เอกสารข่าวรัฐสภาฉบับเดือนสิงหาคม 2562

เอกสารขา วรัฐสภา ๕๐ ๒. หลักเสรีภาพทางวิชาการ สถาบันอดุ มศกึ ษาตอ งมีเสรภี าพทางวิชาการในการศกึ ษาวิจัย ในการเรยี น การสอนและการแสดงความคิดเห็นทางวชิ าการยอ มไดร บั ความคมุ ครอง แตการใชเ สรีภาพน้นั ตองไมข ดั ตอ กฎหมาย หนาทขี่ องปวงชนชาวไทยและศีลธรรมอนั ดีของประชาชน และตอ งเคารพและไมป ด กั้นความเหน็ ตา งของบคุ คลอืน่ ๓. หลักความเปนอิสระ สถาบันอุดมศึกษายอมมีอิสระในการจัดการเรียนการสอน การศึกษาวิจัย การบรหิ ารวชิ าการ การบรหิ ารงานบคุ คล การเงนิ งบประมาณและทรพั ยส นิ โดยมมี าตรการทม่ี ปี ระสทิ ธภิ าพในการ ปองกนั และขจัดการขัดกันแหงผลประโยชน และการทุจรติ และประพฤตมิ ิชอบ ทงั้ นี้ สภาวชิ าชีพจะออกขอ บงั คบั หรือ หลักเกณฑเ พ่ือจดั ระเบียบการประกอบอาชีพ โดยมีลักษณะเปน การเลอื กปฏิบตั ิหรือกาวกา ยจัดการศกึ ษาของสถาบนั อดุ มศึกษา ๔. หลักความเสมอภาค สถาบันอุดมศึกษาตองจัดการศึกษาใหแกผูเรียนอยางเต็มที่และเทาเทียมกัน ไมเลือกปฏบิ ตั โิ ดยไมเปน ธรรมไมว าดว ยเหตุความแตกตา งเรอ่ื งถ่ินกําเนดิ เช้ือชาติ ภาษา เพศ อายุ ความพกิ าร สภาพทางกายหรือสุขภาพ สถานะบุคคล ฐานะทางเศรษฐกิจหรือสังคม ความเช่ือทางศาสนาหรือความคิดเห็น ทางการเมืองอันไมข ัดตอบทบญั ญตั แิ หง รฐั ธรรมนญู รวมทง้ั ตองจดั สรรงบประมาณหรอื รายไดต ามสมควรเพอ่ื เปน ทุน การศกึ ษาใหแกผูเรียนเพอื่ ลดความเหลอื่ มลาํ้ ทางการศึกษา ๕. หลักธรรมาภิบาล สถาบันอุดมศึกษาและบุคลากรตองปฏิบัติหนาที่ตามหลักธรรมาภิบาลและตอง จัดใหมีระบบควบคุมภายในและระบบการตรวจสอบที่มีประสิทธิภาพเพ่ือประโยชนในการปองกันและขจัดการขัดกัน แหงผลประโยชน และการทจุ ริตและประพฤตมิ ชิ อบ อํานาจหนาท่ีของสถาบันอุดมศึกษา ในการดําเนินการของสถาบันอุดมศึกษาจะตองสอดคลองกับ ยทุ ธศาสตรชาติ แผนแมบท แผนการปฏิรูปประเทศ แผนพฒั นาเศรษฐกิจและสงั คมแหง ชาติ แผนการศึกษาแหงชาติ และแผนดานการอดุ มศกึ ษา สนองตอความจาํ เปน และความตอ งการของประเทศในดา นตา ง ๆ การสง เสรมิ ใหเ กดิ ผูประกอบการรายใหมใหแกประเทศ การพัฒนากําลังคนของประเทศและการจัดการศึกษาตลอดชีวิต เพ่ือให ประเทศไทยพฒั นาไปสปู ระเทศทม่ี คี วามกา วหนา ทางดา นเศรษฐกจิ สงั คม และมพี ลเมอื งทม่ี คี ณุ ภาพ และตอ งดาํ เนนิ การ ใหคณาจารยและบุคลากรอ่ืนมีความรูเทาทันความกาวหนาทางวิชาการในโลก พัฒนาการเรียนการสอน การวิจัย ใหท นั สมัยสอดคลองกับความเปล่ยี นแปลงทางวิชาการ ความเปลย่ี นแปลงของโลก สงั คมและเทคโนโลยี รวมท้งั พึง สง เสรมิ และสนบั สนนุ ใหป ระกอบการภาครฐั ภาคเอกชน ภาคประชาสงั คมและชุมชน นาํ ความรู ผลงานทางวจิ ัย หรือนวัตกรรมของสถาบันอุดมศึกษาไปใชประโยชนอยางกวางขวาง รวมท้ังทําหนาที่ในการทะนุบํารุงศิลปะและ วฒั นธรรม โดยการอนรุ กั ษ ฟนฟู สืบสานและเผยแพรภ ูมิปญ ญาทอ งถิ่นและของชาติ ๑. การจัดการศึกษา การจัดตั้งสถาบันอุดมศึกษาข้ึนใหมจะตองไมเปนไปเพ่ือการพาณิชยในการ แสวงหากําไรจากการจัดการการเรียนการสอน และหามมิใหผูรับใบอนุญาตจัดตั้งสถาบันอุดมศึกษาเอกชนนํากิจการ ของตนหรือของสถาบันอุดมศึกษาเอกชนเสนอขายหลักทรัพยตอประชาชนเพ่ือการระดมทุน หลักสูตรการศึกษาตอง มีมาตรฐานไมตํ่ากวาขอกําหนดขั้นต่ําดานคุณภาพที่คณะกรรมการมาตรฐานการอุดมศึกษากําหนด และมิใหมีการ จัดการศึกษาที่มุงเนนการหารายไดใหแกสถาบันอุดมศึกษาเปนหลัก สถาบันอุดมศึกษาตองจัดใหมีระบบการประกัน คุณภาพการศกึ ษาเพ่อื พัฒนาคณุ ภาพและมาตรฐานการศึกษาของสถาบันอุดมศกึ ษา ท้ังนี้ อาจสรางความรวมมอื กับ หนวยงานภาครัฐ ภาคเอกชน และภาคอุตสาหกรรมเพ่ือสนับสนุนการจัดการเรียนการสอนของสถาบันอุดมศึกษา เพ่ือพัฒนาผเู รยี นใหม ีความรู ทกั ษะ สมรรถนะและคณุ ลกั ษณะอ่นื ใหส อดคลองกบั ความตอ งการของประเทศ ๒. การวจิ ยั และการสรา งนวตั กรรม รฐั มหี นา ทใ่ี นการสง เสรมิ การศกึ ษาวจิ ยั และการสรา งนวตั กรรม โดยจะตอ ง

