หลักการประเมิน

๘หน่วยการเรียนรู้ท่ี หลกั การประเมนิ งานทศั นศิลป์

๑. ความเข้าใจเกย่ี วกบั การวจิ ารณ์ผลงานทศั นศิลป์ การวจิ ารณ์ผลงานทศั นศิลป์ หมายถึง การติ การชม การวิเคราะห์ หรือการแสดงความคิดเห็น บนพ้ืนฐานของการใชเ้ กณฑท์ ่ี กาหนดข้ึนมาเพอื่ พจิ ารณาผลงาน การประเมินผลงานทศั นศิลป์ จะตอ้ ง มีหลกั เกณฑ์ และเหตุผล ท้งั น้ี เพราะการปฏิบตั ิงานศิลปะ แมจ้ ะกาหนดให้ทาในสิ่งเดียวกนั แตผ่ ลงานท่ีได้ ก็แตกต่างกนั ตาม ประสบการณ์ ฝีมือ และแนวคิดของ ผสู้ ร้างสรรค์

การวิจารณ์ งานศิ ลปะที่ดี ผู้วิจารณ์ จะต้องพิจารณาอย่างมีเหตุผล มีความยุติธรรม ไม่ลาเอียง การวิจารณ์ฝึ กให้ผูถ้ ูกวิจารณ์เป็ นผูร้ ับฟังความคิดเห็นของผูอ้ ่ืนและฝึ กความมีเหตุผล ใหก้ บั ผถู้ ูกวจิ ารณ์ไปพร้อมๆ กนั

๒. หลกั เกณฑ์การพจิ ารณาเพ่ือประเมนิ ผลงานทศั นศิลป์ ๑) การประเมินเพอ่ื ความชื่นชม ๒) การประเมินเพอื่ ปรับปรุงและพฒั นาผลงาน ๓) การประเมินเพื่อให้เขา้ ใจเรื่องราวของผลงาน ท้งั น้ี ผปู้ ระเมินผลงานจะตอ้ งพิจารณาและวเิ คราะห์จากตวั ผลงาน โดยใชอ้ งคค์ วามรู้ทางศิลปะ มาประกอบการแสดงความคิดเห็น ท้งั ดา้ นรูปทรงของงานและเรื่องราวท่ีถูกถ่ายทอดออกมาจาก ตวั ผลงาน การฝึ กให้รู้จกั วิจารณ์และประเมินผลงานทศั นศิลป์ ทุกคร้ังจะช่วยให้ผูเ้ รียนได้รับรู้ เรื่องราวตา่ งๆ ครอบคลุมทกุ ดา้ น ช่วยพฒั นาสติปัญญาและทกั ษะการคิดวเิ คราะห์

๓. หลกั เกณฑ์การพจิ ารณาเพ่ือประเมนิ ผลงานทศั นศิลป์ ผลงานทางทศั นศิลป์ ทุกชิ้นงานมีองคป์ ระกอบท่ีแตกตา่ งกนั ซ่ึงสามารถประเมินค่าได้ ดงั น้ี ๑) การส่ือความหมาย ๒) ความคิดริเร่ิมสร้างสรรค์ ๓) การแสดงออก ๔) วธิ ีการและเทคนิค ๕) การจดั องคป์ ระกอบ ๖) ความประณีต

๔. ตวั อย่างการประเมนิ งานทศั นศิลป์

การสื่อความหมาย ภาพน้ีมีชื่อภาพวา่ “สมเด็จพระเทพฯ ท่ีเรารัก” ผวู้ าดสื่อความหมายในภาพตรงตามชื่อภาพ และมีเน้ือหาตรงตามวตั ถุประสงคท์ ่ีตอ้ งการ ความคดิ ริเร่ิมสร้างสรรค์ ภาพน้ีไม่แสดงถึงความคิดสร้างสรรคม์ ากนกั เนื่องจากมีเน้ือหาและรูปแบบที่สื่อถึงเหตุการณ์ จริง เป็นความประทบั ใจที่เกิดข้ึน ไม่ใช่ภาพตามจินตนาการ แตก่ ็สามารถให้รายละเอียดไดด้ ี

การแสดงออก วิธีการแสดงออกที่ทาใหผ้ ลงานมีคุณค่าตามความตอ้ งการที่จะส่ือความหมาย โดยเนน้ ที่อากปั กิริยา ของผคู้ นที่มีจุดรวมความสนใจเป็ นหน่ึงเดียวกนั วธิ กี ารและเทคนคิ ภาพน้ีไม่แสดงวิธีการ หรือเทคนิคของการใช้วสั ดุสร้างสรรคผ์ ลงาน แต่เลือกมุมมองจากท่ีสูง จึงเห็นภาพในมมุ กวา้ ง มีการเลือกใชส้ ีท่ีอยใู่ นวรรณะสีช่วยทาใหภ้ าพดูเยน็ ตา

การจดั องค์ประกอบ มีการจดั องคป์ ระกอบของภาพแบบกลมกลืนดว้ ยสี สะทอ้ นถึงความเป็ นเอกภาพทางรูปทรงและเน้ือหา สาระ ภาพมีระยะใกล-้ ไกล มีส่วนต่างๆ ที่เล่าเร่ืองส่ือความหมายอยใู่ นพ้นื ที่เตม็ ภาพ ความประณตี ปรากฏชดั เจนบนหลงั คาบา้ น บนั ได เสา ป้าย ตวั อกั ษรบนป้ายที่เก็บรายละเอียดไวอ้ ยา่ งคมชดั ใบหน้า รูปร่างของผคู้ น ตลอดจนเส้ือผา้ มีความชดั เจน มีการระบายสีเตม็ พ้นื ท่ีแลดูสะอาด เรียบร้อย

๕. ประโยชน์ของการประเมนิ ผลงานทศั นศิลป์ การประเมินงานทัศนศิลป์ จะทาให้ ผเู้ รียนรู้จกั คิดและวิเคราะห์ผลงานอย่างมี เหตุผล ทาให้เกิดความรู้ ความเขา้ ใจตาม ป ร ะ ส บ ก า ร ณ์ ข อ ง แ ต่ ล ะ ค น ในขณะเดียวกันก็มีผลงานทัศนศิลป์ อีก หลากหลายประเภทท่ีสามารถนามาเป็ น ตัวอย่างในการฝึ กหัดวิจารณ์เพื่อการ ประเมินได้ดี โดยเฉพาะผลงานทศั นศิลป์ ในปั จจุบันจะมีรู ปแบบท่ีแปลกใหม่ หรือเป็นนามธรรม ซ่ึงอาจดูยากเน่ืองจาก ไม่ใช่รูปแบบที่สามารถสื่อความหมายให้ ผอู้ ื่นเขา้ ใจไดง้ า่ ยนน่ั เอง