งานนำเสนอลิขสิทธิ์และสัญลักษณ์ทางลิขสิทธิ์-Creative-Commons61012

ลขิ สทิ ธ์ิและสญั ลกั ษณ์ทางลขิ สทิ ธิ์ Creative Commons จดั ทาโดย นาย ปฏิภาณ ภาชนะ เลขท1ี่ 2 ม.6/10 เสนอ คณุ ครู วชิ ยั สงิ ห์น้อย

ลขิ สทิ ธ์ิ ลขิ สทิ ธ์ิ หมายถงึ สทิ ธิแตเ่ พยี งผ้เู ดียวทีจ่ ะกระทาการใด ๆ เก่ียวกบั งานท่ีผ้สู ร้างสรรค์ได้ริเร่ิมโดย การใช้สติปัญญาความรู้ ความสามารถ และความวิริยะอตุ สาหะของตนเองในการสร้างสรรค์ โดย ไม่ลอกเลยี นงานของผ้อู นื่ โดยงานที่สร้างสรรค์ต้องเป็นงานตามประเภทที่กฎหมายลิขสทิ ธ์ิให้ ค้มุ ครอง โดยผ้สู ร้างสรรค์จะได้รับความค้มุ ครองทนั ทีท่ีสร้างสรรค์โดยไมต่ ้องจดทะเบียน การแจ้งข้อมลู ลขิ สทิ ธ์ิตอ่ กรมทรัพย์สนิ ทางปัญญา มิได้ เป็นการรับรองสทิ ธิ์ของเจ้าของลขิ สทิ ธิ์แต่ อยา่ งใด แตเ่ ป็นเพียงการแจ้งตอ่ หน่วยงานราชการวา่ ตนเองเป็นเจ้าของสทิ ธิ์ในผลงานลขิ สทิ ธ์ิท่ีแจ้ง ไว้เท่านนั้ โดยผ้แู จ้งต้องรับรองตนเองวา่ เป็นเจ้าของผลงานท่ีนามาแจ้งข้อมลู ลิขสทิ ธ์ิและหนงั สอื รับรองที่กรมทรัพย์สนิ ทางปัญญาออกให้ ก็มไิ ด้รับรองวา่ ผ้แู จ้งเป็นเจ้าของงานลขิ สทิ ธิ์แตอ่ ยา่ งใด หากมีข้อโต้แย้งเก่ียวกบั ความเป็นเจ้าของลขิ สทิ ธ์ิ ผ้แู จ้งจาเป็นต้องพิสจู น์ความเป็นเจ้าของลขิ สทิ ธิ์ นนั้ เอง

ประเภทของงานท่มี ีลขิ สทิ ธ์ิ กฎหมายลิขสิทธิ์ให้ความค้มุ ครองแกง่ านสร้างสรรค์ 9 ประเภทตามที่กฎหมายกาหนด ได้แก่ 1.งานวรรณกรรม เช่น หนงั สือ จลุ สาร สิ่งเขียน สิ่งพมิ พ์ คาปราศรัย โปรแกรมคอมพิวเตอร์ 2.งานนาฏกรรม เช่น งานทีเ่ กี่ยวกบั การรา การเต้น การทาทา่ หรือการแสดงประกอบขนึ ้ เป็นเรื่องราว รวมถงึ การแสดงโดยวธิ ีใบ้ด้วย 3.งานศิลปกรรม เชน่ งานจิตรกรรม งานประติมากรรม ภาพพิมพ์ งานสถาปัตยกรรม ภาพถา่ ย ภาพประกอบ หรืองานสร้างสรรค์รูปทรงสามมิติเก่ียวกบั ภมู ิประเทศ หรือวิทยาศาสตร์ งานศลิ ปะประยกุ ต์ ซ่ึงรวมถงึ ภาพถา่ ย และแผนผงั ของงานดงั กลา่ วด้วย 4.งานดนตรีกรรม เชน่ คาร้อง ทานอง การเรียบเรียงเสียงประสานรวมถงึ โน้ตเพลงทแี่ ยกและเรียบเรียงเสยี ง ประสานแล้ว 5.งานส่งิ บนั ทกึ เสียง เชน่ เทปเพลง แผ่นคอมแพค็ ดิสก์ (ซีดี) ทีบ่ นั ทกึ ข้อมลู เสียง ทงั้ นีไ้ ม่รวมถงึ เสยี งประกอบ ภาพยนตร์ หรือเสยี งประกอบโสตทศั นวสั ดอุ ย่างอื่น 6.งานโสตทศั นวสั ดุ เช่น วดี ีโอเทป วีซดี ี ดวี ีดี แผน่ เลเซอร์ดิสก์ทบ่ี นั ทกึ ข้อมลู ประกอบด้วยลาดบั ของภาพหรือ ภาพและเสยี งอนั สามารถทีจ่ ะนามาเลน่ ซา้ ได้อีก 7.งานภาพยนตร์ เชน่ ภาพยนตร์ รวมทงั้ เสยี งประกอบของภาพยนตร์นนั้ ด้วย (ถ้ามี) 8.งานแพร่เสยี งแพร่ภาพ เชน่ การกระจายเสยี งวทิ ยุ การแพร่เสียง หรือภาพทางโทรทศั น์ 9.งานอน่ื ใดในแผนกวรรณคดี แผนกวิทยาศาสตร์ หรือแผนกศลิ ปะ

