอื 강정인. (2014). Contemporary Korean Political Thought and Park Chung-hee. 정치외교학과, 서강대학교. 최장집. (2014). 민주화 이후의 민주주의, 한국 민주주의의 보수적 기원과위기. 서울 마포구 양화로 6길 19 (서교동) 3 층. 임성호. (2014). 한국국회와 정치과정: Korean National Assembly: Its Political Process, 의회정치연구회. งานวิจัยและวิทยานิพนธ Jin Young Jeon. (2013). Characteristics of PR Gender Quotas and Party’s Candidate Nomination in Korea. Korean Party Studies Review. Jin Young Jeon. (2013). Political Dynamics of Adopting Gender Quota in Korea. National Assembly Research Service, 한국입법조사처. Kim Eun-ah. (2013). A Study on the Actual Condition of Women’s Political Participation and Its Gender Quota System. Graduate School of Common Social Education. Wonkwang University. Iksan, Republic of Korea. Kim Jae Sik. (2012). A Study on the Recruitment of Women Members of the National Assembly in Korea. Department of Parliamentary Politics and Security Policy, Graduate School of Public Agriculture, University of Incheon. สมใจ ทองกุล. (๒๕๕๙). การสรรหาตวั แทนพรรคเพื่อลงสมคั รรับเลอื กต้งั สมาชิกรัฐสภาของ เกาหลใี ต (ตอนที่ ๑). ศูนยข อมลู ดานตา งประเทศของรฐั สภา. สํานักงานเลขาธกิ าร สภาผแู ทนราษฎร. สมใจ ทองกุล. รัฐสภาเกาหลีใตก ับบทบาทในการตรวจสอบ. รัฐสภาสาร ปท ่ี ๖๓ ฉบับท่ี ๑๐ เดอื นตลุ าคม ๒๕๕๘. 류진선. (2006). Korean Women’s Participation in the National Assembly Election: Impediment Factors and Expansion Methods. 치외교학과조선대학교.
๕๓ สือ่ อเิ ล็กทรอนกิ ส 어셈블리포트 제 3회สืบค้นเม่ือวนั ท่ี ๒ กรกฎาคม ๒๕๕๙ จาก http://www.naon. go.kr/board/report/3 /index.html. 한대광. (๒๕๕๙). 국가공무원 49.4%가 여성…이르면 내년 남성 추월. สบื คน เม่อื วันที่ ๓๐ มถิ ุนายน ๒๕๕๙ จาก http://news.khan.co.kr/kh_news/ khan_art_view.html?artid=201606292347005&code =940100&nv=stand. 전기택. 한국여성정책연구원 (보도자료:สถาบนั วิจัยนโยบายสตรีแหง ชาติ). สืบคนเมอ่ื วันท่ี ๓๐ กรกฎาคม ๒๕๕๙ จาก http://wwwkwdi.re.kr. 19대 국회가 발의한 여성 관련 법은?. สบื คน เมอ่ื วนั ท่ี ๗ สิงหาคม ๒๕๕๙ จาก http://blog.naver.com/ openlabseoul/220602305729.
๕๔ รฐั สภาสาร ฉบับเดือนมีนาคม ๒๕๖๐ อาเซียน-สหภาพแอฟรกิ า: การทาทายความรวมมือขา มภูมิภาค Asean-African Union: A challenge to transregional Cooperation รศ. ดร. วราภรณ จุลปานนท* บทคดยอ บทความเรื่องน้ีมีวัตถุประสงคสําคัญในการศึกษา (๑) พัฒนาการของความรวมมือ ขามภูมิภาคระหวางอาเซียนและแอฟริกา (๒) เหตุผลเบ้ืองหลังการเช่ือมความสัมพันธ ดังกลาว จากการศึกษาพบวา ท้ังอาเซียนและแอฟริกาตางไดรับผลกระทบทางเศรษฐกิจ จากโลกาภวิ ัตนมากขนึ้ เชน การไหลบา ของทุนท้ังจากจีน อนิ เดยี และตะวันตก จนตองหนั มา เสริมสรางความสัมพันธระหวางภูมิภาคในกรอบภูมิภาคนิยมใหม โดยเฉพาะเมื่อแอฟริกาใต ไดเขามาเปนสมาชิกของกลุม BRICS จึงปรารถนาที่จะบูรณาการสหภาพแอฟริกาเขากับ อาเซยี นเชน เดยี วกบั สมาชกิ ในกลุม BRICS ทั้งหมดทีต่ า งมีความรวมมอื ดา นการคา กบั อาเซยี น ครบแลว * อาจารยประจาํ คณะรัฐศาสตร มหาวิทยาลยั รามคาํ แหง
