โคลงโลกนิติ 1

วรรณคดีเร่อื ง... โคลงโลกนติ ิ ครูมัลลกิ า อม่ิ ลาภ



ครรโลงโลกนิติน้ี นมนาน มแี ตโ่ บราณกาล เก่าพรอ้ ง เป็นสุภสติ สาร สอนจิต กลดัง่ สรอ้ ยสอดคลอ้ ง เวี่ยไวใ้ นกรรณ * โคลงโลกนติ ิ อา่ นวา่ โคลง – โลก – กะ – นิด

โคลงโลกนติ ิ แต่งด้วยโคลงส่ีสุภาพ มีท่ีมาจากคัมภีร์ต่างๆของอนิ เดียโบราณ ในสมัย รัชกาลท่ี 3 พระบาทสมเด็จพระน่งั เกล้าเจา้ อยู่หัว ทรงโปรดเกล้าโปรดกระหม่อมให้สมเด็จ พระบรมวงศ์เธอกรมพระยาเดชาดิศร ทรงชาระโคลงโลกนิติ สานวนเก่าๆแล้วจารึกไว้ท่ี วัดพระเชตุพนวิมลมังคลารามราชวรมหาวิหาร ตั้งแต่ปีพศ. 2374 โคลงโลกนิติ ท่ีกรม พระยาเดชาดิศรทรงชาระน้ีมีท้ังหมด 593 บท ซ่ึงเนื้อหาก็จะเป็นคาสอนและให้ข้อคิดคติ ธรรมเพ่ือเตือนใจผู้อ่าน โดยใช้สานวนภาษาท่ีมีวรรณศิลป์ เพ่ือสร้างความ สละสลวย ไพเราะ และมีสานวนทค่ี มคาย

คาสอนในโคลงโลกนติ ิ

สอนใหท้ าความดี ในตน กร่อนขร้า สนิมเหล็กเกดิ แต่เน้อื เป็นบาป กนิ กดั เนือ้ เหลก็ จน ใสผ่ บู้ าปเอง บาปเกดิ แตต่ วั คน บาปยอ่ มทาโทษซา้

สอนใหร้ จู้ กั ประมาณตน พอตัว อยไู่ ด้ นกน้อยขนน้อยแต่ ไพเพดิ รงั แตง่ จเุ มียผัว อยา่ ให้คนหยนั มักใหญย่ อ่ มคนหววั ทาแต่พอตัวไซร้

สอนใหร้ จู้ กั พจิ ารณาคนและรจู้ กั คบเพอ่ื น กา้ นบัวบอกลึกตืน้ ชลธาร มารยาทสอ่ สันดาน ชาติเชือ้ โฉดฉลาดเพราะคาขาน ควรทราบ หย่อมหญา้ ห่มแหง้ เร้อื บอกร้ายแสลงดนิ

สอนไมใ่ หท้ าตามอยา่ งผอู้ ื่น ใจตาม อย่าครา้ น เห็นทา่ นมีอยา่ เคริม้ การกจิ เรายากหากใจงาม อยา่ ทอ้ ทากนิ อุตสา่ ห์พยายาม เอาเยย่ี งอยา่ งเพื่อนบ้าน

สอนใหม้ คี วามกตญั ญู คณุ แมห่ นาหนักเพย้ี ง พสุธา คุณบิดรดุจอา- กาศกว้าง คุณพี่พา่ งศขิ รา เมรุมาศ คณุ พระอาจารยอ์ า้ ง อาจสู้สาคร

สอนใหเ้ ปน็ คนมวี าจาออ่ นหวาน ออ่ นหวานมานมิตรล้น เหลอื หลาย หยาบบ่มีเกลอกลาย เกลอื่ นใกล้ ดจุ ดวงศศฉิ าย ดาวดาษ ประดบั นา สุรยิ ะสอ่ งดาราไร้ เพ่อื ร้อนแรงแสง

วรรณศิลปใ์ นโคลงโลกนติ ิ

นาธรรมชาตแิ ละสง่ิ ใกลต้ วั มาใชเ้ ปน็ ความเปรยี บ ก้านบวั บอกลึกตน้ื ชลธาร มารยาทสอ่ สันดาน ชาตเิ ชอ้ื โฉดฉลาดเพราะคาขาน ควรทราบ หย่อมหญ้าห่มแห้งเรอ้ื บอกร้ายแสลงดนิ นาก้านบัวที่สามารถบอกความลึกของน้า และหย่อมหญ้า ที่ บอกสภาพของดิน มาเปรียบเทียบกับกิริยามารยาทของคน ที่ สามารถพิจารณาไดจ้ ากการเลีย้ งดขู องครอบครวั

ใชค้ เู่ ปรยี บตรงขา้ ม เขาเขียว ร่วมห้อง รกั กันอยขู่ อบฟ้า ตาตอ่ กันนา เสมออยูห่ อแห่งเดยี ว ป่าไมม้ าบัง ชงั กันบ่แลเหลียว เหมอื นขอบฟา้ มาป้อง ใช้คาวา่ รกั – ชงั

ใช้คาทเี่ ขา้ ใจงา่ ย เริงใจ สระจอ้ ย รู้นอ้ ยวา่ มากรู้ กลางสมุทร กลกบเกิดอยู่ใน มากล้าลกึ เหลือ ไปเ่ หน็ ชเลไกล ชมวา่ น้าบ่อน้อย ใชถ้ อ้ ยคางา่ ยๆ กลา่ วตาหนเิ พ่ือใหเ้ ขา้ ใจทันที

เล่นคาซาตน้ บาท เต็มดี อยา่ ผร้อง นา้ ใชใ้ ส่ตุ่มต้ัง อยา่ ขาด นา้ อบอา่ อนิ ทรยี ์ ขดั น้าใจใคร นา้ ปูนใส่เตา้ มี นา้ จิตอยา่ ใหข้ ้อง เลน่ คาว่า “น้า”

มีลักษณะเปน็ โคลงกระทู้ แหนงหนี มากได้ เพอ่ื นกนิ สน้ิ ทรัพย์แล้ว วาอาตม์ หาง่าย หลายหมนื่ มี ยากแทจ้ กั หา เพ่ือนตาย ถา่ ยแทนช-ี หายาก ฝากผีไข้ สามารถอา่ นกระทไู้ ดว้ ่า “เพื่อนกินหางา่ ย เพือ่ นตายหายาก”