กฎหมายควรรู ๕๑ สอดคลองกับความตองการและความจําเปนของประเทศ และแนวทางที่สภานโยบายและคณะกรรมการสงเสริม วิทยาศาสตร วิจัยและนวตั กรรมท่ีกําหนด โดยสถาบนั จะตองใหค วามรวมมือในการจดั ทําฐานขอ มูลดานวทิ ยาศาสตร วิจัยและนวัตกรรมของประเทศ และใหการสนับสนุนในการพัฒนาบุคลากรในดานการวิจัยและการสรางนวัตกรรม การบริหารการวิจัย การแลกเปลี่ยนบุคลากร การจัดตงั้ กลุมวิจัยรว ม การแปลงผลงานวจิ ัยใหเปนรปู ธรรม ระหวา ง สถาบนั อุดมศึกษากับองคกรปกครองสว นทองถ่นิ หนวยงานอืน่ ของรฐั ภาคเอกชน ภาคประชาสงั คม ทัง้ ในประเทศ และตา งประเทศ ๓. การบรกิ ารวชิ าการแกส งั คม สถาบนั อดุ มศกึ ษามหี นา ทใ่ี นการใหบ รกิ ารทางวชิ าการ ใหค าํ ปรกึ ษาทาง วิชาการและถา ยทอดองคค วามรทู ่ีเกิดขึน้ จากการจัดการการเรยี นการสอน การวิจัยและการสรางนวัตกรรมแกภ าครฐั ภาคเอกชน ชุมชน และสงั คมเพอ่ื นําความรูไ ปใชประโยชนและสง เสรมิ การเรียนรตู ลอดชีวิต ตอ งรว มเปนสว นหน่งึ ของชุมชนในการพัฒนาพ้ืนที่ใกลเคียงกับที่ตั้งของสถาบันอุดมศึกษานั้นหรือพ้ืนท่ีอื่นตามท่ีสถาบันอุดมศึกษาเห็น สมควร ๔. การทะนุบาํ รงุ ศิลปะและวัฒนธรรม สถาบันอุดมศึกษามหี นาทใ่ี นการทะนุบาํ รุงศลิ ปะและวัฒนธรรม โดยการอนรุ กั ษ ฟน ฟู สบื สาน และเผยแพรภูมปิ ญญาทองถนิ่ และของชาติ รวมท้งั สงเสริมใหมีการวเิ คราะห สงั เคราะห และบูรณาการการทะนุบาํ รุงศลิ ปะและวัฒนธรรมกับการเรียนการสอนและกิจกรรมของผเู รยี น กองทนุ เพอ่ื พฒั นาการอดุ มศกึ ษา ใหจ ดั ตง้ั กองทนุ เพอ่ื พฒั นาการอดุ มศกึ ษาในสาํ นกั งานคณะกรรมการ การอุดมศึกษา โดยมีวัตถุประสงคเพื่อสงเสริมการผลิตกําลังคนระดับสูงเฉพาะทางตามความตองการของประเทศ พัฒนาการเรยี นการสอน การวิจยั และนวัตกรรมรวมกบั นกั วชิ าการ สถาบนั วชิ าการและองคกรช้ันนาํ ของโลกและ ดําเนินการพัฒนาในเรื่องอื่นตามท่ีสภากําหนด และใหใชจายเพ่ือสนับสนุนการดําเนินงานและการพัฒนาผูเรียน คณาจารยและบุคลากรในสถาบนั อดุ มศึกษาของรัฐในสังกัดของกระทรวงและสนบั สนนุ สถาบนั อุดมศึกษาใหผ ลิตกาํ ลงั คนตามความตองการของประเทศ ทั้งน้ี การจัดสรรเงินกองทุนใหเปนไปตามขอตกลงการพัฒนาการอุดมศึกษา ระหวางสํานักงานคณะกรรมการการอุดมศึกษาและสถาบันอุดมศึกษาของรัฐในสังกัดของกระทรวงหรือสถาบัน อดุ มศกึ ษาซึ่งไดร บั จัดสรร นอกจากนีจ้ ัดใหม ีคณะกรรมการบริหารกองทุน ทาํ หนาท่ี บรหิ ารกองทนุ เสนอแนะตอ รัฐมนตรีและคณะกรรมการการอุดมศึกษาในการกําหนดหลักเกณฑการจัดสรรเงินกองทุนใหแกสถาบันอุดมศึกษาของ รัฐในสังกัดของกระทรวงและสถาบันอุดมศึกษาเอกชน พิจารณาอนุมัติการใชจายเงินกองทุน รวมท้ังติดตามและ ประเมินผลการดําเนนิ งานท่ีไดรบั การสงเสริมและสนับสนนุ จากกองทุน

เอกสารขา วรัฐสภา ๕๒ การควบคุมและกํากบั ดแู ลสถาบนั อุดมศึกษา ๑. ใหรัฐมนตรีมีหนาท่ีและอํานาจในการกํากับดูแลโดยทั่วไปซึ่งกิจการของสถาบันอุดมศึกษาของรัฐ ในสังกัดของกระทรวงใหเปนไปตามวัตถุประสงคของสถาบันอุดมศึกษาและใหรัฐมนตรีโดยขอเสนอแนะของ คณะกรรมการการอุดมศึกษาหรือคณะกรรมการมาตรฐานการอุดมศึกษา มีอํานาจแจงสภาสถาบันอุดมศึกษา ใหดําเนินการแกไขปญหาการดําเนินกิจการท่ีขัดตอกฎหมาย ความสงบเรียบรอยหรือศีลธรรมอันดีของประชาชน หรือการไมปฏิบัติตามหลกั ธรรมาภิบาลอยางรายแรง หรือไมเ ปนไปตามมาตรฐานการอุดมศึกษาอยา งรายแรง หรือ อาจกอใหเกิดความเสียหายอยางรายแรงตอสวนรวม รวมทั้งใหรัฐมนตรีมีอํานาจวินิจฉัย ชี้ขาด ส่ังใหกระทําการ ยบั ยัง้ หรอื ยุตกิ ารดําเนินการของสถาบันอดุ มศกึ ษาในกรณไี มด าํ เนนิ การหรอื ดาํ เนินการลาชาเกนิ สมควรได ๒. ใหคณะกรรมการมาตรฐานการอุดมศึกษามีหนาที่และอํานาจกํากับดูแลใหสถาบันอุดมศึกษาจัด การศึกษาใหเปนไปตามมาตรฐานการอุดมศึกษา รวมทั้งสงเสริมและสนับสนุนสถาบันอุดมศึกษาใหสามารถยกระดับ คุณภาพการศึกษาใหสูงกวามาตรฐานการอุดมศึกษาท่ีกําหนด และในกรณีท่ีปรากฏวาสถาบันอุดมศึกษาไมจัดการ ศึกษาตามหลักสูตรการศึกษาท่ีไดแจงไวตอสํานักงานคณะกรรมการมาตรฐานการอุดมศึกษา