ใบความรู้ เรื่อง วิธีการติดตา

109 การติดตา (Budding) การตดิ ตา 1 เปนวธิ ีการขยายพันธุพืชทีน่ าํ เอาสวนตาของพืชตนหนงึ่ ไปตดิ กับพืชอีกตนหนึง่ เพอ่ื ใหต าของพชื เจริญเติบโตเปน พชื ตน ใหม สวนตน ตอน้ันเปนตน พชื ท่ีแข็งแรง หาอาหารเกง เจรญิ เตบิ โตเรว็ ทนตอสภาพแวดลอมทไี่ มเหมาะสมไดด ี พืชทนี่ ยิ มขยายพนั ธุด ว ยการติดตาไดแ ก ไมด อก ไมป ระดบั และไมผล รปู ภาพการการตดิ ตากหุ ลาบ 2 การติดตาแบง ออกเปน 5 วธิ ี 3 คอื 1. การตดิ ตาแบบตวั ที ( T-budding ) นิยมทาํ กบั พืชที่ลอกเปลือกงาย และเปลือกลอ น เชน สม พลับ ทอ ฯลฯ 2. การตดิ ตาแบบเพลท ( Plate budding ) นยิ มทาํ กับพชื ท่ีลอกเปลอื กงาย เชน ขนนุ เงาะ มะขาม มะมว ง ฯลฯ 3. การติดตาแบบแพทช ( Patch budding ) นิยมทาํ กับพืชท่ีลอกเปลอื กงาย เชน สม นอ ยหนา ยางพารา อาโวคาโด ฯลฯ 4. การติดตาแบบชิพ ( Chip budding ) นิยมทํากับพชื ทลี่ อกเปลอื กยาก เชน องนุ ฯลฯ 1 วลั ลภ พรหมทอง. เคล็ดลับการขยายพนั ธพุ ชื เปน อาชีพ. หนา 50 2 ภาควิชาพชื สวน คณะเกษตรศาสตร มหาวทิ ยาลยั เชียงใหม. การตดิ ตา.(homepage) (1 เมษายน 2548). Available from : URL:http://web.agri.cmu.ac.th/hort/course/359301/pprop/8.budding/Budding .html 3 สมชาย สุคนธสิงห. เกษตรยคุ ใหม. หนา 18-19

110 5. การติดตาแบบซอน ( Double working by budding ) นยิ มทํากบัพชื ทก่ี ่ิงพันธแุ ละตน ตอไมสามารถประสานกนั ได เชน สาลี่ และพืชเมอื งหนาวอน่ื ๆ การตดิ ตาแบบตัวที ( T-budding ) เปน วิธีทด่ี ไี ดรบั ความนยิ มในการติดตามากท่สี ดุ สามารถทาํ ไดง า ยและรวดเร็ว นยิ มขยายพนั ธพุ ืชท่ลี อกเปลือกงาย เปลอื กไมบ าง หรือหนาเกินไป เชน สม กหุ ลาบ พุทรา มีขนั้ ตอนดงั น้ี 1. กรดี ตนตอใหลกึ ถงึ เนอ้ื ไม ยาวประมาณ 2 น้วิ 2. กรดี ขวางใหเ ปน รูปตวั ที่ (T)

1113. เผยอเปลอื ก4. เฉอื นแผนตาของก่งิ พันธดุ ี ใหต ดิ เน้อื ไม เลก็ นอ ยเปน รปู โล5. ลอกเนอ้ื ไม

112 6. สอดแผนตาลงในแผลทเี่ ตรยี มไว และ ตดั สว นทีเ่ กนิ ทง้ิ ไป 7. พนั ผาพลาสตกิ ใหแ นน ตาก่ิงพนั ธุดีตน ตอ วธิ กี ารตดิ ตาแบบตวั ที

113 การตดิ ตาแบบเพลท ( Plate budding ) เปนการขยายพันธุพ ืชวิธหี นงึ่ ท่ีนยิ มทาํ กบั ตนตอทม่ี ีเปลือกหนากวา แผน ตา และสามารถลอกเปลอื กได ขนาดของตน ตอควรมเี สน ผาศูนยกลางมากกวา 0.5 นวิ้ ใชไ ดดกี ับพืชท่ตี ดิ ตาไดย าก และมยี างเชน ยางพารา มะมวง เงาะ อาโวคาโด 1. กรดี ตน ตอใหล ึกถงึ เนอ้ื ไมยาวประมาณ 2 นว้ิ 2 รอย 2. กรดี ขวางระหวางรอยท้ังสอง 3. เปดเปลอื กตนตอ

114 4. เฉือนแผนตาของก่งิ พนั ธดุ ี เปนรูปโล 5. ลอกเนื้อไม. 6. สอดแผน ตาลงในแผลทเี่ ตรยี มไว5.

