02_Cografya_Guncel_Bilgiler_2021

COĞRAFYA GÜNCEL VE KÜLTÜREL BİLGİLER İBRAHİM CAN ERTUĞRUL Coğrafya Öğretmeni 1

GÜNCEL BİLGİLER İbrahim Can ERTUĞRUL ➠➠ ERATOSTHENES: Coğrafya sözünü ilk kullanan kişidir. ➠➠ TALES: Dünya okyanuslar üzerinde yüzen bir diske benzer ve de yuvarlaktır. ➠➠ ARİSTO: Dünyanın yuvarlak olduğu görüşünü rasyonel olarak ortaya koyan ilk bilim adamıdır. ➠➠ BİRUNİ: Dünyanın çevresini 42.516 km olarak hesaplamıştır. (Gerçeği:40.076km) ➠➠ A.WEGENER: Kıtaların kayması kuramını ilk ortaya atan bilim adamıdır. ➠➠ GALİLEİ: Teleskopu kullanarak gezegen ve yıldızları inceleyen ilk bilim adamıdır. ÎÎ Muhteşem dörtlü: Coğrafya bilimi doğal çevreyi bulundukları ortama göre dörde ayırmıştır. UU Litosfer: Taş küre UU Atmosfer: Hava küre UU Biyosfer: Canlı küre UU Hidrosfer: Su küre ÎÎ Coğrafyanın yaralandığı bazı bilim dalları UU Astronomi: Uzay bilimi UU Botanik: Bitki bilimi UU Jeoloji: Yer Bilimi UU Antropoloji: İnsan bilimi UU Hidroloji: Sular bilimi UU Litoloji: Taş bilimi UU Jeofizik: Dünyanın iç yapısının inceler UU Limnoloji: Göl bilimi UU Pedoloji: Toprak bilimi UU Osenografya: Okyanus bilimi UU Jeodezi: Yer ölçme bilimi UU Potamoloji: Akarsu bilimi UU Meteoroloji: Atmosfer olaylarını inceleyen UU Klımatolojı: İklim bilimi UU Kartografya: Harita bilimi UU Stratigrafi: Tabaka bilimi UU Zooloji: Hayvan bilimi ÎÎ GEZEGEN Bir yıldızın etrafında dolanan ve kendisi yıldız olmayan doğal gök cisimlerine gezegen veya planet denir.Uluslararası Gökbilim Birliği’nin (IAU), kabul ettiği Güneş Sistemi’nin sekiz gezegeni, Güneş’e yakınlık sıralarına göre şunlardır: UU 1. Merkür UU 5. Jupiter UU 2. Venüs UU 6. Satürn UU 3. Dünya UU 7. Uranüs UU 4. Mars UU 8. Neptün yayıncılık 2

İbrahim Can ERTUĞRUL GÜNCEL BİLGİLER ➠➠ Gezegenler iç ve dış gezegenler diye ikiye ayrılır: UU İç gezegenler: Merkür – Venüs – Dünya – Mars UU Dış gezegenler: Jüpiter – Satürn – Uranüs – Neptün UU Dünyaya benzeyen gezegenler: Merkür – Venüs – Mars ◊ Merkür: Güneş e en yakın ve en küçük olan gezegendir. ◊ Neptün: Güneşe en uzak gezegendir. ◊ Venüs: Dünya ya en yakın gezegendir. ◊ Mars: Kızl gezegen olarakda bilinir. ◊ Jüpiter: Güneş sisteminin en büyük gezegenidir. ◊ Plüton: 2006 yılında Uluslararası Gökbilim Birliği (IAU) tarafından statüsü cüce gezegenliğe düşürülmüştür. ÎÎ DÜNYANIN 7 HARİKASI UU 1. KEOPS PİRAMİDİ (MISIRDA)(Günümüzde tek ayak da kalan) UU 2. BABİLİN ASMA BAHÇELERİ (MEZEPOTAMYA ÇÖLÜ) UU 3. ARTEMİS TAPINAĞI (TÜRKİYE İZMİR) UU 4. ZEUS HEYKELİ(YUNANİSTAN) UU 5. RODOS HEYKELİ (RODOS ADASI) UU 6. İSKENDERİYE FENERİ (MISIR İSKENDERİYE) UU 7. HALİKARNAS MOZOLESİ (TÜRKİYE BODRUM) ÎÎ DÜNYANIN YENİ YEDİ HARİKASI 33 İsviçre merkezli New7Wonders Vakfı’nın, dünyanın yeni 7 harikasını belirlemek için başlattı- ğı yarışmada, cep telefonu ve internet aracılığıyla yapılan bir oylama sonucunda Dünyanın Yedi Harikası’na alternatif olarak seçilmiştir. Oylama 6 yıl sürmüş ve 7 Temmuz 2007’de (07/07/2007) sona ermiştir. ➠➠ Aralarında Türkiye’den Ayasofya’nın da bulunduğu 21 eserden seçilen Yeni Yedi Harika şöyle: UU 1- Ürdün’deki Petra Antik Kenti, UU 5- Meksika’daki ChichenItza Piramidi, UU 2- Çin Seddi, UU 6- İtalya’nın Roma kentindeki Kolezyum, UU 3- Brezilya’daki Kurtarıcı İsa heykeli, UU 7- Hindistan’daki Taç Mahal UU 4- Peru’daki MachuPicchu Antik Kenti, 3 yayıncılık

GÜNCEL BİLGİLER İbrahim Can ERTUĞRUL ÎÎ TÜRKİYENİN UNESCO DÜNYA MİRAS LİSTESİNDEKİ VARLIKLARI ➠➠ 18 adet varlığımız; UU İstanbul’un Tarihi Alanları [1985] UU Divriği Ulu Camii ve Darüşşifası (Sivas) [1985] UU Hattuşaş (Boğazköy) - Hitit Başkenti (Çorum) [1986] UU Nemrut Dağı (Adıyaman - Kahta) [1987] UU Xanthos-Letoon (Antalya - Muğla) [1988] UU Safranbolu Şehri (Karabük) [1994] UU Truva Antik Kenti (Çanakkale) [1998] UU Edirne Selimiye Camii ve Külliyesi (Edirne) [2011] UU Çatalhöyük Neolitik Kenti (Konya) [2012] UU Bergama Çok Katmanlı Kültürel Peyzaj Alanı (İzmir) [2014] UU Bursa ve Cumalıkızık: Osmanlı İmparatorluğunun Doğuşu (Bursa) [2014] UU Efes (İzmir) [2015] UU Diyarbakır Kalesi ve Hevsel Bahçeleri Kültürel Peyzajı [2015] UU Ani Arkeolojik alanı (Kars) [2016] UU Afrodisias (Aydın) [2017] UU Göbekli Tepe (Şanlıurfa) [2018] !!!!!!!! EN SON DAHİL EDİLEN kültürel olarak UU Göreme Milli Parkı ve Kapadokya (Nevşehir) [1985] UU Pamukkale-Hierapolis (Denizli) [1988] hem kültürel, hem doğal miras olarak listeye alınmıştır. yayıncılık 4

İbrahim Can ERTUĞRUL GÜNCEL BİLGİLER ÎÎ U NESCO İNSANLIĞIN SOMUT OLMAYAN KÜLTÜREL MİRAS TEMSİLİ LİSTESİNDE TÜRKİYE UU 1. Meddahlık Geleneği (2008) UU 2. Mevlevi Sema Törenleri (2008) UU 3. Âşıklık Geleneği (2009) UU 4. Karagöz (2009) UU 5. Nevruz (Azerbaycan, Hindistan, İran, Kırgızistan, Özbekistan ve Pakistan ile ortak dosya, 2009) UU 6. Geleneksel Sohbet Toplantıları (Yaren, Barana, Sıra Geceleri ve diğer, 2010) UU 7. Alevi-Bektaşi Ritüeli Semah (2010) UU 8. Kırkpınar Yağlı Güreş Festivali (2010) UU 9. Geleneksel Tören Keşkeği (2011) UU 10. Mesir Macunu Festivali (2012) UU 11. Türk kahvesi ve geleneği (2013) UU 12. Ebru Türk Kâğıt Süsleme Sanatı (2014) UU 13. Geleneksel Çini Ustalığı (2016) UU 14. İnce Ekmek Yapma ve Paylaşma Kültürü: Lavaş, Katırma, Jupka, Yufka (2016) UU 15. Bahar Kutlaması: Hıdrellez (Çok Uluslu) (2017) UU 16. Dede Korkut-Korkut Ata Mirası: Kültürü, Efsaneleri ve Müziği (Azerbaycan ve Kazakistan ile Ortak Dosya, 2018) UU 17. Geleneksel Tütk Okçuluğu (2019) UU 18. Minyatür Sanatı (Çok Uluslu) (2020) UU 19. Geleneksel Zeka ve Strateji Oyunu Mangala / Göçürme (Çok Uluslu) (2020) 5 yayıncılık

GÜNCEL BİLGİLER İbrahim Can ERTUĞRUL ÎÎ TÜRKİYE’NİN UNESCO DÜNYA BELLEĞİ MİRASLARI ➠➠ UNESCO Dünya Belleği Programının amacı, insanlığın tarihî, kültürel ve sosyal belleğini oluştu- ran ve savaşlar başta olmak üzere çeşitli doğal felaketler veya sosyal nedenlerle ortadan kaybol- ma tehlikesi olan belge ve bilgilerin insanlığın ortak değerleri olarak korunması ve bu korumanın önlemlerinden biri olarak dijital ortamda paylaşılmasını sağlamaktır. UU Boğaziçi Üniversitesi Gözlem ve Deprem Araştırma Enstitüsü Kandilli Rasathanesi El Yazma- ları (2001) UU Boğazköy Hitit Tabletleri (2001) UU İstanbul Süleymaniye Kütüphanesi İbn-i Sina Yazmaları Koleksiyonu (2003) UU Evliyâ Çelebi Seyahatnamesi (2013) UU Kültepe Tabletleri (2015) UU Divanü Lügati’t-Türk (2017) UU Piri Reis’in Haritası (2017) ÎÎ UNESCO YARATICI ŞEHİRLER AĞI ➠➠ Ağ, gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerin şehirlerinin sosyal, ekonomik ve kültürel kalkınmalarına katkı sağlamayı hedeflemektedir. ➠➠ Söz konusu ağa üye olan şehirler, yerel yaratıcılık, tanıtım ve görünürlüklerini artırmayı hedefle- mekte UNESCO’nun kültürel çeşitliliğin desteklenmesi doğrultusundaki görüşlerini paylaşmakta- dırlar. ➠➠ Unesco yaratıcı Şehirler Ağında yer alan illerimiz; UU Gaziantep Gastronomi Şehri UU Hatay Gastronomi Şehri UU Kütahya Zanaat(çini) ve Folklor Şehri UU İstanbul Tasarım Şehri UU Afyonkarahisar Tasarım Şehri (2019) UU KIRŞEHİR MÜZİK ŞEHRİ (2020) yayıncılık 6

İbrahim Can ERTUĞRUL GÜNCEL BİLGİLER ÎÎ TÜRKİYE’NİN MİLLİ PARKLARI Bilimsel ve estetik açıdan ulusal ve uluslararası ender bulunan tabii ve kültürel kaynak değerlerini koruma, dinlenme ve turizm alanlarına sahip alanlardır. No İli MilliParkAdı Alanı(Dekar) İlanYılı 1 Yozgat YozgatÇamlığıMilliParkı (İlk Mİlli Park) 2.669,02 1958 2 Osmaniye Karatepe-AslantaşMilliParkı 41.429,09 1958 3 Ankara SoğuksuMilliParkı 11.870,69 1959 4 Balıkesir KuşcennetiMilliParkı 170.583,65 1959 5 Bursa UludağMilliParkı 130.240,66 1961 6 Bolu YedigöllerMilliParkı 16.230,69 1965 7 Aydın DilekY.–B.MenderesD.MilliParkı 275.981,62 1966 8 Manisa SpilDağıMilliParkı 68.010,26 1968 9 Isparta KızıldağMilliParkı 551.059,08 1969 10 Antalya GüllükDağı-TermessosMilliParkı 66.999,77 1970 11 Isparta KovadaGölüMilliParkı 65.507,09 1970 12 Tunceli MunzurVadisiMilliParkı 426.744,86 1971 13 Antalya BeydağlarıSahilMilliParkı 311.658,77 1972 14 Antalya KöprülüKanyonMilliParkı 357.191,56 1973 15 Kastamonu IlgazDağıMilliParkı 11.176,96 1976 16 Afyon BaşkomutanTarihiMilliParkı 409.477,83 1981 17 Adana Yumurtalık Lagünü Milli Parkı 96.136,52 1986 18 Trabzon AltındereVadisiMilliParkı 44.677,14 1987 19 Çorum Boğazköy–AlacahöyükMilliParkı 26.004,38 1988 20 Adıyaman NemrutDağıMilliParkı 138.272,77 1988 21 Konya BeyşehirGölüMilliParkı 868.551,37 1993 7 yayıncılık