๕๕ Abstract This article investigates (1) the development of Asean-Africa transregional Cooperation (2) Also considered is the reason behind this relationship. Finding are (1) The impacts of economic globalizations on Asean and Africa have greatly increased such as foreign investment from China, India and the West so they have to apply the concept of open regionalism as a bridge over the two continent. (2) South African, as BRICS member, inspire to integrate The African Union with Asean like the other members of the BRICS. บทนา เอเชียและแอฟรกิ าอยหู างกนั ไกลมาก ดว ยเหตนุ ลี้ ักษณะผคู น ความคิด การมอง โลก วถิ ชี ีวิตหรอื วฒั นธรรมจึงแตกตา งกนั อยมู าก แตด ว ยศกั ยภาพและความกา วหนาในความ รวมมือดา นตาง ๆ ของทวปี ทง้ั สอง และกระแสโลกท่แี ปรเปลี่ยน ลมโลกาภิวตั นไดเ ปด เขตแดน ออกไปจากการเสริมแรงของพลังเสรีนิยมใหม (Neo-liberalism) จนเปน ไปไดว าความรวมมอื ระดบั ภมู ภิ าคของทวปี ทง้ั สอง โดยเฉพาะอยา งยง่ิ ในกรอบอาเซยี นกบั สหภาพแอฟรกิ าจะเรม่ิ ตน ขน้ึ และมีพฒั นาการตอไป โดยเฉพาะเมื่อมกี ารจัดตัง้ กลมุ BRICS เมือ่ ป ๒๐๐๘ จงึ จําเปนย่ิง ที่แอฟริกาใตจ ะตอ งเขา มาเชื่อมโยงกบั อาเซยี น เพราะพนั ธมิตรอ่นื ๆ ใน BRICS ทงั้ รัสเซีย อนิ เดยี และจีน ตา งมีกรอบความรวมมอื กบั อาเซยี นครบแลว
๕๖ รฐั สภาสาร ฉบับเดือนมีนาคม ๒๕๖๐ จดุ เรม่ิ ตน: ภาพใหญ เอเชียและแอฟริกาเร่ิมมารจู ักกันภายหลงั สงครามโลกคร้งั ท่ี ๒ ส้ินสุดลงแลว โดย เฉพาะเมอ่ื มีการจดั การประชุมสุดยอดเอเชยี -แอฟรกิ าที่บนั ดงุ อินโดนเี ซีย ใน ค.ศ. ๑๙๕๕ “จิตวิญญาณบนั ดงุ ”** หรอื “The spirit of Bandung” กเ็ ร่ิมสวางไสวขึ้น เพอื่ ทจี่ ะดงึ ดูดความ สนใจในเวทีโลกใหเห็นถึงประสบการณรวมของทวีปทั้งสอง ท่ีตางเคยเปนอาณานิคมของ ตะวนั ตก ตา งเปน ประเทศกาํ ลงั พฒั นา และตา งยงั อยใู นความยากจนและอดสู ดงั ทป่ี ระธานาธบิ ดี ซูการโนแหงอินโดนีเซียเจาภาพการประชุมไดกลาวไวขณะน้ัน และกลาวตอไปวากระนั้นก็ดี สิ่งตา ง ๆ เร่ิมแปรเปลย่ี นในหลายปท่ีผา นมา ประชาชนตางตน่ื ตวั และตอสู (Widyamatmadja, ๒๐๐๕) ดังนั้น หลักการบันดุงหรือหลักการพื้นฐานที่แสดงใหเห็นถึงจุดรวมระหวางเอเชีย- แอฟริกาในท่ีประชุมน้ีก็คือ นโยบายรวมของทั้ง ๒ ทวีป ท่ีจะตอตานลัทธิจักรวรรดินิยม ของตะวันตกหรือเพ่ือที่จะสรางแอฟริกาใหมและเอเชียใหมที่จะรวมกันตอสูเพื่อเสรีภาพ ความยุติธรรม และสันติภาพ และแมวาหลักการบันดุงจะไมไดแถลงรายละเอียดเกี่ยวกับ ความรวมมือดานเศรษฐกิจการคาและสังคมการเมือง แตก็มีจุดเดนท่ที าทีรวมในการดํารงอยู ภายนอกเครอื ขา ยอทิ ธพิ ลตะวนั ตก อยา งไรกด็ ี ภายหลงั การแถลงทา ทรี ว มดงั กลา ว ความสมั พนั ธ ในระดับภูมิภาคดูไมมีความกาวหนานัก ความสัมพันธเอเชีย-แอฟริกาภายหลังการ ประชุมสุดยอดบันดุง จึงถูกลดทอนลงมาเปนความสัมพันธทวิภาคีระดับประเทศของ ท้ังสองภูมิภาค หรือระดับอนุภูมิภาคมากกวา ท้ังนี้ ประเทศสมาชิกอาเซียนปจจุบันที่ เขารว มประชุมบันดงุ ดงั กลา ว ไดแ ก พมา อนิ โดนีเซีย กัมพูชา ฟล ิปปน ส เวยี ดนาม และไทย ** จิตวญิ ญาณบนั ดุงคอื หลักการ ๑๐ ประการ เพือ่ การอยรู วมกันดังนี้ (๑) เคารพในปฏญิ ญาสากลวาดวย สิทธมิ นุษยชน ตามจุดหมายสหประชาชาติ (๒) การเคารพในอธปิ ไตยและบรู ณาภาพเหนอื ดนิ แดนทุกชาติ (๓) ใหค วาม เสมอภาคแกทุกประเทศและทุกเชื้อชาติ (๔) ไมแทรกแซงกิจการภายในประเทศอื่น (๕) เคารพในสิทธิของประชาชาติ ในการปองกนั ตนเอง (๖) ละเวน ไมเขารว มปอ งกันเพื่อผลประโยชนมหาอํานาจชาตใิ ดชาตหิ นงึ่ (๗) ละเวนการกระทาํ คกุ คาม หรอื ใชกาํ ลงั ตอ บรู ณภาพหรือเอกราชทางการเมอื งของชาติใดชาตหิ นึง่ (๘) แกไ ขปญ หาขอพิพาทโดยสนั ตวิ ธิ ี (๙) สง เสริมผลประโยชน และความรว มมือซึ่งกนั และกัน (๑๐) เคารพในความยตุ ิธรรม
