Γνώρισε πώς γιορτάζουμε τις Απόκριες στα Θυμιανά της Χίου (1)

Γνώρισε πώς γιορτάζουμε τις Απόκριες στα Θυμιανά της Χίου 1Ο ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΑΓΙΟΥ ΜΗΝΑ

Χίος Μόστρα Θυμιανών   Το έθιμο έχει τις ρίζες του στο Μεσαίωνα, όταν πειρατές έκαναν επιδρομές, έκλεβαν το μαστίχι, έσφαζαν και λεηλατούσαν και, ακόμα χειρότερα, έπαιρναν αιχμάλωτους που τους πουλούσαν στα σκλαβοπάζαρα. Φτιάξε το πάζλ

Στα Θυμιανά, για να αντιμετωπίσουν τις επιδρομές, όπως σε όλα τα Μαστιχοχώρια, φρόντιζαν να χτίσουν τα σπίτια κολλητά ,το ένα δίπλα στο άλλο, ώστε να δημιουργούν ένα είδος κάστρου και με μικρά παράθυρα, για να λειτουργούν σε ώρα ανάγκης σαν πολεμίστρες. Οι τρεις πόρτες του χωριού το πρωί άνοιγαν και το βράδυ έκλειναν. Φωτογραφία από το παλιό χωρίο των Θυμιανών

Για να προστατευθούν, εκτός από τα κάστρα και τα καστροχώρια, έχτιζαν «Βίγλες», ψηλούς πύργους - παρατηρητήρια. Όλες οι Βίγλες είχαν οπτική επαφή μεταξύ τους. Μόλις εχθρικό καράβι γινόταν αντιληπτό, οι φύλακες – βιγλάτορες, αν ήταν μέρα με κίνηση ρούχων (σάκων, παλτών, τσουβαλιών αλλά κυρίως καπνού) ή αν ήταν νύχτα, με το άναμμα φωτιάς, ειδοποιούσαν η μία βίγλα την άλλη και το νέο έφτανε γρήγορα στο χωριό. Βίγλα

Ήταν βράδυ Τυρινής Παρασκευής και, ενώ οι Θυμιανούσοι γλεντούσαν, έφτασε το νέο από τους άγρυπνους βιγλάτορες ότι πειρατικό πλοίο πλησιάζει την παραλία του Μέγα Λιμνιώνα.  Οι Θυμιανούσοι ξεσηκώνονται και αποφασίζουν, αντί να κλειστούν στα τείχη, να αντιμετωπίσουν τους πειρατές. Άντρες και γυναίκες παίρνουν κυρίως εργαλεία της δουλειάς, λίγα κρυμμένα ξίφη και ό,τι άλλο μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν ως όπλο και κατευθύνονται να στήσουν ενέδρα σ΄ ένα στενό πέρασμα,  τον Στένακα. Εκεί γίνεται φονική μάχη και οι Θυμιανούσοι νικούν τους Πειρατές και τους ρίχνουν στη θάλασσα. Επιστρέφουν πανηγυρίζοντας στο χωριό, φωνάζοντας «Βρε, βρε, μωρή, μωρή» και, κρατώντας κλαδιά ελιάς, γλεντούν την νίκη τους. Οι αιχμάλωτοι κρεμάζονται - μοστράρονται για 3 μέρες στη κεντρική πλατεία του χωριού, το Λιβάδι, για να μάθουν όλοι την επιτυχία τους. Το γλέντι κράτησε τρεις μέρες. Η παράδοση λέει ότι από τότε δεν ξαναπάτησε το πόδι του Πειρατής!

Αναβίωση του εθίμου. Από τότε, κάθε χρόνο, ακόμα και σε δύσκολους καιρούς της ιστορίας μας, οι Θυμιανούσοι την Τυρινή Παρασκευή «Ανεβάζουν τη Μόστρα» και την Τυρινή Κυριακή την «Κατεβάζουν». Η μάχη αναπαρίσταται με τον πολεμικό χορό «Ταλίμι», με τη συνοδεία μουσικών οργάνων (παγιαυλιών και τουμπιών). Κλείνοντας χορεύουν τον επινίκιο χορό «Δετό», που σφραγίζει την ενότητα και την ομοψυχία των Θυμιανούσων. Τα συνάφια κρεμούν τα λάβαρά τους και τις ελληνικές σημαίες στα κάγκελα του Άη Στράτη.

