FOTONOT - FOTOĞRAFÇILIK NOTLARI.

Fotonot 2017

İÇİNDEKİLER Iso nedir ve fotoğrafı nasıl etkiler? 5 Enstantane nedir ve fotoğrafı nasıl etkiler? 6 Diyafram nedir ve fotoğrafı nasıl etkiler? 8 Doğru pozlama nedir? Doğru pozlama nasıl yapılır? 10 Shutter, obtüratör, enstantane, perde nedir? 11 6 Shutter sayısı öğrenme araçları 12 10 Fotoğrafçılıkta odak uzaklığı nedir? 13 19 Histogram nedir? Fotoğrafçılıkta nasıl kullanılır? 14 20 F stop nedir? 15 21 Beyaz dengesi nedir? 16 25 Alan derinliği nedir? [dof] 18 28 Sığ alan derinliği nedir? 20 35 Pozlama telafisi nedir? (exposure compensation) 21 41 Fotoğrafçı gözüyle bakabilmek için 4 önemli ipucu. 22 Bir fotoğrafçının yapmaması gereken 7 önemli madde. 24 Fotoğrafa yeni başlayanların yaptığı temel hatalar. 26 Fotoğraf çekmeye yeni başlayanlar için ipuçları. 27 Fotoğraf çekerken dikkat edilmesi gerekenler. 28 Bokeh nedir? 29 Fotoğraflarım neden bulanık (flu) çıkıyor? 30 Fotoğrafçılıkta mavi saat nedir? 32 Gece fotoğrafı nedir? Nasıl çekilir? 33 Uzun pozlama nedir? En güzel uzun pozlama fotoğraf örn. 34 Gündüz uzun pozlama nasıl yapılır? 36 Gece fotoğrafçılığı (teknik-kural-uygulama) 38 Objektif ve objektif hızı nedir, çeşitleri nelerdir? 39 Doğal yoğunluk filtresi nd filtre nedir? Ne işe yarar? 40 Fotoğraf terimleri’nin türkçe karşılıkları. 43 Full frame sensör nedir? 44 Dslr çekim modları nedir, ne işe yarar? 45 Manuel çekim modu nedir, ne işe yarar? 46 Diyafram öncelikli mod nedir, ne işe yarar? 47 Enstantane öncelikli mod nedir, ne işe yarar? 48 Program modu nedir, ne işe yarar? 49 Dslr çekim modlarını anlamak. 50 2 Fotoğraf düzenleme nedir? 51 Fotoğraf makinelerinde en iyi çekim modu hangisidir? 52 Nikon ae-l ve af-l düğmesi nedir, nasıl kullanılır? 53 Netleme seçici kilidi “l” nedir, ne işe yarar? 54 Nikon kullanıcı ayarları: u1 ve u2 modları. 55 Nikon deklanşör modları. 56 Bulb mod nedir ve ne işe yarar? 57 Fotonot 2017

....NE DEDİLER En iyi makina en iyi fotoğrafı çekseydi en iyi daktiloya sahip Bakın, ben bir entellektüel değilim – sadece fotoğraf çekerim. 3 olan da en iyi romanı yazardı. (Helmut Newton) (Ara Güler) Fotoğrafın subjesiyle fazla ilgilenmiyorum. Fotoğrafı bir kere Eğer hikayeyi sözcüklerle anlatabilseydim, yanımda sürekli bir çektikten sonre gerisiyle fazla ilgilenmem. Avcılar aşçı değildir fotoğraf makinesi taşımaya ihtiyaç duymazdım. ki. (Lewis Hine) (Henri-Cartier Bresson) Geleceğin cahilleri, alfabeyi sökemeyenler değil fotoğraf Pek çok şey tek bir anlık keyif ve yaşam boyu utanç sebebidir; çekemeyenler olacak deniyor. Ama kendi fotoğraflarını oysa fotoğraf tek bir anlık utanç ve yaşam boyu keyfi getirir. okuyamayan fotoğrafçıyı da cahil saymak gerekmez mi ? (Tony Benn) (Walter Benjamin) Fotoğraf, geçmekte olan gerçek anın yakalanmasıdır. Fotoğraf çekmek, insanın aklını, gözünü ve yüreğini aynı (Jacques-Henri Lartigue) hizaya getirmesidir. Bu bir yaşam tarzıdır. Sadece kameranız ve siz varsınız. Fotoğrafınızdaki kısıtlamalar (Henri Cartier Bresson) size bağlıdır; çünkü ne gördüğümüz kim olduğumuzdur. Ben, fotoğrafçılıkla ilgili açıklama yapmaya çalışmıyorum. (Ernst Haas) Dünyada olup bitenlerle ilgili açıklama yapmak için fotoğrafı Tatmin, 500 fotografciyla yanyana calisip, farkli bir sey yakala- kullanmaya çalışıyorum. maktan gelir. (James Nachtwey) (David Burnett) Manzara fotoğrafı bir fotoğrafçı için en büyük testtir; bazen İnsanların ruhları ve düşüncelerini fotoğraflamaya çalışırım. de en büyük hayal kırıklığı. Fotoğafçı olarak insanların ruhlarını çekip almak yerine, onları (Ansel Adams) arabulucu olarak birbirlerine aktardığımı düşünüyorum. Bu Fotoğraf gerçektir. Sinema da saniyede 24 kere gerçektir. karşılıklı bir etkileşim bana göre. (Jean-Luc Godard) (Yousuf Karsh) Benim fikrimce bir şeyi fotoğraflayana kadar onu gerçekten Bir kişi, yarın sanki kör olacakmışcasına fotoğraf makinesini gördüğünüzü iddia edemezsiniz. kullanmalıdır. (Emile Zola) (Dorothea Lange) Fotoğrafı makine değil, insan çeker. Fotoğraf çekmek, insanın aklını, gözünü ve yüreğini aynı (Henri Cartier-Bresson) hizaya getirmesidir. Bu bir yaşam tarzıdır.” Fotoğraf benim tek rekreasyonum ve bana kalırsa gayet de iyi (Henri Cartier Bresson) hallettim. Fotoğraf, herkesin hakkında bir şeyler bildiği, ama pek aldırış (Lewis Carroll) etmediği şeylerle uğraşmanın aracıdır. Benim fotoğraflarım Fotonot 2017

sizin görmediğiniz şeyleri göstermeyi amaçlıyor. (Emmet Gowin) Bir savaş fotoğrafçısı olarak ömrümün sonuna kadar işsiz kalmayı isterdim. Benim aletim, fotoğraf makinesidir. Onun sayesinde etrafım- (Robert Capa) daki her şeyde bir sebep bulurum. (Andre Kertesz) Ben bir fotoğraf çekmek için aylarca dolaştığımı bilirim. İspanya’ yı çok severim. Bu ülke içerisinde istediğim pozları Fotograf niye sanat değildir. Çünkü hakikatın parçasınını çekebilmek için 10 bin kilometre yol katettim. Madrit te yakalayan bir şeydir. Hakikat olduğu için fotograf mevcuttur. fotoğraf çekebilmek için öncelikle İspanya tarihini iyi bir Aslında ben her zaman söylüyorum. Fotograf o kadar mühim tarihçi kadar öğrenebilmek gayreti ile yüzlerce eser okudum. bir şeydir ki… Yani sanat olsa da, olmasa da… Sanat olmasına Toplumu, insanları, yaşayışlarını araştırdım. Ondan sonra lüzum yoktur fotografın. Fotograf tarih olayıdır. Tarihi zapte- fotoğraf makinama elimi attım ve bir foto muhabiri olarak diyorsun. Bir makina ile tarihi durduruyorsun. Biz tarihçiyiz, çalışmaya başladım. Başarının sırrını öğrenmek istiyorsanız siz aslında tarih yazıyoruz. Görsel tarih yazıyoruz. Devir görsellik de bu yoldan yürüyünüz… devridir. Yazı edebiyat devri bitmiştir. Öyle karanlık oda nu- (Eugene Smith) maraları yapan herifleri de … Bütün bunlar aslında fotografın mikroplarıdır İnsanların fotoğraflarını çekmek istiyorsanız öncelikle o (Ara Güler) insanları tanımayı öğreniniz. İnançlarını, tavır ve hareketlerini, hislerini anlamaya çalışınız. Biliniz ki kültürünüz ve meşgul Saniyenin bir diliminde bir olayı ve nesneleri organize olmuş olduğunuz konu hakkındaki bilginiz ne kadar derin olursa, formlar halinde görmek o olaya gerçek anlamını yüklemekte- başarı oranınız da o kadar büyük olur. dir. (Eugene Smith) (Henri Certier-Bresson) Ben kimseden fotoğraflarımın ışığına ya da tonlarına hayran Fotografınız yeterince iyi değilse, yeterince yakın değilsinizdir. olmasını beklemiyorum. Ben sadece fotoğraflarımın insanları (Robert Capa) bilgilendirmesini, onları kışkırtmalarını istiyorum. (Sebastiao Salgado) Durumun potansiyeli ne kadar güçlü olursa olsun asla fo- toğraf çekmeyeceğim zamanlar vardır. Benim stilim 60 yıl boyunca hiç değişmedi. Ben,biraz diplo- (Josef Koudelka) mat, biraz da fotoğrafçı olmak zorundayım. İnsanlar çoğu zaman beni ciddiye almadılar, çünkü çok az ekipman taşıdım Kamera, insanlara kamera olmadan görebilmeyi öğreten bir ve gereksiz telaşe yapmadım. 1949’da evlendiğim zaman karım enstrümandır. bana sordu;’Senin gerçek fotoğraf makinen nerede?’ Asla bir (Dorthea Lange) sürü ekipman taşımadım. Hayattaki düsturum şu oldu:’sadeliği koru’ … Benim fotoğrafçılık anlayışım bu, dikkati çekmemek İyi bir fotoğraf,bir hakikati anlatan, ruha dokunan, ve izleyiciyi ve kalabalığa karışmak. bunu gördüğü için farklı kılan fotoğraftır; yani tek kelimeyle (Alfred Eisenstaedt) etkilidir. (Irving Penn) Benim yaklaşımımda fotoğraf makinesi, bir not defteri, ‘an’ ı saptamada bir sezgi aracıdır. ‘an’ı yakalamadaki ustalık,bence ...bana öyle geliyor ki Capa, tüm şüphelerin de ötesinde vizörden görülen görüntüleri çok kısa bir zamanda görsel bir kameranın soğuk,mekanik bir alet olmadığını kanıtladı. Kalem biçimde düzenleyebilme ve anlık kararlar alabilme yeteneğidir. gibi,o da kendisini kullanan adam kadar iyidir. Aklın ve kalbin Bu eylem; akıl disiplinini, duyarlılığı,yerleşik bir geometri an- uzantısı oalabilir. layışını,her şeyden önce bir konsantrasyonu gerektirir. Kişi,bu (John Steinbeck) yöntemle çok sade bir anlatım biçimine ulaşabilir. (Henri Cartier-Bresson) Sanatların içinde, bir tek fotoğrafçılık, insanların bir ana duy- dukları arzuya hizmet etmek için mükemmeldi- tam bu anda Fotoğrafçılar ekipman konusunda alıngan olduklarından kalmaya boyunlarına ve omuzlarına makinalar takarak caka satarlar (Sam Abell) ama çantalarının ağırlığı yüzünden yengeç gibi yürümek zo- runda kalırlar. Ama fotoğrafçılık bundan ibaret değil.. Bir fotoğrafa çoğu zaman bakılır,nadiren incelenir. (Don McCullin) (Ansel Adams) Amatörler ekipmanı, profesyoneller zamanı, ustalar ışığı Fotoğraf makiansının en önemli parçası onun 30 cm arkasın- düşünür. 4 da durandır. (Vernon Trent) (Ansel Adams) Fotoğrafçılıkta yetenek uygulama ile kazanılır, satın alma ile Bir çok fotoğrafçı daha iyi kamera aldıklarında daha iyi değil. fotoğraflar çekeceklerini düşünürler. Daha iyi bir kamer- (Percy W. Harris) a,kalbinde ya da kafanda birşey yoksa,senin için birşey yapamaz. (Arnold Newman) Eğer daha iyi bir fotoğrafçı olmak istiyorsan, daha ilgi çekici şeylerin önünde durmalısın. (Jim Richardson) Fotonot 2017

ISO NEDİR VE FOTOĞRAFI NASIL ETKİLER? Fotoğraf çekimi esnasında farklı üç temel faktör fotoğrafın ISO Fotoğrafı Nasıl Etkiler? oluşumunu sağlar. Bu faktörler Enstantene, Diyafram ve ISO değerinin etkisini daha iyi anlayabilmek için aşağıda kızımın ISOdeğeridir. Enstantene ve diyaframa önceki yazılarımızda de- köpeği Tony ile çekilmiş fotoğrafları inceleyebilirsiniz. Bu fotoğ- ğinmiştik. rafların hepsinde 1/50 estantene hızı ve F/2.8 diyafam kulanıl- ISO Nedir? mıştır. ISO ise digital makinalarımızda bulunan sensörlerin, ışığa olan Gördüğünüz üzere yüksek ISO değerlerinde, sensörlere gönde- duyarlılık derecesi olarak adlandırılır. ISO, International Standar- rilen voltaj arttığı için; sensörlerin ısınması yüzünden fotoğrafta ds of Organisations (Uluslararası Standartlık Örgütü)’ün kısalt- gürültünün (noise) görünmeye başlamaktadır. masıdır. Analog makina dönemlerde ise ASA, American Stan- Yüksek ISO ihtiyacı genellikle yüksek estantene ihtiyacı oldu- darts Association (Amerikan Standartlar Enstitüsü) veya DIN, ğu durumlarda gerekli olmaktadır. Örneğin yetersiz bir ışıkta Deutsches Institut für Normung (Alman Standartlar Enstitüsü) yerinde duramayan çocuğunuzu çekmek istiyorsunuz malum kısaltmasıyla karşımıza çıkmaktadır. ASA ve DIN için filmlerin çok ufak olduğu için harici ışıkla yani flaş kullanmakta istemi- ışığa duyarlılık derecesi diyebiliriz. Gördüğünüz üzere her üç yorsunuz bu durumda makinamızı S moduna alarak ISO’yu poz tanımda aynı şeyi ifade etmekte olup, ASA ve DIN’ de günü- dengesini ayarlamak için mümkün olduğunca yükseltmek gere- müzde yerini ISO’ya bırakmıştır. Diğer bir ifade ile teknolojik kecektir. Yine az bir ışıkta manzara çekimi yapacağız yanımızda gelişmeyle birlikte daha önce filmlerde yakalanmaya çalışılan ışık tripodumuz da var bu durumda resimdeki siyah kalan bölgelerde artık sensörlerün ısınarak ortam ışığının arttırılmasıyla makineler noise daha çok belirgin olacağından mümkün olduğunca düşük üzerinde yakalanmaktadır. ISO değerlerinde düşük estantene değeri kullanarak çekim yap- ISO bize yetersiz ışık ortamlarında diyafram ve estanteneyi des- mamız gerekecektir. tekleyerek fotoğraf çekebilme olanağı sağlar. Analog makina dönemlerinde her bir ISO değeri için yanınızda farklı bir film taşımanız gerekirdi. Digital makinelerde ise makinamızın üzerin- den çok kolay bir şekilde istediğimiz ISO değerini ayarlayabil- mekteyiz. ISO her ne kadar yetersiz ışık ortamlarında bize fotoğ- raf çekme olanağı versede ISO değeri yükseldikçe fotoğraflarda noise (gürültü) de artmaktadır. Bu nedenle ISO değerini yeterli ışık ortamlarında en düşük seviyede kullanmalıyız. ISO Değerleri Nelerdir? Digital makinalarda ISO değeri modeline göre 50 ile 102400 ara- sında değer alabilmektedir. 5 Fotonot 2017

ENSTANTANE NEDİR VE FOTOĞRAFI NASIL F/4 1/15 ISO 800 ETKİLER? F/6.3 1/4 ISO 200 Fotoğraf çekimi sırasında 3 faktörün doğru şartlarda bir araya gelmesi gerekmektedir. Bu üçlüden biri Enstanta- ne’dir. Enstantene Nedir? Fransızca’da (instantané) bir anlık, ansızın” anlamına gelmek- tedir. Fotoğrafçılıkta karşılığı ise diyaframdan geçen ışınların ne kadar süreyle sensörde kalacağını kontrol eden sisteme enstantane denilmektedir. Yani fotoğraf çekmek için düğme- ye (deklanşöre) bastığımızda ışığa duyarlı alanın ışığı aldığı sü- redir. Fotoğraf makinelerinde diyaframın hemen yanında gö- rüntülenir. Sol taraftaki modlarda ise S Modu (shutter mode) olarak karşılık bulur. DSLR makineniniz S moduna alıp sağ taraftaki tekerleği çevi- rerek enstantane değerini değiştirebilirsiniz. S Modu Estantene Enstantane Hangi Değerleri Alır? F/10 1/400 ISO 200 Enstantanede çeşitli hızlar vardır 30 sn ile başlar 1/8000 e kadar devam eder. F/7.1 30sn Lo 1.0 1 saniyenin altındaki değerler : 1/2, 1/4, 1/8, 1/15, 1/30, 1/60, 1/125, 1/250, 1/500, 1/1000, f /14 2sn ISO 200 1/2000, 1/4000, 1/8000 1 saniye üzerindekiler ise 2, 4, 8, 15, 30 değerini alır. Bu değerlerin her bir atlayışı, diyafram ve ISO gibi şartlar aynıy- ken, iki kat ışık pozlamak demektir. 1/1000 demek saniyenin binde biri demektir. Yani bu kadar bir sürede ışık düzeneği açılıp kapanır. Göz kırpmasının saniyenin 20’de biri hızında olduğunu düşünürseniz 1/1000 in ne kadar hızlı bir enstantane değeri olduğunu daha kolay anlayabilirsiniz. Enstantane Fotoğrafı Nasıl Etkiler? 1/125, 1/250,1/800 gibi değerleri yüksek hızlı objeleri dondur- 6 mak için kullanabiliriz. f/5.6 1/800 Fotonot 2017

Koşan bir insanın fotoğrafını 1/10 gibi bir enstantaneyle çe- kersek hareket netsizliği söz konusu olur. Ne olur ne olmaz diye en yüksek enstantane hızında çekim yapmakta yanlıştır. Çünkü eğer ortamda az ışık varsa örneğin 1/2000 gibi enstan- tane hızında içeriye daha az ışık gireceği için fotoğrafınızda poz kaybı olacak ve fotoğrafınız koyu renk çıkacaktır. Makinalarını otomatik modda kullanan kişiler en çok hare- ketli obje çekimlerinde yanılırlar. Çünkü makina hiçbir zaman çekeceğiniz objenin hızını ve hareketini tahmin edemez bu nedenlede doğru bir enstantane değeri veremez. Çekim yapa- cağınız zaman hareketi kontrol etmek istiyorsanız kameranızı mutlaka S Moduna alın. Az ışıkta hareketleri dondurmak çok güç olabilir. Bunu ön- lemek için ya ISO değerini yükselteceksiniz ya da ekstra ışık kaynaklarıyla çekeceğiniz objeyi beslememiz gerekmektedir. Aşağıdaki örnekte diyafram ve ISO sabit tutulmuş sadece enstantane değerleri değiştirilmiştir. Düşük enstantanedeki ışık ve obje netliği ile yüksek enstantane arasındaki ışık ve obje netliği rahatlıkla gözlenebilmektedir. F/5.6 1/10 ISO 800 F/5.6 1/20 ISO 800 7 F/5.6 1/60 ISO 800 F/5.6 1/100 ISO 800 Fotonot 2017

DİYAFRAM NEDİR VE FOTOĞRAFI NASIL ETKİLER? Hangi Değerlerle Gösterilir? Fotoğrafçılıkta Aburtdıkeğferdaerğteışrinvienanzaelışolladruınğunneuifbaidlieyoerttsiuğninuez.bPakeak-i Diyafram Nedir? lım. f 1.0- f 1.2 – f1.4 – f1.8 – f2 – f2.8 – f4 – f5.6 Açıklığı, t–ışfı8nd–a fm11ak–infe1y6e…girgeinbiışdıekğmerilkertaarlıırb.iHr öenr cdeekğiemr aikr-- Değeri ve tarın yarısına iner. Ayarı Yani sayı büyüdükçe diyafram açıklığı azalır. Nasıl Yapılır? drAianşhadağeıfddaaizyklaaifrırşeaısmkimgbidrıeeçcadekeklatgriröın.rAıünlşdaaüğçığıkdülaığkgıiinbödirdannüeşkdütoeklaff/ydı1ie6çğedera-i en az ışık girecektir. Diyafram nedir? Sorusuna verilebilecek en ko- lay yanıt şudur: “Objeden yansıyan ışınların ne kadar yoğunlukta ve şiddette düşeceğini belirle- yen sisteme denir.” İngilizce Aperture (açıklık) kelimesiyle ifade edilir- Fotoğrafı Nasıl Etkiler? ken, Fransızca “diaphragme” kelimesinden türeti- Diyafram sadece ışık miktarını ayarlamaz. Oluşan lerek oluşmuştur. görüntüyüde doğrudan etkiler. Sensöre ne kadar az Diyafram, ışığın yoğunluğunu ve net alan derinli- rışi)ıkoddüakşelarmsea, öyranpetığğiınmaıçzıkbödligyeafnraemtke(nk,ügçeürkiyfe dkeağlaen- ğini kontrol eder ve iki temel fonksiyonu vardır. alanların bulanık olmasına neden olur. Bu durum Değer ise F ile gösterilir. Peki nedir bu f ? Nikon gayinnıozlmamasaınndı asafğolatro.ğraftaki konunuzun daha belir- makinalarımızda A modu (diyafram öncelikli mod) Bneutledmurişumoldaulağnunduezrinkloiğniuodlairğaekr iaflaadnelareddailnir.taYmana-i ile karşımıza çıkar. men ayrılır (lensinizin özelliklerine ve konuya olan Diyaframı bir evin penceresindeki jaluzi perde gibi fuoztaokğlırğaıfnınızıazdgaördeahbau geetnkiişdbeğirişairla).nTınamnetteçrsıki molaasrıankı düşünebilirsiniz. Jaluzi kapalı ya da kısıksa evin içi- istiyorsanız f değerini yükseltmemiz (büyük f de- ne o kadar az ışık girer. Jaluzi ne kadar çok açık ğeri) gerekecektir (Örneğin manzara çekimlerinde). olursa evin içine o kadar çok ışık girer. Açıklık ne kadar fazlaysa ortamdaki ışık o kadar çabuk topla- narak aynaya ulaşır. Bu durum aynı zamanda ışığın az olduğu ortamlarda daha etkili fotoğraf çekme- mizi sağlar. Nikon fotoğraf makinanızı A moduna aldıktan rsiolenbrialirte(kdeirğleerk myaorddlıamraıylialerdlieyyaefnramkonaçuılkalrıdğaı ddeeğğiişntii-- lecektir). 8 Fotonot 2017

