ไวยากรณ์จีนน่ารู้ 有趣的汉语语法

有 趣 的 汉 语 语 法 宋 凯 元

คำนำ หนังสอื ฉบบั นี้เป็นสว่ นหนง่ึ ของวชิ ำ ภำษำจีน โดยมีจดุ ประสงค์ เพ่ือกำรศกึ ษำควำมรทู้ ่ไี ดจ้ ำกเรอ่ื ง ไวยำกรณ์จีนน่ำรู้ ท้งั นี้ ในหนงั สือมเี น้อื หำควำมรเู้ กี่ยวกับกำรแตง่ ประโยคประกอบด้วยคำหรอื วลีชนดิ ต่ำงๆตำม ควำมสัมพนั ธท์ ำงไวยำกรณ์ โดยคำและวลดี งั กล่ำวจะเปน็ ส่วนประกอบตำมหนำ้ ท่ีต่ำงกนั ในประโยค ตลอดจน กำรประยุกต์ใช้เวลำว่ำงใหเ้ กิดประโยชน์โดยใหผ้ ู้ทีเ่ รยี นหรอื สนใจเกี่ยวกับไวยำกรณ์ต่ำงๆ จะสำมำรถได้เรยี นให้ เขำ้ ใจมำกขึน้ รวมท้งั ชว่ ยลดควำมรสู้ กึ ฝนื ธรรมชำติทีเ่ กิดจำกอิทธพิ ลภำษำแมใ่ หน้ อ้ ยลง และทำใหก้ ระบวนกำร เรียนร้เู ป็นไปไดด้ ีอย่ำงรำบรน่ื มำกขึ้น จงึ สำมำรถยกประสิทธภิ ำพในกำรเรยี นกำรสอนใหด้ ียงิ่ ข้นึ ผู้จดั ทำไดเ้ ลือกทำหนังสอื เลม่ เนือ่ งมำจำกเปน็ เรอ่ื งทน่ี ำ่ สนใจ รวมทงั้ แสดงให้เหน็ ถงึ กำรพัฒนำและกำร เปลยี่ นแปลงของภำษำจีนไปพร้อมกบั ยคุ สมัย เพ่ือตอบรบั กบั สังคม หวงั ว่ำหนังสอื นีจ้ ะใหค้ วำมรู้ และเป็น ประโยชน์แกผ่ อู้ ่ำนทกุ ๆ ท่ำน หำกมขี ้อเสนอหรือคำแนะประกำรใด ผจู้ ัดทำขอรับไว้ดว้ ยควำมขอบพระคณุ ยิง่ ผ้จู ัดทำ ชิษณพุ งศ์ สมอุทัย ก.

สำรบัญ หนำ้ ท่ี เรื่อง ก. ข. คำนำ สำรบัญ 1-3. 第一课 “没有” 4-6. 第二课 “会” 与 “可以” 7-10. 第三课 “忽然” 与 “突然” 11-13. 14-16. 第四课 “AA” ,”AABB “, “ABAB” ค. 第五课 “着” บรรณำนุกรม

第 一 课 没有

语法 1. 没有 มคี วำมหมำยวำ่ ไม่มี คำกริยำวเิ ศษณ์ แสดงควำมหมำยว่ำ กำรกระทำไมไ่ ดเ้ กิดขึ้นสว่ นใหญ่เป็นกำรบรรยำยเร่อื งรำวในอดีตหรือปัจจุบันตำม สภำพควำมเป็นจริง รปู แบบพ้นื ฐำนคือ 没有 + คำกรยิ ำ/คำคณุ ศพั ท์ ( เฉพำะคำคุณศพั ท์ทแ่ี สดงควำมหมำยกำรเปลี่ยนแปลง ) สว่ นคำกริยำวเิ ศษณ์ 不 ปฏิเสธกำรกระทำทเี่ กดิ ขึ้นในปจั จบุ นั หรอื อนำคต สว่ นใหญบ่ อกควำมตอ้ งกำร โดยเปรียบเทยี บได้ดังน้ี 我没(有)去。 我不去。 你没(有)请她看电影吗？ 你不请她看电影吗？ 今天我们没(有)一块儿吃饭。 今天我们不一块儿吃饭。 爸爸还没(有)老。 爸爸还不老。 过去 ( guòqù อดีต ) 现在 ( xiànzà ปจั จบุ นั ) 将来 ( Jiānglái อนำคต ) - กรณใี นประโยคยังมีคำวิเศษณ์อืน่ ๆ ตอ้ งนำไปวำงอยู่หนำ้ 没 (有) เชน่ 我也没(有)吃饭。 我们都没(有)进去看。 那个男学生还没(有)来上课。 - 没有 สำมำรถใชต้ อบคำถำมตำลำพงั ได้ แปลวำ่ ไมไ่ ด้... หรือ เปลำ่ ได้เช่น A : 以前他来泰国吗？ B : 没有。 ระวงั : คำกรยิ ำบำงคำทีไ่ ม่แสดงกิริยำอำกำรอยำ่ งชดั เจน เช่น 是/懂/知道/认识/喜欢 ฯลฯ ปกติจะไม่ใช้ 没(有)ขยำยควำมหมำย 2.