๕๗ “จติ วิญญาณบนดุง” ฟน คนื ชีพ อยา งไรกด็ ี ใน ค.ศ. ๒๐๐๓ ไดม คี วามพยายามทีจ่ ะทําให “จติ วิญญาณบนั ดงุ ” ฟน คนื ชีพโดยการจดั ประชุมเอเชีย-แอฟริกา ระดับองคการอนภุ ูมภิ าค ครงั้ ท่ี ๑ หรอื Asian- AfricanSub-RegionalOrganization(AASROC)ทบ่ี นั ดุงอนิ โดนเี ซียตอ มาไดมกี ารจดั การประชมุ AASROC ครัง้ ที่ ๒ ทเ่ี ดอรบนั แอฟรกิ าใต ในป ๒๐๐๔ ในความพยายามท่จี ะวางขอบเขตความ รว มมือและระบขุ ้ันตอนทเี่ ปนรูปธรรมในการปฏิบัตติ ามหนุ สว นยทุ ธศาสตรใหมเอเชีย-แอฟริกา (New Asian-African Strategic Partnership-NAASP) ซึง่ ตอมาใน ค.ศ. ๒๐๐๕ อนิ โดนีเซียได จัดประชมุ สดุ ยอดเอเชีย-แอฟรกิ าอกี ครง้ั เปน โอกาสครบรอบ ๕๐ ป ของการประชมุ บนั ดงุ เพื่อ ท่ีจะนาํ หลกั การของ NAASP มาปฏบิ ตั ิใหเปนจริง การประชุมครงั้ น้ีจึงเปน การแสดงออกถงึ ความรว มมอื ครง้ั ใหมข อง ๒ ทวปี ทจ่ี ะเนน ถงึ ความรว มมอื ในการพฒั นาและตอบรบั การทา ทาย ใหม ๆ ของโลกยคุ โลกาภวิ ตั น ดว ยเหตุน้ีเองสหภาพแอฟริกาและอาเซยี นจึงเรม่ิ ความพยายาม ครงั้ แรกในการขยายความรว มมอื ระหวา งกนั ระดบั ภมู ภิ าค โดยผแู ทนคณะกรรมาธกิ ารแอฟรกิ า คอื แมก็ เวลล อมึ คเวซาลมั บา (Maxwell M. Mkwezalamba) ไดเขา พบนายสรุ ินทร พศิ สุวรรณ เลขาธกิ ารอาเซียนในขณะนนั้ ท่ีจาการตา เม่อื พฤษภาคม ค.ศ. ๒๐๑๒ เพือ่ พจิ ารณาแนวทาง ความรว มมอื ระหวางองคก รท้งั สองใหเ ปนรปู ธรรม (Brown, ๒๐๑๒) เน่ืองจากท้ังสององคก ร ตางตอ งเผชญิ ปญหาท่ีทา ทายจากโลกาภวิ ตั นท างเศรษฐกจิ อาทิ การเปดเสรีของทุนการบริการ สินคาและแรงงานเชน เดยี วกนั ตา งมีผลประโยชนรวมกัน โดยตางปฏิบัติการภายใตป รชั ญาของ การไมแทรกแซงกิจการภายในของกันและกัน การเคารพเอกราชแหงดินแดน และการแกไข ปญหาโดยสันติวิธี ภูมิภาคทั้งสองจึงเห็นวาดวยผลประโยชนรวมเชนน้ี ความรวมมือตอไป นาจะราบร่ืนดว ยดีโดยดร.สรุ นิ ทรพศิ สุวรรณไดก ลา ววา “อาเซยี นและสหภาพแอฟริกาสามารถ ท่ีจะกระชับความรวมมือใหใกลชิดกันมากข้ึน และสามารถท่ีจะแลกเปลี่ยนประสบการณและ แนวปฏิบัตทิ ดี่ ใี นหลาย ๆ ดา นของความรว มมอื เชน การบรู ณาการเศรษฐกิจสวนภมู ิภาค ความรวมมือดานการเมอื ง และความมน่ั คง การพฒั นา รวมทง้ั การทา ทายทแ่ี ตล ะภมู ภิ าคตอ ง เผชญิ ” (Brown, ๒๐๑๒) อยา งไรกด็ ี การพบปะหารือระหวาง ๒ องคก ร ถูกมองวาเปน การทตู แบบออนโยนที่แสดงความเขมแข็งในคําพูดแตการปฏิบัติใหเปนจริงยังเปนคําถามตองติดตาม ดังน้ัน การแสดงจุดยืนเหลานี้จงึ คลายคลงึ กับ “จิตวญิ ญาณบนั ดงุ ” ป ๑๙๕๕ ทแ่ี ตล ะฝา ยตา ง ตอตานจักรวรรดินิยมและคอมมิวนิสต ขณะน้ีทั้งสองทวีปตางเผชิญภัยที่มาจากโลกาภิวัตน รวมกนั ทงั้ ในมติ ิ เศรษฐกิจ สังคม การเมือง โดยเฉพาะดา นเศรษฐกิจน้ัน ไดแก การไหลบา
๕๘ รฐั สภาสาร ฉบับเดือนมีนาคม ๒๕๖๐ ของทนุ ตา งชาตทิ เี่ ขา ไปลงทนุ ในทวีปหลากหลายชาติ ทัง้ ตะวนั ตก ตะวนั ออก โดยเฉพาะ จากจีน อินเดีย กอใหเกิดการเปล่ียนแปลงสังคม การขยายเขตเมือง การปรับตัวของภาค ธุรกิจ โดยเฉพาะผูนําตองกําหนดนโยบายรับมือกับบรรยากาศการเปดเสรีทางการคาของโลก เชนเดียวกับท่ีอาเซียนก็ตองรับมือกับการบริหารการลงทุนจากตางชาติจากการเปดประชาคม เศรษฐกจิ ดว ยเหตุนีก้ ารจะทําใหค วามรว มมอื เปนรูปธรรมมากขึน้ จงึ ควรเนน ไปทยี่ ทุ ธศาสตร ความรว มมอื ทป่ี ฏบิ ตั ไิ ด เชน การกาํ หนดสาขาความรว มมอื ดา นตา ง ๆ ใหช ดั เจน เชน การทอ งเทย่ี ว การคา อุตสาหกรรม สขุ ภาพ พลงั งาน การเงนิ การลงทุน โทรคมนาคม สารสนเทศ สทิ ธิมนุษยชน เกษตรกรรม การจัดการทรัพยากรและการประมง เปนตน ซ่ึงเปนสาระสาํ คญั ของกรอบหุนสว น ยทุ ธศาสตรใ หมเ พือ่ ความรว มมอื เอเชีย-แอฟรกิ า ภายใตบ รรยากาศของโลกท่มี ีแนวโนม จะตอง อาศัยการบูรณาการเศรษฐกจิ หรือการเปด เสรีเปนเครอ่ื งมอื ในการพัฒนา เหตุผลเบือ้ งหลง หากจะพิจารณาสาเหตุของความพยายามในการกระชับ และการขยายความ สัมพันธระดับภูมิภาคของสหภาพแอฟริกาและอาเซียนแลวก็จะพบวาการเพิ่มข้ึนของการพ่ึงพา อาศัยกันระหวางประเทศในทางเศรษฐกิจการคามีมากข้ึนทุกภูมิภาคและประเทศและภูมิภาค ตาง ๆ ตางมปี ฏิสมั พันธในการจดั ตงั้ เขตการคาเสรีมากขนึ้ โดยเฉพาะในองคกรระดับภมู ิภาค ตางมีการแลกเปลี่ยนทางการทูต ศึกษาขอมูลทางการคารวมกัน เชน ขอตกลงการคาเสรี ทวิภาคี ระหวา งสหภาพยุโรปกับองคกรระดบั อนภุ มู ิภาคทัว่ แอฟริกา เอเชยี และละตนิ อเมริกา นอกจากน้ี กรอบความสมั พนั ธร ะหวา งภมู ภิ าค อาทิ อาเซยี นและกถ็ กู มองวา เปน สว นเสรมิ เพม่ิ เตมิ ตอยอดจากความสัมพันธระหวางรัฐ โดยเฉพาะในกรณีอาเซียน-สหภาพแอฟริกานี้ตางก็เปน ประเทศที่กําลงั พฒั นาดวยกนั และตางไดร ับผลกระทบจากโลกาภิวัตนเชนเดียวกนั โดยเฉพาะ การถูกพลังตลาดผลักดันใหเปดเสรีการคา การลงทุน ดังนั้น ทั้งสององคกรจึงเห็นความ จําเปนในการจัดต้ังความรวมมือใหเปนรูปธรรมทามกลางกระแสภูมิภาคนิยมแบบเปด (Open regionalism) ซ่ึงเปนรูปแบบความสัมพันธขามภูมิภาคท่ีภูมิภาคที่อยูหางไกลกันพยายามที่จะ ลดอปุ สรรคดานการทาํ การคา การลงทนุ และจดั ตั้งความรวมมือตาง ๆ ระหวางกัน โดยมใิ ห อปุ สรรคดานเขตแดนหรือความหา งไกลกัน รวมทงั้ ระดับการพัฒนาประเทศทีต่ างกนั มาปด ก้ัน ความรวมมอื ระหวา งกนั ได ตามคาํ นยิ ามของ ซี. เฟรด เบอรกสเทน (C. Fred Bergsten) เน่ืองจากการคาโลกไดเขาสูกระแสความรวมมือแบบเสรีนิยมใหม (Neoliberalism) หรือและ
๕๙ พลังเสริมโลกาภิวัตนใหพรมแดนที่เปนรูปธรรมไรความหมายลงจากการลดอุปสรรคการคา การลงทนุ การบริการของบรรดาบรรษัทขา มชาติ และรฐั ศนู ยอํานาจโลกนานแลว เปรยี บเทียบสหภาพแอฟริกาและอาเซยี น สหภาพแอฟรกิ า (African Union-AU) จดั ตง้ั เมอื่ ค.ศ. ๒๐๐๒ แทนท่อี งคก รเอกภาพ แอฟรกิ า (Organization of Africa-OAU) ท่ียุบเลิกไป เน่ืองจาก OAU ไมอ าจสนองตอบความ ทา ทายของแอฟริกาในศตวรรษท่ี ๒๑ ได สหภาพแอฟริกาประกอบดว ยสมาชิก ๕๓ ประเทศ มี ประชากรประมาณ ๑,๐๐๐ ลานคน มีขนาดเศรษฐกิจเปน ลําดบั ท่ี ๑๗ ของโลก (GDP ประมาณ ๕๐๐ พนั ลา นเหรียญสหรัฐฯ) เปน ภมู ภิ าคที่เตม็ ไปดวยศักยภาพดานทรัพยากรแรธ าตุ พลงั งาน และมคี วามออนแอในดานความยากจน สงคราม โรคระบาด คอรร ปั ชนั สงครามกลางเมือง ควบคูกัน แตกําลังจะเปน “ผูแสดง” (Player) ท่ีสาํ คัญในเวทโี ลกตอไปหลงั ป ๒๐๕๐ ยุทธศาสตร สําคัญของสหภาพแอฟริกาคือ การพยายามจะบูรณาการรัฐในแอฟริกาเพ่ือจุดหมายใหญคือ สหรฐั แอฟริกา (Union Government of Africa) และการสราง “ชีวติ ทดี่ ีกวาของชาวแอฟริกนั ” โดยมสี าระสาํ คัญตามกติกาสัญญากอ ตงั้ AU คอื สรา งเอกภาพทยี่ ่ิงใหญ และความสมั พนั ธ ที่ดีระหวางประเทศและประชาชนแอฟริกา ปกปองอธิปไตย ความม่ันคงของดินแดนและ อิสรภาพของประเทศสมาชกิ ผลักดนั ใหม กี ารรวมตวั ในประเด็นทเ่ี กี่ยวขอ งกับผลประโยชนของ ภูมิภาคและประชาชนชาวแอฟริกา สงเสริมความรวมมือระหวางประเทศบนพื้นฐานกฎบัตร สหประชาชาติ หลกั สทิ ธิมนษุ ยชนสากล สง เสริมสนั ตภิ าพ ความปลอดภยั และความมน่ั คงใน ภูมภิ าค สงเสรมิ หลกั การประชาธิปไตย และสถาบันประชาธปิ ไตย การมสี วนรวมของประชาชน และระบบการปกครองที่ดี สงเสริมและปกปองสิทธิมนุษยชน รวมทั้งการรับรองและมอบ อํานาจใหภูมิภาคเปนผูแทนโดยชอบธรรมในการแสดงบทบาททางเศรษฐกิจและการเจรจากับ ตา งประเทศ สนับสนนุ คา้ํ จนุ การพฒั นาเศรษฐกจิ สงั คม และวัฒนธรรมในระดบั เดียวกนั กับการ รวมตัวทางเศรษฐกิจของแอฟริกา ตลอดจนสงเสริมและใหความรวมมือกันในการทํากิจกรรม ของประชาชนทุกดาน รวมถึงการยกระดับมาตรฐานการครองชีพของประชาชนชาวแอฟริกา ใหประชาคมเศรษฐกิจสวนภูมิภาคกําหนดนโยบายอยางมีเอกภาพในระดับเดียวกันทั้งใน ปจจุบันและในอนาคต ท้งั น้ี เพ่อื ใหการดําเนินงานในกรอบสหภาพบรรลุเปาหมาย (วราภรณ, ๒๕๔๗)