Diyafram Değerleri Nasıl Oku- nur? Peki objektiflerin üzerinde gözüken bu f değer- lerini nasıl okuruz? Nikon 18-105 mm VR Lens f/3.5-5.6G ED kit lensi örnek alarak bu değerleri açıklamaya çalışalım. Kit lensimizin üzerinde f/3.5-5.6 yazmaktadır. İlk değer yani f 3.5 en küçük odak uzaklığında len- simiz sahip olduğu en küçük f değeri İkinci değer f 5.6 ise en büyük odak uzaklığında lensimiz sahip olduğu en küçük f değeri‘ni ifade etmektedir. Eğer nikon 50mm f /1.4 gibi sabit odak uzaklıklı 9 bir lensiniz varsa, tek bir odak uzaklığı olduğu için o odak uzaklığındaki en geniş açıklık değeri yani en küçük f değeri lensin üzerinde yazmaktadır. Fotoğrafınıza derinliği veren diyafram aynı zaman- da konunun etkisini de belirleyeceği için ideal bir şekilde ayarlanmalıdır. Fotoğraf çekmenin üç temel faktöründen diğer ikisi olan “Enstantene nedir?” ve “ISO nedir?” isimli yazılarımızı da okumanızı tavsiye ederiz. Fotonot 2017

DOĞRU POZLAMA NEDİR? DOĞRU POZLAMA NASIL YAPILIR? Doğru pozlama nedir? Fotoğrafçılıkta doğru poz- Doğru Pozlama Nasıl Yapılır? lama fotoğraf çekme süresi boyunca ışığın uygun Fotoğrafçılıkta genel olarak pozlama (exposure) bir şekilde kullanılmasıdır. Fotoğraf çekim teknikleri kavramı, enstantane ile diyafram ayarları sonu- açısından baktığımızda ise doğru pozlama; pozlamanın cunda ortaya çıkan durumu ifade etmektedir. Az temel unsurları olan diyafram, enstantane ve ISO de- pozlanmış bir fotoğraf karanlık olurken, fazla poz- ğerlerinin doğru kullanılıp, çekilmek istenen fotoğrafta lanmış bir fotoğraf ise daha fazla ışık aldığından ay- ışığın olması gerektiği kadar alınması anlamına gelmek- dınlıktır. Bir fotoğrafın doğru pozlanmış olmasını tedir. ise enstantane ve diyafram ayarları belirler. Bu an- Özellikle digital fotoğraf makinelerinin yaygınlaş- lamda bir fotoğraf doğru pozlanmışsa, o fotoğraf masıyla beraber çekilen fotoğrafların doğru pozlanıp çekildiği andaki ışığı doğru kullanacak şekilde ens- pozlanmadığını belirleyen genelde fotoğraf makinesi- tantane ve diyafram ayarlarıyla çekilmiş demektir. nin AUTO modu olsa da manuel ayarlar ile fotoğraf çekilmek istendiğinde pozlamanın üç önemli bileşeni karşınıza çıkacaktır. Aperture (A) olarak gördüğünüz diyafram açıklığı, Shutter Speed (S) olarak gördüğünüz enstantane hızı yani ışığın ne kadar süreyle düşmesine izin verileceği pozlama süresi ve filmin veya sensörün ışığa karşı duyarlılığını ifade eden film ASA‘sı (ISO) de- ğeri bu üç temel doğru pozlama bileşenini oluştururlar. 10 Doğru pozlama fotoğrafa düşen ışık miktarının doğru Enstantane ve diyafram konularına ayrıca değine- olduğu zamanlarda kullanılan bir ifadedir. Doğru poz- ceğiz, fakat basit bir şekilde doğru pozlama nedir lanmış bir fotoğrafta alınmasına izin verilen ışık miktarı konusunda enstantane hızının ya da süresinin fo- yukarıdaki temel pozlama unsurları (diyafram, enstanta- toğrafta ışığın içeri girme süresi olarak ifade edile- ne hızı ve ISO) doğru kullanılarak elde edilerek normal bilir. Diyafram ise aynı şekilde içeri ne kadar mik- bir poz ortaya çıkarılmıştır. tarda ışığın gireceğini ifade eden ayardır. Dengeli Fotoğrafın olması gerekenden daha fazla ışık almasını bir şekilde kullanılarak ayarlanan enstantane ve di- overexposure olarak ifade ederiz ve fotoğraf aşırı poz- yafram ile doğru miktarda ışığı doğru sürede içeri lanmış deriz. Eğer fotoğraf az ışık almışsa ve karanlık alabilirsek doğru pozlama yapmış oluruz. bölgeler ortaya çıkmışsa, underexposure olarak ifade edilir ve fotoğraf için az pozlanmış ifadesi kullanılır. Fotonot 2017

NPEEEDORNİSDBRSHTT?EUAÜTNRTTAEATRNÖ,ER,, Shutter, obtüratör, enstantane, perde nedir? Shutter, Shutter, Obtüratör, Enstantane, Perde Nedir? 11 sensör üzerine düşecek ışığın süresini belirlemeye ya- Perde Ömrü ve Shutter Sayısı rar. Fotoğraf makinesinde deklanşör düğmesine bastığı- Fotoğraf makinelerinin özellikler tablosunda perde ömrü mız andan itibaren ışığın ne kadar süreyle sensöre düşe- ifadesini görürüz. 100,000, 150,000 vb. gibi perde ömrü- ceğini ifade eden terimdir. Fotoğraf çekim tekniklerinin ne ilişkin rakamlar yer almaktadır. Öncelikle perde ömrü başında gelen ve fotoğraf terimlerinde diyafram ile birlik- nedir diye tanımlamamız gerekirse yukarıda bahsettiğimiz te 2 temel bileşeninden birisi olan enstantane ile sensöre eylemlerin oluşması durumunda yani sizin her deklanşöre düşen ışığı kontrol etmeye çalışırız. basmanız durumunda perdenin ne kadar sürede eskidiği- Bir başka deyişle enstantane ve diyaframı dengeli bir şe- nin göstergesi olarak belirtebiliriz. kilde kullanılarak çekilen bir fotoğrafta doğru miktarda Her fotoğraf makinesi için farklı perde ömrü söz konu- ışığı doğru sürede içeri alabilirsek doğru pozlama yapmış sudur. Fiyatlamaya göre genelde giriş, orta ve üst seviye oluruz. olarak belirlenen segmentlere göre fotoğraf makinelerinin Enstantane hızı, shutter süresi, obtüratör hızı gibi isim- perde ömrü de maksimum 300,000’e kadar çıkabilmekte- lerin hepsi pozlama süresini ifade etmek için kullanılır ve dir. Nikon gövdelere bakarsa sunulan özellikler listesine hepsi aynı anlama gelmektedir. Obtüratör hızı ya da perde göre giriş seviyesinde yer alan Nikon D3300, D5300 gibi hızı olarak da ifade edilen enstantane hızı, Fransızca anlık, modeller 100,000 çekime kadar perde ömrü sunarken, ansızın anlamındaki “instantané” kelimesinden dilimize orta seviyedeki Nikon D7100 150,000 ve üst seviyedeki gelmiştir. Saniyeler ile ölçülür ve fotoğrafa etkisi de bu Nikon D800 DSLR 200,000 perde ömrü göstermektedir. doğrultuda olur. Shutter, obtüratör, enstantane süreleriyle Perde ömrü ne kadar oldu? ya da shutter sayısı şu anda ilgili “Enstantane Nedir, Fotoğrafı Nasıl Etkiler” yazımıza kaç? gibi sorular için shutter sayısı nasıl öğrenilir yazımıza bakabilirsiniz. bakabilirsiniz. Fotonot 2017

Shutter Sayısı Öğrenme Araçları Fotoğraf makinesinde deklanşör düğmesine basitçe “dosya seç” butonuna basarak son çekmiş bastığımız andan itibaren ışığın ne kadar sürey- olduğumuz fotoğrafı “upload file” butonuna basıp le sensöre düşeceğini ifade eden terime “Shutter” yükleyerek öğrenebilirsiniz. Fotoğrafı yükledikten denir. sonra “Shutter Count” alanında merak ettiğimiz Fotoğraf makinelerinin özellikler tablosunda per- shutter sayısını görebilirsiniz. de ömrü ifadesini görürüz. 100,000, 150,000 vb. • MyShutterCount gibi perde ömrüne ilişkin rakamlar yer almaktadır. • CameraShutterCount Perde ömrü her deklanşöre basmanız durumunda Program yüklemeden shutter sayısı öğrenebileceği- perdenin ne kadar sürede eskidiğinin göstergesidir. niz araçlar da mümkündür. Aşağıdaki programları Ya da bir başka deyişle her deklanşöre bastığımızda bilgisayarınıza yükleyerek shutter sayısını kolayca shutter yani perde ömründen harcamış oluruz. öğrenebilirsiniz. Kullandığınız fotoğraf makinesiyle kaç fotoğraf • PhotoMe çektiğinizi merak ediyor olabilirsiniz ya da ikinci el • ExifTool bir fotoğraf makinesi alacaksınızdır ve o makineyle • Opanda IExif acaba kaç fotoğraf çekildi diye merak ediyorsunuz- Son olarak Nikon kullanıcılarının akıllı telefonları dur. Bu durumda ilgili fotoğraf makinesi için shut- için Google Play Android platformundan indire- ter sayısının kaç olduğunu öğrenebileceğiniz çeşitli bilecekleri “Shutter Count” uygulaması sayesinde yöntemler ve uygulamalar mevcuttur. Nikon fotoğraf makinenizden bir fotoğrafı Andro- Shutter Sayısı Öğrenme Araçları id cihazın SD kartına atarak direkt shutter sayısını Hiçbir program yüklemeden sadece internet site- öğrenebilirsiniz. sine girerek shutter sayısını öğrenebileceğiniz araç- lar mevcut. Bunun için aşağıdaki iki site üzerinde 12 Fotonot 2017

OFodtaokğrUazfaçıkllııkğtaı Nedİr? Fotoğrafçılıkta odak uzaklığı nedir? Odak uzaklığı, Odak uzaklığına göre lensler kaça ayrılır? objektife dışarıdan gelip belirli bir merkezde topla- Odak uzaklığına göre objektifler üçe ayrılır. Yukarıda nan ışığın, bu toplanma noktasıyla algılayıcı düzlem yani belirttiğimiz gibi 35mm mesafesi baz alındığında, 35- sensör arasındaki mesafeye denir. 50mm aralığındaki lenslere standart lensler ifadesini Odak uzaklığı mm cinsinden ifade edilir. Kullanılan kullanabiliriz. Buna göre 35mm altındaki lensler ge- lenslerin üzerinde gördüğümüz ifadeler o lensin odak niş açı lensleri ifade ederken, 50mm üstündeki lensler uzaklığını mm cinsinden ifade eder. Bu aşamada belir- zoom lensler olarak adlandırılır. tilen odak mesafelerine göre lens çeşitlerinin belirlendi- Geniş Açı Lens Nedir? ğini söyleyebiliriz. 50mm üstündeki zoom lensler için bakınız : Zoom Lens Odak uzaklıklarına göre objektifler üçe ayrılır. Bu me- Nedir, Avantajları Nelerdir? safelerin sensör boyutuna göre mm çarpanları değişse Fotoğraf çekme aşamasına gelindiğinde konuya göre bile kullanıcı açısından geniş açı lensler, prime lensler ve kullanılacak objektif ve odak mesafesi değişecektir. zoom lensler olarak kategorilendirebiliriz. Eğer fotoğrafın konusu manzara, iç mekan gibi geniş Odak uzaklığının değişmesiyle beraber vizörden bakıl- açı gerektiren bir durumsa geniş açı lensler kullanılma- dığında görülen alan daralır ya da genişler. Görüş açısı- lıdır. Sokak ve an fotoğrafları için standart prime ve na göre yorumlarsak odak uzaklığı, manzara fotoğrafları zoom lensler. Vahşi yaşam, spor ve aksiyon gerektiren gibi daha geniş alanların fotoğrafını çekmek istediğimiz- fotoğrafçılık için ise 50mm üstündeki zoom ve telefoto de daha düşük mm ya da daha uzaktaki objeleri çekmek zoom objektifler tercih edilmektedir. istediğimizde daha yüksek mm ifadeleri kullanmamızı gerektirecektir. 13 Bir başka deyişle eğer geniş bir alanı fotoğraflamak is- tiyorsak daha düşük mm’ye sahip geniş açı objektifler ya da uzaktaki bir alanın fotoğrafı çekilmek isteniyorsa daha büyük mm’ye sahip zoom objektifleri kullanmalı- yız. Hangi Odak Uzaklığı, Hangi Lens Çe- şidini İfade Eder? Objektifleri bir kenara bırakırsak insanlar çıplak gözle baktığında kaç mm görüş açısıyla dünyayı izler. Ya da insan gözünün odak uzaklığı kaç mm bir objektife denk gelmektedir. Yapılan araştırmalara göre insan gözü 43mm odak uzaklığına sahip bir lensin görüş açısıyla dünyayı izler. Buradan yola çıkarak lens çeşitleri de mm cinsinden ka- tegorilendirilir ve insan gözüne en yakın olabilecek ob- jektif türlerine standart lensler denir. Hatta bu durumda hemen aklınıza kit lensler gelebilir. Kapsadığı alan açı- sından standart ölçülere göre tasarlanmıştır. Bir ekleme yapmamız gerekirse ve bu duruma bir de sensör boyutunu eklersek yukarıda bahsettiğimiz 43mm insan gözü görüş açısı biraz aşağı yuvarlanmış ve full frame sensör için standart kabul edilen 35mm ile 50mm aralığına göre belirlenmektedir. Objektiflerin sınıflan- dırmasını odak uzaklığına göre yaptığımızda 35mm altındakiler ve 50mm üstündekiler gibi bir sonuç çık- maktadır. Fotonot 2017

HISTOGRAM NEDİR? FOTOğRAFÇILIKTA NASIL KuLLANILIR? Histogram, fotoğraf çekimi veya sonrasında Fotoğraf çekiminizi yaptınız ve sonra histograma fotoğrafı detaylı bir şekilde inceleyebilmenizi, baktığınızda yoğunluğun solda olması fotoğrafın az anlayabilmenizi sağlayan en önemli değerlendirme pozlanması yani karanlık, yoğunluğun sağda olması grafiklerinden birisidir. aydınlık yani fazla pozlanmış bir çekim yaptığınızı Aslında matematiksel bir terim olarak karşımıza gösterecektir. Grafiğin ortasındaki bir dağılım ise çıkan histogram, fotoğrafçılık alanında piksellerin dengeli bir pozlama ile dağılımını gösterecektir. ışık değerleri ile oluşturulmuş grafiğinden başka İYİ HİSTOGRAM VAR MIDIR? birşey değildir. Bu sayede fotoğraflarınıza ait hız- Histogram grafiğinde sol kısımdan sağa kısıma lı değerlendirmeler yapabilir ve buna göre makine doğru gidildiğinde ışık değeri 0 dan 255 ‘e doğru ayarlarıyla oynayarak ışık değerlerini tekrar gözden artmaktadır. Yani eksende 0 olan kısımda yükselik geçirebilirsiniz. varsa bu bize detay alınmayan pikselleri anlatmaya Histogram kelimesine anlam olarak baktığımızda çalışır. Benzer bir durumu sağ tarafta 255 ışık değe- Yunanca histos ve gramma kelimelerinin bir araya ri için de konuşabiliriz. Eğer bu kısımda yükseklik gelmesiyle oluşmuş “dikey dikdörtgen sütunlarla varsa bu da bize patlamış pikseller olduğunu anlat- grafik oluşturmak” şeklinde açıklayabiliriz. Şimdi maya çalışır. gelin fotoğrafçılıkta histogramın kullanım alanları- Yukarıdaki örnek resim bize genel olarak bir his- na bakalım. togram görüntüsünü basitçe yorumlarken ışık de- FOTOğRAFTA HİSTOGRAM NASIL KuL- ğerlerinin nasıl oluştuğunu anlatmaya çalışırız. LANILIR? Ama yine de sorduğumuz soruya kendimiz cevap Fotoğraf çekim tekniklerinin başında gelen ve ISO vermek istersek mükemmel histogram diye birşey ve diyafram ile 3 temel bileşeninden birisi olan ens- yoktur. Ancak çan eğrisi şeklinde oval gözüken bir tantane ile sensöre düşen ışığı kontrol etmeye çalı- grafik size en azından ışık değerleri anlamında doğ- şırız. Buradaki amacımız çekilen fotoğrafta doğru ru pozlama yaptığınızı gösterir. Ve unutmayın ki miktarda ışığı doğru sürede içeri almış mıyız yani her fotoğrafın histogramı birbirinden farklıdır. doğru pozlama yapmış mıyız diye kontrol etmektir. 14 Fiziki olarak olaya baktığımızda çoğumuz fotoğrafı çektikten sonra fotoğraf makinasının LCD ekranı- na bakarak fotoğrafın doğru pozlanıp pozlanmadı- ğını anlamaya çalışırız. Aslında bize görsel olarak gözüken görüntü maalesef yanıltıcı olabilmektedir. Bunun yerine matematiksel olarak ışık değerleri- nin nasıl oluştuğunu gösteren bir grafik her zaman doğru cevabı verecektir. Devam etmeden önce bu- rada ortaya çıkan bir başka sonucunda LCD ekran- da sadece kadrajın dengede olup olmadığına bak- mak konusunda karar verebileceğimiz ortaya çıkar. Fotonot 2017

F STOP var demektir. Yine aynı yazımızda her bir f aralığı değişiminde makinaya ulaşan ışık miktarını 2 misli NEDİR? değiştiğini vurgulamıştık. Benzer şekilde Estantene Nedir? yazımızda da; es- Lens almayı düşünüyorsunuz. Lens incelemele- tantene değerlerinin; rine bakarken dört stop’a kadar çekim avantajı 1 saniyenin altındaki değerler 1/2, 1/4, 1/8, 1/15, sağlar yazıyor. Lens karşılaştırmaların da diğerine 1/30, 1/60, 1/125, 1/250, 1/500, 1/1000, 1/2000, göre 2 stop avantajlıdır yazıyor. Filtre almak isti- 1/4000, 1/8000 yorsunuz inceleme veya açıklamalarına bakıyorsu- 1 saniye üzerindekiler ise 2, 4, 8, 15, 30 değerleri nuz 10 stop’a kadar avantaj sağlar yazıyor. Fotoğraf aldığını yazmıştık. Estantenede de tıpkı diyaframda paylaşım sitelerine fotoğraf yüklüyorsunuz size 1 olduğu gibi her bir değer atlayışı yani her bir stop stop az pozlamışsınız diye yorum yapıyorlar. Peki 2 kat ışık pozlamak demektir. 1/250 lik estantene bu stop’un ne olduğu merak ediyorsanız yazımızın değeri 1/500’e göre 2 kat daha fazla ışık miktarı devamını okuyunuz. geçirecektir. F STOP NEDİR? Diyaframla, estantene arasında ters orantı oldu- Çok temel olarak diyafram, enstantane ve ISO de- ğunu unutmayın. f/2 diyafram ve 1/60 estantene gerlerinin her bir adım değişim değerinin böylece değeriyle çekmiş olduğunuz bir fotoğrafı f/1.8 ve sensör üzerine düşen ışık miktarının belirlemesine 1/60 diyafram değeriyle veya f/2 diyafram 1/30 stop denilmektedir. estantene değeriyle çekecek olursanız fotoğrafını- Diyafram Nedir? yazımızdan hatırlayacak olursanız zı 1 stop fazla pozlamış olursunuz.Benzer şekilde diyafram değerleri f/1.2 – f/1.4 – f/1.8 – f/2 – f/1.8 diyafram 1/125 estantene değeriyle fotoğra- f/2.8 – f/4 – f/5.6 – f/8 – f/11 – f/16… gibidir. fınız doğru pozlanmış olacaktır. Bu durumda f/1.4 ile f/1.8 arasında bir stop fark Tüm bu pozlama ayarlarında ISO’yu dengeleyici faktör olarak düşünebilirsiniz. ISO arttırılarak poz dengesine yardımcı olup gereken stop kadar fotoğ- rafımıza avataj kazandırız. 15 Fotonot 2017

