unit 1

ใบงาน PLC หลกั สูตรประกาศนียบตั รวชิ าชีพ พทุ ธศกั ราช 2556 สาขาวชิ าช่างอิเลก็ ทรอนิกส์ 2105-2113 โปรแกรมเมเบิลลอจิกคอนโทรล 1-3-2 โรงเรียนฐานเทคโนโลยี THARN INSTITUTE OF TECHNOLOGY

MISUBISHI PLC FX1N Program ใบงานที 1. การควบคุมการเปิ ด-ปิ ด (ON-OFF Control) ดว้ ยสวติ ซ์ 2 ตวั ใบงานที 2 การควบคุมการเปิ ด-ปิ ด (Toggle Switch) ดว้ ยสวติ ซ์ 1 ตวั ใบงานที 3 การควบคุมการเปิ ด-ปิ ดหลอดไฟ (Lamp ON-OFF Control) ดว้ ยสวติ ซ์ 3 ตวั ใบงานที 4 การควบคุมการเปิ ด-ปิ ดมอตอร์ปTัมนVาํ ร่วมกบั การใชส้ วติ ชล์ ูกลอย (2 Motor ON-OFF Control with Floating Switch) ใบงานที 5 การควบคุมการเติมนVาํ ใส่ถงั (Level Control System) ใบงานที 6 การควบคุมไทมเ์ มอร์แบบหน่วงเวลา (Delay Timer) ใบงานที 7 การใช้ ไทมเ์ มอร์ใน PLC เพ^อื ตVงั เวลา (Timers) ใบงานที 8 การใชเ้ คานเ์ ตอร์(COUNTER)ใน PLC ใบงานที 9 การใชเ้ คานเ์ ตอร์(COUNTER)เพอ^ื ตVงั เวลา ใบงานที 10 การควบคุมการทาํ งานของมอเตอร์ 3 ตวั ใหท้ าํ งานเรียงตามลาํ ดบั (3 Motor’s Sequence Control) ใบงานที 11 การควบคุมการกลบั ทางหมุนของมอเตอร์ (Forward/Reverse Rotating) ใบงานที 12 การใช้ ไทม์เมอร์ร่วมกบั การควบคุมการกลบั ทางหมุนของมอเตอร์ (Forward/Reverse Rotating Use Timers) ใบงานที 13 การสตาร์ทมอเตอร์ 3 เฟส แบบสตาร์-เดลตา้ อตั โนมตั ิ (Start Motor Υ - ∆ ) ใบงานที 14 การควบคุมสัญญาณไฟจราจร (Traffic Light Control) ใบงานที 15 การควบคุมสัญญาณไฟจราจรทางคนขา้ ม (Pedestrian Light Control)

ใบงานที 1. การควบคุมการเปิ ด-ปิ ด (ON-OFF Control) ด้วยสวติ ซ์ 2 ตวั วตั ถุประสงค์ 1. สามารถเขียน Ladder Diagram เพือควบคุมการทาํ งานแบบเปิ ด-ปิ ด ได้ 2. เขา้ ใจความแตกต่างของสวติ ช์ทีใชห้ นา้ สัมผสั แบบปกติเปิ ด (Normally Open) และ หนา้ สัมผสั แบบปกติปิ ด (Normally Close) 3. สามารถเลือกใชง้ านสวติ ซ์เพือควบคุมการทาํ งานของระบบไดอ้ ยา่ งเหมาะสม รูปใบงานที 1 Timing Diagram 1

การทาํ งาน ใชส้ วิตซ์แบบกดติด-ปล่อยดบั (Push Button Switch) ต่อหนา้ สัมผสั แบบปกติเปิ ด(Normally Open) เริมการทาํ งาน และสวิตซ์แบบกดติด-ปล่อยดบั (Push Button Switch) ต่อหนา้ สัมผสั แบบปกติปิ ด(Normally Close) หยดุ การทาํ งาน เป็นอินพุต, หลอดไฟเป็นเอาตพ์ ตุ แสดงผลการทาํ งาน จงเขียน 1. LADDER Diagram รูป B และ C 2. Instruction List รูป B และ C รูป B LADDER รูป B Instruction List ขTนั ตอน คาํ สัง อุปกรณ์ หมายเหตุ 0 LD X0 1 OR Y0 2 AND X1 3 OUT Y0 4 END ---------- ------------------------------------------------------------ 2

รูป C LADDER รูป C Instruction List ขTนั ตอน คาํ สัง อุปกรณ์ หมายเหตุ 0 LD X0 1 OR Y0 2 ANI X1 3 OUT Y0 4 END 3

