คำราชาศัพท์

รายวิชาภาษาไทย คำราชาศัพท์ ชนก! ขอรับ.. เรียบเรียงโดย.. นางสาวกนกพร ยุทธจร

คำนำ E-book เรื่อง คำราชาศัพท์ เป็นส่วนหนึ่งของรายวิชา ED13201 นวัตกรรมและเทคโนโลยีสารสนเทศเพื่อการสื่อสาร การศึกษาและการเรียนรู้ จัดทำขึ้นเพื่อใช้เป็นสื่อการเรียนการ สอนในรายวิชาภาษาไทย โดยมีเนื้อหาดังนี้ ความหมายของ คำราชาศัพท์ ที่มาของคำราชาศัพท์ คำราชาศัพท์ที่ควรทราบ และประโยชน์ของคำราชาศัพท์ ผู้จัดทำหวังเป็นอย่างยิ่งว่า E-book ฉบับนี้ จะเป็น ประโยชน์ต่อผู้อ่านและผู้ที่สนใจศึกษาเกี่ยวกับเรื่องคำราชาศัพท์ กนกพร ยุทธจร ก

สารบัญ เรื่อง หน้า คำนำ ก สารบัญ ข 1 ความหมายของคำราชาศัพท์ 2 ที่มาของคำราชาศัพท์ 3 คำราชศัพท์ที่ควรทราบ 6 ประโยชน์ของการเรียนรู้คำราชาศัพท์ 7 ใบงานแบบฝึกหัด 8 เฉลยใบงานแบบฝึกหัด อ้างอิง ประวัติผู้เขียน ข

คคำำรราาชชาาศศััพพทท์์ 1. พระบาทสมเด็จ ได้แก่ พระมหากษัตริย์ และพระราชินี (บางคำใช้เหมือนกับพระมหากษัตริย์) 2. สมเด็จพระบรม ได้แก่ สมเด็จพระนางเจ้า, พระบรมราชินี, สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ 3. สมเด็จเจ้าฟ้า ได้แก่ สมเด็จพระเจ้าลูกเธอ, สมเด็จพระเจ้าลูกยาเธอ, สมเด็จพระเจ้าน้องนางเธอ 4. พระองค์เจ้า ได้แก่ พระเจ้าวรวงศ์เธอ, สมเด็จพระสังฆราช 5. หม่อมเจ้า ได้แก่ หม่อมเจ้าชาตรีเฉลิม ยุคล เป็นต้น 1

คทำี่รมาาชขาอศงัพท์ คำราชาศัพท์นั้นมีที่มา อยู่ 2 อย่าง คือ 1. รับมาจากภาษาอื่น ภาษาเขมร เช่น โปรด เขนย เสวย เสด็จ เป็นต้น ภาษาบาลี-สันสกฤต เช่น อาพาธ เนตร หัตถ์ โอรส เป็นต้น 2. การสร้างคำขึ้นใหม่ โดยการประสมคำ เช่น ลูกหลวงซับพระพักตร์ ตั้งเครื่อง เป็นต้น 2

คำราชาศัพท์ที่ควรทราบ.. หมวดร่างกาย คำศัพท์ คำราชาศัพท์ ผม พระเกศา หู พระกรรณ หัว พระเศียร คาง พระหนุ นิ้ว พระองคุลี คิ้ว พระขนง คอ พระศอ ตา พระเนตร ไหล่ พระอังศา ปาก พระโอษฐ์ หลัง พระปฤษฎางค์ หน้าอก พระอุระ ข้อศอก พระกโบร แขน พระกร เอว บั้นพระองค์ ขา พระชงฆ์ ก้น พระบาท เท้า 3

หมวดครอบครัว พ่อ ลูกสาว ปู่/ตา (พระชนก) (พระธิดา) แม่ (พระอัยกา) (พระชนนี) ลูกชาย ลุง/อา ย่า/ยาย (พระโอรส) (พระปิตุลา) (พระอัยยิก) ป้า/อา (พระปิตุจฉา) 4