ผลงานท่ไี ม่ถือว่าเป็ นลิขสทิ ธ์ิ 1 ขา่ วประจาวนั และข้อเทจ็ จริงตา่ งๆ ที่มลี กั ษณะเป็นเพียงขา่ วสาร เช่น วนั เวลา สถานที่ ช่ือ บคุ คล จานวนคน ปริมาณ เป็นต้น ทงั้ นี ้หากมีการนาข้อมลู ดงั กลา่ วมาเรียบเรียงจนมีลกั ษณะเป็นงานวรรณกรรม อาทิ การวิเคราะห์ ขา่ ว บทความ ผลงานนนั้ อาจจะได้รับความค้มุ ครองในลกั ษณะของงานวรรณกรรม 2 รัฐธรรมนญู และกฎหมาย 3 ระเบียบ ข้อบงั คบั ประกาศ คาสงั่ คาชีแ้ จง และหนงั สือโต้ตอบของกระทรวง ทบวง กรม หรือ หน่วยงานอืน่ ใดของรัฐหรือของท้องถ่ิน 4 คาพิพากษา คาสง่ั คาวนิ ิจฉยั และรายงานของทางราชการ 5 คาแปลและการรวบรวมสงิ่ ตา่ งๆ ตามข้อ 3.1 - 3.4 ซง่ึ กระทรวง ทบวง กรม หรือหนว่ ยงานอื่นใด ของรัฐหรือของท้องถิ่นจดั ทาขนึ ้ 6 ความคดิ ขนั้ ตอน กรรมวธิ ี ระบบ วธิ ีใช้หรือทางาน แนวความคดิ หลกั การ การค้นพบ หรือ ทฤษฎที างวทิ ยาศาสตร์ หรือคณิตศาสตร์

การแจ้งข้อมูลลขิ สทิ ธ์ิการแจ้งข้อมูลลิขสทิ ธ์ิ เอกสารท่ีใช้ประกอบการแจ้งข้อมลู ลขิ สทิ ธิ์ 1.สาเนาบตั รประชาชน พร้อมรับรองสาเนาถกู ต้อง (กรณีเป็นบคุ คลธรรมดา) 2.สาเนาหนงั สอื รับรองนิตบิ คุ คล ท่ีนายทะเบียนออกให้ไมเ่ กิน 6 เดือน ของเจ้าของ ลขิ สทิ ธิ์ (กรณีเป็นนิตบิ คุ คล) 3.ผลงานหรือภาพถา่ ยงานลขิ สิทธิ์ จานวน 1 ชดุ 4.หนงั สอื มอบอานาจติดอากรแสตมป์ 30 บาท พร้อมสาเนาบตั รประชาชนของผ้รู ับ มอบอานาจ (รับรองสาเนาถกู ต้อง) 5.หนว่ ยงานหรือองค์กรของรัฐบาลใช้สาเนาหนงั สอื แตง่ ตงั้ ผ้บู ริหารหน่วยงานหรือ องค์กรฯ รวมทงั้ สาเนาบตั รประชาชนของผ้ยู ่ืนคาขอ (รับรองสาเนาถกู ต้อง)