ใบงานที 2 การควบคุมการเปิ ด-ปิ ด (Toggle Switch) ด้วยสวติ ซ์ 1 ตัว วตั ถุประสงค์การทดลอง 1. สามารถเขียน Ladder Diagram เพอื ควบคุมการติด-ดบั ของหลอดไฟโดยใชส้ วติ ซ์ ตวั เดียวได้ 2. สามารถเขียน Ladder Diagram เพอื ควบคุมการทาํ งานแบบ Toggle ON-OFF ได้ START/STOP PLC 24V LAMP SW1 X0 FX1N Y0 C0 24V 0V 24V + SUPPLY - -A- SW1 START OUT1 LAMP t0 t1 t2 t3 t4 -B- รูปใบงานที 2 Timing Diagram เงอื นไขการควบคุม ตอ้ งการใชส้ วิตช์แบบกดติด-ปล่อยดบั (Push Button Switch) ในการควบคุมการปิ ด-เปิ ดหลอดไฟ โดยกาํ หนดใหก้ ดสวติ ช์คร0ังแรกหลอดไฟจะติด พอกดสวติ ชค์ ร0ังท6ี 2 หลอดไฟจะดบั และให้ทาํ งานสลบั กนั เช่นน0ีไปเรื6อยๆ จงเขียน 1. LADDER Diagram รูป B 2. Instruction List รูป B 4

รูป B LADDER รูป B Instruction List ขTนั ตอน คาํ สัง อุปกรณ์ หมายเหตุ 0 LDP X0 1 ALT Y0 2 END 5

ใบงานที 3 การควบคุมการเปิ ด-ปิ ดหลอดไฟ (Lamp ON-OFF Control) ด้วยสวติ ซ์ 3 ตวั วตั ถุประสงค์การทดลอง 1. สามารถเขียน Ladder Diagram โดยใชค้ าํ สังพTืนฐานได้ 2. ผเู้ รียนสามารถเขา้ ใจการทาํ งานแบบ Sequence Control ได้ รูปใบงานที 3 Timing Diagram 6

เงอื นไขการควบคุม หลอดไฟสามหลอด A, B, และ C ถูกควบคุมโดยสวติ ช์สามตวั คือ S1 (เป็ นสวิตซ์แบบกดติด-ปล่อย ดบั ), รีเซท (Reset) (เป็ นสวติ ซ์แบบกดติด-ปล่อยดบั ) และ ปิ ด (OFF) (เป็ นแบบคา้ งสภาวะ) การทาํ งานจะ เป็นดงั ต่อไปนTี 1. ถา้ กดป่ ุม OFF, หลอดไฟทTงั หมดจะดบั 2. ถา้ กดป่ ุม Reset (กดแลว้ ปล่อยป่ ุม), หลอด A จะติด แลว้ หลอด B และ C จะดบั 3. ถา้ หลอด A ติดอยแู่ ลว้ กดป่ ุม S1 จะทาํ ใหห้ ลอด B ติด และเมือปล่อยป่ ุม S1 หลอด A จะดบั 4. ถา้ หลอด B ติดอยแู่ ลว้ กดป่ ุม S1 จะทาํ ใหห้ ลอด C ติดและเมือปล่อยป่ ุม S1 หลอด B จะดบั 5. ถา้ หลอด C จะติดอยแู่ ลว้ กดป่ ุม S1 จะทาํ ใหห้ ลอด A ติดและเมือปล่อยป่ ุม S1 หลอด C จะดบั จะ เป็นเงือนไขอยา่ งนTีวนไปมาเรือยๆขTึน จงเขียน 1. LADDER Diagram รูป B 2. Instruction List รูป B 7

รูป B LADDER 8

รูป B Instruction List ขTนั ตอน คาํ สัง อุปกรณ์ หมายเหตุ 0 LD X2 1 RST Y0 2 RST Y1 3 RST Y2 4 LD X1 5 LD X0 6 AND Y2 7 ORB 8 SET Y0 9 LDI X0 10 AND Y1 11 RST Y0 12 LD X0 13 AND Y0 14 ANI Y2 15 SET Y1 16 LDI X0 17 AND Y2 18 RST Y1 19 LD X0 20 AND Y1 21 ANI Y0 22 SET Y2 23 LDI X0 24 AND Y0 25 RST Y2 26 END 9