ใหคณะกรรมการ มาตรฐานการอุดมศึกษามีอํานาจส่ังใหสถาบันอุดมศึกษาแกไขหลักสูตรการศึกษาใหเปนไปตามมาตรฐานภายในเวลา ที่กําหนด หากไมดําเนินการคณะกรรมการการมาตรฐานการอุดมศึกษาอาจเสนอรัฐมนตรีเพื่อพิจารณาส่ังการให สถาบันอดุ มศึกษาหยดุ การดําเนนิ การ และมอี าํ นาจสง่ั ไมร ับรองมาตรฐานการอดุ มศกึ ษาของหลักสูตรการศึกษากไ็ ด ๓. สถาบันอุดมศึกษาอาจจัดใหมีการเรียนการสอนนอกสถานที่ตั้งของสถาบันอุดมศึกษาไดตาม หลกั เกณฑ วิธกี าร และเงอ่ื นไขที่คณะกรรมการการอดุ มศึกษาประกาศกาํ หนด และกาํ หนดใหสถาบนั อุดมศึกษาอาจ จัดการศึกษาโดยผานระบบเทคโนโลยีสารสนเทศหรือโดยวิธีอื่นได ตามหลักเกณฑ วิธีการ และเง่ือนไขที่รัฐมนตรี กาํ หนดโดยขอ เสนอแนะและความเห็นชอบของคณะกรรมการมาตรฐานการอดุ มศึกษา ๔. ใหสถาบันอุดมศึกษาจัดใหมีระบบการประกันคุณภาพการศึกษาเพ่ือพัฒนาคุณภาพและมาตรฐาน การอดุ มศึกษาของสถาบนั อดุ มศกึ ษา โดยกาํ หนดใหมกี ารประเมินคุณภาพภายในสถาบนั อดุ มศึกษาตามหลักเกณฑท ี่ คณะกรรมการมาตรฐานการอุดมศึกษาประกาศกําหนดและกําหนดใหมีการประเมินคุณภาพภายนอกโดยอาจให ประเมินโดยหนวยงานตา งประเทศทไี่ ดร ับการยอมรับอยางกวา งขวาง หนว ยงานของรัฐ หนวยงานภาคเอกชน หรือ หนวยงานในตา งประเทศ ทคี่ ณะกรรมการมาตรฐานการอดุ มศึกษาประกาศกําหนดกไ็ ด และใหถอื วา เปน การประเมิน คุณภาพภายนอกตามกฎหมายวาดวยการศึกษาแหงชาติ ท้ังน้ี หากผลการประเมินปรากฏวาการจัดการศึกษาของ สถาบันอุดมศึกษาใดไมเปนไปตามมาตรฐานการอุดมศึกษา ใหคณะกรรมการมาตรฐานการอุดมศึกษามีอํานาจแจง ใหด าํ เนนิ การแกไ ขปรบั ปรุงและพัฒนาคุณภาพการศกึ ษาได ๕. ใหมีคณะกรรมการพิจารณาอุทธรณซึ่งรัฐมนตรีแตงต้ังโดยความเห็นชอบของที่ประชุมรวม คณะกรรมการการอุดมศึกษาและคณะกรรมการมาตรฐานการอุดมศึกษา โดยใหสถาบันอุดมศึกษาที่ไมพอใจคําสั่ง ของคณะกรรมการมาตรฐานการอุดมศึกษามีสิทธิอุทธรณตอคณะกรรมการพิจารณาอุทธรณภายในสามสิบวันนับแต วนั ท่ไี ดรับแจงคาํ ส่ัง ๖. รัฐมนตรีอาจเสนอสภาเพื่อเสนอตอคณะรัฐมนตรีใหมีมติใหสถาบันอุดมศึกษาหรือสวนงานใน สถาบันอดุ มศกึ ษาจัดการศกึ ษาทีแ่ ตกตางไปจากมาตรฐานการอุดมศกึ ษาได เพ่อื ประโยชนใ นการสรางนวตั กรรมการ อุดมศึกษา ทั้งน้ี ตามหลกั เกณฑ วิธกี าร และเงอื่ นไขทีส่ ภากําหนด ๗. หามมิใหผูใด จาง วาน ใชใหผูอ่ืนทําผลงานทางวิชาการเพื่อไปใชในการเสนอเปนสวนหนึ่งของ การศึกษาในหลักสูตรการศึกษาระดับอุดมศึกษา หรือเพื่อไปใชในการทําผลการซึ่งเปนสวนหนึ่งของการขอตําแหนง

กฎหมายควรรู ๕๓ ทางวิชาการ หรือเสนอขอปรับปรุงการกําหนดตําแหนงการเลื่อนตําแหนง การเลื่อนวิทยฐานะ หรือการใหไดรับ เงินเดือนหรือเงินอืน่ ในระดบั ท่สี ูงขน้ึ และกาํ หนดโทษสาํ หรับผูฝาฝนขอ กาํ หนดดงั กลา ว บทกาํ หนดโทษ ๑. โทษทางปกครอง กําหนดโทษทางปกครองใหเพิกถอนใบอนุญาตจัดต้ังสถาบันอุดมศึกษาเอกชนตามกฎหมายวาดวย สถาบันอุดมศึกษาเอกชน ในกรณีผูรับใบอนุญาตนํากิจการของตนหรือของสถาบันอุดมศึกษาเอกชนเสนอขาย หลักทรัพยต อประชาชนเพือ่ การระดมทนุ และกาํ หนดคา ปรับทางปกครองแกหัวหนา หนวยงานของรฐั หรอื เจา หนา ที่ ของหนว ยงานของรัฐท่ไี มสง ขอมลู เกี่ยวกบั การอุดมศึกษา ๒. โทษทางอาญา กําหนดโทษอาญาแกสถาบันอุดมศึกษาของรัฐในสังกัดกระทรวงท่ีฝาฝนหรือไมปฏิบัติตามคําวินิจฉัย ช้ีขาดหรือคําส่ังของรัฐมนตรีท่ีใหกระทําการ ยับย้ัง หรือยุติการดําเนินการของสถาบันอุดมศึกษาที่ขัดตอกฎหมาย ความสงบเรยี บรอยหรอื ศีลธรรมอนั ดขี องประชาชนหรอื การไมปฏิบัติตามหลักธรรมาภบิ าลอยางรา ยแรง หรอื ไมเปน ไปตามมาตรฐานการอุดมศึกษาอยางรายแรง หรืออาจกอใหเกิดความเสียหายอยางรายแรงตอสวนรวม สวนการ กําหนดโทษอาญาแกผูบริหารสถาบันอุดมศึกษาท่ีฝาฝนหรือไมปฏิบัติตามคําสั่งของคณะกรรมการมาตรฐานการ อดุ มศึกษาท่สี ัง่ ใหแ กไ ขปรบั ปรงุ หลกั สูตรการศึกษาใหเ ปน ไปตามมาตรฐานภายในระยะเวลาทก่ี าํ หนด หรอื สัง่ ใหร ะงับ การดําเนินการตามหลักสูตรการศกึ ษาทไี่ มเ ปน ไปตามมาตรฐาน พระราชบญั ญตั กิ ารอดุ มศึกษา พ.