Beyaz Fotoğraf makinelerinde bulunan beyaz dengesi dengesİ özelliği, fotoğrafı çekerken bulunduğumuz orta- nedİr? mın sağladığı ışığa göre renkleri mümkün oldu- ğunca doğru bir şekilde kaydetmek için vardır. Hani fotoğrafların her zaman vizörden gördü- ğümüz gibi olmasını isteriz ya, işte beyaz dengesi tam da bu aşamada fotoğrafın çekildiği ortamdaki renk sapmalarını bizim istediğimiz, yani gördüğü- müz gibi düzeltmek için vardır. Peki neden beyaz ifadesi kullanılır. Çünkü beyaz dengesi ayarını yaparken fotoğrafçının makineye verdiği ipucu beyaz renktir. Fotoğrafçı beyaz ren- gin fotoğrafta neresi olduğunu söyler ve makine- nin ortam ışığına göre hata payını en aza düşürür. Özetle fotoğraf makineleri beyaz dengesi saye- sinde edindikleri beyaz renk bilgisine göre diğer renklerin düzenlemelerini yaparlar. Bizim tercih edeceğimiz white balance (beyaz dengesi) ayarlarını, istersek fotoğrafın çekim anın- da ya da arzu edersek bilgisayarda fotoğrafın iş- lenme aşamasında düzeltebiliriz. White Balance olarak bildiğimiz beyaz denge- Renk Sıcaklığı ve Kelvin Ayarları si nedir, ne anlama gelir ve fotoğrafa etkisi Bildiğimiz üzere çektiğimiz fotoğrafların temel nasıldır. Bu yazımızda beyaz dengesi konusuna kaynağı ışıktır. Işığın rengi gün içinde güneşin yö- genel bir giriş yapıyoruz. nüne göre değişir. Aynı zamanda her ışığın bir sı- Beyaz dengesi için ilk etapta söylememiz gereken caklığı yani rengi de vardır. Buna ışığın sıcak veya çoğu DSLR kullanıcısının direkt olarak ayarların- soğuk olması denir. Mavi tonlarında bir ışık fotoğ- da değiştirme ihtiyacı hissetmediği ya da bilse bile rafa soğukluk katarken sarı tonlarındaki bir turun- bu değişikliği genelde çekim sonrasındaki fotoğ- cu ise sıcaklık katar. Aşağıda bu renk geçişlerini raf işleme aşamasına bıraktığı bir ayardır. ilgili Kelvin dereceleriyle görebilirsiniz. Elbette fotoğrafa etkisi olan birçok diğer unsur Renk sıcaklığı yani ışık, fotoğraf makinelerinde gibi beyaz dengesi (white balance) ayarlarının da Kelvin (K) cinsinden ölçülür. Yani beyaz dengesi fotoğraflarınız üzerinde ciddi olumlu etkilerini ayarı için seçtiğimiz değerler, 2800 ile 10000 ara- görebilirsiniz. sında değişen Kelvin olmaktadır. Kelvin 10000′e yaklaştıkça kırmızıya, 2700’e yaklaştıkça da ma- viye döner. Beyaz ise tam bunun ortasında 5500 kelvindir. 16 Bu yazıda daha çok “beyaz dengesi nedir” diye Öntanımlı Beyaz Dengesi Çeşit- hiç düşünmemiş ve genelde otomatik (WB) ile fo- leri toğraf çekimlerini gerçekleştirmiş kullanıcılar için Fotoğraf makinelerinde bulunan ön tanımlı beyaz beyaz ayarlarının ne olduğunu ve basitçe tanımını dengesi (WB) çeşitlerinden bazılarının tanımlarını yapmaya çalışacağız. aşağıda bulabilirsiniz. Beyaz dengesini ayarlamamızın • Otomatik (Auto) – Otomatik beyaz ayarı birincil sebebi, çektiğimiz fotoğraf çoğu durumlarda doğru olan beyaz dengesini seçer ve tamamen makine tarafından atanır. için mümkün olduğunca doğru Bu ayarı sadece hangi beyaz dengesi ayarını renkleri elde etmektir. seçmek konusunda emin değilsek kullanırız. • Ampül (Tungsten) – Günlük hayatımızda Fotonot 2017

çok sık kullanılan akkor ampuller 3200 Kel- 17 vin’e ayarlanmış sıcaklık değerine sahiptir- ler. Bu tip ampul ile aydınlatılan ortamlarda çekilen fotoğraflarda genelde turuncu/sarı tonların hakim olduğunu görürsünüz. Ampül simgesine sahip “Tungsten” modu bu renk tonunu dengelemek için tercih edilebilecek bir beyaz ayarıdır. • Floresan (Fluorescent) – Floresan lambala- rın aydınlattığı ortamları ifade eder ve 4000- 5000 Kelvin’e ayarlanmış beyaz ayarı değeri- dir. Genelde soğuk mavi bir tona sahiptir ve eğer düzgün beyaz ayarı yapılmazsa bütün fo- toğrafı etkileyebilir. • Gün Işığı (Daylight) – 5000-5500 Kelvin’e ayarlanmış sıcaklık değerine sahiptir. Gün ışı- ğının etkin olduğu açık havalarda yapılan çe- kimlerde tercih edilir. • Bulutlu (Cloudy) – 6000 Kelvin’e ayarlan- mış beyaz ayarı değeridir. Gün ışığı ve gölge arasında tonlara sahiptir. Bulutlu veya kapalı havalarda tercih edilir. • Flaş (Flash) – Genelde flaş kullanıldığında bu cihazların ihtiyacı olan renk sıcaklığı olan 5000-5500 Kelvin’e göre ayarlama yapmak gerekir. Bunu da otomatik WB modu doğal olarak sağladığından çok sık kullanılmaz. • Gölge (Shade) – Sıcak tonlara sahip gölge beyaz ayarı, 7000 Kelvin’e ayarlanmış değere sahiptir. Genelde bina veya ağaç gölgesi gibi ortamlar için kullanılır. • Seçimli / Özel (Custom) – Özellikle çok- lu aydınlatmalı ortamlarda ölçüm yaparak en doğru beyaz ayarını vermek için kullanılır. Doğru sonuçlar alınması için fotoğraf maki- nesine beyaz rengin hangisi olduğu belirtilir ve seçimli bir şekilde beyaz ayarı yapılır. • Kelvin: Orta ve ileri seviye DSLR fotoğraf makinelerinde bulunur. Kelvin değerini sizin seçmenize yarar. Genelde profesyonel kullanı- cıların başvurduğu bir beyaz ayarıdır. Beyaz dengesi ayarlarını değiştirirken dikkat etme- niz gereken en önemli nokta bulunduğunuz iç ve dış mekanlardaki aydınlatma koşullarıdır. Işık kay- naklarındaki değişime göre sizin de beyaz dengesi ayarlarınızı güncellemeniz gerektiğini de hatırlat- mış olalım. Ek olarak mutlaka RAW (ham) fotoğraf çekim. Beyaz dengesi ve Kelvin Renk Tayfı Ters RAW çekilen fotoğraflar ham veriyi, hiçbir gör- Mantıkta Çalışır sel işleme tabi tutmadan hafızaya almayı sağlarlar. Bu şekilde kaydedilen veriler, fotoğrafçıya HAM (raw) imajı görüntü kalitesini kaybetmeden dü- zenleyebilme imkanı verir. Fotonot 2017

18 Alan Derinliği Diyafram Açıklığı : Alan derinliğinin büyüklüğü di- yafram açıklığı ile ters orantılıdır. Diyaframı ne kadar Nedir? [DOF] çok açarsak DOF dediğimiz alan derinliği o kadar çok etkilenir. Yani f/1.8 veya f/2.8 gibi düşük diyafram Alan derinliği, üzerinde odaklama yapılan objenin, değerlerinde alan derinliği az olur. Diyaframı ne kadar kişinin ya da fotoğraflanan konunun önünde kısarsak yani f/16 veya f/22 gibi diyafram değerleri ve arkasında oluşan netlik sahasıdır. Alan derinliğini kullanırsak alan derinliği o kadar büyük olur. Bazen kontrol edebiliyorsak fotoğraflamak istediğimiz ko- yetersiz ışık şartlarından dolayı her zaman diyafram nuyu istediğimiz gibi ön plana çıkarabilir ve fotoğraf- ile alan derinliğini kontrol etmek mümkün olmayabil- ta arka planı flu yaparak yine istediğimiz gibi öldüre- ir. biliriz. Daha açık diyafram kullanarak (düşük f değeri) fo- Alan derinliği kullanımı fotoğraf karesini oluşturan toğrafladığınız konuyu arkaplandan ayırabilirsiniz. diyafram, enstantane ve iso bilgileriyle ışığı doğru bir şekilde yakalamaktan ziyade anlatılmak istenen konu- *Foto 02 yu daha iyi anlatmak için kullanılabilecek en öenmli argümanlardan birisidir. Fotoğrafçılıkta genelde sığ, seçici “alan derinliği“nin Alan Derinliği Nedir? [DOF] sonucu olarak ön plandaki nesneyi arka plandan Alan Derinliği kelime anlamı olarak İngilizce Depth- ayırır ve basitçe “arka plan bluru” olarak adlandırılan of-field (DOF) karşılığında kullanılır ve “Net Alan Bokeh noktalarına ulaşabiliriz. Örnek bir bokeh fo- Derinliği” olarak da ifade edilir. Alan derinliği, fo- toğrafını görebilirsiniz. *Foto 03 toğrafçının kontrol edebildiği konulardan birisidir. Odak Uzaklığı: Kullandığınız lensin sunduğu odak Kimi zaman bir portre çekiminde daha küçük bir uzaklığına göre de alan derinliği etkilenmektedir. alan ön plana çıkarılabilirken, geniş açı bir manzara Odak uzaklığı arttıkça alan derinliği azalır. Örneğin çekiminde daha büyük bir alan öne çıkarılabilmekte- 16mm geniş açı bir lens ile çekilen bir manzara fo- dir. toğrafında (diyafram ve konuya olan uzaklık aynı) Peki alan derinliğini nasıl kontrol ederiz? Alan derin- ön planda yer alan objelerden arkadakilere kadar liğini kontrol edebilmek için üç farklı unsur bulun- daha net bir alan gözükürken, 85mm gibi bir lens ile maktadır. Bunların başında diyafram açıklığı gelmek- yapılan çekimde alan derinliği daha az olacaktır. tedir. Ayrıca odak uzaklığını ve fotoğraf makinesinin Konuya Olan Uzaklık: Fotoğraf makinesinin konuya olan uzaklığını kontrol ederek alan derinliği konuya olan uzaklığı alan derinliğini etkileyen un- üzerinde kontrol sağlayabilirsiniz. Şimdi bunların de- surlardan birisidir. Konuya yaklaştıkça alan derinliği taylarına bakalım. azalır. Yani fotoğrafını çektiğimiz objeye ne kadar Alan Derinliğini Nasıl Kontrol yakınlaşırsak o kadar seçici alan derinliği (shallow Ederim? dof) elde ederiz. Bu durumda odaklanan obje net Fotoğraf çekmeye yeni başladıysanız muhtemelen olur ve diğer kısımlar bulanık (flu) olur. (bkz. güver- en çok merak ettiğiniz konuların başında arka planı cinler). *Foto 04 nasıl (flu yapabilirim) bulanıklaştırabilirim gelmekte- Kısaca özetlememiz gerekirse genel olarak alan dir. Özellikle portre fotoğraf çekimlerinde modelin derinliği diyafram açıklığına bağlıdır. Diyaframı kıs- önde netlenmesi ve arka planın neredeyse tamamen mak alan derinliğini arttıracaktır. Yani daha küçük f öldürülmesi oldukça güzel bir görüntü vermektedir. değerleri kullanarak konuyu arkaplandan ayırabilir, Peki çektiğimiz fotoğraflarda arka planı nasıl öldüre- yani arka planı flu yapabilirsiniz. biliriz ya da başlıkta belirttiğimiz gibi alan derinliğini Sığ, seçici alan derinliği (shallow dof) için diyafram nasıl kontrol edebiliriz? *Foto 01 değeri büyük olsa bile fotoğrafını çektiğiniz konuya yakın durarak alan derinliğini azaltabilirsiniz. F/1.8 veya F/2.8 gibi düşük f değerleri sağlayan bir len- siniz olmasa bile elinizde bulunan kit lensle bile ob- jeye yakın durarak arka planı bulanıklaştırabilirsiniz. Elbette düşük f değerine sahip prime lensler özel- likle portre çekimlerinde arka planı kolayca öldüre- bileceğiniz ve kit lensiniz ile kullanabileceğiniz lens- lerdir. Fotonot 2017

01.) Alan derinliğinin büyüklüğü diyafram 02.) Sığ Alan Derinliğine Bir Örnek – Emi- açıklığı ile ters orantılıdır. nönü – D7100 / 1/160 – f/4 – ISO100 – 70 mm 19 03.) Nişantaşı Işıkları – 1/125 / ƒ/1.8 / 04.) Gülhane – D90 – 1/1000 / ƒ/3.2 / ISO1600 / 85 mm ISO 200 / 40 mm Fotonot 2017

Sığ Alan Derinliği Nedir? Sığ Alan Derinliği kelime anlamı olarak İngiliz- men öldürülmesi oldukça güzel bir görüntü ver- ce Shallow Depth-of-field karşılığında kulla- mektedir. Buna doğadaki her türlü makro fotoğraf nılır ve bazı durumlarda “Seçici Alan Derinliği” çekimlerinizi ekleyebiliriz. Genelde modelin arka olarak da ifade edilir. Bu yazıda sığ alan derinliği plandan ayrılmasını istediğiniz çekimlerinizde sığ ne demektir ve hangi durumlarda kullanılır, detay- alan derinliğini tercih edebilirsiniz. lı bir şekilde anlatmaya çalışacağız. Alan derinliğinin büyüklüğü diyafram açıklığı ile Daha önce Alan Derinliğini tanımlamak istedi- ters orantılıdır. Diyaframı ne kadar çok açarsak ğimizde; “üzerinde odaklama yapılan objenin, DOF dediğimiz alan derinliği o kadar çok etki- kişinin ya da fotoğraflanan konunun önünde ve lenir. Yani f/1.8 veya f/2.8 gibi düşük diyafram arkasında oluşan netlik sahasıdır” demiştik. Alan değerlerinde alan derinliği az olur. Sığ alan derin- derinliği bizim kontrol edecebileceğimiz bir du- liği için daha açık diyafram kullanarak (f değerini rumdur ve böylelikle fotoğraflamak istediğimiz küçülterek) konuyu arkaplandan ayırabilirsiniz. konuyu istediğimiz gibi ön plana çıkarabilir ve Fotoğraf makinesinin konuya olan uzaklığı alan fotoğrafta arka planı flu yaparak yine istediğimiz derinliğini etkileyen unsurlardan birisidir. Konuya gibi öldürebiliriz. yaklaştıkça alan derinliği azalır. Yani fotoğrafını Sığ Alan Derinliği Nasıl Tanımla- çektiğimiz objeye ne kadar yakınlaşırsak o kadar nır? sığ alan derinliği (shallow dof) elde ederiz. Fotoğraf çekmeye yeni başladıysanız muhteme- len en çok merak ettiğiniz konuların başında arka planı nasıl (flu yapabilirim) bulanıklaştırabilirim gelmektedir. Sığ alan derinliği, fotoğrafını çektiğimiz konuda, Bu durumda odaklanan obje net olur ve diğer kı- öne çıkardığımız net kısımların dar olmasını ifade sımlar bulanık (flu) olur. eder. Diğer taraftan genelde ön kısımda konuyu Sığ Alan Derinliği için Hangi güzel bir şekilde netlemek ve konuya dahil olabi- Lensleri Kullanmalıyım? lecek diğer elementleri, odak dışına çıkarıp, arka Sığ alan derinliği (shallow dof) için diyafram de- plana atarak güzel bir bulanıklık yaratmak, doğal ğeri büyük olsa bile fotoğrafını çektiğiniz konu- olarak seyri güzel fotoğraflar çıkmasını sağlamak- ya yakın durarak alan derinliğini azaltabilirsiniz. tadır. F/1.8 veya F/2.8 gibi düşük f değerleri sağlayan Sığ Alan Derinliğini Ne Zaman bir lensiniz olmasa bile elinizde bulunan kit lensle Kullanmalıyız? bile objeye yakın durarak arka planı bulanıklaştı- Özellikle portre fotoğraf çekimlerinde modelin rabilirsiniz. Elbette düşük f değerine sahip prime önde netlenmesi ve arka planın neredeyse tama- lensler özellikle portre çekimlerinde arka planı ko- layca öldürebileceğiniz ve kit lensiniz ile kullana- 20 bileceğiniz lenslerdir. Fotoğrafçılıkta genelde sığ alan derinliği nin sonu- cu olarak ön plandaki nesneyi arka plandan ayırır ve basitçe “arka plan bluru” olarak adlandırılan Bokeh noktalarına ulaşabiliriz. Fotonot 2017

Pozlama Telafisi Nedir? (Exposure Compensation) Fotoğrafçılıkta pozlama telafisi nedir? İng. exposure compensation kelime bütününün karşılığı olarak yerleşmiş olan pozlama telafisi, kullandığınız fotoğraf makinesinin otomatik poz- lamasının yanıldığı durumlarda kullanabileceğeniz ya da bir başka deyişle makinenin ışığa aldanıp hatalı ölçüm yaptığı durumlarda yapılan otomatik ölçüme müdahale edilmesine denir. Pozlama telafisi genelde EV ile ifade edilir. EV düşen ışığı kontrol etmeye çalışırız. Bazen karda teriminin karşılığı ise exposure value yani pozlama ya da plajda ışığın bizi aldattığı durumlarda po- değeridir. Başlangıçta pozlama telafisi için EV de- zlama değerini değiştirerek az veya fazla pozlan- ğeri tüm makinelerde “0” sıfır üzerinde bulunur. mış bir fotoğrafı belli basamaklarla düzeltebilir, Pozlama telafisi için makinenin kendi ölçümlerine pozlama telafisi yapmış olursunuz. Buradaki amaç ne kadar karışılmak isteniyorsa + veya – yönde çekilen fotoğrafta doğru miktarda ışığı doğru basamaklarla düzeltmeler yapılır. sürede içeri alabilmek ve akabinde doğru pozlama Kompakt fotoğraf makinelerinde EV değeri +3 yapmış olmaktır. ile -3 arasında değişirken, DSLR fotoğraf maki- nelerinde bu değer +5 ile-5 arasında değişebilme- ktedir. 1/2 veya 1/3 basamaklarla pozlama telaf- isi yapılabilir. Bunun için Nikon fotoğraf makinenizde pozlama 21 telafisi düğmesine basıp tekeri çevirmeniz yeterli olacaktır. Pozlama Telafisi Nedir? (Expo- sure Compensation) Fotoğraf çekim tekniklerinin başında gelen ve fo- toğraf terimlerinin ISO ve diyafram ile 3 temel bileşeninden birisi olan enstantane ile sensöre Fotonot 2017

Fotoğrafçı Gözüyle 4Bakabilmek için Önemli İpucu 22 Fotoğrafçı gözüyle bakabilmek ya da fotografik yamazsak, önümüzde geçip giden bir dolu kompo- bir bakış açısına sahip olabilmek elbette za- zisyonu doğal olarak kaybediyor olacağız. man isteyen ve uğraş gerektiren bir süreç gerek- 2. Tek Konu Etrafında Tüm Açılara Bakın tirir. Sabırlı olmak ve bu süre içerisinde devamlı Bakış açısını geliştirmek ve hatta etrafınızdaki ışığın öğrenmekle beraber, deneme yanılma yoluyla bol en güzel konumunu bulabilmek için en iyi yöntem- bol fotoğraf çekmenin yanısıra sizlere tüm bunları lerden birisi her açıyı kontrol etmektir. Önünüzde- yaparken uygulayabileceğiniz 4 ipucunu detaylan- ki bir objeyi fotoğraflayıp yolunuza devam etmek dırmaya çalışacağız. yerine aynı obje / konu için farklı açıları mutlaka Fotoğrafçı gözüyle bakabilmenin tanımını yapma- deneyin. Bu bir çiçek olabilir ya da mimari açıdan mız gerekirse muhtemelen etrafımızda yer alan bir- zengin bir bina. Ve buna göre o anda ilk çektiğiniz çok yaratıcı sahneyi, sanki fotoğraf çekiyormuşca- konum o obje için en doğru ve iyi açı olmayabilir. sına yorumlayıp, fotoğraf karesine dönüştürebilen İşin özünde tek bir konu bile olsa biraz daha va- bakış açısıdır diyebiliriz. kit harcayın, her köşesine bakın ve belirlediğiniz o Birçoğumuz fotoğraf çekmeye bir hobi olarak baş- konu için olabilecek tüm açıları belirleyin. Unutma- layıp elimize fotoğraf makinelerini alıp dışarı çı- yın her iyi fotoğraf bir emek ürünüdür. kıyoruz. Fotoğraf çekme becerimizi geliştirdikçe, 3. Tek Lens İle Gezin yapılmaması gereken notlara dikkat ettikçe ve farklı Tek bir lens ile gezinmeyi daha önce ayrıntılı bir yöntemler geliştirdikçe daha yaratıcı bakmaya baş- şekilde aktarmaya çalışmıştık. Fotoğraf tekniğinizi lıyoruz. geliştirmenin en güzel yolu sabir odak mesafeli pri- İyi fotoğraf çekmeyi öğrenmek zaman istediği gibi me lens kullanmaktan geçer. Elinizde tek bir lens bu süreç herkes için değişken olabiliyor. Bu yazıda ve odak uzaklığı olacağı için rehavete kapılmadan sizlere basit bir şekilde fotoğrafçı gözüyle bakabil- konuya göre istediğiniz yakınlığa gitmek ve doğru mek için deneyebileceğiz 4 yöntemi aktarmaya ça- açıları bulmak için hareket etmenizi sağlayarak ba- lışacağız. kış açınızı ciddi şekilde geliştirmiş olursunuz. Fotoğrafçı Gözüyle Bakabilmek 4. Diyaframı Açın için 4 Önemli İpucu Maksimum diyafram kullanarak çekim yapmanız 1. Yavaşlayın, Hayatı Gözlemleyin size konunun tamamen ne olduğunu ve yapaca- İlk yapmanız gereken kesinlikle elinizdeki fotoğraf ğınız çekimin konuyla olan bütünlüğünde kareye makinesi ile birşeyler çekmeye çalışmak olmama- doğru odaklanmanızı sağlayacaktır. f/2.8 bir lens lıdır. Fotoğraf çekmeye başlamadan önce yavaşla- ise diyaframı kapatmayın ve açık diyafram ile çek- yın. Daha doğrusu zihninizi boşaltın. Gözlerinizin tiğiniz fotoğraf karesiyle objenin / konunun nasıl önündeki perdenin kalkması için öncelikle kafa- ilişkili olduğunu görün. nızdakileri boşaltmanız, yani zamanı kovalamadan yavaşlamanız gerekmektedir. Bunun için belki bir banka oturup biraz dinlenin. Ya da kendinize basit bir kompozisyon bulup sadece ona odaklanmaya çalışın. Eğer fotoğraf çekmeye başlamadan önce yavaşla- Fotonot 2017

Nikon D7100 | 55-200mm f/4.0-5.6 | ƒ/5.6 |55mm | 1/80 | IS O800 Nikon D7100 | 55-200mm f/4.0-5.6 | ƒ/5.6 | 200mm |1/250 | ISO800 23 Nikon D7100 | Sigma 17-70mm f/2.8-4.0 | ƒ/2.8 | 17mm | 1/50sn | ISO100 Fotonot 2017

Y7BaiÖrpnmFaeomtmaolsğıirGaMefraçeıdkndeıenn İyi fotoğraf çekmeyi öğrenmek zaman ister. Sabırlı ol- İyi bir çanta, kameranızı ve ekipmanlarınızı güzelce koru- mayı ve bu süre içerisinde devamlı öğrenmekle beraber, yacaktır. Değişik hava koşullarına uygun şekilde bir çanta deneme yanılma yoluyla bol bol fotoğraf çekmenizi gerek- edinin. Eğer dışarı fotoğraf çekimine çıkacağınız zaman tirir. Genelde çekilen fotoğrafın olabilecek en iyi çekilmiş çok az bile yağmur yağma ihtimali varsa, ya elinizdeki yağ- fotoğraf olması ve esas iyi çekimi yapabilmek için sayısız mur koruyucuyu yanınıza alın ya da basit bir buzdolabı po- kitaplar okunur, fotoğraf atölyelerine gidilir ve fotoğrafın şeti bulundurmayı ihmal etmeyin çekim aşamasından, fotoğraf oluştuktan sonraki düzenle- Asla ve asla kamera çantanızı içinde kamera ve ekipman- me sürecine kadar herşeyin öğrenilmesi gerektiği düşünü- la gece arabanızda bırakmayın. Sadece hırsızlık anlamında lür. korunmaktan değil, gece oluşan hava değişimi özellikle kamera sensörü ve lenslerinize hasar verebilir. Unutmayın altın kural, eğer siz aşırı sıcaktan, soğuktan, kirden ve du- mandan rahatsızsanız, bilin ki aynı şekilde kamera ve ekip- manlarınızda bunlardan rahatsız olmaktadır. 2. Başka Bir Fotoğrafçıyı Kullandığı Kamera ve Ekip- man Yüzünden Yargılamak Genellikle hepimiz zaman zaman kameramızı ya da lens- lerimizi değiştiririz. Farklı lensler ile tecrübeler yaşarız. İnsanın doğasında olan kıskançlık, fotoğraf ekipmanları açısından da karşımıza çıkmaktadır. Kullandığı kameranın giriş seviyesi olması ya da kullanılan lensin kit lens olma- sı hiç kimseyi kötü fotoğrafçı yapmamakla beraber, basit gözüken ekipmanlarla harikalar yaratıldığını hep beraber görmüşüzdür. 24 Bu süreç herkes için değişken olmakla birlikte, ortak olan Bu yüzden bir kimsenin daha yeni bir gövdeye sahip ol- bazı durumlar vardır ve biz bu ortak olan olmazsa olmaz- ması veya çok keskin bir lens kullanması elinizde bulunan lardan birkaçına değinmeye çalışacağız. Bir fotoğrafçının ekipmanı sorgulamanızı gerektirmediği gibi basit bir göv- yapmaması gereken 7 önemli madde, hem fotoğraf çek- de ile standart kit lensler kullanmakta olan bir kimseyi de meye yeni başlayanlar için referans olması hem de diğer kullandığı kamera ve ekipman yüzünden yargılamamalıyız. taraftan yıllarını fotoğraf sanatıyla bütünleştirmiş profes- 3. Kameranın Hazır Modlarına Çok Güvenmek yonellerimizden küçük notlar alabilmek amacıyla aşağıdaki Kullandığınız kameranın özelliklerinde fazla sayıda hazır gibi sıralanmaktadır. mod olabilir ve siz bulunduğunuz ortama ve çekim yaptı- Bir Fotoğrafçının Yapmaması Gere- ğınız şartlara göre bu hazır modlar içerisinden tercih yapı- ken 7 Önemli Madde yorsunuzdur. Bu modlar (kar, aksiyon, güneşli vs..) çekim 1. Kullanılan Kameraya ve Ekipmanlara Saygısızlık modu tekerinde en fazla yeri kaplasa bile fotoğrafçılıkta Etmek kamera düzeyinde üç ana değişken vardır. Kullanmakta olduğunuz kameranıza ve ekipmanlarınıza asla • ISO saygısızlık etmeyin. Her zaman dikkatli ve titiz davranın. Za- • Enstantane rar görmemeleri için elinizden gelen en iyi şartlarda koru- • Diyafram maya çalışın. Kullandığınız lensler kameranızın ön kısmında Kameranızda bulunan hazır modlar dahil yapacağınız tüm darbeyi ilk alacak ekipman olduğundan ya lens kapağı ile ko- fotoğraf çekimleri aslında bu üç değişkenin nasıl seçildiği ruyun ya da kaliteli UV filtreler kullanarak önleminizi alın. ve kullanıldığıyla ilgilidir. Odak mesafesi, netlenen nokta ve flaş gibi başka değişkenler olsa bile özellikle iso, enstantane ve diyaframın birbiri arasında nasıl bir etkileşimde olduğu- nu öğrenmeniz, iyi bir fotoğrafçı olmanın temel prensipleri Fotonot 2017

Fotoğraflarınızı Flickr, DeviantArt gibi fotoğraf eleştirile- rinin yapılabildiği fotoğraf paylaşım sitelerine ekleyin. Hat- ta kendi web sitenizi oluşturabilirseniz ve yaptığınız çekim- leri burada bir seri şeklinde sunabilirseniz daha da güzel olacaktır. Yorumlara açık olun ve gelen eleştirileri mutlaka değerlendirin. Negatif gelebilecek yorumlar her ne kadar sizi duygusal olarak etkileyecek olsa da, eleştirinin özünde olan etkiyle, aslında size odaklanmanız gereken noktaları tespit etmenize olanak sağlayacaktır. Türk Nikon Forum üzerindeki “Fotoğraf Eleştiri” bölü- mü bu madde için biçilmiş kaftandır. arasındadır. Bu konuda sizlere aşağıdaki yazılar yardımcı Özet olarak içinize kapanık olmayın ve fotoğraflarınızı in- olabilir. sanlara gösterin. Bunun için gerekli kanalları kullanın ve • DSLR Simulatörü insanların yorumlarını alın. Bu her açıdan size ve fotoğraf- • Nikon Lens Simulatörü çılığınıza katkı sağlayacaktır. Bunun için hazır modlara güvenmeyin ve çekimlerinizi 6. Yardım İstemekten Çekinmek enstantane öncelikli, diyafram öncelikli ve manuel çekim Gururunuzu bir kenara bırakın ve gerçekten anlamadığınız modlarında yapmaya özen gösterin. noktada yardım istemekten çekinmeyin. İnternetin olma- dığı zamanlara göre çok daha fazla alternatifin bulunduğu günümüzde, hem sosyal ağlar, hem forumlar soru sorabile- ceğiniz ve mutlaka birilerinin sorunuza cevap verebileceği ortamlardır. 4. Başkalarının Çalışmalarını Birebir Kopyalamak Google arama motorunu efektif bir şekilde kullanın. Türk Günümüzde fotoğrafını çekmek istediğimiz bir konunun Nikon olarak kurulduğumuz günden bu yana oldukça faz- fotoğraflanmamış olması neredeyse imkansızdır. Özellikle la sayıda makale yayınladık. Üst kısımda bulunan arama günümüz dijital SLR dünyasında bir manzara fotoğrafı ya kutusunu es geçmeyin. da bir makro fotoğraf mutlaka dünyanın bir yerinde bir Unutmayın eskiden internet yoktu. Fotoğrafçılar birbirine şekilde fotoğraflanmıştır. Öğrenmenin en iyi yollarından yardım etmeyi severler. Eğer gerçekten online olarak yar- birisi ise fotoğraflanmış birşeyden ilham alıp benzer bile dım alamıyorsanız. O zaman alın kameranızı ve dışarı çı- olsa kendi yaratacağınız ışık ve stille tekrar fotoğraflamak kın. İlk fotoğraf dükkanına girin ve sorunuzu sorun. olacaktır. İlham almaktan hiçbir zaman çekinmeyin. Türk Nikon 7. Herşeyi Bildiğini Zannetmek ve Öğrenmeyi Bırak- 25 üzerinde sizlere farklı fotoğrafçılık çeşitleri ve türlerine mak göre zaman zaman ilham verici fotoğraflar sunmaktayız. İnternetin sağladığı en güzel şeylerden birisi her gün de- Bir fotoğrafı etraflıca izlemek,yorumlarını okumak ve vamlı olarak öğrenecek birşeyler bulabiliyor olmanızdır. EXIF bilgileriyle beraber teknik donanımını irdelemek Öğrenmek için takip edebileceğiniz bloglar, haber maka- hem size kullandığınız DSLR ile bu bilgileri kullanma im- leleri ve incelemeler, youtube üzerinde video tanıtımları kanı sağlar hem de bakış açınızı zenginleştirir. mevcuttur. Eğer siz kendinizi sınırlamazsanız internet size Ek olarak Türk Nikon üzerindeki konuk fotoğrafçı serisi mutlaka öğrenecek birşeyi bu kanallar aracılığıyla verecek- sizlere fotoğrafları hikayeleriyle beraber fotoğrafçının ken- tir. di ağzından sunmaktadır. Bu serileri takip ederek farklı ko- İnternet ile aranız yoksa ve devamlı internet üzerinde bir nulara göre oluşmuş fotoğrafları izleyebilir ve fotoğrafçının öğrenme sürecinde olamıyorsanız, kendinizi eğitmenin kendi ağzından yapım aşamasını okuyabilirsiniz. başka güzel yollarını bulabilirsiniz. Örneğin gitgide yay- 5. Fotoğrafları Tamamen Kendine Saklamak gınlaşmaya başlayan fotoğraf yürüyüşü ve gezi etkinlikleri, Çalışmalarınızı kendinize saklamayın. Fotoğraflarınızı pay- sizi farklı fotoğrafçılarla tanıştıracağı gibi, bol bol fotoğraf laşın ve insanlara gösterin. Evinizdeki sabit diskte ya da çekmenizi ve uzun fotoğraf sohbetleri yapabileceğiniz or- taşınabilir harddisk içerisinde her an bozulma ihtimaline tamlar yaratacaktır. karşı dijital çağın gereksinimleri olan bulutsal bilişimi kul- Türk Nikon üzerinde 7 madde olarak toparlamaya çalıştığı- lanın. Fotoğraflarınızı öncelikle çevrimiçi olarak saklayın. mız yapılmaması gereken bu öğelerin bir şekilde sizlere ışık Böylelikle fotoğraflarınız 7 kıtada farklı sunucularda barı- olmasını ümit ediyoruz. nıyor olacaktır. Bunun için Türk Nikon’da her yönüyle de- Unutmayın fotoğraf sizin bakış açınızdır. Bakış açınızı ise ğindiğimiz “En İyi Fotoğraf Paylaşım ve Saklama Siteleri” öğrenerek ve bol bol fotoğraf çekerek geliştirebilirsiniz. yazısına bakabilirsiniz. Fotonot 2017

Fotoğrafa Yenİ YBTaaşelpaymtanıelağlrıın Hatalar 26 Fotoğrafa yeni başlayanların yaptığı temel hatalar ne- bu ekipmanlar da önemlidir ancak yeni aldığınız DSLR lerdir ve başlangıç seviyesinde hangi konulara dikkat fotoğraf makinesiyle gelen kit lenslerin önemi fotoğraf etmeliyiz? Bu yazıda ele alacağımız konular içerisinde ilk çekmeye başladığınız bu ilk zamanlarda sizlere yardımcı etapta çok kolay gibi gözüken ama üşenip üzerinde dur- olmaktır. madığımız önemli konuları listelemeye çalışacağız. Bu yüzden bu ilk zamanlarınızı ekipman alarak değil, Fotoğraf çekmeye yeni başlayacaksınız ve kendinize yeni bol bol fotoğraf çekerek, denemeler yaparak ve elbette bir DSLR fotoğraf makinesi aldınız. Fotografik bir bakış okuyarak geçirmenizde fayda bulunmaktadır. Başka fo- açısına sahip olmak elbette zaman isteyen ve uğraş gerek- toğraflardan ilham almak, nasıl çekildiklerine bakmak ve tiren bir süreçtir. İyi fotoğraf çekmeyi öğrenmek sabırlı bu süre içerisinde ilgili teknikleri deneyerek kendi stilinizi olmayı ve bu süre içerisinde devamlı öğrenmekle bera- yarattıktan sonra gerek duyduğunuz ekipman zaten ken- ber, deneme yanılma yoluyla bol bol fotoğraf çekmeyi dini size söyleyecektir. gerektirir. 3. Sadece Otomatik (Auto) Modda Çekim Yapmak! Bu yazımızda fotoğrafa yeni başlayanların içine düştüğü Otomatik mod kısaca fotoğraf makinesinin pozlama an- yanlışlardan ve yapılan hatalardan bahsedeceğiz. Şimdi lamında enstantane, diyafram, netleme, ölçümleme, be- detaylara geçelim. yaz dengesi ve ISO hassasiyeti gibi tüm değerleri kendisi- Fotoğrafa Yeni Başlayanların Yaptı- nin belirlemesine denir. Yani bu durumda fotoğrafa yeni ğı Yanlışlar başlayanların ilk ihtiyacı olan kendini geliştirme aşaması 1. Kullanım Kılavuzunu Okumamak! için pek bir alan kalmamaktadır. Yeni aldığınız dijital SLR fotoğraf makinesini en iyi tanı- Elbette ilk günlerinizde sizden Manuel Çekim Modu olan yabileceğiniz yollardan bir tanesi beraberinde gelen kulla- (M) mod kullanın demiyoruz. Ancak sürekli otomatik nım kılavuzudur. Maalesef çoğu kullanıcı bu kılavuza göz modda çekim yaparsanız ve ayarları makinenin yapması- atmadan bir kenara koyar ve dönüp bakmaz. Emin olun na izin verirseniz o zaman fotoğraf çekim tekniklerinizi aradığınız çoğu bilgiyi internetiniz olmasa bile bu gelen geliştirmek adına fazla bir adım atmamış olursunuz. Bu kılavuzda bulabilirsiniz. DSLR makinenizi kullandıkça aşamada sizin için yararlı olabilecek en güzel detaylardan hangi butonun ne işe yaradığını bildikçe makineye daha birisi otomatik modda çektiğiniz her fotoğrafın çekim fazla hakim olacaksınız. bilgilerine (EXIF), LCD ekrandan bakmak. Gerekirse Günümüz teknolojisinde pdf olarak akıllı telefon veya histogram grafiğini incelemek olacaktır. Böylelikle yavaş tabletinize yükleyip, yanınızda her yere götürebileceğinizi yavaş doğru pozlama için gerekli bileşenlere hakim ola- ayrıca hatırlatmış olalım. Fotoğraf terimleri aynı olsa bile caksınız. her makine farklı olduğundan makine değişimlerinde bile Değerlendirme kullanıcı kitapçığını bir kenara atmayın. Çok daha fazla maddeyle zenginleşebilecek bir konu, 2. Sadece Ekipman Almaya Odaklanmak! örneğin fotoğraf düzenleme, lightroom kullanımı gibi Maalesef fotoğrafa yeni başlayanların içine düştüğü en sonrasında oluşabilecek ve fotoğraf artı değer katabile- büyük yanlışlardan birisi de ekipman çılgınlığıdır. Bu ilk cek bilgileri de, fotoğrafa yeni başlayanların kendilerini zamanlarda fotoğraf çekmek yerine yeni lensler, filtreler, geliştirme aşamalarında listelerine eklemekerinde faydası tripodlar gibi aksesuarlara yönelinir. Elbette ihtiyaca göre bulunmaktadır. Fotonot 2017

Fotoğraf Çekmeye Yeni Başlayanlar İçin İpuçları İhtiyacınıza göre nasıl bir makina alacağınıza sonunda • Kafanızda çekin: Fotoğrafı makinanızla çek- karar verdiniz ve fotoğraf çekmeye başlayacaksınız. meden, önce kafanızda çekin. Çekim sonrasın- O zaman fotoğraf çekmeye başlamadan önce bu yazı- da nasıl birşey görmek istediğinizi kendinize mızı mutlaka okuyun sizin için bazı ipuçları hazırladık. sorun ve makina ayarlarınızı buna göre yapıp Fotoğraf Çekmeye Yeni Başlayanlar İçin deklanşöre basın. İpuçları • Bütünleşin: Herşeyden önce fotoğraf çekmeyi severek yapın. Nikon’unuzla bütünleştiğiniz zaman çok iyi kareler çıkaracaksınızdır. Unutmayın makina- nız ne kadar üst seviye ve özellikle dolu olsada fotoğrafı çeken sizlersiniz. D40, hatta Coolpix kullanan biri D3s kulla- nan birinden kat ve kat daha iyi fotoğraf çekebilir. Unutmayın fotoğraf parayla çekilmez. • Nikon’unuzu tanıyın: Makinanızın • Bol bol fotoğraf çekin: Sadece okuyup ince- 27 kullanım kılavuzunu bir değil birkaç kere leyerek bir yere varamazsınız. Okuduklarınızı okuyun. Okurken makinanız üzerin- mutlaka uygulamanız gerekmektedir. Üşenme- de öğrendiklerinizi mutlaka uygulayın. İnanın her den, sıkılmadan fotoğraf çekin, çektiğiniz fo- okuduğunuzda farklı bir özellik keşfedeceksiniz. toğrafları daha sonra inceleyin, neyi doğru neyi İnternette makinanızla ilgili yapılan incelemeleri ve yanlış yaptığınızı kendinize sorun. Bir sonraki karşılaştırmaları okuyun, anlamaya çalışın. Makina- çekimlerinizde mutlaka iyileşmeler göreceksi- nızla çekilmiş fotoğrafları inceleyin. Nikon’unuzu niz. tanımadan fotoğraf çekmeye başlarsanız fotoğraf çekme sevdanız başlamadan bitebilir. • Paylaşın: Eleştiriye açık olun ve çekmiş oldu- ğunuz fotoğrafları internette paylaşın. Diğer • Lensinizi tanıyın: Lensinizin sınırlarını ve en iyi fotoğraf severlerin yorumlarını alıp kendinizi performans gösterdiği değerleri çok iyi bilmelisiniz. eksik konularda iyileştirmeye çalışın. Hangi aralıkta en keskin değerleri verdiğini, hangi değerlerde distortion oluşturduğunu bilmelisiniz. • Gözlemleyin: İnternette, dergilerde, gazeteler- Zoom, prime, makro ve geniş açı lenslerin ne ol- de gördüğünüz fotoğrafları okumaya çalışın. duğunu ve nasıl iyi kareler çekilebileceğini öğren- İncelediğiniz fotoğrafların hangi saatte ve nere- melisiniz. Sürekli lens alıp durmayın önce mevcut den çekildiğini, çekilirken kullanılan diyafram, lensinizi çok iyi tanıyın. estantene ve ISO değerinin ne olduğunu tah- min etmeye çalışın. Siz olsanız o karede neyi • Yardımcı elemanlar: Tripod,flaş, filtreler gibi daha iyi yapardınız düşünün. fotoğraf çekmek için kullanılan yardımcı akse- suarların ne işe yaradığını ne amaçla kullanıl- dıklarını ve fotoğrafta nasıl sonuçlar doğurduk- larını bilmelisiniz. Fotonot 2017

