สนุ ทรียภาพกบั ชวี ิต สรุป คาว่า “สนุ ทรียภาพ” มีความหมายตามภาษาของคนทว่ั ไปวา่ “ความงาม”แตเ่ มื่อผกู โยงสุนทรียภาพเข้ากบั คาว่า “ศิลปะ” ความหมายนนั้ แปรไปจากความเข้าใจปรกติของคนทั่วไป ดังกรณีเมื่อสุนทรียภาพเข้าอยู่ในบริบทของงานวรรณกรรม ดังนัน้ เม่ือกล่าวถึงสนุ ทรียภาพจึงต้องศกึ ษาความหมาย แนวคิด ความรู้ทว่ั ไปด้านความสมั พนั ธ์ระหว่างสนุ ทรียภาพกับวรรณกรรม ได้แก่ วรรณกรรมคืออะไร วรรณกรรมเป็ นศิลปะหรือไม่ องค์ประกอบของวรรณกรรมแตล่ ะประเภทคืออะไร วรรณกรรมมีปรัชญาหรือไม่ ความซาบซงึ ้ ด้านสนุ ทรียภาพของวรรณกรรมเกิดขนึ ้ อย่างไร ลกั ษณะของสนุ ทรียภาพและการประเมินสนุ ทรียภาพในวรรณกรรมคืออะไรและอย่างไร การทาความเข้าใจตอ่ ประเดน็ ตา่ ง ๆ ดงั กลา่ วนนั้ เพ่ือให้เป็ นพืน้ ฐานการอธิบายประสบการณ์สนุ ทรียภาพ เม่ือผ้อู า่ นงานวรรณกรรมได้สมั ผสั รับรู้ผลงานศลิ ปะที่เรียกวา่ วรรณกรรม 99
สนุ ทรียภาพกบั ชีวติคาถามท้ายบท กจิ กรรมท่ี 2.1 1. วรรณกรรมมีความหมายอยา่ งไร 2. วรรณกรรมมีฐานะเป็นศลิ ปะมีความหมายอยา่ งไร 3. องคป์ ระกอบของกวีนิพนธ์ได้แกอ่ ะไร 4. องคป์ ระกอบของนวนิยายและเร่ืองสนั้ ได้แก่อะไร 5. องค์ประกอบของบทละครได้แก่อะไร กจิ กรรมท่ี 2.2 1. ปรัชญาของวรรณกรรมมงุ่ อธิบายเกี่ยวกบั อะไร 2. ความซาบซงึ ้ ด้านสนุ ทรียภาพของวรรณกรรมเกิดกบั ผ้อู า่ นได้อย่างไร 3. ลกั ษณะของสนุ ทรียภาพในวรรณกรรมประกอบด้วยอะไร 4. สนุ ทรียภาพในวรรณกรรมประเมินด้วยเกณฑ์อะไร เกณฑ์มีกี่หวั ข้อ100
สนุ ทรียภาพกบั ชวี ติ เอกสารอ้างองิ[1] “วรรณกรรม.” “วรรณคด.ี ” พจนานกุ รมฉบบั ราชบณั ฑิตยสถาน พ.ศ. 2554. พมิ พ์ครัง้ ท่ี 2. กรุงเทพฯ: นานมีบ๊คุ ส์พบั ลิเคชน่ั ส์, 2556. 1100. หนงั สือ.[2] เสถียร โกเศศ. การศึกษาวรรณคดีแง่วรรณศิลป์ . พิมพ์ครัง้ ท่ี 4. กรุงเทพฯ: โรงพมิ พ์ครุ ุสภา, 2533. 1-2. หนงั สือ.[3] literature. N.d. Dictionary.com. Web. 17 Nov. 2015. < http://dictionary.reference.com/browse/literature>[4] Ryan, S., Ryan, D. What is Literature ? N.d. Foundation: Fundamentals of Literature and Drama. Australian Catholic University. Web. 18 Nov. 2015. [The quest to discover a definition for “literature” is a road that is much travelled, though the point of arrival, if ever reached, is seldom satisfactory. Most attempted definitions are broad and vague, and they inevitably change over time. In fact, the only thing that is certain about defining literature is that the definition will change. Concepts of what is literature change over time as well.] <http://dlibrary.acu.edu.au/staffhome/siryan/academy/foundation/ what_is_literature.htm>[5] Literature. N.d. Wikipedia, The Free Encyclopedia. Web. 17 Nov. 2015. <https://en.wikipedia.org/wiki/Literature>[6] อ้างแล้ว.