โครงงานนวัตกรรมส่งเสริมการเรียนรู้

ลอ่ งสะเปำ ล่องสะเปา เป็นประเพณีดง้ั เดิมของจังหวดั ลาปาง ซึง่ คลา้ ยกบั ประเพณีลอย กระทงของจังหวัดอน่ื ๆ ในเมอื งไทย การลอ่ งสะเปา เป็นวฒั นธรรมอนั เก่าแก่ที่ทีเฉ พาจังหวดั ลาปาง ล่องสะเปาเป็นภาษาพ้นื เมอื ง หมายถึง การนาเรือสาเภาลอยไปตามลาน้า ส่วน คาว่า จาวละกอน น้ันก็หมายถึง ชาวลาปางน่ันเอง คา ว่า \"สะเปา” เป็นคาเดียวกบั คาว่า \"สาเภา” โดยทั่วไป หมายถึง เรือเดินทะเล ทีใ่ ชแ้ ลน่ ดว้ ยใบ แต่ลา้ นนาจะหมายถึงเรือบรรทุก ในดา้ นคติความเช่อื ทาง พระพทุ ธศาสนาของชาวล้านนา ให้ชือ่ ตามเอกลกั ษณข์ องสะเปา ทีช่ าวบ้านได้ จัดทาข้ึนจากคติความเชอ่ื ทีว่ ่า การลอ่ งสะเปาคือการทาทานให้แกผ่ ู้ลว่ งลับ ข้ันตอนประดิษฐ์สะเปาของชาวล้านนา ตอ้ งใชก้ าบกลว้ ย มะละกอ ไมไ้ ผ่ หรือ กระดาษแก้ว ตกแตง่ และประดบั ประดาด้วยดอกไม้ หรือใชก้ ระดาษสีตดั เป็น ลวดลายตา่ งๆ ตดิ ดา้ นข้างลาสะเปา นอกจากนี้ยังมสี ิง่ ของอน่ื ๆ ทม่ี ักใส่ลงไปในสะ เปาด้วย เช่น ข้าวสกุ กล้วย อ้อยควั่น ข้าวต้มจิ้ม นา้ ตาล เกลือ ยาสูบ หมาก พลู ดอกไม้ ธปู เทียน และรูปสัตว์ต่างๆ เปน็ ต้น เพราะเชือ่ กนั วา่ ผู้ลว่ งลบั ทีไ่ ด้อทุ ิศ ส่วนกศุ ลหรือบญุ ฝากเป็นสริ ิมงคลของ ตนเองในภพหนา้ ประเพณีลอ่ งสะเปาของชาวลาปาง มคี วามเชอ่ื ว่า การลอ่ งสะเปาะน้ัน เปน็ การขอขมาต่อแมน่ า้ คงคา บชู าพระนารายณ์ที่รกั ษาแมน่ า้ คงคาตามความเช่อื ของ ศาสนาพราหมณ์ การบชู ารอยพระพุทธบาททีป่ ระดิษฐ์ ณ หาดทรายแมน่ า้ นมั ม

ทา อันเปน็ การเจรญิ พุทธานุสตริ าลึกตอ่ องค์ การลอยเคราะห์หรือปล่อยเคราะห์ ตอ้ งการลดเคราะห์เสนยี ดจญั ไร ในตวั ให้ไหลลอ่ งไปตามแมน่ า้ และเปน็ การลอย เพ่อื สง่ ของแกบ่ รรพบุรุษ ตามคติความเช่อื ของคนโบราณในนครหริภญุ ไชย ท่สี ่ง ให้แกญ่ าติพี่น้องในนครหงสาวดี ในสมัยต่อมาประชาชนยึดถอื เปน็ ประเพณีปฏิบัติ กันจนทกุ วนั น้ี ร่วมถึงการล่องสะเปา เพ่อื อธิษฐานของหนมุ่ สาวที่ต้องการจะรว่ ม ชวี ติ กัน เมอ่ื ทากระทงแลว้ ก็ไปลอยในแม่น้า และอธิษฐานที่ตนปรารถนา สะเปา มรี ูปร่างคล้ายเรือสาเภา ทามาจากวัสดธุ รรมชาติ ซึ่งไมท่ าลาย สิง่ แวดลอ้ ม เช่น ต้นกล้วย ใบตอง มะละกอ ไมไ้ ผ่ ตกแต่งประดบั ประดาด้วย ดอกไม้ กระดาษสี ในสะเปาจะใส่เคร่อื งนุ่งหม่ อาหารคาวหวาน ยาสูบ หมาก พลู ดอกไม้ ธปู เทียน ฯลฯ ลงไปด้วย ล่องสะเปา เปน็ ประเพณีที่มาจากความเชอ่ื ว่าเป็นการนาสิง่ ของเดินทางไปด้วยเรือ สาเภา เพือ่ เตรียมไว้ใช้สาหรับภพหนา้ และยังถอื ว่าเป็นการฝากกุศลไปหาดวง วญิ ญาณผลู้ ่วงลับ นอกจากน้ันยังถือเป็นการลอยทุกข์โศก เปน็ การบูชาและขอ ขมาแมน่ า้ อีกดว้ ย กจิ กรรมสาคัญของงานในปีนปี้ ระกอบดว้ ย วันที่ 1 ตรงกบั วนั ข้นึ 14 คา่ เดอื น 12 การตกแต่งและประกวดซุ้มประตูป่า โดยอาคารบ้านเรือน หนว่ ยงาน วดั บนถนนยา่ นเมอื งเก่า จะตกแต่งซุ้มประตดู ้วย ดอกไม้ ไมป่ ระดบั พวงประทปี โคมไฟ พรอ้ มบรรเลงดนตรี สะล้อ ซอ ซึง เพื่อ ตอ้ นรบั ประเพณียี่เป็ง ของชาวเหนอื