ศ. ๒๕๖๒ เปน กฎหมายท่มี ีสาระสําคญั เปน การสง เสรมิ ใหส ถาบนั อุดมศึกษามีระบบการบริหารจัดการท่ีมีประสิทธิภาพ มีความเปนอิสระทางวิชาการสามารถพัฒนาผูเรียนใหมีความ คิดรเิ ร่ิมสรา งสรรค มอี งคความรทู างวิชาการในแขนงตาง ๆ ทนั ตอการเปล่ียนแปลงของโลก รวมท้งั สงเสรมิ ใหม ีการ วิจัยและการสรางนวัตกรรมของสถาบันอุดมศึกษาใหแกกลุมอุตสาหกรรมเปาหมาย ตลอดจนสามารถถายทอด เทคโนโลยีไปสูภาคสวนตาง ๆ อยางเหมาะสม เพื่อสรางความเปนเลิศในทางวิชาการและมีทักษะข้ันสูงในการ ประกอบวิชาชีพ และสงเสริมใหผูเรียนสามารถพัฒนาตนเองใหเปนมนุษยที่สมบูรณท้ังรางกาย จิตใจ สติปญญา มีคณุ ธรรม จริยธรรม และจิตสํานึกรบั ผดิ ชอบตอ สงั คม เพอื่ ลดความเหลอื่ มลํ้าและแกปญ หาใหแ กสงั คมสว นรวมได อนั จะนาํ ไปสคู วามเจรญิ กา วหนา ทางเศรษฐกจิ และสงั คม พระราชบญั ญตั ฉิ บบั น้ี จงึ เปน กลไกทส่ี าํ คญั ในการเสรมิ สรา ง พ้ืนฐานของการพัฒนากาํ ลงั คนของประเทศและการขบั เคล่อื นประเทศไทย ใหม ีความเจริญกาวหนา ตามนโยบายของ รัฐบาล เพื่อใหการจัดการอุดมศึกษาและการพัฒนาบุคลากรของประเทศเปนไปอยางมีคุณภาพและมาตรฐาน ทัดเทยี มนานาอารยประเทศ สามารถตอบสนองความตอ งการของภาครัฐ ภาคเอกชน และประชาชนไดอยา งแทจริง ที่มา - ราชกจิ จานเุ บกษา เลม ๑๓๖ ตอนท่ี ๕๗ ก วนั ที่ ๑ พฤษภาคม ๒๕๖๒ หนา ๕๔ – ๗๘

เอเอกกสสาารรขขาา ววรรัฐัฐสสภภาา ๕๔ ภาพเกาเลา เร�อ่ ง ลงเบ้ยี สรุ ยิ า ฆอ งเสนาะ* ลงเบ้ีย คือวิธีการออกเสียงลงคะแนนลับในอดีตวิธีหนึ่งในการประชุมสภา โดยใหสมาชิกสภา นําเบย้ี สตี า ง ๆ ไปใสภ าชนะทีจ่ ัดไวซ ึง่ อาจเปนหีบหรือตหู ีบตามที่กําหนดไวใ นขอ บงั คับการประชมุ แตละฉบบั และ เมื่อสมาชิกไดมีการลงเบ้ียครบทุกคนแลวก็จะมีการนับคะแนนตามเบี้ยแตละสีเพื่อจะไดทราบมติของที่ประชุมน้ันวา เปนอยา งไร ความเปนมาของการลงเบ้ียเกิดข้ึนจากการประชุมสภาผูแทนราษฎรเพ่ือพิจารณาญัตติหรือปญหาใด ปญหาหน่ึง ในบางเรื่องจะตองมีการลงมติเพื่อถามความเห็นของที่ประชุมดวย การลงมติจะใชวิธีการออกเสียง ลงคะแนนซึ่งมีท้ังแบบเปดเผยและลับ การลงเบี้ยเปนวิธีการออกเสียงลงคะแนนลับวิธีหนึ่งท่ีไดถูกนํามาใชในการ ประชุมสภาผูแทนราษฎรครัง้ แรก คือขอ บังคับการประชุมและการปรกึ ษาของสภาผแู ทนราษฎร พ.ศ. ๒๔๗๖ ขอ ๕๐ กําหนดไว โดยมีหลกั เกณฑแ ละวิธปี ฏิบัตคิ อื ใหเ รียกชอื่ สมาชิกมาลงเบีย้ ตอ หนาประธาน ผทู ่ีเหน็ ดวยใหลงเบ้ยี สขี าว และผไู มเ ห็นดว ยใหลงเบีย้ สอี ่นื ในหบี ทส่ี ภาจัดไว *วิทยากรชาํ นาญการพเิ ศษ กลมุ งานบริการวิชาการ ๓ สาํ นกั วชิ าการ สํานักงานเลขาธิการสภาผแู ทนราษฎร

ภาพเกา เลาเรอ่� ง ๕๕ ตอมาไดมีการประกาศใชรัฐธรรมนูญแหงราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช ๒๔๘๙ ซึ่งบัญญัติ ใหรัฐสภาประกอบดวยพฤฒสภาและสภาผูแทน ทั้งสองสภาจึงไดตราขอบังคับการประชุมข้ึนใหมใน พ.ศ. ๒๔๙๐ คือขอบังคับการประชุมและการปรึกษาของพฤฒสภา พ.ศ. ๒๔๙๐ และขอบังคับการประชุมและการปรึกษา ของสภาผแู ทน พ.ศ. ๒๔๙๐ โดยท่ีขอบงั คับการประชมุ ของแตล ะสภานย้ี งั คงบญั ญตั เิ กย่ี วกบั หลกั เกณฑแ ละวธิ ปี ฏบิ ตั ิ ของการลงเบ้ียไวทํานองเดียวกับขอบังคับการประชุมสภาผูแทนราษฎร ฉบับ พ.ศ. ๒๔๗๖ ตอมาเมื่อมีการ ประกาศใชร ฐั ธรรมนญู แหง ราชอาณาจกั รไทย (ฉบบั ชว่ั คราว) พทุ ธศกั ราช ๒๔๙๐ ซง่ึ บญั ญตั ใิ หร ฐั สภาประกอบดว ย วฒุ สิ ภาและสภาผแู ทน นน่ั คอื พฤฒสภา ไดเ ปลย่ี นมาเปน วฒุ สิ ภา ทาํ ใหว ฒุ สิ ภาตอ งตราขอ บงั คบั การประชมุ ขน้ึ ใหม คอื ขอ บงั คบั การประชมุ และการปรกึ ษาของวฒุ สิ ภา พ.ศ. ๒๔๙๑ สว นสภาผแู ทนยงั คงใชข อ บงั คบั การประชมุ ฉบบั เดมิ แตอยางไรก็ตามแมวาจะมีการตราขอบังคับการประชุมขึ้นใหม แตบทบัญญัติเกี่ยวกับเร่ืองการลงเบี้ยน้ี ยังคงบญั ญตั ิไวทาํ นองเดยี วกับขอบงั คับการประชมุ ฉบบั กอ น ๆ ที่ผา นมา ใน พ.