[7] อ้างแล้ว.[8] รหสั การส่ือความหมายของเนือ้ ความวรรณกรรม และ รหสั การอา่ นเพื่อหาความหมายแฝงจาก ถ้อยคาวรรณกรรม มีความหมายว่าภาษาหรือถ้อยคาเป็ นเครื่องมือส่ือความหมายที่มี 2 ระดบั ได้แก่ ความหมายตรง (denotation) คือความหมายประจาคา และความหมายแฝง (connotation) คือ ความหมายเชิงคติ ค่านิยม และความเช่ือ ที่ปรากฏอยู่ในถ้อยคาของ งานวรรณกรรม การสื่อความหมายของเนือ้ ความวรรณกรรมจึงมีทงั้ ความหมายตรงและ ความหมายแฝง ดงั นัน้ การส่ือความหมายแฝงของภาษาจึงเป็ นการทางานของภาษา ภายในตวั บท (text) ของวรรณกรรม การอ่านตวั บทจึงประกอบด้วยรหสั 5 ประเภท ได้แก่ (1) รหัสปริศนา (2) รหัสเหตุการณ์ (3) รหัสอรรถลักษณ์ (4) รหัสสัญลักษณ์ (5) รหัส วัฒนธรรม ทัง้ นีข้ ณะอ่านงานวรรณกรรมผู้อ่านสามารถใช้รหัสอย่างใดอย่างหนึ่งหรือ 101
สนุ ทรียภาพกบั ชีวติ หลายอยา่ งเพ่ือหาความหมายในตวั บทได้ (ดเู พม่ิ เตมิ ที่ นพพร ประชากลุ . โรล็องด์ บาร์ตส์ กบั สญั ศาสตร์วรรณกรรม. ใน ย้อนอกั ษร ย้อนความคิด. เล่ม 2. กรุงเทพฯ: สานกั พิมพ์ อา่ น และ สานกั พมิ พ์วิภาษา, 2552. 143-151)[9] นพพร ประชากลุ . “โรล็องด์ บาร์ตส์ กบั สญั ศาสตร์วรรณกรรม”. ยอ้ นอกั ษร ยอ้ นความคิด. เลม่ 2. กรุงเทพฯ: สานกั พิมพ์อา่ น และ สานกั พิมพ์วภิ าษา, 2552. 101. หนงั สือ.[10] อ้างแล้ว. 102[11] อ้างแล้ว.[12] อ้างแล้ว. [คาวา่ “ประพนั ธกรรม” นพพร ประชากลุ แปลจากศพั ท์ภาษาฝรั่งเศสคอื écriture จากหนงั สอื ช่ือ Le Degré zero de l’écriture เขียนโดยโรล็องด์ บาร์ตส์ ภาษาปรกติทวั่ ไปของคา écriture หมายถึง สญั ลกั ษณ์ท่ีเป็ นภาพแทนความคิดหรือคาพดู (graphic signs) ลายมือ (handwriting) ลีลา ภาษา (style) การเขียนหนงั สอื (act of writing texts, works)][13] Art. N.d. blackwellpublishing.com. Web. 17 Nov. 2015. [The Roman poet Horace entitled his famous treatise on poetry (c. 18 BC), itself written in verse form, Ars Poetica. He drew an explicit comparison between the art of poetry and the art of painting, “ut pictura poesis” (as in painting so in poetry), Horace writes: “It is not enough for poems to be ‘beautiful’; they must also yield delight and guide the listener’s spirit wherever they wish” (line 99). Also: “Poets wish to either benefit or delight us, or, at one and the same time, to speak words that are both pleasing and useful for our lives” (lines 333– 334) [Aut prodesse uolunt aut delectare poetae | aut simul et iucunda et idonea dicere uitae]. <https://www.blackwellpublishing.com/content/BPL_Images/Content_store/ Sample_chapter/9781405121972/9781405121972_004_001.pdf >[14] Delaney, D., Ward, C., and Fiorina, C. Rho. Fields of vision. Volume 1. England: Pearson Education Limited, 2006. 