การได้มาซ่งึ ลิขสิทธ์ิ สทิ ธิในลขิ สทิ ธ์ิเกิดขนึ ้ ทนั ที นบั แตผ่ ้สู ร้างสรรค์ได้สร้างสรรค์ผลงานออกมาโดยไมต่ ้องจด ทะเบียน หรือผ่านพิธีการใด ๆ การคุ้มครองลิขสิทธ์ิ ผ้เู ป็นเจ้าของลขิ สทิ ธิ์ มีสทิ ธิแตเ่ พียงผ้เู ดียว ในการใช้ประโยชน์จากผลงานสร้างสรรค์ ของตน ในการทาซา้ ดดั แปลง หรือเผยแพร่ตอ่ สาธารณชน รวมทงั้ สทิ ธิในการให้เช่า โดยทว่ั ไปอายกุ ารค้มุ ครองสทิ ธิจะมีผลเกิดขนึ ้ ทนั ทีที่มีการสร้างสรรค์ผลงาน โดยความ ค้มุ ครองนีจ้ ะมีตลอดอายขุ องผ้สู ร้างสรรค์ และค้มุ ครองตอ่ ไปอกี 50 ปีนบั แตผ่ ้สู ร้างสรรค์ เสยี ชีวติ ประโยชน์ต่อผู้บริโภค การค้มุ ครองและพทิ กั ษ์สทิ ธิในผลงานลขิ สทิ ธิ์ มีผลให้เกิดแรงจงู ใจแก่ผ้สู ร้างสรรค์ ผลงานที่จะสร้างสรรค์ผลงานที่มีประโยชน์ มีคณุ คา่ ทางวรรณกรรมและศลิ ปกรรมออกสู่ ตลาด สง่ ผลให้ผ้บู ริโภคได้รับความรู้ ความบนั เทงิ และได้ใช้ผลงานที่มีคณุ ภาพ

พระราชบญั ญัตลิ ขิ สทิ ธ์ิ กฎหมายลิขสิทธ์ิมีวตั ถปุ ระสงค์ให้ความค้มุ ครองปอ้ งกนั ผลประโยชน์ทงั้ ทางเศรษฐกิจและทาง ศีลธรรม ซง่ึ บคุ คลพงึ ได้รับจากผลงานสร้างสรรค์อนั เกิดจากความนกึ คิดและสตปิ ัญญาของตน นอกจากนีย้ งั มงุ่ ทีจ่ ะสนบั สนนุ สง่ เสริมให้เกิดการสร้างสรรค์ผลงาน กลา่ วคือ เมื่อผ้สู ร้างสรรค์ได้รับ ผลตอบแทนจากหยาดเหง่ือแรงกายและสติปัญญาของตน ได้รับผลประโยชน์ตอบแทนจากการ ลงทนุ ก็ยอ่ มจะเกิดกาลงั ใจท่จี ะคิดค้นสร้างสรรค์และเผยแพร่ผลงานให้แพร่หลายออกไปมาก ย่ิงขนึ ้ อนั จะเป็นประโยชน์ตอ่ การพฒั นาประเทศชาติ ทงั้ ด้านเศรษฐกิจ สงั คม และเทคโนโลยี การ กระต้นุ ให้เกิดการพฒั นาสติปัญญาของคนในชาติ เป็นปัจจยั สาคญั ที่สดุ ทจ่ี ะนาไปสกู่ ารพฒั นาท่ี ยงั่ ยนื ตอ่ ไปในอนาคต ประเทศไทยได้ประกาศใช้พระราชบญั ญตั ิลิขสิทธ์ิ พ.ศ. 2537 เพือ่ ใช้บงั คบั แทน พระราชบญั ญตั ิ ลิขสิทธ์ิ พ.ศ. 2521 โดยมีผลบงั คบั ใช้เมื่อวนั ที่ 21 มีนาคม 2538 พระราชบญั ญตั ิลขิ สทิ ธิ์ ให้ความ ค้มุ ครองตอ่ โปรแกรมคอมพิวเตอร์ โดยจดั เป็นผลงานทางวรรณกรรมประเภทหนงึ่ และงานท่ีได้ จดั ทาขนึ ้ ก่อนวนั ที่พระราชบญั ญตั ินีใ้ ช้บงั คบั และเป็นงานที่ได้รับความค้มุ ครองลขิ สิทธิ์ตาม พระราชบญั ญตั นิ ี ้จะได้รับความค้มุ ครองลขิ สทิ ธ์ิตามพระราชบญั ญตั นิ ี ้