GÜNCEL BİLGİLER İbrahim Can ERTUĞRUL 22 Balıkesir KazdağıMilliParkı 209.348,33 1994 23 Rize KaçkarDağlarıMilliParkı 529.700,78 1994 24 Artvin HatilaVadisiMilliParkı 169.437,79 1994 25 Artvin Karagöl–SaharaMilliParkı 32.509,72 1994 26 Antalya AltınbeşikMağarasıMilliParkı 11.466,48 1994 27 Niğde AladağlarMilliParkı 550.644,08 1995 28 Muğla MarmarisMilliParkı 292.060,22 1996 29 Muğla SaklıkentMilliParkı 16.432,95 1996 30 Çanakkale TroyaTarihiMilliParkı 135.171,87 1996 31 Denizli HonazDağıMilliParkı 94.289,76 1998 32 Kastamonu KüreDağlarıMilliParkı 377.533,75 2000 33 Kars Sarıkamış-AllahuekberDağlarıMilliParkı 225.198,85 2004 34 Ağrı Ağrı Dağı Milli Parkı (Yüzölçümü En Geniş) 880.148,04 2004 35 Edirne GalaGölüMilliParkı 60.868,44 2005 36 Kayseri SultanSazlığıMilliParkı 243.576,99 2006 37 Şanlıurfa TekTekDağlarıMilliParkı 193.352,41 2007 38 Kırklareli İğneadaLongozOrmanlarıMilliParkı 31.550,02 2007 39 Erzurum-Bayburt Nene HatunTarihiMilliParkı 3.874,23 2009 40 Ankara Sakarya Meydan Muharebesi Tarihi Milli Parkı 138.504,64 2015 41 Erzurum-Bayburt Kop Dağı Müdafaası Tarihi Milli Parkı 6.000,0 2016 42 Muş Malazgirt Meydan Muharebesi Tarihi Milli Parkı ----- 2018 43 Kast.-Çankırı İstiklal Yolu Tarihi Milli Parkı ------ 2018 44 SİİRT BOTAN VADİSİ MİLLİ PARKI ------ 2019 45 HAKKARİ Cilo ve Sat Dağları Milli Parkı (En son ilan edilen) ------ 2020 ➠➠ Nevşehir Göreme milli parkı milli park statüsünden çıkarılmıştır. yayıncılık 8

İbrahim Can ERTUĞRUL GÜNCEL BİLGİLER ÎÎ RAMSAR ALANLARI ➠➠ 1971 yılında İran’ın Ramsar ilinde, Sulak alanların korunmasına yönelik olarak tüm dünyada dev- letler düzeyinde imzalanan ilk koruma sözleşmesi olarak tanımlanıyor. Türkiye’nin Ramsar Alanları ÎÎ TÜRKİYE MÜLKİ İDARE BÖLÜMLERİ ENVANTERİ ➠➠ İl Sayısı : 81 ➠➠ Büyükşehir Belediyesi Sayısı : 30 ➠➠ İlçe Sayısı : 922 ➠➠ Mahalle Sayısı : 32215 ➠➠ Büyükşehir İlçe Belediyesi Sayısı : 519 ➠➠ Köy Sayısı : 18294 ➠➠ İlçe Belediyesi Sayısı : 403 ➠➠ Belde Belediyesi Sayısı : 387 ➠➠ Toplam Belediye Sayısı : 1390 ➠➠ En kuzeyde bulunan ilçe : Kofçaz – Kırklareli ➠➠ En güneyde bulunan ilçe : Yayladağı – Hatay ➠➠ En batıda bulunan ilçe : Gökçeada – Çanakkale ➠➠ En doğuda bulunan ilçe : Aralık, Iğdır ➠➠ En az ilçeye sahip il : 3 ilçe ile Bayburt ➠➠ En çok ilçeye sahip il : 39 ilçe ile İstanbul ➠➠ Nüfus bakımından en küçük ilçe : Yalıhüyük - Konya ➠➠ Nüfus bakımından en büyük ilçe : Esenyurt - İstanbul ➠➠ Türkiye’nin en büyük adası : Gökçeada ➠➠ En fazla köyü bulunan ilimiz : Sivas ➠➠ Yüzölçümü en büyük ilçe : Cihanbeyli – Konya ➠➠ En yüksekte kurulan il : Erzurum (Rakımı 1850m) ➠➠ En son il olan yer : Düzce (1999) 9 yayıncılık

GÜNCEL BİLGİLER İbrahim Can ERTUĞRUL ÎÎ TÜRKIYE’DE BÜYÜKŞEHİR BELEDİYELERİ UU Adana UU Ankara UU Antalya UU Bursa UU Diyarbakır UU Erzurum UU Eskişehir UU Gaziantep UU Mersin UU İstanbul UU Kocaeli UU Konya UU Samsun UU Sakarya UU İzmir UU Kayseri ➠➠ 2012 de Büyükşehir olan iller UU Şanlıurfa UU Hatay UU Manisa UU Balıkesir UU Malatya UU Van UU Muğla UU Denizli UU Tekirdağ UU Mardin UU Aydın UU Trabzon UU Kahramanmaraş UU Ordu (En son büyükşehir olan) TÜRKİYE’NİN SINIR KAPILARI SINIR KAPISININ ADI BAĞLANDIĞI ÜLKE BULUNDUĞU İL DEMİRYOLU BAĞLANTISI Uzunköprü Var İpsala Yunanistan Edirne Pazarkule Var Dereköy (Aziziye) Yunanistan Edirne Kapıkule Var Hamzabeyli Yunaistan Edirne Var Çıldır Aktaş Sarp Bulgaristan Kırklareli Var Posof (Türkgözü) Canbaz Bulgaristan Edirne Var Dilucu Var Gürbulak Bulgaristan Edirne En son açılan kapımız. Kapıköy Var Esendere Gürcistan Ardahan Habur Üzümlü Gürcistan Artvin Karkamış Cilvegözü Gürcistan Ardahan Yayladağı Nusaybin Gürcistan Ardahan Akçakale Öncüpınar Nahcivan Iğdır Ceylanpınar Mürşitpınar İran Ağrı Şenyurt Çobanbey İran Van Islahiye Zeytin Dalı (Kumlu) İran Hakkari Alican Akyaka Irak Şırnak Irak Hakkari Suriye Gaziantep Suriye Hatay Suriye Hatay Suriye Mardin Suriye Şanlıurfa Suriye Kilis Suriye Şanlıurfa Suriye Şanlıurfa Suriye Mardin Suriye Kilis Suriye Hatay Suriye Hatay Ermenistan Iğdır Ermenistan Kars yayıncılık 10

İbrahim Can ERTUĞRUL GÜNCEL BİLGİLER Î ADRESE DAYALI NÜFUS KAYIT SiSTEMİ SONUÇLARI (2020) 2007 2020 ➠ Türkiye nüfusu 31 Aralık 2020 tarihi itibarıyle 83 614 362 kişi oldu. ➠ Türkiye’de ikamet eden nüfus 2020 yılında, bir önceki yıla göre 1 459 365 kişi arttı. ➠ Erkek nüfusun oranı %50,1 kadın nüfusun oranı ise %49,9 olarak gerçekleşti. ➠ Türkiye’nin yıllık nüfus artış hızı, 2020 yılında ‰5.5 olarak gerçekleşti. (Cumhuriyet tarihinin en azı) ➠ İl ve ilçe merkezlerinde yaşayanların oranı %93 oldu ➠ Türkiye de en fazla nüfusa sahip olan İstanbul oldu. Bunu sırasıyla takip eden iller; Ankara, İzmir, Bursa ve Antalya’dır. ➠ Bayburt ili ise 81 910 kişi ile en az nüfusa sahip il oldu. ➠ Türkiye’nin ortanca yaşı 2020 yılında önceki yıla göre artış göstererek 32.7 oldu. ➠ Ortanca yaşın en yüksek olduğu il Sinop (41.4) en düşük olduğu il ise Şanlıurfa dır. (21.2) ➠ Nüfus yoğunluğu olarak ifade edilen “bir kilometrekareye düşen kişi sayısı”, Türkiye genelinde 2019 yılına göre 1 kişi artarak 109 kişi oldu. ➠ İstanbul, kilometrekareye düşen 2 976 kişi ile nüfus yoğunluğunun en yüksek olduğu ilimiz oldu. ➠ Nüfus yoğunluğu en az olan il ise 11 kişi ile Tunceli oldu. ➠ Doğurganlık hızının en yüksek olduğu il Şanlıurfa dır. ➠ Doğurganlık hızının en düşük olduğu il Gümüşhane dir. ➠ Bebeklere konulan en popüler erkek ismi Yusuf, kız ismi ise Zeynep oldu. ➠ Çocuk nüfus oranının en yüksek olduğu il Şanlıurfa en az olduğu il ise Tunceli’dir. ➠ Türkiye’de kaba boşanma hızının en fazla olduğu iller sırasıyla İzmir, Antalya ve Muğla ’dır. (Kaba boşanma hızı belli bir yıl içinde her yüz nüfus başına düşen boşanma sayısıdır.) ➠ Türkiye de ortalama yaşam süresi 78,6 dür. ➠ Yaşlı nüfus oranının en fazla olduğu il Sinop en az olduğu il Şırnak’tır. 11 yayıncılık

GÜNCEL BİLGİLER İbrahim Can ERTUĞRUL ➠➠ En fazla göç veren ve alan illerimiz: Aldığı Göç Miktarına Göre Verdiği Göç Miktarına Göre İstanbul 328 632 İstanbul 381 654 Ankara 153 162 Ankara 141 165 İzmir 107 172 İzmir 42 400 Antalya 83 035 Antalya 62 325 Bursa 77 035 Bursa 53 940 ➠➠ Net Göç: Belirli bir ilin aldığı göç ile verdiği göç arasındaki farktır. Belirli bir ilin aldığı göç verdiğin- den fazla ise net göç pozitif, verdiği göç aldığı göçten fazla ise net göç negatiftir. ➠➠ Net Göç Hızı: Göç edebilecek her bin kişi için net göç sayısıdır. NET GÖÇ HIZI FAZLA NET GÖÇ HIZI EN AZ Tekirdağ 20 Gümüşhane -81 Yalova 16 Bayburt -36 Muğla 13 Tokat -27 ARİTMETİK NÜFUS YOĞUNLU EN FAZLA VE EN AZ OLAN İLLERİMİZ EN FAZLA EN AZ İstanbul 2976 Tunceli 11 Kocaeli 553 Erzincan 20 İzmir 366 Ardahan 20 Yalova 326 Bayburt 22 Gaziantep 308 Sivas 22 ÎÎ Yaşam Memnuniyeti Araştırması – 2020 ➠➠ Mutlu olduğunu beyan eden bireylerin oranı %48,2 oldu. ➠➠ Evli bireyler, evli olmayanlara göre daha mutlu. ➠➠ Evli kadınlar, evli erkeklere göre daha mutlu. ➠➠ Bireyleri en çok aileleri mutlu etti. ➠➠ En mutlu olanlar 65 yaş ve üzeri yaş grubu. ➠➠ Mutluluk kaynağı olan değerlerde sağlık ilk sırayı aldı. ➠➠ Eğitimli insanlarda mutluluk düzeyi daha az. ➠➠ Kamu hizmetlerinden memnuniyet düzeyleri incelendiğinde; 2020 yılında asayiş hizmetlerinden memnun olduğunu beyan edenlerin oranı %77,4 olurken bunu sırasıyla %72 ile ulaştırma ve sağ- lık, %60,1 ile Sosyal Güvenlik Kurumu, %56,2 ile eğitim ve %53,5 ile adli hizmetlerden memnu- niyet takip etti. yayıncılık 12

İbrahim Can ERTUĞRUL GÜNCEL BİLGİLER ÎÎ TÜRKİYE TURİZM STRATEJİSİ (2023) DİKKATTT Türkiye Turizm Stratejisi 2023 Belgesi’nin ana hedefi, Cumhuriyet’in 100’ncü yılı olan 2023 yılında 63 milyon turist, 86 milyar ABD Doları dış turizm geliri ve 1.350 ABD Doları kişi başı gelir.Türkiye Turizm Stratejisi 2023 Belgesi’nin diğer hedefleri ise: UU Sürdürülebilir turizm yaklaşımı benimsenmeli UU Bölgesel gelişmede turizm öncü bir sektör olmalı UU 2023’e kadar Türkiye’nin turist sayısı ve turizm gelirinde ilk beş ülke arasında bir marka haline gelmesi sağlanmalı UU Ulusal, bölgesel ve yerel ölçekte markalaşma hedeflenmeli UU Alternatif turizm türleri (sağlık turizmi, termal turizm, kış turizmi, golf turizmi, ekoturizm, yayla turizm­ i, kongre ve fuar turizmi gibi) geliştirilmeli UU Ulusal tanıtım ve pazarlama faaliyetleri başlatılmalıdır. ➠➠ Türkiye 2023 turizm stratejisi kapsamında belirlenen tematik bölgeler ve turizm gelişim koridorları; ➠➠ Turizm Gelişim Koridorları Strateji kapsamında ülkemizde 7 adet tematik turizm gelişim koridoru önerilmektedir. Bu koridogrların kapsadığı iller ve temaları aşağıda verilmektedir: UU 1. Zeytin Koridoru ➠➠ Güney Marmara Zeytin Koridoru, Marmara Denizi’nin güneyinde kalan Bursa ili Gemlik ve Mu- danya ilçeleri, Balıkesir ili Gönen, Bandırma ve Erdek İlçeleri, Çanakkale İli Ezine ilçesine kadar uzanan kıyı bölgesi ve çevresi, Erdek Kapıdağ Yarımadası ve kuzeyinde yer alan Avşa, Paşali- manı, Ekinli Adaları ile Marmara İlçesine bağlı Marmara adasının içinde bulunduğu bölgeyi kap- samaktadır. UU 2. Kış Koridoru ➠➠ Kış Turizmin geliştirilmesi amacıyla çalışmaları sürdürülen “Kış Turizm Master Planı” kapsamında Erzincan, Erzurum, Ağrı, Kars ve Ardahan illerini kapsayan bölgedeki mevcut ve potansiyel kış turizm merkezleri dikkate alınarak oluşturulan koridor boyunca yer alan, doğal, kültürel ve tarihi 13 yayıncılık