ศ. ๒๔๙๔ ไดม กี ารตราขอ บงั คบั การประชมุ และการปรกึ ษาของสภาผแู ทนราษฎร พ.ศ. ๒๔๙๔ ขน้ึ ซ่ึงยังไดกําหนดใหใชวิธีลงเบ้ียในการออกเสียงลงคะแนนลับอยูแตไดมีการเปลี่ยนแปลงวิธีการปฏิบัติในการลงเบี้ยใหม กลาวคือ สมาชิกผูที่เห็นดวยใหลงเบ้ียสีนํ้าเงิน ผูท่ีไมเห็นดวยใหลงเบ้ียสีแดง สวนผูท่ีไมออกเสียงใหลงเบ้ียสีขาว การลงเบย้ี ในลกั ษณะดงั กลา วน้ี ยงั คงนาํ มาบญั ญตั ไิ วใ นขอ บงั คบั การประชมุ ฉบบั ตอ ๆ มาของสภาผแู ทน สภาผแู ทน ราษฎร วุฒิสภา สภารางรัฐธรรมนูญ สภาปฏิรูปการปกครองแผนดิน และสภานิติบัญญัติแหงชาติ แลวแตกรณี ซ่ึงเปนอํานาจของแตละสภาท่ีจะตราขอบังคับการประชุมซึ่งใชไดตามท่ีรัฐธรรมนูญ และรัฐธรรมนูญการปกครอง แตละฉบับไดใหอํานาจไว ขอบังคับการประชุมท่ตี ราข้นึ จะมีช่อื เรียกตางกันไปตามช่อื ของสภาท่เี กิดข้นึ ในชวงเวลาน้นั อยางไรกต็ าม ขอ บังคับการประชุมของแตล ะสภาท่ตี ราขึน้ ระหวาง พ.ศ. ๒๔๗๖ จนถึง พ.ศ. ๒๕๓๘ ไดม ีการบญั ญตั ิ เกี่ยวกับการออกเสียงลงคะแนนลับโดยวิธีการลงเบ้ียไวทุกฉบับ หลักเกณฑและวิธีปฏิบัติของการลงเบ้ียนั้น สามารถแบง ออกเปน ๒ ชวง ดังนี้ ชวงท่ีหนึ่ง (ระหวาง พ.ศ. ๒๔๗๖–พ.ศ. ๒๔๙๔) หลักเกณฑและวิธีปฏิบัติในการลงเบี้ย จะบญั ญตั ไิ วในทาํ นองเดยี วกัน กลา วคอื ใหเ รียกช่ือสมาชิกเปนรายบุคคลลงเบ้ยี ในหบี ตอ หนาประธาน ผทู ี่เหน็ ดว ย ใหล งเบ้ียสขี าว ผูทีไ่ มเ หน็ ดวยใหล งเบี้ยสอี นื่ สว นผทู ไ่ี มออกเสยี งลงคะแนนมไิ ดมกี ารบญั ญัติไวตองลงเบ้ียสอี ะไร

เอกสารขาวรัฐสภา ๕๖ ชวงท่ีสอง (ระหวาง พ.ศ. ๒๔๙๔–พ.ศ. ๒๕๓๘) หลักเกณฑและวิธีปฏิบัติในการลงเบ้ีย จะมีการบัญญตั ิไวในทาํ นองเดียวกบั ชว งแรก คือ ใหเ รยี กช่อื สมาชิกเปน รายบคุ คลมาลงเบีย้ ในหีบตอหนา ประธาน (ตอมาใชตูทึบแทนหีบ) แตมีความแตกตางจากชวงแรกในสวนสีของเบี้ยท่ีจะใชออกเสียงลงคะแนน กลาวคือ ผูท่ีเห็นดว ยใหล งเบ้ียสนี ้ําเงนิ ผทู ีไ่ มเ ห็นดวยใหล งเบ้ียสีแดง สวนผทู ไี่ มอ อกเสยี งลงคะแนนใหลงเบยี้ สีขาว การออกเสียงลงคะแนนลับโดยการลงเบ้ียนั้นไดถูกยกเลิกไปในป พ.ศ. ๒๕๓๘ เน่ืองจากภายหลัง การตราขอบังคับการประชมุ วุฒสิ ภา พ.ศ. ๒๕๓๘ นนั้ ไมไดบ ัญญตั ถิ ึงวธิ กี ารลงเบย้ี เอาไว แตม วี ิธีอน่ื มาใชในการ ออกเสยี งลงคะแนนลบั แทน โดยกาํ หนดใหก ารออกเสยี งลงคะแนนลบั ทาํ ได ๒ วธิ ี คอื การเขยี นเครอ่ื งหมายบนแผน กระดาษใสซ องทเ่ี จา หนา ทจ่ี ดั ให ผเู หน็ ดว ยใหเ ขยี นเครอ่ื งหมาย √ สว นผทู ไ่ี มเ หน็ ดว ยใหเ ขยี นเครอ่ื งหมาย x สว นผทู ่ี ไมออกเสียงใหเ ขยี นเคร่ืองหมาย 0 หรือวิธีอืน่ ใดซง่ึ ที่ประชุมเห็นสมควรเฉพาะกรณี การลงเบี้ยเปนวิธีการออกเสียงลงคะแนนลับในอดีตวิธีหนึ่งที่ทําใหไดมาซ่ึงมติอันเปนหัวใจสําคัญของ การประชุมสภาในการพิจารณาเรื่องตาง ๆ เชน การพิจารณาญัตติ การพิจารณารางพระราชบัญญติ การเสนอ และพิจารณารางพระราชบัญญัติใหความเห็นชอบเร่ืองตาง ๆ ตามรัฐธรรมนูญ เปนตน ท้ังน้ี เพ่ือหาขอยุติ ในปญหา และกําหนดแนวทางท่ีสภาจะตองดําเนินการตอไปเพื่อประโยชนสูงสุดแกประเทศชาติและประชาชน ขอมูล :- สาํ นักงานเลขาธิการรฐั สภา. (๒๕๕๕). รวมขอ บังคับการประชุมสภาและการปรกึ ษาของสภาผแู ทน พฤฒสภา วุฒิสภา และสภารา งรฐั ธรรมนญู พ.ศ. ๒๔๗๖-๒๕๑๓. กรงุ เทพฯ : ม.ป.พ. “ขอ บงั คบั การประชุมและการปรึกษาของสภาผูแทนราษฎร พุทธศักราช ๒๔๗๖” (๙ ธันวาคม ๒๔๗๖) ราชกิจจานุเบกษา, เลม ๕๐, น.๗๒๕ “ขอ บังคับการประชมุ และการปรึกษาของวฒุ ิสภา พ.ศ. ๒๔๙๑” (๙ มถิ ุนายน ๒๔๙๑). ราชกจิ จานุเบกษา, เลม ๖๕ ตอนที่ ๓๑, น.๓๖๓. “ขอบังคบั การประชุมและการปรึกษาของสภาผูแ ทนราษฎร พ.ศ. ๒๔๙๔” (๕ มิถุนายน ๒๔๙๔). ราชกจิ จานเุ บกษา, เลม ๖๘ ตอนท่ี ๓๕, น.๗๔๒ “ขอบงั คบั การประชุมวุฒิสภา พ.ศ. ๒๕๓๘” (๒๐ กันยายน ๒๕๓๘). ราชกิจจานุเบกษา, เลม ๑๑๒ ตอนพเิ ศษ ๓๗ ง, น.๓๒. “ขอบังคับการประชุมของสภาผูแทนราษฎร พ.ศ. ๒๕๔๐” (๗ สิงหาคม ๒๕๔๐). ราชกจิ จานเุ บกษา, เลม ๑๑๔ ตอนพิเศษ ๗๐ ง, น.๒๐.