练习 - คำชี้แจง : จงแตง่ ประโยคโดยใชค้ ำว่ำ 没有 ให้ถูกต้อง 1. 2. 3. 4. 5. 3.

第 二 课 “会“ 与 “可以”

语法 2. “会” 与 “可以” มคี วำมหมำยวำ่ 会 (กระทำ...เป็น,สำมำรถ) / 可以 (สำมำรถ,ได้) เป็นคำกริยำชว่ ยทง้ั คู่ วิธีกำรใชม้ ีทั้งส่วนท่เี หมอื นกนั และก็สว่ นท่ีแตกตำ่ งกนั 2.1 กรณีทท่ี ักษะหรือควำมสำมำรถในกำรทำบำงส่ิง สองคำนบ้ี ำงครั้งใชแ้ ทนกันได้ เช่น 山田会说汉语。 山田可以说汉语。 他会写诗。 他可以写诗。 - แต่ 会 ส่วนใหญห่ มำยถงึ มที กั ษะหรือควำมสำมำรถอย่ำงใดอยำ่ งหนึ่งหลังจำกเรยี นรหู้ รอื ฝึกฝน แต่ 可以 สว่ นใหญห่ มำยถงึ ฟืน้ ฟทู ักษะหรอื ควำมสำมำรถอย่ำงใดอย่ำงหนึ่ง เช่น 他会开车。 他可以开车。 2.2 กรณีฟนื้ ฟทู ักษะหรอื ควำมสำมำรถอย่ำงใดอยำ่ งหน่งึ จะใช้ 可以 ไดค้ ำเดียว เชน่ 病人可以下床走了。 (×会) 2.3 กรณีปัจจัยภำยนอกอำนวยใหท้ ำหรอื ขอรอ้ ง อนญุ ำตใหท้ ำ จะใช้ 可以 คำเดยี วได้ เช่น 山田的汉语很好，你可以跟他说汉语。 (×会) 今天只有李先生没有喝酒，他可以开车。 (×会) 我想跟你们一块儿去， 可以吗？ (×会) - นอกจำกนี้ 会 ยังเปน็ คำกรยิ ำดว้ ย ข้ำงหลงั ตำมดว้ ยบทกรรมโดยตรงได้ แต่ 可以 ไม่ได้ เช่น 他会英语。 (×可以) รปู แบบกำรปฏิเสธของ 会 คอื 不会 รปู ปฏเิ สธ 可以 คือ 不可以 หรอื 不能 5.

练习 - คำชี้แจง : จงเลือกคำศัพท์เติมลงในชอ่ งวำ่ งใหถ้ กู ต้อง 会 可以 1. 我______用你的词典吗？ 2. 只要我喜欢的东西，再贵我也______买。 3. 他一分钟______打 100 个字。 4. 明年的这个时候，我______想你的。 5. 图书馆里不______大声喧哗。 6.