GÜNCEL BİLGİLER İbrahim Can ERTUĞRUL çekim kaynakları yakın çevredeki diğer değerlerle ilişkilendirilecek ve bölgenin kış turizmine hiz- met verebilecek turizm çeşitliliği sağlanacaktır. UU 3. İnanç Turizmi Koridoru ➠➠ İnanç Turizmi Koridoru olarak adlandırılan koridor, Tarsus’tan başlayarak Hatay, Gaziantep, Şan- lıurfa ve Mardin yörelerini kapsamaktadır. Bu koridor üzerinde Tarsus’tan Mardin’e kadar uzanan bölünmüş yol yapımı inançaksını güçlendireceği gibi kısa ve orta vadede turistlerin bu bölgeye varışlarını ve tercihlerini etkileyecektir. UU 4. İpek Yolu Turizm Koridoru ➠➠ Tarihi İpek Yolu güzergâhının Anadolu’daki parçalarından biri olan ve İstanbul üzerinden Avrupa’ya ulaşan bölümü üzerinde bulunan Ayaş-Sapanca Koridoru, Adapazarı, Bolu ve Ankara illeri, Sa- panca, Geyve, Taraklı, Göynük, Mudurnu, Beypazarı; Güdül ve Ayaş ilçelerini kapsamaktadır. Koridor boyunca yer alan yerleşmeler doğa turizmi-eko turizm ağırlıklı olarak geliştirilecek ve böl- gede yer alan kış turizmiyle de entegrasyonu sağlanacaktır. UU 5. Batı Karadeniz Kıyı Koridoru ➠➠ Batı Karadeniz Kıyı Koridorunun Şile –Sinop arasında uzanan takriben 500 km özellikle Ankara ve İstanbul gibi metropollere hizmet edecek bir iç turizm gelişim koridoru olarak geliştirilmesi ön- görülmektedir. Bu koridordaki, Şile, Akçakoca, Amasra, Cide, Çaylıoğlu ve Sinop yerleşmelerinde yer alan balıkçı barınaklarının yatları kabul edebilecek şekilde yenilenerek marina/balıkçı köyü kavramı çerçevesinde turizm gelişimi sağlanacaktır. UU 6. Yayla Koridoru ➠➠ Orta Karadeniz’de bulunan Samsun ilinden Hopa’ya kadar uzanan bu koridor ülkemizde yay- la ve doğa turizminde öne çıkan merkezleri barındırmaktadır. Doğa ve kültür turizmi, Karadeniz Bölgesi’nin en önemli turizm faaliyeti ve potansiyelidir. Bu nedenle, Karadeniz Bölgesi’nde yayla, kıyı, kültür ve sağlık turizmi ana temaları çerçevesinde yeni bir turizm gelişim senaryosuna yönelik uygulamalar yapılacaktır. UU 7. Trakya Kültür Koridoru ➠➠ Trakya Kültür Koridoru, Edirne, Kırklareli ve Tekirdağ illerini kapsamaktadır. Marmara bölgesinin Avrupa yakasında yer alan bu koridor, kuzeyde Karadeniz, güneyde Ege Denizine kadar uzanan çanaktır. Bölgede, mevcut konaklama kapasitesi kültür ve eko turizme yönelik yapılacak planlama ve uygulamalarla artırılacaktır. ÎÎ Tematik Bölgeler: 2023 Turizm stratejisi kapsamında ülkemizde 9 adet tematik bölge önerilmektedir. Bu bölgelerin kap- sadığı iller ve temaları aşağıda verilmektedir: UU 1. FRİGYA Kültür ve Termal Turizm Gelişim Bölgesi ➠➠ Eskişehir, Afyon, Kütahya ve Uşak illerini kapsayan bölgede kültür ve termal turizme dayalı olarak turizmin geliştirilmesi hedeflenmektedir. UU 2. TROYA Kültür ve Termal Turizm Gelişim Bölgesi ➠➠ Çanakkale ve Balıkesir illerini içine alan “Troya Kuzey Ege Kültür ve Termal Turizm Gelişim Böl- gesi” nin Sağlık ve Termal Turizm ve Kırsal Turizm çerçevesinde geliştirilmesi hedeflenmektedir UU 3. APHRODİSYA Kültür ve Termal Turizm Gelişim Bölgesi ➠➠ Aydın ve Denizli illerini kapsayan, yirmiyi aşkın jeotermal kaynak bulunan “Aphrodisya Kültür ve Termal Turizm Gelişim Bölgesi” sağlık ve termal turizm çerçevesinde geliştirilecektir. yayıncılık 14

İbrahim Can ERTUĞRUL GÜNCEL BİLGİLER U 4. SÖĞÜT Kültür Turizmi Gelişim Bölgesi ➠ Bursa ve Bilecik illeri ile İznik ilçesini kapsayan bölge kültür turizmi çerçevesinde geliştirilecektir. Tarihi eski yolların tekrar canlandırılması ve mevcut kalıntıların restorasyonunun yapılması, uygun alanların açık hava müzesi şeklinde geliştirilmesi ve uluslararası düzeyde termal ve kültür turizm gelişim bölgesi olarak öne çıkarılması sağlanacaktır. U 5. KAPADOKYA Kültür Turizmi Gelişim Bölgesi ➠ Kapadokya bölgesi zengin tarihi, kültürel, doğal zenginliklere sahip tarihi ve doğal yapı içerisin- de gelişmiş özgün kentsel dokularını koruyabilmiş, Aksaray, Kayseri, Kırşehir ve Nevşehir illerini kapsamaktadır. U 6. GÖLLER BÖLGESİ Eko-turizm Gelişim Bölgesi ➠ Göller Bölgesi, Ege, Akdeniz ve İç Anadolu bölgelerinin ortasında yer almakta olup, Konya, Is- parta, Afyon ve Burdur illerini kapsamaktadır. Bölgede, başta Beyşehir, Eğirdir, Kovada, Acıgöl, Burdur, Salda, Eber ve AkşehirGölleri olmak üzere çok sayıda göl bulunmaktadır. Bu göller esas alınarak, doğa turizmine yönelik alanlar ve turizmi destekleyen trekking, araçlı ve çadırlı kamp, yamaç paraşütü, dağcılık, mağaracılık, avcılık, binicilik, bisiklet, sörf, foto safari vb. gibi faaliyetler geliştirilecektir. U 7. HİTİT Kültür ve Turizm Gelişim Bölgesi ➠ Hitit Kültür ve Turizm Gelişim Bölgesi Çorum ve Yozgat illerini kapsamakta olup bölge kapsamın- da kültür turizmi geliştirilecektir. U 8. URARTU Kültür ve Turizm Gelişim Bölgesi ➠ Van ve Bitlis illerini kapsayan bölgede Kültürel ve tarihsel öğeler esas alınarak, bölgedeki şehir- lerde kültür turizmin geliştirilmesi hedeflenmektedir. Ayrıca, bölgede kıyı turizmi ve kış turizminin geliştirilmesi ile birlikte Van gölü ve çevresi ulusal ve uluslararası ölçekte kültürel bir varış noktası olarak öne çıkarılacaktır. U 9. GAP Kültür ve Turizm Gelişim Bölgesi ➠ Adıyaman, Batman, Diyarbakır, Gaziantep, Kilis, Mardin, Siirt, Şanlıurfa, Şırnak İllerini kapsayan bölgenin kültür turizminin yanı sıra golf turizmi, sağlık turizmi, gençlik turizmi, eko-turizm, yamaç paraşütü, trekking, su sporları, kanoculuk, kuş gözleme ve kongre turizmi gibi turizm türleri ile odaklı gelişimi sağlanacaktır. 15 yayıncılık

GÜNCEL BİLGİLER İbrahim Can ERTUĞRUL ➠➠ RELİKT(KALINTI) BİTKİ: Geçmiş jeolojik dönemlerden kalan bitki türlerine relikt kalıntı bitki denir. ➠➠ ENDEMİK BİTKİ: Yeryüzünde sadece dar bir bölgede yayılış gösteren ve yeni oluşmaya başlayan bitkilere endemik bitki denir. Türkiye de yaklaşık 12000 yakın bitki türünün 3/1 dünyanın hiçbir yerinde görülmeyen endemik bitkilerdir. Türkiye deki başlıca endemik bitkiler; UU Sığla ağacı(Muğla) UU Kasnak meşesi (Göller yöresi) UU Datça hurması (Datça Yarımadası ve Teke Yöresi) UU Kazdağ göknarı (Kazdağları) UU İspir meşesi (Kastamonu Yozgat çevresi) UU Anzer Çayı (Rize) ➠➠ En fazla ormana sahip ilimiz Antalya’dır. ➠➠ En az ormana sahip ilimiz Iğdır’dır. ➠➠ İl yüz ölçümüne göre en fazla orman alanina sahip il Karabük’tür. (%65) ➠➠ Türkiye Erozyonla Mücadele Ağaçlandırma ve Doğal Varlıkları Koruma Vakfı(TEMA): 11 Eylül 1992 tarihinde, Hayrettin Karaca, Nihat Gökyiğit ve bir grup işadamı tarafından, Türkiye’nin ge- leceğini tehdit eden erozyon ve çölleşme tehlikesine karşı toplumsal duyarlılığı artırmak ve bu mücadelenin bir devlet politikası haline getirilebilmesini sağlamak için kurulmuştur. ➠➠ MEŞE PROJESİ: Tarihte “Meşe Denizi” olarak bahsedilen Anadolu’da bugün 6.500.000 hektar alanı kaplayan meşe ormanlarının 5.750.000 hektar alanı bozuk ve çok bozuk meşe ormanların- dan oluşmaktadır.TEMA Vakfı - Orman Bakanlığı işbirliği ile1998 yılından beri sürdürülen “Meşe Projesi” dünyanın en büyük ağaçlandırma projelerinden biridir. ➠➠ Geleceğe nefes ol kampanyası Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından vatandaşların yoğun talebi üzerine başlattığı bir projedir. Bu proje ile Türkiye’de ve tüm dünyada çıkan orman yangınlarının yok ettiği ağaç ve canlıların yeniden yeşerebilmesi amaçlanmaktadır. ÎÎ TÜRKİYENİN KAYBOLAN SULAK ALANLARI ➠➠ Hatay’daki Amik gölü 1968 kurutularak tarıma açılmıştır. Bu nedenle yörenin iklimi değişmiş, yöre- de yağışlar ve seller meydana gelmiştir. ➠➠ Burdur’daki Kestel gölü 1965 yılında kurutularak tarım alanına dönüştürüldü. ➠➠ Kahramanmaraş’daki gavur gölü 1950 yıllardan itibaren sıtma ile mücadele ve tarım alanı elde etmek amacıyla yok edilmiştir. ➠➠ Kütahya’nın Simav ilçesinde bulunan ve 1960 yılında kurutulan Simav Gölü, yüksek kesimlerdeki karların erimesi ve sağanaklardan dolayı yine su doldu. ➠➠ Yeraltı sularının bilinçsiz kullanımı ve kuraklık nedeniyle, ‘Dünyanın nazar boncuğu’ olarak bilinen Konya’nın ➠➠ Karapınar ilçesindeki Meke gölü tamamen kurudu. yayıncılık 16