ใบงานที 4 การควบคุมการเปิ ด-ปิ ดมอตอร์ปdัมนTาํ ร่วมกบั การใชส้ วติ ช์ลูกลอย (2 Motor ON-OFF Control with Floating Switch) วตั ถุประสงค์การทดลอง 1. สามารถเขียน Ladder Diagram โดยใชค้ าํ สังพTืนฐานได้ 2. ผเู้ รียนสามารถเขา้ ใจการทาํ งานแบบ Sequence Control รูปใบงานที 4 Timing Diagram เงอื นไขการควบคุม สวทิ ช์ลูกลอยตวั หนึงใชใ้ นการควบคุมการแบ่งโหลดการทาํ งานของมอเตอร์ปdัม 2 ตวั ความตอ้ งการ คือ จะใช้สวิตช์ลูกลอยทีเป็ นแบบขTวั เดียว (ปกติปิ ด) ตวั นTีสังงานวงจรสองตวั ทีเป็ นอิสระกนั ในลกั ษณะ ดงั ต่อไปนTี 1. เมือหนา้ สัมผสั ของสวติ ช์ตวั นTีปิ ดครTังแรก, จะไปสังใหม้ อเตอร์ตวั ที 1 ทาํ งาน 2. เมือของหนา้ สัมผสั สวติ ช์ลูกลอยตวั นTีเปิ ดออก, จะไปสังใหม้ อเตอร์ตวั ที 1 หยดุ ทาํ งาน 3. การปิ ดวงจรของสวติ ชต์ วั นTีปิ ดครTังทีสอง, จะไปสังใหม้ อเตอร์ตวั ที 2 ทาํ งาน 4. เมือของหนา้ สัมผสั สวติ ชล์ ูกลอยตวั นTีเปิ ดออกครTังทีสอง, จะไปสังใหม้ อเตอร์ตวั ที 2 หยดุ 5. การทาํ งานจะทาํ ซTาํ จากเริมตน้ อีกครTัง และจะทาํ ซTาํ วนไปวนมาไปเรือยๆ 10

จงเขียน 1. LADDER Diagram รูป B 2. Instruction List รูป B รูป B LADDER X0 M0 ALT M0 X0 M0 Y0 X0 Y1 END รูป B Instruction List อุปกรณ์ ขTนั ตอน คาํ สัง หมายเหตุ X0 0 LDP M0 1 ALT X0 2 LD M0 3 AND Y0 4 OUT X0 5 LD M0 6 ANI Y1 7 OUT 8 END 11

ใบงานที 5 การควบคุมการเติมนTาํ ใส่ถงั (Level Control System) วตั ถุประสงค์การทดลอง 1. สามารถเขียน Ladder Diagram โดยใชค้ าํ สังพTืนฐานได้ 2. ผเู้ รียนสามารถเขา้ ใจการทาํ งานแบบ Sequence Control การทาํ งาน ระบบสูบนTาํ ประกอบดว้ ยถงั เก็บนTาํ 2 ถงั มีสวติ ชต์ รวจปริมาณนTาํ หมดและเตม็ ต่อกบั วาวลเ์ ปิ ด- ปิ ด นTาํ ทีรับจากปdัม ตวั เดียวกนั โดยเปิ ดนTาํ จากปัdมใหถ้ งั ที 1 จนเตม็ แลว้ จึงเปิ ดนTาํ จากปdัมใหถ้ งั ที 2 ตามลาํ ดบั จนเตม็ ปัdมจึงหยดุ ทาํ งาน รูปใบงานที 5 Timing Diagram จงเขียน 1. LADDER Diagram 2. Instruction List 12

LADDER Diagram 13

Instruction List อุปกรณ์ หมายเหตุ ขTนั ตอน คาํ สัง X01 0 LDI X02 1 ANI M0 2 OR X00 3 AND M0 4 OUT X01 5 LDI X02 6 ORI M0 7 AND Y02 8 OUT Y02 9 LD X01 10 ANI Y00 11 OUT Y02 12 LD Y00 13 ANI X02 14 ANI Y01 15 OUT X01 16 LD X02 17 AND Y03 18 OUT 19 END 14