วนั ที่ 2 ตรงกับ วันข้นึ 15 ค่า เดอื น 12 (คืนเปง็ ) ช่วงเชา้ จะมีงานกาดม่ัวคัวงาย จบั จ่ายของกินของใช้ พืน้ เมอื ง บนถนนวงั เหนอื ถนนสายวฒั นธรรมของชาว ลาปาง จากน้ันจะมกี ารประกวดประดิษฐ์สะเปาฝีมอื โคมศรีลา้ นนา และสะเปา ลอยนา้ ภาคคา่ ในสายแมน่ า้ วัง ตงั้ แตท่ ่านา้ บา้ นเชยี งรายไปยงั สะพานแขวน เข่อื น ยาง กว่า 30 ลา วันที่ 3 ตรงกบั วนั แรม 1 คา่ เดอื น 12 ภาคคา่ ต้ังแตก่ าดเก๊าจาว ถึงข่วงนคร ห้าแยกหอนาฬิกา ตน่ื ตาต่นื ใจกบั สะเปารถใหญ่ ทีป่ ระดบั ตกแตง่ อย่างวจิ ิตร งดงาม กว่า 30 คนั พร้อมการฟอ้ นราตามแบบชาวเหนอื นอกจากนี้ยงั มกี าร แสดงศิลปวัฒนธรรมนานาชาติ โดยคณะนกั แสดงจากเมืองสิบสองปันนา บรรยากาศทั้งเมอื ง โดยเฉพาะอยา่ งยง่ิ ในย่านเมอื งเก่านครลาปาง จะตกแตง่ อย่างสวยงาม ด้วยซุ้มประตปู ่า ตุง และโคมไฟลา้ นนา ชาวลาปางก็จะรว่ มอนรุ ักษ์ ประเพณีลอ่ งสะเปาด้วยการแตง่ กายชดุ พ้ืนเมอื ง อกู้ าเมอื ง ช่วยเพม่ิ สสี นั และทา ให้งานล่องสะเปาจาวละกอน ยง่ิ มเี สนห่ ์ และเปน็ ที่จดจาแก่ผมู้ าเยือนอยา่ งไมร่ ู้ลมื การติดตอ่ : บริเวณ ถ.5แยกหอนาฬิกา เทศกาลลอยกระทง กำรบูรณำกำร ประเพณีลอ่ งสะเปาเป็นประเพณีที่มาควบคกู่ ับเทศกาลสงกรานต์มีการทากระทง ในการร่วมประเพณีลอ่ งสะเปา สอดคล้องกบั การทากระทงในรายวชิ าการงาน อาชีพและเทคโนโลยสี ร้างสรรคผ์ ลงานจากใบตองกระบวนการการทากระทง กางเกงยนี สข์ องสปาเรามีการลอ่ งเรือไปตามลานา้ เปน็ คนเก่งและสบื สานไว้ เพ่อื ให้ทั้งสองแก่ชนรุ่นหลงั ความเป็นมาและประเพณีที่งดงามของชาวจังหวัด

ลาปางเป็นการศึกษาตามอัธยาศัยสร้างหาความรู้ความสามารถด้วยตนเองเกิด จินตนาการการทักษะการสร้างความรู้ดว้ ยตนเอง



คำขอบคุณ ขอกราบขอบพระคณุ และขอขอบคณุ อย่างถึงที่สดุ บคุ คลท่มี สี ่วนร่วมในการจดั ทา หนงั สือเล่มน้ีท้ังทางอาจารยแ์ ละเพอ่ื นๆทุกคนรอบข้างดว้ ยความเคารพอยา่ งสูง เมตตาจติ