İbrahim Can ERTUĞRUL GÜNCEL BİLGİLER  SICAK NOKTALARIMIZ! ➠➠ DÜNYA DOĞAYI KORUMA VAKFI (WWF) 1999 yılında, Avrupa’nın biyolojik çeşitlilik bakımın- dan en değerli ve acil olarak korunması gereken 100 ormanını belirleyerek bunları “Avrupa Ormanları’nın Sıcak Noktaları” olarak tanımladı. Bu “sıcak noktalar” arasında Türkiye’den de 9 alan yer alıyor. Bunlar: UU Küre Dağları, Kastamonu UU İstanbul Ormanları UU İbradı-Akseki Ormanları, Antalya UU Amanos Dağları, Hatay UU Karçal Dağları, Artvin UU Datça Yarımadası ve Bozburun UU Fırtına Vadisi, Rize UU Babadağ, Fethiye UU Yenice ormanları, Karabük Küre Dağları Karçal Dağları İstanbul Ormanları Fırtına Vadisi Yenice Ormanları Datça ve Bozburun Yarımadaları İbradı - Akseki Ormanları Amanos Dağları Fethiye Babadağ ÎÎ TÜRKİYE’NİN YAVAŞ ŞEHİRLERİ (CİTTASLOW) Cittaslow, 1999 yılında İtalya’da kurulmuş uluslararası bir belediyeler birliği. Kelime kökeni İtalyanca “Citta (Şehir)” ve İngilizce “Slow (Yavaş)” kelimelerinin birleşmesiyle türetilen Cittaslow, “Sakin Şehir” anlamında kullanılmaktadır. ➠➠ Bir kentin Cittaslow olması için hangi kriterler gerekli? Bir kentin Cittaslow olması için Cittaslow felsefesine uygun hareket etmesi, nüfusunun 50.000 altında olması ve Birlik’e sunduğu başvuru dosyası üzerinden yapılan değerlendirmeden geçer puan alması gerekmekte. Bu kriterlerin ana başlıkları şu şekilde sıralanabilir: UU Çevre politikaları UU Altyapı politikaları UU Kentsel yaşam kalitesi politikaları UU Tarım, turizm, esnaf ve sanatkârlara dair politikalar 17 yayıncılık

GÜNCEL BİLGİLER İbrahim Can ERTUĞRUL U Misafirperverlik, farkındalık ve eğitim için planlar U Sosyal uyum U Ortaklıklar ➠ Kurulduğu ilk yıllarda İtalyan kentleri arasında yaygınlaşan hareket, günümüzde 28 ülkede 182 üyeye sahip. Türkiye’de ise 2021 itibariyle 18 şehir “Sakin Şehir” unvanını almaya hak kazandı: Î 2020 TÜRKİYE ELEKTRİK ÜRETİMİ 34 25 23 8 36 1 ➠ Türkiye’de en fazla bulunan enerji santrali güneş enerji santralidir. ➠ Türkiye elektrik ihtiyacının yarıdan fazlasını fosil yakıtlardan yani termik santrallerden elde eder. ➠ Türkiye’nin en fazla elektrik enerjisi ürettiği yerli enerji kaynağı hidroelektriktir. ➠ Türkiye’nin en fazla elektrik enerjisi ürettiği yenilenebilir enerji kaynağı hidroelektriktir. ➠ Türkiye’nin enerji politikası: U Enerjide dışa bağımlılığı azaltmak. U Yerli ve yenilenebilir enerji kaynaklarının oranını arttırmak. U Enerji kaynaklarını çeşitlendirmek. yayıncılık 18

İbrahim Can ERTUĞRUL GÜNCEL BİLGİLER ÎÎ PETROL BORU HATLARI ➠➠ Bakü-Tiflis-Ceyhan (BTC) Boru Hattı: Azerbaycan petrolünün Gürcistan ve Türkiye üstünden Adana Ceyhan’daki limana taşıyan dünyanın en büyük ikinci petrol boru hattıdır.1700 kmlik bir uzunluğa sahip olan hat, Ermenistanla olan muhtelif sorunlar yüzünden, yolu biraz uzatarak Gür- cistan üzerinden Türkiye sınırlarına girer. ➠➠ Kerkük-Yumurtalık Boru Hattı (Irak-Türkiye Ham Petrol Boru Hattı): Irak’taki Kerkük ve çev- resindeki petrol sahasından başlayıp Türkiye’nin güneyindeki Adana iline bağlı Yumurtalık ilçesin- de Akdeniz’e ulaşan ham petrol boru hattı. I. Hat (986 km) ve II. Hat (890 km) olarak adlandırılan iki ayrı hattan oluşur ➠➠ Batman-Dörtyol Petrol Boru Hattı: Batman ve çevresinden elde edilen ham petrolü tüketim noktalarına ulaştırmaküzere, 4 Ocak 1967 tarihinde Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı tarafından işletmeye açılan hattın mülkiyeti, 10 Şubat 1984 tarihinde, BOTAŞ’a devredilmiştir. Türkiye’nin ticari anlamda ilk boru hattıdır. ➠➠ Ceyhan-Kırıkkale Petrol Boru Hattı: Kırıkkale Rafinerisi’nin ham petrol ihtiyacını karşılayan boru hattı, TürkiyePetrolleri Anonim Ortaklığı’ndan, Ekim 1983 tarihinde, BOTAŞ’a devredilmiş olup, Eylül 1986 tarihinde işletmeye açılmıştır. 19 yayıncılık

GÜNCEL BİLGİLER İbrahim Can ERTUĞRUL ÎÎ DOĞAL GAZ BORU HATLARI ➠➠ Mavi Akım: Rusya’dan Türkiye’ye doğal gaz nakletmek için Karadeniz geçişli büyük boru hattıdır. ➠➠ TANAP (Trans Anadolu doğalgaz boru hattı): Azerbaycan doğalgazını Türkiye üzerinden Avrupa’ya transfer etmesi planlanan boru hattıdır. Azerbaycan’ın Hazar Denizi’ndeki Şah Deniz 2 Gaz Sahası ve Hazar Denizi’nin güneyindeki diğer sahalarda üretilen doğal gazın öncelikle Türkiye’ye, ardından Avrupa’ya taşınmasıdır. TANAP, Güney Kafkasya Boru Hattı (SCP) ve Trans- Adriyatik Boru Hattı (TAP) ile birleşerek Güney Doğal Gaz Koridorunu oluşturmaktadır. ➠➠ TÜRK AKIM GAZ BORU HATTI PROJESİ: Rus gazının Ülkemizin toprakları üzerinden Avrupa’ya arzını sağlamak amacıyla inşa edilen bir boru hattı sistemidir. Karadeniz altında inşa edilerek Rusya’dan doğrudan Türkiye’ye ve devamında Türkiye’nin komşu ülkelerle olan sınırlarına uza- nacak Boru hattı sistemini oluşturacak hatlardan ilkinin Türkiye’ye, ikincinin ise Güney ve Güney- doğu Avrupa ülkelerine doğalgaz tedarik etmesi öngörülüyor. ➠➠ Rusya Federasyonu – Türkiye Doğal Gaz Boru Hattı (Ana Hat): Rusya Federasyonu – Türkiye Doğal Gaz Boru Hattı ülkemize Bulgaristan sınırından Malkoçlardan girmekte Hamitabat, Ambarlı, İstanbul, İzmit, Bursa, Eskişehir güzergahını takip ederek Ankara’ya ulaşmaktadır. ➠➠ Doğu Anadolu Doğal Gaz Ana İletim Hattı (İran – Türkiye): Bu hat ile başta İran olmak üzere doğudaki kaynaklardan alınacak doğal gazın taşınması amaçlanmıştır. ➠➠ Türkiye – Yunanistan Doğal Gaz Boru Hattı Projesi: 2007 yılında işletmeye alınan Türkiye – Yunanistan Doğal Gaz Boru Hattı, Güney Avrupa Gaz Ringi’nin ilk halkasını oluştur¬maktadır. 2018 yılında Yunanistan – İtalya bağlantısının da devreye alınmasıyla İtalya pazarına da erişim imkânı sağlanacaktır. yayıncılık 20

İbrahim Can ERTUĞRUL GÜNCEL BİLGİLER 2020 Yılında Türkiye’nin Dış Ticaretinde En Fazla Paya Sahip ilk 5 Ürün Grubu İHRACAT İTHALAT ÜRÜN GRUPLARI ÜRÜN GRUPLARI 1 Motorlu kara taşıtları, traktörler, bisikletler, Mineral yakıtlar, mineral yağlar ve bunların motosikletler ve diğer kara Taşıtları , bunların damıtılmasından elde edilen ürünler, bitümenli aksam, parça, aksesuarı maddeler, mineral mumlar- 2 Kazanlar, makinalar, mekanik cihazlar ve alet- Kıymetli veya yarı kıymetli taşlar, kıymetli me- ler, nükleer reaktörler, bunların aksam ve par- taller, inciler, taklit mücevherci eşyası, metal çaları paralar 3 Demir ve çelik Kazanlar, makinalar, mekanik cihazlar ve alet- ler, nükleer reaktörler, bunların aksam ve par- çaları 4 Elektrikli makina ve cihazlar, ses kaydetme- Elektrikli makina ve cihazlar, ses kaydetme- verme, televizyon görüntü-ses kaydetme-ver- verme, televizyon görüntü-ses kaydetme-ver- me cihazları, aksam-parça-aksesuarı- me cihazları, aksam-parça-aksesuarı 5 Örme giyim eşyası ve aksesuarı Demir ve çelik Türkiye’nin İthalatında Yer Alan İlk Beş Ülke Türkiye’nin İhracatında Yer Alan İlk Beş Ülke Çin Almanya Almanya İngiltere Rusya ABD ABD Irak İtalya İtalya Dış ticaret hacmimizin en fazla olduğu ülke Almanya’dır. TÜİK 2020 EN FAZLA İTHALAT VE İHRACAT YAPAN İLLERİMİZ İTHALAT İHRACAT İSTANBUL İSTANBUL ANKARA İZMİR KOCAELİ BURSA İZMİR GAZİANTEP BURSA ANKARA ➠➠ İhracatın-ithalatı karşılama oranı: % 75 ➠➠ En fazla dış ticaret fazlası verdiğimiz ülke Irak’tır. ➠➠ En fazla dış ticaret açığı verdiğimiz ülke ise Rusya’dır 21 yayıncılık

GÜNCEL BİLGİLER İbrahim Can ERTUĞRUL TÜİK 2020 HAYVANCILIKTA BİRİNCİ OLAN İLLER Manda Samsun Kıl Keçisi Mersin Tiftik Keçisi Ankara İpek Böcekçiliği (Yaş Koza) Diyarbakır Bal Üretimi Ordu Koyun (Yerli) Van Sığır (Kültür) Konya Kümes (Et Tavuğu) Manisa Kümes (Yumurta Tavuğu) Afyon TÜİK 2020 Tarım Ürünleri Üretimde Birinci Olan İller Buydağ Konya Yer Fıstığı Adana Şeker Pancarı Arpa Konya Soya Fasulyesi Adana Ayçiçeği Kolza (Kanola) Konya Mısır Konya Kestane İncir Tekirdağ Susam Antalya Pamuk Antep Fıstığı Tekirdağ Tütün Adıyaman Yeşil Mercimek Aspir Aydın Üzüm Manisa Keten Haşhaş (Kapsül) Aydın Yulaf Ankara Patates Çavdar Şanlıurfa Muz Mersin Kivi Kenevir Şanlıurfa Anason Burdur Yozgat Kayısı Malatya Ankara Kırmızı Mercimek Şanlıurfa Afyonkarahisar Fındık Ordu Afyonkarahisar Ceviz Hakkari Niğde Çay Rize Niğde Nohut Ankara Yalova Çeltik (Pirinç) Edirne Samsun Gül Isparta yayıncılık 22

İbrahim Can ERTUĞRUL GÜNCEL BİLGİLER Î ESKİ DEPREM HARİTASI Î YENİ DEPREM HARİTASI ➠ Türkiye de bugüne kadar görülen en şiddetli deprem 1939 yılında meydana gelen 7.9 şiddetindeki yaklaşık 33bin kişinin öldüğü Erzincan depremidir. ➠ 1999 Gölcük Depremi, İzmit Depremi, Marmara Depremi ya da 17 Ağustos 1999 depremi, 17 Ağustos 1999 sabahı, yerel saatle 03:02’de gerçekleşen, Kocaeli/Gölcük merkezli deprem. 7,4 şiddetin de olup yaklaşık 17 bin kişi ölümüne neden olmuştur. 23 yayıncılık