Fotoğraf Çekerken Dikkat Edilmesi Gerekenler Fotoğraf çekerken dikkat edilmesi gereken konuları malı? Ortada, yanda ya da alan derinliğini nasıl kontrol ya da bir başka deyişle fotoğraf çekim aşamasındaki etmeliyim? belki de ilk eylemi gerçekleştirmenizi sağlayan deklan- Makinemin Ayarları Bu Fotoğraf için Ne Kadar şöre basma aşamasında kendinize sormanız gereken so- Uygun? ruları listelemeye çalışacağız. Fotoğraf makinenizdeki ayarlara geçmeden önce net Fotoğraf çekme becerimizi geliştirdikçe ve yapılmaması ve keskin fotoğraf çekmenin altın kuralı fotoğraf ma- gereken notlara dikkat ettikçe ve farklı yöntemler geliş- kinesini doğru tutmanızla başlamaktadır. Ardından tirdikçe daha yaratıcı bakmaya başlıyoruz. Birçoğumuz vizörden bakarken seçtiğiniz netleme noktalarının, fo- fotoğraf çekerken, her kareyi oluşturma aşamasındaki toğrafın konusu için seçtiğiniz objelere odaklanmış ol- farklı duygularımızı ve bakış açımızla oluşturduğumuz ması gerekmektedir. Elbette ISO, diyafram, enstantane kompozisyonu, teknik becerilerimizle birleştirip ilgili hızı gibi konuları dikkate alıp fotoğraf çekerken doğru fotoğrafı ortaya çıkarıyoruz. pozlama yapabilmek için maksimum özeni göstermeniz Fotoğrafçı gözüyle bakabilmek ya da fotografik bir ba- gerekmektedir. kış açısına sahip olabilmek elbette zaman isteyen ve uğ- Bu Fotoğraf O An’ı Sizin Düşündüğünüz Gibi raş gerektiren bir süreç. İyi fotoğraf çekmeyi öğrenmek Yansıtıyor mu? zaman istediği gibi bu süreç herkes için değişken olabili- Gözümüzle gördüğümüz an ile o an için kafamızda yor. Bu yazıda sizlere basit bir şekilde fotoğraf çekerken oluşturduğumuz kompozisyonu fotoğraf çekerken yan- dikkat edilmesi gerekenleri aktarmaya çalışacağız. sıtmak her zaman hissedilen şekilde olmayabilir. Bunun Fotoğraf Çekerken Sorulması Gere- içerisinde maalesef yukarıda belirttiğimiz teknik de- ken Sorular. tayları yeteri kadar uygulayamamak ve kimi zaman da Aşağıdaki belirli maddelerde fotoğraf çekerken dikkat aslında o anın o fotoğrafı çekmek için uygun olmadığı edilmesi gerekenlerin yanısıra, belirlediğiniz konuyla ile- zamandan kaynaklanmasıdır. Eğer çekmeye çalıştığınız tişim kurma yöntemleri, anı yakalama ve kompozisyon fotoğraf o an ile ilgili bir duyguyu aktarmaya çalışıyor- oluşturma aşamasında kendinize sormanız gereken bazı sa ve bunun için sizin güneşe ihtiyacınız varsa o zaman önemli soruları bulabilirsiniz. güneşli bir havada bunu denemeniz gerekir. Elbette her Fotoğrafımın Konusu Nedir? zaman kafamızdaki hikayeyle çevresel faktörleri eşleşti- Fotoğraf çekerken belki de bizi teşvik eden en önemli remeyiz ancak bunun oluşmadığı zamanı gördüğümüz, nedenlerden birisi yani makineyi gözümüze götürüp ya yorumladığımız anlarda belki de deklanşöre basmamak da LCD ekrandan bakmamıza sebep olan, o an’ı gör- ve çöp bir fotoğraf üretmemek daha doğru olacaktır. düğümüzde ortaya çıkan ve herkes için farklı oluşan Fotoğraf çekerken sorabileceğiniz veya öncesinde dik- “konu” kısmıdır. Belki de deklanşöre basmadan kendi- kat edebileceğiniz çok fazla detay üretebiliriz ve muhte- nize sormanız gereken ilk sorulardan birisi sizi fotoğrafı melen hepimiz o an için fotoğraf çekerken saniyede sa- çekmeye teşvik eden nedeni sorgulamanız olacaktır. Bu yısız bileşeni gözden geçirip fotoğrafımızın istediğimiz kimisi için çeşitli geometrik şekillerden oluşan desenler, detaylara, konu bütünlüğü ve teknik zenginliğe ulaşma- kimisi için sadece durağan ve güzel gözüken bir obje ya sını arzu ediyoruz. Belki de bu maddelerden önce için- da kimisi için yaşadığı şehri anlatan insanlardan oluşan de bulunduğumuz bu dijital dünyada fotoğraf çekerken bir sokak kompozisyonu olacaktır. Hangisi olursa olsun sorabileceğiniz en önemli soru “ben bu fotoğrafı neden “Ben bu fotoğraf için bir konu belirledim mi?” sorusu- çekiyorum” olacaktır. nu sorduğunuzda eğer kadrajınıza giren öğeler belirledi- 28 ğiniz konu için size rahatsızlık veriyorsa emin olun fo- toğrafınıza bakan kişilere de aynı rahatsızlığı verecektir. Fotoğrafımın Konusunu En İyi Nasıl Ortaya Çıka- rabilirim? Birinci soruda fotoğraf çekerken konunuzu belirlediniz. Şimdi sıra ikinci soruya fotoğrafınız için belirlediğiniz konuyu en iyi şekilde ifade edebileceğiniz detaylara sa- hip misiniz? Konu içerisinde konumlandırdığınız öğe- ler, fotoğraf teknikleri açısından yeterli ışığa sahip mi? Ya da mevcut çizgileri kullanmak konusunda ekstra bir çaba sarfedilebilir mi? Konuya uzaklığınız nasıl? gibi so- ruları sormanın tam sırası. Bu noktada fotoğrafınızda odaklandığınız öğeyi öne çıkarabileceğiniz yer nasıl ol- Fotonot 2017

NBoedkierh? Nikon 85mm f/1.8 “Boke” olarak da bilinen Bokeh fotoğrafçılıkta en Nikon 50mm f/1.4 popüler konulardan biridir. Bokeh’in bu kadar popüler olmasının sebebi fotoğrafları görsel olarak 29 çekici hale getirmesi, dikkatimizi imaj üzerindeki belirli bir alana odaklamamızı sağlamasıdır. Lite- Nikon 85.0 mm f/1.8 ratürde “blur” olarak çevirilen kelime Japonca’dan gelmektedir. Bokeh Nedir? Temelde Bokeh out of focus’un kalitesi (arka plan- daki objelerin tamamen kaybolması) veya kamera lensi tarafından verilen imajın bulanık tarafıdır. Burada konu olan bulanıklığın kendisi veya ön ya da arka plandaki bulanıklığın miktarı değildir. Fotoğrafçılıkta alışılagelen blur genelde sığ “alan derinliği“nin sonucu olarak ön plandaki nesneyi arka plandan ayırır ve basitçe “arka plan bluru” olarak adlandırılır. Buna karşın fotoğrafçıların Bo- keh dediği şey ön/arka plan blurundaki kalite ve his ile ışığın yansıyan noktalarıdır. Kafanız mı karıştı? Aşağıdaki resime bir göz atın. Zemin odak dışındayken (ki bu zeminin alan derin- liği dışında olduğu anlamına gelir) serçenin oda- kta ve keskin (ki bu alan derinliği içerisinde old- uğu anlamına gelir). Küçük ya da sığ alan derinliği nesneye çok yakın duruyorken geniş bir diyafram kullanılmasının sonucudur. İmajın sol tarafında farklı renklerdeki dairelere bir bakın. Lens böyle verdiği için bunlar ışık yansımalarıdır ve daireseldir. Bu fotoğraftaki dairesel alanların yumuşaklık his- si fotoğrafçıların iyi bokeh diyebilecekleri bir du- rumdur. Bazı fotoğrafçılar Bokeh‘in dairesel ışık yansımasının kalitesi olduğunu iddia ederken diğer- leri ise bunun sadece bir yansımalar ya da parlak noktalar değil tüm odak dışı alanın kalitesi old- uğunu savunuyorlar. Unutmayın, Bokeh oluşumda lensin diyafram açıklığı yani ne kadar ışık aldığı, lensin optik kalite- si, diyafram bıçakları, çekimdeki arka plan ve çek- tiğiniz objeye yakınlığınız etkilidir. Fotonot 2017

Fotoğraflarım Neden Bulanık (Flu) Çıkıyor? Fotoğraf çeken birini en çok rahatsız eden konular- Elbette yavaş pozlama ya da enstantane değerlerinin dan birisi muhtemelen, fotoğraflarının bulanık ve kullanılması sorunun ana tespiti olsa da bulanık fotoğ- flu çıkmasıdır. Peki çektiğimiz fotoğraflar neden bazen rafları ortaya çıkartan sadece yavaş enstantane değildir. bulanık (flu) çıkar ve bunu düzeltmek için neler yapa- Fotoğrafını çekmek istediğimiz objeler hareketliyse ve biliriz. biz o hareketi donduracak şekilde bir enstantane hızı Fotoğraflarınız bulanık çıkıyorsa bunu düzeltmenin yol- kullanmıyorsak o zaman hareketin etkisini maalesef fo- larını bu yazıda belirli maddelerle anlatmaya ve detay- toğrafımıza yansımasını bulanık bir şekilde görebiliriz. landırmaya çalışacağız. Bu durum özellikle spor müsabakalarında, çocukların Bulanık fotoğrafların nedenini bulduktan sonra nasıl oyunlarını fotoğraflarken karşımıza çıkar. Bu tarz hare- flu olmayan, net fotoğraflar çekebileceğiniz konusunda ketli objelerle karşılaşmanız durumunda daha kısa poz- bazı tavsiyelerimiz olacak. Bu sayede daha net ve keskin lama değerleriyle çekimler yapın. 1/200 yeterli olmuyor- fotoğraflar çekebileceğinizi umuyoruz. sa yavaş yavaş (1/500 ve üstü gibi) daha hızlı enstantane değerlerine yükseltebilirsiniz. 30 Fotoğraflar Neden Bulanık Çıkar? Odak Noktasının Yanlış Seçilmesi Sorunu tespit etmemiz gerekirse; ilk etapta yetersiz or- Özellikle fotoğraf çekmeye yeni başlayanların sıkça kar- tam ışığında, olması gereken enstantane değerlerinden şılaştıkları sorunlardan bir tanesidir. Odak noktasının daha yavaş enstantane değeri kullanılması, fotoğrafların yanlış seçilmesi istenilen yerin netlenmemesi sonucu fo- bulanık (flu) çıkmasına sebep olur. Eğer örneklendir- toğrafın bulanık gözükmesine neden olur. Kullandığınız memiz gerekirse mevcut ortamdaki ışığa göre fotoğraf DSLR fotoğraf makinesinin AF noktalarına alışmanın makineniz doğru pozlama yapabilmek için enstantane yanısıra, özellikle Nikon’un matrix ölçümleme modun- değerinin 1/4 olmasına karar veriyor. Ya da aynı pozla- da çekim yapılıyorsa, deklanşöre yarım basıldığında çı- mayı siz yapmak istiyorsunuz ve pozlama değerini ens- kan netleme noktalarından emin olduktan sonra çeki- tantane için 1/4 sn şeklinde atadınız. min gerçekleştirilmesi fotoğrafta istenilen alanların net Yavaş Enstantane Kullanımı ve keskin çıkması için önemlidir. Bu demek oluyor ki deklanşöre bastığınız andan sani- Nasıl Net ve Keskin Fotoğraflar Çekebilirim? yenin 1/4’ü kadar bir süre boyunca elinizdeki fotoğraf Evet sorunu az çok tespit ettiğimize göre şimdi nasıl net makinesini kıpırdatmadan durmanız gerekiyor. Eh bu ve keskin fotoğraflar çekebileceğiniz konusunda tavsi- durumda ortaya çıkan (siz hissetmeseniz bile) titreşim yelerde bulunabiliriz. Fotoğraf makinenizdeki ayarlara ve sarsılmalar fotoğraflarınızın flu yani bulanık çıkma- geçmeden önce net ve keskin fotoğraf çekmenin altın sını sağlıyor ve net, keskin kareler elde edemiyorsunuz. kuralı fotoğraf makinesini doğru tutmanızla başlamak- Çözüm için enstantane hızını 1/100 üzerinde tutmaya tadır. Ardından vizörden bakarken seçtiğiniz netleme çalışın bunun için ISO değerini yükseltebilirsiniz. noktalarının, fotoğrafın konusu için seçtiğiniz objelere Eğer kişi olarak genelde fotoğraf makinesini titreten bir odaklanmış olması gerekmektedir. Bu iki adımı da mad- yapıya sahipseniz o zaman enstantane değerlerini 1/200 delerimize ekleyelim ve makine üzerindeki ayarlar ile – 1/250 civarında tutmanızı tavsiye ederiz. Bunun için devam edelim. enstantane öncelikli mod kullanarak enstantane hızı için • Fotoğraf makinesini doğru tutmak. rahat ettiğiniz değeri kolayca atayabilir, doğru pozlama • Fotoğrafın konusuna odaklanmak ve doğru netle- için gereken bileşenleri enstantaneyi sabitledikten sonra yapabilirsiniz. me noktalarını seçmek. Fotoğraf Konusunun Hareketli Olması • Kullanılan lensteki titreşim engelleme VR özelliği- Fotonot 2017

nin açık olup olmadığına bakmak, kapalıysa VR’ı Farklı Enstantane Hızları için Örnekler 31 açık konuma getirmek. Nikon D7100 – Sigma 17-70mm f/2.8-4 | • En iyi netlik ve görüntü kalitesini elde etmek için ƒ/18 | 70mm | 1/60sn | ISO100 standart olarak en düşük ISO değeri ile çekimlere başlamak. Eğer ortam ışığına göre ihtiyacımız yok- sa yüksek ISO değerleri fotoğrafta kumlanma ile birlikte gürültü (noise) oluşturmaktadır. • Yavaş enstantane durumunda, kişiye göre değişir ama 1/50’den daha hızlı hale getirmek için daha açık diyafram yani daha küçük f değeri kullanabili- riz (örn f/5.6 yerine f/2.8). Eğer kullandığımız lens buna izin vermiyorsa o zaman son çözüm olarak ISO değerini arttırabiliriz. Bazı düşük ışıklı ortam- larda hem küçük f değeri hem de yüksek ISO’yu beraber kullanmamız da gerekebilir. • Flaş kullanmak isteyebilirsiniz. Bu durumda DSLR fotoğraf makinelerinde enstantane hızı sabit 1/250 gibi bir değere ulaşır. O zaman sizin diğer bileşenle- ri doğru pozlama için ayarlamanız yeterli olacaktır. • Tüm bu saydıklarımız elde çekim için yapabile- cekleriniz. Bahsettiğiniz yavaş enstantane değerine ulaştıysanız ve tripod kullanma imkanınız varsa, o zaman basit bir sehpa ya da tripod kullanmanız do- ğal olarak makinedeki titreşimi ortadan kaldıracak- tır. Eğer fotoğraf konunuzda hareketli değilse net fotoğraflar elde edebilirsiniz. Net Fotoğraf için Elde Çekim Sınırı ve Doğal Kurallar Makineyi elde tutarak netlik kaybı yaşamadanfotoğraf çekmenin bazı kuralları vardır. En basit anlatımla kul- landığınız enstantane hızının lensin odak uzaklığını ifa- de eden mm’ye eş değer olması gerekmektedir. Bunu örneklendirmek gerekirse 50mm odak mesafe- sine sahip bir lens kullanarak çekim yapıyorsanız, elde çekim için sınırınız bu lens için enstantane değeri 1/50 saniyeden daha hızlı olmalıdır. Eğer 150mm odak uzak- lığına sahip bir zoom lensiniz varsa o zaman bu değer en az 1/150 olmalıdır. Tabi bu sınırlar ya da kurallara uysanız bile bu enstantane değerleriyle bulanık fotoğraf- lar oluşmaz diye düşünmeyin. Sonuçta sizin oluşturdu- ğunuz konudaki değişkenlere göre enstantane değerinin de ona göre değişmesini gerektirecektir. Yani konuya göre 1/50 alt sınır 1/200’e çıkabilir. Dip not olarak da bu kuralın eski 35mm filmli fotoğraf makineleri için geçerli olduğunu belirtelim ve eğer Ni- kon’un DX format crop faktörlü fotoğraf makineleri için sonucu 1.5x ile çarpmanız gerekmektedir. Fotonot 2017

FOTOĞRAFÇILIKTA MAVİ SAAT NEDİR? Fotoğrafçılıkta mavi saat nedir? Mavi saat, gün do- kullanabileceğiniz Twilight Calculator programını ve bir ğumundan önce ya da gün batımından sonra ortaya diğer seçenek olarak iPhone uygulaması da olan Gold- çıkan, gökyüzünün neredeyse tamamının mavi renkle en-Hour.com sitesini önereceğim. dolduğu alacakaranlık zamanıdır. Bu siteler size çekim yapacağınız yerin altın ve mavi Fotoğrafçılar tarafından sihirli veya altın saat (İngilizce: saatlerini gösteriyor. Tavsiyem ilk etapta Golden-Hour Magic hour veya Golden hour) olarak da adlandırılan sitesini kullanmanız olacaktır. Çünkü eğer kullandığınız mavi saat, aslında gün batımından sonra birbirinden gü- güncel bir bilgisayarda konum özelliği varsa anında yer- zel kompozisyonlar oluşturmak için olabilecek en elve- inizi gösterip hemen altın ve mavi saatlerini aktarıyor. rişli zaman dilimidir. iPhone uygulaması direkt konum bulduğu için zaten so- Özellikle birbirinden güzel manzara fotoğrafları için en run olmayacaktır. verimli ve en güzel tonları yakalayabileceğiniz bu zaman diliminde güneş ışınları artık yumuşamış ve etkisini gü- nün diğer saatlerine göre kaybetmiştir. Fotoğraf Çekmek için Mavi Saat (Altın) Zaman Dilimini Nasıl Bulacağım? Twilight Calculator üzerinde ise arama kısmına çekim yapacağınız yerin bilgilerini girmeniz, ardından mode kısmından da altın ve/veya mavi saat dilimlerini seçmeniz yeterli olacaktır. 32 Tabii ki teknolojinin yardımıyla diyerek ilk cevabı ver- Ek olarak BlueHourSite.com sitesini de kullanabi- miş olalım. Ancak yine de tavsiyemiz eğer zamanınız leceğinizi hatırlatalım. Benzer şekilde konum ve tarih varsa çekeceğiniz manzara fotoğrafı size gün batımı itibariyle size gün batımı, gün doğumu ve altın ve mavi seçeneği sunuyorsa, siz gün batımı için gidip sonrasında saat için tam saat aralıklarını veriyor. direkt olarak golden hour tabir edilen mavi saat sürecine Değerlendirme adım atabilirsiniz. Gördüğünüz gibi fotoğrafçılıkta kendinizi geliştirmek Eğer fotoğraf çekmek için vaktiniz yoksa ve bulun- ve zamanla fotografik bir bakış açınızı artırmış olsanız duğunuz yer için sadece mavi saatin olduğu zaman dili- bile her işte olduğu gibi yer, mekan ve doğru ışık için mini merak ediyorsanız. En başta belirttiğimiz gibi akıllı planlanma yapmak gerekiyor. telefonunuz ve konumunuzu kullanarak size bu bilgiyi Manzara fotoğrafınızın ışık için altyapısını ayarlamak verebilecek güncel bir mobil uygulama kullanmanız ye- için eğer mümkünse çekim yapacağınız yeri farklı ışık terli olacaktır. koşullarında önceden gözlemleyin ve doğru zamanda Bunun için size bir tane Jeko Photo’nun web üzerinde çekim için bir planlama yapın. Umarız bu güzel zaman diliminde birbirinden güzel fotoğraflar üretirsiniz. Fotonot 2017