ใบงานที 6 การควบคุมไทมเ์ มอร์แบบหน่วงเวลา (Delay Timer) วตั ถุประสงค์การทดลอง 1. สามารถจาํ แนกประเภทของไทมเ์ มอร์ และเขา้ ใจการทาํ งานของคาํ สังได้ 2. สามารถเขียน Ladder Diagram เพือควบคุมการทาํ งานของระบบร่วมกบั การใชค้ าํ สังไทมเ์ มอร์ได้ 3. สามารถเลือกใชไ้ ทมเ์ มอร์ใหเ้ หมาะสมกบั งาน การทาํ งานของ Timer Timer ทีใชง้ านจะมีอยดู่ ว้ ยกนั 2 ประเภท คือ ไทมเ์ มอร์แบบหน่วงเวลาปิ ด (OFF Delay Timer) และ ไทมเ์ มอร์แบบหน่วงเวลาเปิ ด (ON Delay Timer) แต่สาํ หรับไทมเ์ มอร์ทีอยใู่ น PLC นTนั เป็นประเภท Timer แบบหน่วงเวลาเปิ ด (ON Delay Timer) คือถา้ ยงั ไม่ถึงค่าทีตTงั ไวจ้ ะยงั ไม่ส่งสัญญาณเอาตพ์ ุตออกมา การ ทาํ งานของ ON Delay Timer จะเป็นดงั Timing Diagram ตามรูป INPUT ON Delay Timer Delay time OFF Delay Timer Delay time OUTPUT 1 a) OUTPUT 2 b) รูป ON Delay Timer/ OFF Delay Timer เงือนไขการควบคุม ออกแบบการควบคุมแบบ ON Delay Timer และ OFF Delay Timer ควบคุม OUTPUT 1 และ OUTPUT 2 ตามรูป Timing Diagram a) และ b) จงเขียน 1. LADDER Diagram รูป a) และ b) 2. Instruction List รูป a) และ b) 15

รูป a) ON Delay Timer LADDER ON Delay Timer X0 T0 K100 Y0 T0 END รูป a) ON Delay Timer Instruction List ขTนั ตอน คาํ สัง อุปกรณ์ หมายเหตุ 0 LD X0 Y0 1 OUT T0 K100 2 LD T0 3 OUT Y0 4 END รูป b) OFF Delay Timer LADDER OFF Delay Timer X0 Y0 T0 X0 T0 K100 END 16

รูป b) OFF Delay Timer Instruction List ขTนั ตอน คาํ สัง อุปกรณ์ หมายเหตุ 0 LD X0 1 LD Y0 2 ANI T0 3 ORB 4 OUT Y0 5 LDI X0 6 OUT T0 K100 7 END 17

ใบงานที 7 การใช้ ไทมเ์ มอร์ใน PLC เพอื ตTงั เวลา (Timers) วตั ถุประสงค์การทดลอง 1. เขา้ ใจการทาํ งานของคาํ สังไทมเ์ มอร์ 2. สามารถเขียนโปรแกรมโดยใชค้ าํ สังไทมเ์ มอร์ได้ การทาํ งานของ Timer การใช้ Timers เลือกใชใ้ หเ้ หมาะกบั งานตามตาราง Timers( Tx Kxxx)(K00000-K32768) TX : Timer Number K : Time Delay Time Normal Timers Retentive Timers 100 ms 40 (T0-T39) 6 (T250–T255) 200 (T0–T199) — (Range 0.1 to 3276.7 s) 16 (T200-T215) — 10 ms 46 (T200–T245) 8 (T250-T257) (Range 0.01 to 327.67 s) 4 (T246–T249) 1 ms (Range 0.001 to 32.767 s) รูป การควบคุมมอเตอร์ เงอื นไขการควบคุม ตอ้ งการเขียนโปรแกรมเพือควบคุมการทาํ งานของมอเตอร์ตวั หนึง โดยกาํ หนดให้ทาํ งาน 10 นาที หยดุ 3 นาที มอเตอร์เริมทาํ งานหลงั กดสวติ ช์ START 1 นาที ตาม Timing Diagram ดงั นTี จงเขียน 1. LADDER Diagram 2. Instruction List 18

1. LADDER Diagram 2. Instruction List อุปกรณ์ หมายเหตุ ขTนั ตอน คาํ สัง X00 0 LD M0 1 OR X01 2 ANI M0 3 OUT M0 4 LD T0 K600 5 OUT T0 6 LD T1 7 ANI Y00 8 OUT T0 9 LD T2 10 ANI T1 K6000 11 OUT T1 12 LD T2 K1800 13 OUT 14 END 19