GÜNCEL BİLGİLER İbrahim Can ERTUĞRUL ÎÎ Yüksek Hızlı Tren Hatları ve Projeleri UU Ankara – Eskişehir (2009 yılında ilk hizmete giren) UU Ankara – Konya(2011yılında 2. Hizmete giren) UU Ankara – İstanbul(2014 yılında hizmete giren) UU Ankara – Afyon-Uşak-İzmir UU Ankara – Sivas UU Ankara – Kayseri UU Sivas – Erzincan – Erzurum – Kars UU Bursa – Osmaneli UU Halkalı – Kapıkule ➠➠ BEĞENDİK (BOTAN) KÖPRÜSÜ: Botan Çayı üzerine inşa edilen köprü 450 metre uzunluğu sahiptir ve ,165 metre yüksekliği ile Türkiye’nin en yüksek köprüsüdür. Van-Tatvan-Bitlis ile Siirt- Mardin-Batman hattını birbirine bağlar ➠➠ NİSSİBİ KÖPRÜSÜ: Atatürk Barajı üzerine kuruldu. Adıyaman -Kahta-Siverek-Diyarbakır’ı birbi- rine bağlayacak. ➠➠ İSTANBUL BOĞAZI’NDAKİ KÖPRÜLER; UU 1. 15 Temmuz Şehitler Köprüsü (Boğaziçi Köprüsü) UU 2. Fatih Sultan Mehmet Köprüsü UU 3. Yavuz Sultan Selim Köprüsü(2016 yılında hizmete açılmıştır. Hem kara yolu hem demir yolu geçişi vardır.) ➠➠ 1915 ÇANAKKALE KÖPRÜSÜ (Çanakkale Boğaz Köprüsü) Çanakkale’nin Lapseki ile Gelibolu ilçeleri arasına inşa edilecek olan, Çanakkale Boğazı’nın ilk, Marmara Bölgesi’nin 5. asma köp- rüsüdür. Asma köprülerde iki ayak arasındaki açıklık baz alınarak kıyaslama yapıldığında2023 metre ayak açıklığı ile 1915 Çanakkale Köprüsü ile dünyanın en büyük köprüsü olacaktır. ➠➠ MARMARAY, İstanbul’un Avrupa ve Asya yakalarındaki demiryolu hatlarını İstanbul Boğazı altın- dan geçen bir tüp tünelle birleştiren, Halkalı ile Gebze arasında 76 km lik bir demiryolu iyileştirme ve geliştirme projesidir. Projenin boğaz geçişini de içine alan, Ayrılıkçeşme ve Kazlıçeşme arasın- daki 14 km’lik bölümü 29 Ekim 2013 tarihinde hizmete açılmıştır. Açılan hatta 3’ü yeraltında olmak üzere toplam 5 istasyon vardır. ➠➠ AVRASYA TÜNELİ, dünyada deniz altından geçen ilk iki katlı karayolu tünelidir.Avrasya Tüneli Projesi (İstanbul Boğazı Karayolu Tüp Geçişi Projesi), Asya ve Avrupa yakalarını, deniz tabanının altından geçen bir karayolu tüneli ile birbirine bağlıyor. Projenin 5,4 kilometrelik bölümü, deniz ta- banı altına özel bir teknoloji ile inşa edilen iki katlı tünelden ve diğer metotlarla inşa edilen bağlantı tünellerinden oluşuyor. ➠➠ CANKURTARAN TÜNELİ: Karadeniz’I İran’a bağlayan Artvin’deki Cankurtaran Geçidi’ne alterna- tif olarak yapılan ve Cankurtaran Tüneli bittiği zaman Artvin Hopa arası ulaşım 12 km kısalacaktır. ➠➠ OVİT DAĞI TÜNELİ: Rize’yi Erzurum’a bağlayan gidiş ve geliş olarak yapılan 14.7 kilometre uzunluğundaki tünel Türkiye’nin ulaşıma açık en uzun kara yolu tünelidir. yayıncılık 24

İbrahim Can ERTUĞRUL GÜNCEL BİLGİLER ➠➠ HAPAN TÜNELİ YA DA NEFİSE AKÇELİK TÜNELİ: Fatsa ile Orduyu birbirine bağlayan tünel, sahil yolu mesafesinin daha az zamana çekilmesi için yapılmıştır. Tünelin uzunluğu 3778 metredir. ➠➠ ORDU GİRESUN HAVALİMANI PROJESİ: Dünyanın 3. Avrupa’nın ve Türkiye’nin ilk deniz doldu- rularak yapılan havalimanı ORDU (Gülyalı)’da hizmete açılmıştır. ➠➠ ILGAZ 15 TEMMUZ İSTİKLAL TÜNELİ: Tünelin uzunluğu 5391 metredir. Çankırı-Kastamonu arasındaki Ilgaz karayolu üzerinde bulunan Ilgaz Dağları’nın kara yolu tüneli ile geçilmesini he- defleyen bir ulaşım projesidir.26 Aralık 2016 da hizmete açılmıştır.Mevcut Ilgaz Dağı kara yolu ulaşımı 5,4 kilometre kısalarak 11 bin 815 metreye düştü ve böylece dağ geçiş süresi 25 dakika kısalıp, 8 dakikaya indi. ➠➠ SALMAN KAŞ TÜNELİ: Trabzon-Bayburt arasını bağlayan tünelin ismidir. ➠➠ OTOYOL 33 (O33), ya da Gebze – Bursa - İzmir (İzmit Körfez Geçişi ve Bağlantı Yolları Dahil) Otoyolu Projesi projesi İstanbul ile İzmir’i birbirine bağlamayı amaçlamaktadır. ➠➠ OSMANGAZİ KÖPRÜSÜ (İzmit Körfez Köprüsü):Gebze - İzmir Otoyolu Projesi dahilin de Mar- mara Denizi’nin doğusunda İzmit Körfezi’nin Dilovası Dil Burnu ile Altınova’nın Hersek Burnu ara- sında yapılan bir asma köprüdür. Dünyanın dördüncü en uzun açıklıklı asma köprüsüdür. Osman- gazi köprüsü İstanbul’u Yalova, Bursa, Balıkesir, Manisa, Kütahya ve İzmir’e bağladı. Köprünün açılmasıyla birlikte İstanbul’dan Bursa’ya seyahat süresi 1 saate, İzmir’e 3 saate, Eskişehir’e ise 2,5 saate indi. ➠➠ ORHANGAZİ (SAMANLI) TÜNELİ, Gebze-Orhangazi-İzmir Otoyolu Projesi kapsamında Bursa’da inşa edilen kara yolu tünelidir. ➠➠ SABUNCUBELİ TÜNELİ, İzmir-Manisa karayolunun 21. Kilometresinde inşaatı süren bir tüneldir. Tünel, İzmir ve Manisa arasındaki ulaşım süresini 15 dakikaya indirecektir. ➠➠ İstanbul Boğazına yapılan 3. Köprünün adı YAVUZ SULTAN SELİM KÖPRÜSÜdür.59 metre ge- nişliği ile dünyanın en geniş asma köprüsüdür. ➠➠ SURUÇ TÜNELİ: GAP kapsamında yapılan Dünyanın 5. Türkiye’nin en uzun sulama tünelidir. ➠➠ KKTC SU TEMİN PROJESİ, deniz dibindeki basınç düzeyinin borularla su aktarımı imkansız kılması sebebiyle, özel bir teknikle inşa ediliyor, deniz dibinden değil, deniz yüzeyinden 250 metre derinlikte kurulacak askılarla KKTC’ye su taşıyacak. Anamur-Dragon Çayı üzerinde inşa edilen AlaköprüBarajı’ndan alınacak yıllık 75 milyon metreküp su, deniz altındaki boru hattı ile KKTC’de Girne yakınlarındaki inşa edilen Geçitköy Barajı’na aktarıldı. ➠➠ MİLRES (MİLLİ RÜZGAR ENERJİ SİSTEMLERİ PROJESİ): 500 kW ve 2.5 MW güçlerinde, endüstriyel ölçekte elektrik üretimi yapan rüzgar türbinlerinin tamamen özgün ve yerli teknoloji ile geliştirilmesi ve prototipinin üretilmesi hedeflenmiştir ➠➠ BİYOKÜTLE: Hayvansal atık(tezek), odun ve bitkilerin yakılması ile elde edilen enerjidir. ➠➠ BİYOETANOL: Hammaddesi şeker pancarı, mısır, buğday ve odunsular gibi ŞEKER, NİŞASTA VEYA SELÜLOZ özlü tarımsal ürünlerin fermantasyonu ile elde edilen ve benzinle belirli oranlarda harmanlanarak kullanılan alternatif bir yakıttır. ➠➠ BİYODİZEL: Aspir,kolza,soya fasulyesi gibi yağlı tohum bitkileri ve evlerde kullanılan kızartma yağlarından elde edien yakıttır. ➠➠ BİYOGAZ; hayvansal, bitkisel ve evsel atıklardan enerji üretilmesi anlamına geliyor. Bu enerji hem elektrik, hem de ısınma için kullanılıyor. Dünyada en fazla biyogaz tesisi Çin’de bulunuyor. 25 yayıncılık

GÜNCEL BİLGİLER İbrahim Can ERTUĞRUL Avrupa’da ise Almanya’da. Türkiye’de ise biyogaz üretimi gelişim sürecinde. Türkiye’nin biyogaz alanındaki ilk tesislerinden birine sahip olan Kırşehir’de, hayvansal atıklar biyogaza dönüşüyor. ➠➠ YEŞİL YOL PROJESİ: Samsun-Artvin arasında gerçekleştirilecek ‘Yeşil yol’ projesi tamamlandı- ğında Karadeniz yaylalarının turizm potansiyeli artacak Projeye göre 800 kilometre uzunluğunda yayla yolu yapılacak ve bu yollarla yaylalar birbirine bağlanacak. ➠➠ ÇİKOLATA VADİSİ: Doğu Karadeniz Kalkınma Ajansı (DOKA), dünyada tek çeşit ürüne yönelik gıda vadisi kurma çalışmaları kapsamında Ordu’da 34 işletmenin üretim yapabileceği, Ar-Ge ça- lışmalarının yürütüleceği çikolata vadisi oluşturacak. ➠➠ GEOFİT BAHÇESİ: Atatürk Bahçe Kültürleri Merkez Araştırma Enstitüsü tarafından Aralık 2014’de Yalova da Türkiye nin ilk dünyanın ılıman iklim kuşağındaki en büyük Geofit bahçesi kurulmuştur. (Geofit bahçesi,nesli tükenmek üzere olan bitki ve hayanların barındırıldığı kapalı alanlara verilen isimdir. ➠➠ Havzası için ”Yer Altı Suyu Restarasyon Planı ” hazırlanan ve nehirdeki çevre felaketlerinin engellemek için “ŞAFAK HAREKÂTI” adı altında çalışmalar başlatılan akarsu Ergene çayıdır. ➠➠ Asyaport Limanı:8 Temmuz 2015 tarihinde faaliyete geçirilen Tekirdağdaki Türkiye’nin en büyük, en modern ve Avrupa’nın ilk 10 limanı arasında olan transit konteyner limanı dır. ➠➠ Türkiye’nin en fazla maden ihracatı yaptığı ülke ÇİN en fazla maden ithalatı yaptığı ülke RUSYA dır. ➠➠ Ilısu Barajı tamamlandığında sular altında kalacak olan 550 yıllık ZEYNEL BEY TÜRBESİ, Türkiye’de ilk defa uygulanan proje ile 2 kilometre taşınarak, baraj göl alanından çıkarıldı. Türbe, yeni yeri Hasankeyf Yeni Kültürel Park Alanı’na yerleştirildi. ➠➠ Doğu Karadeniz’in yalçın dağlarından yükselen yüzlerce yıllık geleneğimiz ıslık dili, UNESCO Acil Koruma Gerektiren Somut Olmayan Kültürel Miras Listesi’ne alındı. ➠➠ Türkiyenin ilk ve tek UNESCO tarafından ilan edilen Biyosfer Rezerv Alanı Artvin Camili’dir. ➠➠ Demir İpek Yolu” olarak nitelendirilen, tarihi İpek Yolu’nu canlandıracak “Bakü-Tiflis-Kars (BTK) Demiryolu Hattı hizmete açıldı. Bakü Tiflis Kars demiryolu ile Londra’dan Çin’e ke- sintisiz demiryolu bağlantısı kuruldu. ➠➠ Kasım 2017’de Türkiye’nin ilk yerli buğday tohumu ‘Sorgül’ Mardin’de toprağa ekildi. ‘Sorgül’, Mezopotamya’nın en eski durum buğday tohumu olarak biliniyor. Bitkisinin boyu 140 cm’yi buldu- ğundan saman verimi yüksek ve bu yüzden çok değerli. ➠➠ KANAL İSTANBUL: İstanbul’un Avrupa yakasında Marmara denizi ile Karadenizi birleştire- cek olan bir suyolu projesidir. Uzunluğu 45 km olacak kanal Karadeniz’de Karaburun’dan başlayıp, Terkos gölü, Durusu, Dursunköy, Sazlıdere barajı üzerinden geçip Küçükçekme- ce gölün den Marmara ya bağlanacak. ➠➠ BASİLİCA THERMA: Yozgat’ın Sarıkaya ilçesinde 3000 yıl önce yapıldığı düşünülenRoma dö- nemine ait DÜNYANIN EN ESKİ TERMAL TEDAVİ merkezidir. Halk arasında ”Kral Kızı”da denil- mektedir. ➠➠ GÖBEKLİTEPE: DÜNYA’NIN EN ESKİ TAPINAĞIDIR.Şanlıurfada bulunur. Göbeklitepe’de bulunan üç kafatası Amerikan Arkeoloji Enstitüsü tarafından 2017 yılının en şaşırtıcı keşfi olarak kabul edildi. ➠➠ Fatih Sultan Mehmet’in (2’nci Mehmet) çevirttiği ve Topkapı Sarayı Müzesi’nin en nadide kitapla- rından biri olan Klaudios Ptolemaios’un Coğrafya El Kitabı el yazması restore edilerektıpkı basımı yayıncılık 26