GECE FOTOĞRAFI NEDİR? NASIL ÇEKİLİR? Gece fotoğrafı oluşturmak ve hava karardıktan sonra fotoğraf çekmek zor ve özellikle ekipmanınızın yet- releri kullanmamız gerekecek. Hiçbir şey anlaşılamayan meyeceği durumlar yaratabilmektedir? Bu yazımızda gece fotoğraflar üretmek istemeyiz. fotoğrafı çekmek ilgili faydalı olabilecek bazı detayları bu- Eğer net fotoğraf çekmek istiyorsak hiçbir şekilde fo- lacağınızı düşünüyoruz. toğraf makinesini sarsmayacağız ve titretmeyeceğiz. Bu Fotoğraf, kompozisyon gücünü yansıtabildiğimiz en yüzden elde çekim sınırınızı bilin. Genelde fotoğraf ma- önemli alanlardan birisidir. Fotografik bir bakış açısına kinesini titreten bir yapıya sahip bir kişiyseniz o zaman sahip olabilmek elbette zaman isteyen ve uğraş gerektiren enstantane değerlerini 1/200 – 1/250 civarında tutmanız bir süreçtir. İyi fotoğraf çekmeyi öğrenmek zaman ister gerekir. Genel kabul edilen titretmeden elde çekim sını- ancak bazı durumlar vardır ki fotoğraf çekim teknikleri rı ise 1/60 şeklindedir. Bu durumda minimum 1 saniye açısından bilgi ve birikim gerektirir. bile pozlama yapmak söz konusu olacaksa mutlaka tripod kullanmamız gerekecektir. Gece fotoğrafı ve gece fotoğrafçılığı açısından bakarsak Gece fotoğrafı çekmek bir anlamda uzun pozlama yap- neredeyse teknik bilginin maksimum düzeyde kullanıldığı mak demektir. Uzun pozlama yaparken sensöre daha faz- alandır. Bu yüzden amatör anlamda ilk kez uğraşıldığında la ışık toplamak için enstantane hızını ayarlayınca ve di- ortaya çıkan gece fotoğrafı bulanık veya flu gözükebilir. ğer ayarları dengeli yapmamız durumunda fotoğrafınızın Bu yüzden teknik beceriyi geliştirmek ve sık pratik yapa- göze daha hoş gözükmesini sağlarsınız. Gece fotoğrafı rak gece fotoğrafçılığımızı geliştirebiliriz. Gece fotoğraf- çekerken kalitesi yüksek fotoğraflar elde etmek için stan- çılığı için teknik ekipman ve fotoğraf makinesi ayarlarına dart olarak en düşük ISO değeri ile çekimlere başlayın. yazının devamında değineceğiz. Mevcut ışık şartlarına göre doğru pozlama yapabilmek Gece Fotoğrafı Nedir? Nasıl Çekilir? manuel çekim ayarlarını kullanarak diyafram ve enstan- Geceyi tanımlamamız gerekirse gün batımından sonra- tane seçimlerinizi yapın. Manuel çekim modu esnasında ki 30-60 dakika sonrasından başlayan ve gün doğmadan deklanşör yerine uzaktan kablolu ya da kablosuz kuman- önceki 30-90 dakika öncesine kadar devam eden zaman da kullanarak gece çekiminizi gerçekleştirin. dilimi diyebiliriz. Gece fotoğrafçılığı emek ister ve pozlama süreleri arttık- Bu noktada karıştırmamamız gereken bir detay ise mavi ça gündüz saatlerindeki gibi seri fotoğraf üretmek için saat olarak bilinen ve genelde akşam fotoğrafçılığını ifade kolay bir zamana sahip olamazsınız. Bu yüzden her poz- eden zaman diliminden sonraki zamanda gece fotoğraf- lama aşamasından önce yukarıda bahsettiğimiz detayları çılığı üzerine çekimler yapılabilir. uygulayarak harcadığınız zamanı değerli kılacak fotoğraf- Gece fotoğrafı çekmenin en büyük zorluklarından bi- lar oluşturabilirsiniz. risi ışık kaynaklarının oldukça az olmasıdır. Bunun birincil sebebi 33 olan doğal ışık kaynağımız güneşin olmaması ama buna rağmen ay ve yıldızların geceye renk katması yer değiştirmektedir. Elbette şehrin veya gecenin güzel tarafını aydın- latan çok sayıda tungsten, flore- san, flaş ışığı gibi yapay ışık kaynağı mevcuttur. Gece Fotoğrafı Nasıl Çekilir? Her şeyden önce yetersiz ışık kay- nağı sorununun üstesinden gele- bilmemiz için yanınızda bir adet tripod bulundurmanız gerekiyor. Gece fotoğrafı çekerken ortam ışığı az olduğundan uzun pozlama sü- Fotonot 2017

Uzun Pozlama Nedir? En Güzel Uzun Pozlama Fotoğraf Örnekleri 34 Uzun pozlama (long exposure) nedir sorusunun Uzun pozlama yaparken en önemli konulardan birisi cevabını verebilmek için pozlama süresine yani enstantane hızıdır. Enstantane hızlarını 30sn ile 1/8000 enstantane hızına ve enstantane hızının fotoğrafı nasıl aralığında ele alırsak (detaylarını enstantane hızı yazısın- etkilediğine bakmamız gerekecektir. Enstantane hızının da ayrıntılı bulabilirsiniz) uzun pozlama aşamasına gel- fotoğrafçılıktaki karşılığı ise diyaframdan geçen ışınların miş ve artık ışığın azaldığı elde çekim sınırı genel olarak ne kadar süreyle sensörde kalacağı, yani fotoğraf çek- 1/15 gibi ifade edilmektedir. Bu sınırdan 30sn ve üzeri mek için deklanşöre bastığımız anda ışığa duyarlı alanın bulb (sınırsız) modlarda çekilmiş uzun pozlama (long ışığı aldığı süredir. exposure) fotoğraflar ise çeşitli şekilde karşımıza çık- Uzun pozlama benzer bir şekilde karanlık bir ortamda maktadır. bir nesnenin üzerine düşen ışığın sensöre aktarılmasıdır. Uzun pozlama fotoğraflarına örnek olabileceğini dü- Ya da aslında uzun pozlanmış fotoğraflarda gördüğü- şündüğümüz belirli sürelerde pozlanmış fotoğrafları 35. müz üzere hafif ışıkta hareket eden bir objenin yaymış Sayfada İnceleyebilirsiniz. olduğu hareket hissinin, uzun pozlanarak mevcut ışığın hüzmeleriyle fotoğrafa aktarımı olarak ifade edebiliriz. Fotonot 2017

Uzun Pozlama: 30sn, ISO:100, Uzun Pozlama: 10.9sn, ISO:400, Diyafram:18mm@f/2.8 Diyafram:22mm@f/25 Uzun Pozlama: 114sn, ISO:200, Uzun Pozlama: 1 saat Diyafram:10mm@f/7.1 35 Uzun Pozlama: 20sn, ISO:100, Uzun Pozlama: 5sn, ISO:50, Diyafram:17mm@f/22 Diyafram:37mm@f/8 Fotonot 2017

Gündüz Uzun Pozlama Nasıl Yapılır? Uzun pozlama tekniğini kullanarak gündüz saatleri filtre ile güneşli bir günde 15-20 saniye kadar pozlama dahilinde, yani güçlü ışıkta da farklı kareler ürete- yapabilirsiniz ve oluşturmak istediğiniz kompozisyona biliriz. Gündüz uzun pozlama nasıl yapılır şimdi kısaca göre bu gündüz için oldukça tatminkar bir süredir. anlatmaya çalışalım. Kullandığımız fotoğraf makinesinin özelliklerine göre Eğer çok fazla ışıklı bir ortamda çekim yapacaksanız, bu uzun pozlama süreleri farklılık gösterecektir. Genel ola- filtereleri üst üste takabilirsiniz. Ancak objektifin önüne rak 30sn ile 1/8000 aralığını ele alırsak, artık ışığın azal- takılan her ekstra filtre maalesef fotoğrafın kalitesini o dığı ve elde çekim sınırının aşıldığı nokta için enstantane oranda düşürecektir. hızı olarak 1/15’i (saniyenin 15 de biri) ifade edebiliriz. Uzun pozlama ise fotoğraf makinenizin bunun altın- Polarize Filtreler Kullanılabilir da kalan ve daha uzun dakikalar boyunca perdenin açık Polarize filtreler, fotoğrafçılar arasında muhtemelen en kalması ve bu süre boyunca kadraja giren öğelerin poz- sık kullanılan ekipmanlarından birisidir. Polarize filtrel- lanmasıdır. Tabi bu süre sizin seçiminize göre birçok erin fotoğrafa birincil etkisi metal olmayan yüzeylerdeki makinenin izin verdiği en düşük sınır 30 saniye ya da yansımayı alıp, yansımasız bir görüntü sunmalarıdır. “bulb” modu sayesinde daha uzun saniyelere çıkabil- mektedir. Peki gündüz uzun pozlama için polarize filtreleri nasıl Gündüz uzun pozlama nasıl yapılabilir? kullanabiliriz? Bu filtreler dışarıdan sensöre giren ışığı Yukarıda bahsettiğimiz gibi hep az ışığın olduğu ortam- 1.5 f-stop kadar azaltırlar. İç mekan çekimlerinde bunu da yani gece fotoğrafı çekmek söz konusu olduğunda zaten pozlama telafisi açısından dikkate alıyoruz. Ancak uzun pozlama sürelerine ulaşıyoruz. Peki ışığın fazla ol- dışarıdayken de bu durumu işimize yararlı bir şekilde kontrol edebiliriz. Işığın etkisine göre kendi başına ya mduiğyiuz?gü*nSaışğığÜınsdt aGyöarnsielgiüİnndceülzeyuinzuizn.▶pozlama yapabilir da nd filtre ▶ile beraber kullanılabilir. * Sağ Alt Görseli İnceleyiniz. Eğer ışığın güçlü olduğu bir zamanda uzun pozlama yapacaksak, amacımız pozlama süresini uzatabilmek Gündüz uzun pozlama için dikkat edilmesi gerek- olduğundan, ışığı azaltabileceğimiz öğeleri kullanmak en konular? doğru olacaktır. Bunun için ND (Neutral Density) Öncelikle dijital SLR fotoğraf makinenizde uzun pozla- ve Polarize Filtreler ön plana çıkmaktadır. Bu filtreler ma çekimler için gürültü (noise) azaltma özelliği (LNR) sayesinde ışığı belirli bir oranda engelleyebilir ve enstan- varsa açık konuma getirin. Böylelikle koyu bölgelerdeki tane hızı üzerinde söz sahibi olarak uzun pozlama yap- kumlanma etkisini makinenizin bu özelliği ile azaltmış abilir hale geliriz. olursunuz. ND (Neutral Density) Filtreler Kullanılabilir 36 Manzara fotoğrafçıları için vazgeçilmez ekipmanlardan ND filtre kullandığınızı varsayarsak, maalesef yüksek birisi olan ND filtreler sayesinde dışarıdan gelen doğal oranda ışığı kesen modellerde filtrenin koyulaşması ışığın yine doğal bir biçimde lensin içinden geçerek ışığı daha fazla azaltırken diğer taraftan beyaz dengesini sensöre azalarak gitmesi sağlanmaktadır. Bu filtrelerin olumsuz yönde etkileyebilmektedir. Özellikle akşamüstü “neutral” yani “doğal” yoğunluk şeklinde yorumlan- saatlerinde ya da gün batımı fotoğrafı çekiyorsanız be- masının en önemli sebeplerinden birisi ise sağlanan bu lirli renkleri daha yoğun görebilirsiniz. Bunun için her doğal ışığın azalması aşamasında, renk kaybının olma- zaman olduğu gibi RAW fotoğraf çekmenizi ve ger- masıdır. ekli görürseniz beyaz ayarını daha sonra fotoğrafınızın ND filtrelerin üzerinde 1x, 4x, 8x gibi ışığın ne kadar işlenme aşamasında düzenlemenizi tavsiye ediyoruz. Ve engelleneceğini gösteren bilgiler bulunmaktadır. Bu tabii ki her uzun pozlama aşamasında olduğu gibi tripod rakamlar o ND filtrenin kaç f stop oranında ışığı azal- kullanın! tacağını ifade etmektedir. Örneğin ND 3.0 (10 stop) bir Bu sayede manzara fotoğraflarında sıkça gördüğünüz üzere akan suyun ipek gibi bir hal alması ve bulanık gözükmesini sağlayan birbirinden güzel fotoğraflar çekebilirsiniz. Akarsu, şelale veya deniz fotoğrafları da gündüz uzun pozlanabilecek kompozisyonlar yaratır- lar. Ve tabii ki gökyüzü ve portre çekimlerinde gündüz saatlerini bu teknikle birleştirerek daha zengin bir hale sokabilirsiniz. Fotonot 2017

37 Fotonot 2017

GECE FOTOğRAFÇILIğI (TEKNİK-KuRAL-uYGuLAMA) Gece Fotoğrafçılığı (Teknik-Kural-Uygulama) baş- Öncelikle düşük ISO tercih etmeniz, fotoğraflarınızda lıklı yazımla sizlere gece fotoğrafçılığı hakkında oluşacak gürültü, yani noise miktarını azaltacaktır. Belki bildiklerimi ve öğrendiklerimi kısa,öz ve net olarak ifade 1600 gibi, 3200 gibi ISO değerleri size daha cazip tek- etmeye çalışacağım. Gündüz fotoğraf çekmek size ye- lifler sunuyor olsa da, bir üçayağınız olduğu sürece ISO’ terli gelmiyor, fakat gece yaptığınız çekimlerde de istedi- dan yana korkunuz olmasın. Sonuçta fotoğrafınızı uzun ğiniz sonuçları alamıyorsanız, bir de bu yazımı okuyun. pozlayacaksınız. Ardından ne tür bir fotoğraf istediğini- Gece Fotoğrafçılığı Nedir? zi kafanızda belirleyin. Gece Fotoğrafçılığı bireyler tarafından bilinenin aksi- Gece Fotoğrafçılığı – uygulama? ne gün batımından hemen sonraki ilk 45 dakika veya Uygulama kısmını maddeler halinde açıklamam daha iyi 1 saat içinde gerçekleştirilen fotoğrafçılık dalıdır. Farklı olacağını düşünüyorum. Öncesinde ufak bir hatırlatma teknikler uygulanarak da geç zaman dilimlerinde gece ile başlamalıyım, gece çekimi öncesi mutlaka hafıza kar- çekimleri yapılmaktadır. Ama genel kural çerçevesi is- tınızın boş olmasına, bataryanızın dolu (full) olmasına, tediğimiz parlement mavisi dokusunu elde etmek için yardımcı ekipmanlarınızdan (filtreler, tripod vs.) yanı- günbatımı sonrası ilk 45 dakika veya 1 saattir. nızda bulunmasına önemle dikkat etmelisiniz. Gece Fotoğrafçılığı – Teknik ve Kural? • Tripod’unuz ve çekim alanınız için uygun yeri be- Her ne kadar şehir ışıkları ya da Ay vasıtasıyla bizlere ulaşan Güneş ışınları olsa da, bunlar yetersiz kalmak- lirleyin, tadır. Gece fotoğraf çekmek için birçok farklı teknik • Tripod’unuz kurun ve makinenizi üzerine yerleşti- mevcuttur ve siz, nasıl bir fotoğraf çekmek istiyorsanız, o fotoğraf için en uygun tekniği uygulayarak yetersiz rin, ışık kaynağı sorununu halletmeniz gerekir. • Makineniz üzerinde gerekli çekim ayarları için ön- Her şeyden önce yetersiz ışık kaynağı sorununu yenme- niz için yanınızda bir adet üçayak, yani tripod bulun- celikle ISO’yu minimum seviyeye çekin, beyaz ayarı durmanız gerekiyor. Bu tripodun önemini, tripod kul- “White Balance” seçimini yapın, daha sonra (A: Di- lanmadığınızda ortaya çıkan ve hiçbir şey anlaşılamayan yaframınızı ayarlayın, S: Enstantaneyi ayarlayın, M: fotoğrafları görünce daha iyi anlayacaksınızdır. Hem Diyaframınızı hem de Enstantaneyi ayarlayın) Gece çekimi demek, bir anlamda uzun pozlama yapmak • Zamanlayıcı ayarlayın ve uzaktan kumandayı kul- demektir. Uzun pozlama deyince 0,5 saniyeden, çok lanmak için hazırlayın, uzun sürelere kadar değerler aklınıza gelebilir. Böylece • Çekmek istediğiniz kadrajınızı belirleyin (Çekime makinenin içerisine daha fazla ışık toplanacaktır. Diyaf- engel olabilecek objeler varsa çekim açınızı değişti- ram ve Enstantaneyi dengeli ayarlamanız fotoğrafınızın rin veya objenin geçmesini bekleyin), daha da göze hoş gözükmesini sağlayacaktır. • Deklanşöre ve kumandaya basarak çekimin başla- masını sağlayın, • Çekim sona ererek LCD ekrana görüntü gelinceye makineye dokunmayın ve bekleyin, • Çıkan sonuca göre çekim tekrarlanabilir veya farklı kadraj seçimi yapılabilir. 38 Fotonot 2017

OBJEKTIF VE OBJEKTIF HIZI NEDIR, ÇEşITLERI NELERDIR? Objektif, fotoğraflanacak yerin odak noktasında film emül- Dar Açılı (Tele) Objektifler: Görüş açısı normal objektifle- siyonuna veya sensöre, hayalinin düşmesini sağlayan, mer- rden daha dar olan objektiflerdir. Bu tür objektifler 75mm ile cek veya mercekler topluluğudur. Objektifin fikir babası Aristo 1200mm arasındadır. 90 ile 250mm arasındaki bir teleobjek- olarak bilinir. Fakat yaptığı düzeneği kaydedebilecek film ancak tif en kullanışlı olanıdır. Yine de, 250mm’lik bir objektifin ağır 18.yy da icat edilebilmiştir. olduğu ve makineyi elinizde tutarak fotoğraf çekerken, elin ti- Bir objektifin kalitesi milimetrekare’ye düşürebildiği ışık mikta- tremesinden dolayı resmin bozulmaması için, hızlı enstantane rı ile ölçülür. En fazla ışık geçiren ve odak noktasına düşüren kullanmanız gerektiğini unutmayın.Vahşi hayvan ve doğa fo- objektif en kalitelisidir. Işığı az kıran ve genellikle mavi objek- toğrafları gibi uzaktaki konuları yakına getirmekte, teleobjekti- tifler ışığı daha fazla geçirir. Objektifin kalitesini (mercek kali- fler mükemmeldirler. tesini) belirleyen iki unsur vardır. Değişken Odaklı (Zoom) Objektifler: Kompakt fotoğraf Odak Uzaklığı: Objektifin odak uzaklığı büyüdükçe odak nok- makinesi almak istiyorsanız 35 ile 90mm arasında zoom yapa- tasına düşebilecek ışık miktarı genellikle azalma eğilimi gösterir. bilen sabit objektifli bir makine, imkanlarınızı artıracaktır. SLR Objektif Çapı: Objektifin çapı büyüdükçe ışık objektife giren sahipleri içinse, oratalama 24-35mm, 28-50mm, 35-70mm, ışık artacağı için, odak noktasındaki ışık ta fazla olacaktır. Fo- 80-210mm, 200-600mm’lik zoom objektifler vardır. Zoom toğraf makinesinin objektiflerinin değiştirebilmek ya da zoom objektifle, minimum ve maksimum değerleri arasındaki odak kullanarak bir objektifin odak uzaklığını ayarlayabilmek, çalış- uzaklıklarında, tıpkı odak uzaklığına sahip sabit odaklı objek- malarınıza yepyeni bir çeşitlilik getirecektir. Seçilebilecek bir tifler gibi işlev görürler. Fazla objektif taşıma ve sık değiştir- sürü objektif olmasına karşın fotoğraf çekmeye çıkıldığında menin zorluğundan ortaya çıkmıştır. Genel amaçlı kullanımlar sadece en gerekli olanlarını yanınıza almanız iyi olur. Çeşitli için geliştirilen zoom objektifler, kullanıcısına büyük kadrajla- hızlarda filmler seçin ve yanınıza, fotoğraf makinesine takılı ma kolaylığı tanımaktadır. standart objektiften başka sadece bir geniş açı objektif ve orta Fotoğraf Sabitleyici (Image Stabilizer) Objektifler: Bu objekti- dereceli bir teleobjektif alın. fler elin titremesinden dolayı resmin bozulmasını büyük ölçüde Objektif Hızı: Objektifin maksimum diyafram açıklığı ne ka- önler dolayısı ile daha yavaş enstantanelere imkan verir. Özel- dar fazlaysa (f sayısı küçük), objektif o kadar hızlı demektir. likle doğa fotoğraflarında çok kullanışlıdır. Fiyatları oldukça Objektif hızı özellikler SLR kullanlar için önemlidir. Çünkü, pahalıdır. SLR’lerde vizördeki görüntünün parlaklığı objektiften giren Balıkgözü Objektifler: Balık Gözü Objektifler en geniş görüş ışığın miktarına bağlıdır. Ayrıca, geniş bir diyafram açıklığı loş açısı olanağı sağlarlar. Bu tür objektifler kullanılarak elde edilen ışıkta resim çekebileceğiniz anlamına gelir. Genellikle, odak görüntülerde dikey ve yatay çizgiler önemli ölçüde bozulur, uzaklığı arttıkça objektiflerin hızı azalır. dairesele yakın görüntüler elde edilir. Yaratıcı görüntülere Standart (Normal) Objektifler: Görüş açıları insan gözüne en ulaşmada oldukça yardımcı olan, 6 -16 mm arasındaki objek- yakın olan objektiflerdir (45-50 Derece). Görüntü boyu 24×36 tiflerdir. mm. olan filmlerin kullanıldığı küçük boy makinelerde kulla- Makro Objektifler: Konuyu 1/2 (x0.5) veya 1/1 (x1) (gerçek nılan 50 mm. odak uzaklıklı objektifler normal objektiflerdir. büyüklük life science) oranında büyütebilen çözme gücü çok Dijital kameralar için 7-21 mm.lik objektifler normal objektif yüksek, son derece kaliteli ve pahalı objektiflerdir. 50, 100 ve sayılabilirler. Optik kalitesi olarak en iyi sonuçlar normal objek- 200 mm olmak üzere üç ayrı odak uzunluğunda üretilirler. tiflerle elde edilir. Nikon’ un 55, 105 ve 200 mm lik objektifleri vardır. 55 mm lik Geniş Açılı Objektifler: Geniş açılı objektiflerin görüş açısı objektifi 1/2 büyütme sağlar ve bu çiçek büyütmek için yeter- normal objektiflere göre gittikçe genişleyen, alan derinliğini ar- lidir. Ancak böcekleri ve kelebekleri ürkütmeyecek bir aralıkta tıran niteliktedirler. Yaygın olarak, çok dar alanlardaki en geniş çalışmak isterseniz 105 veya 200 mm lik bir makro objektif görüntüyü elde etmekte kullanılırlar. 35 mm.nin altındaki odak kullanmanız gerekir. uzunluklarında elde edilen görüntünün köşe ve kenarlarında Aynalı Objektifler: Yapılışında çeşitli aynalar kullanılan objekti- bozulmalar oluşturabilirler. Ancak bazı fotoğrafçılar bu bozul- flerdir. Çeşitli aynalar kullanılarak odak uzaklığı arttırıldığından ma etkisini estetik bir değer olarak kullanabilirler. 17-28 mm. objektif boyu aynı odak uzaklığındaki diğer objektiflere göre arasında kalan objektifler geniş açılı objektiflerdir. daha kısadır. 39 Fotonot 2017