Την Τυρινή Παρασκευή το βράδυ, το ανέβασμα της Μόστρας έχει χρώμα πιο Διονυσιακό. \"Κουδουνάτοι\" ντυμένοι με ποικιλόμορφα ρούχα και έχοντας καλυμμένο το πρόσωπο με μουτσούνες (μάσκες), για να κρύβουν την πραγματική τους ταυτότητα, κρατούν ξύλα, μπαστούνια, μαγκούρες για να χορέψουν το «Ταλίμι», και περιφέρονται ανάμεσα στον κόσμο με πειράγματα και αστεία. Έπειτα, ακολουθεί λαϊκό γλέντι στο Δημοτικό σχολείο Αγίου Μηνά. 



Την Τυρινή Κυριακή το χωριό μας «φοράει τα καλά του»! Μεγάλοι και παιδιά, ντυμένοι Βρακάδες και Πειρατές, ξεκινούν το πρωί από τα ξωκκλήσια του Αγίου Δημητρίου Κτιστών …

….και του Αγίου Ιωάννη Στενακούσων

αφού παρακολουθήσουν τη λειτουργία και αποδώσουν φόρο τιμής στους νεκρούς, 

κατεβαίνουν χορεύοντας το «Ταλίμι» προς το χωριό.



Στην πλατεία Βουρνού τα συνάφια συναντιούνται και ενωμένοι κατεβαίνουν τον κεντρικό δρόμο του χωριού.



Πλήθος κόσμου συγκεντρώνεται, για να δει την αναπαράσταση της ηρωικής εκείνης μάχης, να ακούσει τα χτυπήματα των σπαθιών και τις πολεμικές ιαχές των μαχητών.( «Βρε, βρε, μωρή, μωρή»)

«Ταλίμι» Δες το βίντεο

Δες το βίντεο

Πειρατές

Βρακάδες

Κλείνοντας χορεύουν τον επινίκιο χορό «Δετό», που σφραγίζει την ενότητα και την ομοψυχία των Θυμιανούσων. Τα συνάφια κρεμούν τα λάβαρά τους και τις ελληνικές σημαίες στα κάγκελα του Άη Στράτη.

Μετά την αναπαράσταση της μάχης και το τέλος του παραδοσιακού εθίμου ακολουθεί το Καρναβάλι μας. Ο βασιλιάς Καρνάβαλος βγαίνει να σκορπίσει χαρά και χαμόγελα και να σατιρίσει την επικαιρότητα. 

Κουδουνάτοι, άρματα με πολυάριθμα πληρώματα ακολουθούν χορεύοντας στους ρυθμούς καρναβαλικής και όχι μόνο μουσικής. Ακολουθεί παραδοσιακό νησιώτικο γλέντι στην πλατεία «Καρούλι».

Η συμμετοχή του νηπιαγωγείου μας το 2019

Παιχνίδι μνήμης με φωτογραφίες από τη Μόστρα Θυμιανών Παίξε κι άλλα παιχνίδια στην ιστοσελίδα του Πολιτιστικού συλλόγου Θυμιανών «ΜΕΟΘ» πατώντας στον παρακάτω σύνδεσμο. https://www.meoth.gr/mostra21-as- paixoyme Βιβλιογραφία: Θυμιανά το χωριό μου, Στυλιανός Σταφυλέρας, Χίος 1976 Λαογραφικοί Θησαυροί Θυμιανών, Κυριάκος Πρωάκης, B’ έκδοση, Χίος 2003 Το φωτογραφικό υλικό αντλήθηκε από την ιστοσελίδα του ΜΕΟΘ. https://www.meoth.gr/