115 7. พนั ผาพลาสติกใหแ นน ตากิ่งพนั ธดุ ี ตนตอ วิธีการตดิ ตาแบบเพลท การติดตาแบบแพทช ( Patch budding ) เปน วธิ ีทน่ี ยิ มใชก บั พืชท่ตี ิดงา ยมีเปลอื กหนา และสามารถลอกเปลือกได เชน วอลนทัอาโวคาโด ขนาดของตนตอและก่ิงพนั ธุดีใกลเคยี งกนั มีขน้ั ตอน ดงั นี้

1161. กรดี เปลอื กของตน ตอถงึ เน้อื ไม 2 รอยยาวประมาณ 2 นิว้2. กดี ขวางทัง้ บนและลา ง3. ลักษณะของแผลทเี่ ตรยี มเสร็จแลว

1174. เฉอื นแผน ตาของกงิ่ พันธดุ เี ปนรปู โล5. ลอกเนือ้ ไม6. ประกบแผน ตาลงในแผลทีเ่ ตรยี มไว

118 7. พันผา พลาสตกิ ใหแ นน ตาก่ิงพันธดุ ี ตน ตอ วธิ ีการติดตาแบบแพทช การตดิ ตาแบบชิพ ( Chip budding ) เปน วธิ ตี ดิ ตาทใี่ ชก ับพืชทลี่ อกเปลอื กไมไ ด มีเปลือกบาง หรอื ตน ทอ่ี ยใู นระยะพกั ตวัมกั ใชก บั พืชทไ่ี มม ียาง มีขนาดเสน ผาศนู ยก ลางประมาณ 0.5-1.0 น้ิว เชน องุน มีข้นั ตอนดงั นี้

1191. เฉอื นตนตอใหลกึ เขาเนื้อไมย าวประมาณ 1 นว้ิ2. เฉือนโคนแผลใหเหลอื เปน ล้ินไว3. ทป่ี ลายแผลดา นบนเฉอื นเฉยี งลง

1204. เฉอื นใหจ รดรอยทท่ี าํ ไว5. ลกั ษณะของแผลที่เตรียมเรยี บรอยแลว6. เฉอื นปลายแผน ตาเฉียงลง

1217. เฉือนปลายอีกดานหนงึ่ เชน เดยี วกนั8. สอดแผนตาลงแผลของตนตอ9. พันผาพลาสตกิ ใหแ นน

122 ตากิ่งพันธุด ี ตน ตอ วธิ ีการติดตาแบบชิพ การติดตาซอน (Double working by budding ) เปนวิธีการตดิ ตาท่ีใช ตนตอกลาง เปนชิน้ สว นชว ยใหเ กดิ รอยประสาน ท้งั กับตนตอและกิ่งพนั ธดุ ี เพ่ือหลกี เลี่ยงปญหาการเขากนั ไมได ของตนตอกบั ก่งิ พนั ธุดี มีข้ันตอนดังน้ี 1. กรดี เปลอื กตน ตอถึงเนือ้ ไม ยาวประมาณ 1 นวิ้ 2

1232. กรีดตามขวางเพือ่ ทําเปน รปู ตัวที3. เผยอเปลอื ก4. เฉือนตน ตอกลางเปนรปู โลทิง้ ไป

1245. แลว เฉอื นอกี ครั้งหน่ึง6. เฉอื นแผนตาตน ตอพันธดุ เี ปน รปู โล7. เ7อ.าแกผลนางตาซอนบนแผน ตน ตอ

1258. สอดแผนตาลงไปในรอยแผลของตน ตอที่เตรียมไว9. ใชมดี ตัดสว นเกนิ ออก10. พนั ผาพลาสตกิ ใหแ นน

126ตนตอ ตาก่ิงพนั ธดุ ี วางตาซอ นกัน ตน ตอกลาง วิธกี ารติดตาแบบซอน