การละเมิดลขิ สิทธ์ิ •การละเมิดลขิ สิทธ์ิโดยตรง : คือ การทาซา้ ดดั แปลง เผยแพร่โปรแกรมคอมพิวเตอร์แก่ สาธารณชน รวมทงั้ การนาต้นฉบบั หรือสาเนางานดงั กลา่ วออกให้เช่า โดยไมไ่ ด้รับอนุญาตจาก เจ้าของลขิ สทิ ธิ์ •การละเมิดลิขสิทธ์ิโดยอ้อม : คอื การกระทาทางการค้า หรือการกระทาท่ีมสี ว่ นสนบั สนนุ ให้ เกิดการละเมิดลขิ สทิ ธิ์ดงั กลา่ วข้างต้นโดยผ้กู ระทารู้อยแู่ ล้ว วา่ งานใดได้ทาขนึ ้ โดยละเมิดลิขสทิ ธิ์ ของผ้อู ื่น แตก่ ็ยงั กระทาเพ่อื หากาไรจากงานนนั้ ได้แก่ การขาย มีไว้เพื่อขาย ให้เช่า เสนอให้เชา่ ให้ เชา่ ซอื ้ เสนอให้เช่าซอื ้ เผยแพร่ตอ่ สาธารณชน แจกจ่ายในลกั ษณะที่อาจก่อให้เกิดความเสียหาย ตอ่ เจ้าของลิขสทิ ธ์ิและนาหรือสงั่ เข้ามาในราชอาณาจกั ร

บทกาหนดโทษ 1.การละเมิดลิขสทิ ธ์ิโดยตรง : มีโทษปรับตงั้ แต่ 20,000 บาท ถึง 200,000 บาท หากเป็นการกระทาเพอื่ การค้า มโี ทษจาคกุ ตงั้ แต่ 6 เดอื น ถงึ 4 ปี หรือปรับตงั้ แต่ 100,000 บาท ถงึ 800,000 บาท หรือทงั้ จาทงั้ ปรับ 2.การละเมิดลิขสทิ ธ์ิโดยอ้อม : มีโทษปรับตงั้ แต่ 10,000 บาท ถงึ 100,000 บาท หากเป็นการกระทาเพ่อื การค้า มโี ทษจาคกุ ตงั้ แต่ 3 เดือน ถงึ 2 ปี หรือปรับตงั้ แต่ 50,000 บาท ถึง 400,000 บาท หรือทงั้ จาทงั้ ปรับ • ผ้ใู ดกระทาความผิดต้องระวางโทษตามพระราชบญั ญตั ลิ ขิ สิทธิ์ฉบบั นี ้เมื่อพ้นโทษแล้วยงั ไม่ ครบกาหนดห้าปีกระทาความผิดตอ่ พระราชบญั ญตั นิ ีอ้ กี จะต้องระวางโทษเป็นสองเทา่ ของโทษ ที่กาหนดไว้ สาหรับความผิดนนั ้ • กรณีทน่ี ิติบคุ คลกระทาความผิดตามพระราชบญั ญตั นิ ี ้ให้ถือวา่ กรรมการหรือผ้จู ดั การทกุ คน ของนิติบคุ คลนนั้ เป็นผ้รู ่วมกระทาความผิดกบั นิตบิ คุ คลนนั้ เว้นแตจ่ ะพสิ ูจน์ได้วา่ มิได้รู้เห็นหรือ ยินยอมด้วย • คา่ ปรับทไ่ี ด้มีการชาระตามคาพิพากษานนั้ คร่ึงหนง่ึ จะตกเป็นของเจ้าของลิขสทิ ธ์ิอยา่ วไรก็ดี การได้รับคา่ ปรับดงั กลา่ วไมก่ ระทบตอ่ สทิ ธิของเจ้าของลขิ สทิ ธ์ิ ท่ีจะฟอ้ งเรียกคา่ เสียหายในทาง แพง่ สาหรับสว่ นที่เกินจานวนเงินคา่ ปรับท่ีเจ้าของลขิ สทิ ธ์ิได้รับไว้แล้วนนั้