เร่�องนา รู ๕๗ รูเรอื่ งนา ขอ บงั คบั การประชมุ ของสภา »ÃÐเทศไทยเปลี่ยนแปลงการปกครองจากระบอบสมบูรณาญาสิทธิราชยมาเปนระบอบประชาธิปไตย เมื่อวันท่ี ๒๔ มิถุนายน ๒๔๗๕ การปกครองในระบอบประชาธิปไตยนั้น อํานาจอธิปไตยถือเปนอํานาจสูงสุด ท่ีใชในการปกครองประเทศ มีประชาชนเปนเจาของอํานาจรวมกัน แตการใชอํานาจอธิปไตยน้ันจะมีองคกรหรือ ตวั แทนเปน ผใู ชอ าํ นาจแทนประชาชน กลา วคอื คณะรฐั มนตรี จะเปน ผใู ชอ าํ นาจอธปิ ไตยดา นบรหิ าร ศาลเปน ผใู ชอ าํ นาจ อธิปไตยดา นตลุ าการ และรัฐสภาประกอบดวยวุฒสิ ภาและสภาผูแทนราษฎร เปนผูใชอาํ นาจอธิปไตยดานนติ ิบัญญัติ อน่ึง การดําเนินบทบาทตามอํานาจและหนาท่ีของรัฐสภานั้นอยูภายใตกรอบของรัฐธรรมนูญและขอบังคับ การประชมุ สภาเปนหลกั ความหมายและความสําคัญ ขอบังคับการประชุมสภา ถือเปนกฎหมายชนิดหน่ึงที่ใชบังคับและควบคุมการดําเนินงานของสภา โดยสภาท่ีทําหนาท่ีดานนิติบัญญัติ อาทิ สภาผูแทนราษฎร วุฒิสภา สภานิติบัญญัติ หรือสภารางรัฐธรรมนูญ แลว แตก รณี มอี าํ นาจตราขอ บงั คบั การประชมุ ของตนเอง ซง่ึ จะเกย่ี วกบั การเลอื กและการปฏบิ ตั หิ นา ทข่ี องประธานสภา รองประธานสภา เรอ่ื งหรอื กจิ การอนั เปน หนา ทข่ี องคณะกรรมาธกิ ารสามญั แตล ะชดุ การปฏบิ ตั หิ นา ทแ่ี ละองคป ระชมุ

เอกสารขา วรฐั สภา ๕๘ ของคณะกรรมาธกิ าร วธิ กี ารประชมุ การเสนอ และพจิ ารณารา งกฎหมาย การเสนอญตั ติ การปรกึ ษา การอภปิ ราย การลงมติ การบนั ทึกการลงมติ การเปด เผยการลงมติ การตงั้ กระทูถาม การเปดอภิปรายทว่ั ไป การรักษาระเบยี บและ ความเรียบรอย และการอื่นท่ีเกี่ยวของ รวมท้ังมีอํานาจตราขอบังคับเก่ียวกับประมวลจริยธรรมของสมาชิกและ กรรมาธกิ าร และกิจการอน่ื เพ่อื ดําเนินการตามบทบญั ญัตแิ หง รัฐธรรมนูญ ประวัติความเปนมาของขอ บงั คบั การประชมุ ของสภา ภายหลังการเปลี่ยนแปลงการปกครองของไทยจากระบอบสมบูรณาญาสิทธิราชยมาเปนระบอบ ประชาธิปไตย เมอื่ วนั ท่ี ๒๔ มิถุนายน ๒๔๗๕ คณะผูร ักษาพระนครฝายทหาร ซึ่งคณะราษฎรแตงต้ังขน้ึ เพอ่ื ใหเปน ผูใชอํานาจในการปกครองประเทศช่ัวคราว ไดต้ังผูแทนราษฎรในวาระแรกขึ้น จํานวน ๗๐ นาย เพ่ือทําหนาท่ี ดา นนิตบิ ัญญตั ิในฐานะสภาผแู ทนราษฎร เมอ่ื วนั ที่ ๒๘ มิถนุ ายน ๒๔๗๕ อนงึ่ สภาผูแ ทนราษฎรไดเร่ิมประชมุ กนั เปน คร้ังแรก ณ พระทีน่ ัง่ อนนั ตสมาคม เวลา ๑๔.๐๐ นากิ า ในวันเดียวกันน้ี ในวาระแรกเริม่ การประชมุ สภา ผแู ทนราษฎรน้นั ยังไมมีขอบังคับท่ใี ชในการดําเนินการและควบคุมการประชุมของตนเอง จึงใชขอบังคับการประชุม สภาองคมนตรไี ปพลางกอน วันท่ี ๑๕ มีนาคม ๒๔๗๕ พระยามโนปกรณนิติธาดา นายกรัฐมนตรี ไดเสนอใหท่ีประชุมสภาผูแทนราษฎรพิจารณารางขอบังคับ การประชุมและปรึกษาของสภาผแู ทนราษฎร โดยใหหลวงประดิษฐมนูธรรม เปนผูชี้แจง เนื่องจากเปนผูรางขอบังคับการประชุมและปรึกษา ของสภาผูแทนราษฎรเอง เมื่อหลวงประดิษฐมนูธรรมไดเสนอและช้ีแจง เหตุผลในการบัญญัติวิธีการตาง ๆ ตามขอบังคับฯ แลว สมาชิกสภา ผแู ทนราษฎรไดซักถามจนเปนท่พี อใจ ท่ปี ระชุมสภาจึงรับไวพิจารณา และ ต้ังกรรมาธิการไปพิจารณาตอไป ทายสุด ขอบังคับการประชุมและปรึกษา ของสภาผแู ทนราษฎร ไดประกาศใชเมื่อวันท่ี ๓๑ สงิ หาคม ๒๔๗๖ ตอมา รัฐธรรมนูญแหงราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช ๒๔๘๙ ประกาศใช ไดเปล่ียนรูปแบบของโครงสรางสภา จากสภาเดี่ยวเปนสภาคู ทําใหร ฐั สภา ประกอบดวยพฤฒสภา (ภายหลังเปลี่ยนเปนวุฒิสภา) และสภาผูแทน ราษฎร ดงั นน้ั ขอ บงั คบั การประชมุ สภาจงึ แยกไปตามโครงสรา งของสภาดว ย หลวงประดษิ ฐมนธู รรม