İbrahim Can ERTUĞRUL GÜNCEL BİLGİLER ve araştırma raporu ile birlikte iki cilt halinde yayınlandı. ➠➠ SEVAKİN ADASI: Sudan’da bulunan ve 400 yıl Osmanlı Himayesinde bulunan Afrikanın kapısı olarak ifade edilen ada Türkiye’nin isteği üzerine restore edilemek üzere Türkiyeye tahsis edildi. ➠➠ Kültür ve Turizm Bakanlığı 2019 yılını Göbeklitepe yılı ilan etti. ➠➠ Kültür ve Turizm Bakanlığı 2020 yılını PATARA yılı ilan etti. ➠➠ Kültür ve Turizm Bakanlığı 2021 yılını Hacı Bektaş Veli’yi anma yılı ilan etti. ➠➠ Kazakistan 2018 yılından itibaren Kiril alfabesinden Latin alfabesine geçmeye karar verdi. ➠➠ Türkiyede en fazla göç eden yaş grubu 20-24 yaş grubudur. ➠➠ Birleşmiş Milletler Sürdürülebilir Kalkınma Ağı’nın Dünya Mutluluk Raporu’na göre dünyanın en mutlu insanları Danimarka’da, en mutsuz insanları ise Burundi’de yaşıyor. ➠➠ Zeugma Mozaik Müzesi, 9 Eylül 2011 tarihinde Gaziantep’te açılan ve 1700 metrekarelik mozaik ile Dünya’nın en büyük mozaik müzesi olma özelliğini taşıyan müzedir ➠➠ Kahramanmaraş’da 2007 yılından bu yana yapılan kazı çalışmalarında Türkiye’nin en büyük ova- larından biri olan Elbistan ovasının günümüzden 9 bin yıl önce göl olduğu belirlendi. ➠➠ Yeni Zelanda’da dünyada ilk kez bir nehir yaşayan varlık olarak tanındı. Yeni Zelanda Parlamentosu Kuzey Adası’ndaki Whanganui Nehri’ni “canlı varlık” olarak tanıdı ve nehre hukuki statü verdi.Yeni Zelanda’nın yerli halkı Maoriler tarafından kutsal sayılan ve ülkenin en uzun üçüncü ırmağı olan Whanganui’nin hakla- rı Maori kabilesinden ve kraliyetten birer kişi tarafından mahkemelerde temsil edilecek. ➠➠ Toros Dağları etekleri, Antalya, Isparta ve Konya üçgeninde yetiştiriciliği yapılan “Honamlı keçisi” Milli Tescil Listesi’ne girdi. ➠➠ Türkiye’nin ilk safari parkı, yüz ölçümü ve tür sayısı bakımından Türkiye’de birinci, Avrupa’da ikin- ci, dünyada ise dördüncü sırada bulunan Gaziantep Hayvanat Bahçesi’nde açıldı. ➠➠ Türkiye’nin ilk “lav tüpü mağarası” bulundu. Hatay’ın Hassa ilçesinde keşfedilen lav tüpü mağara- sının, Türkiye’nin “Ulusal Mağara Envanteri”ne giren ilk volkanik kökenli doğal mağarası olduğu bildirildi. ➠➠ Aralık 2014 de Nevşehir de yapılan gecekondu yıkım çalışmalarında tesadüfen dünyanın en bü- yük yer altı şehri bulundu.7 km uzunluğa sahip olduğu düşünülen yer altı şehrinde incelemeler devam ediyor. ➠➠ Artvin’de, Çoruh Nehri üzerinde Türkiye’nin en yüksek, dünyanın ise 6’ıncı yüksek Gövdeli barajı DerinerBarajı’dır. ➠➠ Artvin’in Yusufeli ilçesinde Çoruh nehri üzerine kurulacak olan Türkiye’nin en yüksek, Dünya’nın ise 3. Büyük barajı olacak Yusufeli Barajı bittiği zaman 150 yıllık tarih yok olacak, Yusufeli ilçesi sular altında kalacak. ➠➠ Türkiye’nin en büyük barajı ve en fazla elektrik üreten hidoelektrık santrali Fırat nehri üzerindeki Atatürk barajıdır. ➠➠ Avrupa Konseyi, yaptığı değerlendirmeler sonucu, Bayburt’taki Baksı Müzesi’ni 2014 Avrupa Kon- seyi Müze Ödülü’ne layık gördü. Doğu Karadeniz Bölgesi’ndeki Bayburt’un 45 kilometre dışında, Çoruh Vadisi’ne bakan bir tepenin üzerine kurulu Baksı Müzesi, çağdaş sanat ve geleneksel el sanatlarını aynı çatı altında yan yana barındırıyor. 27 yayıncılık

GÜNCEL BİLGİLER İbrahim Can ERTUĞRUL ➠➠ Türkiye 2014-2018 yılları arasında 10. Kalkınma planı uyguladı. ➠➠ Türkiye 2019-2023 yılları arasında 11. Kalkınma planı uygulayacak. ➠➠ En fazla çalışanın bulunduğu sektör hizmet sektörüdür ➠➠ Bilecik’in Söğüt ilçesinde Türkiye Tarım Kredi Kooperatifleri Genel Müdürlüğünün iştiraklarından Gübretaş’a ait altın arama sahasında yapılan çalışma da bölgede yaklaşık 3 milyon 500 bin onsluk altın rezervi tespit edildiğini açıkladı. ➠➠ NASA Marsa Perseverance adlı keşif aracını başarıyla ulaştırdı. Fırlatılma tarihi 17 Temmuz 2020’dir ve 18 Şubat 2021 tarihinde Jezero kraterine başarıyla iniş yapmıştır ➠➠ Fatih sondaj gemisi Karadeniz Tuna 1 havzasında doğal gaz rezervi tespit etti. ➠➠ SÜVEYŞ KANALI: UU Akdenizi Kızıldenize bağlar UU Osmanlı devleti zamanında Fransız inşaat şirketine yaptırıldı. UU 1869 yılında hizmete açıldı. UU Süveyş kanalı günümüzde mısır devletinin toprakları içerisinde yer alır. UU Süveyş kanalının açılması Ümit burnunun önemini azaltmıştır. UU 2021 yılında süveş kanalında ever given adlı gemi karaya oturmuştur. ➠➠ Türkiye’nin tek sınır oluşturan gölü Ardahan da ki Gürcistan-Türkiye sınırı arasında yer alan Aktaş (Hazapin) gölüdür. ➠➠ Türkiye’nin en yüksek de bulunan gölü Ağrı İlinde bulunan Balık gölüdür(2250m) ➠➠ Türkiye’nin en büyük gölü Van gölüdür. ➠➠ Türkiye’nin en büyük tatlı su gölü Beyşehir gölüdür. ➠➠ Türkiye de çanağı deniz seviyesinin altında olan(krıptodepresyon) göl Sapanca gölüdür. ➠➠ Türkiye de kıyı uzunluğu en fazla olan deniz Ege denizi, il ise Muğla ilidir. ➠➠ Dünyada yayılış alanı en fazla Türkiye olan ağaç Kızılçam ağacıdır. ➠➠ Türkiye’nin dünya üretiminde birinci olduğu tarım ürünleri fındık, kiraz, incir,kayısı ve ayva’dır ➠➠ Türkiye de 2020 yılında yeterlilik derecesi en yüksek olan tarım ürünü Fındık’tır. ➠➠ Türkiye’nin hem sınırlarına hem de kıyılarına en uzak en iç(merkez) noktası KIRŞEHİR ili sınırları içerisine denk gelmektedir. ➠➠ Manisa Kula (Katekekaumene -Yanık yöre) UNESCO tarafından Türkiye’nin İlk Jeoparkı İlan edildi. ➠➠ Türkiye Sudan’da tarım arazisi kiraladı 99 yıllığına kiralanan 780 bin dönümlük arazide tropikal meyveler üretilecek.. ➠➠ Türkiye de rüzgâr enerjisi kurulu gücünün en fazla olduğu il Balıkesir’dir. ➠➠ 2015 yılında Türkiye’nin ilk tropikal kelebek bahçesi Konya Selçuklu’ da hizmete açıldı. ➠➠ Derebaşı virajları olarak bilinen ve Karaçam’da bulunan Of-Çaykara-Bayburt D915 karayolu www. dangerousroads.org isimli site tarafından “Dünyanın en tehlikeli yolu” seçildi. Bu yol 106 kilometre uzunluğunda ve 29 keskin virajdan oluşuyor. ➠➠ 2 Eylül gecesi dünya yörüngesindeki Vesta asteoridinden kopup atmosfere girdikten sonra büyük bir patlamayla parçalanan meteor, Bingöl ilimizin Sarıçiçek Köyü ve çevresine saçıldı. Köylüler yayıncılık 28

İbrahim Can ERTUĞRUL GÜNCEL BİLGİLER meteor parçalarını satışa çıkardı ve 1 milyondan fazla gelir elde edildi. ➠➠ Türkiye’nin ünlü Antep baklavası, Avrupa Birliği tarafından ‘Kalite Mührü’ ile tescil edilen ilk Türk ürünü oldu.(2013) ➠➠ Hakkari ile Irak arasında 2014 de açılan sınır kapımızın ismi Üzümlü sınır kapısıdır. ➠➠ Birecik barajı Gaziantep deki 2500 yılık Zeugma antik kentinin beşde birini sular altında bıraktı. ➠➠ Türkiye’nin en büyük dünyanın ise en büyük 2. Kanyonu Uşak ilindeki Ulubey kanyonudur. ➠➠ Türkiye’nin ilk rüzgar santrali İzmir Çeşme’de kurulmuştur. ➠➠ Türkiye’nin ilk ve tek su altı müzesi Bodrum dadır. ➠➠ Türkiye Cumhuriyetinin ilk barajı Çubuk Barajı’dır. ➠➠ Türkiye’de ilk hidro elektrik santral 1902 yılında Tarsus çayı üzerinde yapılmıştır. ➠➠ Türkiye’nin ilk turistik yerleşmesi Çeşme’dir. ➠➠ Türkiye’nin en yüksek dağı olan Ağrı dağının eski adı Ararat dır. ➠➠ Türkiye Cumhuriyeti ilk dış hat uçuşunu 1947 yılında Yunanistan’a gerçekleştirmiştir. ➠➠ Dünya’nın ilk metrosu Londra’da kurulmuştur. ➠➠ Avrupa kıtasının en yüksek noktası, çatısı olarak adlandırılan dağı Mont Blanc dağıdır. ➠➠ Türkiye’de ilk turistik denizaltı Nisan 2016 da Antalya’da denize indirilmiştir. ➠➠ Üç ülke ile sınırı olan tek ilimiz Iğdır’dır.(İran, Nahçıvan,Ermenistan) ➠➠ Dört bölgede de toprağı olan tek ilimiz Bilecik’tir. ➠➠ Türkiye’nin ilk bilim merkezi Konya’da hizmete açılmıştır. ➠➠ Barındırdıkları mülteci sayısı nedeniyle Kilis ve Gaziantep illerimiz Nobel Barış Ödülüne aday gösterildi. ➠➠ Türkiye’de konutlarda ilk doğal gaz kullanan şehrimiz Ankara’dır. ➠➠ Türkiye’nin en yüksek cam terası Artvin ilimizdeki Hatilla Vadisi Milli Parkın da hizmete açılmıştır. ➠➠ Organik tarım merkezi seçilen ilimiz İzmir’dir. ➠➠ Türkiye’nin en uzun mağarası Ispartada ki Pınargözü mağarasıdır. ➠➠ Türkiye’nin ilk turizme açılan mağarası Burdurdaki İnsuyu mağarasıdır. ➠➠ TÜİK verilerine göre İstanbul’da yaşayan Erzincanlı, Giresunlu, Kastamonulu, Sinoplu, Tuncelili,Bayburtlu ve Ardahanlı sayısının, bu kentlerin nüfusunu geride bıraktığını ortaya çıkardı. ➠➠ 2015 Ağustos ayında saatleri standart saat diliminin 30 dakika gerisine alarak kendi zaman dilimini oluşturan ve yeni saat diimine geçen ülke Kuzey Kore’dir. UU Dünya haritasını çizen ilk Türk Piri Reisdir UU Yüzölçümü en büyük olan ülke Rusya’dır. UU Dünyada yüzölçümü en küçük olan ülke Vatikandır. UU Dünyada Yükseltisi en fazla olan kıta Antarktika dır. UU Dünyanın en büyük yarımadası Arap yarımadası’dır. UU Dünyadaki en büyük çölü Afrika’daki Sahra çölüdür. UU Everest Dağı dünyanın en yüksek dağıdır.(8848m) 29 yayıncılık

