สมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช

สมเด็จพระเจ้าตากสนิ มหาราช

คำนำ หนังสืออิเล็กทรอนิกส์ ฉบับการ์ตูน (E-book) นี้ จัดทาขึ้นเพ่ือร่วม เทิดพระเกียรติสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช สืบเน่ืองจากวันที่ 28 ธันวาคม ซ่ึงเป็น วันคล้ายวันที่พระองค์ทรงปราบดาภิเษกเป็นพระมหากษัตริย์ เพื่อยกย่องพระองค์ เป็นวีรบรุ ุษผู้ย่ิงใหญ่ พระมหากษัตริย์แห่งกรุงธนบุรี ผู้กอบกู้เอกราชจากพม่าให้ชาติไทย น้อมราลึกในพระมหากรุณาธคิ ุณของพระองค์ท่าน และเป็นการแสดงความจงรักภักดีต่อ สถาบันพระมหากษัตรยิ ์ หวงั ว่าหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ ฉบับการ์ตูน (E-book) เล่มนี้ จะเป็นประโยชน์ ต่อผทู้ ส่ี นใจ หากหนังสอื เล่มนีม้ ีความผดิ พลาดประการใดตอ้ งขออภยั มา ณ ทน่ี ้ีด้วย คณะผูจ้ ดั ทา

พระราชประวตั ิ พระรำชสมภพ พระองค์ประสูติเม่ือวันที่ 7 เมษายน พ.ศ. 2277 มีบิดาเป็น ชาวจีนช่ือ นายไหฮอง รับราชการเป็นนายอากรบ่อน เบ้ีย มีบรรดาศักด์ิเป็นขุนพัฒน์ และมีมารดาช่ือ นาง นกเอ้ียง เจ้าพระยาจกั รไี ด้ขอไปเปน็ บุตรบญุ ธรรม และต้ังช่ือใหม่ว่า “สนิ ”

พระราชประวตั ิ ถวำยตวั รบั รำชกำร เมื่อพระองค์พระชนมายุ 13 พรรษา ได้ถวายตัวเป็นมหาดเล็ก หลวง ในสมเด็จพระบรมโกศ ต่อมาได้ความดีความชอบ ได้เล่ือนข้ัน เป็นหลวงยกกระบัตร ทาหน้าท่ีด้านกฎหมาย ประจาอยู่ท่ีเมืองตาก เม่อื เจา้ เมืองตากถึงแก่อนิจกรรมจึงได้เล่ือนข้ันเป็น พระยาตาก

พระราชประวตั ิ ยำ้ ยเขำ้ พระนคร พระองค์ถูกเรียกตัวกลับมาช่วยกรุงศรีอยุธยา เนื่องจากกรุงศรี อยุธยาถูกทหารพม่าล้อมและด้วยพระปรีชาสามารถในการสู้รบ จึงได้รับความดีความชอบเลื่อนข้ันเป็น พระยาวชิรปราการ เจ้าเมือง กาแพงเพชร แตย่ ังไม่ทนั ไดไ้ ปครองเมือง กรุงศรีอยธุ ยากเ็ สียแกพ่ มา่

ผลงานอนั สรา้ งชื่อ ฝ่ำวงลอ้ มพมำ่ เม่ือวันที่ 3 มกราคม พ.ศ. 2309 พระองค์ทรงเชื่อม่ันว่า กรุงศรี อยุธยาต้องเสียแก่พม่าแน่นอน จึงตัดสินพระทัย รวบรวมทหาร ประมาณ 500 คน ตีฝ่าวงล้อมพม่าออกมาได้ ทั้งนี้เพราะทรงต้ัง พระทยั ว่าจะกลับมากอบกู้กรุงศรีอยธุ ยาคืน

ผลงานอันสร้างช่อื ยึดเมอื งจนั ทบุรี พระองค์ทรงพิจารณาว่าเมืองจันทบุรี เป็นเมืองหัวเมืองใหญ่ มีกาลังและเสบียงสมบูรณ์ จึงประสงค์จะยึดเมืองจันทบุรี ทรงใช้ จิตวิทยาโดยส่ังให้ทหารกินข้าวปลาอาหารให้อิ่ม แล้วให้ทุบหม้อข้าว หม้อแกงท้ิง เพื่อท่ีจะเข้าไปกินอาหารเช้าท่ีเมืองจันทบุรี และวันท่ี 14 มิถนุ ายน พ.ศ. 2310 กส็ ามารถตีเมอื งจนั ทบุรไี ด้