เร่�องนารู ๕๙ ขอบังคับการประชุมและการปรึกษาของพฤฒสภา จึงเกิดข้ึนคร้งั แรก เมือ่ ป พ.ศ. ๒๔๙๐ อนง่ึ ในกรณีการประชมุ รวมกันของวุฒิสภาและสภาผูแทนราษฎรในฐานะรัฐสภา ในอดีตจะอนุโลมใชขอบังคับการประชุมของวุฒิสภา ภายหลงั จงึ ไดม กี ารตราขอ บงั คบั ของการประชมุ รฐั สภาทเ่ี ปน เอกเทศ เพอ่ื ใชส าํ หรบั การประชมุ รฐั สภาเปน การเฉพาะ การตราขอบังคับการประชุม รัฐธรรมนูญแหงราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช ๒๕๖๐ มาตรา ๑๒๘ ไดบัญญัติเก่ียวกับการตรา ขอบงั คับการประชุม โดยกาํ หนดใหส ภาผแู ทนราษฎรและวฒุ ิสภามีอํานาจตราขอบงั คบั การประชุมเกย่ี วกับการเลอื ก และการปฏิบัติหนาท่ีของประธานสภา รองประธานสภา เร่ืองหรือกิจการอันเปนหนาที่และอํานาจของ คณะกรรมาธกิ ารสามญั แตละชดุ การปฏบิ ัตหิ นาท่ีและองคป ระชมุ ของคณะกรรมาธกิ าร วิธีการประชมุ การเสนอ และพิจารณารางพระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญและรางพระราชบัญญัติ การเสนอญัตติ การปรึกษา การอภิปราย การลงมติ การบันทึกการลงมติ การเปดเผยการลงมติ การตั้งกระทูถาม การเปดอภิปรายท่ัวไป การรักษาระเบียบและความเรียบรอย และการอ่ืนท่ีเก่ียวของ รวมท้ังมีอํานาจตราขอบังคับเกี่ยวกับประมวล จรยิ ธรรมของสมาชิกและกรรมาธิการ และกิจการอนื่ เพือ่ ดําเนินการตามบทบัญญัตแิ หง รัฐธรรมนญู ขอบังคับตามวรรคหน่ึงของมาตรา ๑๒๘ ในสวนท่ีเกี่ยวกับการต้ังกรรมาธิการวิสามัญเพื่อพิจารณา รา งพระราชบัญญตั ิที่ประธานสภาผูแทนราษฎรวินิจฉัยวามสี าระสําคญั เกีย่ วกับเด็ก เยาวชน สตรี ผสู งู อายุ หรอื คนพิการหรือทุพพลภาพ ตองกําหนดใหบุคคลประเภทดังกลาวหรือผูแทนองคกรเอกชนที่ทํางานเกี่ยวกับบุคคล ประเภทนน้ั โดยตรง รว มเปนกรรมาธกิ ารวสิ ามัญดว ยไมน อ ยกวาหน่ึงในสามของจํานวนกรรมาธกิ ารวสิ ามัญทงั้ หมด และในสว นทเ่ี กย่ี วกบั การพจิ ารณารา งพระราชบญั ญตั ทิ ผ่ี มู สี ทิ ธเิ ลอื กตง้ั เขา ชอ่ื เสนอ ตอ งกาํ หนดใหผ แู ทนของผมู สี ทิ ธิ เลือกตั้งซ่ึงเขาชื่อเสนอรางพระราชบัญญัติดังกลาวรวมเปนกรรมาธิการวิสามัญดวยไมนอยกวาหนึ่งในสาม ของจํานวนกรรมาธิการวิสามัญทงั้ หมด นับตั้งแตเปลี่ยนแปลงการปกครองมาเปนระบอบประชาธิปไตยในระบบรัฐสภาไดมีการประกาศใช ขอบังคับการประชุมสภามาแลวหลายฉบับ เชน ขอบังคับการประชุมและการปรึกษาของสภาผูแทนราษฎร พ.ศ. ๒๔๗๖, ขอบังคับการประชุมและการปรึกษาของสภาผูแทนราษฎร พ.ศ. ๒๔๗๗, ขอบังคับการประชุมและ การปรึกษาของสภาผูแทน พ.ศ. ๒๔๙๐, ขอบังคับการประชุมและการปรึกษาของพฤฒสภา พ.ศ. ๒๔๙๐, ขอบังคับการประชุมและการปรึกษาของวุฒิสภา พ.ศ. ๒๔๙๑, ขอบังคับการประชุมและการปรึกษา

เอกสารขาวรัฐสภา ๖๐ ของสภาผแู ทนราษฎร พ.ศ. ๒๔๙๔, ขอ บงั คบั การประชมุ และการปรึกษาของสภาผูแทนราษฎร พ.ศ. ๒๔๙๕, ขอบังคับการประชุมและปรึกษาของสภารางรัฐธรรมนูญ พ.ศ. ๒๕๐๔, ขอบงั คบั การประชมุ ปรึกษาของวุฒิสภา พ.ศ. ๒๕๑๒, ขอ บงั คบั การประชมุ ปรกึ ษาของสภาผแู ทนราษฎร พ.ศ. ๒๕๑๓, ขอบังคบั การประชมุ ของสภานติ บิ ัญญัติ แหงชาติ พ.ศ. ๒๕๑๖, ขอบังคับการประชุมสภา นิติบัญญัติแหงชาติทําหนาท่ีรัฐสภา พ.ศ. ๒๕๑๗, ขอบังคับการประชุมของวุฒิสภา พ.ศ. ๒๕๑๘, ขอบังคับการประชุมของสภาปฏิรูปการปกครองแผนดิน พ.ศ. ๒๕๒๐, ขอบังคับการประชุมของสภานิติบัญญัติ แหงชาติ พ.ศ. ๒๕๒๑, ขอบงั คับการประชมุ ของวฒุ ิสภา ๒๕๒๒, ขอบังคับการประชุมของสภาผูแทนราษฎร พ.ศ. ๒๕๒๒, ขอ บงั คบั การประชมุ ของวฒุ ิสภา พ.ศ. ๒๕๒๗, ขอบังคับการประชุมสภาผูแทนราษฎร พ.ศ. ๒๕๒๘, ขอบังคับการประชุมสภานิติบัญญัติแหงชาติ พ.ศ. ๒๕๓๔, ขอบังคบั การประชมุ ของสภาผูแทนราษฎร พ.ศ. ๒๕๓๕, ขอบงั คบั การประชุมของสภาผแู ทนราษฎร (ฉบับท่ี ๒) พ.ศ. ๒๕๓๕, ขอ บงั คบั การประชมุ วุฒิสภา พ.ศ. ๒๕๓๘, ขอบังคับการประชุมของรัฐสภา พ.ศ. ๒๕๓๙, ขอบงั คบั การประชมุ ของสภาผแู ทนราษฎร พ.ศ. ๒๕๔๐, ขอบังคับการประชมุ ของรัฐสภา แกไ ขเพ่ิมเตมิ (ฉบับที่ ๑) พ.ศ. ๒๕๔๐, ขอบงั คับการประชมุ วฒุ ิสภา แกไ ขเพ่มิ เติม (ฉบับที่ ๑) พ.