๖๐ รฐั สภาสาร ฉบับเดอื นมีนาคม ๒๕๖๐ อาเซียนเปนองคกรระดับภูมิภาคท่ีประกอบดวยสมาชิก ๑๐ ประเทศ จัดต้ัง เมือ่ ค.ศ. ๑๙๖๗ โดยเร่ิมจากสมาชิก ๕ ประเทศคือ ไทย สงิ คโปร มาเลเซยี ฟล ปิ ปนส และ อินโดนีเซีย โดยบรไู น พมา ลาว เวยี ดนาม กัมพชู า ไดเ ขา มาเปนสมาชิกภายหลงั และจะเปด ประชาคมอาเซยี นในปลาย ค.ศ. ๒๐๑๕ มปี ระชากรประมาณ ๖๐๐ ลา นคน มที รพั ยากรหลากหลาย มขี นาดเศรษฐกิจใหญเ ปน อนั ดับ ๙ ของโลก (GDP รวม ๑.๘ พันลา นลานเหรียญสหรฐั ฯ) อาเซียนยงั มกี รอบความรว มมือสําคัญ เชน อาเซยี น + ๓ อาเซียน + ๖ (อาเซยี น + จนี อินเดีย ญ่ีปนุ ตอมาเพ่มิ ออสเตรเลยี นิวซีแลนด สาธารณรัฐเกาหลี) ซึง่ จะทําใหอาเซียนเปน ตัวแสดง ทีส่ ําคญั มากในเวทีโลก ความรวมมอื ระหวางอาเซียนและสหภาพแอฟรกิ ากจ็ ะทวีความสาํ คญั ย่ิงข้ึน โดยเฉพาะในกรอบความรวมมือใต-ใต เพราะตางเปนประเทศกําลังพัฒนาดวยกัน สําหรับประชาคมอาเซียนดังกลาว มียุทธศาสตรที่สําคัญคือ (๑) การสนับสนุนการสราง ประชาคมอาเซียนท่ีมีประสิทธิภาพ ขีดความสามารถในการแขงขันสูง และมีประชาชนเปน ศนู ยกลาง (๒) การเสรมิ สรางความเปน ศนู ยก ลางของอาเซยี นในภูมิภาคเอเชียแปซฟิ ก (๓) การ สงเสรมิ บทบาทของอาเซียนในเวทโี ลก และการทจ่ี ะทําใหป ระชาคมอาเซยี นมีขดี ความสามารถ สงู และเสริมสรา งความเปน ศนู ยก ลางของอาเซียนในภูมิภาคเอเชยี แปซฟิ ค น้ันตองดําเนินการ ผานความรว มมอื กันของประชาคม ๓ ประชาคม คือ ๑. ประชาคมการเมอื งและความม่นั คงอาเซยี น (ASEAN Political and Security Community) - APSC มีจุดมุงหมายที่จะทําใหประเทศในภูมิภาคอยูอยางสันติสุขโดยการ แกไ ขปญหาในภูมภิ าคโดยสนั ติวิธี และยดึ มนั่ ในหลกั ความม่ันคงรอบดา น โดยใช (๑) ขอ ตกลง และกลไกของอาเซียนในการแกไขขอพิพาทภายในภูมิภาค รวมท้ังการเผชิญหนาภัยคุกคาม ในรูปแบบใหม เชน การกอ การรา ย คา มนุษย ยาเสพติด อาชญากรรมขา มชาติ ภัยพิบตั ิและ โรคระบาด (๒) ริเริม่ กลไกใหม ๆ ในการเสรมิ สรา งความมน่ั คงและกําหนดรูปแบบใหมส ําหรับ ความรวมมือ (๓) สงเสริมความรว มมอื ทางทะเล (กระทรวงการตางประเทศ, ๒๕๕๓) ๒. ประชาคมสังคมและวฒั นธรรมอาเซยี น (ASEAN Socio-Cultural Community) – ASCC มีจดุ มุงหมายท่จี ะทาํ ใหภ ูมิภาคเอเชยี ตะวนั ออกเฉยี งใตอ ยรู ว มกนั ในสงั คมท่เี อ้ืออาทร โดยเนนความรว มมอื ในดานตาง ๆ เชน (๑) การพัฒนาสงั คม โดยการยกระดับความเปน อยู ของผดู อ ยโอกาสและผูทอ่ี าศัยในถ่นิ ทุรกนั ดาร และสง เสรมิ การมีสว นรว มอยา งแข็งขันของกลมุ ตา ง ๆ ในสังคม (๒) การศกึ ษาพัฒนาการฝกอบรม การศกึ ษาขัน้ พืน้ ฐานและสูงกวา การพัฒนา ทางวทิ ยาศาสตรและเทคโนโลยี การสรา งงาน และการคุมครองทางสังคม (๓) การสาธารณสุข