4. Print.[15] อ้างแล้ว.[16] นกั วรรณคดศี กึ ษาจานวนหนง่ึ มีความเห็นวา่ อปุ ลกั ษณ์ หรือ นามนยั (metaphor) จดั อยใู่ น ภาษาภาพประเภทภาพของความคดิ ไมค่ วรจดั อยใู่ นภาพพจน์ เพราะอปุ ลกั ษณ์ทาให้เกิด มโนทศั น์ (conceptualization) ทางการคิดแบบนัยประหวัด (connotation) ไม่ใช่การคิด แบบตรงไปตรงมาตามความหมายของคา (literal meaning) ที่อยู่ในบริบทของแต่ละ วฒั นธรรมการใช้คานนั้ ๆ ท่ีเรียกว่านยั ตรง (denotation) ตวั อย่างการใช้อปุ ลกั ษณ์ เช่น102
สนุ ทรียภาพกบั ชวี ิต“Oh, my love is a red, red rose.” (Robert Burns) “How sweet the moonlight sleepsupon this bank.” (William Shakespeare, in Merchant of Venice V.i. 54)[อ่านเพิ่มเติม: <https://georgelakoff.files.wordpress.com/2011/04/metamorphical-issues-a-figure-of-thought-lakoff-1987.pdf>][17] เจษฎาจารย์ ฟ. ฮีแลร์. ดรุณศึกษา. เลม่ 4. บทที่ 5 ทรัพย์สมบตั ิ / ใจเป็นเรือ. กรุงเทพฯ: ไทยวฒั นาพานิช, 2013. หนงั สือ.[18] จิระนนั ท์ พติ รปรีชา. “ชีวิตและเงือ่ นไข”. ใบไมท้ ีห่ ายไป. พมิ พ์ครัง้ ที่ 21. กรุงเทพฯ:แพรวสานกั พิมพ์, 2545. 106. หนงั สือ.[19] ทองสกุ เกตโุ รจน์. อธิบายศพั ท์วรรณคดี. พิมพ์ครัง้ ที่ 1. กรุงเทพฯ: กรมวิชาการ, 2529. 121.หนงั สือ.[20] พทุ ธเลศิ หล้านภาลยั , พระบาทสมเดจ็ พระ. อิเหนา. กรุงเทพฯ: ศลิ ปาบรรณาคาร, 2555. 276.หนงั สือ.[21] สจุ ิตต์ วงษ์เทศ. “เจ้าขนุ ทอง”. กูเป็นนิสิตนกั ศึกษา เจ้าขนุ ทองไปปลน้ . กรุงเทพฯ: มตชิ น,2546. 38. หนงั สือ. [เจ้าขนุ ทองเป็ นวีรบรุ ุษท้องถ่ินเข้าปล้นคา่ ยพม่า เพื่อช่วยชาวบ้านหนีรอดออกจากคุกพม่า คราวทพั พม่าล้อมตีกรุงศรีอยุธยา แต่ตวั เองถูกทหารพม่าฆ่าเสียชีวิต ชาวบ้านเล่าเป็ นตานานในท้องถ่ินภาคกลาง และนาความเป็ นวีรชนของเจ้าขนุ ทองมาร้องเป็ นกลอนกลอ่ มเด็กเรียกวา่“เพลงกลอ่ มเดก็ ” ช่ือ “วดั โบสถ์” ดงั นี ้วดั เอย๋ วดั โบสถ์ มตี าลโตนดอยเู่ จ็ดต้นเจ้าขนุ ทองไปปล้น ป่ านฉะนไี ้ มเ่ หน็ มาคดข้าวออกใสห่ อ่ ถ่อเรือออกมาหาเขาก็เลา่ ลอื มา วา่ เจ้าขนุ ทองตายแล้วเหลอื แตก่ ระดกู แก้ว เมยี รักจะไปปลงขนุ ศรีจะถือฉตั ร ยกุ กระบตั รจะถือธงถือท้ายเรือหงส์ ปลงศพเจ้าพอ่ นา (ฉบบั กรมศลิ ปากรชาระ พ.ศ. 2463)][22] องั คาร กลั ยาณพงศ.์ “เสียเจ้า”. กวีนิพนธ์. พิมพ์ครัง้ ที่ 7. กรุงเทพฯ: สานกั พมิ พ์กินรินทร์,2548. 84. หนงั สือ.[23] สนุ ทรภ.ู่ “กาพย์พระไชยสรุ ิยา”. มูลบทบรรพกิจ. ผ้แู ตง่ พระยาศรีสนุ ทรโวหาร(น้อย อาจารยางกลู ). พมิ พ์ครัง้ ท่ี 24. พระนคร: โรงพิมพ์สามมิตร, 2515. 25. หนงั สือ. 103