Doğal Yoğunluk çeşitlilik göstererek farklı fotoğraf çekim teknikleri Filtresi de doğal olarak oluşmuştur. ND (Neutral Density) Dereceli (Grad) ND Filtre Nedir? Filtre Nedir? ND Filtrenin görevi neyse dereceli ND filtenin de Ne İşe Yarar? görevi ve çalışma mantığı aynıdır. Grad ND filt- renin normal ND Filtre’den farkı gelen ışığın tüm cama yayılarak bir anda geçmesine göre Grad ND filtre cama gelen ışığı belirli bir bölümden başlaya- rak kademeli olarak azaltır. Türkçesi doğal yoğunluk filtresi olarak çevirilen Neutral Density yani ND Filtrelerin ne olduğuna ve bir fotoğraf ekipmanı olarak ND filtrelerin han- gi alanlarda kullanıldığına değinmeye çalışacağız. Ayrıca bu yazımızda sizlere ND filtrelerin çeşitleri- ni ve ışığı azaltma derecelerine göre nasıl numara- landırıldıklarını da detaylandırmaya çalışacağız. ND Filtre Nedir? Akçakoca Sarıyayla Şelalesi – Nikon D90, Doğa ve manzara fotoğrafçıları için vazgeçilmez f/13, 4sn, 40mm, ISO 200 B+W ND110 ekipmanlardan birisi olan ND Filtreler sayesinde Şimdi kısaca ND filtre çeşitlerine bakalım. dışarıdan gelen doğal ışığın yine doğal bir biçimde lensin içinden geçerek sensöre azalarak gitmesi sağ- Doğal Yoğunluk Filtresi – ND (Neutral Den- lanmaktadır. Bu filtrelerin “neutral” yani “doğal” sity) Filtre Çeşitleri yoğunluk şeklinde yorumlanmasının en önemli se- Neutral Density (ND) filtreler koyuluk dereceleri- beplerinden birisi ise sağlanan bu doğal ışığın azal- ne göre üretilip çeşitlilik göstermektedirler. Bu do- ması aşamasında, renk kaybının olmamasıdır. ğal yoğunluk filtrelerinin koyuluk derecelerine ise pozlamayı azaltmasından dolayı “pozlama faktörü” yani “exposure factor” denmektedir. ND filtrelerin koyuluk dereceleri diğer taraftan ışı- ğı azaltma potansiyellerine göre daha çok telaffuz edilmektedir. Genelde ND filtre araması yaptığı- nızda karşınıza 2x, 3x, 4x gibi rakamlar çıkacak- 40 Hoya HMC Pro1 Neutral Density (ND) ND (Neutral Density) filtreler gri ve siyah cama sa- hip olup pozlamayı düşüren bir etkiye sahiptirler. Işığın doğal bir şekilde azalması ve yüksek F değer- lerinde diyaframı kısarak çekimler yapabilmenizi sağlayan bu filtreler sayesinde gündüz uzun poz- lama yapabilme imkanı doğmaktadır. Tabii buna bağlı olarak farklı ND filtrelerin kullanım amacı Fotonot 2017

tır. Az önce bahsettiğimiz gibi bu rakamlar o ND yor. Şimdi ise ND filtrenin ne işe yaradığı ve hangi filtrenin kaç f stop oranında ışığı azaltacağını ifade alanlarda ND filtre kullanarak yapabileceklerinizi etmektedir. kısaca toparlamaya çalışalım. Kısa bir örnek verdiğimizde basit bir hesaplaması ND Filtreyi İstediğim Gibi Kullanabilir mi- olduğunu göreceksiniz. 2x isimli bir ND filtreyi ele yim? alalım. 2x aslında kaç üzeri x 2 demektir ve karşılı- Doğal yoğunluk filtresi olarak anlatmaya çalıştığı- ğında değer olarak 2 verir. 2 üzeri 1 anlamında yani mız neutral density (ND) filtreleri aynı anda cpl 1 f stop kadar ışığı azaltabileceğini ifade etmekte- polarizer filtreler ile beraber kullanabilirsiniz. ND dir. 8x için sorgularsak kaç üzeri x 8 değerini verir. filtreler ile Polarizer filtreler kesinlikle farklı göreve 2 üzeri 3 olacağından burada aslında x değerinin sahiptirler. Polarize filtreler yansıma önleyici etkiye karşılığı 3 olmaktadır. Bu da 3 durak f stop geri sahip bir şekilde renkleri güçlendiren bir yapıya sa- gitmektir. hiptirler. ND filtrelerin görevi ise yukarıda bahset- • 2x (1 f stop) tiğimiz üzere direkt olarak renk kaybı olmadan ışığı • 4x (2 f stop) doğal olarak azaltmaktır. • 8x (3 f stop) • 64x (6 f stop) • 1024x (10 f stop) Aslında yukarıda 2x,3x diye gidenler Hoya’nın sun- duğu daha basit bir algoritma ile çalışıyor. Bazı ND filtrelerin üzerinde 0.3, 0.6 gibi ibareler görebilirsi- niz. Bu da kısaca 0.3 için 1 stop ışık azalması, 0.6 için 2 f stop, 0.9 olan ise 3 f stop farklılığı ifade eder. Bunu da size kısaca aşağıdaki tabloda sunmuş olalım. ND Filtre Yoğunluğu İnkumu – Nikon D90, f/13, 59sn, 18mm, ISO f/stop değerine göre 160 B+W ND110 10 stop ışık azaltma Arzu ederseniz kullandığınız polarizer filtre ile be- • 0.1 1/3 raber nd filtre kullanabilirsiniz. Ya da üst üste bir- • 0.2 2/3 İnkumu – Nikon D90, kaç nd filtreyi beraber de kullanabilirsiniz. Böylelik- • 0.3 1 f/5.6, 1/80, 18mm, ISO le kullandığınız nd filtrelerin f stop azaltma etkisine • 0.4 1 1/3 200 ND Filtre yok göre pozlama faktörü değişkenlik gösterecektir. • 0.5 1 2/3 ND Filtreler Ne İşe Yarar? • 0.6 2 Gündüz Uzun Pozlama Yapmamızı Sağlar • 0.7 2 1/3 • 0.8 2 2/3 • 0.9 3 • ‘1.0 3 1/3 İnkumu – Nikon D90, • ‘2.0 6 2/3 f/22, 62sn, 18mm, ISO • ‘3.0 10 200 B+W ND110 10 • ‘4.0 13 1/3 stop Tüm ND Filtreler gri ve siyaha doğru bir renkte- 41 dirler. Bir neutral density filtrenin kendi rengi koyu- laştıkça ve siyaha doğru yaklaştıkça o kadar f stop geri gidecek şekilde ışığı azaltma etkisine sahiptir. Eğer pozlamayı fotoğraf makinesi aracılığıyla düşü- rebileceğinizi ve ND filtrelerin gereksiz olduğunu Akçakoca Sarıyayla Şelalesi Nikon D90 f/22, düşünüyorsanız yanıldığınızı söylememiz gereki- 69sn, 18mm, ISO 200 B+W ND110 Filter Fotonot 2017

Manzara fotoğraflarında sıkça gördüğümüz üzere ND Filtre Kullanım Tavsiyeleri akan suyun ipek gibi bir hal alması ve bulanık gö- 1. Neutral density filtre bir bakıma siyah bir camı zükmesini sağlayan birbirinden güzel fotoğraflar lensin önüne takmaktır. Ya da fotoğrafçı Peter aslında ND filtre kullanılarak ışığın etkisi azaltılmış Hill’in deyimiyle “Bir insan için güneş gözlüğü ve uzun pozlanmış bir akarsu, şelale veya denizdir. neyse, bir lens için de ND filtre odur.” Bu yüzden Yani ND filtre ile gündüz uzun pozlama yapabili- çekim yapmadan önce kompozisyonununuzu ayar- riz. lamanız ve kadraja girecek öğeleri hesaba katmanız gerekmektedir. Zira ND filtreyi taktığınız andan Fazla Işıkta Geniş Diyafram Kullanarak Alan itibaren eğer güneşe doğru bir çekim yapmıyorsa- Derinliğini Azaltmamızı Sağlar nız, vizörden baktığınızda muhtemelen karanlıktan başka birşey göremeyeceksiniz. Gün ortasında ışığın çok 2. ND filtre ile çekim yaparken aslında uzun pozla- fazla olduğu durumlarda ma yapacağınızı düşünerek, uzun pozlama çekim- alan derinliğini azaltmak lerde yaptığımız tavsiyelerden bir tanesi olan tripod için ND filtre kullanılmak- kullanımı karşımıza çıkıyor. Aynı zamanda deklan- tadır. Çok parlak ortamlar- şöre elle basmanız durumunda titreme oluşacağın- da bazen ışığın azalmasıyla dan süreli çekim ya da uzaktan kumanda kullanma- birlikte enstantane değerini nız tavsiye edilir. değiştirmek fayda etme- 3. ND filtre kullanarak çekim yapıyorsanız fotoğ- mektedir. Bu durumda kul- raflarınızı RAW (ham) formatta çekin. lanılacak bir ND filtre etkisi 4. Rüzgarın olmadığı ve tripodun titremeyeceği or- ile ışık azaltılabilir ve böyle- tamlarda ND filtre kullanmaya özen gösterin. Nikon 50mm 1.8 likle diyafram daha açık bı- 5. Birinci maddede anlattığımız karanlık ortam (ND filters ND8 rakılarak netlenen öğe arka için Manuel modda ND filtre takmadan diyafram and ND2) 1/160 plandan ayrı tutulabilir. üzerinden enstantane hızını kullandığınız ND filt- @F/1.8 ISO 100 re yoğunluğuna göre f stop düşürerek hesaplaya- bilirsiniz. Bu hesaplama yerine Android için Light Hareket Eden Öğeleri Fotoğrafta Bulanık Meter ya da iPhone için Light Meter uygulamalarını Gösterme ya da Tamamen Yok Etmemizi Sağ- kullanarak enstantane hızını mevcut ışığa göre he- lar saplatıp, kullandığınız neutral density filtreye göre f Gündüz hareket eden öğeleri (insan, araba vs..) or- stop düşürerek bir tahminde bulunabilirsiniz. tadan kaldırmak için ND filtre kullanılabilir. Koyu bir ND filtre kullanılarak beraberinde uzun pozla- ma süresini de uzun tutabilirsiniz. Yeterince uzun pozlanan bir durumda hareketli öğeler fotoğraftan silinecektir. Ya da ışık azaltma oranınıza göre bula- nıklanaşacaktır. 42 Nikon D70s 2/3sn 50mm f/22 Hoya ND8 filter Fotonot 2017

Fotoğraf Terİmlerİ'nİn Türkçe Karşılıkları Aperture Ring --> Açıklık Halkası Manuel Focus --> Elle Odaklama 43 Auto Focus --> Otomatik Odaklama Medium Format --> Orta Format Body --> Gövde Mirror --> Ayna Chromatic Aberration --> Renk Sapması Mirrorless --> Aynasız Compact --> Kompakt Mode Dial --> Çekim Modu Tekerleği Crop --> Kesmek/Kırpmak Monopod --> Tekayak Dial --> Tekerlek/Makara Obtüratör --> Örtücü Diyafram --> Açıklık Optical Stabilization --> Optik Sabitleme DSLR Like --> DSLR Benzeri OVF --> Optik Bakaç EVF --> Elektronik Bakaç Parasoley --> Lens Başlığı Exposure --> Pozlama Pozometre --> Işıkölçer Exposure Compensation --> Pozlama Telafisi Sensör --> Algılayıcı Flash --> Flaş Shutter --> Perde Flu --> Bulanık ( Net Olmayan ) Shutter Count --> Perde Sayısı Focal Length --> Odak Uzaklığı Shutter Life --> Perde Ömrü Full Frame --> Tam Kare Shutter Speed --> Perde Hızı Grip --> Kavrama Sapı Tripod --> Üçayak Image Stabilization --> Görüntü Sabitleme Vibration Reduction --> Titreşim Azaltma Lens --> Objektif/Mercek Vizör --> Bakaç Fotonot 2017

Full Frame Full Frame Neden Tercih Edilir? Sensör hikayesinin dijital çağ ile başladığını anladık ve bu- Sensör Nedİr? nun için standart boyut 24x36mm ve buna full frame yani tam kare sensör deniyor. Bu aşamadan sonra full frame Sensör büyüklüğü konusunda en çok sorulan sorular- ifadesini daha sık kullanabiliriz. dan birini yani full frame sensörün ne anlama geldiği- Full frame boyutundaki bir sensör, daha kaliteli fotoğraf- ni bu yazıda anlatmaya çalışacağız. lar anlamına gelmektedir. Tabi burada bahsedilen kalite Filmlerin yerini günümüzde ışığa duyarlı dijital sensörler direkt olarak sensöre ilişkin aktarılmaktadır. Yani sensör almış durumda. Biz de full frame nedir için detaylara geç- boyutu büyüdükçe görüntü kalitesi artar ve bu da üreti- meden önce sensör nedir bir bakalım. ci firmalar için daha maliyetli makineler demektir. Fiyat Sensör kelime anlamı olarak algılayıcı demektir. Fotoğraf- skalası açısından tam kare gövdelerin fiyatlarının çarpanlı çılık açısından bakarsak dijital makinelerde görüntü bilgi- crop senssörlere göre daha pahalı olmasının sebebide bu- lerini algılayan ve elektronik ortamda işlenebilir sinyallere dur. Ya da tam tersi bir bakış açısıyla üreticiler daha ucuz dönüştüren temel öğedir. Direkt anlatım olarak ise eğer makineler üretebilmek için sensör boyutunu küçültmüş 24 megapiksel özellikli bir makineniz varsa ışığa duyarlı algılayıcılar bunlara bağlı olan işlemci sayesinde sensörde- ki 24 milyon pikseli işleyerek yakalanan görüntüyü sayısal ortama aktarır. Fotoğraf kalitesini belirleyen tek etmen sadece kullanılan sensör değil buna bağlı kullanılan lens sistemi ve verinin firmware (donanım yazılımı) ile işlen- me şeklidir. Peki Full Frame Nedir ve Neden Tercih Edilir? ve buna bağlı olarak diğer sensör çeşitleri ortaya çıkmıştır. Full Frame Makineler Nasıl İfade Edilir? Özellikle iki büyük dijital fotoğraf üreticisi firma olan Ni- kon ve Canon açısından full-frame makineleri ayırt etmek için belirli ifadeler mevcuttur. Nikon gövdeler açısından full frame FX biçimli şeklinde ifade edilirken, Canon’da bu durum lenslerin işaretçileri- ne göre EF şeklinde belirtilir. 44 Dijital fotoğraf makineleri çıkmadan önce 35mm eba- Değerlendirme tında standart filmler kullanılıyordu. Günümüzde dijital Yine sensör açısından bakıldığında tam kare modellerde fotoğraf makinelerinde eskiden kullanılan film yerine bir fotoğraf kalitesi açısından nispeten gürültü (noise) daha dijital görüntü algılayıcı ya da kısaca sensörler kullanılma- azdır. Tam kare dijital fotoğraf makinelerini daha çok ya başlandı. profesyonel fotoğrafçıların iş odaklı kullandığını göre- Eskiden çektiğimiz fotoğraflar filmler üzerine kaydedili- bilirsiniz. Özellikle reklam, moda, mimari, gezi gibi ko- yordu ve her bir fotoğraf için kapladığı alan 24x36mm nularda ve gazetecilikte tam kare DSLR makineler sıkça boyutundaydı. Günümüzde filmlerin yerini yukarıda be- kullanılmaktadır. lirttiğimiz gibi ışığa duyarlı dijital sensörler aldı. Anlaşı- Yeni bir fotoğraf makinesi alırken genelde sensör boyu- lacağı üzere bu dijital sensörlere full frame denmesinin tuna, türüne ve çeşidine dikkat edilmez. Genelde sensöre sebebi ise 35mm filmlerde olduğu gibi standart ebat ilişkin bakış açısı makinenin kaç megapiksel olduğu ve 24x36mm kabul edilmesinden kaynaklanmaktadır. Yani görüntü kalitesinin nasıl olduğu yönündedir. Maalesef dijital dönemdeki full frame tabiri, analog dönemdeki sensöre ilişkin full frame olup olmadığını bilmeme duru- film tabiriyle aynı boyutta sensöre sahiptir. mu daha sonra satın alınmış olan DSLR gövde için farklı lensler almak istediğinde uyumluluk sorunu olarak karşı- mıza çıkar. Fotonot 2017

DSLR Çekİm Modları Otomatik mod sizin fotoğraf makinenizi tanıma süre- Nedİr, Ne İşe Yarar? cinizdeki en yakın arkadaşınız ve makinenizi öğrenme aşamasında size en çok yardımı dokunacak çekim mod- larından birisidir. Program Modu (P) : Program modu bir otomatik pozlama modudur ve fo- toğrafçının ISO, beyaz dengesi, pozlama telafisi ve flaş gibi belirli değişkenlere müdahale edebildiği ve buna karşılık kullanılan makinenin doğru pozlama yapabilmek için uygun enstantane ve diyafram değerlerini otomatik atadığı moddur. P yani program modu ile fotoğraf mak- inenizdeki ileri çekim modlarındaki ilk deneyimlerinizi edinmeye başlayabilirsiniz. DSLR çekim modları nedir ve bu modlar ne işe yarar? Diyafram Öncelikli Mod (A) : 45 Dijital SLR fotoğraf makinesi üzerinde bulunan Diyafram öncelikli mod bir otomatik pozlama modudur ileri çekim modları ile neler yapabiliriz. Bu yazıda tüm bu ve fotoğrafçının diyafram (f) değerini kendisinin belirle- çekim modları hakkında bilgileri aktarmaya çalışacağız. mesi üzerine, kullanılan makinenin doğru pozlama için DSLR çekim modları ve detaylarını anlamak, çektiğiniz uygun enstantane hızını atamasıdır. Diyafram öncelik- fotoğrafların kalitesine fazlasıyla etki etmektedir. Bu çe- li mod özellikle yeni başlayanlar için alan derinliği ve kim modlarını yönetebilmek için öncelikle dijital SLR fo- diyafram üzerinde tecrübe kazanmaları doğrultusunda toğraf makinenizde bulunan üst teker yani mod tekerine oldukça kullanışlı bir moddur. (mode dial) kısaca bakalım. Fotoğraf makinesinin hangi Enstantane Öncelikli Mod (S) : modda çekim yapacağına karar vermek için bu mod teke- Enstantane öncelikli mod bir otomatik pozlama rini döndürerek ilgili harfe getiririz. modudur ve fotoğrafçının enstantane hızını kendisinin DSLR çekim modları olarak bu teker üzerinde her maki- belirlemesi üzerine, kullanılan makinenin doğru pozla- nede bulunan dört tane harf sabit bir şekilde gelmekte- ma yapabilmek için uygun diyafram değerini atamasıdır. dir. Bunlar P, A, S, ve M. Elbette yine her makinede yer Özellikle hızlı hareket eden bir obje çekileceği zaman, alan “Auto” modu es geçmeyelim. Otomatik mod kısaca hareketi dondurmak veya harekette devamlılık hissi- fotoğraf makinesinin pozlama anlamında enstantane, di- ni vermek istediğimizde bu modu seçip fotoğrafımızı yafram, netleme, ölçümleme, beyaz dengesi ve hassasiyeti çekebiliriz. gibi tüm değerleri kendisinin belirlemesine denir. Manuel Çekim Modu (M) : Şimdi mod tekeri üzerinde bulunan bu harflerin yani ileri Manuel çekim modu bir pozlama çekim modudur ve çekim modlarının ne anlama geldiklerine bakalım. fotoğrafçının doğru pozlama yapabilmek için uygun DSLR Çekim Modları Beş Farklı Şekilde Karşımıza gördüğü enstantane ve diyafram değerlerini ISO ile be- Çıkar raber atadığı moddur. Manuel çekim modu özellikle ileri Otomatik Mod (Auto) : seviye kullanıcıların artık fotoğraf makineleri üzerinde DSLR fotoğraf makinesinde yer alana otomatik mod söz sahibi olduklarını ve mevcut ışığa göre tüm ayarları için çok faz bir söz söylemeye herhalde gerek yoktur. kendilerinin yapabildikleri, deyim yerindeyse “Mükem- Aynı adında belirtildiği üzere herşeyin otomatik yapıldığı mel” moddur. moddur. Otomatik mod seçildiğinde fotoğraf makine- Değerlendirme si sizin için diyafram ve enstantane hızından tutun da Yeni bir DSLR fotoğraf makinesi aldınız ve uzun bir beyaz dengesi ve ISO ayarlarına kadar herşeyi otomatik süre otomatik mod (AUTO) ile vakit geçirdikten son- olarak yapar. Eğer makinenizde dahili flaş mevcutsa ge- ra Program modunu kullanarak flaş, ISO değeri, beyaz rekli durumlarda onu açar. dengesi ve pozlama telafisi gibi bileşenleri kontrol et- meyi öğrendiniz. P moduna ek olarak diyafram önce- likli ve enstantane öncelikli modları uzun bir süre kul- landınız. Manuel çekim modu ise artık ortamdaki ışığa göre pozlama ölçümlerinin makinenin değil tamamen sizin belirlediğiniz şekilde olmasını sağlayan tam manuel çekim modudur. Fotonot 2017