๖๑ สงเสริมความรวมมือตาง ๆ โดยเฉพาะอยางย่ิงการปองกัน และควบคุมโรคติดตอ เชน โรคเอดส โรคทางเดินหายใจเฉียบพลันรุนแรง (๔) การจัดการปญหาดานสิ่งแวดลอม (๕) การสง เสรมิ ดา นวรรณกรรมและศลิ ปะ (กระทรวงการตา งประเทศ, ๒๕๕๒) ๓. ประชาคมเศรษฐกจิ อาเซยี น (ASEAN Economic Community) – AEC มเี ปา หมาย ในการสรางอาเซียนใหเปนตลาดและฐานการผลิตเดียว และมีการเคล่ือนยายสินคา บริการ การลงทนุ เงนิ ทนุ ที่เสรขี ึน้ และแรงงานมีฝมืออยางเสรี อาเซยี นไดจดั ทําแผนงานการจัดตั้ง ประชาคมเศรษฐกิจอาเซียน ซึ่งเปนแผนงานบูรณาการการดาํ เนนิ งานในดา นเศรษฐกิจเพอ่ื ให บรรลวุ ตั ถุประสงค ๔ ดาน คอื (๑) การเปน ตลาดและฐานการผลิตเดยี ว (Single Market and Production Base) โดยจะมกี ารเคลื่อนยา ยสนิ คา บรกิ าร การลงทนุ และแรงงานมฝี ม ืออยางเสรี และการเคลื่อนยายเงินทุนอยางเสรีมากข้ึน (๒) การสรางขีดความสามารถในการแขงขันทาง เศรษฐกจิ ของอาเซียน โดยใหความสาํ คญั กับประเด็นนโยบายท่ีจะชว ยสง เสริมการรวมกลุมทาง เศรษฐกิจ เชน นโยบายการแขง ขนั การคมุ ครองผูบรโิ ภค สทิ ธใิ นทรพั ยสนิ ทางปญ ญา นโยบาย ภาษี และการพฒั นาโครงสรา งพื้นฐาน (การเงิน การขนสง เทคโนโลยสี ารสนเทศ และพลังงาน) (๓) การพัฒนาเศรษฐกิจอยางเสมอภาค ใหมีการพัฒนาวิสาหกิจขนาดกลางและขนาดยอม และการเสริมสรางขดี ความสามารถผา นโครงการตา ง ๆ และ (๔) การบูรณาการอาเซียนเขากับ ระบบเศรษฐกิจโลก (กรมเจรจาการคาระหวา งประเทศ, ๒๕๕๒) กลุม BRICS อานาจใหมในเวทีโลก กลุม BRICS คือ สมาคมของกลุมประเทศอุตสาหกรรมใหม ๕ ประเทศ ไดแก บราซิล รสั เซีย อนิ เดยี จนี และแอฟริกาใต (เขาสมทบภายหลงั ) แตล ะประเทศจะมีความ แตกตางกันทั้งทางดานเศรษฐกิจ และอิทธิพลตอการเมืองโลก และตอภูมิภาค อยางไรก็ดี ทกุ ประเทศในกลุม BRICS คือสมาชกิ ของกลุม G-๒๐ ในป ๒๐๑๔ ประชากรของกลุม BRICS มี ๓,๐๐๐ ลา นคน หรอื รอ ยละ ๔๐ ของประชากรโลก และมสี ดั สว นเศรษฐกิจเปนรอยละ ๑๘ ของ เศรษฐกิจโลก กลุม BRICS จัดตงั้ เม่อื ค.ศ. ๒๐๐๘ ในความพยายามท่ีจะรว มมอื กนั แกไ ขปญ หา เศรษฐกิจโลกถดถอย ในชว งทสี่ หรฐั ฯ เผชิญวิกฤตเิ ศรษฐกจิ อันเปนความริเริ่มของรัสเซียที่ รวบรวมประเทศที่มองวาสหรัฐฯ กําลังเสื่อมถอยจากการใชอํานาจทางการทหารแกไขปญหา มากไป ซง่ึ สหรฐั ฯ กม็ องการเกดิ ขน้ึ ของกลมุ BRICS อยา งไมส บายใจ ปจ จบุ นั กลมุ BRICS ไดจ ดั ตง้ั ธนาคารกลางของกลุมขึน้ ชื่อวา New Development Bank – NDB มสี ํานักงานใหญอยทู ่ีเซย่ี งไฮ ความกระชับแนนในความรวมมือภายใต BRICS ทําใหแอฟริกาใตตางเรงแสวงหาแนวทาง
๖๒ รัฐสภาสาร ฉบบั เดือนมีนาคม ๒๕๖๐ รว มในการทํางานกับอาเซียนเพ่อื กําหนดระเบียบวาระโลก เพ่อื ตอบสนองการทาทายใหม ๆ ในกระแสโลกาภิวัตนร วมกัน แอฟรกิ าใต-อินโดนเี ซยี ในความรวมมือใต-ใต อินโดนีเซีย มีบทบาทสําคัญในความรวมมือเอเชีย-แอฟริกามาโดยตลอด เนอื่ งจากอินโดนีเซยี ใหความรว มมอื ใต-ใต (South-South Cooperation) เปน แนวทางสาํ คญั ในการดําเนินนโยบายตางประเทศ เห็นไดจากการจัดประชุมสุดยอดหุนสวนยุทธศาสตรใหม เอเชีย-แอฟริกาคร้ังแรกใน ค.ศ. ๒๐๐๕ โดยมีอินโดนีเซียและแอฟริกาใตเปนประธาน การประชุมในโอกาสครบรอบ ๕๐ ป ของการประชุมบันดุง โดยมีสมาชิกฝา ยเอเชยี ๕๔ ประเทศ และแอฟรกิ า ๕๒ ประเทศ เขารว มประชุม ท่ปี ระชุมสดุ ยอดไดก ําหนดกลไกความรว มมือภาค ธรุ กจิ ๔ ปครัง้ และในระดบั รฐั มนตรใี นทกุ ๆ ๒ ป และจะกําหนดจดั ประชุมสดุ ยอดดังกลา ว เปน คร้ังที่ ๒ ในป ๒๐๑๕ กรอบความรว มมือหุนสว นยทุ ธศาสตรใหมน จ้ี ะชวยสง เสรมิ ใหท วีป ทง้ั สองรว มมอื กนั รอบดา นทง้ั การคา อตุ สาหกรรม ความมน่ั คง การลงทนุ การเงนิ การทอ งเทย่ี ว เทคโนโลยี พลังงาน สาธารณสุข การขนสง การเกษตร ทรพั ยากรนํ้า การพัฒนาทุนมนุษย และการเสริมสรางขดี ความสารถ (Capacity Building) ทผี่ า นมา ความรวมมอื ไดก า วหนาไป ตามลาํ ดับใน ๘ สาขาความรวมมือคือ การตอตา นการกอ การรา ย อาชญากรรมขามชาติ ความมน่ั คงดา นอาหาร พลงั งาน การทอ งเทย่ี ว วสิ าหกจิ ขนาดกลางและขนาดยอ ม พฒั นาการ ขายงานมหาวิทยาลัยเอเชีย-แอฟริกา ความเสมอภาคทางเพศ และการเสริมพลังสตรี ซงึ่ ประเทศอาเซยี นที่กระตอื รอื รนในความรว มมอื นี้ ไดแ ก บังคลาเทศ จีน ญี่ปุน ฟล ิปปน ส และไทย โดยมีอนิ โดนีเซยี มบี ทบาทนาํ ทงั้ น้ี แอฟรกิ าใตกาํ ลงั ดําเนินความพยายามอยา งย่งิ เพื่อใหกรอบความรวมมือนี้เปนสะพานเชื่อมสหภาพแอฟริกากับอาเซียนใหแนนแฟนตอไป ซึง่ สหภาพแอฟริกาไดเหน็ ความสําคญั และความจาํ เปน ในเรื่องน้ี ความรวมมอื ท่เี ปนไปได เพอื่ ใหความรว มมอื อาเซียน-สหภาพแอฟรกิ าเปน จริงข้นึ มา อยางแรกตอ งมาจาก เจตจาํ นงทางการเมืองท่แี นวแน (Political Will) ของภมู ิภาคทง้ั สอง ดวยเหตนุ ้ี ท้ังสองฝายจึง
๖๓ ตองเร่ิมจัดตั้งตวั แทนหรอื กลุมตดิ ตอ ระดบั สูงระหวา งกนั เพ่ือพิจารณาศึกษาความเปนไปไดใ น การวางแนวทางจดั ทาํ ความรวมมอื ระหวางกนั ซง่ึ มีแนวทางท่เี ปน ไปได ดงั น้ี ๑. จัดต้ังคณะทํางานหรือคณะกรรมาธิการระหวางกันและมีการแลกเปลี่ยนหรือ แตงตง้ั นักการทูตประจําแตละองคก าร ๒. จดั การประชมุ ระหวางภมู ภิ าค โดยมีภาคพลเมืองและภาคเอกชนเขารว มดวย ๓. จัดทําโครงการเสริมสรางความสามารถของทรัพยากรบุคคล โดยมีการอบรม แลกเปลย่ี นประสบการณระหวางกนั ๔. ศึกษาความเปน ไปไดในการจัดทําขอตกลงการคาเสรี ๕. ทํากรอบกฎเกณฑว า ดวยการสงเสรมิ การลงทนุ เม่อื กระแสภมู ิภาคนิยมแบบเปด ไหลแรง ความพยายามขยายความสัมพันธรอบดานระหวางเอเชียและแอฟริกาดังกลาวน้ี คงเปนสิ่งท่ีหลีกเล่ียงไมไดเลยในกระแสเศรษฐกิจการเมืองโลกปจจุบันเพราะเมื่อลมโลกาภิวัตน พดั แรง จึงผลักดันใหประเทศตา ง ๆ ตอ งพยายามรวมมือกันขจัดอปุ สรรคดา นเศรษฐกจิ การคา ตามแนวทางเสรีนิยมใหมเพ่ือใหทุนใหญของโลกไหลเขาไปไดทุกท่ี ซ่ึงท้ังแอฟริกาและ เอเชียหลีกหนีไมพนเร่ืองน้ี และตางตองแสวงหาแนวทางความรวมมือเฉพาะตัวของตน เพ่ือความอยูรอด ทั้งการแสวงหาการทําขอตกลงความรวมมือดานเศรษฐกิจ การคา และ ความม่ันคงดังกลาวแลว ดวยเหตุนี้มิติความรวมมือขามภูมิภาคของสหภาพแอฟริกาและ อาเซียนจึงเปนประจักษพยานของภูมิภาคนิยมแบบเปดที่ภูมิภาคที่อยูหางไกลกันมีระดับ การพัฒนาทางเศรษฐกิจตางกัน ตางเห็นความจําเปนท่ีจะตองหันหนามารวมมือกันมากขึ้น ในประเด็นเศรษฐกจิ ความมน่ั คง และสงั คมวฒั นธรรม และเปน กระแสทเ่ี กดิ ข้ึนไมเ พียงเฉพาะ แตอ าเซยี น-แอฟรกิ า แตร วมถงึ อาเซยี นกบั ภมู ภิ าคอน่ื ๆ ดว ย เชน อาเซยี น-ยโุ รป ในกรอบอาเซม (Asia-Europe Meeting-ASEM) อาเซียน + ๖ (อาเซยี น + อินเดยี ออสเตรเลีย นวิ ซีแลนด จนี สาธารณรัฐเกาหลี ญ่ปี นุ ) ซึง่ กําลงั จะรวมเปนกรอบการเปด การคาการลงทนุ เสรฉี บบั เดยี ว ทเี่ รยี กวา อารเซป (RCEP) หรือ Regional Comprehensive Economic Partnership ซ่งึ กําหนด แลว เสร็จในปลายป ค.ศ. ๒๐๑๕ จะทําใหเ กิดขอตกลงการคาเสรีฉบับท่ใี หญท ่ีสดุ ในโลก ทาํ ให อาเซียนมีสถานะเปนแกนกลางของสถาปตยกรรมความรวมมือในเอเชียจริงจัง และเนนย้ําให เหน็ ความสัมพันธข ามภูมิภาค หรอื ภูมภิ าคนยิ มแบบเปดมากขนึ้ เวทีเศรษฐกิจการเมืองโลก