สนุ ทรียภาพกบั ชีวติ[24] พ. ณ ประมวญมารค. (ม.จ. จนั ทร์จริ ายุ รัชนี). กาสรวลสมทุ ร. พิมพ์ครัง้ ท่ี 3. นครหลวงฯ: แพร่พิทยา, 2515. 34. หนงั สือ. [อา่ นเพิ่มเตมิ : สจุ ิตต์ วงษ์เทศ. “ศรีปราชญ์ไม่ไดแ้ ต่งกาสรวลศรีปราชญ์”. โคลงนิราช “ต้นแบบ” 555 ปี มาแล้ว วรรณกรรมร่วมสมัยของอยธุ ยา-ล้านนา. เว็บไซต์. 17 Nov. 20015.] <http://www.sujitwongthes.com/2012/08/weekly03082555/>[25] พทุ ธเลศิ หล้านภาลยั , พระบาทสมเดจ็ พระ. “อิเหนายกทพั จากหมนั หยา”. (ศกึ กะหมงั กหุ นิง). อิเหนา. กรุงเทพฯ: ศลิ ปาบรรณาคาร, 2555. 261. หนงั สือ. [ตวั อย่างข้างต้นคดั มาจากกวี นิพนธ์ประเภทบทละคร เร่ืองอิเหนา ซ่ึงเป็ นพระราชนิพนธ์ในพระบาทสมเด็จพระพทุ ธเลศิ หล้านภาลยั เนือ้ ความเป็ นการบรรยายและพรรณนาถึงความรู้สึกของเจ้าชายอิเหนา ผ้เู ป็ นราชโอรสของกษัตริย์ เมืองกุเรปันท่ียกทพั ออกจากเมืองหมนั หยา เพื่อรบศึกกบั ทพั เมืองกะหมงั กุหนิงที่ยกทพั ตีเมืองดาหา เนอ่ื งจากเจ้าเมืองดาหาผ้เู ป็ นพระอนชุ าของกษัตริย์เมืองกเุ รปัน มอบเจ้าหญิงบษุ บาผ้เู ป็ นราชธิดาแก่ เจ้าเมอื งผ้หู นงึ่ ทเ่ี ป็ นเจ้าเมืองขนาดเลก็ ช่ือจรกา ขณะยกทพั ออกจากเมอื งหมนั หยาเจ้าชายอิเหนาคร่า ครวญใจถงึ ชายาสามพระองค์คอื จินตะหรา สการะวาตี และมาหยารัศมี กลวธิ ีในบทกวีนิพนธ์ทยี่ กเป็ น ตวั อยา่ งมีการ “เลน่ คา” ในลกั ษณะกระบวนจินตภาพ กลา่ วคอื นาคาที่มีเสยี งเหมอื นกนั มาเทียบกนั เกิด เป็ นคาพ้องเสยี ง โดยกวีมิได้เจตนาให้มีความหมายโยงเก่ียวข้องถึงกนั แต่เพื่อรองรับคาจินตภาพที่จะ ทาให้เกิดความรู้สกึ สะเทือนถึงการรับรู้ทางจินตนาการทางประสาทสมั ผสั ของผ้อู า่ น โดยคาจินตภาพที่ ปรากฏในบทกวีนิพนธ์ดงั กลา่ ว ได้แก่ ชม / โผนผก / องึ มี่ / จบั / ไกล / มา / นอน / แนบ / จานรรจา / ร้อง / ร้าง / พาที / สงั่ / ร่อน / ร้อง / นิราศ / อยเู่ อกา / และ / นบั โมงมา / อนงึ่ เบญจวรรณ (ช่ือนก) วลั ย์ ชาลี (เถาวัลย์พันเกี่ยวเป็ นตาข่าย) นางนวล (ชื่อนก และ ช่ือต้นไม้) จากพราก (ช่ือนกจาพวก นกเป็ ดนา้ ) จาก (ชื่อต้นไม้) แขกเต้า (ชื่อนก) เต่าร้าง (ช่ือต้นไม้) แก้ว (ช่ือต้นไม้) ตระเวนไพร (ชื่อนก) เค้าโมง (ช่ือนก) โมง (ช่ือต้นไม้) คบั แค (ช่ือนก) แค (ช่ือต้นไม้)][26] อ้างแล้ว. 164.[27] พทุ ธเลิศหล้านภาลยั , พระบาทสมเดจ็ พระ และคณะ. ขนุ ชา้ งขนุ แผน. ตอนที่ 14 ขนุ แผนบอก กลา่ ว. พิมพ์ครัง้ ที่ 13. พระนคร: ศลิ ปาบรรณาคาร, 2513. 312-313. หนงั สือ.[28] สนุ ทรภ.ู่ นิราศภูเขาทอง. หนงั สืออา่ นภาษาไทยสาหรับชนั้ มธั ยมศกึ ษาปี ท่ี 4 กรมวชิ าการ กระทรวงศกึ ษาธิการ. กรุงเทพมหานคร: ครุ ุสภา, 2519. หนงั สือ.[29] ปรมานชุ ิตชโิ นรส, สมเดจ็ พระมหาสมณเจ้า กรมพระ. วรรณคดีชาดก. สมทุ รโฆษคาฉนั ท์. ตอนปลาย. กรุงเทพฯ: ครุ ุสภา, 2529. หนงั สือ.[30] เนาวรัตน์ พงษ์ไพบลู ย์. “กระท่มุ แบน”. เพียงความเคลือ่ นไหว. พมิ พ์ครัง้ ที่ 9. กรุงเทพฯ: สานกั พมิ พ์เกีย้ ว-เกล้า, 2544. 21. หนงั สือ.104