GÜNCEL BİLGİLER İbrahim Can ERTUĞRUL UU Dünya’ya en uzun nehri Nil nehridir. UU Dünyada en fazla su taşıyan akarsu Amazon nehridir. UU Dünyada tuzluluk oranı en az olan deniz Baltık denizin de ki Botni Körfezi’dir. UU Dünyanın en tuzlu denizi Kızıldeniz’dir. UU Dünyanın en büyük gölü Hazar gölüdür. UU Dünyanın en derin gölü Rusya’daki Baykal gölüdür.(1637m) UU Dünyada en fazla Gölü bulunan ülke Kanada’dır UU Dünyanın en yüksek gölü Güney Amerika da ki Bolivya-Peru sınırında yer alanTİTİCACA gö- lüdür. UU Lût Gölü dünyanın deniz yüzeyinden en alçaktaki noktasıdır. UU Dünyanın en yüksek şelalesi VENEZUELA daki ANGEL ŞELALESİ dir. UU Dünyada en fazla ormana sahip olan kıta Amerika’dır UU Dünyada orman alanının en fazla bulunduğu ülke Rusya’dır UU Dünyanın en büyük kanyonu ABD deki Grand(büyük) kanyonudur. UU Dünyanın ilk milli parkı ABD deki Yellowstone mili parkıdır. UU Dünyada ilk modern nüfus sayımı Kanada yapılmıştır UU Dünyanın ilk modern ve periyodik nüfus sayımı İsveç’de yapılmıştır. UU Dünyanın en kalabalık en büyük kıtası Asya kıtasıdır. UU Dünyada nüfusu en fazla olan ülke Çin’dir. UU Dünyada en fazla konuşulan dil Çin’ce(Mandarin) dilidir. UU Dünyada nüfus yoğunluğunun en az olduğu ülke Mogalistan’dır. UU Dünyanın en kalabalık şehri Tokyo’dur. UU Dünyanın ilk kilisesi Hatay ilindeki Saint Pierre kilisesidir. UU Dünyada en fazla komşusu bulunan ülke Çin’dir. UU Karanlık kıta olarak adlandırılan kıta Afrika kıtasıdır. UU Dünyada en fazla turist alan ülke Fransa’dır. UU Fransa ile İngiltere arasında yer alan Manş Tüneli dünyanın en uzun kara yolu tünelidir. UU Afrika’nın en yüksek dağı Afrika’nın çatısı Tanzanya’daki volkanik bir dağ olan Klımanjaro da- ğıdır. UU Dünya’da meydana gelen depremlerin: ◊ %68 Pasifik ateş çemberi (büyük okyanus) ◊ %21Alp-himalaya kuşağı ◊ %11 Atlas okyanusu sırtlar ortası boyunca meydana gelmektedir. ➠➠ 2015 Nepal Depremi:25 Nisan 2015’te yerel saatle 11:56’da Nepal’da meydana gelen 7,8 büyük- lüğünde bir deprem. 1934’ten beri ülkede yaşanan en şiddetli depremdir. Deprem sonucunda en az 6.000 kişi öldü ve 12.000 kişi yaralandı. ➠➠ Şili’nin güneyindeki Calbuco volkanı, 43 yıl aradan sonra sessizliğini bozarak gökyüzüne kül ve duman püskürttü. yayıncılık 30

İbrahim Can ERTUĞRUL GÜNCEL BİLGİLER ➠➠ Dünyanın en kurak yerlerinden biri olan Şili’nin Atacama Çölü ve çevresi sele teslim oldu. Bölgede etkili olan aşırı yağış sonucu meydana gelen sel baskınlarında 25 kişi hayatını kaybederken en az 125 kişi de kayboldu. ➠➠ Kazakistan başkenti Astana’nın ismini Nursultan olarak değiştirdi. ➠➠ Endonezya başkenti Jakarta’nın yerini şehrin trafiği ve azalan yer altı suları sebebiyle meydana gelen çökmelerden dolayı değiştirme kararı aldı. ÎÎ İL İL GEZİLECEK YERLER VE İLLERİN MEŞHURLARI ➠➠ ADANA: Pamuk (Beyazaltın), Adana Kebabı, Çukurova, Anavarza Kalesi, Misis Antik Kenti, Tekir Yaylası, Yaşar Kemal, Sakıp Sabancı ➠➠ ADIYAMAN: Nemrut Dağı, Besni Üzümü, Pirin-Gümüşkaya Mağaraları, Kahta Çayı ➠➠ AĞRI: Ağrı Dağı, İshak Paşa Sarayı, Balık Gölü, Göktaşı Çukuru, Gürbulak Sınır Kapısı, Günbul- du Mağaraları ➠➠ AFYON: Haşhaş, Kaymak, Afyon Sucuğu, Afyon Mermeri, İscehisar Kayalıkları, Bayat Kilimleri, Hüdai, Gazlıgöl, Dinar ve Sandıklı Kaplıcaları ➠➠ AKSARAY: Ihlara Vadisi, Eğri Minare, Yılanlı Kilise, Sultanhanı ve Ağzıkarahan Kervansarayları, Acemhöyük, Manastır Vadisi, Antik Nora Şehri ➠➠ AMASYA: Amasya Elması, Borabay Gölü, Amasya Kalesi, Kral Kaya Mezarları, Ahşap Amasya Evleri, Darüşşifa (Akıl hastalarının müzik ve su sesiyle tedavi edildiği ilk yer), Şehzadeler Şehri ➠➠ ANKARA: Ankara Kalesi, Anıtkabir, Tiftik Keçisi (AnkaraKeçisi), Hacı Bayram Veli Türbesi, August Ta- pınağı, Roma Hamamı, Gordion (FrigyanınBaşkenti), Kızılcahamam-Ayaş Kaplıcaları, Beypazarı Evleri ➠➠ ANTALYA: Düden-Kurşunlu-Manavgat Şelaleleri, Dim-Damlataş-Karain Mağaraları, Olimpos- Beydağları-Köprülü Kanyon Milli Parkları, Konyaaltı-Lara-Patara Plajları, Turunçgil ve Seracılık Üretimi ile Alanya, Side, Manavgat, Kemer, Kalkan, Kaş Gibi Turizm Merkezleri, Tarihi Kaleiçi Ev- leri, Altın Portakal Film Yarışması, Kesme Çiçek Üretimi, Aspendos, Perge, Fhaselis, Termessos, Olympos Antik Kentleri ➠➠ ARDAHAN: Kaşar Peyniri, Çıldır Gölü ➠➠ ARTVİN: Boğa Güreşleri, Barhal Kilisesi, Sarp Sınır Kapısı, Çoruh Nehri, Karagöl - Sahara ve Hatilla Vadisi Milli Parkları ➠➠ AYDIN: Deve Güreşleri, Büyük Menderes Nehri, Afrodisias-Milet-Didim-Priene Antik Kentleri ile Kuşadası, Aydın İnciri, Dilek Yarımadası Milli Parkı ➠➠ BALIKESİR: Susurluk Ayranı ve Tostu, Manyas Gölü ve Manyas Yoğurdu, Ayvalık ve Edremit Zeytini, Kaz Dağları Milli Parkı, Bor mineralleri, Gönen-Manyas-Burhaniye Kaplıcaları, Kaz Dağ- ları Sarıkız Şenlikleri, Şahin Deresi Kanyonu, Sütüven Şelalesi, Ayvalık-Altınoluk-Akçay-Ören Tu- rizm Merkezleri, Hasanboğuldu, Tahtakuşlar Etnografya Müzesi, Balıkesir Kolonyası ➠➠ BARTIN: Amasra Kalesi, İnkum Plajı, Bartın Çayı ➠➠ BATMAN: Hasankeyf Türbesi ve Kalesi, Petrol Rafinerisi ➠➠ BAYBURT: Bayburt Kalesi, Şehit Osman Türbesi, Aydıntepe Yeraltı Şehri, Sırakayalar Şelalesi ➠➠ BOLU: Yedi Göller, Abant, Gölcük, Sünnet Gölleri, Mudurnu ve Göynük’ün Tarihi Ahşap Evleri, Kartalkaya Kış Sporları Merkezi, Mengen’in Aşçıları, Akkaya Travertenleri, Seben Kaya Evleri, Seben Elması, Aladağ Yaylaları, Mudurnunun Sarot ve Babas Kaplıcaları 31 yayıncılık

GÜNCEL BİLGİLER İbrahim Can ERTUĞRUL ➠➠ BURDUR: Sagalassos Antik Kenti, İnsuyu Mağarası, Burdur gölleri ➠➠ BURSA: Yeşil Türbe, Ulu Cami, Kozahan, İznik Çinileri, Cumalıkızık Köyü ve Evleri, Uludağ Milli Parkı, Kestane Şekeri, Şeftali, Bıçak, Havlu, Gemlik ve Mudanya’nın Zeytini, İnegöl Köftesi, Çekir- ge-Oylat Kaplıcaları, İskender Kebabı, İnkaya Çınarı, Mihaliç Peyniri, İznik Gölü ➠➠ BİLECİK: Şeyh Edebali ve Ertuğrul Gazi Türbeleri, Saat Kulesi, Türk Büyükleri Platformu, Osman- lının Kuruluş Yeri Söğüt İlçesi, Mermer Üretimi ve Bozöyük Seramiği ➠➠ BİNGÖL: Kös Kaplıcası, Soğuksu Mesiresi, Buzul Gölleri, Kiğı Kalesi, Yüzen Ada (Turnalar Gölü), Kartal (Karakuş) Halkoyunu ➠➠ BİTLİS: Nemrut Dağı, Nemrut Krater Gölü, Ahlat Kümbetleri, Tütün Üretimi, Süphan Dağı, Adil- cevaz Kalesi, İhlasiye Medresesi, El-Aman Kervansarayı, Ahlat Selçuklu Mezarlığı, Beş Minare (Şerefiye, Kalealtı, Ulu, Meydan ve Gökmeydan Camileri) ➠➠ ÇANAKKALE: Gökçeada ve Bozcaada, Truva ve Assos Antik Kentleri, Gelibolu Şehitler Milli Par- kı, Adatepe ve Çetmi (Yeşilyurt) Köyleri, Dardanel Balık Konservesi, Seramik Üretimi ➠➠ ÇANKIRI: Çankırı Kalesi, Taşmescit, Bülbül Pınarı Dinlenme Yeri, Kayatuzu Üretimi, kayatuzu mağarası ➠➠ ÇORUM: Yazılıkaya, Hattusaş, Alacahöyük Ören Yeri, Çorum Leblebisi ➠➠ DENİZLİ: Pamukkale Travertenleri, Hierapolis Antik Kenti, Buldan Bezi, Havlu ve Bornoz Üretimi, Güney Şelalesi, Karahayıt Kaplıcaları, Kızıldere Jeotermal Kaynağı, Denizli Horozu ➠➠ DİYARBAKIR: Diyarbakır Karpuzu, Malabadi Köprüsü, Diyarbakır Surları, Ergani Bakırı, Beh- rampaşa Camii, Delilo Halkoyunu, Deliller Hanı, Diyarbakır Sokakları, (Küçeler) Hilar Kayalıkları, Çermik Kaplıcası, Sarı Saltık Türbesi ➠➠ DÜZCE: Samandere, Güzeldere, Aydınpınar, Sarıyayla, Saklıkent ve Aktaş Şelaleleri, Fakıllı, Sa- rıkaya ve Aksu Mağaraları, Akçakoca Turizm Merkezi, Efteni Gölü ve Kaplıcası, Konuralp Müzesi, Sakarca, Topuk, Kardüz, Odayeri, Torkul Yaylaları ➠➠ EDİRNE: Selimiye Camii, Rüstempaşa Kervansarayı, Kırkpınar Yağlı Güreşleri, Ayçiçeği-Pirinç ve Beyaz Peynir Üretimi, Uzunköprü. ➠➠ ELAZIĞ: Harput Kalesi ve Şehri, Keban Baraj Gölü, Hazar Gölü, Buzluk Mağarası, Çaydaçıra Halkoyunu, Ağın Kaplıcası ➠➠ ERZURUM: Palandöken Kayak Merkezi, Çifte Minareli Medrese, Tortum Şelalesi, Oltu Taşı, Azi- ziye Tabyaları, Üç Kümbetler, Çağ Kebabı, Tepsi Minare (SaatKulesi), Erzurum Kalesi, Rüstem Paşa Bedesteni, Erzurum Kongresi Binası, Çobandede Köprüsü, Narman Peribacaları ➠➠ ERZİNCAN: Girlevik Şelalesi, Ekşisu Kaplıcası, Tulum Peyniri, Bakır İşlemeciliği, Eğinin(Kemaliye) folklörü ➠➠ ESKİŞEHİR: Lületaşı, Porsuk Çayı, Midas Tapınağı, Yunus Emre Türbesi, Tarihi Odun Pazarı Evleri, Yazılıkaya Frig Vadisi (Midas Kenti), Uyuz, Çifteler ve Yarıkçı Hamamları, Çatacık Orman- ları ve Mesire Yeri, Eti Bisküvileri, İnönü Planör Kampı, Sivrihisar Ermeni Kilise Seyitgazi türbesi ➠➠ GAZİANTEP: Antepfıstığı, Antep Baklavası, Zeugma-Karkamış-Yesemek Antik Kentleri, İplik Sa- nayi, Karpuzatan ve Dülükbaba Mesire Yerleri, Antep Mutfağı ➠➠ GÜMÜŞHANE: Tomara ve Torul Şelaleleri, Satara Antik Kenti, Kuşburnu Çayı ve Marmeladı, İme- ra Manastırı ve Gümüşhane Evleri ➠➠ GİRESUN: Giresun Kalesi, Fındık Üretimi, Hayırsız Ada, Şebinkarahisar Kalesi, Kümbet, Bektaş, yayıncılık 32