第 三 课 “忽然” 与 “突然”

语法 3. “忽然” 与 “突然” มคี วำมหมำยวำ่ ในทนั ใดนนั้ สองคำนม้ี คี วำมหมำยใกลเ้ คยี งกนั มำก คือแปลเปน็ ไทยวำ่ “ในทนั ใดนน้ั เอง” เปน็ ต้น ซึง่ สอง คำน้ีใช้แทนกันได้ในกรณที ท่ี ำ หนำ้ ทเี่ ปน็ บทขยำยภำคแสดง(状语) ถำ้ เรำจะบรรยำยเหตุกำรณ์ หรอื กำรกระทำเกดิ ขึ้น “อยำ่ งรวดเรว็ และไม่คำดคิดมำก่อน” เรำอำจเลือกใชค้ ำวำ่ “忽然” หรือ “突然” ก็ได้ เรำควรใช้ “忽然” หรือ “突然” อยำ่ งไร… เรำมวี ธิ ีง่ำยๆ ดงั นี้ ถ้ำผู้พูดต้องกำรเน้น “ควำมรวดเรว็ , วอ่ งไว” ของกำรเกดิ เหตกุ ำรณ์ ก็ใหใ้ ช้ “忽然” แต่ถำ้ ต้องกำรเนน้ เหตกุ ำรณ์เกิดขึ้นอย่ำง “เหนือควำมคำดหมำย, ไม่คำดคดิ มำกอ่ น” ก็ใหใ้ ช้ “突然“ ถ้ำเปรยี บเทยี บกันแลว้ “突然”จะมรี ะดับของ “ควำมรวดเร็ว” และ“เหนือควำมคำดหมำย” มำกกวำ่ “忽然” เชน่ 门忽然/突然开了，走进来一个陌生人。 他说着说着，忽然/突然大笑起来。 ควำมแตกตำ่ งของ 2 คำนี้ อยตู่ รงประเภทของคำทีแ่ ตกต่ำงกนั กลำ่ วคือ “忽然” เปน็ กริยำวเิ ศษณ์ (副词) สว่ น “突然” เป็นคุณศพั ท์ (形容词) 8.

เมื่อเป็นคำต่ำงประเภทกัน ในบำงกรณีจึงใช้แทนกันไมไ่ ด้ กล่ำวคือ เมื่อ “忽然” เป็นกรยิ ำวเิ ศษณ์จะไมส่ ำมำรถมกี รยิ ำวิเศษณท์ บ่ี ง่ บอกระดับ เชน่ “很”,”非常” เป็นต้น มำขยำยได้อีก สว่ น “突然”เปน็ คุณศัพท์ สำมำรถมกี รยิ ำวเิ ศษณบ์ ง่ บอกระดับมำขยำยได้ เชน่ “很突然”,”非常突然” เปน็ ต้น เชน่ 这件事发生得太突然了。 (มี 太 ขยำยได)้ เมื่อ “突然” เป็นคำคุณศัพท์ นอกจำกเปน็ บทขยำยภำคแสดง (状语) แลว้ ยังเป็นภำคแสดง (谓语), บทขยำยนำม ( 定语) และบทเสรมิ (补语) ได้อีกดว้ ย เชน่ 他收到的这个消息太突然了。 (เป็น 谓语) 这种突然事件，是很难预料的。 (เป็น 定语) 他走得太突然了。 (เปน็ 补语) 9.

练习 - คำชี้แจง : จงแต่งประโยคโดยใช้คำวำ่ “忽然” 与 “突然” ให้ถูกต้อง 1. 2. 3. 4. 5. 10.

第 四 课 “AA” ,”AABB “, “ABAB”