ใบงานที 8 การใชเ้ คาน์เตอร์(COUNTER)ใน PLC วตั ถุประสงค์การทดลอง 1. เขา้ ใจการทาํ งานของคาํ สังเคานเ์ ตอร์ 2. สามารถเขียนโปรแกรมโดยใชค้ าํ สังเคานเ์ ตอร์ได้ การทาํ งานของเคาน์เตอร์ การเขียนโปรแกรมเพือควบคุมการทาํ งานของเคาน์เตอร์ใน PLC ประกอบดว้ ย สวติ ช์สัญญาณ เพือใหเ้ คาน์เตอร์นบั เพิมขTึน และจาํ นวนทีกาํ หนดใหน้ บั ครบ จึงทาํ ใหเ้ คานเ์ ตอร์ส่งผลออกต่อวงจรทีตอ้ งการ Counter( Cx Kxxx) (K00000-K32768) Cx : Counter Number K : Counter setpoint X00 SW1 RESET X01 SW2 INPUT INTERNAL COUNTER Y00 OUTPUT RESET RESET 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 รูป การทาํ งานเคาน์เตอร์ เงือนไขการควบคุม ตอ้ งการเขียนโปรแกรมเพือควบคุมการทาํ งานของมอเตอร์ตวั หนึง โดยกาํ หนดให้ X01 กดเป็ นครTัง ที 10 มอเตอร์เริมทาํ งาน(Y00) ตาม Timing Diagram ดงั นTี จงเขียน 1. LADDER Diagram 2. Instruction List 1. LADDER Diagram 20

X0 RST CO X1 C0 K10 C0 Y0 2. Instruction List อุปกรณ์ END ขTนั ตอน คาํ สัง X00 หมายเหตุ 0 LD C0 1 RST X01 2 LD C0 K10 3 OUT C0 4 LD Y0 5 OUT 6 END 21

ใบงานที 9 การใชเ้ คานเ์ ตอร์(COUNTER)เพอื ตTงั เวลา วตั ถุประสงค์การทดลอง 1. เขา้ ใจการทาํ งานของคาํ สังไทมเ์ มอร์ และเคานเ์ ตอร์ 2. สามารถเขียนโปรแกรมโดยใชค้ าํ สังไทมเ์ มอร์ และเคาน์เตอร์ได้ 3. ประยกุ ตใ์ ชไ้ ทมเ์ มอร์ และเคานเ์ ตอร์ ตTงั เวลาเบTืองตน้ ได้ การทาํ งานของเคาน์เตอร์ การเขียนโปรแกรมเพือกาํ หนดการทาํ งานของไทมเ์ มอร์ 2 ตวั สร้างออสซิเลเตอร์ 1 วินาที และส่ง ใหเ้ คานเ์ ตอร์ ตวั ที 3 นบั เวลา ค่าหนึงๆ และแสดงผลออกทีเอาพตุ ทีกาํ หนด รูปใบงานที 9 Timing Diagram เงอื นไขการควบคุม ตอ้ งการเขียนโปรแกรมเพือควบคุมการทาํ งานของมอเตอร์ตวั หนึงเป็ นเวลา 20 นาที โดยใช้ Y01 ส่งออกไปควบคุมวงจรกาํ ลงั ภายนอก ตาม Timing Diagram จงเขียน 1. LADDER Diagram 2. Instruction List 22

1. LADDER Diagram 2. Instruction List อุปกรณ์ หมายเหตุ ขTนั ตอน คาํ สัง X00 0 LD T0 1 ANI T0 2 OUT T0 K5 3 LD T1 K5 4 OUT Y0 5 LD C0 K10 6 OUT C0 7 LD Y1 8 OUT X0 9 LDI C0 10 RST 11 END 23

ใบงานที 10 การควบคุมการทาํ งานของมอเตอร์ 3 ตวั ใหท้ าํ งานเรียงตามลาํ ดบั (3 Motor’s Sequence Control) วตั ถุประสงค์การทดลอง 1. เขา้ ใจการทาํ งานของมอเตอร์แบบ Sequence 2. เขา้ ใจการทาํ งานของไทมเ์ มอร์/เคาน์เตอร์ 3. สามารถใชค้ าํ สังไทมเ์ มอร์/เคาน์เตอร์ร่วมกบั การเขียนโปรแกรมควบคุมการทาํ งานของระบบ ควบคุมแบบ Sequence ได้ เงือนไขการควบคุม มอเตอร์สามตวั ตอ้ งสังใหท้ าํ งานเรียงกนั ตามลาํ ดบั เวลาดงั นTี เมือกดป่ ุม Start จะใหม้ อเตอร์ 1 ทาํ งานก่อน แลว้ อีก 3 วนิ าทีต่อมาจึง ให้มอเตอร์ 2 เริมทาํ งาน แลว้ อีก 3 วนิ าทีต่อมาจึงใหม้ อเตอร์ 3 เริมทาํ งานไดต้ ามลาํ ดบั และเมือกดป่ ุม Stop จะใหม้ อเตอร์ 1 หยดุ ทาํ งานก่อน แลว้ อีก 3 วนิ าทีต่อมาจึงให้มอเตอร์ 2 หยุด ทาํ งาน แลว้ อีก 3 วนิ าทีต่อมาจึงใหม้ อเตอร์ 3 หยดุ ทาํ งานตามลาํ ดบั จงเขียน รูปใบงานที 10 Timing Diagram 24