หมวดเครื่องใช้ คำศัพท์ 5 คำราชาศัพท์ ม่านหรือมุ้ง พระวิสูตรหรือพระสูตร หมอน พระเขนย ประตู พระทวาร หน้าต่าง พระบัญชร ช้อน ส้อม ฉลองพระหัตถ์ช้อน ตะเกียบ ฉลองพระหัตถ์ส้อม แก้วน้ำ ฉลองพระหัตถ์ตะเกียบ หวี มีดโกน แก้วน้ำเสวย ผ้าเช็ดตัว พระสาง ผ้าเช็ดหน้า พระแสงกรรบิด ซับพระองค์ นาฬิกาข้อมือ ซับพระพักตร์ กระจกส่อง นาฬิกาข้อพระหัตถ์ เตียงนอน พระฉาย อ่างอาบน้ำ พระแท่นบรรทม กรรไกร อ่างสรง จดหมาย พระแสงปนาค เครื่องหอม เช่น น้ำหอม แป้งผัดหน้า พระราชหัตถเลขา แว่นตา เครื่องพระสุคนธ์ ฉลองพระเนตร

ประโยคชำน์รขาอชงากศัาพรทเร์ียนรู้ เพราะเหตุที่ว่าสถาบันพระมหากษัตริย์เป็นสถาบันที่สูงสุดของประเทศมาแต่โบราณ พระเจ้าแผ่นดิน ทรงใกล้ชิดกับประชาชนอย่างแนบแน่นประการหนึ่ง คำราชาศัพท์นั้นเป็นแบบอย่างวัฒนธรรมอันดีทาง ด้าน4การใช้ภาษาไทยประการหนึง และการอ่านหรือศึกษาวรรณคดีก็ดี การรับสารสื่อมวลชนในปัจจุบันก็ดี เหล่านี้ล้วนต้องมีคำราชาศัพท์เกี่ยวข้องอยู่ด้วยเสมออีกประการหนึ่ง ดังนั้นการเรียนรู้คำราชาศัพท์จึงเป็นสิ่ง ที่มีประโยชน์ทั้งทางตรงและทางอ้อมมากมาย ดังจะเห็นได้ดังต่อไปนี้ ประโยชน์ทางตรง เป็นประโยชน์ที่เกิดจากการตั้งเป้าหมายไว้ล่วงหน้า อันได้แก่ 1. ประโยชน์จากการใช้คำราชาศัพท์ถูกต้อง ที่เรียกว่าใช้คำราชาศัพท์ถูกต้องนั้น คือ ถูกต้องตามบุคคลที่ใช้ว่าบุคคลใด ควรใช้ราชาศัพท์ขั้นไหน อย่างไร ประการหนึ่ง ถูกต้องตามโอกาส คือ โอกาสใดใชคำราชาศัพท์หรือไม่เพียงใด ประการหนึ่ง และถูกต้องตามวิธีการใช้คือ ใช้ถูกต้องตามแบบแผนที่นิยมนั้นก็อีกประการหนึ่ง การใช้ราชาศัพท์ต้องใช้ ทั้งความรุ้และประสบการณ์เป็นดุลยพินิจให้ถูกต้อง 2. ประโยชน์จากการเข้าใจที่ถูกต้อง ไม่ว่าจากการอ่านหนังสือประเภทต่าง ๆ เช่น วรรณกรรมทั่วไป วรรณคดี หนังสือพิมพ์ สิ่งพิมพ์ทั้งหลาย โทรทัศน์ วิทยุ ตลอดจนสิ่งบันเทิงทั้งหลาย มีภาพยนต์ ละคร โขน ลิเก เป็นต้น เพราะการรับรู้ รับฟัง บางครั้งต้องมีสิ่งที่เรียกว่า คำราชาศัพท์ร่วมอยู่ด้วยเสมอ ทั้งที่ตั้งใจและไม่ตั้งใจ ประโยชน์โดยทางอ้อม เป็นประโยชน์ผลพลอยได้ แม้ตั้งเป้าหมายไว้ล่วงหน้าหรือไม่ตั้งเป้าหมายไว้ก็ตาม คือ เมื่อรู้คำราชาศัพท์ดี ถูกต้อง ฟังหรืออ่านเรื่องราวที่มีคำราชาศัพท์เข้าใจผลประโยชน์พลอยได้ ก็จะเกิดขึ้นเสมอ ดังนี้ 1. ธำรงรักษาวัฒนธรรมอันดีงานของชาติไว้ คือ รักษาให้คงอยู่ไม่เสื่อมสูญ ถือเป็นการธำรงรักษาวัฒนธรรมและความมั่นคง ของประเทศชาติ 2. เพิ่มความมีเสน่ห์ในตัวบุคคล คือ บุคคลผู้รู้และใช้คำราชาศัพท์ได้อย่างถูกต้อง เป็นการแสดงออกซึ่งความมีวัฒนธรรม อันดีงามทางภาษา 6