ศ. ๒๕๔๐, ขอบงั คับการประชุม วฒุ สิ ภา พ.ศ. ๒๕๔๑, ขอบังคบั การประชุมสภาผแู ทนราษฎร พ.ศ. ๒๕๔๔, ขอ บังคบั การประชุมวฒุ ิสภา พ.ศ. ๒๕๔๔, ขอบังคบั การประชุมรัฐสภา พ.ศ. ๒๕๔๔, ขอ บงั คบั การประชมุ สภานิติบญั ญตั ิ พ.ศ. ๒๕๔๙, ขอ บังคบั การประชุม วุฒสิ ภา พ.ศ. ๒๕๕๑, ขอบังคับการประชุมสภาผูแทนราษฎร พ.ศ. ๒๕๕๑, ขอบังคับการประชมุ รฐั สภา พ.ศ. ๒๕๕๓, ขอ บงั คับการประชมุ สภานิติบัญญัติแหง ชาติ พ.ศ. ๒๕๕๗, ขอ บังคับการประชมุ สภานิตบิ ญั ญัตแิ หงชาติ (ฉบับท่ี ๒) พ.ศ. ๒๕๕๙, ขอบงั คบั การประชุมสภานิติบัญญตั แิ หงชาติ (ฉบบั ที่ ๓) พ.ศ. ๒๕๕๙, ขอบงั คับการประชมุ สภา นติ บิ ัญญตั แิ หงชาติ พ.ศ. ๒๕๖๐ เปนตน สาระสาํ คัญของขอ บังคับการประชมุ ขอบังคับการประชมุ สภาแตละฉบับมรี ปู แบบและสาระสาํ คญั คลาย ๆ กัน ดังน้ี คอื - นยิ าม อาทิ คําวา ประธานสภา รองประธานสภา เลขาธกิ าร - การเลือกประธานสภา และรองประธานสภา - อํานาจหนาที่ของประธานสภา รองประธานสภา และหนาที่ของเลขาธิการ อาทิ ประธานสภา เปน ประธานของทีป่ ระชุม กาํ กับดูแลการดาํ เนินกจิ การของสภา เปนผแู ทนสภาในกจิ การภายนอก สว นเลขาธกิ าร

เรอ่� งนารู ๖๑ มหี นา ท่ี อาทิ นัดประชุมสภาและคณะกรรมาธกิ ารครง้ั แรก ชว ยประธานในการควบคมุ การนบั คะแนนเสยี ง - วธิ ีการประชุม อาทิ การนัดประชมุ การจดั ระเบียบวาระการประชุม การดําเนินการประชมุ รายงาน การประชมุ - การเสนอญตั ติ อาทิ จาํ นวนผเู สนอญัตติ ประเภทของญตั ติ วธิ ีการเก่ยี วกบั ญัตติ - การอภิปราย อาทิ ผมู สี ทิ ธอิ ภิปรายกอน วธิ กี ารดาํ เนนิ การ ขอหามหรอื การประทว งในการอภิปราย - การลงมติ อาทิ วิธกี ารเกย่ี วกับการออกเสียงลงคะแนน ซ่งึ มีทั้งแบบเปด เผยและเปน การลับ ข้นั ตอน การออกเสยี งลงคะแนน การนบั คะแนนเสียงในการลงมติ การบันทกึ การออกเสยี งลงคะแนน - กรรมาธกิ าร อาทิ การตง้ั คณะกรรมาธกิ าร อํานาจหนาทข่ี องคณะกรรมาธิการ - การเสนอและการพิจารณารางพระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญและรางพระราชบัญญัติ อาทิ จํานวนผูเสนอรา ง ข้นั ตอนการพิจารณารา ง การดาํ เนนิ เกีย่ วกบั การพิจารณาราง กระบวนการตรวจวารา งพระราช บัญญัติหรือรางพระราชบัญญัติมีขอความขัดหรือแยงตอรัฐธรรมนูญ หรือตราข้ึนโดยไมถูกตองตามบทบัญญัติ แหง รฐั ธรรมนูญ - กระทถู าม อาทิ ประเภทของกระทถู าม ขน้ั ตอนและวธิ กี ารเกย่ี วกบั การเสนอและการพจิ ารณา กระทถู าม - การพิจารณาใหความเหน็ ชอบนายกรฐั มนตรี - การเปด อภปิ รายทัว่ ไปเพ่ือลงมตไิ มไ วว างใจ - การรักษาระเบียบและความเรียบรอย ขอบเขตและประเด็นท่ีบัญญัติไวในขอบังคับการประชุมสภา จะมีประเด็นหรือขอบเขตอยางไร ทั้งนี้ ขึน้ อยูก บั อํานาจหนาทีแ่ ละบทบาทของสภานน้ั ๆ ดว ย ขอบังคับการประชุมของสภาเปนหัวใจของการประชุมสภา เพราะเปนเคร่ืองมือท่ีจะทําใหการประชุม สภาทุกคร้ังดําเนินไปดวยความเรียบรอยเสมือนหนึ่งการเลนกีฬาท่ีตองมีกติกาเปนเคร่ืองกําหนดขอบเขต และ กระบวนการในการดําเนินการ โดยประธานของท่ีประชุมสภาเปนผูที่จะตองรักษาความสงบเรียบรอย และควบคุม การดําเนินงานของสภาใหด ําเนินไปโดยถกู ตอ ง และไดประโยชนทส่ี ุด ขอมลู :- ราชกิจจานุเบกษา “รัฐธรรมนูญแหง ราชอาณาจกั รไทย พุทธศกั ราช ๒๕๖๐” สืบคน เมื่อวันท่ี ๒๘ มถิ ุนายน ๒๕๖๒ จาก http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/๒๕๖๐/A/๐๔๐/๑.PDF หองสมดุ รฐั สภา “การประชมุ สภานติ ิบัญญตั ิแหงชาติ (สนช.)” สืบคนเมอื่ วนั ที่ ๒๘ มิถนุ ายน ๒๕๖๒ จาก https://library๒.parliament.go.th/giventake/nla๒๕๕๗.html สถาบันพระปกเกลา “ขอบังคับการประชุมของสภา” สืบคนเมอื่ วันท่ี ๒๘ มิถุนายน ๒๕๖๒ จาก http://wiki.kpi.ac.th/index.php?title=%E๐%B๘%๘๒

ขา วประชาสมั พันธ สาํ นกั งานเลขาธกิ ารสภาผแู ทนราษฎร