1. LADDER Diagram 2. Instruction List 1. LADDER Diagram 25

2. Instruction List อุปกรณ์ หมายเหตุ ขTนั ตอน คาํ สัง X00 0 LD Y00 1 OR X01 2 ANI Y00 3 OUT Y00 4 LD T0 K30 5 OUT T0 6 LD Y01 7 OR T2 8 ANI Y01 9 OUT T0 7 LD T1 K30 8 OUT T1 9 LD Y02 10 OR T3 11 ANI Y02 12 OUT X01 13 LD M0 14 OR X00 15 ANI M0 16 OUT M0 17 LD T2 K30 18 OUT T2 19 LDS T3 K30 20 OUT 21 END 26

ใบงานที 11 การควบคุมการกลบั ทางหมุนของมอเตอร์ (Forward/Reverse Rotating) วตั ถุประสงค์การทดลอง 1. เขา้ ใจการทาํ งานของมอเตอร์ 2. สามารถเขียนโปรแกรมดว้ ยคาํ สังพTืนฐาน เพอื ควบคุมการกลบั ทางหมุนของมอเตอร์ได้ เงือนไขการควบคุม กาํ หนดใหม้ อเตอร์ตวั หนึงสามารถสังใหห้ มุนไปขา้ งหนา้ (Forward) โดยการกดป่ ุม FW และหมุน กลบั ทาง (Backward) โดยการกดป่ ุม BW แต่ในขณะทีมอเตอร์หมุนไปทางหนึง จะตอ้ งใหม้ อเตอร์หยดุ หมุน ก่อนจึงจะหมุนกลบั ทางได้ (ถา้ มอเตอร์กาํ ลงั หมุนอยไู่ ม่สามารถสังใหห้ มุนกลบั ทางไดท้ นั ที) รูปใบงานที 11 Timing Diagram จงเขียน 1. LADDER Diagram 2. Instruction List 27

1. LADDER Diagram 2. Instruction List อุปกรณ์ หมายเหตุ ขTนั ตอน คาํ สัง X00 0 LD Y00 1 OR X01 2 AND Y01 3 ANI Y00 4 OUT X02 5 LD Y01 6 OR X01 7 AND Y00 8 ANI Y01 9 OUT 10 END 28

ใบงานที 12 การใช้ ไทม์เมอร์ร่วมกบั การควบคุมการกลบั ทางหมุนของมอเตอร์ (Forward/Reverse Rotating Use Timers) วตั ถุประสงค์การทดลอง 1. เขา้ ใจการทาํ งานของมอเตอร์ 2. เขา้ ใจการทาํ งานของไทมเ์ มอร์ 3. สามารถเขียนโปรแกรมดว้ ยคาํ สังพTืนฐาน เพอื ควบคุมการกลบั ทางหมุนของมอเตอร์ได้ เงอื นไขการควบคุม มอเตอร์ตวั หนึงสามารถรับสัญญาณสังใหห้ มุนไปขา้ งหนา้ (Forward) โดยการกดป่ ุม FW และหมุน กลบั ทาง (Backward) ไดโ้ ดยการกดป่ ุม BW แต่ในขณะทีมอเตอร์กาํ ลงั หมุนไปทางหนึงอยแู่ ละตอ้ งการทีจะ ให้หมุนไปอีกทางหนึงก็สามารถจะกดป่ ุมให้มอเตอร์หมุนไปอีกทางหนึงไดเ้ ลย แต่มอเตอร์จะหยดุ ทาํ งาน ไปเป็ นระยะเวลา 3 - x วินาที(ระยะเวลาการหยุดหมุนไม่เท่ากนั ในมอเตอร์แต่ละตวั ) แลว้ จึงเริมหมุนไปอีก ทิศทางหนึงโดยอตั โนมตั ิ ป่ ุม Stop จะเตรียมไวเ้ พือสังใหห้ ยุดการทาํ งานเมือมอเตอร์หยดุ หมุนจากการกด ป่ ุม Stop แลว้ กดป่ ุมใหห้ มุนไปทางใดก็จะใหม้ อเตอร์หมุนไปทางนTนั ทนั ที รูปใบงานที 12 Timing Diagram จงเขียน 1. LADDER Diagram 2. Instruction List 29