สนุ ทรียภาพกบั ชวี ติ[31] แรคา ประโดยคา. “พิลาปพิไรครวญ”. ในเวลา. พิมพ์ครัง้ ท่ี 3. กรุงเทพฯ: รูปจนั ทร์, 2541. 99. หนงั สือ.[32] จิตร ภมู ิศกั ด.ิ์ “แสงดาวแหง่ ศรัทธา”. คกุ ลาดยาว, 2503-2505. เว็บไซต.์ 28 พฤศจกิ ายน 2558. <https://th.wikipedia.org/wiki/จิตร_ภมู ิศกั ด>ิ์[33] พิทกั ษ์ ใจบญุ . “ทีส่ ดุ เราก็จากกนั : ความทรงจาจานวนหน่ึง”, “ลกู ของแม่ไม่มีสญั ชาติ.” กรุงเทพฯ: หนงั สือใต้ดนิ , 2550. 14. หนงั สือ.[34] ศภิสรา เข็มทอง. “อิทธิพลวฒั นธรรมจีนในงานจติ รกรรมของ จา่ ง แซต่ งั้ .” ปริญญานพิ นธ์ ศลิ ปมหาบณั ฑติ . มหาวทิ ยาลยั ศลิ ปากร, 2556. เวบ็ ไซต.์ 28 พฤศจิกายน 2558. <http://www.thapra.lib.su.ac.th/objects/thesis/fulltext/thapra/ Sapisara_Khemthong/fulltext.pdf>[35] ซะการีย์ยา อมตยา. “จนกว่าพลทหารคนสดุ ทา้ ยจากแนวรบจะกลบั มา, ไม่มีหญิงสาวในบท กวี .” พิมพ์ครัง้ ที่ 3. กรุงเทพฯ: ๑๐๐๑ ราตรี, 2553. 58-59. หนงั สือ.[36] ฟ้ า พลู วรลกั ษณ์. “แคนโต้ หมายเลข 1.” บทที่ 259. พมิ พ์ครัง้ ท่ี 1. กรุงเทพฯ: ใบไม้สีเขียว, 2515. หนงั สือ.[37] _____________. “แคนโต้ หมายเลข 2.” บทที่ 329. พิมพ์ครัง้ ที่ 2. กรุงเทพฯ. ใบไม้สีเขียว, 2543. หนงั สือ.[38] เรื่องสน้ั อย่างสน้ั . N.d. วิกิพีเดีย สารานกุ รมเสรี. เว็บไซต.์ 19 พฤศจกิ ายน. 2015. [เรื่องสนั้ ขนาดสนั้ ที่มีชื่อเสียงมีความยาว 6 คา เป็ นผลงานของเออร์เนสต์ เฮมิงเวย์ (Ernest Miller Hemingway 1899 – 1961) ท่ีเขียนว่า “For sale: baby shoes, never worn.” และผลงานของเซอร์ อาร์เธอร์ ชาลส์ คลาร์ก หรือ อาร์เธอร์ ซี. คลาร์ก (Sir Arthur Charles Clarke 1917 – 2008) ที่เขียนวา่ “God said, 'Cancel Program GENESIS.' The universe ceased to exist.] < https://th.wikipedia.org/wiki/เรื่องสนั้ อย่างสนั้ >[39] “Edgar Allan Poe and the Definition of the Short Story”. N.d. Web. 29 Nov. 2015. [\"A skilful literary artist has constructed a tale. If wise, he has not fashioned his thoughts to accommodate his incidents; but having conceived, with deliberate care, a certain unique or single effect to be wrought out, he then invents such incidents - he then combines such events as may best aid him in establishing this preconceived effect. If his very initial sentence tends not to be outbringing of this effect, then he has failed in his first step. In the whole composition there should be no word written, of which the tendency, direct or indirect, is not to the one pre-established design. And by such means, with such care and skill, a 105