İbrahim Can ERTUĞRUL GÜNCEL BİLGİLER Gölyanı, Kulakkaya ve Sisdağı Yaylaları, Aksu Şenlikleri, Pınarlar Şelalesi Aygır Gölü, Giresun Kalesi, Gedikkaya ➠➠ HAKKARİ: Cilo ve Sat Dağları, Buzul Gölleri, Zap Suyu, Ters Lale (Ağlayan Lale), Şemdinli Balı, Sümbül Dağı, Hakkari Kilimleri ➠➠ HATAY: Antakya Mozaik Müzesi, Harbiye Mesire Yeri, Arsuz Plajları, İskenderun Demir-Çelik Fab- rikaları, Soğukoluk Mesire Yeri, Künefe Tatlısı, St. Pierre Kilisesi, Erzin Kaplıcaları ➠➠ IĞDIR: Pamuk Üretimi ➠➠ ISPARTA: Kovada Gölü Milli Parkı, Isparta Gülü, El Dokuması Isparta Halıları, Eğirdir ve Gölcük Gölleri, Isparta Elması, Yazılı Kanyon Milli Parkı, Pınargözü Mağarası, Davraz Dağı Kayak Mer- kezi ➠➠ KAHRAMANMARAŞ: Maraş Dondurması, Döngel Mağaraları, Afşin-Elbistan Termik Santrali, Maraş Kalesi ➠➠ KARABÜK: Safranbolu Evleri, Safranbolu Lokumu, Demir-Çelik Fabrikası ➠➠ KARAMAN: Hatuniye Medresesi, Yerköprü Şelalesi, Karaman Koyunu, Türkiyenin Bisküvi Üretim Merkezi ➠➠ KARS: Kars Kalesi, Ani Harabeleri, Sarıkamış Kayak Merkezi, Kaşar Peyniri ➠➠ KASTAMONU: Cehennem Deresi Kanyonu, Ilgarini Mağarası, Tosya Pirinci, Taşköprü Sarımsağı, Ilgaz Dağı Milli Parkı, Kır Pidesi, Kürenin bakırı ➠➠ KAYSERİ: Erciyes Dağı Kayak Merkezi, Kayseri Pastırması, Bünyan Halısı, Sultansazlığı Kuş Cenneti, Kapuzbaşı Şelaleleri, Gesi Bağları, Talas Kenti, Gevher Nesibe Tıp Merkezi ➠➠ KIRIKKALE: Silah Fabrikaları, Petrol Rafinerisi ➠➠ KIRKLARELİ: Dupnisa Mağarası, Alpullu Şeker Fabrikası, Hamitabat Doğalgaz Santrali, Dere- köy-İğneada-Kıyıköy-Kastro gibi Sayfiye Yerleri ➠➠ KIRŞEHİR: Dünyanın en güzel şehri, Ahi Evran Türbesi, Hirfanlı Baraj Gölü, Seyfe Gölü, Petlas Lastik Fabrikası, Cacabey Medresesi, Mucur Yeraltı Şehri, Neşet ERTAŞ (Bozkırın Tezenesi) ➠➠ KOCAELİ (İZMİT): Pişmaniye, Değirmendere Fındığı, Hannibal’ın Mezarı, Petrokimya ve Oto- motiv Sanayi, Osman Hamdi Bey Müzesi, Eski Hisar Kalesi, Saat Kulesi, Hereke Halısı, Kandıra Yoğurdu, Abdülazizin Av Köşkü, Kaiser Wilhelm Köşkü, Ballıkayalar Vadisi ve Beşkayalar Tabiat Parkları, Darıca Kuş Cenneti, Maşukiye, Kartepe ve Kuzu Yaylası, Çoban Mustafa Paşa Külliyesi ➠➠ KONYA: Mevlana Türbesi, Alaeddin Tepesi ve Camii, Karatay Medresesi, Çatalhöyük Antik Kenti, Akşehir Nasrettin Hoca Şenlikleri, Balatini Mağarası, Ilgın Kaplıcaları, Meke maarı ➠➠ KİLİS: Kilis Yorganları ➠➠ KÜTAHYA: Porselen ve Çini İmalatı, Başkomutanlık Milli Parkı, Kütahya Kalesi, Aizanoi Antik Kenti, Tunçbilek-Seyitömer Linyitleri, Tavşanlı Leblebisi, Simav ve Gördes Halıları ➠➠ MALATYA: Malatya Kayısısı, Günpınar Şelalesi, Pınarbaşı Mesire Yeri, Aslantepe Antik Kenti, Karakaya Barajı, Somuncu Baba Camii ve Balık Gölü, Sürgü (Takaz) Mesire Yeri, Arapgir Meydan Köprüsü, Battalgazi Kervansarayı, Sultansuyu Harası, Darende Kudret Hamamı ➠➠ MANİSA: Sard Antik Kenti, Mesir Macunu, Spil Dağı Milli Parkı, Üzüm ve Tütün Üretimi, Soma’nın Linyiti, Ağlayan Kaya (Nyobe) Muradiye ve Ulu Cami Külliyeleri, Vestel Fabrikaları ➠➠ MARDİN: Deyrul-Zafaran Manastırı, Mardin Kalesi, Taş Evleri, Telkari Gümüş İşlemeciliği, Dara Harabeleri ve Zinciriye Medresesi 33 yayıncılık

GÜNCEL BİLGİLER İbrahim Can ERTUĞRUL ➠➠ MERSİN: Kız Kalesi, Cennet ve Cehennem Obrukları, Silifke Yoğurdu, Anamur Muzu, Turunçgil ve Seracılık Üretimi, Göksu Nehri, Sertavul Geçidi, Tarsus Şelalesi, Çamlıyayla (Namrun) ➠➠ MUĞLA: Bodrum, Marmaris, Datça, Fethiye, Dalyan, Göcek Gibi Turizm Merkezleri, Kelebekler Vadisi, Bodrum Kalesi, Beyaz Bodrum Evleri, Bodrum Sualtı Arkeoloji Müzesi, Saklıkent Kanyonu, Ölü Deniz, Çamur Banyosu, İztuzu Plajı, Sedir Adası, Knidos-Letoon-Kaunos-Labranda-Keramos Antik Kentleri, Milas Halıları, Halikarnas Balıkçısı, Marmaris Çam Balı, Sığla Ağacı ve Yağı ➠➠ MUŞ: Muş Ovası, Malazgirt Anıtı, Gaz Gölü ➠➠ NEVŞEHİR: Peribacaları, Derin Kuyu ve Kaymaklı Yeraltı Şehirleri, Hacı Bektaşi Veli Türbesi, Üzüm Bağları ve Şarabı, Patates Üretimi, Testi Kebabı, Avanos’un Çanak Çömlek İşçiliği, Göreme Açık Hava Müzesi ➠➠ NİĞDE: Saat Kulesi, Aladağlar, Bolkar Dağları, Türkiye’nin Elma ve Patates Deposu, Kuşkayası Mezarlığı, Çiftehan Kaplıcaları ➠➠ ORDU: Türkiye’nin Fındık ve Bal Deposu, Boz Tepe, Çamlık Mesire Yeri, Yason Burnu ve Kilisesi, Keyfalan Yaylası ➠➠ OSMANİYE: Toprak kale Kalesi, Hemite Kalesi, Karatepe-Aslantaş Açık Hava Müzesi, Karaçay ve Şarlak Şelaleleri, Zorkun Yaylası, Haruniye Kaplıcası, Yerfıstığı Üretimi ➠➠ RİZE: Çay Bahçeleri, Kaçkar Dağları, Ayder ve Çamlıhemşin Yaylaları, Anzer Balı, Zilkale ve Bu- zul Gölleri, Elevit Şelalesi, Palovit Yaylası, Fırtına Deresi Vadisi, Rize Kalesi, Rize Bezi ➠➠ SAKARYA: Sapanca ve Poyrazlar Gölleri, Akyazı Kuzuluk Kaplıcaları, Sakarya Nehri, Patates, Soğan ve Ayva ➠➠ SAMSUN: Tütün, Pirinç Üretimi, Çarşamba ve Bafra Delta Ovaları, Havza ve Ladik Kaplıcaları, Atatürk Anıtı, Bafra Pidesi, ➠➠ SİNOP: Sinop Kalesi, Boyabat Pirinci, İnceburun (Anadolu nun En Kuzey Noktası), Ayancık Ke- restesi, Erfelek Tatlıca Şelaleleri, İnaltı Mağarası, Akgöl, Sinop Hapishanesi, Keten Üretimi ➠➠ SİVAS: Buruciye Medresesi, Gök Medrese, Kangal Çoban Köpeği, Kangal Balıklı Kaplıcası, Divriği’nin Demiri, Pir Sultan Abdal ve Aşık Veysel, Divriği Ulu Camii ve Darüşşifa, Çifte Minareli Medrese, Sızır Şelalesi (Gemerek), Tödürge Gölü (Zara) ➠➠ SİİRT: Veysel Karani Türbesi, Büryan Kebabı, Perde Pilavı, Saat Kulesi, Siirt Yünlü Battaniyeleri, Derzin Kalesi ➠➠ TEKİRDAĞ: Şarköy Üzümü ve Şarabı, Tekirdağ Rakısı, Ayçiçeği, Tekirdağ Köftesi, Rakoçzi Mü- zesi, Rüstem paşa Camii ➠➠ TOKAT: Tütün Üretimi, Niksar Ayvaz Suyu, Almus Baraj Gölü, Ballıca Mağarası, Topçam Yaylası, Zinav Gölü, Gök Medrese, Tokat Çemeni, Sulu Saray (Sebastapolis) Tokat Kebabı, Yazma Üretimi ➠➠ TRABZON: Sümela Manastırı, Atatürk Köşkü, Uzungöl, Zağanos Köprüsü, Hamsiköy Sütlacı, Kadırga Yaylası, Trabzon Bileziği, Akçaabat Köftesi, Boztepe, Beton Helva ve Vakfıkebir Odun Ekmeği, Ayasofya Müzesi, Horon, Kisarna (Bengisu) Madensuyu, Sultan Murat Yaylası, Kızlar Manastırı ➠➠ TUNCELİ: Munzur Vadisi Milli Parkı, Düzgün Baba Dağı, Bağın Ilıcası, Munzur Gözeleri, Tek dişli Munzur Sarımsağı ➠➠ UŞAK: Deri, Kilim ve Battaniye Sanayii, Şeker Fabrikası (Türkiye’deki İlk Şeker Fabrikası), Ha- yayıncılık 34

İbrahim Can ERTUĞRUL GÜNCEL BİLGİLER mam Boğazı Şifalı Suları, Ulubey kanyonu ➠➠ VAN: Van Kedisi, Akdamar Adası, Van Gölü, Hoşap Kalesi, Muradiye ve Bendimahi Şelaleleri ➠➠ YALOVA: Termal Kaplıcaları, Armutlu Kapıcaları, Atatürk Köşkü Müzesi ➠➠ YOZGAT: Saat Kulesi, Yozgat Çamlığı Milli Parkı, Kerkenez Harabeleri (Keykavus Kalesi), Akdağ Ormanları ➠➠ İSTANBUL: Topkapı Sarayı, Sultanahmet ve Süleymaniye Camileri, Yerebatan Sarnıcı, Kapalı- çarşı, Mısırçarşısı, İstiklal Caddesi, Dolmabahçe ve Çırağan Sarayları, Yıldız-Gülhane - Emirgan Parkları, Çamlıca Tepesi, Prens Adaları, Rumeli Hisarı, Haliç Piyerloti, Kız Kulesi, İstanbul Boğazı, Minyatürk, İstanbul Surları, Galata Kulesi, Sultanahmet Meydanı, Aya İrini Müzesi, Eyüp Sultan Camii, Boğaz Köprüleri, Bozdoğan Kemeri, Fener Rum Patrikhanesi ➠➠ İZMİR: İzmir Saat Kulesi, Kadife Kale, Meryem Ana Evi, Kültürpark, Efes-Bergama Antik Kentleri, Balçova Kaplıcaları, Kemeraltı Çarşısı, Çamaltı Tuzlası ve Kuş Cenneti, Çeşme Kalesi, Kordon Boyu, Asansör, Kızlar Ağası Hanı, Birgi Çakırağa Konağı, İzmir Köfte, Lokma ve Kemalpaşa Tatlı- ları, Foça, Çeşme, Seferihisar, Selçuk, Alaçatı Turizm Merkezleri ➠➠ ZONGULDAK: Taşkömürü (Karaelmas), Cehennemağzı, Gökgöl ve İnağzı Mağaraları,Ereğli de- mir-çelik fab. ➠➠ ŞANLIURFA: Urfa Kalesi, Urfa Sıra Geceleri, Halil-ül Rahman Gölü (Balıklı Göl), Harran Hara- beleri, Ceylanpınar Üretme Çiftliği, Çiğ Köftesi, Kelaynak Kuşları, Halfeti Evleri, Pamuk Üretimi, Hz.Eyüp Mağarası, Şuayip Şehri ve Mağarası ➠➠ ŞIRNAK: Cudi Dağı, Kasrik Boğazı, Habur Sınır Kapısı, Mem-u Zin Türbesi, Asfaltit kömürü Doğayla savaş halindeyiz. Eğer kazanırsak, kaybedeceğiz Hubert REEVES 35 yayıncılık