MANuEL ÇEKİM MODu NEDİR, NE İşE YARAR? Manuel çekim modu, dijital SLR fotoğraf makinesi uzun pozlama yapıyorsa daha uzun enstantane hızlarını üzerinde yer alan pozlama modlarından birisidir. kullanabilir. Manuel çekim modu Nikon DSLR fotoğraf makinele- Manuel çekim modu, fotoğrafçıya mevcut ışık ve orta- rinde İngilizce “Manual” kelimesinin tam karşılığı ola- ma göre diyafram, enstantane ve ISO’yu beraber kulla- rak “M” harfiyle ifade edilir. nabileceği bir özgürlük verir. Manuel çekim modu bir pozlama çekim modudur ve (M) Manuel Çekim Modu Nasıl Seçilir? fotoğrafçının doğru pozlama yapabilmek için uygun Manuel çekim modu diğer ileri çekim modları gibi kul- gördüğü enstantane ve diyafram değerlerini ISO ile be- landığınız DSLR fotoğraf makinesinin üst kısmında raber atadığı moddur. Manuel çekim modu özellikle ileri “mode dial” olarak bilinen teker üzerinde “M” har- seviye kullanıcıların artık fotoğraf makineleri üzerinde fi ile bulunabilir. Öncelikle mod tekerini “M” harfine söz sahibi olduklarını ve mevcut ışığa göre tüm ayarları getiririz, ardından yukarıda bahsettiğimiz özelliklerden kendilerinin yapabildikleri tabir-i caizse “Mükemmel” istediklerimizi, makine üzerinde bulunan diğer butonlar moddur. yardımıyla değiştirebiliriz. Manuel modda pozlama durumunu takip edebilmeniz için vizörde ve LCD ekran üzerinde pozlama göstergesi (+, 0, – )mevcuttur. Doğru pozlama için bu göstergede doğru değer ortan noktadaki sıfır değeridir. Eğer gösterge azalıyor veya çoğalıyorsa o zaman ışık az veya fazla demektir. Bu durumda doğru pozlayacak şekilde diyafram, enstantane ve ISO değerlerinde değişiklik yapmanız gerekebilir. 46 Manuel Çekim Modu Nedir, Nasıl Kullanılır? Manuel Çekim Modu Ne Zaman Kullanılır ve Manuel çekim modu, fotoğrafçının diyafram, enstanta- Avantajları Nelerdir? ne hızı ve ISO değerini birbirinden bağımsız bir şekilde Yeni bir DSLR fotoğraf makinesi aldınız ve uzun bir kullanarak istediği pozlamayı yapabildiği bir çekim mo- süre otomatik (AUTO) mod ile vakit geçirdikten son- dudur. ra Program modunu kullanarak flaş, ISO değeri, beyaz Manuel çekim modu seçildikten sonra, fotoğrafçı çek- dengesi ve pozlama telafisi gibi bileşenleri kontrol et- mek istediği karenin ışık ve diğer bileşenlerine göre meyi öğrendiniz. P moduna ek olarak diyafram önce- gerekli seçimleri yaparak fotoğrafı oluşturur. Eğer çe- likli ve enstantane öncelikli modları uzun bir süre kul- kilmek istenen fotoğrafta alan derinliği önemliyse di- landınız. yafram, pozlama süresi önemliyse o zaman enstantane O zaman sizin için tam Manuel çekim modu kullanmak hızı üzerinde yoğunlaşacaktır. Bu pozlama değerlerini artık zor olmayacaktır. Hem kullandığınız fotoğraf oluşturduğu bir ortam düşük ışıklıysa ve flaş kullanmak makinesini her açıdan tanıdığınız hem de istenilen po- istemiyorsa yüksek ISO değerlerini tercih edebilir, ya da zlama değerlerini makinenin ataması yerine kendinizin belirleyebileceği durumlarda Manuel çekim modu sizin tüm ihtiyaçlarınızı karşılayacaktır. Fotonot 2017

DİYAFRAM öNCELİKLİ MOD NEDİR, NE İşE YARAR? ardından diyafram değerini değiştirmek için tekeri hare- ket ettirdiğimizde lensin sunduğu aralığa göre f-değeri- nin değiştiğini görürüz. Diyafram öncelikli mod seçildiğinde kullanıcı f değer- ini değiştirdikçe ilgili enstantane hızı da doğru pozla- ma yapabilmek için otomatik olarak değişecektir. Yani diyafram öncelikli mod seçildiğinde enstantane hızını seçilen diyafram değerine göre makine kendisi atama- ktadır. Diyafram öncelikli mod, dijital SLR fotoğraf ma- Maksimum ve minimum diyafram değerleri 47 kinesi üzerinde yer alan ileri çekim modlarından birisidir. Diyafram öncelikli mod Nikon DSLR fotoğraf Her lensin sağladığı maksimum ve minimum diyafram makinelerinde aperture (diyafram) anlamına gelen “A” değerleri farklılık gösterir. Örneğin f/1.4 – f/22. Bu du- harfiyle ifade edilir. rumda f/1.4 maksimum diyafram değeri anlamına yani Diyafram öncelikli mod bir otomatik pozlama modu- en açık diyafram demek olurken, f/22 ise minimum di- dur ve fotoğrafçının diyafram (f) değerini kendisinin yaframı yani kısık diyaframı ifade eder. belirlemesi üzerine, kullanılan makinenin doğru pozla- Diyafram öncelikli Mod Ne Zaman Seçilir? ma yapabilmek için uygun enstantane hızını atamasıdır. Diyafram öncelikli mod neden seçilir ve ne için kul- Diyafram öncelikli mod özellikle yeni başlayanlar için lanılır diye soruyorsanız, birincil sebep alan derinliğidir alan derinliği ve diyafram üzerinde tecrübe kazanmaları (depth of field). Diyafram öncelikli mod doğrultusunda oldukça kullanışlı bir moddur. Örneğin bir manzara fotoğrafı çekiyorsunuz ve daha Diyafram Nedir? Diyafram öncelikli Mod Nasıl geniş bir alan derinliği ederek her şeyi netlemek istiy- Seçilir? orsunuz. Bu durumda diyafram değerinizin f/16 ile Fotoğraf terimi ya da fotoğraf çekim tekniği olarak di- f/22 gibi bir aralıkta olması gerekmektedir. Eğer küçük yaframı tanımlamamız gerekirse; objeden yansıyan ışın- bir obje fotoğraflıyorsanız ve arka planı flu yapıp, sığ ların ne kadar yoğunlukta ve şiddette aynanın üzerine bir alan derinliği istiyorsanız, o zaman f/1.8 ve f/5.6 geleceğini kontrol eden sistemi ifade eden terimdir. Bir arasında objenin boyutuna göre bir f değeri seçmeniz başka deyişle diyafram, fotoğraf çekildiği anda lensteki gerekecektir. açıklığı ifade eder ve sensöre ne kadar ışık düşeceğini Her zaman hatırlamamız gereken açık diyaframda sığ belirleyen elementtir. alan derinliği elde ederken, kısık diyaframda geniş bir Diyafram öncelikli mod diğer ileri çekim modları gibi alan derinliği elde etmiş oluruz. kullandığınız DSLR fotoğraf makinesinin üst kısmında “mode dial” olarak bilinen teker üzerinde “A” harfi ile bulunabilir. Öncelikle mod tekerini “A” harfine getiririz, Fotonot 2017

ENSTANTANE öNCELİKLİ MOD NEDİR, NE İşE YARAR? Enstantane öncelikli mod, dijital SLR fotoğraf maki- “mode dial” olarak bilinen teker üzerinde “S” harfi ile nesi üzerinde yer alan ileri çekim modlarından biri- bulunabilir. Öncelikle mod tekerini “S” harfine getiri- sidir. Enstantane öncelikli mod Nikon DSLR fotoğraf riz, ardından enstantane hızını değiştirmek için tekeri makinelerinde shutter (enstantane) anlamına gelen “S” hareket ettirdiğimizde enstantane hızının değiştiğini harfiyle ifade edilir. görürüz. 48 Enstantane öncelikli mod bir otomatik pozlama mo- Enstantane öncelikli mod seçildiğinde kullanıcı enstan- dudur ve fotoğrafçının enstantane hızını kendisinin be- tane hızını (shutter speed) değiştirdikçe ilgili diyafram lirlemesi üzerine, kullanılan makinenin doğru pozlama f-değeri de doğru pozlama yapabilmek için otoma- yapabilmek için uygun diyafram değerini atamasıdır. tik olarak değişecektir. Yani enstantane öncelikli mod Enstantane öncelikli mod özellikle yeni başlayanlar için seçildiğinde diyafram değerini seçilen enstantane hızına enstantane hızı üzerinde tecrübe kazanmaları doğrultu- göre makine kendisi atamaktadır. sunda oldukça kullanışlı bir moddur. Enstantane öncelikli Mod Ne Zaman Seçilir? Enstantane Nedir? Enstantane öncelikli Mod Na- Enstantane öncelikli mod çekim süresini kontrol et- sıl Seçilir? mek istediğiniz zaman kullanmanız gereken moddur. Fotoğraf terimi ya da fotoğraf çekim tekniği olarak Özellikle hızlı hareket eden bir obje çekileceği zaman, enstantaneyi (pozlama süresi) tanımlamamız gerekirse; hareketi dondurmak veya harekette devamlılık hissi- fotoğraf makinesinde deklanşör düğmesine bastığımız ni vermek istediğimizde bu modu seçip fotoğrafımızı andan itibaren ışığın ne kadar süreyle sensöre düşeceği- çekebiliriz. ni ifade eden terimdir. Bir başka deyişle enstantane, di- Yine hareket halinde ya da akan bir su gibi objelerin yaframdan geçen ışınların sensörde ne kadar kalacağını daha saydam ve bulanık bir şekilde çekilmesi, pan tekniği yani kaç saniye pozlanacağını gösterir. uygulamak gibi çekimler yapmak istiyorsanız enstantane Enstantane öncelikli mod diğer ileri çekim modları gibi öncelikli modu kullanabilirsiniz. Bu mod sıklıkla aksiy- kullandığınız DSLR fotoğraf makinesinin üst kısmında on ve spor fotoğrafçılığında kullanılmaktadır. Fotonot 2017

PROGRAM MODu NEDİR, NE İşE YARAR? ma telafisi ve flaş gibi üniteleri de manuel bir şekilde kontrol edebilirsiniz. Bu mod bu ayarları size bıraktığı için tam bir otoma- tik mod değildir. Ancak eğer kul- landığınız fotoğraf makinesinde ISO ve (WB) gibi beyaz dengesi ayarlarının otomatik olmasını seçtiyseniz, doğal olarak P mo- dunu kendiliğinden AUTO mod haline dönüştürmüş olursunuz. Program modu, dijital SLR fotoğraf makinesi üze- (P) Program Modu Nasıl 49 rinde yer alan dslr çekim modlarından birisidir. Seçilir? Program modu Nikon DSLR fotoğraf makinelerinde Program modu diğer ileri çekim program kelimesinin tam karşılığı olarak “P” harfiyle modları gibi kullandığınız DSLR fotoğraf makinesinin ifade edilir. üst kısmında “mode dial” olarak bilinen teker üzerinde Program modu bir otomatik pozlama modudur ve fo- “P” harfi ile bulunabilir. Öncelikle mod tekerini “P” toğrafçının ISO, beyaz dengesi, pozlama telafisi ve flaş harfine getiririz, ardından yukarıda bahsettiğimiz özel- gibi belirli değişkenlere müdahale edebildiği ve buna liklerden istediklerimizi, makine üzerinde bulunan diğer karşılık kullanılan makinenin doğru pozlama yapa- butonlar yardımıyla değiştirebiliriz. bilmek için uygun enstantane ve diyafram değerlerini Program Modu Ne Zaman Seçilir? otomatik atadığı moddur. Program modu özellikle yeni Eğer fotoğraf çekmeye yeni başladıysanız ve kend- başlayanlar için uzun bir AUTO mod kullanım sürecin- inizi geliştirmek istiyorsanız program modu biçilm- den sonra belirli ayarların değiştirilmeye başlandığı geçiş iş kaftandır. Uzun bir süre AUTO mod kullananların modudur. pozlama değerlerine giriş yapmadan makinenin belirli P Modu (Program modu) Nedir, Nasıl Seçilir? ayarlarına müdahale edebildikleri bir otomatik pozlama P yani program modu ile pozlama üçgeninin önemli modudur. bileşenleri diyafram, enstantane hızı ve ISO arasındaki Özellikle ilk amatör dönemlerde, fotoğraf çekmeye yeni geçişler için ilk deneyimlerinizi edinmeye başalayabilir- başlayan DSLR kullanıcıları Program modunu dikkate siniz. P modunu özel kılan ya da fotoğrafçıya ilk etapta almadan direkt olarak diğer çekim modlarına hatta man- kolaylık sağlayan en önemli unsur, fotoğraf makinesinin uel moda geçiş yapmaya çalışırlar. Siz siz olun P mo- diyafram ve enstantane hızını otomatik bir şekilde be- dunu es geçmeyin ve makinenize alışana kadar bırakın lirlemesidir. esas pozlama değerlerine o karar verirken, belirli ayarları Program modu bu aşamada sizin ISO değerini kontrol kendiniz değiştirerek tecrübe kazanın. edebilmenizi sağlar. ISO yanında, beyaz dengesi, pozla- Hatta bugün kullanılan DSLR fotoğraf makineleri P modu seçiliyken atanan pozlama değerlerini teker yardımıyla değiştirebilme imkanı bile vermektedirler. Fotonot 2017

50 DSLR Çekİm 4- MANZARA (LANDSCAPE) Mesafeden ön plana doğru görüntüde iyi Modlarını Anlamak bir odaklanma yaratmak için genellikle dü- şük diyafram (yüksek F numarası) kullanılır Dijital bir fotoğraf makinesi aldığınızda üzerin- (eski model kameralarda bu ayar yatay son- de otomatik çekim modları seçeneği bulunur. suzluk sembolüyle gösterilir). Makina bu Bu modlar size, çekeceğiniz fotoğrafı en uygun es- tantene hızı ve diyafram değeriyle çekmenizi sağ- modu kullanırken eğer ön planı çok karanlık görürse flaş layan ön program ayarlarıdır. Bu ayarlar özellikle kullanır fakat manuel olarak bunu kapatabilirsiniz. Işık az- yeni başlayanlar için veya profesyonel olup da hızlı ken bulanıklaşmayı önlemek için bir tripod kullanılması fotoğraf çekmek isteyenler için kullanışlıdır. Bugün tavsiye edilir. sizi bu ayarlar ile tanıştırıyor olacağız. Ama unut- 5- SPOR (SPORTS) mayın ki her bir fotoğraf makinesi için bu ayar modları değişkenlik gösterebilir. Aşağıda en yaygın Spor yüksek tempolu bir aktivite olduğu olanları bulabilirsiniz. için spor mod size 1/500 ile 1/1000 saniye 1-OTOMATİK (AUTO) arasında yüksek çekim hızı verir. Hareketi durdurmak için yüksek çekim hızı kullan- Otomatik mod ile fotoğraf makinası mak aynı zamanda flaşın çok gerekli ol- optimum estantene hızını, diyafram, madığı anlamına gelir yine ortak ışığının yeterli olduğu du- ISO ve flaş ayarlarını kendisi seçer. rumlarda iyi sonuç verir. Spor modu görüntünün ard arda Tek yapmanız gereken bu ayarı seç- çekildiği sürekli çekim modunda iyi sonuç verir ve sonuçta mek ve denklanşöre basmaktır. Bu eylemi tam havada yakaladığın bir çok görüntü (an) elde modu hangi ayarı seçeceğinizi bilmediğiniz ya da edebilirsin. çok hızlı çekim yapmak istediğiniz zaman kullana- 6- GECE PORTRE (NIGHT PORTRAIT) bilirsiniz. Fotoğraf makinelerinin otomatik modu Gece portre modunda fotoğraf makinası ışık düzensiz olduğu durumlarda zorlanabilir. Ge- arka plandaki karanlık ile ön plandaki ob- reksiz durumlarda bile flaşı açma eğiliminde olur- jenin ışık ihtiyacını dengeleme çalışır. Di- lar. Bu modda gün ışığı yeterince iyi ise çekim mü- yafram arka plandaki yeterli ışığı yakalamak kemmel pozlanır. ve objeyi odakta tutmak için oldukça geniş 2- PORTRE (PORTRAIT) olmalı fakat aynı zamanda kişiyi aydınlatmak ve bulanıklık- Portre modu çerçevenin ön planında tan kurtarmak için flaş gereklidir. Bazen gece portre modu bir obje olduğunu düşünecektir ve bu flaşı iki katına çıkarır ve alışılmadık bir çift pozlama yüzden öndeki insan objesine görüntüsü oluşturur. fokuslanıp arkayı bulanıklaştırmak 7- GELİŞMİŞ KAMERA MODLARI için sığ bir alan derinliği seçecektir. Birçok DSLR makinede harf modlarıda vardır; M (man- Kamera görüntüyü karanlık olarak okursa flaşı uel), A veya Av (Diyafram Öncelikli), S veya TV (çekim dolduracaktır. Bu flaşı doldurma aynı zamanda öncelikli veya estantene öncelikli) ve P (Oto Programlama) güneşin sert gölge düşürdüğü güneşli zamanlarda Manuel modu fotoğrafçıya her bir ayarı kendisinin belirle- da kullanışlıdır. Portre modu genellikle iyi aydın- mesine olanak sağlar. latılmış durumlarda da çok iyi sonuç verir. A veya Av: Diyafram öncelikli, diyafram değerini belirlem- 3- MAKRO (CLOSE UP) eye olanak sağlar ve fotoğraf makinesi doğru perde hızını Makro modu elinizden daha küçük otomatik olarak seçer. imajları çekmek için çok kullanışlıdır. TV veya S: Fotoğrafçıya önce perde hızını seçtirir. Özel- Yalnız unutmayın ki makro modu size likle spor aktivitelerini seçerken ve fotoğraf makinesi çok yakın çekim için görüntü imkanı otomatik olarak doğru diyaframı belirler. vermez. Bunun için makro lense ihti- P- Program : Otomatik moda benzer. Perdeve diyafram yacınız vardır. Aydınlık ortamlarda çok iyi sonuç ayarları fotoğraf makinesi tarafından belirlenir. Fakat fo- verir ve objeye odaklanmak için sığ bir alan derin- toğrafçı çekim ve görüntü kaydetme fonksiyonlarını ayar- liği seçer. Bu nedenle ışık az ise tripod kullanma- layabilir. lısınız. Ayrıca makro imaj çekerken odaklanmanızı SONUÇ çok dikkatli yapmanız gerekir. Daha fazla yakın- Ön ayarlama seçeneklerini bazı insanlar amatörce bulabilir laştırma için ilave ekipmanlar kullanmanız gereke- fakat özellikle aceleniz olduğu zaman tüm ayarları manuel bilir. yapmak oldukça zaman alabilir. Ayrıca şunu unutmayın ki bu modları kullanmak size fotoğrafçılığı daha iyi öğretecek ve farklı ortamlarda ideal ayarları bulmanızı sağlayacaktır. Eğer yine de şüpheniz varsa oto modunu seçip sonrasın- da tüm ayarları manuel olarak yapabilirsiniz. Her bir ayarı deneyip sonuçlarını mutlaka görün. Fotonot 2017