สนุ ทรียภาพกบั ชีวติ picture is at length painted which leaves in the mind of him who contemplates it with a kindred art, a sense of the fullest satisfaction. The idea of the tale has been presented unblemished, because undisturbed; and this is an end unattainable by the novel.\"] <http://m.schuelerlexikon.de/eng_abi2011/ Edgar_Allan_Poe_and_the_Definition_of_the_Short_Story.htm>[40] Murfin, R., and Ray, Supryia M.. The Bedford Glossary of Critical and Literary Terms. Ed. 2. Boston, MA: Bedford/St. Martin’s, 2003. 302. Print. [novel: A lengthy fictional prose narrative.][41] Morner, K., and Rausch, R.. NTC’s Dictionary of Literary Terms. New York: NTC Publishing Group, 1991. 149. Print. [novel: A lengthy fictional NARRATIVE in PROSE dealing with CHARACTERS, INCIDENTS, and SETTINGS that imitate those found in real life..][42] อ้างแล้ว. 167. [We have defined a story as a narrative of events arranged in their time sequence. A plot is also a narrative of events, the emphasis falling on causality. “The king died and then the queen died,” is a story. “The king died, and then the queen died of grief” is a plot. The time- sequence is preserved, but the sense of causality overshadows it.][43] คาวา่ “อปุ มานิทศั น์” (allegory) หมายถงึ เร่ืองเลา่ เชิงเปรียบเทียบซง่ึ สามารถมีโครงเรื่องได้ หลายรูปแบบ โดยเม่ือโครงเร่ืองดาเนินเหตกุ ารณ์ไปจนจบแล้วนนั้ ตวั ละครหลกั ของเร่ือง จะมีความหมายว่าเป็ นหรือคือภาพแทนความคิด ความเชื่อ อย่างใดอยา่ งหนึง่ เสมอ หรือ เหตกุ ารณ์เรื่องราวที่ดาเนนิ ไปในเร่ืองจะมีความหมายที่เป็นการสะท้อนถึงผลท่ีตามมาของ ความคดิ ความเช่ือ หลักการอยา่ งใดอย่างหนงึ่ เสมอ ดงั กรณีตวั อย่างเร่ือง Animal Farm ผลงานประพนั ธ์ของ จอร์จ ออร์เวล (George Orwell 1903 – 1950) ที่สะท้อนธรรมชาติ ของแนวคดิ ท่ีเป็นระบบรวบอานาจเบ็ดเสร็จ (totalitarianism)[44] Morner, K., and Rausch, R.. NTC’s Dictionary of Literary Terms. New York: NTC Publishing Group, 1991. 200. Print. [“the general locale, time in history, or social milieu in which the action of a work of Literature takes place”.]106
สนุ ทรียภาพกบั ชีวิต[45] The Ventriloquist – A short film starring Kevin Spacey. August 29, 2012. Web. 2 Dec. 2015. <http://thefoxisblack.com/2012/08/29/ the-ventriloquist-a-short-film-starring-kevin-spacey/>[46] องั คาร กลั ยาณพงศ์. “วกั ทะเล.” สงั คมศาสตร์ปริทศั น์ 1.1 (มิถนุ ายน 2506): 52. หนงั สือ.[47] Reps, P. Muddy Road. in Zen Flesh, Zen Bones. 1957. N.d. Web. 7 Dec. 2015. <http://terebess.hu/zen/101ZenStones.pdf>[48] The Catcher in the Rye. Wikipedia, The Free Encyclopedia. Web. 7 Dec. 2015. <https://en.wikipedia.org/wiki/The_Catcher_in_the_Rye> 107
สนุ ทรียภาพกบั ชีวติ108
Search