ชื่อ-สกุล...................................................ชั้น...............เลขที่.............. ใบงานแบบฝึกหัดเรื่อง คำราชาศัพท์ คำชี้แจง เขียนคำราชาศัพท์ ให้สัมพันธ์กับคำสามัญที่กำหนดให้ 1.คิ้ว .................................................................. 2.ก้น .................................................................. 3.กระจกส่อง .................................................................. 4.แว่นตา .................................................................. 5.เตียงนอน .................................................................. 6.หมอน .................................................................. 7.ลูกสาว ................................................................... 8.ปู่ .................................................................. 9.หวี .................................................................. 10.ผ้าเช็ดตัว .................................................................. 7

ชื่อ-สกุล...................................................ชั้น...............เลขที่.............. เฉลยใบงานแบบฝึกหัดเรื่อง คำราชาศัพท์ คำชี้แจง เขียนคำราชาศัพท์ ให้สัมพันธ์กับคำสามัญที่กำหนดให้ 1.คิ้ว ...............พระขนง.................... 2.ก้น ...............พระชงฆ์.................... 3.กระจกส่อง ...............พระฉาย.................... 4.แว่นตา ...............ฉลองพระเนตร............ 5.เตียงนอน ...............พระแท่นบรรทม.......... 6.หมอน ..............พระเขนย..................... 7.ลูกสาว ..............พระธิดา........................ 8.ปู่ ...............พระอัยกา..................... 9.หวี ...............พระสาง........................ 10.ผ้าเช็ดตัว ...............ซับพระองค์................... 8

อ้างอิง คำราชาศัพท์ ครูบ้านนอก .คอม. สืบค้นเมื่อ 17 มกราคม 2566, จาก https://www.kroobannok.com/1435 ทบทวนคำราชาศัพท์ม. ต้น. [ม.ป.ป.]. สืบค้นเมื่อ 17 มกราคม 2566, จาก https://serazu.com/web/news/847 ใบงานแบบฝึกหัดเรื่อง คําราชาศัพท์ สําหรับพระมหากษัตริย์ และพระบรมวงศานุวงศ์ สืบค้นเมื่อ 17 มกราคม 2566,จากhttp://elsd.ssru.ac.th/jaruwan_pi/plugi nfile.php/61/course/summary

ประวัติผู้เขียน ชื่อ-สกุล นางสาวกนกพร ยุทธจร ชื่อเล่น เคท อายุ 20 ปี เกิด วันจันทร์ ที่ 25 กุมภาพันธ์ 2545 ภูมิลำเนา 284 หมู่ 7 บ้านหมูม่น ตำบลบ้านธาตุ อำเภอเพ็ญ จังหวัดอุดรธานี รหัสไปรษณีย์ 41150 ประวัติการศึกษา ระดับมัธยมศึกษาตอนต้น โรงเรียนเพ็ญพิทยาคม ระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย โรงเรียนสตรีราชินูทิศ ปัจจุบันกำลังศึกษาในระดับอุดมศึกษา มหาวิทยาลัยราชภัฏอุดรธานี คณะครุศาสตร์สาขาวิชาภาษาไทย รหัสนักศึกษา 64040101113 คติประจำใจ อย่าพูดว่าทำไม่ได้ถ้ายังไม่ลงมือทำ