1. LADDER Diagram X00 SET M0 X01 RST M0 X01 SET M1 X00 RST M1 M0 T0 K50 M1 T1 K50 M0 T0 Y1 Y0 M1 T1 Y0 Y1 30

2. Instruction List อุปกรณ์ หมายเหตุ ขTนั ตอน คาํ สัง X00 0 LD M00 1 SET X01 2 LD M00 3 RST Y00 4 OUT X01 5 LD M01 6 SET X00 7 LD M01 8 RST Y00 9 OUT M00 10 LD T0 K50 11 OUT M01 12 LD T0 K50 13 OUT M00 14 LD T00 15 AND Y01 16 ANI M01 17 LD T01 18 AND Y00 19 ANI Y01 20 OUT 21 END 31

ใบงานที 13 การสตาร์ทมอเตอร์ 3 เฟส แบบสตาร์-เดลตา้ อตั โนมตั ิ (Start Motor Υ - ∆ ) วตั ถุประสงค์การทดลอง 1. เขา้ ใจหลกั การทาํ งานของมอเตอร์โดยทวั ไป 2. สามารถเขียนโปรแกรมควบคุมการสตาร์ทมอเตอร์แบบสตาร์-เดลตา้ อตั โนมตั ิ การสตาร์ทมอเตอร์ 3 เฟสแบบสตาร์-เดลต้า ทฤษฎีเกียวกับเรืองของมอเตอร์ขณะทีสตาร์ทมอเตอร์นTันค่ากระแสไฟฟ้ า ในขณะนTันจะมีค่า มากกว่ากระแสปกติถึง 300-500% ของกระแสโหลดปกติของมอเตอร์ และถ้าเราพิจารณาวิธีการต่อใช้ มอเตอร์ทTงั 2 แบบคือ แบบสตาร์ และแบบเดลตา้ จะเห็นค่าความแตกต่างของกระแสดงั นTี การต่อแบบสตาร์ Iline = Iphase การต่อแบบเดลตา้ Iline = √3 Iphase จะเห็นว่าการต่อแบบเดลตา้ กระแสในขณะสตาร์ทจะมีค่ามากกว่าการต่อแบบสตาร์อยู่ 1.732 เท่า ยกตวั อยา่ งง่ายๆ วา่ ถา้ มอเตอร์ตวั หนึงกินกระแส 50 A ถา้ ต่อแบบเดลตา้ จะใชก้ ระแสในขณะสตาร์ทเท่ากบั 50 * 1.732*500% = 433 A ถา้ ต่อแบบสตาร์จะใชก้ ระแสในขณะสตาร์ทเท่ากบั 50 * 500% = 250 A ดงั นTนั จะเห็นวา่ ควรสตาร์ทมอเตอร์แบบสตาร์ทจะใชก้ ระแสน้อยกวา่ วธิ ีการสตาร์ทมอเตอร์แบบ สตาร์-เดลตา้ มี 2 แบบ คือการสตาร์ทผูใ้ ชง้ านโดยการกดสวิทช์สตาร์-เดลตา้ (Manual) และการสตาร์ท ผใู้ ชง้ านโดยการกดแบบอตั โนมตั ิ (Auto) ตวั เดียว วงจรสตาร์ทมอเตอร์ STAR-DELTA 32

รูปใบงานที 13 Timing Diagram การควบคุม STAR-DELTA STARTING โดยใช้ PLC Relay K1, K2, K3 และ FUSE ควบคุมดว้ ย ไฟ DC 24 V ทีต่อจาก PLC Y00, Y01, Y02 (DC 24V) และ 0V จงเขียน 1. LADDER Diagram 2. Instruction List 33

1. LADDER Diagram 2. Instruction List อุปกรณ์ หมายเหตุ ขTนั ตอน คาํ สัง X00 0 LD M00 1 OR X01 2 AND X02 3 AND M00 4 OUT M00 5 LD T0 K50 6 OUT M0 7 LD X02 8 AND Y00 9 OUT M00 10 LD T0 11 AND Y01 12 OUT M00 13 LD Y01 14 ANI T0 K50 15 OUT Y02 16 LD 17 END 34