สญั ลกั ษณ์ทางลขิ สทิ ธิ์ Creative Commons Creative Commons หรือ สัญญาอนุญาตแบบเปิ ด เป็นลขิ สทิ ธ์ิประเภทหนงึ่ ที่เปิด โอกาสให้สาธารณะได้ทาผลงานนนั้ ไปใช้ได้โดยไม่ต้องขออนญุ าต ไม่เป็นการละเมิดลิขสิทธ์ิ แต่ผู้ ท่นี าผลงานไปใช้จะต้องทาตามเง่อื นไขท่กี าหนดไว้บนผลงาน ผ่าน 4 สญั ลกั ษณ์ท่ีแทนแต่ ละเงอื่ นไข มน่ั ใจวา่ หลายคนเคยเห็นผ่านตา แตร่ ู้ไหมวา่ สญั ลกั ษณ์แตล่ ะอยา่ งหมายถงึ อะไร

1. Attribution (BY) สญั ลกั ษณ์ทแี่ สดงวา่ อนญุ าตให้ผ้อู ืน่ สามารถนาผลงานไปใช้ ทาซา้ แจกจ่าย หรือดดั แปลงงาน นนั้ ได้ แต่ต้องให้เครดติ ท่มี าของเจ้าของผลงานนัน้ ซง่ึ ถ้าเขาอยากจะใช้ผลงานนนั้ โดยไมม่ ี เครดิตช่ือเจ้าของผลงานกากบั จะต้องทาการขอนญุ าตเจ้าของผลงานกอ่ น

2. NonCommercial (NC) สญั ลกั ษณ์ทแี่ สดงวา่ อนญุ าตให้ผ้อู ่ืนสามารถนาผลงานไปใช้ ทาซา้ แจกจ่าย หรือดดั แปลงงาน นนั้ ได้ แต่ต้องไม่ใช่เพ่อื การค้า เว้นแตว่ า่ จะได้รับอนญุ าตจากเจ้าของผลงานกอ่ น

3. NoDerivatives (ND) สญั ลกั ษณ์ท่แี สดงวา่ อนญุ าตให้ผ้อู ื่นสามารถนาผลงานไปใช้ ทาซา้ แจกจ่าย ผลงานชิน้ นนั้ ได้ แต่ ห้ามดัดแปลงงาน เว้นแตว่ า่ จะได้รับอนาุ ตจากเจ้าของผลงานกอ่ น

4. ShareAlike (SA) สญั ลกั ษณ์ทแ่ี สดงวา่ อนญุ าตให้ผ้อู ืน่ สามารถนาผลงานไปใช้ ทาซา้ แจกจ่าย หรือดดั แปลงงาน นนั้ ได้ แต่ผลงานท่ดี ัดแปลงนัน้ จะต้องกากับด้วยสัญญาอนุญาตเง่อื นไขเดียวกนั กับ ต้นฉบบั เว้นแตว่ า่ จะได้รับอนญุ าตจากเจ้าของผลงานกอ่ น

ตวั อย่าง Creative Commons License และการนาไปใช้งาน หมายถงึ อนญุ าตให้นาผลงานไปใช้ ทาซา้ แจกจ่าย โดยต้องระบุท่มี า และห้ามดัดแปลง หมายถงึ อนญุ าตให้นาผลงานไปใช้ ทาซา้ แจกจา่ ย หรือดดั แปลงงานนนั้ ได้ โดยต้องระบุท่มี า และต้องไม่ใช่เพ่อื การค้า หมายถงึ อนญุ าตให้นาผลงานไปใช้ ทาซา้ แจกจ่าย หรือดดั แปลงงานนนั้ ได้ โดยต้องระบุท่มี า ห้ามใช้เพ่ือการค้าและหากเป็นงานท่ดี ดั แปลงจะต้องใช้สัญญาอนุญาตเดยี วกันกับ ต้นฉบบั

แหลง่ ทีม่ า ศนู ย์ทรัพย์สนิ ทางปัญญาและบ่มเพาะวิสาหกจิ มหาวทิ ยาลัยธรรมศาสตร์ ห้อง 114 ชนั้ 1 อาคารโดมบริหาร 99 หมู่ 18 ตาบลคลองหนงึ่ อาเภอคลองหลวง จงั วหดั ปทมุ ธานี 12120 Telephone: 02-5644440 ตอ่ 1664-1665, 1789 Mobile Phone Number: 02-5642887 E-mail: [email protected], [email protected] เร่ือง: ดวงพร วริ ิยา ข้อมลู อ้างอิง : •Six licenses for sharing your work •Creativecommons Informational https://creativetalklive.com/creative-commons- license/