语法 4. “AA” ,”AABB “, “ABAB” คอื กำรซ้ำของคำนำมและคำกริยำ กำรซ้ำคำคณุ ศัพท์แบง่ ได้ดงั น้ี - คณุ ศัพทพ์ ยำงค์เดียว กจ็ ะซำ้ งำ่ ยๆ แบบ AA ค่ำ เป็นโครงสรำ้ ง AA + 的 อนั นีเ้ หมอื นภำษำไทยนะ มซี ้ำแบบนีเ้ หมอื นกนั 你的脸红红的。 他高高的。 - คุณศัพท์ 2 พยำงค์ก็ซ้ำแบบ AABB นะคะ เปน็ โครงสรำ้ ง AABB + 的 AB → AABB = 高兴→高高兴兴 这套房间干干净净的。 แต่ก็ไมใ่ ชค่ ำคุณศพั ทท์ กุ ตัวจะซำ้ แบบ AABB มบี ำงตวั ทีแ่ หกกฎเหมอื นกนั อนั นี้อำจตอ้ งจำเอำ เช่น 好看 จะซำ้ เป็น 好看好看。 好吃 จะซำ้ เปน็ 好吃好吃。 麻烦 จะซ้ำเป็น 麻烦麻烦。 - คุณศัพท์ (adjective) + 地 จะทำหน้ำท่ีเหมอื นคำบพุ บท (adverb) ขยำยกรยิ ำถำ้ จะซ้ำคำจะซำ้ แบบ AABB ใชโ้ ครงสร้ำงนี้ค่ำAABB + 地 + Verb เชน่ 听到这个消息，她高高兴兴地走了。 我清清楚楚地看到他跟一个胖胖的男人上车了。 - คำคณุ ศพั ท์ในประโยคทำหน้ำท่ีเป็นภำคแสดง (พดู ง่ำยๆ คอื ทำหนำ้ ทเี่ หมือนเปน็ กรยิ ำของประโยค) ก็ใหซ้ ้ำเหมอื นคำกรยิ ำ คือใชร้ ูปแบบABAB 到这里来，凉快凉快。 12.

练习 l - คำช้แี จง : จงเติงคำศัพท์โดยใชก้ ำรซำ้ คำใหถ้ กู ตอ้ ง 1. 今天晚上小明过生日，大家都要来，一起______。 （热闹） 2. 你给我们说说，也让我们______。（高兴） 3. 他们整天无忧无虑，______地生活着。（快乐） 4. 放学了，孩子们______地回家去。（高兴） 5. 经理______地答应了职工们提出的请求。（痛快） 6. 我们______都喜欢他。（人） 7. 这几天太紧张了，明天我们去唱唱歌，跳跳舞， ______。（轻松） 13.

第 五 课 着

语法 5. 着 เป็นคำเสรมิ อำกำร (动态助词) มคี วำมหมำยวำ่ อยู่, ไว้ ซ่ึงแสดงถงึ สภำพคงทหี่ รอื เหตุกำรณ์กำลงั ดำเนนิ อยู่ ใช้วำงไวห้ ลังคำกริยำ เชน่ - รปู ประโยคบอกเลำ่ เชน่ 教室的门开着。 她穿着新衣服。 - รูปประโยคปฏเิ สธ จะใช้ 没(有)..........着 โดยสำมำรถละ 有 ได้ เชน่ 窗户没(有)开着。 地图没(有)在墙上挂着。 - รปู ประโยคคำถำม จะใช้ 没有 ต่อทำ้ ยประโยค เช่น 门开着没有？ 墙上挂着画没有？ - ในรูปประโยค 着 ที่มคี ำเสรมิ อำกำร 呢 ตอ่ ท้ำยประโยค แสดงถงึ สภำวะทตี่ ่อเนือ่ งและกำลงั ดำเนนิ อยู่ เช่น 我在学校等着你呢。 - ประโยคที่มคี ำกรยิ ำอีกคำอยหู่ ลงั คำเสริมอำกำร 着 โดยกรยิ ำตวั แรกเป็นกำรแสดงถึงกำรกระทำของกรยิ ำตวั ท่ีสอง เชน่ 我躺着看书。 他站着回答问题。 15.

练习 l - คำชี้แจง : จงแตง่ ประโยคโดยใชค้ ำว่ำ 着 ใหถ้ ูกตอ้ ง 1. 2. 3. 4. 5. 16.

บรรณำนุกรม - เหยนิ จ่งิ เหวนิ //( 2559).//ภำษำจนี ระดบั เร่มิ ตน้ 1 //พมิ พค์ ร้ังท่ี7. //กรุงเทพฯ / : บริษทั วี.พรนิ้ ท์ (1991) จำกดั . - สยุ หลิน. 2559. “ไวยำกรณ์ภำษจีน.” [ระบบออนไลน์]. แหลง่ ที่มำ https://www.facebook.com/chinesexpert/posts (16 ตุลำคม2562). - ไม่ปรำกฏชอื่ แตง่ . ไมป่ รำกฏ. “ไวยำกรณ์ภำษำจนี 着.” [ระบบออนไลน]์ . แหล่งท่ีมำ https://sites.google.com (18 ตลุ ำคม 2562). ค.