ใบงานที 14 การควบคุมสัญญาณไฟจราจร ( Traffic Light Control ) วตั ถุประสงค์การทดลอง 1. เขา้ ใจการทาํ งานระบบสัญญาณไฟจราจร 2. เขา้ ใจการทาํ งานของไทมเ์ มอร์ 3. สามารถเขียนโปรแกรมดว้ ยคาํ สังพTืนฐาน เพอื ควบคุมระบบสญั ญาณไฟจราจรได้ ระบบไฟจราจรเบTืองตน้ แบบ 2 เฟส (2 จงั หวะ) มีไฟเลTียวประกอบ รถในทางตรง(A-B)จะไป พร้อมๆ กนั และเลTียวพร้อมกนั เมือเปลียนจงั หวะจะหยุด ให้รถด้าน ซ้าย-ขวา(C-D) ไป - เลTียวพร้อมกนั หยดุ สลบั ไปมา การควบคุมสามารถใหท้ าํ งานอตั โนมตั ิ หรือควบคุมโดยมีผคู้ วบคุม เงือนไขการควบคุม 1. เมือกดป่ ุม START ทุกแยกจะมีไฟ R ติด 2. เมือเวลาผา่ นไป 3 วนิ าที ดา้ นทิศเหนือ(A)และดา้ นทิศใต(้ B) ไฟ R ทาง จะดบั และ ไฟ G จะติด เพอื ใหท้ างรถดา้ นทิศเหนือ-ใต้ 3. เมือเวลาผา่ นไป 20 วนิ าที ไฟ G ดา้ นทิศเหนือ(A)และดา้ นทิศใต(้ B) จะดบั ไฟ Y จะติดเป็นเวลา 3 วนิ าทีแลว้ ดบั ไฟ R ดา้ นทิศเหนือ(A)และดา้ นทิศใต(้ B) จะติด 4. หลงั จากทีไฟ R ดา้ นทิศเหนือ(A)และดา้ นทิศใต(้ B) ติดผา่ นไป 3 วนิ าที ไฟ R ทางดา้ นทิศ ตะวนั ออก (C)และดา้ นทิศตะวนั ตก (D) จะดบั ไฟ G ทางดา้ นทิศตะวนั ออก (C)และดา้ นทิศ ตะวนั ตก (D) จะติดเป็ นเวลา 15 วนิ าที เพือใหท้ างรถดา้ นทิศตะวนั ออก-ทิศตะวนั ตก แลว้ จึงดบั 5. ไฟ Y ทางดา้ นทิศตะวนั ออก (C)และดา้ นทิศตะวนั ตก (D)จะติดเป็ นเวลา 3 วนิ าทีแลว้ เปลียนเป็น ไฟ R 6. ขบวนการจะกลบั ไปซาํ ขอ้ 2 จนกวา่ จะกดป่ ุม STOP 35

รูปใบงานที 14 Timing Diagram เมือโปรแกรมเดิน 2—3 รอบ กดป่ ุม STOP จงเขียน 1. LADDER Diagram 2. Instruction List 36

1. LADDER Diagram X0 X1 M0 M0 3 sec. M0 T0 K30 T0 20 sec. T1 K200 T1 3 sec. T2 T2 K30 T3 3 sec. T3 K30 T4 15 sec. T5 T4 K150 T6 3 sec. T5 K30 3 sec. T6 K30 RST T0 ต่อ 37

ต่อ 2. Instruction List อุปกรณ์ หมายเหตุ ขTนั ตอน คาํ สัง X00 0 LD M00 1 OR X01 2 AND M00 3 OUT M00 4 LD T0 K30 5 OUT T0 6 LD T1 K200 7 OUT T1 8 LD T2 K30 9 OUT T2 10 LD T3 K30 11 OUT T3 12 LD T4 K150 13 OUT T4 14 LD T5 K30 15 OUT 38

16 LD T5 17 OUT T6 K30 18 LD T6 19 RST T1 20 LD M0 21 ANI Y1 22 ANI Y2 23 OUT Y0 24 LD M0 25 AND T0 26 AND T1 27 ANI T2 28 OUT Y1 29 LD M0 30 AND T0 31 ANI T1 32 OUT Y2 33 LD M0 34 ANI Y4 35 ANI Y5 36 OUT Y3 37 LD M0 38 AND T3 39 AND T4 40 ANI T5 41 OUT Y4 42 LD M0 43 AND T3 44 AND T4 45 OUT Y5 46 END 39