ผลงานอันสรา้ งชอ่ื กชู้ ำตคิ นื พระองค์ทรงรวบรวมไพร่พลกว่า 5,000 คน และเรือรบราว 100 ลา ข้ึนไปตั้งท่ีค่ายโพธิ์สามต้นเป็นกองบัญชาการ ซ่ึงอยู่เหนือ กรุงศรีอยุธยา โดยเช้าวันท่ี 6 พฤศจิกายน พ.ศ. 2310 พรงองค์ สามารถตีทหารพม่าที่เข้ายึดกรุงศรีอยุธยาแตกพ่าย และกู้ชาติ คนื มาไดภ้ ายในระบะเวลา 5 เดือนหลังจากเสียกรุงศรีอยธุ ยา

ผลงานอนั สรา้ งชอ่ื ย้ำยรำชธำนี ภายหลังเสร็จจากสงครามแล้ว สภาพกรุงศรีอยุธยาได้รับ ความเสียหายเป็นอันมาก ยากท่ีจะปฏิสังขรณ์ พระองค์จึงตัดสิน พระทัย อพยพราษฎรและข้าราชการ มาสร้างเมืองใหม่ที่กรุงธนบุรี และสถาปนากรุงธนบุรีเป็นเมืองหลวง มีนามเต็มว่า “กรุงธนบุรี ศรีมหาสมุทร”

ผลงานอนั สร้างชื่อ ปรำบดำภิเษก เมื่อสถาปนาเมืองหลวงใหม่แล้ว แม่ทัพ นายกอง ขุนนาง ข้าราชการต่างๆ พร้อมกันอัญเชิญให้เสด็จข้ึนครองราชย์ เป็นพระมหากษัตริย์ เม่ือวันที่ 28 ธันวาคม พ.ศ. 2311 ทรงพระนาม ว่า พระศรีสรรเพชญ์ แต่เรียกขานพระนามติดปากว่า สมเด็จพระเจ้า ตากสิน หรอื สมเดจ็ พระเจ้ากรุงธนบรุ ี

พระราชกรณียกิจทีส่ าคัญ ปรำบชมุ นุมต่ำงๆ หลังจากท่ีตั้งกรุงธนบุรีเป็นราชธานี พระองค์ต้องการรวบรวม แผ่นดินให้กลับมาเป็นแผ่นดินเดียวดั่งเดิม จึงยกกองทัพขึ้นไปปราบ ชุมนุมต่างๆ อาทิ ชุมนุมเจ้าพิษณุโลก ชุมนุมเจ้าพิมาย ชุมนุมเจ้านคร และชุมนุมเจ้าพระฝาง เป็นตน้ ทรงใชเ้ วลาปราบปรามได้สาเร็จภายใน เวลา 3 ปี

พระราชกรณียกจิ ท่ีสาคญั ทะนบุ ำรงุ บำ้ นเมือง พระองค์ทรงบูรณะปฏิสังขรณ์บ้านเมือง และแก้ไขปัญหา ความอดอยากของราษฎรโดยทรงสละพระราชทรัพย์จานวนมาก เพื่อซื้อสินค้าอุปโภคบริโภค พระราชทานแก่ราษฎร ด้วยความ พระเมตตาของพระองค์ ทาให้กรุงธนบรุ ีเจรญิ รุ่งเรอื งข้นึ เป็นลาดบั

พระราชกรณยี กจิ ทส่ี าคญั บูรณะปฏสิ งั ขรณ์วัด พระองค์โปรดให้มีการจัดระเบียบสังฆมณฑล โดยวัดที่ทรงบูรณะ ประกอบด้วย วัดบางว้าใหญ่ (วัดระฆังโฆสิตาราม) วัดแจ้ง (วัดอรุณ ราชวราราม) วัดหงส์อาวาสวิหาร (วัดหงส์รัตนาราม) และวัดอินทาราม ซง่ึ ได้ถกู ยกฐานะเปน็ วดั อารามหลวงชั้นเอกพเิ ศษทางฝา่ ยสมถวิปัสสนา

พระบรมราชานุสาวรีย์ สรำ้ งพระบรมรำชำนสุ ำวรยี ์ พระองค์เสดจ็ สวรรคตเมอ่ื วนั ท่ี 6 เมษายน พ.ศ. 2325 พระชนมายุ 48 พรรษา ด้วยพระปรีชาสามารถในการกอบกู้ชาติไทยให้เป็นปึกแผ่น ประชาชนพร้อมใจกันยกย่องและถวายพระนาม “มหาราช” และสร้าง พระบรมราชานุสาวรีย์ประดิษฐาน ณ วงเวียนใหญ่ โดยจะถวาย สักการะบูชาในวนั ท่ี 28 ธนั วาคมของทุกปี