๖๔ รัฐสภาสาร ฉบบั เดอื นมีนาคม ๒๕๖๐ บทสง ทา ย ส่ิงที่ทําใหการเชื่อมความสัมพันธหรือความรวมมือในกรอบอาเซียน-สหภาพ แอฟริกาไมอาจหลีกเล่ียงไดมาจากสาเหตุสําคัญของพลวัตรท่ีเปล่ียนแปลงไปในระบบโลก การเกิดขึ้นของพลงั ที่ทา ทายขว้ั อํานาจเดมิ หรือสหรัฐฯ ในรปู ของพนั ธมิตรกลุม BRICS ทําให แอฟริกาใต ซ่ึงเปนสมาชิกของกลุม ซึ่งยังไมมีกรอบความรวมมือชัดเจนในอาเซียนไมอาจ นิ่งเฉยอยูไดกับพลวัตรในเอเชียตะวันออกเฉียงใตและโลก และดวยตลาดอาเซียนแอฟริกาท่ีมี ขนาดใหญป ระมาณ ๑.๕ พันลานคน ศกั ยภาพดา นทรพั ยากรและความหลากหลายทางชวี ภาพ การขยายตัวของเศรษฐกิจและประชากรของภูมิภาคทั้งสอง ทําใหอาเซียน-สหภาพแอฟริกา เปนพื้นที่และ “ตัวแสดง” สําคัญในเวทีโลกในสายตาของนักคิดสัจจนิยมหรือนักคิดแบบ Realpolitik (Fagbayibo, ๒๐๑๑) ดวยเหตุนกี้ ารขยายความสมั พันธอ าเซยี น-แอฟริกาดงั กลา ว จึงเปนความทาทายเผชิญหนาผูนํารัฐบาลและชาวเอเชียแอฟริกันท้ังมวลที่จะกําหนดรูปแบบ ความสัมพันธขามภูมิภาคอยางเปนรูปธรรมใหเปนจริงขึ้นมา และเปนการย้ําใหเห็นไดชัดเจน วา กระแสการเปด กวา งดา นการคา การลงทนุ ตามแนวคดิ Open Regionalism หรอื ภมู ภิ าคนยิ ม แบบเปดไดก ลายมาเปนเครือ่ งมอื สําคัญดา นการพฒั นาของภมู ภิ าคตา ง ๆ ในเวทีโลกมากขึ้น ในรุงอรุณของศตวรรษท่ี ๒๑ ท่ซี ึ่งภูมิภาคตาง ๆ ตอ งปรับตัวตอบรบั พลวัตรของโลกาภิวตั น เชน วา
๖๕ บรรณานกุ รม ภาษาไทย กรมเจรจาการคา ระหวางประเทศ. (๒๕๕๒). ประชาคมเศรษฐกจิ อาเซียน. นนทบรุ :ี ผแู ตง . กระทรวงการตางประเทศ. (๒๕๕๒). แผนงานการจัดตั้งประชาคมสังคม และวัฒนธรรม อาเซียน. กรุงเทพมหานคร: สาํ นักพิมพค าริสมา มเี ดีย. กระทรวงการตางประเทศ. (๒๕๕๓). แผนงานการจัดต้ังประชาคมการเมืองและความมั่นคง อาเซียน. กรุงเทพมหานคร: สํานกั พิมพเ พจเมคเกอร. วราภรณ จลุ ปานนท. (๒๕๔๗). การเมืองระหวา งประเทศในแอฟรกิ า: การปกครองและการ พฒั นาในแอฟริกา. กรงุ เทพมหานคร: สํานกั พมิ พมหาวิทยาลยั รามคาํ แหง. ภาษาอังกฤษ Bergsten, F. (2009). Open Regionalism. Reterieved July 28, 2013, from http://www.iie. com /publications/wp/wp.cfm? Research ID=152 Brown, K. (2013). Understanding African-Asian Cooperation at the regional level: Asean and the African Union. Retrieved February 10, 2014, from http://www.consultancyafrica. com Department of Foreign Affairs South Africa. (2002). Accra Declaration on the Union Government of Africa. Retrieved February 10, 2014 from http://www.dla-gov.za Fagbayibo, B. (2011). Afro-Asian Relations: Cooperation of the African Union and Asean. Retrieved February 10, 2014 from http://www.afriz.info/content/afro-asian relations- cooperation-of-the african-union-and-asean Kim, N. (2009). Globalization and Regional Integration in Europe and Asia. Surrey: Ashgate Publishing Limited. Widyamatmadja, J.P. (2005). The spirit of Bandung. The Jakarta Post, Retrieved April 6, 2014 from http://www.yale.edu.
๖๖ รฐั สภาสาร ฉบับเดือนมนี าคม ๒๕๖๐ ความรวมมอื เอเชยี (ACD): ทม่ี า กลไกความรวมมือ และบทบาทของประเทศไทย ณัฐพัชร ศิรวิ ฒั น* บทนา ทามกลางบริบทการเปลี่ยนแปลงของโลกในศตวรรษท่ี ๒๑ ประเทศตางๆ ไมสามารถหลีกเล่ียงการเชื่อมโยงทางเศรษฐกิจและสังคมกับประเทศอ่ืนๆ ได รัฐบาล แตละประเทศจึงตองอาศัยความสัมพันธระหวางประเทศเปนเครื่องมือสําคัญในการสงเสริม ความสมั พันธก ับนานาประเทศในหลากหลายมิตทิ ง้ั ดานการเมอื ง ความม่นั คง เศรษฐกิจ สังคม และวฒั นธรรม เปนตน โดยมวี ตั ถปุ ระสงคเ พ่อื เสริมสรางความเขา ใจอันดแี ละความรว มมอื กนั ในการพัฒนา รวมท้งั การปอ งกนั ปญ หาทีอ่ าจจะเกดิ ขน้ึ ในอนาคต * นกั ศกึ ษาปริญญาเอกหลักสูตรปรชั ญาดุษฎบี ัณฑติ สาขาวชิ าการเมือง คณะรฐั ศาสตร มหาวทิ ยาลยั รามคาํ แหง
Search