แหลง่ อ้ำงองิ สถาบนั พฒั นาคุณภาพวชิ าการ (พว.). หนังสือเรียนสงั คมศกึ ษำ ศำสนำ และ วฒั นธรรม. กรุงเทพฯ : บรษิ ทั พฒั นาคณุ ภาพวชิ าการ (พว.) จากดั . พระรำชประวัติของสมเด็จพระเจ้ำตำกสินมหำรำช. สบื ค้นเม่ือวันท่ี 25 ธนั วาคม 2564, จาก : https://sites.google.com/site/kittipotkijsirisin/ phra-rach-prawati-khxng-smdec-phraceataksin-mhara 28 ธันวำคม วันคล้ำยวันปรำบดำภเิ ษกสมเดจ็ พระเจำ้ ตำกสินมหำรำช พระมหำกษัตริยแ์ หง่ กรุงธนบรุ ี. สนื คน้ เมื่อวนั ท่ี 25 ธันวาคม 2564, จาก : https://www.songkhlacity.go.th/2020/news/detail/10059. ภาพประกอบการศกึ ษา. สมเด็จพระเจ้ำตำกสินมหำรำช. กรุงเทพฯ : บริษัท สยามแกลเลอร่ี จากดั .

กรงุ ธนบุรี เปน็ ราชธานขี องไทยในชว่ ง พ.ศ. 2310 - 2325 มีที่ตั้ง ณ ฝ่งั ตะวนั ตกของแม่นา้ เจา้ พระยาที่เมอื งธนบุรเี ดมิ

แผนที่กรงุ ธนบรุ ี สมยั สมเดจ็ พระเจา้ ตากสนิ มหาราช

วัดอรุณฯ เป็นวัดโบราณท่ีมีมาตั้งแต่สมัยกรุงศรีอยุธยา เดิมช่ือว่า \"วัดมะกอก\" แต่เมื่อคร้ังสมัยสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช มีพระราช ประสงค์ย้ายราชธานีมาตั้ง ณ กรุงธนบุรี โดยกรีธาทัพมาทางชลมารค และมาถึงหน้าวัดมะกอกเอารุ่งสาง จึงเปล่ียนชื่อเป็น \"วัดแจ้ง\" จวบจน สมัยพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลก รัชกาลท่ี 1 เถลิงถวัลย ราชสมบตั ิ แตย่ ังไม่ทนั แลว้ เสร็จ พระองค์เสด็จสวรรคต พระบาทสมเด็จ พระพุทธเลิศหล้านภาลัย รัชกาลที่ 2 จึงทรงดาเนินการปฏิสังขรณ์ต่อ จนเสร็จ โดยพระราชทานนามวัดว่า \"วัดอรุณราชวราราม \" และกลายเปน็ วดั ประจารัชกาลในพระองค์

วัดอินทำรำมวรวิหำร เป็นพระอารามหลวงช้ันตรี ชนิดวรวิหาร เป็นวัดที่มีความสาคัญมากในรัชสมัยของสมเด็จพระเจ้ากรุงธนบุรี และเป็นท่ีประดิษฐานพระบรมศพของสมเด็จพระเจ้ากรุงธนบุรี รวมท้ัง พระราชอัครมเหสีของพระองค์ นอกจากน้ียงั เป็นสถานท่ีจัดแสดงส่ิงของ เครื่องใช้ส่วนพระองค์ เชน่ พระแท่นบรรทม

รัฐบาลอันมี ฯพณฯ จอมพล ป. พบิ ูลสงคราม เป็นนายกรัฐมนตรี พร้อมท้ังเหล่า พสกนิกรชาวไทย ได้พร้อมใจกันสร้างพระราชอนุสาวรีย์ประดิษฐาน ณ วงเวียนใหญ่ ฝ่ังธนบุรี ซึ่งศาสตราจารย์ศิลป์ พีระศรี คณบดีประติมากรรม มหาวิทยาลัยศิลปากร ขณะน้ัน เป็นผู้ออกแบบ ทางราชการได้ประกอบพระราชพิธีเปิดและถวายบังคม พระบรมราชอนุสาวรีย์ครั้งแรกเม่ือวันที่ 17 เมษายน พ.ศ.2497 และในวันที่ 28 ธันวาคม พ.ศ.2497 จึงมีรัฐพิธีเปิดเป็นทางการอีกครั้งหนึ่ง โดยพระบาทสมเด็จ พระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร เสด็จ พระราชดาเนินทรงวางพวงมาลา ถวายราชสักการะ ต่อมาทางราชการจึงกาหนดให้ วั น ที่ 2 8 ธั น ว า ค ม ซ่ึ ง เ ป็ น วั น ค ล้ า ย วั น เ ส ว ย ร า ช ย์ ป ร า บ ด า ภิ เ ษ ก เ ป็ น พระมหากษัตริย์ไทย เป็นวันถวายบังคมพระบรมราชอนุสาวรีย์สมเด็จพระเจา้ ตากสิน มหาราช